Νομιμότητα σχεδίου δανειακής συμβάσεως:Με τα δεδομένα αυτά και αφού ληφθεί περαιτέρω υπόψη ότι: α) το προσκομιζόμενο σχέδιο πράξης πρόσθετης ρύθμισης δεν αποτελεί σύμβαση δανείου (με αναχρηματοδότηση), αφού δεν συνάπτεται κατ΄ εφαρμογή του τελευταίου εδαφίου της παρ. 1α΄ του άρθρου 49 του ν. 3943/2011, αλλά κατ΄ εφαρμογή του πρώτου εδαφίου αυτής, από Δήμο, το συνολικό χρέος του οποίου υπερβαίνει το 60% των συνολικών εσόδων του και ως εκ τούτου δεν πληροί της προϋποθέσεις συνομολόγησης νέου δανείου του άρθρου 264 του ν. 3852/2010, και β) περιεχόμενο του ελεγχόμενου σχεδίου συνιστά η μεταβολή του επιτοκίου χορήγησης των αρχικών δανειακών συμβάσεων από 5,90% έως 11,44%, κατά περίπτωση, σε 6,02%, πλην μίας, της οποίας το επιτόκιο παραμένει στο 5%, και η επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής των ήδη χορηγηθέντων δανείων σε 20 έτη, ενώ ως προς τους λοιπούς όρους εξυπηρέτησης, εξασφάλισης του δανείου κ.λ.π. γίνεται ρητή παραπομπή στις αρχικές δανειακές συμβάσεις, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι το ελεγχόμενο σχέδιο πράξης πρόσθετης ρύθμισης συνιστά αναθεωρητική σύμβαση με την οποία τροποποιούνται όροι δανειακών συμβάσεων, οι οποίες, όμως, αν και καταρτίστηκαν μετά την ισχύ του άρθρου 8 παρ. 1 του ν. 2741/1999, όπως ισχύει μετά την αντικατάσταση του με το αρ. 12 παρ. 27 εδ. α΄ του ν. 3310/2005, δεν υποβλήθηκαν σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο (βλ. την ανωτέρω από 7.10.2011 βεβαίωση του Αντιδημάρχου Οικονομικών). Συνεπώς και η εν λόγω τροποποιητική σύμβαση, δεν υπάγεται, σύμφωνα με τις σκέψεις που προηγήθηκαν, στον προσυμβατικό έλεγχο του Κλιμακίου τούτου, αφού ο έλεγχος της τελευταίας θα οδηγούσε σε ανεπίτρεπτο παρεμπίπτοντα έλεγχο των ήδη συναφθεισών ως άνω αρχικών δανειακών συμβάσεων (βλ. Ελ. Συν. Πρ. Ζ΄ Κλιμακίου 301/2011).

Νομιμότητα του σχεδίου δανειακής σύμβασης μεταξύ του Δήμου ..... και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων (Τ.Π.Δ.), για την αναχρηματοδότηση ήδη συναφθέντων δανείων του πρώτου με σκοπό την οικονομική εξυγίανσή του, (...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι μη νομίμως προβλέπεται η υποχρέωση του Δήμου να καταβάλει «εξ ιδίων χρημάτων» στο Τ.Π.Δ. τις οφειλόμενες δόσεις του δανείου, στην περίπτωση που για οποιονδήποτε λόγο, κατά τη διάρκεια αποπληρωμής του, τα εκχωρηθέντα έσοδά του δεν επαρκούν για την εξυπηρέτηση του τελευταίου, δεδομένου ότι στα χρήματα αυτά περιλαμβάνονται τα ανταποδοτικά τέλη φωτισμού και καθαριότητας, ύδρευσης, άρδευσης και αποχέτευσης, τα οποία πρέπει να διατίθενται για την κάλυψη των αντίστοιχων ανταποδοτικών δημοτικών υπηρεσιών, τα έσοδα από τη λειτουργία του κοιμητηρίου του Δήμου ..., τα οποία επιτρέπεται να διατίθενται, με βάση τις προαναφερόμενες διατάξεις, μόνο για την κάλυψη των δαπανών της συντήρησης και εν γένει λειτουργίας του κοιμητηρίου του Δήμου, καθώς και τα αντίστοιχα έσοδα παρελθόντων οικονομικών ετών (Π.