ΟΔΟΠΟΙΙΑ ζητείΤΑΙ την ανάκληση της 518/2022 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού ΣυνεδρίοΥ...Ενόψει των ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά στη σκέψη 4 σχετικά με τις διατάξεις του άρθρου 102 του ν. 4412/2016, όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 42 του ν. 4782/2021, το Τμήμα κρίνει ότι η αναθέτουσα Αρχή δεν είχε τη διακριτική ευχέρεια να καλέσει την ανωτέρω διαγωνιζόμενη αρχική προσωρινή μειοδότρια εταιρεία (ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ Α.Τ.Ε.) να συμπληρώσει (αναπληρώσει) το ανωτέρω ελλείπον πεδίο – ερώτημα του ΕΕΕΣ το πρώτον μετά την υποβολή της προσφοράς της, καθώς τούτο θα συνιστούσε παροχή δυνατότητας να υποβάλει αυτή ουσιώδες στοιχείο (δικαιολογητικό) της προσφοράς της, απαιτούμενο επί ποινή αποκλεισμού από τα άρθρα 79, 91 και 93 του ν. 4412/2016 αλλά και 23 και 24 της διακήρυξης (βλ. σκέψη 6), μετά την υποβολή της προσφοράς και όχι επιτρεπόμενη κλήση προς συμπλήρωση ή αποσαφήνιση ή ολοκλήρωση ή τεκμηρίωση υποβληθέντος ήδη με την προσφορά της εγγράφου (δικαιολογητικού) ή των σχετικών πληροφοριών. 

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΕΠΠ/1636/2021

ΕΡΓΟ:...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η έννοια του εκπροσώπου της ένωσης οικονομικών φορέων που υποβάλλει την προσφορά, - ο οποίος δύναται να είναι οποιοδήποτε φυσικό πρόσωπο που έχει νομίμως εξουσιοδοτηθεί προς τούτο από τα μέλη της ένωσης -, είναι όλως διάφορη και διακριτή από την έννοια του εκπροσώπου/συντονιστή της ένωσης, ο οποίος είναι μέλος της ένωσης και, επομένως, δεν επιτρέπεται ούτε η δήλωση περισσότερων φορέων ως επικεφαλής, ούτε η απόδοση της ιδιότητας αυτής σε φυσικό πρόσωπο που δεν συμμετέχει αυτοτελώς στην ένωση, όπως οι εκπρόσωποι των συμμετεχουσών επιχειρήσεων. Μειοψήφησαν η Πρόεδρος Ανδρονίκη Θεοτοκάτου και ο Σύμβουλος Στυλιανός Λεντιδάκης, οι οποίοι υποστήριξαν την ακόλουθη άποψη: Η έννοια του «εκπροσώπου» της ένωσης συνδέεται κατά κανόνα με τον ορισμό φυσικού προσώπου στο οποίο ανατίθεται, για τις ανάγκες της συμμετοχής στο διαγωνισμό, εξουσία αντιπροσώπευσης της ένωσης οικονομικών φορέων, δηλαδή, εξουσία να δηλώνει τη βούληση της ένωσης, να ενεργεί στο όνομά της και να τη δεσμεύει. Στο μέτρο δε που δεν απαγορεύεται ρητώς, οι συμμετέχοντες δύνανται να ορίσουν περισσότερους εκπροσώπους, ενεργούντες χωριστά ή από κοινού, για τη συμμετοχή τους στο διαγωνισμό. Επιπλέον, στον νόμο προβλέπεται ρητώς ότι η προσφορά της ένωσης δεν είναι υποχρεωτικό να υπογράφεται από κοινό εκπρόσωπο όλων των μελών της, αλλά δύναται να υπογράφεται ξεχωριστά από τους εκπροσώπους των οικονομικών φορέων που μετέχουν σε αυτή, ομοίως δε και το Ε.Ε.Ε.Σ. υποβάλλεται και υπογράφεται, κατά νόμο, χωριστά από τους μετέχοντες στην ένωση φορείς. Ενόψει των ρυθμίσεων αυτών, ο ορισμός από τις ενώσεις «εκπροσώπου/συντονιστή», του οποίου η έννοια και τα καθήκοντα άλλωστε δεν προσδιορίζονται στον νόμο, δεν φαίνεται να έχει συγκεκριμένη λειτουργική χρησιμότητα και, επομένως, δεν δύναται να είναι υποχρεωτικός. Σε κάθε περίπτωση, η διαζευκτική παράθεση των δύο όρων (εκπροσώπου/συντονιστή) καταδεικνύει ότι δεν είναι αναγκαίος ο ταυτόχρονος ορισμός και «εκπροσώπου» και «συντονιστή», αλλά ότι οι όροι αυτοί χρησιμοποιούνται αδιακρίτως για να προσδιορίσουν το πρόσωπο που δύνανται να εξουσιοδοτήσουν οι φορείς για την κοινή εκπροσώπησή τους. Εξάλλου, η έννοια του «επικεφαλής εταίρου» που ορίζεται στο Ε.Ε.Ε.Σ. αναφέρεται στον «ρόλο του οικονομικού φορέα στον όμιλο» και, κατά τούτο, συνδέεται με την απαίτηση του άρθρου 96 παρ. 7 του ν. 4412/2016 να προσδιορίζεται από τη διαγωνιζόμενη ένωση οικονομικών φορέων η έκταση και το είδος της συμμετοχής του κάθε μέλους και όχι με την εκπροσώπηση αυτών. Συνεπώς, λαμβάνοντας υπόψη αφενός την ορολογική ασάφεια των κρίσιμων διατάξεων, αφετέρου την έλλειψη συγκεκριμένης διάταξης από την οποία να προκύπτει σαφώς υποχρέωση των υποψηφίων ενώσεων οικονομικών φορέων να ορίσουν, για την παραδεκτή συμμετοχή τους στον διαγωνισμό, «εκπρόσωπο/συντονιστή», η διάταξη του άρθρου 96 παρ. 7 του ν. 4412/2016: «Στην προσφορά απαραιτήτως πρέπει να προσδιορίζεται (…) ο εκπρόσωπος/συντονιστής αυτής» έχει την έννοια της υποχρέωσης δήλωσης, διά του Ε.Ε.Ε.Σ., των προσώπων που εκπροσωπούν τους φορείς της ένωσης στον διαγωνισμό ή, εφόσον συντρέχει περίπτωση, του κοινού εκπροσώπου που έχει εξουσιοδοτηθεί από αυτούς. Πλην, η γνώμη αυτή δεν ίσχυσε. Αναπέμπει την υπόθεση στο VI Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Εκτέλεση έργου:..ζητείται η αναθεώρηση της 955/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη II.Δ της παρούσας, ορθώς, με την προσβαλλόμενη απόφαση έγινε δεκτό ότι μη νομίμως αποκλείστηκε η παρεμβαίνουσα εταιρεία για το λόγο ότι στο .... που υπέβαλε δεν δηλώνεται η εγγραφή της στο ... για τη ζητούμενη, με βάση τη διακήρυξη, κατηγορία έργων (Οδοποιία), καθόσον με τον φάκελο των δικαιολογητικών συμμετοχής της συνυπέβαλε βεβαίωση εγγραφής της στο .... για την 3η τάξη της ως άνω κατηγορίας έργων, λαμβανομένης, περαιτέρω, υπόψη της καταχωρισθείσας στο σχετικό πεδίο του ... δήλωσής της ότι η εν λόγω βεβαίωση συνιστά δικαιολογητικό στο οποίο βασίζεται η εγγραφή της σε επίσημο κατάλογο, όσα δε αντίθετα υποστηρίζονται με την υπό κρίση αίτηση είναι απορριπτέα ως αβάσιμα.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, εφόσον δεν προβάλλεται λόγος αναθεώρησης της προσβαλλόμενης απόφασης κατά το κεφάλαιο αυτής με το οποίο κρίθηκε μη νόμιμος ο αποκλεισμός της παρεμβαίνουσας για τον δεύτερο ως άνω λόγο (μη συμπλήρωση του μέρους VI του .... ως προς τον τίτλο του δημοπρατούμενου έργου), η υπό κρίση αίτηση αναθεώρησης πρέπει να απορριφθεί και να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος από τους αιτούντες παραβόλου υπέρ του Δημοσίου (άρθρο 73 παρ. 4 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο).

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Αναφορικά προς την 1η κατά σειρά μειοδοσίας ένωση: Ανεξάρτητα από τα προεκτιθέμενα, δεδομένου ότι η προσφορά μίας ένωσης οικονομικών φορέων είναι κοινή, σε συνδυασμό με την ανωτέρω ασάφεια της διακήρυξης και του ΕΕΕΣ, ως προς την υποχρέωση και τον τρόπο δήλωσης των προαναφερόμενων πληροφοριών, τα όργανα της αναθέτουσας αρχής, λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία που ανέφερε στο έντυπο ΕΕΕΣ το ένα μέλος της ανωτέρω ένωσης, τα οποία αφορούσαν και το έτερο συμπράττον μέλος, όφειλαν, πριν οδηγηθούν σε απόφαση αποκλεισμού της προσφέρουσας ένωσης από το διαγωνισμό, να ζητήσουν επιβεβαίωση και διευκρίνιση σχετικά με την ισχύ των πληροφοριών αυτών, από το δεύτερο μέλος της ένωσης, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 102 του ν.4412/2016 (πρβλ. Ε.Σ. VI Τμ. 1328/2018). Άλλωστε, τέτοια ενέργεια δεν μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα την αναπλήρωση ελλείποντος δικαιολογητικού, ούτε τη βελτίωση της προσφοράς, διότι το απαιτούμενο να υποβληθεί από τα μέλη της προσφέρουσας ένωσης χωριστό ΕΕΕΣ - το οποίο αποσκοπεί στην απόδειξη ότι κάθε μέλος της ένωσης συμμετέχει νομίμως στη διαγωνιστική διαδικασία και ότι δε συντρέχει στο πρόσωπό του λόγος που αποκλείει τη σύναψη σύμβασης με την ένωση - είχε υποβληθεί, τα ζητούμενα πεδία είχαν συμπληρωθεί, επιπροσθέτως δε περαιτέρω στοιχεία αναφέρονταν σε έγγραφο της ίδιας ένωσης, το ΕΕΕΣ του άλλου μέλους της, ευρισκόμενο στη διάθεση της αναθέτουσας αρχής και του συνόλου των ενδιαφερομένων. Από το σύνολο δε των στοιχείων, τα οποία, μάλιστα, ήταν ιδιαιτέρως λεπτομερή και περιείχαν μνεία στις αποφάσεις των Διοικητικών Συμβουλίων των μελών της ένωσης και στην κοινή δήλωσή τους για σύσταση κοινοπραξίας, προέκυπταν αναμφισβήτητα και αβίαστα στο σύνολό τους οι ζητούμενες πληροφορίες αναφορικά προς την προσφέρουσα ένωση οικονομικών φορέων.(..)Τέλος, ανεξάρτητα από τα ανωτέρω, το υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο σύμβασης προφανώς εκ παραδρομής μνημονεύει στοιχεία που δεν σχετίζονται με τη διαγωνιστική διαδικασία και δεν εναρμονίζονται προς το λοιπό περιεχόμενο του ίδιου σχεδίου. Συνεπώς, στη σελίδα 2, σημείο στ, θα έπρεπε, μετά τις λέξεις «…με μέσο ποσοστό έκπτωσης 50,12%», να τεθεί τελεία και να διαγραφούν οι λέξεις «και συνολικό ποσό προσφοράς 250.135,16 € (χωρίς ΦΠΑ) και 310.167,60€ (με ΦΠΑ 24%)» και, από το επόμενο σημείο ζ, να διατηρηθεί μόνο η φράση «Συνολικό ποσό προσφοράς 15.616.975,73 € (χωρίς ΦΠΑ) και 19.365.049,91 € (με ΦΠΑ 24%).», να διαγραφούν δε οι λέξεις που προηγούνται αυτής.

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/590/2019

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/826/2019 

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:ανοικτός ηλεκτρονικός διαγωνισμός για την ανάδειξη αναδόχων σε τριάντα επτά (37) Εργολαβίες (Έργα) κατασκευής και συντήρησης δικτύων Διανομής ηλεκτρικής ενέργειας στο σύνολο των διοικητικών περιοχών του ΔΕΔΔΗΕ και τους ΤΚΣΔ/ΔΠΑ και ΤΤΕΔ/ΔΠΝ αυτού, συνολικής προϋπολογισθείσας αξίας 2.400.000.000,00€, πλέον Φ.Π.Α.(....)Δηλαδή, η δήλωση στο ΕΕΕΣ περί στήριξης στην τεχνική και επαγγελματική ικανότητα τρίτου φορέα, η οποία έχει, κατά τη διακήρυξη, συγκεκριμένες έννομες συνέπειες, που συνίστανται στην υποχρέωση εκτέλεσης των εργασιών από τον τρίτο, στην επαγγελματική και τεχνική ικανότητα του οποίου στηρίζονται οι υποψήφιοι, σε συνδυασμό με τη φύση του ΕΕΕΣ, δεν επιτρέπουν να αποδοθεί η επίμαχη δήλωση περί στήριξης στις ικανότητες τρίτου φορέα σε ασάφεια, δυνάμενη να διευκρινισθεί με τη διαδικασία του άρθρου 310 του ν. 4412/2016(....)Επειδή, ενόψει των ανωτέρω, ο ανωτέρω λόγος ακυρώσεως πρέπει να απορριφθεί, εφόσον η άρση της φερομένης ασάφειας του ΕΕΕΣ δεν είναι δυνατή με την απλή εναρμόνιση ή αντιπαραβολή δικαιολογητικών ή των ήδη υποβληθέντων ΕΕΕΣ, αλλά προϋποθέτει την αντικατάσταση του υποβληθέντος από την αιτούσα ΕΕΕΣ του τρίτου οικονομικού φορέα «...-... ΑΕ», κατά το μέρος που περιλαμβάνει δήλωση περί συμμετοχής του ως τρίτου προς στήριξη της τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας της αιτούσας (και) για το επίμαχο Τμήμα 12 «ΔΙΚΤΥΑ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ... ΚΑΙ ...».Απορρίπτει την αίτηση.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Επειδή, σε συνέχεια της προηγούμενης σκέψης και για τους λόγους που αναλυτικά παρατίθενται σε αυτή, βασίμως υποστηρίζει η προσφεύγουσα ότι, η απλή αναφορά στο Μέρος ΙΙ - Α του ΕΕΕΣ από τον παρεμβαίνοντα του αριθμού μητρώου και της βεβαίωσης εγγραφής του στο ΜΕΕΠ δεν δύναται να εκληφθεί ως η προσήκουσα προαπόδειξη όλων των κριτηρίων επιλογής. Περαιτέρω και ειδικότερα όσον αφορά την απαίτηση προαπόδειξης του ανεκτέλεστου υπολοίπου εργολαβικών συμβάσεων ως στοιχείου της απαιτούμενης οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας, οι ισχυρισμοί Αριθμός απόφασης: 1233 / 2022 17 της προσφεύγουσας, ότι δηλαδή η απλή μνεία στο ΕΕΕΣ του παρεμβαίνοντος ότι «το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των εργολαβικών συμβάσεων του δεν υπερβαίνει τα ανώτατα επιτρεπτά όρια που ορίζονται στο άρθρο 20 παρ. 4 του ν. 3669/2008 όπως ισχύει» δεν αρκεί, καθώς, ρητώς, η οικεία διακήρυξη απαιτεί την αναγραφή του ακριβούς ποσού του ανεκτέλεστου, πρέπει να γίνουν δεκτοί ως βάσιμοι. Και τούτο διότι η ως άνω έλλειψη στη συμπλήρωση του ΕΕΕΣ του παρεμβαίνοντος δεν μπορεί να αναπληρωθεί αφενός μεν ούτε από τη δήλωση περί ακρίβειας και ορθότητας των επικαλούμενων στοιχείων που περιλαμβάνεται στο Μέρος V του υποβληθέντος ΕΕΕΣ, ούτε από τη γενική δήλωση του Μέρους ΙΙ περίπτωση δ ότι η εγγραφή στους καταλόγους καλύπτει τα κριτήρια επιλογής, που εν προκειμένω μάλιστα κατά τα ως άνω κριθέντα, είναι εσφαλμένη. Και τούτο διότι στην υπόψη διακήρυξη ορίζεται ρητώς ότι απαιτείται η προαπόδειξη της πλήρωσης του κριτηρίου που αναφέρεται στη μη υπέρβαση των ανωτάτων επιτρεπόμενων ορίων ανεκτέλεστου υπολοίπου εργολαβικών συμβάσεων με τη ρητή δήλωση του υποψηφίου στο ΕΕΕΣ (βλ. ad hoc ΔΕφ Κομ. 49/2018). Σημειώνεται δε ότι ο ισχυρισμός της αναθέτουσας αρχής στην έκθεση των απόψεων της ότι «Η Ε.Δ. έκρινε ότι ο εν λόγω οικ. φορέας απέδειξε σε προκαταρκτικό στάδιο ότι πληροί τις προϋποθέσεις συμμετοχής στο διαγωνισμό και ότι δεν πρέπει να απορριφθεί η προσφορά του. Σε κάθε περίπτωση η προσκόμιση της υπεύθυνης δήλωσης περί ανεκτέλεστου, εξετάζεται εκτενώς από την Επιτροπή Διαγωνισμού στο επόμενο στάδιο του διαγωνισμού, που αφορά την προσκόμιση των δικαιολογητικών κατακύρωσης του προσωρινού αναδόχου, τόσο κατά το χρόνο υποβολής προσφορών, όσο και κατά το χρόνο υποβολής των δικαιολογητικών κατακύρωσης. Με το σκεπτικό της προσφυγής όλοι οι οικονομικοί φορείς που υποβάλλουν προσφορά, πρέπει εκ των προτέρων να υποβάλλουν δικαιολογητικά που ζητούνται σε μεταγενέστερη φάση του διαγωνισμού, μόνο από τον προσωρινό ανάδοχο.» είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι και ερειδόμενοι σε εσφαλμένη αφετηρία. Και τούτο διότι η εν λόγω δήλωση περί ανεκτέλεστου προβλέπεται στο κανονιστικό πλαίσιο της διακήρυξης, όφειλε συνεπώς ο παρεμβαίνων και κατά τα ανωτέρω ορισθέντα, στο ΕΕΕΣ του, να προβεί σε ακριβή αναφορά του ποσού (ανεκτέλεστου υπολοίπου). Επομένως, εκ των ανωτέρω συνάγεται ότι η αναθέτουσα αρχή έπρεπε, κατά δέσμια αρμοδιότητα αυτής, να αποκλείσει την προσφορά του Αριθμός απόφασης: 1233 / 2022 18 παρεμβαίνοντος λόγω παράλειψης προαπόδειξης δια του υποβληθέντος ΕΕΕΣ (και) της πλήρωσης του κριτηρίου του όρου 22.Γ της οικείας διακήρυξης περί μη υπέρβασης των ανωτάτων επιτρεπόμενων ορίων ανεκτέλεστου υπολοίπου εργολαβικών συμβάσεων, κατά παράβαση των προβλεπόμενων στον όρο 23.5 της διακήρυξης. 

Συνεπεία των ανωτέρω, τα όσα περί αντιθέτου ισχυρίζεται η παρεμβαίνουσα πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμα. Επειδή, τούτων δοθέντων, αβασίμως ισχυρίζεται εν προκειμένω ο αναθέτων φορέας στο έγγραφο των απόψεων του ότι «σωστά οι υποψήφιοι οικονομικοί φορείς συμπλήρωσαν μόνο το πεδίο α: Γενική ένδειξη για όλα τα κριτήρια επιλογής, όπως ρητά δηλώθηκε από την Αναθέτουσα Αρχή», διότι από κανένα σημείο της διακήρυξης δεν προκύπτει ότι οι συμμετέχοντες, προκειμένου για την άρτια και σύμφωνη με το κανονιστικό πλαίσιο της διακήρυξης, υποβολή της προσφοράς τους, έπρεπε να δηλώσουν στο ΕΕΕΣ τους και στο σχετικό πεδίο ότι καλύπτουν την γενική ένδειξη για τα κριτήρια επιλογής και ουδέν έτερο. Επισημαίνεται συναφώς ότι η χρήση της ως άνω γενικής ένδειξης εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής επιτρέπεται μόνο εφόσον η τελευταία έχει δηλώσει ρητά στη σχετική διακήρυξη ή στην πρόσκληση ή στα λοιπά έγγραφα της σύμβασης, ότι οι οικονομικοί φορείς συμπληρώνουν μόνο την ενότητα α “Γενική ένδειξη για όλα τα κριτήρια επιλογής” (βλ. Κατευθυντήρια Οδηγία 23 της ΕΑΑΔΗΣΥ). Αντιθέτως, ως αναλυτικά παρατέθηκε στις αμέσως προηγούμενες σκέψεις της παρούσας, η υπόψη διακήρυξη εμπεριέχει σαφείς όρους και απαιτήσεις ως προς την κάλυψη των κριτηρίων επιλογής τα οποία και θα πρέπει να δηλώνονται στο ΕΕΕΣ από τους συμμετέχοντες, προκειμένου να επιτυγχάνεται η προσήκουσα προαπόδειξη, κατά το στάδιο της υποβολής της προσφοράς. Επομένως, εκ των ανωτέρω συνάγεται ότι ο αναθέτων φορέας έπρεπε, κατά δέσμια αρμοδιότητα αυτής, να αποκλείσει την προσφορά της παρεμβαίνουσας και της έτερης, δεύτερης στη σειρά μειοδοσίας διαγωνιζόμενης, λόγω παράλειψης προαπόδειξης δια των υποβληθέντων ΕΕΕΣ τους, της πλήρωσης του κριτηρίου του όρου 22Γ της οικείας διακήρυξης. 

Επισημαίνεται συναφώς ότι η χρήση της ως άνω γενικής ένδειξης εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής επιτρέπεται μόνο εφόσον η τελευταία έχει δηλώσει ρητά στη σχετική διακήρυξη ή στην πρόσκληση ή στα λοιπά έγγραφα της σύμβασης, ότι οι οικονομικοί φορείς συμπληρώνουν μόνο την ενότητα α “Γενική ένδειξη για όλα τα κριτήρια επιλογής” (βλ. Κατευθυντήρια Οδηγία 23 της ΕΑΑΔΗΣΥ). Αντιθέτως, ως αναλυτικά παρατέθηκε στις αμέσως προηγούμενες σκέψεις της παρούσας, η υπόψη διακήρυξη εμπεριέχει σαφείς όρους και απαιτήσεις ως προς την κάλυψη των κριτηρίων επιλογής τα οποία και θα πρέπει να δηλώνονται στο ΕΕΕΣ από τους συμμετέχοντες, προκειμένου να επιτυγχάνεται η προσήκουσα προαπόδειξη, κατά το στάδιο της υποβολής της προσφοράς. Επομένως, εκ των ανωτέρω συνάγεται ότι ο αναθέτων φορέας έπρεπε, κατά δέσμια αρμοδιότητα αυτής, να αποκλείσει την προσφορά της παρεμβαίνουσας και της έτερης, δεύτερης στη σειρά μειοδοσίας διαγωνιζόμενης, λόγω παράλειψης προαπόδειξης δια των υποβληθέντων ΕΕΕΣ τους, της πλήρωσης του κριτηρίου του όρου 22Γ της οικείας διακήρυξης

Νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου «Επείγουσες εργασίες αντιπλημμυρικής προστασίας και αποκατάστασης ζημιών..(,,,) Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι νομίμως απορρίφθηκαν με την 170/2.6.2017  απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής οι υπό στοιχ. i), ii) και iii) ισχυρισμοί του προαναφερόμενου οικονομικού φορέα. Ειδικότερα, ο υπό στοιχ. i) ισχυρισμός απορρίφθηκε με τη νόμιμη αιτιολογία ότι η αναθέτουσα αρχή αιτήθηκε την προσκόμιση των ως άνω πιστοποιητικών στο πλαίσιο της διακριτικής  ευχέρειας που διέθετε σύμφωνα με το άρθρο 82 του ν. 4412/2016 (βλ. και υποσημείωση 52 της διακήρυξης κατά την οποία ο όρος 22.Ε. τίθεται κατά διακριτική ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής), προκειμένου να διασφαλισθεί η ποιότητα της κατασκευής του έργου. (,,,)Ο ισχυρισμός υπό στοιχ. ii) απορρίφθηκε με τη νόμιμη αιτιολογία ότι ο όρος 23.1 είναι σύμφωνος με το άρθρο 7.4 της διακήρυξης, δεδομένου ότι σύμφωνα με το άρθρο 79 παρ. 5 του ν. 4412/2016 η αναθέτουσα αρχή μπορεί να ζητεί από τους προσφέροντες να υποβάλουν όλα ή ορισμένα από τα δικαιολογητικά όταν αυτό απαιτείται για την ορθή διεξαγωγή της διαδικασίας (βλ. και άρθρο 23.1 της διακήρυξης σύμφωνα με το οποίο σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, μπορεί να ζητηθεί από τους προσφέροντες να υποβάλλουν όλα ή ορισμένα δικαιολογητικά, όταν αυτό απαιτείται για την ορθή διεξαγωγή της διαδικασίας).(...)Αντιθέτως, το Κλιμάκιο κρίνει ότι  ο όρος της διακήρυξης 24.2 σύμφωνα με τον οποίο ο φάκελος των δικαιολογητικών συμμετοχής πρέπει, επί ποινή αποκλεισμού, να περιέχει το ΤΕΥΔ, την εγγύηση συμμετοχής και την τεχνική έκθεση υφιστάμενης κατάστασης είναι μη νόμιμος, δεδομένου ότι η τεχνική έκθεση υφιστάμενης κατάστασης συνιστά πρόσθετο δικαιολογητικό συμμετοχής, το οποίο δεν περιλαμβάνεται στο εγκριθέν με την 182/2016 απόφαση της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.  πρότυπο τεύχος διακηρύξεως. Ο όρος αυτός είναι μη συμβατός  και με τις διατάξεις του άρθρου 93 του ν. 4412/2016, όπως ισχύει, δεδομένου ότι η τεχνική έκθεση υφιστάμενης κατάστασης δεν αποτελεί στοιχείο των δικαιολογητικών συμμετοχής όπως αυτά απαριθμούνται στο ανωτέρω άρθρο. (...)Επισημαίνεται ωστόσο ότι στην προκειμένη περίπτωση, ενόψει του ότι η μεγάλη πλειονότητα των συμμετεχουσών εταιρειών (15) κατέθεσαν με την προσφορά τους την ως άνω τεχνική έκθεση υφιστάμενης κατάστασης, κατά την κρίση του Κλιμακίου δεν επλήγη κατ’ αποτέλεσμα η αρχή του ελεύθερου ανταγωνισμού και η δυνατότητα συμμετοχής επαρκούς αριθμού εταιρειών στο επίμαχο διαγωνισμό. Ως εκ τούτου, η αναθέτουσα αρχή δύναται να αποκαταστήσει τη νομιμότητα της διαδικασίας με την αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών των δύο ως άνω αποκλεισθεισών εταιρειών, ένεκα της μη υποβολής εκ μέρους τους της επίμαχης τεχνικής έκθεσης

Αντιπλημμυρικά έργα...Περαιτέρω, προβάλλεται με την υπό κρίσιν αίτηση ανακλήσεως ότι η αναθέτουσα αρχή είχε την πεποίθηση ότι ενεργούσε νόμιμα και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, εφόσον ακολούθησε την κατευθυντήρια οδηγία 23 της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. (Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων), ενώ επιπλέον δεν έχουν παραβιασθεί οι κανόνες που προστατεύουν τον ανταγωνισμό και τη διαφάνεια της διαδικασίας, καθώς οι ίδιοι όροι ως προς την παροχή διευκρινίσεων εφαρμόσθηκαν και ως προς άλλους υποψηφίους. Ειδικότερα, στο άρθρο 2.3.1 της ως άνω επικαλούμενης κατευθυντήριας οδηγίας 23 της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. αναφέρεται ότι «…στις περιπτώσεις μη συμπλήρωσης ή/και μη ορθής συμπλήρωσης ενός ή περισσοτέρων πεδίων του ΤΕΥΔ/ΕΕΕΣ, εκ μέρους των οικονομικών φορέων, παρέχεται η δυνατότητα στις αναθέτουσες αρχές να τους καλούν προκειμένου να παράσχουν σχετικές διευκρινίσεις ή να τα συμπληρώσουν, όπως οποιοδήποτε άλλο υποβληθέν με την προσφορά τους έγγραφο ή δικαιολογητικό, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 102 του ν. 4412/2016. … Ωστόσο, στις περιπτώσεις που επίκειται αποκλεισμός προσφέροντα ή υποφηφίου από τη διαδικασία, για λόγους ασάφειας των δικαιολογητικών και εγγράφων της προσφοράς, και, κατά συνέπεια, και του ΤΕΥΔ/ΕΕΕΣ ως τέτοιου, οι αναθέτουσες αρχές υποχρεούνται να ζητούν διευκρινίσεις από τους οικονομικούς φορείς, κατά τα οριζόμενα στην παράγραφο 5 του ως άνω άρθρου. …». Ο λόγος αυτός ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, διότι, πέραν του ότι η κατευθυντήρια οδηγία της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. δεν μπορεί να υποκαταστήσει το νόμο, το περιεχόμενό της ουσιαστικά επαναλαμβάνει τις διατάξεις που περιλαμβάνονται στο κατά τα ανωτέρω ερμηνευθέν άρθρο 102 του ν. 4412/2016, στις οποίες άλλωστε και ρητώς παραπέμπει. Εξάλλου, το γεγονός ότι η σχετική δυνατότητα της αναθέτουσας αρχής εφαρμόσθηκε κατά τον ίδιο τρόπο και σε άλλους υποψηφίους, οι οποίοι κλήθηκαν να συμπληρώσουν ομοίου περιεχομένου ελλείψεις, δεν αναιρεί το γεγονός της παράβασης της ως άνω διάταξης, το δε δημόσιο συμφέρον, το οποίο επικαλείται στην αίτησή της η αναθέτουσα, εξυπηρετείται κατά το βέλτιστο τρόπο με την τήρηση των διατάξεων που διέπουν τις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων.Με βάση τα προεκτεθέντα, το Τμήμα αποφαίνεται ότι ορθώς έκρινε το Κλιμάκιο με την προσβαλλομένη 455/2019 πράξη του, η οποία δεν πρέπει να ανακληθεί, η δε αίτηση ανάκλησης του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών καθώς και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση της Ένωσης Εταιρειών (Σύμπραξης Γραφείων Μελετών) που αποτελείται από 1. Την εταιρεία με την επωνυμία «....» και 2. Την εταιρεία με την επωνυμία «...Α.Ε.»,πρέπει να απορριφθούν, ενώ αντίθετα πρέπει να γίνει δεκτή η παρέμβαση της εταιρείας με την επωνυμία «Ε.Ε.».