ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/34/2019
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Παροχή υπηρεσιών συντήρησης – υποστήριξης και εξασφάλισης επιπέδου παρεχόμενων υπηρεσιών: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής: α) Η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, δεδομένου ότι οι οικείες υπηρεσίες, που αφορούν στη συντήρηση και υποστήριξη της λειτουργίας των εφαρμογών του πληροφοριακού συστήματος του Νοσοκομείου και οι οποίες περιλαμβάνουν και το υποσύστημα λογιστικής υποστήριξης αυτού, εμπίπτουν στην έννοια των υπηρεσιών μηχανοργάνωσης του άρθρου 10 του ν. 3730/2008, και, συνεπώς, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου αυτού διενεργήθηκε η ανάθεσή τους, χωρίς να προκύπτει ότι χορηγήθηκε η απαιτούμενη έγκριση της Υγειονομικής Περιφέρειας. Αβασίμως δε επικαλείται το Νοσοκομείο τη διάταξη της παραγράφου 8 του άρθρου 3 του ν. 3329/2005, διότι πέραν του ότι η διάταξη αυτή έχει καταργηθεί με το άρθρο 3 παρ. 12 του ν. 3527/2007, εφαρμοστέα εν προκειμένω τυγχάνει η μεταγενέστερη και ειδικότερη διάταξη του άρθρου 10 του ν. 3730/2008, σύμφωνα με την οποία προβλέπεται η αρμοδιότητα ανάθεσης των υπηρεσιών μηχανοργάνωσης των Νοσοκομείων στο Διοικητικό Συμβούλιο αυτού, ανεξαρτήτως ποσού, κατόπιν όμως της απαιτούμενης έγκρισης από την αρμόδια Υγειονομική Περιφέρεια. Όσα δε προβάλλει το Νοσοκομείο περί αποκλειστικότητας της αναδόχου εταιρείας να εκτελέσει τη σύμβαση και περί ανάγκης διασφάλισης της απρόσκοπτης λειτουργίας του πληροφοριακού συστήματος, προβάλλονται αλυσιτελώς, καθώς και αληθή υποτιθέμενα δεν δύνανται να θεραπεύσουν την εμφιλοχωρήσασα πλημμέλεια της έλλειψης έγκρισης σκοπιμότητας από την αρμόδια Υγειονομική Περιφέρεια (πρβλ. IV Τμ. 50, 28/2017). β) Η από 27.6.2018 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Νοσοκομείου περί ανάθεσης των επίμαχων υπηρεσιών δεν αναρτήθηκε στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ., επομένως η 111/2018 σύμβαση (ΑΔΑΜ: 18SYMV003806229 2018-10-9) δεν είχε νόμιμο έρεισμα με αποτέλεσμα να μην είναι νόμιμη και η εντελλόμενη δαπάνη που διενεργήθηκε σε εκτέλεση αυτής, τυχόν δε ανάρτηση της απόφασης αυτής στο διαδίκτυο «Πρόγραμμα Διαύγεια» δεν αίρει την ως άνω πλημμέλεια. γ) Τέλος, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη κανονική, διότι, κατά καταστρατήγηση των εξαιρετικών διατάξεων των άρθρων 66 παρ. 8 του ν. 4270/2014 και 9 παρ. 1 του π.δ. 80/2016, δεσμεύθηκε το σύνολο των εγγεγραμμένων πιστώσεων του ΚΑΕ 899α στην αρχή του έτους και δεν αναλήφθηκε η συγκεκριμένη δαπάνη, καθώς η εντελλόμενη δαπάνη δεν περιλαμβάνεται στις κατηγορίες δαπανών, για τις οποίες προβλέπεται εξαιρετική διαδικασία ανάληψης για όλο το ποσό των εγγεγραμμένων πιστώσεων αμέσως μετά την έναρξη του οικονομικού έτους (βλ και εγκύκλιο Υπουργείου Οικονομικών 2/100018/0026/2016, ΑΔΑ: ΨΒΣΒΗ-ΔΤΗ). Αβασίμως δε υποστηρίζει το Νοσοκομείο ότι τηρεί αυτή τη διαδικασία, διότι ο μεγάλος αριθμός παραγγελιών ημερησίως καθιστά δυσλειτουργική την έκδοση μεμονωμένων αποφάσεων ανάληψης υποχρέωσης, καθώς με τις διατάξεις που αναφέρονται στη σκέψη IV προβλέπεται συγκεκριμένη και υποχρεωτική διαδικασία για την ανάληψη υποχρεώσεων από τους διατάκτες, προκειμένου να επιτυγχάνεται η παρακολούθηση των δαπανών των φορέων και η τήρηση του προϋπολογισμού τους.
