Διαχείριση περιπτώσεων ακινήτων στα οποία έχουν εκτελεσθεί αυθαίρετες κατασκευές ή έχουν εγκατασταθεί αυθαίρετες χρήσεις και οι οποίες ρυθμίζονται με τις διατάξεις του Ν. 4178/2013 (ΦΕΚ.174/τ.Α΄/08-08-2013)(ΑΔΑ: ΒΙ0Ω4691ΩΓ-59Ξ)

ΘΕΜΑ: «Διαχείριση, από πλευράς Ι.Κ.Α.- Ε.Τ.Α.Μ., περιπτώσεων ακινήτων στα οποία έχουν εκτελεσθεί αυθαίρετες κατασκευές ή έχουν εγκατασταθεί αυθαίρετες χρήσεις και οι οποίες ρυθμίζονται με τις διατάξεις του Ν. 4014 /2011 (ΦΕΚ.209/τ.Α΄/21-9-2011) ». 

Εξαίρεση από την κατεδάφιση αυθαιρέτων του άρθρου 16 του ν. 1337/83 στα οποία έχουν κατασκευαστεί και νέες αυθαίρετες κατασκευές

ΘΕΜΑ : Κοινοποίηση των διατάξεων του άρθρου 7 παρ. 2 του Νόμου 4051/2012 (ΦΕΚ 40/τ.Α΄/29-2-2012) σχετικά με παράταση προθεσμίας για την εφαρμογή διατάξεων του Ν. 4014/2011 για τις περιπτώσεις ακινήτων στα οποία έχουν εκτελεσθεί αυθαίρετες κατασκευές ή έχουν εγκατασταθεί αυθαίρετες χρήσεις.

Αυθαίρετες κατασκευές..:με την ανωτέρω ΔΚ 1653/18.6.1975 απόφαση του Νομάρχη … παραχωρήθηκε στην αιτούσα το δικαίωμα απλής χρήσεως του κοινοχρήστου χώρου της παραλίας, με σκοπό τον καλλωπισμό του χώρου αυτού, υπό τον όρο «της τηρήσεως των κειμένων διατάξεων περί προστασίας αιγιαλού και παραλίας», ενώ ρητώς απαγορεύθηκε η περίφραξη του χώρου και η εκτέλεση «επ’αυτού οιουδήποτε τεχνικού έργου». Κατά συνέπεια, εφόσον ούτε προβάλλεται ούτε προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι η εκτέλεση των περιγραφομένων στο προσβαλλόμενο πρωτόκολλο κατασκευών και λοιπών επεμβάσεων έγινε κατόπιν της προβλεπομένης στο προαναφερθέν άρθρο 12 παρ. 1 του α.ν. 2344/1940 ειδικής αδείας, η οποία είναι διάφορη από την απόφαση για παραχώρηση της χρήσεως, το πρωτόκολλο αυτό, με το οποίο διατάσσεται η κατεδάφιση και απομάκρυνση των επίδικων κατασκευών και εγκαταστάσεων από τον κοινόχρηστο χώρο της παραλίας, αιτιολογείται νομίμως και επαρκώς, είναι δε αβάσιμος ο περί του αντιθέτου προβαλλόμενος λόγος ακυρώσεως. Αλυσιτελώς προβάλλεται ότι οι επίδικες κατασκευές και επεμβάσεις αποσκοπούν στον ευπρεπισμό του χώρου, στην προστασία από το παρακείμενο ναρκοπέδιο και στη διευκόλυνση της προσβάσεως στη θάλασσα, καθώς και ότι, πλην της μικρής και της μεγάλης πισίνας, δεν έχουν μόνιμο χαρακτήρα, καθόσον, κατά πάγια νομολογία, όταν πρόκειται για κατασκευές και επεμβάσεις που έγιναν χωρίς την προβλεπόμενη στον α.ν. 2344/1940 ειδική άδεια, ούτε ο χρόνος κατασκευής ούτε ο μόνιμος ή μη χαρακτήρας των εγκαταστάσεων ούτε η υπαιτιότητα του κατασκευαστή ούτε ο σκοπός στον οποίο αποβλέπουν δύνανται να επηρεάσουν τη νομιμότητα του εκδιδομένου πρωτοκόλλου κατεδαφίσεως (βλ. ΣΕ 1931/2008, 3581/2007, 2680/2007, 976/2007 κ.ά.). Τέλος, εφόσον, κατά τα γενόμενα δεκτά ανωτέρω, αυθαίρετα κτίσματα και κατασκευές εν γένει, ανεγειρόμενα εντός του αιγιαλού ή της παραλίας, κατεδαφίζονται και απομακρύνονται υποχρεωτικώς, δηλαδή κατά δέσμια αρμοδιότητα, απορριπτέος είναι και ο προβαλλόμενος λόγος ότι το προσβαλλόμενο πρωτόκολλο εκδόθηκε κατά παράβαση των αρχών της χρηστής διοικήσεως.

