ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ.(..)αμοιβή εκτέλεσης εργασιών αποχιονισμού στο οδικό δίκτυο του Δήμου ....Με αυτά τα δεδομένα γίνονται δεκτά τα ακόλουθα: α) Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από τις αιτιολογίες της απόφασης του Δημάρχου για την ανάθεση των ελεγχόμενων εργασιών και της εγκριτικής απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής, ο Δήμος ... προέβη στις ξεχωριστές αναθέσεις των εργασιών αποχιονισμού του οδικού δικτύου του ενόψει των εκτάκτων καιρικών φαινομένων εντόνων χιονοπτώσεων και παγετού και της κήρυξής του σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας. ..β) Η διαδικασία ανάληψης των κρινόμενων δαπανών είναι σύμφωνη με το άρθρο 66 του ν. 4270/ 2014 και το π.δ 80/2016, καθώς έγινε αρχικά η δημοσιονομική ανάληψη της σχετικής υποχρέωσης και δεσμεύτηκε η σχετική πίστωση ποσού 25.000,00 ευρώ στις 3.1.2017, ήτοι πριν την υπογραφή των συμβάσεων και την εκτέλεση των συναφών δαπανών. Η συμπληρωματική δέσμευση του ποσού των 48.000,00 ευρώ, που έλαβε χώρα στις 15.3.2017 μετά την εκτέλεση των εργασιών, δικαιο-λογείται καθώς, σύμφωνα με την εξαίρεση του άρθρου 9 παρ. 4 του ως άνω π.δ/τος, για τις δαπάνες πολιτικής προστασίας...γ) Δεν υφίσταται πλημμέλεια ως προς την έγκριση της απόφασης απευθείας ανάθεσης του Δημάρχου από την Οικονομική Επιτροπή, καθώς, πέραν του ότι δεν προκύπτει ότι αυτή έλαβε χώρα κατά την τρίτη συνεδρίασή της, ο νομοθέτης, αναφερόμενος στην «επόμενη» συνεδρίαση της αρμόδιας για τη λήψη απόφασης Επιτροπής, επισημαίνει την ανάγκη για ταχεία έγκριση, η οποία εν προκειμένω πραγματο-ποιήθηκε σε κοντινό χρονικό σημείο..δ) Οι επίμαχες συμβάσεις αναρτήθηκαν στο ΚΗΜΔΗΣ και απέκτησαν ισχύ τη 1.11.2017, επομένως το σύνολο των τιμολογίων των αναδόχων, εκδοθέντα σε χρονικά σημεία προγενέστερα της ισχύος των συμβάσεων (στις 26.5.2017, 29.5.2017 και 2.6.2017), δεν είχαν νόμιμο έρεισμα με αποτέλεσμα να μην είναι νόμιμες οι εντελλόμενες δαπάνες.... Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθούν

Αποκατάσταση βλαβών:..Με αυτά τα δεδομένα, στην υπό κρίση περίπτωση, όπου ακολουθήθηκε η διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ του ν. 4412/2016 για την ανάθεση του επίμαχου έργου, δεν απαιτείτο η συγκρότηση επιτροπής διαπραγμάτευσης του έργου σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 221 παρ.8 του ίδιου νόμου. Περαιτέρω η κρινόμενη δαπάνη, αν και στηρίζεται σε σύμβαση που αναρτήθηκε στο ΚΗΜΔΗΣ σε χρονικό σημείο μεταγενέστερο της εκτέλεσης των εργασιών, θεωρείται σε κάθε περίπτωση έγκυρη σύμφωνα με την ως άνω διάταξη της παρ. 3β του άρθρου 43 του ν. 4605/2019.Κατ΄ ακολουθία των ανωτέρω, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2018, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με αυτά τα δεδομένα, στην υπό κρίση περίπτωση, όπου ακολουθήθηκε η διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ του ν. 4412/2016 για την ανάθεση του επίμαχου έργου, δεν απαιτείτο η συγκρότηση επιτροπής διαπραγμάτευσης του έργου σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 221 παρ.8 του ίδιου νόμου. Περαιτέρω η κρινόμενη δαπάνη, αν και στηρίζεται σε σύμβαση που αναρτήθηκε στο ΚΗΜΔΗΣ σε χρονικό σημείο μεταγενέστερο της εκτέλεσης των εργασιών, θεωρείται σε κάθε περίπτωση έγκυρη σύμφωνα με την ως άνω διάταξη της παρ. 3β του άρθρου 43 του ν. 4605/2019.