Δεν ανακλήθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.4/21/2019
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.4/21/2019
Παροχή υπηρεσιών συντήρησης – υποστήριξης και εξασφάλισης επιπέδου παρεχόμενων υπηρεσιών:..ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 34/2019 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα τούτο..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το Τμήμα κρίνει ότι οι ανατεθείσες υπηρεσίες, οι οποίες εμπίπτουν στην έννοια μηχανοργάνωσης του άρθρου 10 του ν. 3730/2008, μη νομίμως ανατέθηκαν στην ως άνω ανάδοχο εταιρεία διότι η ανάθεση τους δεν εγκρίθηκε προηγουμένως από την αρμόδια Υγειονομική Περιφέρεια. Περαιτέρω, η .../2018 σύμβαση δεν είχε νόμιμο έρεισμα, καθόσον η από 27.6.2018 απόφαση ανάθεσης του Διοικητικού Συμβουλίου του Νοσοκομείου δεν αναρτήθηκε στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. και ως εκ τούτου δεν είναι νόμιμη και η εντελλόμενη δαπάνη που διενεργήθηκε σε εκτέλεση αυτής. Τέλος, η εν λόγω δαπάνη είναι και μη κανονική, διότι, κατά καταστρατήγηση των διατάξεων των άρθρων 66 παρ. 8 του ν. 4270/2014 και 9 παρ. 1 του π.δ. 80/2016, δεσμεύθηκε το σύνολο των εγγεγραμμένων πιστώσεων του ΚΑΕ 899α στην αρχή του έτους και δεν αναλήφθηκε ειδικώς η συγκεκριμένη δαπάνη, καθώς αυτή δεν περιλαμβάνεται στις κατηγορίες δαπανών, για τις οποίες προβλέπεται εξαιρετική διαδικασία ανάληψης για όλο το ποσό των εγγεγραμμένων πιστώσεων αμέσως μετά την έναρξη του οικονομικού έτους. Όσα δε ισχυρίζεται η αιτούσα περί αποκλειστικότητας αυτής να εκτελέσει τη σύμβαση και περί ανάγκης διασφάλισης της απρόσκοπτης λειτουργίας του πληροφοριακού συστήματος, πρέπει να απορριφθούν ως αλυσιτελώς προβαλλόμενα, καθώς και αληθή υποτιθέμενα δεν δύνανται να θεραπεύσουν τις εμφιλοχωρήσασες ως άνω πλημμέλειες, δοθέντος ότι δεν αίρονται από την τυχόν ύπαρξη αποκλειστικών δικαιωμάτων της αναδόχου εταιρείας.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η αίτηση της ανώνυμης εταιρείας «...» πρέπει ν’ απορριφθεί.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/104/2018
Παροχή υπηρεσιών λογιστικής υποστήριξης:α)Σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παραγράφους 3 και 4 της Κ.Υ.Α. 62008/ΕΓΔΕΚΟ 1992/30.12.2008, για Νοσοκομεία δυναμικότητας από 251 έως 450 κλίνες, όπως είναι το Γενικό Νοσοκομείο ....., το οποίο διαθέτει 256 οργανικές κλίνες (βλ. άρθρο 4 του Οργανισμού του), η σύνθεση της ομάδας έργου του αναδόχου, στον οποίο δύνανται να ανατεθούν οι επίμαχες εργασίες λογιστικής υποστήριξης, θα περιλαμβάνει υποχρεωτικώς τέσσερα άτομα (4) και συγκεκριμένα, έναν Λογιστή – Φοροτεχνικό με επαγγελματική ταυτότητα Α΄ τάξεως, δύο Λογιστές – Φοροτεχνικούς με επαγγελματική ταυτότητα Β΄ τάξεως και έναν Αναλυτή – Προγραμματιστή, πτυχιούχο Α.Ε.Ι. ή Τ.Ε.Ι., και β) ότι, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο 9687/25.6.2018 έγγραφο της Προϊσταμένης του Οικονομικού Τμήματος του Νοσοκομείου, στο Τμήμα αυτό κατά τον κρίσιμο χρόνο υπηρετούσαν τουλάχιστον ένας (1) νεοδιόριστος δόκιμος υπάλληλος κατηγορίας ΠΕ, πτυχιούχος Σχολής Διοίκησης Επιχειρήσεων, ένας (1) υπάλληλος Κλάδου ΤΕ Λογιστικής, ένας (1) υπάλληλος Κλάδου ΤΕ Διοίκησης Νοσοκομείων και επτά (7) υπάλληλοι Κλάδου ΔΕ Διοικητικών Γραμματέων, δεν προκύπτει έλλειψη προσωπικού σε τέτοια έκταση, ώστε να δικαιολογείται η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών σε τρίτο. Ειδικότερα, το ήδη υπηρετούν προσωπικό κλάδου ΠΕ και ΤΕ του Νοσοκομείου, που διαθέτει κατάλληλα προσόντα για την εκτέλεση των επίμαχων εργασιών λογιστικής υποστήριξης, καλύπτει