Κατεδαφίσεις αυθαιρέτων κατασκευών...Εν προκειμένω, με την ένδικη προσφυγή ζητείται η ανάκληση της 55/2020 πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην 1η Υπηρεσία Επιτρόπου στην Περιφερειακή Ενότητα ..., με την οποία κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ... και της εταιρείας «....», με αντικείμενο την εκτέλεση του έργου «Κατεδαφίσεις αυθαιρέτων κατασκευών που βρίσκονται σε ευαίσθητα περιβαλλοντικά περιοχές (κυρίως αιγιαλό, παραλία, δάση κλπ) της ..., σε εκτέλεση πρωτοκόλλων ή αποφάσεων κατεδάφισης αρμοδίων Υπηρεσιών». Ειδικότερα, οι προσφεύγοντες προβάλλουν ότι η προσβαλλόμενη πράξη έχει εκδοθεί κατά πλάνη περί τα πράγματα και τον νόμο, διότι στο σχετικό χρονοδιάγραμμα, τον προϋπολογισμό του έργου και το σχέδιο σύμβασης έχει συμπεριληφθεί, πλημμελώς, το εκδοθέν σε βάρος της πρώτης προσφεύγουσας υπ’ αριθμ. 4/2.12.2010 πρωτόκολλο της Προϊσταμένης της Κτηματικής Υπηρεσίας ... περί κατεδάφισης, άρσης και απομάκρυνσης αυθαίρετων κατασκευών και έργων στον κοινόχρηστο χώρο του αιγιαλού και της θάλασσας μπροστά από τα ξενοδοχειακά συγκροτήματα «...» και «...», το οποίο και πρέπει να εξαιρεθεί του συμβατικού αντικειμένου, στο μέτρο που: (α) έχει εκδοθεί η από 13.7.2020 προσωρινή διαταγή του Ε΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας περί μη κατεδάφισης των κατασκευών των ξενοδοχείων που αναφέρονται ως αυθαίρετες στο ως άνω πρωτόκολλο, (β) έχουν εκδοθεί τα υπ’ αριθμ. 5223/3.8.2020 και 8812/9.12.2020 έγγραφα του ν.π.δ.δ. «...», με τα οποία - μεταξύ άλλων - συστήνεται στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση ... να εξαιρέσει ρητά από την κατεδάφιση τις κατασκευές που περιλαμβάνονται στο υπ’ αριθμ. 4/2.12.2010 πρωτόκολλο, σε συμμόρφωση με την ως άνω από 13.7.2020 προσωρινή διαταγή και (γ) δεν ελήφθη υπόψη το δεδικασμένο από τις αμετάκλητες δικαστικές αποφάσεις των ποινικών δικαστηρίων, που απήλλαξαν τον νόμιμο εκπρόσωπο της πρώτης προσφεύγουσας για τα αδικήματα της μεταβολής και αλλοίωσης αιγιαλού. Κατά τους προσφεύγοντες, λόγω της προφανούς κατά τα ανωτέρω επαπειλούμενης ζημίας τους, υφίσταται προφανές έννομο συμφέρον για την άσκηση της παρούσας προσφυγής, η οποία θα πρέπει να γίνει δεκτή, στο μέτρο που το εν λόγω σχέδιο σύμβασης περιέχει τις προεκτεθείσες [υπο (α) έως (γ)] σοβαρές νομικές πλημμέλειες.Με βάση όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά στη σκέψη 4, η ένδικη προσφυγή είναι απαράδεκτη, αφού στρέφεται κατά θετικής πράξης της Επιτρόπου, ήτοι πράξης με την οποία κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ... και της εταιρείας «....». Πέραν αυτού, οι προσφεύγοντες δεν έχουν έννομο συμφέρον για την άσκηση της προσφυγής, κατά την έννοια του άρθρου 328 του ν. 4700/2020, διότι δεν θίγονται ευθέως και αμέσως από αυτήν. Και τούτο, διότι δεν έλαβαν καν μέρος στην σχετική διαγωνιστική διαδικασία για την ανάθεση εκτέλεσης του επίμαχου έργου, ενώ και η προσβαλλόμενη πράξη ουδόλως διαλαμβάνει στο σκεπτικό ή διατακτικό της οποιαδήποτε δυσμενή κρίση σε σχέση με το πρόσωπό τους. Η βλάβη δε που αυτοί επικαλούνται δεν προέρχεται από την πληττόμενη πράξη της Επιτρόπου (55/2020), αλλά από το εκδοθέν από την Προϊσταμένη της Κτηματικής Υπηρεσίας ..... υπ’ αριθμ. 4/2.12.2010 πρωτόκολλο, κατά του οποίου, όπως και κατά των τυχόν συναφών με αυτό μεταγενέστερων πράξεων της Διοίκησης, υφίσταται δικαίωμα προσφυγής ενώπιον των αρμόδιων δικαστηρίων.

