ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.4/106/2019
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Παροχή υπηρεσιών κλαδοκοπής:..Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το γεγονός ότι η1418/29.10.2018 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας … με την οποία κατακυρώθηκε και οριστικά το αποτέλεσμα του διαγωνισμού στην ανάδοχο εταιρεία δεν καταχωρήθηκε αμέσως στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ., δεν έχει ως έννομη συνέπεια την ακυρότητα της υπογραφείσας σύμβασης, όπως αβασίμως υπολαμβάνεται με τον σχετικό λόγο διαφωνίας, δοθέντος ότι μόνο σε περίπτωση απόφασης απευθείας ανάθεσης σύμβασης κατ’ εφαρμογή του άρθρου 118 του ν. 4412/2016, η καταχώριση πρέπει να γίνει αμέσως μετά την έκδοση της σχετικής απόφασης. Στην περίπτωση δε αυτή, η σύμβαση που συνάπτεται είναι αυτοδίκαια άκυρη (άρθρο 118 παρ. 4 του ν. 4412/2016). Η ως άνω συνέπεια όμως δεν μπορεί να επέλθει στην προκειμένη περίπτωση όπου η ανάθεση των υπηρεσιών έγινε κατόπιν συνοπτικού διαγωνισμού και όχι απευθείας.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και αυτό πρέπει να θεωρηθεί.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/160/2018
ΕΡΓΑ.(..) αφορά στην εξόφληση του έργου «Κατασκευή τοιχίου αντιστήριξης για διευθέτηση ομβρίων υδάτων στη θέση ...(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, μη νομίμως η 179/6.11.2017 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ..., με την οποία ανατέθηκε απευθείας η εκτέλεση του επίμαχου έργου, δεν καταχωρήθηκε στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. αμέσως μετά την υπογραφή της. Εντούτοις, λαμβανομένου υπόψη ότι κατά το χρόνο έκδοσης της προαναφερόμενης απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής (6.11.2017) είχε σχετικά πρόσφατα τεθεί σε ισχύ η διάταξη του άρθρου 38 παρ. 3 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, η οποία το πρώτον προέβλεψε την υποχρέωση καταχώρισης στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. των αποφάσεων ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, καθώς και ότι η 7432/12.12.2017 σύμβαση καταχωρήθηκε νομίμως στον εν λόγω Μητρώο, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου δεν ενήργησαν, εν προκειμένω, με πρόθεση καταστρατήγησης των προαναφερθεισών διατάξεων, αλλά με την πεποίθηση ότι μπορούσαν νομίμως να προβούν στην κατάρτιση της επίμαχης σύμβασης. (συγγνωστή πλάνη)
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.4/72/2019
Μεταφορά μολυσματικών αποβλήτων:..Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο πρώτος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου είναι αβάσιμος, διότι η προβλεπόμενη από την παρ. 1 του άρθρου 121 του ν. 4412/2016 τήρηση των ελάχιστων προθεσμιών παραλαβής προσφορών από τη δημοσίευση της προκήρυξης στο ΚΗΜΔΗΣ αφορά αποκλειστικά την ανοικτή, κλειστή, ανταγωνιστική διαδικασία με διαπραγμάτευση και το συνοπτικό διαγωνισμό και όχι και τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης που τηρήθηκε εν προκειμένω, για τη οποία άλλωστε η πρόσκληση υποβολής προσφοράς προς τους οικονομικούς φορείς δεν απαιτείται καν να αναρτηθεί στο ΚΗΜΔΗΣ (άρθρο 120 παρ. 3 του ν. 4412/2016, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 32 παρ. 22 του ν. 4441/2016, Α΄227). Συναφώς με τα ανωτέρω, στην περίπτωση προσφυγής στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης του άρθρου 118 του ν. 4412/2016, η ως άνω πρόσκληση για συμμετοχή σ΄ αυτήν, ελλείψει ειδικής πρόβλεψης στο νόμο, μπορεί να διενεργείται με οποιονδήποτε πρόσφορο τρόπο διασφαλίζει την γνωστοποίηση προς τους ενδιαφερόμενους οικονομικούς φορείς της σχετικής πρόθεσης της αναθέτουσας αρχής (πρβλ. αποφ. VI 452/2018). Συνεπώς, τα προβαλλόμενα από την Επίτροπο με το δεύτερο λόγο διαφωνίας της περί υποχρέωσης δημοσίευσης της οικείας πρόσκλησης στο Φ.