Ο.Ε.), η ξεχωριστή παρακολούθηση των οποίων επιβάλλεται λόγω του ανταποδοτικού ή εξειδικευμένου χαρακτήρα των εσόδων αυτών, το δε προϊόν της ελεγχόμενης δανειακής σύμβασης ουδόλως προβλέπεται ότι θα διατεθεί για την εξυπηρέτηση των προαναφερόμενων ανταποδοτικών υπηρεσιών ή για την κάλυψη των δαπανών του δημοτικού κοιμητηρίου. (...)Κατ' ακολουθίαν των ανωτέρω, κωλύεται η σύναψη του υποβληθέντος σχεδίου δανειακής σύμβασης,

Νομιμότητα του σχεδίου πρόσθετης πράξης ρύθμισης των δανείων.(...)Με τα δεδομένα αυτά και αφού ληφθεί περαιτέρω υπόψη ότι: α) το προσκομιζόμενο σχέδιο σύμβασης αποτελεί πρόσθετη πράξη ρύθμισης δανείων κατ΄ εφαρμογή της περ. α΄ και  β΄ της παρ. 1 του άρθρου 49 του ν. 3943/2011 και όχι σύμβαση δανείου (με αναχρηματοδότηση) του τελευταίου εδαφίου της παρ.1α΄ του άρθρου 49 του ν. 3943/2011 και β) περιεχόμενο του ελεγχόμενου σχεδίου συνιστά η μεταβολή του επιτοκίου χορήγησης των αρχικών δανειακών συμβάσεων σε 6,02%, η επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής των ήδη χορηγηθέντων δανείων σε 15 έτη και η παρακολούθηση εκ μέρους του Τ.Π.Δ. της εξέλιξης του προγράμματος αποκατάστασης της Επιχείρησης μέσω διαφόρων δεικτών, ενώ ως προς τους λοιπούς όρους εξυπηρέτησης, εξασφάλισης του δανείου κ.λ.π. γίνεται ρητή παραπομπή στις αρχικές δανειακές συμβάσεις, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι το ελεγχόμενο σχέδιο πρόσθετης πράξης ρύθμισης δανείων συνιστά σύμβαση με την οποία τροποποιούνται όροι δανειακών συμβάσεων, οι οποίες, σε κάθε περίπτωση, δεν προκύπτει ότι υποβλήθηκαν σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Συνεπώς, η εν λόγω τροποποιητική σύμβαση δεν υπάγεται στον προληπτικό έλεγχο του Κλιμακίου τούτου, αφού ο έλεγχος της τελευταίας θα οδηγούσε σε ανεπίτρεπτο παρεμπίπτοντα έλεγχο των ήδη συναφθεισών ως άνω αρχικών δανειακών συμβάσεων και τούτο ανεξαρτήτως της διάταξης της παρ. 4 του άρθρου 2 του ν. 4038/2012 (Α΄ 14), σύμφωνα με την οποία θεωρούνται ως νομίμως συναφθείσες όλες οι συμβάσεις μεταξύ του Τ.Π.Δ. και των φορέων Ο.Τ.Α. πρώτου και δεύτερου βαθμού και των νομικών τους προσώπων δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου, αφού ο λόγος για τον οποίο το Κλιμάκιο δεν ελέγχει την τροποποιητική σύμβαση δεν αφορά στην νομιμότητα ή μη των αρχικών συμβάσεων, αλλά στο γεγονός ότι με την έκφραση κρίσης επ'  αυτής ουσιαστικά προβαίνει και σε κρίση επί των αρχικών δανειακών συμβάσεων, στις οποίες αυτή ρητά παραπέμπει, οι οποίες, όμως. ήδη εκτελούνται. 