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 370/2020 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου...και του προμηθευτή με την επωνυμία «… LIMITED», με αντικείμενο την «Προμήθεια κρίσιμων υλικών για την κάλυψη απαιτήσεων των Α/Φ CL-215/415 από την κατασκευάστρια εταιρεία … LTD», με αρχικώς εκτιμώμενο κόστος ύψους 1.273.122,41 ευρώ και τελικώς συμφωνηθέν τίμημα ποσού 860.298,65 ευρώ.(....)Μη νομίμως εξαιρέθηκε η επίμαχη προμήθεια από τις διατάξεις του Βιβλίου Ι του ν. 4412/2016, κατ’ επίκληση του άρθρου 15 παρ. 2 εδ. α΄ του νόμου αυτού.(....)η αναθέτουσα αρχή εξάντλησε τις νόμιμες δυνατότητες που διέθετε, επιχειρώντας να αναθέσει την προμήθεια των επίμαχων υλικών με τη τήρηση τόσο της αρχικής και επαναληπτικής δημόσιας ανοικτής διαδικασίας ανάθεσης όσο και της επακολουθήσασας διαδικασίας με διαπραγμάτευση, οι οποίες, όμως, απέβησαν άγονες, συντρέχουν, εν προκειμένω, οι προβλεπόμενες στο ως άνω άρθρο 32 παρ. 2 περ. β΄ υποπερ. ββ΄ του ν. 4412/2016 προϋποθέσεις και, ιδίως, η προϋπόθεση της απουσίας ανταγωνισμού για τεχνικούς λόγους, που δικαιολογούν την ανάθεση της ελεγχόμενης προμήθειας στην εταιρεία … Ltd.Ανακαλεί την 370/2020 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου. 

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Προβάλλεται ειδικότερα ότι η επιλογή της διαδικασίας διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση παραβιάζει την αρχή της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων και ότι θα έπρεπε κατ’ εξαίρεση να ελέγχεται παρεμπιπτόντως, εάν όρος της διακήρυξης αντίκειται στο Σύνταγμα ή στο ενωσιακό δίκαιο. Ο λόγος αυτός είναι αβάσιμος και πρέπει να απορριφθεί, όπως εκτέθηκε στην προηγηθείσα σκέψη, εν όψει της συμμετοχής της αιτούσας στην επίμαχη διαδικασία διαπραγμάτευσης δια της υποβολής προσφοράς χωρίς διατύπωση επιφύλαξης περί της νομιμότητας της προσφυγής στη διαδικασία του άρθρου 32 παρ. 2 γ του ν. 4412/2016. Τούτο δε ανεξαρτήτως του αν οι όροι, κατά των οποίων στρέφεται η αιτούσα, αντίκεινται, όπως προβάλλει η ίδια, σε υπερκείμενους κανόνες δικαίου, όπως σε κανόνες του Συντάγματος ή σε κανόνες του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης(....)Ισχυρίζεται επικουρικά η αιτούσα ότι η προσφορά της λογίζεται ως μηδέποτε υποβληθείσα λόγω της μη αποσφράγισης αυτής και, ως εκ τούτου, όφειλε η ΑΕΠΠ να αποδεχτεί το έννομο συμφέρον της και να εξετάσει κατ’ ουσίαν λόγους στρεφόμενους κατά της νομιμότητας της επιλεγείσας διαδικασίας. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, προεχόντως διότι οι πράξεις κάθε ενδιαφερόμενου οικονομικού φορέα στο πλαίσιο διαγωνισμού για την ανάθεση εκτέλεσης δημόσιου έργου επιφέρουν έννομες συνέπειες, μη δυνάμενες να ανατραπούν αναλόγως της εξέλιξης της διαγωνιστικής διαδικασίας. Στην κρινόμενη περίπτωση, η αιτούσα επέλεξε να συμμετάσχει στον διαγωνισμό υποβάλλοντας ανεπιφύλακτη προσφορά, αν και είχε την δυνατότητα είτε να ασκήσει απευθείας - δηλαδή άνευ συμμετοχής στο διαγωνισμό- προδικαστική προσφυγή, επικαλούμενη ότι η επιλεγείσα διαδικασία την αποκλείει παρανόμως, είτε να συμμετάσχει στον διαγωνισμό διατυπώνοντας ταυτόχρονα επιφύλαξη για τη νομιμότητα της επιλεγείσας διαδικασίας.Απορρίπτει την υπό κρίση αίτηση.

Προμήθεια υγρών καυσίμων και λιπαντικών:..Με τα δεδομένα αυτά, η δαπάνη προς πληρωμή της οποίας εκδόθηκε το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα είναι μη κανονική, καθ’ ότι δεν προκύπτει ότι τηρήθηκε η διαδικασία έκδοσης πρωτογενούς και εγκεκριμένου αιτήματος, καθώς και σχετικής απόφασης ανάληψης υποχρέωσης ούτε η διαδικασία ανάρτησης των εν λόγω πράξεων στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. ως προς το σύνολο της εκτιμώμενης αξίας του διαγωνισμού. Ειδικότερα, οι ανωτέρω πράξεις (ανάληψη και αιτήματα) δεν αφορούσαν σε συνολικό ποσό 48.769,90 ευρώ πλέον Φ.Π.Α., στο οποίο ανήλθε το σύνολο των προς ανάθεση ειδών, τα οποία προκηρύχθηκαν ενιαία και επρόκειτο να ανατεθούν κατά ομάδες ή ενιαία, βάσει της διακήρυξης, αλλά σε ποσό 47.168,90 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., στο οποίο δεν περιελήφθησαν τα λιπαντικά και το χημικό πρόσθετο. Η ανωτέρω κρίση περί μη κανονικότητας της δαπάνης δεν δύναται να αρθεί ως εκ της επικλήσεως μη ομοειδούς των εν λόγω μη περιληφθέντων προϊόντων και διαφοροποίησης αυτών ως προς τους κωδικούς CPV προς τα λοιπά είδη που αποτέλεσαν αντικείμενο του διαγωνισμού, αφού τούτο δεν θα μπορούσε να αποτελέσει νόμιμο λόγο εξαίρεσής τους από τη διαδικασία έκδοσης αιτήματος και πράξης ανάληψης, ενόψει της διενέργειας ενιαίου διαγωνισμού από την αναθέτουσα αρχή (πρβλ. Ελ.Συν. VII Τμ. αποφ. 2922/2013, Πράξ. 221/ 2007, 399/2006), ούτε ως εκ του γεγονότος ότι τα ποσά των μη περιληφθέντων ειδών (προσθέτου και λιπαντικών) υπολείπονται του ορίου των 1.000 ευρώ, άνω του οποίου προβλέπεται καταχώρηση στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ., καθόσον οι ανωτέρω πράξεις της αναθέτουσας αρχής έπρεπε να αφορούν το σύνολο της δαπάνης προμήθειας των προκηρυχθέντων ειδών. Ωστόσο, λαμβανομένων υπόψη του γεγονότος ότι η διακήρυξη του εν λόγω διαγωνισμού και η περίληψη αυτής αναρτήθηκαν διαδικτυακά, με προϋπολογισμό μελέτης 48.769,90 ευρώ, της φύσης και της αναγκαιότητας των ανατεθέντων ειδών, του ήδη διαδραμόντος, κατά το χρόνο κατακύρωσης αυτών (8.4.2019), διαστήματος από την αρχή του έτους για την κάλυψη των αναγκών του οποίου αυτά προορίζονταν, καθώς και της ανάρτησης στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. των προβλεπόμενων πράξεων ως προς το μεγαλύτερο τμήμα της υπό κρίση συνολικής προμήθειας, τα όργανα του Δήμου πλανήθηκαν ως προς την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων και ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης αυτών (πρβλ. ενδ. Ελ.Συν. Κ.Π.Ε.Δ. Τμ. VII 73, 27/2019, 217/2018, Κ.Π.Ε.Δ. Τμ. IV 21/2018, Κ.Π.Ε.Δ. Τμ. Ι 172/2018). Περαιτέρω, δεδομένης της συμφωνίας του αναδόχου στη μείωση των ειδών, μη βασίμως προβάλλεται ο σχετικός λόγος διαφωνίας.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Επιδιώκεται η ανάκληση της 29/2019 Πράξης της Αναπληρώτριας Επιτρόπου της  Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο  νομό…...Με τα δεδομένα αυτά  η μη αναφορά στο δικαίωμα προαίρεσης (βασικού στοιχείου για το καθορισμό της προϋπολογιζόμενης δαπάνης-άρθρο 6 του ν.4412/2016) κατά την ανάρτηση της προκήρυξης στο ΚΗΜΔΗΣ, (τρίτο στάδιο δημοσίευσης κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 38 του ν.4412/2016) καθιστά τον όρο αυτό μη νόμιμο. Εξάλλου, μολονότι ρητώς προβλέπεται ότι σε περίπτωση αναντιστοιχίας των στοιχείων που αναρτώνται στο ΚΗΜΔΗΣ και εκείνων που περιέχονται στο κείμενο της διακήρυξης κατισχύουν τα τελευταία, στην προκειμένη περίπτωση δεν προκύπτει ότι η αιτούσα ανταποκρίθηκε στην εκ του νόμου υποχρέωση για αμελλητί διόρθωση των εσφαλμένων μεταδιδόμενων στοιχείων. Τέλος, δεν αρκεί η τυχόν ορθή καταχώριση του στοιχείου της προϋπολογιζόμενης συμβατικής δαπάνης κατά το στάδιο του πρωτογενούς αιτήματος, δηλαδή της απόφασης ανάληψης – δέσμευσης της οικείας πίστωσης, καθόσον, όπως συνάγεται από τις προεκτεθείσες διατάξεις του άρθρου 38 του ν. 4412/2016, η καταχώριση των επιμέρους στοιχείων της παρ. 4 απαιτείται για κάθε ένα από τα αναφερόμενα στην παρ. 3 στάδια).  Μετά την απάλειψη του δικαιώματος προαίρεσης,  καθόσον ο όρος αυτός δεν είναι νόμιμος αφού δεν έχει περιβληθεί των απαιτούμενων διατυπώσεων δημοσιότητας, ο προϋπολογισμός του ελεγχόμενου έργου ανερχόμενος στο ποσό των 198.190,00 ευρώ είναι κάτω του ορίου για την υποχρεωτική δημοσίευση της διακήρυξης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συνακόλουθα το Τμήμα κρίνει ότι η αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή,  να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 29/2019 πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου της  Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο  νομό ...... και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης με τον αναδειχθέντα ανάδοχο …Ε., υπό τον όρο απάλειψης του κρίσιμου όρου περί δικαιώματος προαίρεσης, που κατά τα ανωτέρω κρίθηκε ως μη νόμιμος, από το άρθρο 4 παρ. 2 του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης.Ανακαλεί την 29/2019 πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου της  Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο  νομό 

Παροχή υπηρεσιών συντήρησης και επισκευής οχημάτων:Με δεδομένα αυτά, επιτρεπτώς ο Δήμος προέβη σε ορθή επανάληψη της 500/25.1.2018 σύμβασης προκειμένου να περιληφθεί ένα υπό επισκευή όχημα που, μολονότι αναφερόταν στην τεχνική μελέτη, εκ παραδρομής δεν ανεγράφη στο αρχικό συμβατικό κείμενο. Περαιτέρω, μη νομίμως ο Δήμος εξέδωσε τις αποφάσεις ανάληψης των δαπανών (δημοσιονομική δέσμευση) μετά τις αποφάσεις απευθείας ανάθεσης των υπηρεσιών (νομική δέσμευση), παρέλειψε δε, να τις αναρτήσει στο ΚΗΜΔΗΣ. Λαμβάνοντας όμως υπόψη ότι, η σχετική διαδικασία ανάληψης των δαπανών και ανάρτησης των σχετικών αποφάσεων στο ΚΗΜΔΗΣ είχε ήδη τηρηθεί κατά την προκήρυξη του ανοικτού διαγωνισμού λόγω όμως της κήρυξής του άγονου ο Δήμος ανέθεσε το ίδιο αντικείμενο απευθείας, τα όργανά του ενήργησαν από πλάνη και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων.

«Τρόπος συνεδρίασης συλλογικών οργάνων των νομικών προσώπων των Ο.Τ.Α. με αναλογική εφαρμογή διατάξεων άρθρων 6 και 15 ν. 5056/2023 - διευκρινίσεις ως προς την εφαρμογή των διατάξεων της παρ.7 του άρθρου 246 ν.3463/2006, όπως ισχύει-» ΑΔΑ: 9ΑΘΒ46ΜΤΛ6-Χ8Π

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ.(..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω το Κλιμάκιο κρίνει ότι:....κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 11 του ν. 4013/2011 και της ισχύουσας, κατά τον κρίσιμο χρόνο, Π1/2380/2012 Κ.Υ.Α., δεν καταχωρήθηκε το πρωτογενές αίτημα του Νοσοκομείου για σύναψη της σύμβασης στο Μητρώο Ηλεκτρονικής Καταχώρησης Δημοσίων Συμβάσεων, όπως βασίμως προβάλλει και ο Αναπληρωτής Επίτροπος, με συνέπεια τη μη κανονικότητα της εντελλόμενης δαπάνης.Αντιθέτως, αβασίμως προβάλλεται με την πράξη επιστροφής του χρηματικού εντάλματος ότι η απόφαση περί οριστικής κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού δεν δημοσιεύθηκε στο ΚΗΜΔΗΣ, σύμφωνα με το άρθρο 38 του ν. 4412/2016, δεδομένου ότι, μη δημοσιευθείσας κατά τον κρίσιμο χρόνο έκδοσης της απόφασης αυτής (1.2.2017) της προβλεπόμενης στο άρθρο 38 παρ. 6 υπουργικής απόφασης (ήδη 57654/22.5.2017 απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης, ΦΕΚ Β΄ 1781/23.5.2017), η εν λόγω υποχρέωση δημοσίευσης δεν είχε ακόμα ενεργοποιηθεί. β) Η ελεγχόμενη δαπάνη  είναι μη κανονική και για το λόγο ότι δεν τηρήθηκε η προβλεπόμενη με τις διατάξεις του π.δ/τος 113/2010 διαδικασία ανάληψης δημοσιονομικής υποχρέωσης για την επίμαχη δαπάνη. ...είναι δε πάγια η νομολογία του Ελεγκτικού Συνεδρίου σχετικώς με τη μη δυνατότητα ανάθεσης από το δημόσιο και τα ν.π.δ.δ. σε τρίτους υπηρεσιών που εμπίπτουν στα συνήθη καθήκοντα του κατά κλάδο αρμόδιου προσωπικού του οικείου φορέα, όπως τα καθήκοντα αυτά περιγράφονται στις οικείες οργανικές διατάξεις...Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και μη κανονική και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.