Ε.Κ. είναι αβάσιμα και τούτο, ανεξαρτήτως του ότι σε κάθε περίπτωση η υποχρέωση δημοσίευσης στο Τεύχος Διακηρύξεων Δημοσίων Συμβάσεων της Εφημερίδας της Κυβέρνησης, για τις περιλήψεις διακηρύξεων που δημοσιεύονταν σε αυτήν, καταργήθηκε με την κατ' εξουσιοδότηση της παρ. 6 του άρθρου 38 του ν. 4412/2016 εκδοθείσα υπ' αριθμ. 57654/23.05.2017 (Β' 1781) Απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης. Περαιτέρω, από τον συνδυασμό των άρθρων 79 παρ. 4 και 93 - όπως το τελευταίο αυτό άρθρο ισχύει μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 22 περ. 86 του ν. 4441/2016 (Α 227)- του ν. 4412/2016 συνάγεται ότι για την απευθείας ανάθεση του άρθρου 118 του τελευταίου ως άνω νόμου, δεν απαιτείται ως δικαιολογητικό συμμετοχής η προσκόμιση από τον συμμετέχοντα οικονομικό φορέα του “Τυποποιημένου Εντύπου Υπεύθυνης Δήλωσης” (ΤΕΥΔ) που εκδόθηκε με την με αρ. 158/2016 (Β 3698/16.11.2016) Απόφαση της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. και αντικατέστησε υποχρεωτικά για τις αναθέτουσες Αρχές την προβλεπόμενη στα ως άνω άρθρα υπεύθυνη δήλωση της παρ. 4 του άρθρου 8 του ν. 1599/1986 [βλ. κατευθυντήρια οδηγία 23 Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ., σελ. 4 (ΑΔΑ: Ψ3ΗΙΟΞΤΒ-Κ3Ε)]. Συνεπώς, είναι αβάσιμος και ο τρίτος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου, δεδομένου ότι στην κρινόμενη διαδικασία απευθείας ανάθεσης δεν απαιτείται η επισύναψη και του προβλεπόμενου στην παρ. 4 του άρθρου 79 του ν. 4412/2016 ΤΕΥΔ, ενώ, περαιτέρω, από τη διατύπωση του ως άνω λόγου δεν προβάλλεται συγκεκριμένα ότι η αναδειχθείσα ως ανάδοχος εταιρεία δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις νόμιμης συμμετοχής της στον διενεργηθέντα διαγωνισμό. Τέλος, μετά την προσκόμιση από το Νοσοκομείο ενώπιον του Κλιμακίου του 10 ΒΤ/30.4.2018 ειδικού ακυρωτικού παραστατικού στοιχείου, με το οποίο ακυρώνεται το προγενέστερο εκ παραδρομής εκδοθέν και μη ενταλματοποιηθέν υπ΄αριθμ. 65 ΒΤ/30.4.2018 τιμολογίου παροχής υπηρεσιών, ποσού 904,03 ευρώ, της αναδόχου εταιρείας, πρέπει να απορριφθεί και ο τέταρτος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/13/2019
Αμοιβή για την πραγματοποίηση αναλύσεων νερού:..Με δεδομένα τα ανωτέρω, ο λόγος διαφωνίας ερείδεται επί εσφαλμένης προϋπόθεσης, καθόσον υπολαμβάνει ως χρόνο σύναψης της σύμβασης την 4η.12.2017, αν και η απόφαση απευθείας ανάθεσης ελήφθη στις 14.2.2017 και η σχετική σύμβαση υπογράφηκε στις 28.2.2017. Εξάλλου, η μη ανάρτηση της ανωτέρω απόφασης απευθείας ανάθεσης στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. δε συνεπάγεται την ακυρότητα της σύμβασης, σύμφωνα με το άρθρο 118 παρ. 4 του ν. 4412/2016, διότι η σχετική υποχρέωση δημοσίευσης στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. και, συνεπώς, η ως άνω συνέπεια, ισχύουν, σύμφωνα με το άρθρο 379 παρ. 3 του ν. 4412/2016, από 23.5.2017, οπότε και δημοσιεύτηκε η εκδοθείσα κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 6 του άρθρου 38 του ν. 4412/2016 57654/22.5.2017 απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης, με την οποία τέθηκε σε λειτουργία η νέα ηλεκτρονική εφαρμογή του Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ.. Εξάλλου, η μη ανάρτηση του πρωτογενούς αιτήματος στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. συνεπάγεται τη μη κανονικότητα της δαπάνης, κατά τα ειδικότερα εκτιθέμενα στη σκέψη 2.