Δανειακή σύμβαση Δήμου:Σε εκτέλεση της 462/6.10.2011 απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου ο Δήμος απηύθυνε πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τη σύναψη δανείου ποσού 1.398.000 ευρώ προς τα δεκαέξι πιστωτικά ιδρύματα που διατηρούν υποκαταστήματα εντός των διοικητικών ορίων του και προς το …, κατόπιν της οποίας υπέβαλαν προσφορά το …, η .. … και η …. Με την 92/16.3.2012 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, που λήφθηκε κατόπιν της 12632/16.3.2012 εισήγησης της επιτροπής αξιολόγησης των προσφορών, εγκρίθηκε η λήψη του δανείου από το …, που υπέβαλε την πλέον συμφέρουσα προσφορά με επιτόκιο 6,02% πλέον δικαιωμάτων 0,50% επί του ποσού του δανείου, αντί επιτοκίου 8% πλέον δικαιωμάτων 0,60% της …, ενώ η προσφορά της … απορρίφθηκε, διότι έθετε ως προϋπόθεση την ανάθεση σε αυτήν της ταμειακής διαχείρισης του Δήμου, η οποία είχε ήδη ανατεθεί στη …. Ακολούθως και αφού λήφθηκε υπόψη η 3433/9.2.2012 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του …, που περιλάμβανε τους όρους του δανείου, με την 191/2.5.2012 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου εγκρίθηκε η σύναψη δανείου ποσού 1.398.000 ευρώ με το …, ενώ με την 936/2013 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου κρίθηκε ότι η σύναψη από το Δήμο … δανείου συνολικού ποσού 1.398.000 ευρώ με το … για την πληρωμή ληξιπροθέσμων οφειλών για πέντε ήδη εκτελεσμένα έργα και τη χρηματοδότηση της εκτέλεσης έξι νέων έργων είναι νόμιμη.

Νομιμότητα του σχεδίου δανειακής σύμβασης, μεταξύ του Δήμου ...... και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, για την αναχρηματοδότηση ήδη συναφθέντων μεταξύ των ανωτέρω φορέων δανείων με σκοπό την οικονομική εξυγίανση του πρώτου εξ αυτών.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι μη νομίμως εκχωρείται προς εξασφάλιση του δανείου, σύμφωνα με τον όρο 9 του σχεδίου της ελεγχόμενης σύμβασης (σελ. 8-9), το σύνολο των εσόδων νεκροταφείου, ήτοι των εσόδων που προέρχονται από επιβαλλόμενα με βάση το άρθρο 4 του ν.582/1968 τέλη ή δικαιώματα που σχετίζονται με τη λειτουργία του δημοτικού κοιμητηρίου και από τη λειτουργία του μη ενοριακού ναού αυτού. Και τούτο, διότι τα ως άνω έσοδα, το ύψος των οποίων υπερβαίνει, με βάση τα οικονομικά στοιχεία του έτους 2013, το 70% του συνόλου των εκχωρουμένων προς εξασφάλιση του δανείου εσόδων, επιτρέπεται να διατίθενται με βάση τις προαναφερόμενες διατάξεις για την κάλυψη των δαπανών της συντήρησης και εν γένει λειτουργίας του κοιμητηρίου, ενώ το προϊόν της ελεγχόμενης δανειακής σύμβασης δεν πρόκειται να διατεθεί για την εξυπηρέτηση του προαναφερόμενου ειδικού δημόσιου σκοπού. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, κωλύεται η σύναψη του υποβληθέντος με το 19830/11.10.2016 (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 66557/13.10.2016) έγγραφο του Αντιδημάρχου Οικονομικών Υπηρεσιών του Δήμου ...-... σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται ηλεκτρονικά στη Γραμματεία του Κλιμακίου.Για τους λόγους αυτούς Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος, με το 19830/11.10.2016 (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 66557/13.10.2016) έγγραφο του Αντιδημάρχου Οικονομικών Υπηρεσιών του Δήμου ....., σχεδίου δανειακής σύμβασης ποσού 3.455.566,34 ευρώ μεταξύ του Δήμου ..... και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων για την αναχρηματοδότηση ήδη συναφθέντων μεταξύ των ίδιων μερών δανείων, κατά τα αναφερόμενα στο σκεπτικό της παρούσας. Απόφαση 15/2017 Τμήματος 6.Δεν ανακαλείται η 274/2016 Πράξη του Ζ' Κλιμακίου.