το, κατά την οικεία νομοθεσία, απαιτούμενο για την παροχή των εν λόγω υπηρεσιών από τρίτο ιδιώτη, ενώ, σε κάθε περίπτωση, η στελέχωση του Οικονομικού Τμήματος του Νοσοκομείου με άτομα που διαθέτουν τα κατάλληλα ουσιαστικά και τυπικά προσόντα για την εκτέλεση του συνόλου των αρμοδιοτήτων του εν λόγω Τμήματος αποτελεί ευθύνη και υποχρέωση των αρμοδίων οργάνων του. (…)Συνεπώς, ο πρώτος λόγος διαφωνίας του Αναπληρωτή Επιτρόπου είναι βάσιμος. Περαιτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι: α) Κατά τα γενόμενα δεκτά στη σκ. ΙV, μη νομίμως παραλείφθηκε, κατά τη διενέργεια του επίμαχου συνοπτικού διαγωνισμού, η έναρξη της διαδικασίας του οποίου έλαβε χώρα μετά τις 6.12.2016, η χρήση του Τυποποιημένου Εντύπου Υπεύθυνης Δηλώσεως (ΤΕΥΔ), που προβλέπεται στην 158/2016 απόφαση της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ., ενώ, αντ’ αυτού χρησιμοποιήθηκε η υπεύθυνη δήλωση του 8 παρ. 4 του ν. 1599/1986 (ΦΕΚ Α΄ 75). Εντούτοις, όμως, η συγκεκριμένη παράλειψη δεν κρίνεται ουσιώδης, καθώς δεν προβάλλεται με τον σχετικό λόγο διαφωνίας ότι η αναδειχθείσα ως ανάδοχος εταιρεία δεν πληρούσε κάποια από τις προϋποθέσεις νόμιμης συμμετοχής της στον διενεργηθέντα διαγωνισμό. Επιπλέον, η εν λόγω παράλειψη οφείλεται στην πεπλανημένη, πλην όμως συγγνωστή, πεποίθηση των αρμοδίων οργάνων του Νοσοκομείου ότι δεν ήταν υποχρεωτική η χρήση του Τ.Ε.Υ.Δ. στον εν λόγω διαγωνισμό, η οποία (πεποίθηση) οφειλόταν σε παρερμηνεία σχετικής πληροφορίας που αναρτήθηκε στον ιστότοπο της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. και περιλαμβάνεται μεταξύ των στοιχείων του φακέλου, η οποία όμως αναφερόταν σε συμβάσεις του Βιβλίου ΙΙ του ν. 4412/2016. β) Όπως βασίμως, επίσης, προβάλλεται με τον τρίτο λόγο διαφωνίας, από τα επισυναπτόμενα στο χρηματικό ένταλμα δικαιολογητικά δεν προκύπτει, έστω και στοιχειωδώς, ο τρόπος υπολογισμού της προϋπολογισθείσας δαπάνης. Η παντελής αυτή έλλειψη τεκμηρίωσης (που δεν αμφισβητείται άλλωστε με το έγγραφο επανυποβολής του εντάλματος) αντίκειται στις προμνησθείσες στη σκέψη ΙΙΙ διατάξεις του ν. 4412/2016, που υποχρεώνουν τις αναθέτουσες αρχές σε σαφή καθορισμό του είδους, της ποσότητας και του τρόπου υπολογισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης των υπηρεσιών. Σημειωτέον, δε, ότι η μη τήρηση της ανωτέρω υποχρεώσεως δεν αναπληρώνεται από το γεγονός ότι η σχετική δαπάνη δεν υπερβαίνει την αναφερόμενη στην Κ.Υ.Α. 62008/ΕΓΔΕΚΟ 1992/30.12.2008, δαπάνη για νοσοκομεία ίδιας δυναμικότητας με το Νοσοκομείο ....., καθώς στην εν λόγω Κ.Υ.Α. προσδιορίζεται μόνο η ανώτατη προϋπολογισθείσα αξία των υπηρεσιών για κάθε Μονάδα Υγείας, ανάλογα με τον αριθμό των οργανικών κλινών. Περαιτέρω, όσον αφορά την προβλεπόμενη στη διακήρυξη και την από 9.3.2017 σύμβαση δυνατότητα παρατάσεως των επίμαχων υπηρεσιών για ένα (1) ακόμη έτος με σύμφωνη γνώμη του αναδόχου, βασίμως μεν προβάλλεται από τον διαφωνούντα Αναπληρωτή Επίτροπο ότι ο σχετικός όρος δεν είναι νόμιμος, καθώς δεν έχει συνυπολογισθεί στην προϋπολογισθείσα αξία της συμβάσεως και η αξία της παρατάσεως, εντούτοις όμως η παράλειψη αυτή δεν επηρεάζει τη νομιμότητα της εντελλόμενης δαπάνης, η οποία δεν απορρέει από την ενεργοποίηση του όρου αυτού της συμβάσεως. Ειδικότερα, η μη νομιμότητα του όρου αυτού δεν επηρεάζει τη νομιμότητα της επίμαχης συμβάσεως για το χρονικό διάστημα από 9.3.2017 έως 8.3.2018, ενώ, σε περίπτωση ενεργοποιήσεώς του από τα μέρη, η νομιμότητα της σχετικής δαπάνης θα ελεγχθεί προληπτικά στο πλαίσιο του ελέγχου του 1ου λογαριασμού της παρατάσεως. Σε κάθε, δε, περίπτωση, ελλείψει