Β., ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη την ασάφεια που δημιουργήθηκε από τις τροποποιήσεις που επήλθαν σχετικώς με τη χρήση του Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. με το άρθρο 38 του ν. 4412/2016 και την καθυστέρηση έναρξης της πλήρους ισχύος του σύμφωνα και με το άρθρο 379 παρ. 3 του ίδιου νόμου, τα αρμόδια όργανα της Δ.Ε.Υ.Α. ... χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων δεν καταχώρισαν στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. το σχετικό πρωτογενές αίτημα. Τέλος, η παρατήρηση της Επιτρόπου ότι δεν επισυνάπτεται η πρόσκληση υποβολής προσφοράς ερείδεται επί εσφαλμένης προϋπόθεσης, καθόσον επισυνάπτεται η προσφορά της εταιρείας με τα έγγραφα που αφορούν στη διαπραγμάτευση που έλαβε χώρα μεταξύ της Δ.Ε.Υ.Α. ... και της προσφέρουσας, διαδικασία η οποία προϋποθέτει την προηγούμενη πρόσκλησή της από την ανωτέρω Δ.Ε.Υ.Α.. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι μη κανονική, αλλά αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2018 τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/50/2018
Προμήθεια και εγκατάσταση ειδών πυρασφάλειας (..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα: 1) Ο α) λόγος του αναπληρωτή Επιτρόπου είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, καθώς τα ζητούμενα είδη και οι τεχνικές προδιαγραφές αυτών πράγματι προκύπτουν από την από 31.10.2016 έκθεση επιθεώρησης πυροπροστασίας του αρμοδίου Υποπυραργού...2) Ο β) λόγος διαφωνίας του αναπληρωτή Επιτρόπου είναι ομοίως απορριπτέος ως αβάσιμος, καθώς, όπως προαναφέρθηκε (βλ. σκ. V), στα δικαιολογητικά του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος περιλαμβάνεται πρωτόκολλο παραλαβής και πράξη εισαγωγής υλικού στην αποθήκη, που υπογράφεται και από τον υπεύθυνο της αποθήκης, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στα άρθρα 200 και 206 του ν. 4412/2016..3). Αβασίμως προβάλλεται .., με τον γ) λόγο διαφωνίας ότι η επίμαχη σύμβαση είναι αυτοδικαίως άκυρη, διότι η 5/15.2.2017 απόφαση περί απευθείας ανάθεσης δεν αναρτήθηκε στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ., καθώς, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκ. III Β), μη δημοσιευθείσας κατά το χρόνο έκδοσης της απόφασης αυτής (15.2.2017) της προβλεπόμενης στο άρθρο 38 παρ. 6 υπουργικής απόφασης (ήδη 57654/22.5.2017 απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης, ΦΕΚ Β΄ 1781/23.5.2017), η εν λόγω υποχρέωση δημοσίευσης δεν είχε ακόμα ενεργοποιηθεί...Ωστόσο, το Κλιμάκιο λαμβάνοντας υπόψη ότι το πρωτογενές αίτημα εν τέλει αναρτήθηκε κατά την ως άνω ημερομηνία και πάντως πριν από την έκδοση του 404/15.3.2017 τιμολογίου - δελτίου αποστολής της φερόμενης ως δικαιούχου εταιρείας και του οικείου χρηματικού εντάλματος, κρίνει ότι, στην προκειμένη περίπτωση, τα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου ενήργησαν συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων. 4) Αβασίμως υποστηρίζει ο αναπληρωτής Επίτροπος με τον δ) λόγο διαφωνίας ότι η 5/15.2.2017 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου έπρεπε να κοινοποιηθεί στον δεύτερο προσφεύγοντα, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 105 του ν. 4412/2016. Και τούτο διότι το ανωτέρω άρθρο αναφέρεται σε διαγωνιστικές διαδικασίες και όχι σε διαδικασίες απευθείας ανάθεσης, για τις οποίες έχουν εφαρμογή οι παρατεθείσες ανωτέρω διατάξεις του άρθρου 118 του ν. 4412/2016 (βλ. σκεψ. ΙΙ). 5) Αλυσιτελώς προβάλλεται από τον αναπληρωτή Επίτροπο με τον ε) λόγο διαφωνίας ότι είναι μη νόμιμη η ανάθεση της έκδοσης πιστοποιητικού πυρασφάλειας στο χώρο του Γ.Ν. - Κ.Υ. ... στον .., αφού στην Τεχνική Υπηρεσία του Γ.Ν. ... υπηρετεί υπάλληλος Π.