Αμοιβή υπηρεσιών συντήρησης και επισκευής δημοτικών οχημάτων.(..)Με τα δεδομένα αυτά, συντρέχει κατεπείγουσα ανάγκη που δικαιολογεί την απευθείας ανάθεση παροχής των επίμαχων υπηρεσιών, που συνίσταται στη διασφάλιση της ομαλής παροχής των υπηρεσιών καθαριότητας στον Δήμο ..., ενόψει του μεγάλου αριθμού των οχημάτων που έχρηζαν άμεσης επισκευής. Η κατεπείγουσα δε αυτή ανάγκη δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα του Δήμου, καθώς δεν αποδείχθηκε ότι τα αρμόδια όργανά του, ενώ γνώριζαν ότι τα δημοτικά οχήματα και οι υπερκατασκευές τους έχρηζαν επισκευών και συντήρησης, καθυστέρησαν να εγκρίνουν τη διενέργεια του σχετικού διαγωνισμού, ο οποίος κατά την έγκριση της απευθείας ανάθεσης βρισκόταν ακόμα σε εξέλιξη. Συνεπώς, η απευθείας ανάθεση της παροχής των υπηρεσιών αυτών και, κατ’ επέκταση, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι νόμιμες..Εξάλλου, το επείγον δεν αναιρείται από μόνο το γεγονός ότι από τις επιθεωρήσεις των οχημάτων μέχρι τη σύναψη του συμφωνητικού με την ανάδοχο μεσολάβησε χρονικό διάστημα τεσσάρων μηνών περίπου, καθώς το χρονικό αυτό διάστημα δεν υπερβαίνει τα ανώτατα χρονικά όρια ενέργειας και διεκπεραίωσης για τη διοίκηση, μετά τα οποία δε θα μπορούσε να δικαιολογηθεί...Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

Προμήθεια ανταλλακτικών και εργασίες τοποθέτησής τους:..Με τα δεδομένα αυτά, συντρέχει κατεπείγουσα ανάγκη που δικαιολογεί την απευθείας ανάθεση επισκευής του οχήματος, που συνίσταται στη διασφάλιση της ομαλής παροχής των υπηρεσιών αποχιονισμού εν μέσω της χειμερινής περιόδου. Η κατεπείγουσα δε αυτή ανάγκη δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα του Δήμου, καθώς η ανατεθείσα σύμβαση δεν αφορά σε τακτική συντήρηση του οχήματος λόγω της συνήθους χρήσης του, αλλά σε βλάβη που ανέκυψε αιφνιδίως και εκτάκτως. Εξάλλου, η απευθείας ανάθεση της προμήθειας των ανταλλακτικών και των επακόλουθων εργασιών τοποθέτησής τους για λόγους κατεπείγοντος, αποτελεί αυτοτελή διαδικασία αφορώσα το συγκεκριμένο όχημα και ως εκ τούτου δεν είναι δυνατόν η σχετική δαπάνη να συναθροίζεται με άλλες δαπάνες τακτικής συντήρησης που έχουν πραγματοποιηθεί εντός του ίδιου έτους.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2019, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει. 

Προμήθεια υγρών καυσίμων:..Με τα δεδομένα αυτά συντρέχει κατεπείγουσα ανάγκη που δικαιολογεί την απευθείας ανάθεση για την προμήθεια των επίμαχων ποσοτήτων υγρών καυσίμων, που συνίσταται στη διασφάλιση της ομαλής παροχής των υπηρεσιών καθαριότητας και θέρμανσης στις δημοτικές ενότητες ... και ... του Δήμου .., ενόψει της πρόωρης εξάντλησης των ποσοτήτων της προηγούμενης από 26.4.2018 ετήσιας σύμβασης, λόγω της κήρυξης των εν λόγω δημοτικών ενοτήτων σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και της εκ του λόγου αυτού ανάγκης μεγαλύτερης ποσότητας καυσίμων. Η κατεπείγουσα δε αυτή ανάγκη δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα του Δήμου, καθώς τα αρμόδια όργανά του είχαν προβεί εγκαίρως στις απαραίτητες ενέργειες για τη διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού (υποβολή πρωτογενούς αιτήματος στις 13.11.2018 και ανάρτηση της περίληψης του διαγωνισμού στις 30.11.2018), ο οποίος κατά την έγκριση της απευθείας ανάθεσης είχε ολοκληρωθεί και εκκρεμούσε ο προσυμβατικός του έλεγχος (βλ. την 84/2019 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου). Συνεπώς, η απευθείας ανάθεση των εν λόγω προμηθειών και, κατ’ επέκταση, οι ελεγχόμενες δαπάνες είναι νόμιμες. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πρέπει να θεωρηθούν.