Νομιμότητα του σχεδίου δανειακής σύμβασης.Ζητείται η ανάκληση της 233/2011 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης δανείου,  μεταξύ του Δήμου ...  ... και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων.(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις δύο προηγούμενες σκέψεις της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι οι όροι 5 και 6 του σχεδίου της υπό έλεγχο σύμβασης δεν είναι αόριστοι, δεδομένου ότι στο μεν σχέδιο διευκρινίζεται ότι «(…) Από 1/1/2012 οι ετήσιες τοκοχρεολυτικές δόσεις του Δήμου (συμπεριλαμβανομένων και των μη συνομολογημένων παραπάνω δανείων), συνολικού ποσού 928.610,38 ΕΥΡΩ θα καλύπτουν ποσοστό 13,86% των διερχομένων εσόδων ΚΑΠ έτους 2010 του Δήμου το οποίο δύναται να εκχωρηθεί σύμφωνα με το άρθρο 176 παρ. 5 Ν. 3463/06 & άρθρο 45 παρ. 3 Ν. 3731/2008. (…)» (όρος 4) και ότι «(…) ο οφειλέτης εκχωρεί στον δανειστή από τώρα και για όλη την διάρκεια του δανείου, από όλα γενικά τα έσοδά του, τακτικά και έκτακτα, από οποιαδήποτε πηγή και αιτία παρόντα και μελλοντικά, τις προσόδους του, τα μισθώματα, τις προς αυτόν χρηματικές παροχές και επιχορηγήσεις από το Ελληνικό Δημόσιο ή τρίτους, παρούσες και μελλοντικές, εκτός εκείνων που δεν εκχωρούνται σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 5 του άρθρου 176 του Ν. 3463/2006 όπως το τελευταίο εδάφιο αυτής αντικαταστάθηκε με τη διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 45 του Ν. 3731/2008, (…)» (όρος 5), στη δε 69/27.5.2011 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του αιτούντος Δήμου, στην οποία ερείδεται η 139/7.6.2011 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου περί εγκρίσεως του δανείου, ως προς την ασφάλεια που θα παράσχει ο Δήμος για το εν λόγω δάνειο, προβλέπεται ότι τα έσοδα που ο Δήμος εκχωρεί και μεταβιβάζει στο Τ.Π.Δ. είναι από αυτά που δύνανται να εκχωρηθούν. (...)Τέλος, με την προσβαλλόμενη κρίθηκε ότι ο όρος 7 του σχεδίου σύμβασης σχετικά με την υποχρέωση του Δήμου να καταβάλει «εξ ιδίων χρημάτων» στο Ταμείο τις οφειλόμενες δόσεις του δανείου, στην περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο, κατά τη διάρκεια της αποπληρωμής του, τα εκχωρηθέντα με τον 5ο όρο της σύμβασης έσοδά του δεν επαρκούν για την εξυπηρέτησή του, είναι αόριστος και, ως εκ τούτου, μη νόμιμος, διότι δεν εξειδικεύονται ποια μπορεί να είναι τα επιπλέον «ίδια χρήματα». (...)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση και η ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να γίνουν εν μέρει δεκτές και να ανακληθεί εν μέρει η προσβαλλόμενη πράξη. ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕλΣυν.Τμ.Μείζ.-Επταμελούς Σύνθεσης/552/2012