Εκτέλεση ή μη, αμετακλήτων πρωτοκόλλων κατεδάφισης αυθαιρέτων κτισμάτων εντός αιγιαλού στα Δωδεκάνησα, μετά την κατάργηση των διατάξεων περί αιγιαλού και παραλίας του Κτηματολογικού Κανονισμού Δωδεκανήσου, δυνάμει των οποίων εκδόθηκαν.(...) Στα Δωδεκάνησα, μετά την ουσιαστική κατάργηση των διατάξεων περί αιγιαλού και παραλίας του Κτηματολογικού Κανονισμού Δωδεκανήσου, δυνάμει των διατάξεων του νόμου 5092/2024, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου απέχει από πράξεις εκτέλεσης των αμετακλήτων πρωτοκόλλων κατεδάφισης αυθαιρέτων κτισμάτων εντός αιγιαλού, τα οποία έχουν εκδοθεί με βάση τον Κανονισμό αυτό, λόγω της ως άνω ουσιώδους μεταβολής του νομοθετικού καθεστώτος της περιοχής αυτής και της συνακόλουθης αλλαγής των πραγματικών δεδομένων, στα οποία στηρίχθηκε η έκδοσή τους. Τα πρωτόκολλα αυτά, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου οφείλει να εκτελέσει μόνο εφόσον συνοδεύονται από επικαιροποιημένη έκθεση αυτοψίας της αρμόδιας Κτηματικής Υπηρεσίας Δωδεκανήσων, που τα εξέδωσε, στην οποία θα βεβαιώνεται ότι τα επίμαχα αυθαίρετα κτίσματα εμπίπτουν εντός ζώνης αιγιαλού, όπως αυτή ορίζεται πλέον, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 3 του ν. 5092/2024 (ομόφωνα).