συνυπολογισμού της αξίας της παρατάσεως στη συνολική αξία της επίμαχης συμβάσεως, ο όρος σχετικώς με τη δυνατότητα παρατάσεως της συμβάσεως για ένα ακόμη έτος, ερμηνεύεται ως παρέχων τη δυνατότητα στα μέρη να προβούν σε χρονική μόνο παράταση της συναφθείσας συμβάσεως, χωρίς επέκταση του αντικειμένου της με πρόσθετο συμβατικό τίμημα. Κατόπιν τούτων, αλυσιτελώς προβάλλεται με τον τρίτο λόγο διαφωνίας ότι, συνυπολογιζομένης και της αξίας της παρατάσεως, έπρεπε να διενεργηθεί ανοικτός διαγωνισμός. γ) Κατά παράβαση των παρατιθεμένων στη σκέψη VIII διατάξεων, με την από 1.12.2016 απόφαση αναλήψεως υποχρεώσεως, η οποία πραγματοποιήθηκε πριν από την έκδοση της διακηρύξεως του διενεργηθέντος διαγωνισμού, εγκρίθηκε η δέσμευση ποσού 3.000 ευρώ, το οποίο υπολειπόταν της προϋπολογισθείσας δαπάνης. Επιπλέον, οι επακολουθήσασες αναλήψεις υποχρεώσεως ποσών 12.648 ευρώ (στις 15.3.2017) και 29.000 ευρώ (στις 29.5.2017), αφενός μεν δεν καλύπτουν το σύνολο του συμβατικού τιμήματος ποσού 48.236,00 ευρώ (με ΦΠΑ), με κατανομή του ποσού αυτού στα έτη 2017 και 2018, αφετέρου, δε, είναι μεταγενέστερες της συνάψεως της επίμαχης συμβάσεως, η οποία έλαβε χώρα στις 9.3.2017. Επομένως, είναι βάσιμος κατά τούτο ο τέταρτος λόγος διαφωνίας, ενώ παρέλκει ως αλυσιτελής η εξέταση των λοιπών πλημμελειών που προβάλλονται από τον Αναπληρωτή Επίτροπο και σχετίζονται με το λόγο αυτό. δ) Όπως βασίμως προβάλλεται με τον έκτο λόγο διαφωνίας, δεν περιλαμβάνεται μεταξύ των δικαιολογητικών που συνοδεύουν το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα, η ανάρτηση στο ΚΗΜΔΗΣ τόσο του πρωτογενούς, όσο και του εγκεκριμένου αιτήματος, για τη σύναψη της επίμαχης συμβάσεως παροχής υπηρεσιών, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στα άρθρα 3 και 4 της ΚΥΑ Π1/2380/18.12.2012. ε) Κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τον έκτο λόγο διαφωνίας, δεν προκύπτει ότι το Νοσοκομείο, πριν από την υπογραφή της από 9.3.2017 συμβάσεως με την αναδειχθείσα ως ανάδοχο εταιρεία, κοινοποίησε την κατακυρωτική απόφαση του διενεργηθέντος συνοπτικού διαγωνισμού (6/6.3.2017 απόφαση του Δ.Σ. του Νοσοκομείου) στη δεύτερη μειοδότρια εταιρεία («…..»), σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 105 του ν. 4412/2016 (βλ. σκέψη V). Εντούτοις, όμως, λαμβαν
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/182/2016
Υπηρεσιες υποστήριξης εφαρμογών λογισμικού (..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, κατά τον βασίμως προβαλλόμενο από την Επίτροπο λόγο διαφωνίας, δεδομένου ότι οι οικείες υπηρεσίες, που αφορούν στη συντήρηση και υποστήριξη προγραμμάτων λογισμικού του Νοσοκομείου και οι οποίες περιλαμβάνουν και το υποσύστημα λογιστικής υποστήριξης του Νοσοκομείου, εμπίπτουν στην έννοια των υπηρεσιών μηχανοργάνωσης του άρθρου 10 του ν. 3730/2008, και, συνεπώς, παρίσταται μη νόμιμη η απευθείας ανάθεσή τους, με το Πρακτικό της 31ης /24.7.2015 Συνεδρίασης (θέμα 5ο) του Διοικητικού Συμβουλίου, αφού δεν προκύπτει ότι για την ανάθεση αυτή χορηγήθηκε η απαιτούμενη έγκριση της αρμόδιας Υγειονομικής Περιφέρειας. (..)Σε κάθε περίπτωση, η επικαλούμενη αποκλειστικότητα της εταιρείας για την παροχή των υπηρεσιών συντήρησης δεν στηρίζεται στα στοιχεία του φακέλου και ιδίως στην 233/27.4.2015 σύμβαση μεταξύ της Κοινωνίας της Πληροφορίας και της ένωσης εταιρειών «...» και «...», ενώ, άλλωστε, δεν καλύπτει και τις ανατεθείσες υπηρεσίες αναβάθμισης των servers λόγω λήξης της υποστήριξης από τη Microsoft του υφιστάμενου λειτουργικού συστήματος ..Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το οικείο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/ΚΛ.ΤΜ.4/58/2017