Δανειακές Συμβάσεις..ζητείται η ανάκληση της 223/2017 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Με την πράξη αυτή το Κλιμάκιο έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου δανειακής σύμβασης μεταξύ του αιτούντος Δήμου και του Ταμείου Παρακαταθηκών....με την αιτιολογία ότι στο υποβληθέν στο Ελεγκτικό Συνέδριο προς έλεγχο σχέδιο της δανειακής σύμβασης περιλαμβάνονται ουσιώδεις όροι που διαφοροποιούνται κατά περιεχόμενο από εκείνους που ενέκρινε το οικείο Δημοτικό Συμβούλιο, οι οποίοι αφορούν τόσο στο ύψος του ποσού του δανείου, όσο και στο επιτόκιο αυτού και την ετήσια τοκοχρεωλυτική δόση.(..)Ενόψει όσων έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι κατ’ αρχάς μη νομίμως δεν ελήφθη από το δημοτικό συμβούλιο του Δήμου ..., με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του, απόφαση εγκριτική των όρων της επίμαχης δανειακής σύμβασης, όπως αυτοί διαμορφώθηκαν τελικώς..Πλην όμως, λαμβανομένων υπόψη ότι: 1) η διαφοροποίηση του επιτοκίου προέκυψε από την υπ’ αρ. 3617/6.7.2017 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Τ.Π.Δ., με την οποία επανακαθορίστηκαν, μονομερώς από το Τ.Π.Δ. και κατά τρόπο γενικό, τα επιτόκια χορήγησης δανείων που χορηγούνται, μεταξύ άλλων, σε όλους τους ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού,... 2) η (επί έλαττον) διαφοροποίηση του ύψους του ποσού του δανείου, ανάμεσα στο αρχικώς εγκριθέν και σε αυτό που αναγράφεται στο σχέδιο της ελεγχόμενης δανειακής σύμβασης, στηρίζεται σε νεότερες βεβαιώσεις που προσκόμισε ο Δήμος ... σχετικά με τις οφειλές του ...3) η διαφοροποίηση της ετήσιας τοκοχρεωλυτικής δόσης αποτέλεσε παρακολούθημα της συνδυαστικής διαφοροποίησης (μείωσης) αφενός του ύψους του ποσού του δανείου και αφετέρου του επιτοκίου, 4) δεν υπήρξε παραβίαση των αρχών του ελεύθερου ανταγωνισμού και της διαφάνειας της διαδικασίας, ούτε βλάπτεται το δημόσιο συμφέρον και 5) οι όροι του επίμαχου σχεδίου σύμβασης είναι ευνοϊκότεροι για τον αιτούντα σε σχέση με τους εγκριθέντες .. του Δημοτικού Συμβουλίου αυτού, διότι α) το ύψος του ποσού του δανείου είναι χαμηλότερο ... β) το επιτόκιο εμφανίζεται μεσοσταθμικά μειωμένο ....και γ) το ποσό της ετήσιας τοκοχρεωλυτικής δόσης είναι μικρότερο, ... το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η διαπιστωθείσα από το Κλιμάκιο πλημμέλεια δεν επηρέασε στην προκειμένη περίπτωση ουσιωδώς το αποτέλεσμα της ελεγχόμενης διαδικασίας (σε βαθμό δηλαδή που να καθιστά δικαιολογημένη τη μη υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης), με συνέπεια να μην παρίσταται ουσιώδης από ελεγκτικής άποψης.VΙ. Κατ’ ακολουθία όσων κρίθηκαν προηγουμένως, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή, .... δεν κωλύεται η σύναψη του σχεδίου σύμβασης.(Ανακαλεί την 223/2017 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.)