Συμμόρφωση Διοικήσεως προς απόφαση Συμβουλίου της Επικράτειας, ύστερα από ακύρωση αποφάσεως περί εγκρίσεως της τεχνικής μελέτης και κατακυρώσεως δημοτικού έργου.Μετά την έκδοση της υπ’ αριθ. 3073/2015 αποφάσεως του Συμβουλίου της Επικρατείας με την οποία ακυρώθηκε η κατακύρωση, είναι νόμιμη η διάλυση της σύμβασης του έργου «Βιοκλιματική Ανάπλαση της Παραλιακής Ζώνης της πόλης του Ξυλοκάστρου από Κούστα έως Ρουβέρα» από τον εργοδότη Δήμο Ξυλοκάστρου-Ευρωστίνης, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 62 παρ. 1 του Ν. 3669/2008 και η εκκίνηση της διαδικασίας παραλαβής του έργου. Ο ανωτέρω Δήμος δε δύναται να προβεί στην αποπεράτωση των εργασιών του έργου αυτού, διότι τούτο προσκρούει στο δεδικασμένο της αποφάσεως, ήτοι την πλημμέλεια της μη εγκριθείσας κυκλοφοριακής μελέτης του έργου η οποία αποτέλεσε την αιτία της ακύρωσης της κατακυρωτικής πράξης, μπορεί όμως, στο πλαίσιο της εκ νέου δημοπράτησης του έργου, να εντάξει στο έργο που τυχόν θα προκηρυχθεί και τις κατασκευές που έχουν ήδη εκτελεσθεί και οι οποίες θα θεωρηθούν χρήσιμες, κατόπιν εκπονήσεως και εγκρίσεως των απαραίτητων μελετών (ομόφ.).

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ.Ανάθεση:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε εργοληπτικές επιχειρήσεις, ως απόρροια ανάληψης των υποχρεώσεων της αυτοδικαίως λυθείσας και τεθείσας σε εκκαθάριση Δημοτικής Επιχείρησης, καθόσον: α) η υποκατάσταση της Δημοτικής Επιχείρησης από τις ανωτέρω εργοληπτικές επιχειρήσεις στην εκτέλεση των ως άνω έργων είναι μη νόμιμη, όχι μόνο διότι δεν τηρήθηκε η διαδικασία για την επιτρεπόμενη από το ν. 1418/1984 υποκατάσταση του αναδόχου, αλλά προεχόντως διότι, μέσω αυτής της ανάθεσης εκ μέρους της Δημοτικής Επιχείρησης, καταστρατηγήθηκαν οι οικείες διατάξεις περί διενέργειας διαγωνισμών, β) κατά το χρόνο που ο Πρόεδρος της Δημοτικής Επιχείρησης υπέγραψε τις επίμαχες συμβάσεις με τις ως άνω εργοληπτικές επιχειρήσεις, το Δ.Σ. της Δημοτικής Επιχείρησης δεν είχε ακόμα αποδεχθεί τις οικείες αναθέσεις από το Δήμο και επομένως, κατά τον επίμαχο χρόνο, η Δημοτική Επιχείρηση δεν είχε την αρμοδιότητα να αναθέσει την εκτέλεση των έργων σε τρίτους και γ) δεν υπάρχουν πρωτόκολλα παραλαβής των έργων, που να έχουν εκδοθεί από την Δημοτική Επιχείρηση και με τα οποία να πιστοποιείται η καλή εκτέλεση των έργων εκ μέρους των αναδόχων, αλλά μόνο τα από 11.10.2012 και 1.2.2013 πρωτόκολλα οριστικής παραλαβής από την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου, με τα οποία πιστοποιείται η καλή εκτέλεση των έργων εκ μέρους της Δημοτικής Επιχείρησης, ενώ ούτε οι τελικές επιμετρήσεις και οι λογαριασμοί των έργων έχουν συνταχθεί από τους ανωτέρω αναδόχους, αλλά από την Δημοτική Επιχείρηση.

Αυθαίρετες κατασκευές...Επειδή, με την από 30.4.2007 εκπροθέσμως προσβαλλόμενη πράξη της Επιτροπής Εκδίκασης Ενστάσεων Αυθαιρέτων απορρίφθηκε η ένσταση της εκκαλούσας εταιρείας κατά της έκθεσης αυτοψίας με την εξής αιτιολογία: «απορρίπτει την ένσταση γιατί η καταγραφείσα στην με αρ. 34/20.2.2007 έκθεση αυτοψίας, κατασκευή, δεν καλύπτεται από τα σχέδια της με αρ. 1146/06 οικοδομικής άδειας, η οποία αφορά την προσθήκη καθ' ύψος α΄ ορόφου και διαρρυθμίσεις υπάρχοντος ισογείου καταστήματος (εστιατόριο), σύμφωνα με το άρθρο 22/ΓΟΚ 85, στα οποία εμφανίζεται πέργκολα για στήριξη φυτών με επίπεδα οριζόντια στοιχεία και όχι την καταγραφείσα κατασκευή, η οποία είναι κατά παράβαση των πολεοδομικών διατάξεων του άρθρου 22 του ΓΟΚ 85. Ως προς τα πρόστιμα ισχύει: για μεν το πρόστιμο ανέγερσης το υπολογισθέν στην 34/07 έκθεση αυτοψίας. Ως προς το πρόστιμο διατήρησης ισχύει το υπολογισθέν στο με αρ.οικ.7314/1648/23.4.2007 έγγραφο «διαπίστωσης μη συμμόρφωσης» του τμήματος ελέγχου κατασκευών της Δ.Π.Ν.Τ.». Κατά της απόφασης αυτής ασκήθηκε από την εκκαλούσα εταιρεία η από 25.5.2007 αίτηση θεραπείας της, με την οποία ζήτησε από την αρμόδια Επιτροπή την ακύρωση των επιβληθέντων προστίμων διότι τα είχε ήδη εξοφλήσει, καθώς και να λάβει υπόψει της το ανωτέρω υπ’ αριθμ. 7314/ 1648/23.4.2007 έγγραφο της Διεύθυνσης Πολεοδομίας της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης ..., σύμφωνα με το οποίο είχε συμμορφωθεί μερικώς ως προς την κατεδάφιση μέρους των αυθαιρέτων κατασκευών. Υπέβαλε δε η εκκαλούσα και συμπληρωματικό υπόμνημα, ισχυριζόμενη ότι οι επίμαχες αυθαίρετες κατασκευές δεν είναι μόνιμες, ότι είναι παλαιές και έχουν ήδη νομιμοποιηθεί με την 1146/8.12.2006 οικοδομική άδεια. Η εν λόγω Επιτροπή με την από 12.11.2007 προσβαλλόμενη πράξη της, που εκδόθηκε κατόπιν της ανωτέρω αίτησης θεραπείας, ενέμεινε στην αρχική απορριπτική απόφασή της, τόσο ως προς την κρίση των επίμαχων κτισμάτων ως αυθαίρετων και κατεδαφιστέων, όσο και ως προς τον καθορισμό του ύψους του προστίμου, απορρίπτοντας την αίτηση θεραπείας με την αιτιολογία ότι «δεν προσκομίστηκαν ουσιώδη συμπληρωματικά στοιχεία που να δικαιολογούν την ακύρωση των εκθέσεων αυτοψίας». Η πράξη αυτή, όμως, με την οποία η Επιτροπή στηριζόμενη στα ήδη συνεκτιμηθέντα για την έκδοση της αρχικής και προσβληθείσας με την αίτηση θεραπείας απόφασή της στοιχεία, ενέμεινε στην απόφαση αυτή προσθέτοντας, απλώς, ότι τα στοιχεία που προσκόμισε η εκκαλούσα εταιρεία με την αίτηση θεραπείας δεν ήταν ουσιώδη, στερείται εκτελεστότητας και συνεπώς, η αίτηση ακυρώσεως θα έπρεπε να είχε απορριφθεί ως απαράδεκτη και κατά το μέρος που στρεφόταν κατά της από 12.11.2007 πράξης της Επιτροπής Εκδίκασης Ενστάσεων Αυθαιρέτων (πρβλ. ΣτΕ 753/2014, 314/2006, 2987/2005).