Παροχή υπηρεσιών υποστήριξης εφαρμογών λογισμικού.(...)Με τα δεδομένα αυτά και όσα εκτέθηκαν στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, η εντελλόμενη, με το .../2017 χρηματικό ένταλμα πληρωμής, δαπάνη δεν είναι νόμιμη, δεδομένου ότι οι οικείες υπηρεσίες, που αφορούν στη συντήρηση και υποστήριξη προγραμμάτων λογισμικού του Νοσοκομείου και οι οποίες περιλαμβάνουν και το υποσύστημα λογιστικής υποστήριξης του Νοσοκομείου, εμπίπτουν στην έννοια των υπηρεσιών μηχανοργάνωσης του άρθρου 10 του ν. 3730/2008, και, συνεπώς, κατά παράβαση των διατάξεων του ανωτέρω άρθρου διενεργήθηκε η απευθείας ανάθεσή τους, χωρίς να προκύπτει ότι χορηγήθηκε η απαιτούμενη έγκριση της αρμόδιας Υγειονομικής Περιφέρειας, αφού ενόψει του συνολικού ύψους της συμβατικής δαπάνης, δεν είναι εφαρμοστέες, εν προκειμένω, οι μεταγενέστερες διατάξεις του άρθρου 27 παρ. 11 του ν. 3867/2010, με τις οποίες αίρεται η σχετική υποχρέωση μόνο για την ανάθεση υπηρεσιών κάτω του ορίου των 45.000,00 ευρώ σε ετήσια βάση.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/217/2018
Παροχή υπηρεσιών συντήρησης και επισκευής οχημάτων:Με δεδομένα αυτά, επιτρεπτώς ο Δήμος προέβη σε ορθή επανάληψη της 500/25.1.2018 σύμβασης προκειμένου να περιληφθεί ένα υπό επισκευή όχημα που, μολονότι αναφερόταν στην τεχνική μελέτη, εκ παραδρομής δεν ανεγράφη στο αρχικό συμβατικό κείμενο. Περαιτέρω, μη νομίμως ο Δήμος εξέδωσε τις αποφάσεις ανάληψης των δαπανών (δημοσιονομική δέσμευση) μετά τις αποφάσεις απευθείας ανάθεσης των υπηρεσιών (νομική δέσμευση), παρέλειψε δε, να τις αναρτήσει στο ΚΗΜΔΗΣ. Λαμβάνοντας όμως υπόψη ότι, η σχετική διαδικασία ανάληψης των δαπανών και ανάρτησης των σχετικών αποφάσεων στο ΚΗΜΔΗΣ είχε ήδη τηρηθεί κατά την προκήρυξη του ανοικτού διαγωνισμού λόγω όμως της κήρυξής του άγονου ο Δήμος ανέθεσε το ίδιο αντικείμενο απευθείας, τα όργανά του ενήργησαν από πλάνη και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.1/239/2019
Καταβολή αμοιβής δικηγόρου :Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει όσων έγιναν δεκτά στην προηγούμενη νομική σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι προβληθέντες από τον Επίτροπο λόγοι διαφωνίας παρίστανται βάσιμοι. Ειδικότερα, η εντελλόμενη με το υπό έλεγχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νομίμως εκκαθαρισμένη, καθόσον – ανεξαρτήτως της πλήρους έλλειψης αιτιολογίας των αποφάσεων της Οικονομικής Επιτροπής για την ανάθεση των δικηγορικών υπηρεσιών στον φερόμενο ως δικαιούχο του εντάλματος – δεν υφίστανται έγκυρες συμβάσεις παροχής δικηγορικών υπηρεσιών, καθόσον δεν προηγήθηκε αιτιολογημένη κρίση του αποκλειστικώς αρμόδιου Δημοτικού Συμβουλίου σχετικά με τον προσδιορισμό των αμοιβών του φερομένου ως δικαιούχου δικηγόρου, η οποία να συνιστά το προϊόν διαβούλευσης των συμβαλλομένων μερών. Επί της παραδοχής αυτής ουδεμία επιρροή ασκεί η κατάθεση των από 25.5.2018 και 25.6.2018 πινάκων αμοιβών και εξόδων του φερόμενου ως δικαιούχου δικηγόρου, αφού τα έγγραφα αυτά, ακόμα και υπό την εκδοχή ότι συνιστούν έγγραφες προτάσεις κατατέθηκαν μετά την παροχή των επίμαχων νομικών υπηρεσιών, καθώς και ενώπιον της οικονομικής υπηρεσίας του Δήμου για την εκκαθάριση και ενταλματοποίηση της οικείας δαπάνης. Για τον ίδιο δε ακριβώς λόγο, της εκ των υστέρων σύνταξης αυτών, δεν είναι ληπτέα υπόψη και τα προσκομισθέντα ιδιωτικά συμφωνητικά μεταξύ του Δημάρχου και του ανωτέρω δικηγόρου. Επισημαίνεται ότι, ενόψει όσων ανωτέρω (στην σκέψη ΙΙ.1.