Νομιμότητα σχεδίου δανειακής σύμβασης (..) Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το περιεχόμενο των αναμορφωμένων όρων του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης είναι σύμφωνο με τις διατάξεις που παρατέθηκαν ανωτέρω, όπως αυτές ήδη έχουν ερμηνευθεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο (βλ. και 3118/2011, 2/2012 Τμήμα Μείζονος – Επταμελούς Σύνθεσης). Το Κλιμάκιο επισημαίνει, τέλος, ότι από τη συνδυαστική ερμηνεία των άρθρων 8 α’, 8β’ και 10 του ελεγχόμενου σχεδίου προκύπτει ότι ο όρος που περιλαμβάνεται στο τελευταίο αυτό άρθρο, σύμφωνα με το οποίο «Στην περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο, κατά τη διάρκεια του δανείου, τα παραπάνω εκχωρηθέντα έσοδά του, δεν επαρκούν για την εξυπηρέτηση του δανείου, ο οφειλέτης υποχρεούται να καταβάλει εξ ιδίων χρημάτων, απευθείας στο δανειστή τα οφειλόμενα, δηλαδή από τα μη εκχωρούμενα στο παρόν αλλά δυνάμενα να το εξυπηρετήσουν έσοδά του … » έχει την έννοια ότι τα ανωτέρω αναφερόμενα έσοδα δύνανται να εκχωρηθούν μόνο υπό τους νόμιμους περιορισμούς που αναφέρονται στο άρθρο 8 α΄. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου δανειακής σύμβασης μεταξύ του Δήμου ...... και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων.

Νομιμότητα του σχεδίου δανειακής σύμβασης.Ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 337/2011 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου δανειακής σύμβασης.(...)Με τα παραπάνω δεδομένα και σύμφωνα με όσα στις προηγούμενες σκέψεις έγιναν δεκτά το Τμήμα κρίνει ότι α) η συνομολόγηση του επίμαχου δανείου δεν εμπίπτει πεδίο εφαρμογής της Κ.Υ.Α. 22292/9.5.2011 δοθέντος ότι, όπως αναφέρεται στην 51/13.4.2011 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου καθώς και στο οικείο σχέδιο της ελεγχόμενης σύμβασης, ο Δήμος πληροί τις προϋποθέσεις που τίθενται από το άρθρο 264 παρ. 1 του ν. 3852/2010 και την 43093/30.7.2010 ΥΑ για τη λήψη δανείου για τη χρηματοδότηση των χρεών του, καθόσον το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης της δημόσιας πίστης του δεν υπερβαίνει το 20% των ετήσιων τακτικών του εσόδων και το συνολικό χρέος του δεν υπερβαίνει το 60% των συνολικών του εσόδων, και κατήρτισε μάλιστα ισοσκελισμένο προϋπολογισμό για το έτος 2011, ο οποίος ψηφίστηκε με την 53/15.4.2011 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, β) ο όρος της παρ. 4, που προβλέπει την προαναφερθείσα ρήτρα έκπτωσης, είναι καταχρηστικός, κατά τα ορθώς κριθέντα από το Κλιμάκιο, λαμβανομένης περαιτέρω υπ’ όψιν τόσο της Ζ1-798/25.6.2008 απόφασης του Υπουργού Ανάπτυξης, όσο και της απόφασης 1210/2010 της Ολομέλειας του ΣτΕ, με την οποία απορρίφθηκε αίτηση ακύρωσης κατ’ αυτής, και ως εκ τούτου πρέπει να απαλειφθεί από το συμβατικό κείμενο (βλ. απόφ. Τμ. Μείζονος Σύνθεσης 3118/2011), γ) οι όροι των παρ. 5 και 6 δεν πάσχουν δοθέντος ότι στο μεν σχέδιο της υπό έλεγχο σύμβασης διευκρινίζεται ότι «από 1.1.2012 οι ετήσιες τοκοχρεολυτικές δόσεις των δανείων του Δήμου ...