Ε. Μηχανολόγος - Μηχανικός, στα καθήκοντα του οποίου εμπίπτει η πιστοποίηση της εύρυθμης λειτουργίας του συστήματος πυρασφάλειας του νοσοκομείου και η επίβλεψη της τοποθέτησης όλων των μέσων πυρασφάλειας, αφού τυχόν μη νομιμότητα της δαπάνης αυτής δεν επιδρά στη νομιμότητα της δαπάνης που εντέλλεται με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής, η οποία αφορά στην σύμβαση που συνήφθη με την εταιρεία «…» για την προμήθεια ειδών πυρασφάλειας. 6) Αβασίμως προβάλλεται από τον αναπληρωτή Επίτροπο με τον ζ) λόγο διαφωνίας ότι δεν προκύπτει ανάρτηση της απόφασης συγκρότησης της Επιτροπής Παραλαβής, που υπογράφει το από 10.4.2017 Πρωτόκολλο Παραλαβής, στο διαδίκτυο (Πρόγραμμα Διαύγεια), καθώς το Νοσοκομείο προσκόμισε την 46/13.4.2016 απόφαση συγκρότησης της Επιτροπής αυτής για ένα έτος ήτοι από 1.5.2016 έως 30.4.2017, η οποία αναρτήθηκε στο διαδίκτυο (Πρόγραμμα Διαύγεια) στις 14.4.2016 (ΑΔΑ: 7ΝΒ046904Θ-7Δ2). 7) Περαιτέρω, όπως αναφέρθηκε ανωτέρω (βλ. σκ. IV), με την παρ. 34 του άρθρου 107 του ν. 4497/2017 (Α΄ 171/13.11.2017) η φράση «που να αναφέρει την ένδειξη Εξοφλήθηκε» στην περίπτωση γ΄ της παρ. 4 και η περίπτωση δ΄ της ίδιας παραγράφου του άρθρου 200 του ν. 4412/2016 διαγράφηκαν ... και ως εκ τούτου δεν απαιτείται πλέον η αναγραφή αυτή στο επισυναπτόμενο στα δικαιολογητικά του εντάλματος τιμολόγιο, απορριπτομένου του η) λόγου διαφωνίας του αναπληρωτή Επιτρόπου. Τέλος, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, στην προκειμένη περίπτωση, το γεγονός ότι η προσφορά της φερόμενης ως δικαιούχου εταιρείας … δεν άγει σε απαράδεκτο της υποβληθείσας προσφοράς, όπως αβασίμως προβάλλει ο αναπληρωτής Επίτροπος, με τον στ) λόγο διαφωνίας του....Κατ’ ακολουθίαν των προεκτεθέντων, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη κανονική για τον γ) λόγο διαφωνίας του αναπληρωτή Επιτρόπου, ωστόσο το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/194/2019
Αμοιβή για την εκτέλεση έργου..:Με τα δεδομένα αυτά, το εν λόγω έργο, ανεξαρτήτως του αν συνέτρεξε κατεπείγουσα ανάγκη οφειλόμενη σε γεγονότα απρόβλεπτα για την αναθέτουσα αρχή και αν ήταν δικαιολογημένη η καθυστέρηση υπογραφής της σχετικής σύμβασης, ήταν δυνατόν, ως εκ του ύψους της εκτιμώμενης αξίας του που υπολειπόταν των 20.000 ευρώ, να ανατεθεί απευθείας κατά τη διαδικασία του άρθρου 118 του ν. 4412/2016. Ωστόσο, η ελεγχόμενη δαπάνη κατέστη μη νόμιμη ως εκ του γεγονότος ότι δεν προκύπτει η διενέργεια κλήρωσης για την επιλογή του αναδόχου. Εντούτοις, λαμβανομένων υπόψη των περιστάσεων υπό τις οποίες ανετέθη το εν λόγω έργο και τις οποίες η αναθέτουσα αρχή υπέλαβε ως ικανό λόγο προκειμένου να ακολουθήσει την εν λόγω διαδικασία ανάθεσης, του γεγονότος ότι προσκομίζεται βεβαίωση περί καλής εκτέλεσής του, καθώς και του ότι με το με το άρθρο 377 παρ. 1 περ. (67) του ν. 4412/2016 καταργούνται ρητά μόνο τα άρθρα 9, 10, 14, 16 και 17 του π.δ. 171/1987, συνάγεται ότι πεπλανημένως, πλην συγγνωστώς, τα όργανα του Δήμου υπέλαβαν ότι μπορούσαν νόμιμα να αναθέσουν το ανωτέρω μικρό έργο στον προαναφερόμενο, κατά την κρίση τους κατάλληλο εμπειροτέχνη, χωρίς την προηγούμενη διενέργεια δημόσιας ηλεκτρονικής κλήρωσης (πρβλ. Ελ.Συν. Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 296/2019, 79, 57, 56/2018). Περαιτέρω, η νομιμό-τητα της ελεγχόμενης δαπάνης δεν επλήγη ως εκ της καθυστέρησης ανάρτησης στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. της προαναφερθείσας 14/13.2.2018 απόφασης περί απευθείας ανάθεσης, δεδομένης της θεσπισθείσας, με την παρ. 9 του άρθρ. 57 του ν. 4568/ 2018, αναδρομικής επέλευσης εννόμων αποτελεσμάτων από το χρόνο έκδοσης της απόφασης αυτής (πρβλ. ενδ. Ελ.Συν. Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 155/2019, Κ.Π.Ε.Δ. ΙV Τμ. 129, 111/2019).Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/30/2018
Με τα δεδομένα αυτά η διαφωνία της Επιτρόπου προβάλλεται αλυσιτελώς, διότι, ανεξαρτήτως του εάν το αντικείμενο των επίμαχων συμβάσεων αφορά στην κατασκευή όμοιων ή ομοειδών έργων, δεν στοιχειοθετείται στην προκειμένη περίπτωση κατάτμηση, δοθέντος ότι το άθροισμα αυτών που ανέρχεται στα 14.500,00 ευρώ δεν υπερβαίνει το χρηματικό όριο των 20.000,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., μέχρι του οποίου είναι επιτρεπτή, κατ’ άρθρο 118 του ν.4412/ 2016, η προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης. Κατά συνέπεια, εφόσον η δεν προβάλλονται άλλοι λόγοι μη νομιμότητας ή κανονικότητας των δαπανών, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα θα μπορούσαν να θεωρηθούν αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος τις πιστώσεις του οποίου βαρύνουν.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/58/2018
Προμήθεια υγειονομικού υλικού.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον Επίτροπο, η επίμαχη δαπάνη είναι μη κανονική, διότι η παραπάνω 640/16.11.2016 σύμβαση δεν καταχωρήθηκε στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων αμέσως μετά την υπογραφή της ή τουλάχιστον μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα, αλλά μόλις στις 2.10.2017, ήτοι μετά την πάροδο σχεδόν 11 μηνών. Ωστόσο, το Κλιμάκιο λαμβάνοντας υπόψη όσα προβάλλονται από το Νοσοκομείο με το έγγραφο επανυποβολής του χρηματικού εντάλματος σχετικά με την εκ παραδρομής μεταγενέστερη ανάρτηση της σύμβασης σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η υπογραφείσα σύμβαση εν τέλει αναρτήθηκε κατά την ως άνω ημερομηνία στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων και μάλιστα πριν την έκδοση του οικείου χρηματικού εντάλματος, κρίνει ότι, στην προκειμένη περίπτωση, τα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου ενήργησαν συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων.(συγγνωστή πλάνη)
ΣΤΕ/827/2019
Προμήθεια τοποθέτησης μετρητών...Επειδή, εν όψει, όμως, των εκτεθέντων στη σκέψη 24, η ερμηνεία αυτή του όρου 13.2.8.20 της διακήρυξης, στην οποία προέβη η Α.Ε.Π.Π., βάσει της οποίας σε περίπτωση που ο διαγωνιζόμενος επικαλείται ότι συντρέχουν ως προς αυτόν οι όροι της “Σημείωσης”, δεν απαιτείται να προσκομίσει “κανένα δικαιολογητικό”, αλλά η αναθέτουσα αρχή είναι εκείνη που υποχρεούται να “ελέγχει” (και δη πρωτοτύπως) τη συνδρομή όλων των σχετικών προϋποθέσεων, δεν είναι ορθή. Εφόσον, επομένως, η παρεμβαίνουσα, όπως άλλωστε δεν αμφισβητεί, δεν είχε συνυποβάλει με την προσφορά της κανένα απολύτως στοιχείο για την απόδειξη του περιληφθέντος στην προσφορά της ισχυρισμού αυτής, κατά τον οποίο “έχει ήδη προμηθεύσει κιβώτια παρόμοιου τύπου από SMC τοποθέτησης μετρητών, τα οποία έχουν εγκατασταθεί στο δίκτυο ευθύνης του ...”, καθώς, επίσης, και για το εάν τα ως άνω φερόμενα ως εγκατεστημένα στο δίκτυο της ... υλικά της ήταν της αυτής ποσότητας με τα ζητούμενα (και μάλιστα και ως προς τα δύο προσφερόμενα είδη), νομίμως η αναθέτουσα αρχή, κατά την αξιολόγηση της προσφοράς της εν λόγω εταιρείας, εχώρησε στην απόρριψή της με την παραπάνω αιτιολογία, που συνδέεται με τον ως άνω τεθέντα επί ποινή αποκλεισμού όρο και η οποία, συνεπώς, στηρίζει αυτοτελώς τον αποκλεισμό της από την περαιτέρω διαγωνιστική διαδικασία, τα δε κριθέντα με την προσβαλλόμενη απόφαση της Α.Ε.Π.Π., κατ΄ αποδοχήν των ως άνω μη ουσιωδών, άλλωστε, πραγματικών ισχυρισμών της προδικαστικής προσφυγής της παρεμβαίνουσας (περί εντάξεώς της στον “Πίνακα Προμηθευτών υλικών προμηθείας Αναδόχου των συμβάσεων κατασκευής έργων δικτύων διανομής της Διακήρυξης ΔΔ-206”, ως και περί “αυθαίρετης” αναστολής της ένταξής της σε αυτόν, με συνέπεια την “ανυπαίτια” αδυναμία της να διαθέτει τα προϊόντα της στους αναδόχους της ... κ.λπ.), είναι εν πάση περιπτώσει μη νόμιμα, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση, διότι, σύμφωνα με τα εκτεθέντα στην ως άνω σκέψη 24, δεν αρκούσε, εν προκειμένω, για το παραδεκτό της τεχνικής προσφοράς της παρεμβαίνουσας μόνη η αόριστη μνεία σε αυτήν της συνδρομής των προϋποθέσεων της “Σημείωσης”. Κατόπιν τούτου, είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι όλοι οι περί του αντιθέτου ισχυρισμοί της παρεμβαίνουσας και της καθ΄ ης Αρχής. Ομοίως απορριπτέοι είναι και οι περαιτέρω ισχυρισμοί της παρεμβαίνουσας, κατά τους οποίους δεν μπορούσε να ερμηνευθεί σε βάρος της “ασάφεια ή πλημμέλεια των εγγράφων της σύμβασης”, άλλως ότι “η τυχόν απαίτηση για επίκληση στοιχείων που ήδη γνωρίζει και διαθέτει ο αναθέτων φορέας [ήταν] καταχρηστική και περιττή, συμβάλλοντας σε μία άνευ νοήματος και σκοπού γραφειοκρατία”. Εξάλλου, και οι περαιτέρω κρίσεις της Α.Ε.Π.Π., βάσει των οποίων α) η αναθέτουσα αρχή όφειλε, εν όψει των οριζομένων στο “άρθρο 102 του ν. 4412/2016”, πριν αποκλείσει την παρεμβαίνουσα, να την καλέσει να προσκομίσει τα δικαιολογητικά που τυχόν έκρινε απαραίτητα προς απόδειξη των ανωτέρω ή να παράσχει διευκρινίσεις και β) η βασιμότητα των ισχυρισμών της παρεμβαίνουσας προέκυπτε από τα έγγραφα που η τελευταία προσκόμισε με την προδικαστική προσφυγή της, είναι, επίσης, μη ορθές, κατά μεν το πρώτο σκέλος τους, διότι η διάταξη του άρθρου 310 παρ. 4 και 5 του ν. 4412/2016, την οποία επαναλαμβάνει και ο όρος 15 παρ. 2 και 3 της διακήρυξης, αναφέρεται σε διευκρινίσεις νομίμως κατ΄ αρχήν υποβληθέντων στοιχείων και όχι σε αναπλήρωση μη νομίμως υποβληθέντων ή μη υποβληθέντων, όπως στην προκειμένη περίπτωση, κατά δε το δεύτερο σκέλος τους, διότι η Α.Ε.Π.Π. δεν μπορούσε πάντως, προκειμένου να διατυπώσει την κρίση ότι εκπληρώνονταν εν προκειμένω οι ως άνω απαιτήσεις της διακήρυξης, να στηριχθεί σε δικαιολογητικά, τα οποία προσκομίσθηκαν το πρώτον με την προδικαστική προσφυγή της παρεμβαίνουσας και δεν είχαν υποβληθεί με την προσφορά της (τούτο δε ανεξαρτήτως και αν τα προσκομισθέντα ήταν, κατά τα ανωτέρω, και πράγματι ουσιώδη), απορριπτομένων ως αβασίμων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών της παρεμβαίνουσας και της καθ΄ ης Αρχής.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1195/2023
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:ζητείται η ανάκληση της 46/2023 πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα :Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Δικαστήριο άγεται στην ακόλουθη κρίση : α) Εφόσον μετατέθηκε η καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών του ελεγχόμενου διαγωνισμού και τροποποιήθηκε η τεχνική απαίτηση ως προς την ισχύ των προς εγκατάσταση «πάνελ», επήλθαν τροποποιήσεις στους όρους των οικείων συμβατικών τευχών και, ως εκ τούτου, έπρεπε να δημοσιευτεί εκ νέου η οικεία διακήρυξη στο ΚΗΜΔΗΣ και στον περιφερειακό τύπο, ώστε να ενημερωθούν σχετικά με αυτές όχι μόνο όσοι οικονομικοί φορείς είχαν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον για υποβολή προσφοράς αλλά και όσοι ήθελαν μετά τις τροποποιήσεις αυτές να συμμετάσχουν στον διαγωνισμό. Πλην όμως, κατά παραδοχή του σχετικού ισχυρισμού των προσφευγόντων, η ως άνω πλημμέλεια δεν αποτέλεσε στην προκειμένη περίπτωση πρόσφορη αιτία παραβίασης των αρχών του ανταγωνισμού, της ελεύθερης πρόσβασης στον διαγωνισμό και της διαφάνειας και, ως εκ τούτου, δεν παρίσταται ουσιώδης σε βαθμό που να αποτελέσει διακωλυτικό λόγο υπογραφής της οικείας σύμβασης και τούτο διότι: i) λαμβανομένου υπ’ όψιν του γεγονότος ότι το ελεγχόμενο έργο λόγω του προϋπολογισμού του, είναι κάτω των ορίων της εφαρμογής του ενωσιακού δικαίου και δεν παρουσιάζει διασυνοριακό ενδιαφέρον, οι τηρηθείσες διατυπώσεις δημοσιότητας της σχετικής με τις ως άνω τροποποιήσεις 17290/25.1.2023 απόφασης της Αναπληρώτριας Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας (ανάρτηση στην ιστοσελίδα της ως άνω Περιφέρειας και στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ, κοινοποίηση με ηλεκτρονικό μήνυμα στην ΠΕΔΜΕΔΕ και στον Σύνδεσμο Εργοληπτών Νομών Φθιώτιδας, Φωκίδας και Ευρυτανίας και ενημέρωση των ενδιαφερομένων με μήνυμα στο ΕΣΗΔΗΣ), ήταν πρόσφορες, ώστε να γνωστοποιηθούν οι επίμαχες τροποποιήσεις σε ευρύ κύκλο δυνητικά ενδιαφερόμενων να συμμετάσχουν στον διαγωνισμό οικονομικών φορέων και ii) δεν υπήρξε σχετικός με τους επίδικους όρους της διακήρυξης και της μελέτης αποκλεισμός κάποιου διαγωνιζόμενου, ούτε εξάλλου ασκήθηκε από κάποιον ενδιαφερόμενο σχετική ένσταση ή ένδικο βοήθημα. Σε κάθε περίπτωση, η συμμετοχή στον διαγωνισμό τεσσάρων οικονομικών φορέων δεν μπορεί να χαρακτηριστεί μικρή, ενώ το ύψος του προσφερθέντος ποσοστού έκπτωσης δεν δύναται αυτοτελώς να καταστήσει την ως άνω πλημμέλεια ουσιώδη. β) Εξάλλου, παρά τα όσα αντίθετα κρίθηκαν με την προσβαλλόμενη πράξη, η πλημμέλεια της μη τροποποίησης των προθεσμιών που ορίζονται στα άρθρα 2.3 και 15.3 με βάση την ορισθείσα νέα καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών δεν παρίσταται ουσιώδης, διότι οι διαγωνιζόμενοι, επιδεικνύοντας τη δέουσα επιμέλεια μπορούσαν να αντιληφθούν και να υπολογίσουν τις νέες προθεσμίες των άρθρων αυτών, ενώ ως προς το άρθρο 4.3 δεν καθίστατο αναγκαία η προσαρμογή των εκεί αναφερόμενων ημερομηνιών, διότι αυτές αναφέρονται στην ημερομηνία από την οποία άρχισαν να εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 138 του ν. 4782/2021 (1.9.2021, βλ. το άρθρο 140 παρ. 3 του ιδίου νόμου), που είναι σταθερή και δεν επηρεάζεται από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών στον ελεγχόμενο διαγωνισμό, ενώ, τέλος, ο όρος του άρθρου 16.2 ότι «Δεν προβλέπεται η δημοσίευση μετά την 1-9-2021» έπρεπε μεν να είχε απαλειφθεί, πλην όμως η συμπερίληψή του στη διακήρυξη δεν αποτελεί ουσιώδη νομική πλημμέλεια, διότι δεν δημιουργεί σύγχυση στους διαγωνιζόμενους, αφού στο άρθρο 16.1 της διακήρυξης ορίζεται με σαφήνεια ότι «δεν προβλέπεται η χορήγηση προκαταβολής στον ανάδοχο». γ) Τέλος, μετά την προσκόμιση από την προσφεύγουσα των αποφάσεων ανάληψης υποχρέωσης που αναφέρονται ανωτέρω θεραπεύτηκε η αναδειχθείσα με την προσβαλλόμενη πράξη παράλειψη προσκόμισης αυτών, ενώ εξάλλου η μη αναφορά αυτών στο σχετικό άρθρο 10 της διακήρυξης δεν θέτει σε αμφισβήτηση την εξασφάλιση της χρηματοδότησης για την εκτέλεση του ελεγχόμενου έργου και, ως εκ τούτου, δεν συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια. Ανακαλεί την 46/2023 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα
ΕΣ/ΤΜ.6/1250/2019
Επισκευές φθορών γεφυρών...Mε τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, ως προς την πρώτη αναδειχθείσα από την Επίτροπο πλημμέλεια, ήτοι ότι η μετάθεση της καταληκτικής προθεσμίας υποβολής και αποσφράγισης προσφορών δεν έτυχε της απαιτούμενης δημοσιότητας, το Τμήμα κρίνει ότι κατά τον βασίμως προβαλλόμενο από την αιτούσα λόγο, η μετάθεση της εν λόγω προθεσμίας έλαβε την απαιτούμενη δημοσιότητα, όπως αποδεικνύεται από τα προσκομιζόμενα από την ίδια έγγραφα. Άλλωστε, από τον κατάλογο συμμετεχόντων (με κωδικό 0126C6A052E4C0D4082160925DEE78D5 και ημερομηνία δημιουργίας 28.2.2019 και ώρα 13:10:18), που περιέχεται στον φάκελο της υπόθεσης και στον οποίο αποτυπώνεται η χρονοσήμανση της κατατιθέμενης από κάθε συμμετέχοντα προσφοράς στο ΕΣΗΔΗΣ για τον ελεγχόμενο διαγωνισμό (με αριθμό συστήματος 79528), προκύπτει ότι η επιχείρηση .... υπέβαλε προσφορά στις 5.2.2019 και ώρα 15:49:31, η επιχείρηση .... στις 18.2.2019 και ώρα 11:41:53, η επιχείρηση ... στις 28.2.2019 και ώρα 09:51:05, η επιχείρηση .... στις 28.2.2019 και ώρα 11:24:32 και η επιχείρηση .... στις 28.2.2019 και ώρα 12:55:28, δηλαδή τέσσερις από τους πέντε συμμετέχοντες υπέβαλαν προσφορά μετά τη μετάθεση με την 160/14.2.2019 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της ημερομηνίας του διαγωνισμού. Περαιτέρω, ως προς τη δεύτερη αναδειχθείσα πλημμέλεια, το Τμήμα κρίνει ότι ορθώς η Επίτροπος ερμήνευσε τις σχετικές διατάξεις ως προς τη συγκρότηση της Επιτροπής Διαγωνισμού, δεδομένου ότι σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην ανωτέρω ΙΙΙ.Β της παρούσας, ο διαγωνισμός μη νομίμως διενεργήθηκε από επιτροπή που δεν είχε νόμιμη συγκρότηση, ήτοι από την επιτροπή που συγκροτήθηκε με την 9/4.1.2019 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας ..., στην οποία το τακτικό μέλος Φωτεινή Παπαθανασίου ορίστηκε συγχρόνως και αναπληρώτρια του Προέδρου, ενώ η συγκεκριμένη επιτροπή μετά την παραίτηση και συνταξιοδότηση του αρχικού της Προέδρου ... μέχρι την ολοκλήρωση των εργασιών της και σύνταξη του Πρακτικού 2 στις 16.4.2019 δεν συγκροτήθηκε ούτε λειτούργησε νόμιμα. Πολλώ δε μάλλον που από τη συνδρομή του λόγου έλλειψης του Προέδρου μέχρι την πρώτη σύγκληση της Επιτροπής στις 6.3.2019 μεσολάβησε ικανό χρονικό διάστημα εντός του οποίου η Περιφέρεια μπορούσε να κινήσει τη διαδικασία ανασυγκρότησης της Επιτροπής του διαγωνισμού και αντικατάστασης του ελλείποντος μέλους της. Συνεπώς, ορθώς κατά το σκέλος αυτό κρίθηκε με την προσβαλλόμενη ότι πάσχουν ακυρότητα όλες οι γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής διαγωνισμού, καθώς και οι εκδοθείσες βάσει αυτών αποφάσεις της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας .... Πλην όμως, δεδομένου ότι στον επίδικο διαγωνισμό ως κριτήριο ανάθεσης της σύμβασης είχε ορισθεί η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά μόνο βάσει τιμής (χαμηλότερη τιμή, άρθρο 86 ν.4412/2016), ότι η Επιτροπή του διαγωνισμού, όπως επιβάλλεται από τις διατάξεις, έλεγξε απλώς την πληρότητα των τυπικών δικαιολογητικών συμμετοχής των προσφερόντων και κατέγραψε τις οικονομικές τους προσφορές, χωρίς αξιολόγηση επί της ουσίας των προσφορών τους και διατύπωση υποκειμενικών κρίσεων, το δε αποτέλεσμα του διαγωνισμού εγκρίθηκε από την αρμόδια προϊσταμένη αρχή, ήτοι την Οικονομική Επιτροπή της Περιφέρειας (βλ σχετ VI Τμ Ελ.Συν 1349,1350, 1351/2017), ότι πάντως προσήλθαν και κατέθεσαν προσφορά πέντε επιχειρήσεις και η αναδειχθείσα ως μειοδότρια προσέφερε έκπτωση 56,15%, καθώς και ότι ο αποκλεισμός της ... έγινε για αντικειμενικούς λόγους αναγόμενους στο προδήλως παραδεκτό της προσφορά της, χωρίς να υποβληθούν ενστάσεις, παρά την ως άνω συντελεσθείσα πλημμέλεια κατά τη διαδικασία σύναψης της σύμβασης, υπό τις συγκεκριμένες περιστάσεις της κρινόμενης υπόθεσης, η μη νόμιμη συγκρότηση της Επιτροπής δεν δύναται να αποτελέσει διακωλυτικό λόγο της σύναψης της εξεταζόμενης σύμβασης, όπως βασίμως προβάλλεται την κρινόμενη αίτηση με τον δεύτερο λόγο ανάκλησης της προσβαλλόμενης πράξης.Κατ’ ακολουθίαν όσων έγιναν δεκτά ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η 22/2019 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ... και να επιτραπεί η υπογραφή των οικείου σχεδίου συμβάσεως, δοθέντος ότι με την προσβαλλόμενη πράξη δεν αναδείχθηκε άλλος λόγος διακωλυτικός της υπογραφής της.