Β της παρούσας) έγιναν δεκτά, η πρόβλεψη του Κώδικα Δικηγόρων ότι στην περίπτωση που δεν προκύπτει η ύπαρξη έγκυρης έγγραφης συμφωνίας περί αμοιβής για την παροχή δικηγορικών υπηρεσιών, ισχύουν οι οριζόμενες νόμιμες αμοιβές, έχει την έννοια ότι οι οριζόμενες νόμιμες αμοιβές ισχύουν όταν η αμοιβή για την παροχή δικηγορικών υπηρεσιών έχει εγκριθεί από το διοικητικό όργανο, αλλά η σχετική απόφαση και η σε εκτέλεση αυτής συμφωνία είναι νομικώς πλημμελής για άλλον λόγο και όχι στην περίπτωση που το στάδιο της διαπραγμάτευσης της αμοιβής απέβη ατελέσφορο, δηλαδή δεν προέκυψε συμφωνία των αντισυμβαλλόμενων ως προς το ουσιώδες στοιχείο της αμοιβής με την τήρηση της προσήκουσας διοικητικής διαδικασίας. Πέραν τούτων, η εντελλόμενη δαπάνη είναι και μη κανονική, καθόσον οι σχετικές αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης λήφθηκαν σε χρονικό σημείο (30.7.2018) μεταγενέστερο της παροχής των επίμαχων νομικών υπηρεσιών, κατά τους μήνες Οκτώβριο 2017 και Απρίλιο 2018, αντιστοίχως, ενώ, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, στην υπό στοιχείο ΙΙ.2 νομική σκέψη, η απόφαση αυτή έπρεπε να προηγείται χρονικά οποιασδήποτε σχετικής με την εν λόγω δαπάνη διοικητικής πράξης ή υλικής ενέργειας, δεδομένου ότι με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται ο σκοπός του νόμου που συνίσταται στην, εκ των προτέρων, δέσμευση των αναγκαίων πιστώσεων και στην αποτροπή της διενέργειας δαπανών καθ’ υπέρβαση αυτών.
ΕΣ/ΚΛ.Τμ.1/83/2019
Παροχή δικηγορικών υπηρεσιών.(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, η εντελλόμενη, με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής, δαπάνη είναι μη νόμιμη. Τούτο δε διότι, κατ’ αποδοχή των σχετικών λόγων διαφωνίας του Αναπληρωτή Επιτρόπου, α) από την προμνησθείσα απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής δεν προκύπτει με σαφήνεια ο ειδικότερος λόγος προσφυγής σε εξωτερικό δικηγόρο, β) δεν υφίσταται έγκυρη σύμβαση παροχής νομικών υπηρεσιών, αφού δεν προηγήθηκε αυτής η έκδοση σχετικής, αιτιολογημένης ως προς το ύψος της δικηγορικής αμοιβής, απόφασης του αποκλειστικώς αρμόδιου Δημοτικού Συμβουλίου, η οποία να συνιστά το προϊόν διαβούλευσης των συμβαλλόμενων μερών. Δαπάνη δε εντελλόμενη με βάση αυτή τη μη έγκυρη συμφωνία, έστω και αν αντιστοιχεί στην προβλεπόμενη από τον Κώδικα Δικηγόρων αμοιβή, δεν είναι νόμιμη, γ) δεν προσκομίζεται έγγραφη συμφωνία των συμβαλλομένων μερών και δ) δεν ελήφθη σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης σε χρόνο προγενέστερο της .... απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου. Εξάλλου, όσον αφορά στους λοιπούς λόγους διαφωνίας του Αναπληρωτή Επιτρόπου, είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι, καθόσον α) τα στοιχεία (πρωτογενές και εγκεκριμένο αίτημα, ιδιωτικό συμφωνητικό) της εν λόγω σύμβασης παροχής νομικών υπηρεσιών δεν είναι καταχωριστέα στο ΚΗΜΔΗΣ, β) επί της αξίας αυτής δεν επιβάλλεται κράτηση υπέρ της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ., γ) το ποσό των 256,00 ευρώ αφορά στην παράστασή της εν λόγω δικηγόρου ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου ..., ήτοι σε υπηρεσία διακριτή και, ως εκ τούτου, δεν ενσωματώνεται στην ποσοστιαία αμοιβή αυτής για την σύνταξη σχετικού υπομνήματος και δ) στην .... απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου, περί έγκρισης πινάκων αμοιβών, δεν περιλαμβάνεται μεν αριθμητικά το οικείο τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών, πλην όμως περιλαμβάνονται όλα τα κρίσιμα στοιχεία αυτού (απόφαση ανάθεσης, αιτιολογία, αμοιβή και ανάλυση αυτής).