-... συνολικού ποσού 258.858,18 ευρώ, θα καλύπτουν ποσοστό 7,22% των διερχόμενων εσόδων ΚΑΠ του Δήμου του έτους 2010 (ποσού 3.580.461,06 ευρώ), το οποίο δύναται να εκχωρηθεί σύμφωνα με το άρθρο 176 παρ. 5 του ν. 3463/2006 και άρθρο 45 παρ. 3 ν.3731/2008», ενώ επίσης τόσο στην παρ. 5 της δανειακής σύμβασης όσο στην 132/30.8.2011 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου με την οποία εγκρίθηκε η σύναψη της δανειακής σύμβασης καθώς και στη σχετική 117/16.8.2011 γνωμοδότηση της Οικονομικής Επιτροπής ρητά επισημαίνεται ότι η εκχώρηση δεν περιλαμβάνει εκείνα τα έσοδα «που δεν εκχωρούνται σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 5 του άρθρου 176 του Ν. 3463/2006 όπως το τελευταίο εδάφιο αυτής αντικαταστάθηκε με τη διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 45 του Ν. 3731/2008, (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης καθώς και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων πρέπει να γίνουν δεκτές, όσον αφορά τη συνδρομή των νόμιμων προϋποθέσεων συνομολόγησης του επίμαχου δανείου καθώς και τη νομιμότητα των όρων των παρ. 5 και 6 της υπό έλεγχο σύμβασης, να ανακληθεί, κατά το μέρος αυτό, η 337/2011 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου και να επιτραπεί η υπογραφή του οικείου σχεδίου σύμβασης, υπό τη ρητή επιφύλαξη της προηγούμενης απάλειψης από το κείμενο αυτής των όρων της παρ. 4, που προβλέπει τη δυνατότητα του Τ.Π.Δ. να καταγγείλει τη σύμβαση και να επιδιώξει την είσπραξη του συνόλου της οφειλής στην περίπτωση καθυστέρησης πληρωμής οποιασδήποτε ετήσιας δόσης, και μάλιστα με τόκους υπερημερίας μέχρι την ολοσχερή εξόφλησή του, καθώς και της παρ. 7, που προβλέπει υποχρέωση του Δήμου να καταβάλει «εξ ιδίων χρημάτων» στο Ταμείο τις οφειλόμενες δόσεις του δανείου, στην περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο, κατά τη διάρκεια αποπληρωμής του, τα εκχωρηθέντα έσοδά του δεν επαρκούν για την εξυπηρέτηση του τελευταίου.

ΔΑΝΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΔΗΜΟΥ:Αίτηση αναθεώρησης της 19/2012 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία έγινε εν μέρει δεκτή αίτηση ανάκλησης του Δήμου ........ κατά της 233/2011 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου (Ε΄  Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα μείζονος – επταμελούς σύνθεσης, λαμβάνοντας υπόψη αφενός ότι στη δεδομένη οικονομική συγκυρία, σύμφωνα με τα διδάγματα της κοινής πείρας και λογικής, οι εμπορικές κλπ. τράπεζες, επηρεασμένες από την υφιστάμενη  πιστοληπτική ικανότητα των φορέων του Δημοσίου και, κατ’ επέκταση, των Ο.Τ.Α., καθώς και από την εν γένει παρατηρούμενη έλλειψη ρευστότητας, επιδεικνύουν απροθυμία να συμβληθούν με τους Δήμους για τη χορήγηση δανείων προς αυτούς και αφετέρου ότι το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, το οποίο, σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του Οργανισμού του (π.δ. 95/1996, ΦΕΚ Α΄ 76), αποτελεί αυτόνομο χρηματοπιστωτικό διαχειριστικό οργανισμό περιφερειακής ανάπτυξης με τη μορφή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου και τελεί υπό την εποπτεία του Υπουργείου Οικονομικών, έχει ως κύρια αποστολή, μεταξύ άλλων, την ενίσχυση της περιφερειακής ανάπτυξης με τη χρηματοπιστωτική και τεχνική υποστήριξη των προγραμμάτων που αποβλέπουν στην οικονομική ανάπτυξη της τοπικής αυτοδιοίκησης, μέσω της χορήγησης δανείων σε Ο.