Υπηρεσίες ενημέρωσης καταναλωτών... Με τα δεδομένα αυτά, συντρέχει κατεπείγουσα ανάγκη που δικαιολογεί την απευθείας ανάθεση παροχής των επίμαχων υπηρεσιών για σύντομο χρονικό διάστημα, που συνίσταται στη διασφάλιση της ενημέρωσης των καταναλωτών για τις οφειλές τους προς τη .... Η κατεπείγουσα δε αυτή ανάγκη δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα της Επιχείρησης αλλά σε απρόβλεπτες περιστάσεις, καθόσον ο σχετικός διαγωνισμός δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί λόγω της υποβολής προδικαστικής προσφυγής και αίτησης αναστολής. Περαιτέρω, το προσωπικό της ... δεν επαρκεί για να εκτελέσει την ανατεθείσα υπηρεσία και η Επιχείρηση έχει ήδη αιτηθεί την πρόσληψη προσωπικού χωρίς να έχει ολοκληρωθεί  η διαδικασία στο πλαίσιο της 3κ/2018 προκήρυξης. Τέλος, το κόστος της ελεγχόμενης υπηρεσίας, που προκύπτει από το ποσό του προϋπολογισμού του εν εξελίξει διαγωνισμού (239.480 ευρώ /24 μήνες Χ 2 μήνες =19.995 ευρώ).Κατ’ ακολουθία, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα θα έπρεπε να θεωρηθεί αν δεν είχε λήξει, το οικονομικό έτος, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Προμήθεια υγρών καυσίμων.(απευθείας ανάθεση) . Με τα δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη, διότι η κατεπείγουσα ανάγκη για προμήθεια καυσίμων κατόπιν απευθείας ανάθεσης δεν οφείλεται σε παραλείψεις ή έλλειψη προγραμματισμού και επιμέλειας των αρμόδιων δημοτικών οργάνων, αλλά στο απρόβλεπτο γεγονός ότι η κατανάλωση των καυσίμων κατά τον Μάιο του 2017 είχε αυξηθεί σε ποσοστό άνω του 40% σε σχέση με την αντίστοιχη του Μαΐου του 2016, με συνέπεια οι ποσότητες που είχαν προγραμματίσει και προμηθευτεί να μην είναι πλέον επαρκείς. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί

Προμήθεια αντιδραστηρίων:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι δεν είναι νόμιμη, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω και ιδίως στη σκέψη 3.6., η ανάθεση με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης στην ΕΕΕΕ της ελεγχόμενης προμήθειας αντιδραστηρίων για τη διάγνωση ασθενών νοσούντων από κορωνοϊό SARS-CoV-2, διότι δεν συντρέχει απρόβλεπτη και κατεπείγουσα περίσταση που καθιστά δικαιολογημένη τη μη τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονται για τις τακτικές διαδικασίες ανάθεσης (ανοικτό ή κλειστό διαγωνισμό των άρθρων 27 και 28, αντίστοιχα, του ν. 4412/2016) της προμήθειας των ανωτέρω ποσοτήτων των αντιδραστηρίων αυτών. Ειδικότερα, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι οι ανάγκες προμήθειας των ανωτέρω αντιδραστηρίων είναι υπαρκτές κατά τον χρόνο έναρξης της ανωτέρω διαδικασίας ανάθεσης αλλά, αντιθέτως, από την αόριστη επίκληση της «διασφάλισης και προάσπισης της δημόσιας υγείας και του κοινωνικού συμφέροντος» καταδεικνύεται ότι πρόκειται για ανάγκες μελλοντικές και αβέβαιες. Επομένως, σε καμμία περίπτωση η τυχόν μελλοντική προμήθεια των επιμάχων ποσοτήτων των ανωτέρω αντιδραστηρίων δεν δύναται να θεωρηθεί ότι συνάπτεται άμεσα με την κάλυψη αναγκών που ανέκυψαν λόγω της ανωτέρω πανδημίας ή ότι συνδέεται με την απρόβλεπτη και κατεπείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης της πανδημίας αυτής, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις 3.1. έως 3.7.. Άλλωστε, ο ίδιος ο νομοθέτης εκτιμά ότι η απρόβλεπτη και κατεπείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης της πανδημίας δεν θα διαρκέσει πέραν της 31ης.12.2022, καθώς μέχρι τότε έχει παρατείνει τις ανωτέρω διατάξεις της από 30.3.2020 ΠΝΠ που προβλέπουν αυτή την εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης. Ως εκ τούτου, είναι αμφίβολο αν η απρόβλεπτη και κατεπείγουσα αυτή ανάγκη θα υφίσταται καθ’ όλο το χρονικό διάστημα εκτέλεσης της σύμβασης, δεδομένου ότι πρόκειται για συμβατικές ποσότητες που επαρκούν για τέσσερις μήνες, πολλώ δε μάλλον για χρονικό διάστημα λιγότερο του μηνός από την υπογραφή της σύμβασης, ήτοι μέχρι 31.12.2022.

Βελτίωση υφιστάμενων αγροτικών δρόμων (...)Υπό το ανωτέρω νομικό και πραγματικό πλαίσιο της υπόθεσης, πρέπει, ως προς την ύπαρξη κατεπείγουσας ανάγκης που δεν συμβιβάζεται με τις προθεσμίες που τάσσουν άλλες διαδικασίες, να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: (α) Όπως προεκτέθηκε (ανωτέρω σκ. 8), είναι νόμιμη η σύναψη δημόσιας σύμβασης με προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση σχετικής προκήρυξης, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, μόνο στις περιπτώσεις που ανακύπτει κατεπείγουσα ανάγκη εξαιτίας απρόβλεπτων γεγονότων για την αναθέτουσα αρχή, η δε ανάγκη αυτή είναι τόσο επιτακτική, ώστε να καθιστά αδύνατη για την αντιμετώπισή της, την επιλογή διαγωνιστικής διαδικασίας, έστω και με συντετμημένες προθεσμίες 15 και 10 ημερών, ανάλογα για ανοικτές ή κλειστές διαδικασίες ή διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων κάτω των ορίων, για την υποβολή των προσφορών (βλ. άρθρα 27 παρ. 3, 28 παρ. 7 και 121 παρ. 1 του ν. 4412/2016 όπου για λόγους επείγοντος καθορίζονται συντετμημένες προθεσμίες υποβολής προσφορών αντί της τακτικής των 35 ημερών). Όταν, λοιπόν, η αναθέτουσα αρχή επικαλείται κατεπείγουσα ανάγκη, η οικεία σύμβαση πρέπει να ανατίθεται χωρίς καθυστέρηση, καθόσον το επείγον δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως πρόσχημα προσφυγής στην εξαιρετική διαδικασία για την ανάθεση συμβάσεων, έστω και αν για την τήρηση των διαγωνιστικών διαδικασιών απαιτείται μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από αυτό που θα χρειαζόταν για την προσφυγή σε απευθείας ανάθεση, εφόσον μόνον με αυτές  διασφαλίζεται σε υπέρτατο βαθμό η επίτευξη διαφάνειας και ελεύθερου ανταγωνισμού. Συνεπώς, η ύπαρξη κατεπείγουσας ανάγκης εξαιτίας απρόβλεπτων γεγονότων δεν παρέχει τη διακριτική ευχέρεια στην αναθέτουσα αρχή, να επιλέξει μη διαγωνιστική διαδικασία άνευ άλλου τινός, αν δεν αποδείξει ότι εν όψει αυτής, δεν μπορούσε να ακολουθήσει διαγωνιστικές διαδικασίες έστω με συντετμημένες προθεσμίες.Για τους λόγους αυτούςΑπορρίπτει την προσφυγής ανάκλησης, και  Δεν ανακαλεί την 917/2022 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Εκβάθυνση γεωτρήσεων...:Με τα δεδομένα αυτά υφίστατο κατεπείγουσα ανάγκη για την εκτέλεση του επίμαχου έργου, που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ολοκλήρωση της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης του ΧΥΤΑ …, καθόσον σε διαφορετική περίπτωση θα ανέκυπτε σοβαρός κίνδυνος για τη δημόσια υγεία από τη συσσώρευση των απορριμμάτων ή την ενεργοποίηση χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσής τους. Η κατεπείγουσα δε αυτή ανάγκη δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι οφείλεται σε υπαιτιότητα των αρμόδιων οργάνων του Δήμου ... Εξάλλου, τα χρονικά διαστήματα των τριών περίπου μηνών, που μεσολάβησαν μεταξύ της αρχικής ενημέρωσης του Δήμου και της θεώρησης της μελέτης και των δύο περίπου μηνών, που μεσολάβησαν μεταξύ της θεώρησης της μελέτης και της έγκρισής της από την Οικονομική Επιτροπή, δεν υπερβαίνουν τον εύλογο χρόνο εντός του οποίου περαιώνονται συνήθως οι σχετικές διαδικασίες. Τέλος, τα ανωτέρω δε διαφοροποιούνται λόγω του ότι η έγγραφη πρόσκληση για υποβολή προσφορών για την εκτέλεση του έργου προηγήθηκε χρονικά της ως άνω εγκριτικής απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

Αμοιβή υπηρεσιών λειοτεμαχισμού, μεταφοράς και απόρριψης απορριμμάτων πρασίνου....Με τα δεδομένα αυτά, ενόψει της άνω προθεσμίας υλοποίησης του αντικείμενου της επίμαχης σύμβασης καθώς και του γεγονότος ότι η ανάθεση και η σύναψή της έλαβαν χώρα κατά τη χειμερινή περίοδο, οπότε και δεν εγκυμονεί, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, άμεσος κίνδυνος εκδήλωσης πυρκαγιών, δεν συνέτρεχε, εν προκειμένω, κατεπείγουσα ανάγκη που να δικαιολογούσε την προσφυγή στην επίμαχη εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης. Συνεπώς, παρά την συνδρομή της άνω απρόβλεπτης περίστασης (κατακόρυφης αύξησης των προϊόντων κλάδευσης), η αναθέτουσα αρχή όφειλε, ενόψει της προϋπολογιζόμενης δαπάνης των επίμαχων υπηρεσιών (78.690 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.) και του ικανού χρονικού διαστήματος μέχρι την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου (1.5.2018), να είχε διενεργήσει για την ανάθεσή τους τακτικό διαγωνισμό. Εντούτοις, τα αρμόδια όργανα του Δήμου δεν έδρασαν με πρόθεση καταστρατήγησης του νόμου, αλλά επειδή - υπό το φόβο εκδήλωσης πυρκαγιάς παρόμοιας έκτασης και συνεπειών με εκείνη που είχε πρόσφατα εκδηλωθεί στο ... - πεπλανημένα, πλην συγγνωστά, υπέλαβαν ότι έπρεπε να ενεργήσουν άμεσα και ότι η προσφυγή στην επίμαχη εξαιρετική διαδικασία ήταν νόμιμη, λαμβανομένου επιπροσθέτως υπόψη ότι, όπως βεβαιώνεται στην από 3.12.2018 έκθεση της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου ..., «την 3.12.2018 με το υπ’ αριθμ. πρωτ. 2483/Φ702.15 έγγραφο της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Λαυρίου έγινε σύσταση άμεσης απομάκρυνσης των άνω προϊόντων κλάδευσης».  Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη, πλην το ένταλμα αυτό πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.  

Νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης για την παράταση της Δ5Β1049586ΕΞ2014//20.3.2014 σύμβασης, με αντικείμενο την παροχή ταχυδρομικών υπηρεσιών στο Υπουργείου Οικονομικών(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, αφού για την τροποποίηση της συμβατικά προσδιοριζόμενης διάρκειας παροχής υπηρεσιών απαιτείται η δυνατότητα αυτή να προβλέπεται ρητά και να προσδιορίζεται ποσοτικά και ποιοτικά τόσο στην οικεία διακήρυξη όσο και στη συναφθείσα αρχική σύμβαση, η παράταση του χρόνου ισχύος της Δ5Β1049586ΕΞ2014/20.3.2014 σύμβασης με την ελεγχόμενη δεν είναι νόμιμη, αφού η δυνατότητα αυτή δεν προβλεπόταν εξαρχής κατά τρόπο ρητό και συγκεκριμένο στη σύμβαση αυτή. Λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι η ήδη υφιστάμενη σύμβαση λήγει στις 30.9.2017 και ότι συντρέχει κατεπείγουσα ανάγκη για την απευθείας ανάθεση των ελεγχόμενων υπηρεσιών στην εταιρεία «ΕΛ.ΤΑ. Α.Ε.», για το χρονικό διάστημα από 1.10.2017 έως 31.12.2017 ή έως την τυχόν προγενέστερη ολοκλήρωση του σχετικού διαγωνισμού κατά τις οριζόμενες στο ν.4412/2016 διαδικασίες, η οποία (ανάγκη) οφείλεται σε γεγονότα απρόβλεπτα για την αναθέτουσα αρχή, το Κλιμάκιο κρίνει ότι είναι νόμιμη, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 32 του ν.4412/2016, η επίμαχη απευθείας ανάθεση των υπηρεσιών αυτών στην εταιρεία «ΕΛ.ΤΑ. Α.Ε.», για το ανωτέρω χρονικό διάστημα ή έως την τυχόν προγενέστερη ολοκλήρωση του σχετικού διαγωνισμού, υπό το καθεστώς των διατάξεων του ν.4412/2016. Συγκεκριμένα, η αναθέτουσα αρχή επέδειξε την απαιτούμενη επιμέλεια, εκκινώντας τη σχετική διαδικασία για τη σύνταξη της προκήρυξης του νέου διαγωνισμού ήδη από το Μάιο του 2014, ενώ περαιτέρω, έπειτα από τη σύσταση των νέων Υπουργείων Μεταναστευτικής Πολιτικής και Ψηφιακής Πολιτικής Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης, των οποίων οι ανάγκες για ταχυδρομικές υπηρεσίες έπρεπε να ληφθούν υπόψη, ως εμπίπτουσες πλέον στις διατάξεις του νέου νόμου (βλ. άρθρα 2 παρ. 1 περ. 17, 233 παρ. 1 περ. α΄ και 59 παρ. 4 εδ. γ΄ ν.4412/2016), και τη συνακόλουθη έκδοση τροποποιητικής κοινής υπουργικής απόφασης, η οποία δημοσιεύθηκε στις 16.5.2017, προέβη εγκαίρως σε ενέργειες για την ολοκλήρωση του νέου εν εξελίξει ήδη διαγωνισμού, όπως στην οριστικοποίηση του σχεδίου διακήρυξης από την οικεία Ομάδα Εργασίας στις 19.5.2017, το οποίο υπεγράφη από τον Υπουργό Οικονομίας και Ανάπτυξης στις 20.6.2017, και, στη συνέχεια, στην αποστολή της σχετικής διακήρυξης για δημοσίευση στην εφημερίδα της Ε.Ε. την 20η.6.2017 και την αποσφράγιση των τεχνικών προσφορών στις 28.7.2017, ενώ, με το 96690/8.9.2017 έγγραφο του Γενικού Γραμματέα Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης εκτιμάται ότι αρχές Οκτωβρίου θα περιέλθει στο Ελεγκτικό Συνέδριο σχέδιο συμφωνίας – πλαίσιο για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου. Κατά συνέπεια, δοθέντος ότι παρίσταται αδύνατη η ολοκλήρωση όλων των διαδικασιών για την ολοκλήρωση του διαγωνισμού μέχρι τη λήξη της προηγούμενης σύμβασης στις 30.9.2017 και ότι η καθυστέρηση δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα της αναθέτουσας αρχής, η ελεγχόμενη απευθείας ανάθεση συνάπτεται νομίμως.