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.4/117/2019
Παροχή υπηρεσιών λογιστικής - φοροτεχνικής υποστήριξης:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι:Oι επίμαχες εργασίες λογιστικής υποστήριξης συνιστούν συνήθεις λογιστικές εργασίες, που εμπίπτουν στα καθήκοντα των υπαλλήλων του Τμήματος Οικονομικού της Διοικητικής Υπηρεσίας του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου ... Τούτο, δε, διότι, στις αρμοδιότητες του εν λόγω Τμήματος περιλαμβάνεται, σύμφωνα με τον οικείο Οργανισμό, το σύνολο των λογιστικών δραστηριοτήτων του Νοσοκομείου. Δοθέντος δε ότι: α) σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παραγράφους 3 και 4 της 62008/ΕΓΔΕΚΟ 1992/30.12.2008 κ.υ.α., για Νοσοκομεία από 451 κλίνες και άνω, όπως είναι το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο ..., η σύνθεση της ομάδας έργου θα περιλαμβάνει έναν λογιστή - φοροτέχνη με άδεια Α΄ τάξης, έναν λoγιστή - φοροτέχνη με άδεια Β΄ τάξης και δύο λογιστές - φοροτέχνες με άδεια τουλάχιστον Γ΄ τάξης (και ήδη λογιστές – φοροτέχνες Β΄ Τάξης, σύμφωνα με την παρ. 4 περ. γ΄ της ως άνω κ.υ.α. σε συνδυασμό με τις διατάξεις της παρ. Η΄ υποπαρ. Η.2 του ν. 41522013) και β) ότι, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο 27529/27.12.2018 έγγραφο της Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Διοικητικής Υπηρεσίας του Νοσοκομείου, στο Τμήμα αυτό, κατά τον κρίσιμο χρόνο, υπηρετούσαν πέντε (5) υπάλληλοι κλάδου ΠΕ Διοικητικού – Λογιστικού, δύο (2) υπάλληλοι κλάδου ΤΕ Λογιστικής, δύο (2) υπάλληλοι κλάδου ΤΕ Διοικητικού – Λογιστικού και δέκα (10) υπάλληλοι κλάδου ΔΕ Διοικητικού – Λογιστικού / Διοικητικών Γραμματέων, δεν προκύπτει έλλειψη προσωπικού σε τέτοια έκταση, ώστε να δικαιολογείται η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών σε τρίτο. Αβασίμως, εξάλλου, προβάλλεται από το Νοσοκομείο, με το έγγραφο επανυποβολής του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος, ότι η εφαρμογή των διεθνών λογιστικών προτύπων αλλά και οι ισολογισμοί απαιτούν εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία Λογιστή Α΄ τάξης, πλην όμως κανείς από τους υπάλληλους της υπηρεσίας δεν είναι κάτοχος διπλώματος λογιστή Α΄ τάξης και δεν κατέχει πτυχίο Λογιστικής, καθόσον, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στις σκέψεις ΙΙ.Β. και ΙΙ. Γ., κατά την έννοια των διατάξεων της παρ. 8 της 62008/ΕΓΔΕΚΟ 1992/30.12.2008 κ.υ.α., ερμηνευομένων σε συνδυασμό με τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας, το Νοσοκομείο έχει αυξημένη υποχρέωση να μεριμνήσει, με κάθε πρόσφορο τρόπο, για την κάλυψη των αναγκών του με ίδια μέσα. Ειδικότερα, το Νοσοκομείο όφειλε καταρχάς να ενεργήσει, με κάθε πρόσφορο μέσο, για τη θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση του ήδη υπηρετούντος προσωπικού και για την απόκτηση από τους υπαλλήλους του των αναγκαίων προσόντων (λ.χ. με την απόκτηση από αυτούς, προϊόντος του χρόνου, άδειας λογιστή – φοροτέχνη Α΄ και Β΄ τάξης, την πιστοποίηση τους καταλλήλως, ήτοι με σεμινάρια από το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος κ.ά.) και, περαιτέρω, να διερευνήσει τη δυνατότητα ενίσχυσης και συμπλήρωσης του δυναμικού του με ανθρώπινο δυναμικό από την έτερη οργανική μονάδα του ενιαίου ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «Γενικό Νοσοκομείο ... «...»» ή άλλο Νοσοκομείο, να υποβάλει ειδικό αίτημα για μετάταξη προσωπικού από άλλους φορείς και να εξαντλήσει όλες τις νόμιμες διαδικασίες για την κάλυψη των κενών οργανικών θέσεων της αρμόδιας υπηρεσίας του Νοσοκομείου, ώστε η εκτέλεση του συνόλου των απαιτούμενων εργασιών λογιστικής υποστήριξης να γίνεται με ίδια μέσα. Εξάλλου, η θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση των υπαλλήλων του, περιλαμβάνεται ρητώς μεταξύ των υποχρεώσεων του ιδιώτη τρίτου, στον οποίο ανατίθενται οι εργασίες αυτές, σύμφωνα με την παράγραφο 2δ΄ της 62008/ΕΓΔΕΚΟ 1992/30.12.2008 κ.υ.α. (βλ. και τον προαναφερθέντα σχετικό όρο του άρθρου 9 της 16440/22.8.2018 σύμβασης)..(..)