Τ.Α., κατά τα οριζόμενα στο π.δ. 256/1984, με προνομιακά επιτόκια δανεισμού, άγεται στην κρίση ότι δόθηκε εν προκειμένω επαρκής βαθμός δημοσιότητας της πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος για σύναψη δανειακής σύμβασης με τον αιτούντα Δήμο και εξασφαλίσθηκε επαρκής ανταγωνισμός, ενόψει και του χαμηλού ύψους του ζητούμενου δανείου, παρά τα περί του αντιθέτου κριθέντα με την προσβαλλόμενη απόφαση του VI Τμήματος. Περαιτέρω, η οριζόμενη στο άρθρο 4 της σύμβασης δυνατότητα του συμβαλλόμενου πιστωτικού ιδρύματος να καταγγείλει μονομερώς τη σύμβαση και να ζητεί το υπόλοιπο ανεξόφλητο ποσό του δανείου, με τόκους υπερημερίας μέχρι την ολοσχερή εξόφλησή του, σε περίπτωση καθυστέρησης και μίας ετήσιας δόσης του δανείου ή κάθε είδους τόκων και εξόδων, επιβάλλει στο Δήμο σημαντική, χωρίς εύλογο λόγο και κατά τρόπο αντικείμενο στην καλή πίστη, υπέρμετρη οικονομική επιβάρυνση, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη απόφαση. Ωστόσο, στην 249/29.12.2011 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του αιτούντος Δήμου αναφέρεται ότι αυτό αποδέχεται τους όρους της δανειακής σύμβασης, όπως αναμορφώθηκαν και συμπληρώθηκαν με την 3426/15.12.2011 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων και προβλέπουν, πλην άλλων, ότι ο οφειλέτης καθίσταται υπερήμερος, και συνεπώς, το σύνολο του δανείου ληξιπρόθεσμο και απαιτητό, εάν δεν εξοφλήσει εμπρόθεσμα δύο οποιεσδήποτε ετήσιες τοκοχρεωλυτικές δόσεις, εκτός εάν άλλως ήθελε αποφασίσει το Διοικητικό Συμβούλιο του Ταμείου,  κατόπιν υποβολής σχετικής αίτησης εκ μέρους του Δήμου, εντός έξι μηνών από την επόμενη της λήξης της δεύτερης ως άνω δόσης. Ενόψει της ανωτέρω αναδιατυπώσεως του όρου 4 της ως άνω δανειακής σύμβασης, το παρόν Τμήμα κρίνει ότι ο όρος αυτός δεν είναι πλέον καταχρηστικός με το προαναφερόμενο νέο  περιεχόμενο. Τέλος, ορθώς έκρινε το VI Τμήμα ότι ο όρος 7 του σχεδίου σύμβασης σχετικά με την υποχρέωση του Δήμου να καταβάλει «εξ ιδίων χρημάτων» στο Ταμείο τις οφειλόμενες δόσεις του δανείου, στην περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο, κατά τη διάρκεια της αποπληρωμής του, τα εκχωρηθέντα με τον 5ο όρο της σύμβασης έσοδά του δεν επαρκούν για την εξυπηρέτησή του, είναι αόριστος και, ως εκ τούτου, μη νόμιμος, διότι δεν εξειδικεύονται ποια μπορεί να είναι τα επιπλέον «ίδια χρήματα». Πλην όμως, επειδή στην ίδια ως άνω 249/29.12.2011 απόφαση το Δημοτικό Συμβούλιο του αιτούντος Δήμου δηλώνει ότι αποδέχεται την τροποποίηση και του εν λόγω όρου, ο οποίος πλέον ορίζει ρητώς ότι τα προαναφερόμενα «ίδια χρήματα» συνίστανται α) στο τέλος καθαριότητας και φωτισμού και β) στους κεντρικούς αυτοτελείς πόρους από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων (ΣΑΤΑ), το Τμήμα κρίνει ότι ο όρος αυτός δεν είναι πλέον αόριστος. Επομένως, ενόψει των συγκεκριμένων αναμορφώσεων και συμπληρώσεων των ως άνω όρων, δεν συντρέχει πλέον λόγος διακωλυτικός της υπογραφής της κρινόμενης δανειακής σύμβασης.Αναθεωρεί την προσβαλλόμενη με αυτές 19/2012 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου