ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/143/2014
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Παροχή υπηρεσιών φύλαξης (...)Ο πρώτος λόγος διαφωνίας είναι βάσιμος, καθόσον το Νοσοκομείο δεν τεκμηριώνει, με αναφορά σε συγκεκριμένα στοιχεία, την κρίση του ότι η προσφορά της εταιρείας «......» καλύπτει και πάντως δεν υπολείπεται του ελάχιστου κόστους μισθοδοσίας του προσωπικού που επρόκειτο να απασχοληθεί με την παροχή των επίμαχων υπηρεσιών, όπως το κόστος αυτό προσδιορίζεται από την ισχύουσα νομοθεσία και την οικεία κλαδική συλλογική σύμβαση εργασίας. Η υποχρέωση δε ειδικής έρευνας ήταν εν προκειμένω επιβεβλημένη, ενόψει του ότι: ι) κατατέθηκε σχετικό υπόμνημα από την εταιρεία «ΑΦΟΙ ..... Ο.Ε.», το οποίο συνοδευόταν από συγκεκριμένους πίνακες ανάλυσης κόστους μισθοδοσίας, το περιεχόμενο του οποίου το Νοσοκομείο ουδέποτε αντέκρουσε, ιι) υπήρξε τροποποίηση από την εν λόγω εταιρεία του απαιτούμενου για την εκτέλεση της σύμβασης προσωπικού και, συγκεκριμένα, ενώ αυτό προσδιορίστηκε αρχικά σε 13 άτομα, στη συνέχεια, με τον πίνακα ανάλυσης κόστους κατ’ άρθρο 68 του ν. 3863/2010, ο σχετικός αριθμός μεταβλήθηκε σε 10,8 άτομα και ιιι) το Νοσοκομείο ουδέποτε αντέκρουσε και τον πίνακα που ήταν συνημμένος στην 25/25.4.2014 πράξη επιστροφής του Επιτρόπου, όπου οι ώρες απασχόλησης προσδιορίστηκαν με βάση τις απαιτήσεις της πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος σε 1.856 και το συνολικό κόστος σε 10.082,95 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Το γεγονός δε ότι «η επιτροπή αξιολόγησης δεν είναι γνώστης των εισφορών του ΙΚΑ εργοδότου και των λοιπών στοιχείων (π.χ. κόστος επιδόματος αδείας, κόστος αντικαταστατών κλπ)», όπως προβάλλει το Νοσοκομείο στο 11434/12.6.2014 έγγραφό του, ουδόλως το απαλλάσσει από την υποχρέωσή του να τεκμηριώσει την συμφωνία της ανωτέρω προσφοράς με το ελάχιστο κόστος μισθοδοσίας του προσωπικού. 2) Ο δεύτερος λόγος διαφωνίας του Επιτρόπου, όπως προβάλλεται, είναι νομικά αβάσιμος, εφόσον η παράλειψη απάντησης στο κατατεθέν υπόμνημα της εταιρείας «ΑΦΟΙ ..... Ο.Ε.» δεν συνιστά πλημμέλεια που επηρεάζει, αυτοτελώς, τη νομιμότητα της εντελλόμενης δαπάνης, πέραν του ότι από την εκτίμηση του περιεχομένου του δεν προκύπτει ότι συνιστά προσφυγή του άρθρου 4 του ν. 3886/2010, όπως εσφαλμένα υπολαμβάνει ο Επίτροπος. Είναι άλλο το ζήτημα της υποχρέωσης του Νοσοκομείου, ενόψει των περιεχομένων στο εν λόγω υπόμνημα αιτιάσεων, να ερευνήσει τη συμφωνία της προσφοράς της αναδόχου με το ελάχιστο εργατικό κόστος (άρθρο 68 του ν. 3863/2010), σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν παραπάνω επί του 1ου λόγου. 3) Κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 και της 16115/16.9.2013 πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος, το Νοσοκομείο αποδέχθηκε την οικονομική προσφορά της εταιρείας «….». Τούτο, διότι, η εν λόγω προσφορά, ως προς το κόστος εργαλείων και μηχανημάτων (αποσβέσεις, βλάβες, συντήρηση), το κόστος διοικητικής υποστήριξης, εγγυητικών επιστολών, ασφάλειας και υγιεινής και τα λοιπά έξοδα και το εργολαβικό κέρδος εμφανιζόταν εξ αντικειμένου ως υπερβολικά χαμηλή, με συνέπεια να καθίσταται επιβεβλημένη η κλήση της από το Νοσοκομείο για παροχή διευκρινίσεων. Συνεπώς, το τελευταίο υπερέβη τα άκρα όρια της διακριτικής του ευχέρειας κρίνοντας (σιωπηρά) ότι η εν λόγω προσφορά είναι αποδεκτή και παραλείποντας να καλέσει την εν λόγω εταιρεία προς αιτιολόγηση των προαναφερθέντων στοιχείων της, όπως βάσιμα προβάλλεται με τον τρίτο λόγο διαφωνίας του Επιτρόπου. 4) Τέλος, κατά την γνώμη που κράτησε στο Κλιμάκιο, βάσιμος είναι και ο τέταρτος λόγος διαφωνίας, διότι ενώ η εταιρεία αναδείχθηκε ανάδοχος με βάση τη δήλωσή της ότι θα χρησιμοποιήσει για την εκτέλεση της σύμβασης εργαζόμενους ηλικίας κάτω των 25 ετών, με μηνιαίες αποδοχές ύψους 510.95 ευρώ (βλ. το από 27.9.2013 έγγραφό της), εντούτοις, όπως προκύπτει από την αναλυτική περιοδική δήλωση ΙΚΑ, χρησιμοποίησε τελικά εργαζόμενους που στην πλειοψηφία τους αμείβονται με τα κατώτατα όρια αποδοχών για εργαζόμενους ηλικίας άνω των 25 ετών (586,08 ευρώ), με συνέπεια την παραβίαση, κατά την εκτέλεση της σύμβασης, ουσιώδους στοιχείου της προσφοράς της. Αν και κατά τη γνώμη του Παρέδρου Κωνσταντίνου Κρέπη, που μειοψήφισε ως προς το λόγο αυτό, το γεγονός ότι η ανάδοχος εταιρεία χρησιμοποίησε για την εκτέλεση της σύμβασης και εργαζόμενους ηλικίας άνω των 25 ετών, δεν επάγεται πλημμελή εκτέλεση αυτής, όταν μάλιστα στο από 30.11.2013 πρακτικό της οικείας επιτροπής παραλαβής του Νοσοκομείου βεβαιώνεται ότι οι σχετικές εργασίες εκτελέστηκαν προσηκόντως.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/Τμ4(ΚΠΕ)32/2014
Μη νόμιμη η καταβολή μέρους συμβατικού τιμήματος από Νοσοκομείο σε ιδιωτική εταιρεία για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης Νοσοκομείου και Κέντρων Υγείας, καθόσον: α) κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 68 παρ.1 του ν. 3863/2010, το Νοσοκομείο αποδέχθηκε την οικονομική προσφορά της ανωτέρω εταιρείας, η οποία ως προς το διοικητικό κόστος, το εργολαβικό όφελος και τα λοιπά έξοδα εμφανιζόταν εξ αντικειμένου ως υπερβολικά χαμηλή και β) η εταιρεία διαμόρφωσε την προσφορά της με βάση τα κατώτατα όρια αποδοχών για τους εργαζόμενους κάτω των 25 ετών, εντούτοις χρησιμοποίησε τελικά εργαζόμενους άνω των 25 ετών, με συνέπεια την παραβίαση, κατά την εκτέλεση της σύμβασης, ουσιώδους στοιχείου της προσφοράς της
Ελ.Συν.Τμ.4(ΚΠΕ)32/2015
ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΦΥΛΑΞΗΣ::Μη νόμιμη η καταβολή μέρους συμβατικού τιμήματος από Νοσοκομείο σε ιδιωτική εταιρεία για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης Νοσοκομείου και Κέντρων Υγείας, καθόσον: α) κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 68 παρ.1 του ν. 3863/2010, το Νοσοκομείο αποδέχθηκε την οικονομική προσφορά της ανωτέρω εταιρείας, η οποία ως προς το διοικητικό κόστος, το εργολαβικό όφελος και τα λοιπά έξοδα εμφανιζόταν εξ αντικειμένου ως υπερβολικά χαμηλή και β) η εταιρεία διαμόρφωσε την προσφορά της με βάση τα κατώτατα όρια αποδοχών για τους εργαζόμενους κάτω των 25 ετών, εντούτοις χρησιμοποίησε τελικά εργαζόμενους άνω των 25 ετών, με συνέπεια την παραβίαση, κατά την εκτέλεση της σύμβασης, ουσιώδους στοιχείου της προσφοράς της
ΕλΣυν.Κλ.4/63/2015
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ.Υπηρεσίες φύλαξης:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από νοσοκομείο σε εταιρεία για παροχή υπηρεσιών φύλαξης των χώρων του νοσοκομείου, καθόσον κατά παράβαση των διατάξεων του αρθ.68 παρ.1 του ν.3863/2010, το Νοσοκομείο αποδέχθηκε σιωπηρά την οικονομική προσφορά της ανάδοχης εταιρείας, η οποία, ως προς το διοικητικό κόστος, τα αναλώσιμα και το εργολαβικό κέρδος εμφανιζόταν εξ' αντικειμένου ως υπερβολικά χαμηλή, με συνέπεια να υπερβεί τα άκρα όρια της διακριτικής του ευχέρειας, κρίνοντας ότι η άνω προσφορά είναι αποδεκτή και παραλείποντας να καλέσει την εν λόγω εταιρεία προς αιτιολόγηση των προαναφερθέντων στοιχείων της (ν.3836/2010 και ν.4144/2013).
ΕλΣυν.Κλ.Τμ.4/80/2017
Παροχή υπηρεσιών φύλαξης-ασφάλειας: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τη διαφωνούσα Αναπληρώτρια Επίτροπο, το Νοσοκομείο, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 68 παρ. 1 του ν. 3863/2010, καθώς επίσης και του σχετικού όρου της διακηρύξεως, αποδέχθηκε την οικονομική προσφορά της φερομένης ως δικαιούχου εταιρείας «...Ε.Π.Ε.», παρόλο που αυτή εμφανιζόταν εξ αντικειμένου ως υπερβολικά χαμηλή. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα ανωτέρω (βλ. σκ. ΙΙΙ), στην προσφορά της αναδόχου το εργολαβικό της όφελος, περιλαμβανόταν μαζί με το διοικητικό κόστος, το κόστος αναλωσίμων και τις υπέρ Δημοσίου και τρίτων κρατήσεις, στο ποσό των 393,44 ευρώ που απέμενε, μετά την αφαίρεση από το συνολικό ποσό της προσφοράς της του προϋπολογισθέντος ποσού για μισθολογικό κόστος και ασφαλιστικές εισφορές. Δοθέντος, όμως, το συνολικό αυτό ποσό εμφανίζεται ως υπερβολικά χαμηλό για την κάλυψη όλων των προαναφερομένων στοιχείων, συμπεριλαμβανομένου και του εργολαβικού της οφέλους, όφειλε το Νοσοκομείο να καλέσει τη μειοδότρια εταιρεία προκειμένου να διευκρινίσει τα ανωτέρω στοιχεία της προσφοράς της και να αποδείξει ότι τα υπολογισθέντα από αυτήν ποσά εργολαβικού οφέλους, διοικητικού κόστους και κόστους αναλωσίμων είναι εύλογα. Εν συνεχεία, το Νοσοκομείο όφειλε να εκτιμήσει τη λυσιτέλεια των ισχυρισμών της μειοδότριας και να αποφασίσει αιτιολογημένα για την αποδοχή ή την απόρριψη της προσφοράς της. Επομένως, το Νοσοκομείο, κρίνοντας ότι η εν λόγω προσφορά ήταν παραδεκτή και παραλείποντας να καλέσει την εν λόγω εταιρεία προς αιτιολόγηση των προαναφερθέντων στοιχείων της προσφοράς της, υπερέβη τα άκρα όρια της διακριτικής του ευχέρειας, με συνέπεια να μην είναι νόμιμη η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών στην εταιρεία αυτή..(..)Περαιτέρω, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στην προηγούμενη σκέψη, η οικονομική προσφορά της φερομένης ως δικαιούχου διαμορφώθηκε με βάση τα κατώτατα όρια αποδοχών για εργαζομένους κάτω των 25 ετών και με προϋπηρεσία 0-3 έτη, γεγονός, άλλωστε, το οποίο συνομολογεί και η ίδια η εταιρεία. Βάσει, δε, των δεδομένων αυτών, τα οποία, σύμφωνα με το άρθρο 68 παρ. 3 του ν. 3863/2010, αποτελούν ουσιώδες και απαιτούμενο επί ποινή ακυρότητας στοιχείο της συμβάσεως, συνήφθη και η μεταξύ του Νοσοκομείου και της εταιρείας 72/9.8.2016 σύμβαση. Ενόψει, όμως, της επιλογής ως κριτηρίου αναθέσεως αυτού της χαμηλότερης τιμής, καθώς επίσης και της υποχρεώσεως των διαγωνιζομένων, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 68 του ν. 3863/2010, να υπολογίσουν στην προσφορά τους εύλογο ποσοστό διοικητικού κόστους, αναλωσίμων και εργολαβικού κέρδους, η απασχόληση από την ανάδοχο εταιρεία, κατά την εκτέλεση της συμβάσεως, δεκατεσσάρων (14) τουλάχιστον εργαζομένων άνω των 25 ετών, συνιστά ουσιώδη τροποποίηση της οικείας συμβάσεως.(...)Ως εκ τούτου, η μεταβολή αυτή συνιστά μη επιτρεπτή ουσιώδη τροποποίηση της συμβάσεως κατά τη διάρκεια της ισχύος της, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τον δεύτερο λόγο διαφωνίας ..., απορριπτομένων ως αβασίμων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών του Νοσοκομείου.
ΕλΣυν/Κλ.4(ΚΠΕ)124/2015
ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΦΥΛΑΞΗΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Νοσοκομείο σε ιδιωτική εταιρεία για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης των χώρων του Νοσοκομείου, του Ψυχιατρικού Ξενώνα, και του Κέντρου Υγείας, καθόσον κατά παράβαση των διατάξεων των παρ.1 και 3 του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 (ΦΕΚ Α΄ 115/2010) (όπως αντικαταστάθηκαν με το άρθρο 22 παρ. 1 και 3 του ν. 4144/2013, ΦΕΚ Α΄ 88/2013), το Νοσοκομείο μη νόμιμα αποδέχθηκε την οικονομική προσφορά της ανωτέρω εταιρείας, την οποία όφειλε να απορρίψει ως απαράδεκτη, διότι στην οικονομική της προσφορά δεν γίνεται καμία αναφορά στο ποσοστό διοικητικού κόστους παροχής των υπηρεσιών της, στο κόστος αναλωσίμων, καθώς και στις νόμιμες υπέρ Δημοσίου και τρίτων κρατήσεις.
ΕλΣυν.Κλ.Τμ.4/34/2017
Παροχή υπηρεσιών φύλαξης-ασφάλειας: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τη διαφωνούσα Επίτροπο, το Νοσοκομείο, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 68 παρ. 1 του ν. 3863/2010, καθώς επίσης και του σχετικού όρου της διακηρύξεως, αποδέχθηκε την οικονομική προσφορά της φερομένης ως δικαιούχου εταιρείας «... Ε.Π.Ε.», η οποία, ως προς το εργολαβικό όφελος, που ανερχόταν στο ποσό των 5 ευρώ μηνιαίως (60 ευρώ ετησίως) για τη φύλαξη του κτιρίου του Νοσοκομείου και στο ποσό των 2 ευρώ μηνιαίως (24 ευρώ ετησίως) για το κτίριο του Κέντρου Υγείας …, εμφανιζόταν εξ αντικειμένου ως υπερβολικά χαμηλή. Όφειλε, συνεπώς, Νοσοκομείο να ζητήσει διευκρινίσεις από την ως άνω εταιρεία και ακολούθως, αφού εκτιμούσε τη λυσιτέλεια των ισχυρισμών της, να αποφασίσει αιτιολογημένα για την αποδοχή ή την απόρριψη της προσφοράς της. Επομένως, το Νοσοκομείο, κρίνοντας ότι η εν λόγω προσφορά ήταν αποδεκτή και παραλείποντας να καλέσει την εν λόγω εταιρεία προς αιτιολόγηση των προαναφερθέντων στοιχείων της προσφοράς της, υπερέβη τα άκρα όρια της διακριτικής του ευχέρειας, με συνέπεια η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών στη φερόμενη ως δικαιούχο να μην είναι νόμιμη. Απαραδέκτως, εξάλλου, το Νοσοκομείο επικαλείται, με το 14736/16.9.2016 έγγραφο επανυποβολής του, την επιστολή της φερομένης ως δικαιούχου, με την οποία αυτή παρέχει διευκρινίσεις σχετικώς με τη σύνθεση της προσφοράς της, καθόσον οι ισχυρισμοί αυτοί δεν δύνανται να εκτιμηθούν το πρώτον από το Κλιμάκιο, χωρίς να έχουν αξιολογηθεί από τα αρμόδια όργανα στο αντίστοιχο στάδιο του διαγωνισμού ..Περαιτέρω, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στην προηγούμενη σκέψη, η οικονομική προσφορά της φερομένης ως δικαιούχου διαμορφώθηκε με βάση τα κατώτατα όρια αποδοχών για εργαζομένους κάτω των 25 ετών και με προϋπηρεσία 0-3 έτη, γεγονός, άλλωστε, το οποίο συνομολογεί και η ίδια η εταιρεία. Βάσει, δε, των δεδομένων αυτών, τα οποία, σύμφωνα με το άρθρο 68 παρ. 3 του ν. 3863/2010, αποτελούν ουσιώδες και απαιτούμενο επί ποινή ακυρότητας στοιχείο της συμβάσεως, συνήφθη και η μεταξύ του Νοσοκομείου και της εταιρείας 167/26.6.2015 σύμβαση. Ενόψει, όμως, της επιλογής ως κριτηρίου αναθέσεως αυτού της χαμηλότερης τιμής, καθώς επίσης και της υποχρεώσεως των διαγωνιζομένων, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 68 του ν. 3863/2010, να υπολογίσουν στην προσφορά τους εύλογο ποσοστό διοικητικού κόστους, αναλωσίμων και εργολαβικού κέρδους, η απασχόληση από την ανάδοχο εταιρεία, κατά την εκτέλεση της συμβάσεως, οκτώ τουλάχιστον εργαζομένων άνω των 25 ετών, των οποίων το μισθολογικό κόστος είναι υψηλότερο κατά 75,13 ευρώ μηνιαίως κατ’ άτομο, συνιστά ουσιώδη τροποποίηση της οικείας συμβάσεως..
ΝΣΚ/64/2020
Αν υφίσταται δυνατότητα καταβολής από το ΥΠ.ΕΘ.Α. των αποδοχών και των αντίστοιχων ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων σε ανώνυμη εταιρεία (εργολάβο), με την οποία η Πολεμική Αεροπορία έχει συμβληθεί, δεδομένου ότι το εργολαβικό αντάλλαγμα έχει κατασχεθεί στα χέρια του Δημοσίου ως τρίτου και ενεχυριασθεί από Τράπεζα.(...)Υφίσταται υποχρέωση της Πολεμικής Αεροπορίας, σε εφαρμογή του άρθρου 68 παρ. 5 του ν. 3863/2010 και στο πλαίσιο υλοποίησης σχετικής εκτελεστικής σύμβασης με ανώνυμη εταιρεία, να καταβάλει απευθείας στους εργαζόμενους στην εταιρεία αυτή και απασχολούμενους με την καθαριότητα του 251 ΓΝΑ, τις αποδοχές τους και να αποδώσει τις ασφαλιστικές τους εισφορές στον ασφαλιστικό τους φορέα (κατά πλειοψηφία). Παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια του ΝΣΚ, κατόπιν της υπ’ αριθ. 261/2019 γνωμοδότησης του Δ΄ Τμήματος.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/62/2018
Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τη διαφωνούσα Επίτροπο, η 2η Υ.ΠΕ. ..... και Αιγαίου, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 68 παρ. 1 του ν. 3863/2010, καθώς επίσης και του σχετικού όρου της διακηρύξεως, αποδέχθηκε την οικονομική προσφορά της φερομένης ως δικαιούχου εταιρείας «….» και ήδη «…», αφού αυτή, ως προς το διοικητικό κόστος, ποσού ενός (1) ευρώ μηνιαίως, και το εργολαβικό κέρδος, ποσού δύο (2) ευρώ μηνιαίως, εμφανιζόταν εξ αντικειμένου ως υπερβολικά χαμηλή. Όφειλε, συνεπώς, η Υγειονομική Περιφέρεια να καλέσει τη μειοδότρια εταιρεία, προκειμένου να διευκρινίσει τα ανωτέρω στοιχεία της προσφοράς της και να αποδείξει ότι τα υπολογισθέντα από αυτήν ποσά διοικητικού κόστους και εργολαβικού οφέλους είναι εύλογα, εν συνεχεία, δε, να εκτιμήσει τη λυσιτέλεια των ισχυρισμών της μειοδότριας και να αποφασίσει αιτιολογημένα για την αποδοχή ή την απόρριψη της προσφοράς της. Επομένως, η Υγειονομική Περιφέρεια, κρίνοντας ότι η εν λόγω προσφορά ήταν παραδεκτή και παραλείποντας να καλέσει την εν λόγω εταιρεία προς αιτιολόγηση των προαναφερθέντων στοιχείων της προσφοράς της, υπερέβη τα άκρα όρια της διακριτικής της ευχέρειας, με συνέπεια να μην είναι νόμιμη η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών στην εταιρεία αυτή. Περαιτέρω, η οικονομική προσφορά της φερόμενης ως δικαιούχου διαμορφώθηκε με βάση τα κατώτατα όρια αποδοχών για εργαζομένους κάτω των 25 ετών και με προϋπηρεσία 0-3 έτη, γεγονός, άλλωστε, το οποίο συνομολογεί και η ίδια η εταιρεία (βλ. σκ. ΙV.Β). Βάσει, δε, των δεδομένων αυτών, τα οποία, σύμφωνα με το άρθρο 68 παρ. 3 του ν. 3863/2010, αποτελούν ουσιώδες και απαιτούμενο επί ποινή ακυρότητας στοιχείο της συμβάσεως, συνήφθη και η μεταξύ της Υγειονομικής Περιφέρειας και της εταιρείας 20716/21.7.2014 σύμβαση. Ενόψει, όμως, της επιλογής ως κριτηρίου αναθέσεως αυτού της χαμηλότερης τιμής, καθώς επίσης και της υποχρεώσεως των διαγωνιζομένων, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 και 5 της οικείας διακηρύξεως, να υπολογίσουν στην προσφορά τους εύλογο ποσοστό διοικητικού κόστους, αναλωσίμων και εργολαβικού κέρδους, το γεγονός ότι η μοναδική απασχοληθείσα από την ανάδοχο εταιρεία κατά το πρώτο εξάμηνο εκτελέσεως της συμβάσεως ήταν άνω των 25 ετών, συνιστά ουσιώδη τροποποίηση της οικείας συμβάσεως. Τούτο, δε, διότι το μισθολογικό κόστος – χωρίς συνυπολογισμό ασφαλιστικών εισφορών εργοδότη, επιδόματος αδείας, κόστους αντικατάστασης λόγω αδείας, δώρων Πάσχα και Χριστουγέννων - ενός εργαζομένου άνω των 25 ετών με προϋπηρεσία 0-3 ετών για εξάωρη απασχόληση είναι υψηλότερο τουλάχιστον κατά 65,32 ευρώ μηνιαίως κατ’ άτομο σε σχέση με το αντίστοιχο για τον εργαζόμενο κάτω των 25 ετών με προϋπηρεσία 0-3 ετών (510,51 ευρώ, αντί του ποσού των 445,18 ευρώ, αντιστοίχως, βλ. σκ. ΙΙ.Β), με συνέπεια, στην προκειμένη περίπτωση το επιπρόσθετο μηνιαίο κόστος μισθοδοσίας για την ανάδοχο να ανέρχεται τουλάχιστον στο ποσό αυτό (65,32 ευρώ). Η εκ των υστέρων, όμως, ήτοι κατά το στάδιο εκτελέσεως της συμβάσεως, μεταβολή του μισθολογικού κόστους της αναδόχου μεταβάλλει όλη την οικονομική ισορροπία της συμβάσεως, καθώς εκμηδενίζει το υπολογισθέν ποσό εργολαβικού οφέλους, το οποίο ανερχόταν στο ποσό των 2 ευρώ μηνιαίως και δημιουργεί αρνητικό οικονομικό ισοζύγιο στη σύμβαση, σε αντίθεση με την ρητώς εκπεφρασμένη - με τις διατάξεις του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 - βούληση του νομοθέτη για υπολογισμό ενός εύλογου ποσοστού διοικητικού κόστους παροχής των υπηρεσιών, των αναλώσιμων, του εργολαβικού του κέρδους, καθώς και των νόμιμων υπέρ Δημοσίου και τρίτων κρατήσεων. Με βάση τα ανωτέρω, η αύξηση του μισθοδοτικού κόστους αλλοιώνει τους όρους υπό τους οποίους κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα του διενεργηθέντος διαγωνισμού στη φερόμενη ως δικαιούχο, αφού, εάν αυτή είχε εμφανίσει το πραγματικό ύψος αυτού του κόστους, δεν είναι βέβαιο ότι η προσφορά της θα γινόταν αποδεκτή και ότι, συνεπώς, θα της είχε ανατεθεί η σύμβαση, ούτε ότι η προσφορά της θα ήταν η χαμηλότερη. Ως εκ τούτου, η μεταβολή αυτή συνιστά μη επιτρεπτή ουσιώδη τροποποίηση της συμβάσεως κατά τη διάρκεια της ισχύος της, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τον δεύτερο λόγο διαφωνίας (πρβλ. Ελ.Συν. Κ.Π.Ε.Δ. στο IV Τμ. Πρ. 136, 121, 80, 34/2017, 185, 181, 172/2016, 247, 32/2015, 143/2014). Τέλος, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στη σκέψη ΙΙΙ, η επίμαχη δαπάνη δεν δύναται να νομιμοποιηθεί κατ’ εφαρμογήν της προδιαληφθείσας διατάξεως του άρθρου 96 παρ. 3 περ. β΄ του ν. 4486/2017 (Α΄ 115/7.8.2017), καθώς, σύμφωνα με τα προμνησθέντα Πρακτικά της 2ης Γενικής Συνεδριάσεως της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου της 7ης Μαρτίου 2018, η εν λόγω νομιμοποιητική διάταξη αντίκειται στις διατάξεις του άρθρου 98 παρ. 1 εδ. α΄ και γ΄ του Συντάγματος (και κατά περίπτωση του εδ. β΄), καθώς και στις συνταγματικές αρχές του Κράτους Δικαίου, της νομιμότητας της δράσης της Διοίκησης, της χρηστής και διαφανούς διαχείρισης του δημόσιου χρήματος και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας, με συνέπεια να μην είναι δυνατή η, κατ’ εφαρμογή της διατάξεως αυτής, νομιμοποίηση της ελεγχόμενης δαπάνης.
ΕλΣυνΚλ.4/88/2016
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο, επί των προβαλλομένων από την Επίτροπο λόγων διαφωνίας, κρίνει ότι: α) νομίμως κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα του διενεργηθέντος από τον Οργανισμό ανοικτού διαγωνισμού στη φερόμενη ως δικαιούχο του εντάλματος εταιρεία, η οποία είχε προσφέρει τη μοναδική παραδεκτή προσφορά, απορριπτομένου ως αβασίμου του πρώτου λόγου διαφωνίας. Τούτο διότι, ... ελήφθησαν υπόψη ως συγκριτικά στοιχεία αφενός η προηγηθείσα 15/2014 σύμβαση φύλαξης των ίδιων ως άνω ακινήτων ετήσιας διάρκειας με αντισυμβαλλόμενη μεν την φερόμενη δικαιούχο εταιρεία, αλλά μετά από τη διενέργεια ανοιχτού διαγωνισμού, συμβατικής δαπάνης 119.130,42, αφετέρου η 12/2013 σύμβαση φύλαξης των ίδιων ως άνω ακινήτων ετήσιας διάρκειας με αντισυμβαλλόμενη την εταιρεία “....” μετά από τη διενέργεια ανοιχτού διαγωνισμού, συμβατικής δαπάνης 130.997,64, β) ... μη νομίμως, αφενός η διακήρυξη του διενεργηθέντος διαγωνισμού δεν αξίωνε από τους συμμετέχοντες στο διαγωνισμό να περιλάβουν στο περιεχόμενο της προσφοράς τους το κόστος αναλωσίμων, αφετέρου κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 68 παρ.1 του ν. 3863/2010, ο Οργανισμός αποδέχθηκε την οικονομική προσφορά της φερόμενης ως δικαιούχου εταιρείας ...(..)Κατ΄ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη για τον δεύτερο λόγο διαφωνίας. Πλην όμως, λαμβάνοντας υπόψη την ανάδειξη της αναδόχου εταιρείας μέσω ανοικτής διαγωνιστικής διαδικασίας,..το Κλιμάκιο κρίνει ότι, τα αρμόδια όργανα του Οργανισμού δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων αλλά με γνώμονα την περιστολή του λειτουργικού κόστους αυτού.(συγγνωστή πλάνη)
ΣΤΕ 3439/2014
Παροχή υπηρεσιών φύλαξης:Η Επιτροπή του Διαγωνισμού, με το υπ’ αριθμ. 9/23.7.2013 πρακτικό, αφού έλαβε υπόψη το ανωτέρω υπόμνημα και το γεγονός ότι ούτε από τον νόμο ούτε από την διακήρυξη προσδιορίζεται επακριβώς το διοικητικό κόστος που θεωρείται «εύλογο», δέχθηκε ότι το αναφερόμενο στην οικονομική προσφορά της αιτούσας διοικητικό κόστος ύψους 0,02 ευρώ ετησίως είναι εύλογο και ότι θα καλύψει επαρκώς τις ανάγκες της συμβάσεως. Την εισήγηση δε αυτήν της Επιτροπής υιοθέτησε το Διοικητικό Συμβούλιο της καθ’ ης η αίτηση εταιρείας με την υπ’ αριθ. 1717/συν. 600/1.8.2013 απόφασή του. Η κρίση, όμως, αυτή της αναθέτουσας Αρχής, ότι δηλαδή το αναφερόμενο στην οικονομική προσφορά της παρεμβαίνουσας διοικητικό κόστος (0,02 ευρώ ετησίως) είναι εύλογο, είναι πλημμελώς αιτιολογημένη. Και τούτο, διότι από τα στοιχεία που επικαλέσθηκε η παρεμβαίνουσα με το ανωτέρω υπόμνημα, προκύπτει ότι αυτή διαθέτει μέρος μόνον του εξοπλισμού (αλεξίσφαιρα γιλέκα και πομποδέκτες), που απαιτείται από την διακήρυξη, δεν επικαλέσθηκε, όμως, ούτε υπέβαλε στοιχεία από τα οποία να προκύπτει ότι δεν πρόκειται να επιβαρυνθεί με το κόστος αποκτήσεως και του λοιπού εξοπλισμού (όπως π. χ. στολών εργασίας, φακών, κινητών τηλεφώνων) ούτε με το κόστος χρήσεως όλου εν γένει του εξοπλισμού. Και προέβαλε μεν με το ανωτέρω υπόμνημα η παρεμβαίνουσα ειδικώς ως προς την χρήση των τηλεφώνων ότι αυτή θα έχει μηδενικό κόστος, αλλά δεν επικαλείται στοιχεία προς απόδειξη του εν λόγω ισχυρισμού της. Εξ άλλου, ενώ από τα εκτεθέντα στην σκέψη 12 προκύπτει ότι ο ανάδοχος θα πρέπει να εκτελεί εποχουμένη περίπολο με ένα περιπολικό όχημα, η παρεμβαίνουσα δεν υπέβαλε στοιχεία, από τα οποία να προκύπτει ότι το κόστος για την κίνηση αυτού του οχήματος θα είναι μηδενικό. Εν όψει των ανωτέρω πρέπει να γίνει δεκτή η κρινομένη αίτηση, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με αυτήν, και ν’ ακυρωθεί η υπό στοιχεία 1842/συν. 630/1.4.2014 πράξη του Διοικητικού Συμβουλίου της καθ΄ ης η αίτηση εταιρείας, στην οποίαν έχουν ενσωματωθεί οι υπό στοιχεία 1792/συν. 619/19.12.2013 και 1717/συν. 600/1.8.2013 πράξεις του ιδίου Διοικητικού Συμβουλίου. Κατόπιν τούτου παρέλκει ως αλυσιτελής η εξέταση των λοιπών λόγων ακυρώσεως.