Μεταξύ των δικαιολογητικών που συνοδεύουν το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν περιλαμβάνεται η ανάρτηση στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. του πρωτογενούς αιτήματος για τη σύναψη της επίμαχης σύμβασης παροχής υπηρεσιών, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις διατάξεις του άρθρου 38 του ν. 4412/2016 και των άρθρων 5 και 6 της 57654/22.5.2017 υπουργικής απόφασης (βλ. σκέψη V), με αποτέλεσμα η οικεία δαπάνη να καθίσταται μη κανονική. Η δε ανάρτηση της απόφασης με την οποία εγκρίθηκε η απ’ ευθείας ανάθεση των ελεγχόμενων υπηρεσιών δεν δύναται να αναπληρώσει, όπως αβασίμως ισχυρίζεται το Νοσοκομείο, την ως άνω έλλειψη της ρητώς απαιτούμενης από τις ως άνω διατάξεις ανάρτησης του πρωτογενούς αιτήματος. Συνεπώς, είναι βάσιμος και ο τέταρτος λόγος διαφωνίας. Κατόπιν αυτών, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και, ως εκ τούτου, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/77/2019
Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας των χώρων(...) Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη σκέψη II, κατά τον βασίμως προβαλλόμενο λόγο διαφωνίας, η εντελλόμενη δαπάνη δεν έχει αναληφθεί νομίμως, δοθέντος ότι, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 66 του ν. 4270/2014 και των διατάξεων του π.δ. 113/2010, η οικεία απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, η οποία στερείται αναδρομικής ισχύος, εκδόθηκε μετά την ενεργοποίηση της δεύτερης παράτασης της 26/2013 σύμβασης δυνάμει της 15/17.9.2014 απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου του Νοσοκομείου. Ομοίως, μη νομίμως παρασχέθηκαν οι επίμαχες υπηρεσίες για το επίμαχο χρονικό διάστημα, ήτοι από 25.4.2015 έως 30.4.2015 δοθέντος ότι η δεύτερη παράταση της 26/2013 σύμβασης είχε λήξει στις 24.4.2015. Τέλος, η εντελλόμενη δαπάνη δεν υπάγεται στο πεδίο εφαρμογής της διατάξεως του άρθρου 17 παρ. 2 του ν. 4332/2015 διότι μεταξύ του Νοσοκομείου και της φερόμενης ως δικαιούχου είχε συναφθεί η 26/2013 σύμβαση με όμοιο αντικείμενο. Το Κλιμάκιο, όμως, συνεκτιμώντας: α) τους ισχυρισμούς του Νοσοκομείου ότι τα όργανά του ενήργησαν όχι με δόλο, αλλά εκ παραδρομής, β) το περιορισμένο των διαθέσιμων πιστώσεων στον ΚΑΕ για υπηρεσίες καθαριότητας, γ) το γεγονός ότι εν τέλει εκδόθηκε η σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, δ) ότι μεταξύ της λήξης της 26/2013 σύμβασης και της έναρξης της 19/2015 σύμβασης για την παροχή όμοιων υπηρεσιών μεσολάβησαν μόλις έξι (6) ημέρες και στ) την αδήριτη ανάγκη του Νοσοκομείου για υπηρεσίες καθαριότητας των χώρων του, κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου ενήργησαν συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.4/106/2019
Παροχή υπηρεσιών κλαδοκοπής:..Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το γεγονός ότι η1418/29.10.2018 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας … με την οποία κατακυρώθηκε και οριστικά το αποτέλεσμα του διαγωνισμού στην ανάδοχο εταιρεία δεν καταχωρήθηκε αμέσως στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ., δεν έχει ως έννομη συνέπεια την ακυρότητα της υπογραφείσας σύμβασης, όπως αβασίμως υπολαμβάνεται με τον σχετικό λόγο διαφωνίας, δοθέντος ότι μόνο σε περίπτωση απόφασης απευθείας ανάθεσης σύμβασης κατ’ εφαρμογή του άρθρου 118 του ν. 4412/2016, η καταχώριση πρέπει να γίνει αμέσως μετά την έκδοση της σχετικής απόφασης. Στην περίπτωση δε αυτή, η σύμβαση που συνάπτεται είναι αυτοδίκαια άκυρη (άρθρο 118 παρ. 4 του ν. 4412/2016). Η ως άνω συνέπεια όμως δεν μπορεί να επέλθει στην προκειμένη περίπτωση όπου η ανάθεση των υπηρεσιών έγινε κατόπιν συνοπτικού διαγωνισμού και όχι απευθείας.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και αυτό πρέπει να θεωρηθεί.