Ανάθεση μελέτης με προγραμματική σύμβαση. Νομίμως συμβάλλεται ο Δήμος …... με το Οικονομικό Πανεπιστήμιο …...., η δε συνυπογραφή της από τον Πρόεδρο της Επιτροπής Έρευνας του ….... δεν καθιστά τον Ειδικό Λογαριασμό συμβαλλόμενο, αφού ο τελευταίος δεν αποτελεί φορέα ανεξάρτητο από το Πανεπιστήμιο ούτε διαφοροποιείται από το νομικό πρόσωπο του Πανεπιστημίου αλλά αποτελεί ειδικότερη υπηρεσία αυτού με διοικητική, διαχειριστική και δημοσιονομική αυτοτέλεια στην οποία θα περιέλθει το ποσό της αμοιβής για τη σύνταξη της μελέτης και επομένως ο τελευταίος (ειδικός λογαριασμός) δεν καθίσταται συμβαλλόμενος στην Προγραμματική Σύμβαση. Σε ότι αφορά όμως το ύψος της αμοιβής του μελετητή, αυτή υπερβαίνει σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στην προηγούμενη σκέψη, το όριο του 30% (3.213,66 ευρώ) του ανωτάτου ορίου αμοιβής πτυχίου Α΄ τάξης, που ισχύει στη συγκεκριμένη κατηγορία μελέτης και επομένως πρέπει να γίνει δεκτός ο δεύτερος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου.

O υπέρ του ΕΜΠ πόρος, δηλαδή η κράτηση 1%, εξακολουθεί να επιβάλλεται επί των πόρων του ΤΣΜΕΔΕ, όπως αυτοί καθορίζονται κάθε φορά με βάσης τις κείμενες διατάξεις και συνεπώς και επί του ως άνω πόρου, της αμοιβής δηλαδή για την εκπόνηση οποιασδήποτε μελέτης τεχνικής φύσεως και για την εκτέλεση ή επίβλεψη του σχετικού έργου.

Για την κατάφαση της υπέρβασης του ανωτάτου ορίου αμοιβής πτυχίου α΄ τάξης, σύμφωνα με το άρθρο 209 παρ. 3 του Κ.Δ.Κ., κρίσιμο είναι το ύψος της προεκτιμώμενης αμοιβής της συγκεκριμένης κατηγορίας μελέτης, και μάλιστα σε όλα τα στάδια αυτής, χωρίς να συνυπολογίζεται η προεκτιμώμενη αμοιβή άλλης κατηγορίας μελέτης, που ενδεχομένως εκπονείται παράλληλα στο συγκεκριμένο δημοτικό διαμέρισμα. Σε κάθε περίπτωση, δεν τίθεται ζήτημα μη νόμιμης κατάτμησης των επίμαχων υδραυλικών και τοπογραφικών μελετών, εφόσον αφορούν σε διαφορετικά δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου ..., κατά το άρθρο 22 παρ. 1 του ν. 3274/2004, όπως ισχύει.

Προγραμματική σύμβαση.Από το περιεχόμενο της , προκύπτει ότι η υλοποίηση του συνολικού αντικειμένου αυτής ανατεθεί εξ ολοκλήρου στην …., με αποτέλεσμα αυτή να έχει καταστεί ανεπιτρέπτως μοναδική αντισυμβαλλόμενη της, χρηματοδοτούσας εν τέλει αυτήν, Τ.Ε.Δ.Κ. και όχι απλώς συμμετέχουσα στη μεταξύ της Περιφέρειας και της Τ.Ε.Δ.Κ. προγραμματική σύμβαση, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 225 του ισχύοντος κατά τον κρίσιμο χρόνο Δ.Κ.Κ. (ν.3463/2006), πλημμέλεια η οποία, όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, πλήττει κυρίως τη νομιμότητα της δαπάνης χρηματοδότησης Σε κάθε περίπτωση πάντως, ανεπιτρέπτως ανατέθηκε σε ιδιώτη ηλεκτρολόγο μηχανικό η επίβλεψη του κρίσιμου έργου, δεδομένου ότι ο νομοθέτης δεν καταλείπει στη διοίκηση σχετική δυνατότητα, με συνέπεια η διενέργεια της σχετικής επίβλεψης από ιδιώτη, μη κατέχοντα καν την ιδιότητα διοικητικού οργάνου, να συνιστά όχι απλώς περίπτωση αναρμοδιότητας, αλλά αντιποίηση αρχής (ή άλλως νόσφιση εξουσίας) και επομένως, ως εκ της παρανόμου διενέργειας της επίβλεψης

Μετατόπιση και αντιστήριξη δημοτικού δρόμου...:Με τα δεδομένα αυτά, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι μη κανονική για τον πρώτο και τον τρίτο λόγο διαφωνίας, ενώ ο δεύτερος λόγος προβάλλεται αλυσιτελώς, καθώς αιτία πληρωμής αυτής είναι η (μερική) εξόφληση του 1ου και όχι του 2ου λογαριασμού. Ειδικά όσον αφορά στον τρίτο λόγο διαφωνίας, η απαίτηση του αναδόχου από τον 1ο λογαριασμό γεννήθηκε και κατέστη δικαστικώς επιδιώξιμη στις 8.12.2010, ημερομηνία έγκρισης αυτού και της σχετικής πιστοποίησης του επιβλέποντος μηχανικού από τον Προϊστάμενο της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου, η δε παραγραφή της άρχισε από το τέλος του οικονομικού έτους 2010 και έληξε στις 31.12.2015, καθώς δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι έλαβε χώρα στο μεταξύ περιστατικό που συνεπάγεται την αναστολή ή τη διακοπή αυτής, σύμφωνα με τις διατάξεις των αντίστοιχων άρθρων 92 και 93 του ν. 2362/1995.

ΕλΣυν/Τμ.VI/251/2007.Οι ως άνω διατάξεις, με τις οποίες καθιερώνεται ειδικότερο σύστημα αμοιβής των μελετητών, ακόμα και κατά τη διενέργεια διαγωνισμών, δεν αντίκεινται καταρχήν στους κανόνες του κοινοτικού δικαίου περί σύναψης δημοσίων συμβάσεων, όπως αυτοί διατυπώνονται στην Οδηγία 2004/18/ΕΚ, καθόσον, όπως ήδη εκτέθηκε, ο κοινοτικός νομοθέτης επιφυλάσσεται ρητώς ως προς την εφαρμογή των εθνικών νομοθετικών ή κανονιστικών διατάξεων περί ελάχιστων ορίων αμοιβής ορισμένων υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων και των υπηρεσιών των μηχανικών (πρβλ. ΔΕΚ C-94/2004 Cipolla, C-202/2004 Macrino - Capodarte). Επομένως, η υποβολή από τους συμμετέχοντες σε διαγωνισμό για την ανάθεση μελέτης οικονομικών προσφορών κατώτερων του ελαχίστου ορίου αμοιβής, όπως αυτό προκύπτει από την προαναφερθείσα υπουργική απόφαση, επιτρεπτώς οδηγεί στον άνευ ετέρου αποκλεισμό του προσφέροντος από το διαγωνισμό και την απόρριψη ως απαράδεκτης της οικονομικής του προσφοράς, ήτοι ακόμη και χωρίς να του παρασχεθεί προηγουμένως η δυνατότητα διευκρίνησης και αιτιολόγησης των επιμέρους στοιχείων της προσφοράς του, καθόσον εφαρμοστέες καθίστανται εν προκειμένω όχι οι διατάξεις για την υποβολή υπερβολικά χαμηλής προσφοράς του άρθρου 55 της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ, αλλά οι ειδικότερη διάταξη του άρθρου 53 της ίδιας Οδηγίας, βάσει της οποίας τα κράτη-μέλη δύνανται να θεσπίζουν κανόνες περί ελάχιστων ορίων αμοιβής ορισμένων υπηρεσιών μηχανικών και, συνεπώς, η απόρριψη στην περίπτωση αυτή ως απαράδεκτων των προσφορών που δεν συνάδουν με τους κανόνες αυτούς παρίσταται καταρχήν νόμιμη.

Aνεξαρτήτως της νομιμότητας σύμπτωσης στο ίδιο πρόσωπο των ιδιοτήτων της επιβλέπουσας μηχανικού και της εγκρίνουσας Προϊσταμένης της Διευθύνουσας Υπηρεσίας, δεδομένου ότι από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης δεν προκύπτει η μη επάρκεια προσωπικού της υπηρεσίας αυτής, η επιβλέπουσα των μελετών δεν διέθετε τα ελάχιστα αναγκαία προς τούτο προσόντα, καθώς ήταν κάτοχος πτυχίου του Τμήματος Πολιτικών Έργων Υποδομής – ΚΑΤΕΕ, που σύμφωνα με τις προεκτιθέμενες διατάξεις είναι ισότιμο προς εκείνο των Τ.Ε.Ι. και δεν διέθετε τίτλο σπουδών ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος του πανεπιστημιακού τομέα, ενώ το επικαλούμενο μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης Master of Arts in Urban Design του Πανεπιστημίου του Westminster του Λονδίνου, το οποίο αναγνωρίστηκε ως ισότιμο , αποτελεί μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών και όχι πτυχίο ή δίπλωμα ισότιμης σχολής της αλλοδαπής. Κατά συνέπεια, σύμφωνα με τα ανωτέρω πραγματικά περιστατικά και τις προεκτεθείσες σκέψεις, εφόσον η επίβλεψη των ανωτέρω μελετών και η έκδοση των σχετικών εντολών πληρωμής έγινε από υπάλληλο που δεν διέθετε τα απαιτούμενα από το νόμο τυπικά προσόντα, οι εντελλόμενες δαπάνες είναι μη νόμιμες.

ΜΕΛΕΤΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε ιδιώτη μελετητή, κατόπιν απευθείας ανάθεσης, για την εκπόνηση μελέτης με τίτλο "Γεωτεχνική έρευνα στην περιοχή του …..", καθόσον πρόκειται για σύμβαση παροχής υπηρεσιών συναφών με μελέτη (άρθρο 1 παρ. 2β του ν. 3316/2005,ΦΕΚ Α΄ 42/2005) και όχι σύμβαση εκπόνησης μελέτης. Ως εκ τούτου η ανάθεσή της,  διέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 10 παρ. 2 περ. στ΄ του ν. 3316/2005, (και κατόπιν δημοσίευσης διακήρυξης διαγωνισμού) και όχι από τις διατάξεις του άρθρου 209 παρ.3 του Κ.Δ.Κ., οι οποίες αφενός δεν έχουν τηρηθεί,  αφετέρου δεν συνέτρεξαν οι προϋποθέσεις για την τήρησή τους, αφού δεν βεβαιώνεται από το αρμόδιο Τεχνικό Συμβούλιο ότι συντρέχει, περίπτωση επείγουσας περίπτωσης που να δικαιολογεί την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης, ενώ δεν απεστάλη προς δημοσίευση στην ιστοσελίδα του ΤΕΕ, δέκα τουλάχιστον ημέρες πριν την υπογραφή της σύμβασης, αναγγελία με τα κρίσιμα στοιχεία της.

Με τη διάταξη αυτή εισήχθησαν τρεις παρεκκλίσεις από το ισχύον γενικό νομικό πλαίσιο περί ανάθεσης μελετών: 1) H δυνατότητα απευθείας ανάθεσης της εκπόνησης μελέτης, 2) η επιλογή μελετητή χωρίς δεσμεύσεις από τις τάξεις των πτυχίων και 3) η αποδέσμευση από την εφαρμογή του κώδικα αμοιβών μηχανικών (π.δ/γμα 696/1974), δεδομένου ότι η προεκτιμηθείσα είναι και η οριστική αμοιβή του μελετητή, η οποία δεν εξαρτάται από τις ποσότητες εργασιών που προκύπτουν από τον προϋπολογισμό του έργου. Σκοπός της ως άνω διάταξης είναι η διευκόλυνση των περιοριστικά αναφερόμενων σε αυτή φορέων, μεταξύ των οποίων και οι δήμοι, στην ανάθεση και εκπόνηση μελετών με πολύ μικρό οικονομικό αντικείμενο, λαμβανομένης υπόψη της ιδιαίτερης φύσης των μελετών των εν λόγω φορέων και της αδυναμίας των τεχνικών τους υπηρεσιών να εφαρμόσουν τις πολύπλοκες και χρονοβόρες γενικές διατάξεις, οι οποίες ρυθμίζουν τις σχετικές διαδικασίες. Περαιτέρω, στις περιπτώσεις ενιαίας μελέτης ενός έργου που συντίθεται από πλείονες αυτοτελείς μελέτες, οι οποίες ανήκουν σε περισσότερες της μιας κατηγορίες μελετών, ο υπολογισμός του ποσοστού του 30% της προεκτιμώμενης αμοιβής θα πρέπει να γίνεται επί των ορίων κάθε επιμέρους κατηγορίας μελέτης και όχι αθροιστικά επί του συνόλου της αμοιβής της σύνθετης μελέτης, καθώς η τελευταία λύση θα καταστρατηγούσε την εκ του π.δ. 798/1978 διαφοροποίηση των ορίων αμοιβής κατά τάξη πτυχίου σε κάθε προβλεπόμενη κατηγορία μελέτης.

Χρηματικό ένταλμα πληρωμής Δήμου που αφορά στην καταβολή ποσού ως αμοιβή για την εκπόνηση εδαφοτεχνικής μελέτης για το έργο «Ανέγερση νέων τμημάτων Τ.Ε.Ι. …..».Η παροχή ανώτατης εκπαίδευσης επιφυλάσσεται ρητώς από το Σύνταγμα σε αυτοδιοικούμενα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (Α.Ε.Ι.), τα οποία έχουν την αποκλειστική αρμοδιότητα, ασκούμενη υπό την εποπτεία του Κράτους, να οργανώνουν την παροχή της ανώτατης εκπαίδευσης, με τη μορφή αφενός μεν της εξασφάλισης της απαραίτητης κτιριακής υποδομής και εξοπλισμού, αφετέρου δε της κατάρτισης του προγράμματος σπουδών και της απονομής των αντίστοιχων τίτλων. Η ανώτατη εκπαίδευση επομένως δύναται επιτρεπτώς να παρέχεται αποκλειστικά από τα προαναφερόμενα αυτοδιοικούμενα νομικά πρόσωπα, καμία δε αρμοδιότητα σχετική με οποιοδήποτε στάδιο της οργάνωσης της ανώτατης εκπαίδευσης δεν μπορεί να ασκηθεί από οποιοδήποτε άλλο νομικό πρόσωπο ή φορέα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου ή Ο.Τ.Α.. Εντός των ορίων των ως άνω συνταγματικών διατάξεων κινείται η νομοθετική διάταξη του άρθρου 6 παρ. 11 του ν. 2909/2001, υποπερίπτωση iv της υποπερίπτωσης β΄, όπως ισχύει, σύμφωνα με την οποία η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σε θέματα σχεδιασμού, σύνταξης μελέτης, επίβλεψης έργων ή μελετών τεχνικών έργων καθώς και η άσκηση καθηκόντων Τεχνικού Συμβούλου, που αφορούν στις στεγαστικές υποδομές και στον υλικοτεχνικό εξοπλισμό των Τ.Ε.Ι., επιτρέπεται να ανατεθούν, κατόπιν υπογραφής σχετικής συμβάσεως, στον Οργανισμό Σχολικών Κτιρίων Α.Ε. (Ο.Σ.Κ. Α.Ε.), εφόσον τα ως άνω Τεχνολογικά Ιδρύματα δεν διαθέτουν επαρκώς στελεχωμένη Τεχνική Υπηρεσία. Στην ειδική αυτή περίπτωση, η Ο.Σ.Κ. Α.Ε. καθίσταται αποκλειστικά υπεύθυνη για την εκτέλεση των διαλαμβανόμενων στην εκάστοτε σύμβαση καθηκόντων, τα οποία εξαντλούνται σε δραστηριότητα υποστηρικτικού χαρακτήρα, ήτοι στην επίβλεψη των μελετών και των έργων έναντι αμοιβής που καταβάλλεται από το Τ.Ε.Ι., το οποίο παραμένει εν προκειμένω η αναθέτουσα αρχή, και όχι στην εκτέλεση αυτών σε βάρος του προϋπολογισμού της εταιρίας, καμία δε μεταβίβαση της αρμοδιότητας αυτής προς άλλο φορέα ή Ο.Τ.Α. δεν προβλέπεται από τις προμνησθείσες διατάξεις και, επομένως δεν δύναται καταρχήν να διενεργηθεί νομίμως.