ΕΣ/ΚΛ.Ε/647/2018
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Αναφορικά προς την 1η κατά σειρά μειοδοσίας ένωση: Ανεξάρτητα από τα προεκτιθέμενα, δεδομένου ότι η προσφορά μίας ένωσης οικονομικών φορέων είναι κοινή, σε συνδυασμό με την ανωτέρω ασάφεια της διακήρυξης και του ΕΕΕΣ, ως προς την υποχρέωση και τον τρόπο δήλωσης των προαναφερόμενων πληροφοριών, τα όργανα της αναθέτουσας αρχής, λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία που ανέφερε στο έντυπο ΕΕΕΣ το ένα μέλος της ανωτέρω ένωσης, τα οποία αφορούσαν και το έτερο συμπράττον μέλος, όφειλαν, πριν οδηγηθούν σε απόφαση αποκλεισμού της προσφέρουσας ένωσης από το διαγωνισμό, να ζητήσουν επιβεβαίωση και διευκρίνιση σχετικά με την ισχύ των πληροφοριών αυτών, από το δεύτερο μέλος της ένωσης, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 102 του ν.4412/2016 (πρβλ. Ε.Σ. VI Τμ. 1328/2018). Άλλωστε, τέτοια ενέργεια δεν μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα την αναπλήρωση ελλείποντος δικαιολογητικού, ούτε τη βελτίωση της προσφοράς, διότι το απαιτούμενο να υποβληθεί από τα μέλη της προσφέρουσας ένωσης χωριστό ΕΕΕΣ - το οποίο αποσκοπεί στην απόδειξη ότι κάθε μέλος της ένωσης συμμετέχει νομίμως στη διαγωνιστική διαδικασία και ότι δε συντρέχει στο πρόσωπό του λόγος που αποκλείει τη σύναψη σύμβασης με την ένωση - είχε υποβληθεί, τα ζητούμενα πεδία είχαν συμπληρωθεί, επιπροσθέτως δε περαιτέρω στοιχεία αναφέρονταν σε έγγραφο της ίδιας ένωσης, το ΕΕΕΣ του άλλου μέλους της, ευρισκόμενο στη διάθεση της αναθέτουσας αρχής και του συνόλου των ενδιαφερομένων. Από το σύνολο δε των στοιχείων, τα οποία, μάλιστα, ήταν ιδιαιτέρως λεπτομερή και περιείχαν μνεία στις αποφάσεις των Διοικητικών Συμβουλίων των μελών της ένωσης και στην κοινή δήλωσή τους για σύσταση κοινοπραξίας, προέκυπταν αναμφισβήτητα και αβίαστα στο σύνολό τους οι ζητούμενες πληροφορίες αναφορικά προς την προσφέρουσα ένωση οικονομικών φορέων.(..)Τέλος, ανεξάρτητα από τα ανωτέρω, το υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο σύμβασης προφανώς εκ παραδρομής μνημονεύει στοιχεία που δεν σχετίζονται με τη διαγωνιστική διαδικασία και δεν εναρμονίζονται προς το λοιπό περιεχόμενο του ίδιου σχεδίου. Συνεπώς, στη σελίδα 2, σημείο στ, θα έπρεπε, μετά τις λέξεις «…με μέσο ποσοστό έκπτωσης 50,12%», να τεθεί τελεία και να διαγραφούν οι λέξεις «και συνολικό ποσό προσφοράς 250.135,16 € (χωρίς ΦΠΑ) και 310.167,60€ (με ΦΠΑ 24%)» και, από το επόμενο σημείο ζ, να διατηρηθεί μόνο η φράση «Συνολικό ποσό προσφοράς 15.616.975,73 € (χωρίς ΦΠΑ) και 19.365.049,91 € (με ΦΠΑ 24%).», να διαγραφούν δε οι λέξεις που προηγούνται αυτής.
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/590/2019
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/826/2019
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/417/2023
Εκσυγχρονισμός του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και Αναβάθμιση Ψηφιακών Υπηρεσιών αυτού: Περαιτέρω, όμως, από τον έλεγχο της ανωτέρω διαγωνιστικής διαδικασίας το Κλιμάκιο κρίνει με βάση τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν ότι μη νομίμως απορρίφθηκε η προσφορά της ένωσης εταιρειών «…..». Ειδικότερα, στα υποβληθέντα από τις εν λόγω δύο εταιρείες ΕΕΕΣ περιλαμβάνεται, κατ’ αρχάς, δήλωση περί των ποσοστών συμμετοχής καθεμίας στην ένωση, ήτοι διαλαμβάνεται ότι το ποσοστό της …… είναι 95% και της ….. S.A. είναι 5%. Από τη διατύπωση αυτή, ελλείψει ειδικότερου προσδιορισμού, δεν προκύπτει πράγματι με σαφήνεια εάν τα ως άνω ποσοστά ανταποκρίνονται και στην κατανομή της αμοιβής και των εργασιών του φυσικού αντικειμένου της σύμβασης μεταξύ των μελών της ένωσης. Και τούτο διότι, όπως δέχεται και η Αναθέτουσα Αρχή, κατανομή αμοιβής και έκταση συμμετοχής είναι δυνατό να μην συμπίπτουν, δεν αποκλείεται όμως, όπως είναι το συνήθως συμβαίνον, να ταυτίζονται. Ωστόσο, υπό το καθεστώς ισχύος της νέας ρύθμισης του άρθρου 102 του ν. 4412/2016, όπως αυτή έχει αποτυπωθεί στην παράγραφο 3.1.2 της οικείας διακήρυξης, οι αναθέτουσες αρχές ζητούν από τους οικονομικούς φορείς, όταν οι πληροφορίες ή η τεκμηρίωση που πρέπει να υποβάλλονται είναι ή εμφανίζονται ελλιπείς ή λανθασμένες, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων στο ΕΕΕΣ, να υποβάλουν, συμπληρώνουν, αποσαφηνίζουν ή να ολοκληρώνουν τις σχετικές πληροφορίες ή τεκμηρίωση, υπό την προϋπόθεση ότι μέσω της παροχής της δυνατότητας αυτής δεν τροποποιείται η προσφορά τους. Κατόπιν των ανωτέρω, δεδομένου ότι στην προκειμένη περίπτωση στο σχετικό πεδίο του ΕΕΕΣ που υπέβαλε καθένα από τα μέλη της προαναφερόμενης ένωσης εταιρειών περιέχεται μια αρχική, έστω και γενική δήλωση σχετικά με το ποσοστό συμμετοχής εκάστου στην ένωση, από την οποία, όπως προαναφέρθηκε, καταλείπεται ασάφεια σχετικά με το εάν το εν λόγω ποσοστό αφορά και στην κατανομή των κρίσιμων μεγεθών (έκταση συμμετοχής σε σχέση με το αντικείμενο της σύμβασης και κατανομής της αμοιβής μεταξύ των μελών της ένωσης), η Αναθέτουσα Αρχή όφειλε, κατά την κρίση του Κλιμακίου, αφού μάλιστα έκρινε ότι κατά το στάδιο της εξέτασης των δικαιολογητικών συμμετοχής δεν μπορεί να αξιολογηθεί άλλο έγγραφο που τυχόν έχει προσκομισθεί, να ζητήσει από την αποκλεισθείσα ένωση να διασαφηνίσει τις ανωτέρω δηλώσεις των μελών της. Η πρόσκληση δε αυτή θα αποσκοπούσε στο να συμπληρωθεί μία τυπική έλλειψη και να λειτουργήσει διευκρινιστικά ως προς τις ήδη παρασχεθείσες πληροφορίες και όχι στην υποκατάσταση ελλείπουσας εξ υπαρχής δήλωσης. Επομένως, δεν θα είχε ως αποτέλεσμα την υποβολή νέας προσφοράς, η οποία, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 7 της παρούσας, τίθεται ως όριο στις προβλέψεις του νόμου, αλλά θα παρείχε τη δυνατότητα στην ως άνω ένωση να συμπληρώσει πληροφορίες που παρίστανται ελλιπείς προς αποφυγή του αποκλεισμού της για αυστηρά τυπικούς λόγους. Εξάλλου, με δεδομένο ότι, εν προκειμένω, στον φάκελο των δικαιολογητικών συμμετοχής συνυποβλήθηκε και το από 15.3.2022 Ιδιωτικό Συμφωνητικό Σύστασης Ένωσης Προσώπων, του οποίου ο προγενέστερος χαρακτήρας σε σχέση με την καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών είναι αντικειμενικά εξακριβώσιμος, η Αναθέτουσα Αρχή, αφού όφειλε κατά μείζονα λόγο να ζητήσει σχετικές διευκρινίσεις, θα μπορούσε ακόμη και να το λάβει απευθείας υπόψη, προκειμένου να κρίνει, κατόπιν συνεκτίμησής του, εάν καλύπτονται οι διαπιστωθείσες ελλείψεις. Από την επισκόπηση του ανωτέρω ιδιωτικού συμφωνητικού, το περιεχόμενο του οποίου παρατίθεται στη σκέψη 19.2 της παρούσας, προκύπτει ότι σε αυτό αφενός μεν δηλώνονται τα ποσοστά συμμετοχής εκάστου μέλους στην ένωση ως προς το φυσικό και οικονομικό αντικείμενο της σύμβασης, αφετέρου δε συμπεριλαμβάνεται πίνακας, στον οποίο αποτυπώνονται όλες οι υπηρεσίες (και η προμήθεια) που απαρτίζουν το φυσικό της αντικείμενο, ενώ με τη χρήση σχετικού συμβόλου δηλώνεται ποιο μέλος θα εκτελέσει καθεμία από αυτές. Επιπροσθέτως, στην αμέσως επόμενη παράγραφό του (2.7) συμφωνείται ότι κάθε συμβαλλόμενο μέλος θα είναι υπεύθυνο για την παροχή των υπηρεσιών που το αφορούν με βάση την ανωτέρω κατανομή των ποσοστών και αντικειμένων του Έργου. Το γεγονός δε ότι ο πίνακας της κατανομής των εργασιών μεταξύ των μελών της ένωσης συνοδεύεται από τη φράση «ενδεικτικά και όχι περιοριστικά», δεν καθιστά το περιεχόμενο της δήλωσης ασαφές, καθώς σε αυτόν περιλαμβάνεται το σύνολο των εργασιών που απαρτίζουν το φυσικό αντικείμενο της σύμβασης. Ούτε από το γεγονός ότι η μία από της εταιρείες θα αναλάβει κατά μόνας την Προμήθεια, Εγκατάσταση και Παραμετροποίηση Εξοπλισμού ΤΠΕ (σαρωτές, υπολογιστές κ.λπ.) και έτοιμων πακέτων λογισμικού, ενώ η άλλη θα παρέχει μόνη της τις Συμβουλευτικές – Μελετητικές Υπηρεσίες, δημιουργείται οποιαδήποτε ασάφεια, καθώς προκύπτει ότι οι λοιπές υπηρεσίες θα παρασχεθούν και από τους δύο οικονομικούς φορείς, σε αναλογία με το ποσοστό που έχουν δηλώσει ως συμμετοχή στην ένωση. Συνεπώς, από το όλο περιεχόμενο του εν λόγω ιδιωτικού συμφωνητικού συνάγεται με σαφήνεια τόσο η έκταση συμμετοχής εκάστης των εταιρειών στην ένωση σε σχέση με το φυσικό αντικείμενο της σύμβασης, όσο και η κατανομή της αμοιβής μεταξύ τους (συμμετοχή στο οικονομικό αντικείμενο), ανερχόμενων στα δηλωθέντα ποσοστά (95%-5%), ώστε αυτό (συμφωνητικό) να δύναται να συμπληρώσει και να διευκρινίσει την ασάφεια των περιλαμβανόμενων στα ΕΕΕΣ δηλώσεων είτε λαμβανόμενο απευθείας υπόψη είτε κατόπιν προσκόμισής του ύστερα από σχετική πρόσκληση. ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1291/2023
ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/590/2019
ΕΡΓΟ:...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η έννοια του εκπροσώπου της ένωσης οικονομικών φορέων που υποβάλλει την προσφορά, - ο οποίος δύναται να είναι οποιοδήποτε φυσικό πρόσωπο που έχει νομίμως εξουσιοδοτηθεί προς τούτο από τα μέλη της ένωσης -, είναι όλως διάφορη και διακριτή από την έννοια του εκπροσώπου/συντονιστή της ένωσης, ο οποίος είναι μέλος της ένωσης και, επομένως, δεν επιτρέπεται ούτε η δήλωση περισσότερων φορέων ως επικεφαλής, ούτε η απόδοση της ιδιότητας αυτής σε φυσικό πρόσωπο που δεν συμμετέχει αυτοτελώς στην ένωση, όπως οι εκπρόσωποι των συμμετεχουσών επιχειρήσεων. Μειοψήφησαν η Πρόεδρος Ανδρονίκη Θεοτοκάτου και ο Σύμβουλος Στυλιανός Λεντιδάκης, οι οποίοι υποστήριξαν την ακόλουθη άποψη: Η έννοια του «εκπροσώπου» της ένωσης συνδέεται κατά κανόνα με τον ορισμό φυσικού προσώπου στο οποίο ανατίθεται, για τις ανάγκες της συμμετοχής στο διαγωνισμό, εξουσία αντιπροσώπευσης της ένωσης οικονομικών φορέων, δηλαδή, εξουσία να δηλώνει τη βούληση της ένωσης, να ενεργεί στο όνομά της και να τη δεσμεύει. Στο μέτρο δε που δεν απαγορεύεται ρητώς, οι συμμετέχοντες δύνανται να ορίσουν περισσότερους εκπροσώπους, ενεργούντες χωριστά ή από κοινού, για τη συμμετοχή τους στο διαγωνισμό. Επιπλέον, στον νόμο προβλέπεται ρητώς ότι η προσφορά της ένωσης δεν είναι υποχρεωτικό να υπογράφεται από κοινό εκπρόσωπο όλων των μελών της, αλλά δύναται να υπογράφεται ξεχωριστά από τους εκπροσώπους των οικονομικών φορέων που μετέχουν σε αυτή, ομοίως δε και το Ε.Ε.Ε.Σ. υποβάλλεται και υπογράφεται, κατά νόμο, χωριστά από τους μετέχοντες στην ένωση φορείς. Ενόψει των ρυθμίσεων αυτών, ο ορισμός από τις ενώσεις «εκπροσώπου/συντονιστή», του οποίου η έννοια και τα καθήκοντα άλλωστε δεν προσδιορίζονται στον νόμο, δεν φαίνεται να έχει συγκεκριμένη λειτουργική χρησιμότητα και, επομένως, δεν δύναται να είναι υποχρεωτικός. Σε κάθε περίπτωση, η διαζευκτική παράθεση των δύο όρων (εκπροσώπου/συντονιστή) καταδεικνύει ότι δεν είναι αναγκαίος ο ταυτόχρονος ορισμός και «εκπροσώπου» και «συντονιστή», αλλά ότι οι όροι αυτοί χρησιμοποιούνται αδιακρίτως για να προσδιορίσουν το πρόσωπο που δύνανται να εξουσιοδοτήσουν οι φορείς για την κοινή εκπροσώπησή τους. Εξάλλου, η έννοια του «επικεφαλής εταίρου» που ορίζεται στο Ε.Ε.Ε.Σ. αναφέρεται στον «ρόλο του οικονομικού φορέα στον όμιλο» και, κατά τούτο, συνδέεται με την απαίτηση του άρθρου 96 παρ. 7 του ν. 4412/2016 να προσδιορίζεται από τη διαγωνιζόμενη ένωση οικονομικών φορέων η έκταση και το είδος της συμμετοχής του κάθε μέλους και όχι με την εκπροσώπηση αυτών. Συνεπώς, λαμβάνοντας υπόψη αφενός την ορολογική ασάφεια των κρίσιμων διατάξεων, αφετέρου την έλλειψη συγκεκριμένης διάταξης από την οποία να προκύπτει σαφώς υποχρέωση των υποψηφίων ενώσεων οικονομικών φορέων να ορίσουν, για την παραδεκτή συμμετοχή τους στον διαγωνισμό, «εκπρόσωπο/συντονιστή», η διάταξη του άρθρου 96 παρ. 7 του ν. 4412/2016: «Στην προσφορά απαραιτήτως πρέπει να προσδιορίζεται (…) ο εκπρόσωπος/συντονιστής αυτής» έχει την έννοια της υποχρέωσης δήλωσης, διά του Ε.Ε.Ε.Σ., των προσώπων που εκπροσωπούν τους φορείς της ένωσης στον διαγωνισμό ή, εφόσον συντρέχει περίπτωση, του κοινού εκπροσώπου που έχει εξουσιοδοτηθεί από αυτούς. Πλην, η γνώμη αυτή δεν ίσχυσε. Αναπέμπει την υπόθεση στο VI Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1827/2021
ΜΕΛΕΤΕΣ:ζητείται η αναθεώρηση της 1275/2021 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία απορρίφθηκε η προσφυγή ανάκλησης της ήδη προσφεύγουσας κατά της 24/2021 πράξης του Επιτρόπου της 1ης Υπηρεσίας Επιτρόπου Περιφερειακής Ενότητας Λαρίσης, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Θεσσαλίας και της προσφεύγουσας ένωσης οικονομικών φορέων, με αντικείμενο την εκπόνηση μελέτης με τίτλο «Μελέτη Ανατολικής Παράκαμψης Λάρισας: Τμήμα από Ι/Κ Π.Ε.Ο. Βόλου έως Ι/Κ Αγιάς», συνολικής εκτιμώμενης αξίας 799.943,63 ευρώ (με Φ.Π.Α.), ενώ, αντιθέτως, έγινε δεκτή η κατά της προσφυγής ανάκλησης και υπέρ του κύρους της προσβαλλόμενης πράξης έγγραφη παρέμβαση της ένωσης οικονομικών φορέων με την επωνυμία «1. … Α.Ε., 2. … Α.Ε., 3. …, 4. …».(...)Ο λόγος αυτός πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, καθόσον, όπως ορθά κρίθηκε με την προσβαλλομένη, ο ορισμός του …, ήτοι ενός φυσικού προσώπου που δεν αποτελούσε μέλος της προσφέρουσας ένωσης οικονομικών φορέων, ως κοινού εκπροσώπου της, δεν μπορούσε να έχει άλλη έννοια παρά μόνον ότι η ένωση αυτή αξιοποίησε τη δυνατότητα που της παρέχει ο νόμος και η διακήρυξη και χορήγησε εξουσιοδότηση στο συγκεκριμένο πρόσωπο να υπογράψει την κοινή προσφορά της, .... Τυχόν δε απαίτηση να αναφέρεται πανηγυρικά στα ΕΕΕΣ και, συναφώς, στα ως άνω πρακτικά Δ.Σ. και την ανωτέρω υπεύθυνη δήλωση, ότι ο κοινός εκπρόσωπος της ένωσης εξουσιοδοτείται να υπογράψει την κοινή προσφορά, επί ποινή μάλιστα απόρριψης αυτής, παρίσταται, όπως ορθά έκρινε το Τμήμα, νομικά αβάσιμη και σε κάθε περίπτωση, υπό τα κρινόμενα νομικά και πραγματικά δεδομένα, δυσανάλογη.(...)Δεν αναθεωρεί την 1275/2021 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1291/2023
Εκσυγχρονισμός του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Δικαστήριο άγεται στην κρίση ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τις υπό κρίση προσφυγές, ορθώς και νομίμως η αναθέτουσα αρχή απέρριψε την προσφορά της ένωσης εταιρειών «…», καθόσον τα ΕΕΕΣ που υπέβαλαν τα μέλη της ως άνω ένωσης περί των ποσοστών συμμετοχής τους σε αυτήν δεν πληρούν το εκ του νόμου και της διακήρυξης απαιτούμενο περιεχόμενο, διότι σε αυτά, πλην της γενικής αναφοράς σε ποσοστά συμμετοχής στην ένωση, δεν προσδιορίζονται τα δύο διακριτά, σε σχέση με τα ανωτέρω, απαιτούμενα εκ του νόμου και τη διακήρυξη στοιχεία, ήτοι το είδος της συμμετοχής κάθε μέλους στην ένωση και η κατανομή της αμοιβής μεταξύ τους. Εξάλλου, τα εν λόγω ΕΕΕΣ δεν πληρούν το ως άνω απαιτούμενο περιεχόμενο ούτε αν ληφθεί υπ’ όψιν για τη συμπλήρωση του περιεχομένου τους το υποβληθέν μαζί με αυτά ιδιωτικό συμφωνητικό σύστασης της ως άνω ένωσης -το οποίο πάντως προβλέπεται από το νόμο και τη διακήρυξη ότι πρέπει να υποβληθεί όχι με τα δικαιολογητικά συμμετοχής, αλλά με τα δικαιολογητικά προσωρινού αναδόχου και εξετάζεται σε μεταγενέστερο στάδιο του διαγωνισμού (βλ. το άρθρο 2.2.9.2. της διακήρυξης)- καθόσον από το συμφωνητικό αυτό δεν προκύπτει κατά τρόπο ρητό, σαφή και αδιαμφισβήτητο το είδος της συμμετοχής κάθε μέλους της ένωσης αυτής στο αντικείμενο του έργου. Συνεπώς, η αναθέτουσα αρχή δεν είχε τη διακριτική ευχέρεια να καλέσει, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 102 του ν. 4412/2016, όπως αυτό ισχύει, την ως άνω ένωση να συμπληρώσει, ήτοι κατ’ ουσίαν να αναπληρώσει τα ως άνω ελλείποντα ουσιώδη στοιχεία των εν λόγω ΕΕΕΣ το πρώτον μετά την υποβολή της προσφοράς της, διότι τούτο θα οδηγούσε σε ανεπίτρεπτη εκ των υστέρων θεραπεία της, επί ποινή αποκλεισμού, υποχρέωσής της να υποβάλει με την προσφορά της ως δικαιολογητικά συμμετοχής τα ΕΕΕΣ με το ελάχιστο περιεχόμενο που ορίζεται στις διατάξεις των άρθρων 96 παρ. 7 του ν. 4412/2016 και 2.4.1 της διακήρυξης, τροποποιώντας τοιουτρόπως την προσφορά της και καθιστώντας αυτή παραδεκτή, κατά παράβαση των αρχών της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης μεταξύ των διαγωνιζομένων και των διατάξεων των άρθρων 91 παρ. 1 περ. α΄ του ν. 4412/2016 και 2.4.6 περ. 1 της διακήρυξης. Δέχεται τις προσφυγές ανάκλησης και τις ασκηθείσες παρεμβάσεις.Ανακαλεί την 417/2023 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΑΔΗΣΥ/1462/2022
Επειδή, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, και δεν αμφισβητείται, ο παρεμβαίνων οικονομικός φορέας στο υποβληθέν ΕΕΕΣ του απάντησε καταφατικά στο ερώτημα της Ενότητας Α του Μέρους ΙΙ περί εγγραφής σε επίσημο κατάλογο, δηλώνοντας αριθμ. ΜΕΕΠ «29459» και ειδικότερα: «[…]ΟΔΟΠΟΙΙΑ 2η, ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΑ 2η, ΥΔΡΑΥΛΙΚΑ 2η ΛΙΜΕΝΙΚΑ Α1, Η/Μ 2ης, ΒΙΟΜ- ΕΝΡ. 2η , ΕΡΓΑ ΠΡΑΣΙΝΟΥ 2η. Παράταση πτυχίου ΜΕΕΠ 29459 μέχρι την 31/12/2022 σύμφωνα με το ΦΕΚ 134A/2021 αρθ. 74 του Ν. 4821/2021». Δοθέντος όμως ότι, αφενός μεν η εγγραφή στο ΜΕΕΠ χωρίς ενημερότητα πτυχίου δεν θεωρείται ως επίσημο μητρώο/κατάλογος, αφετέρου δε ενημερότητα πτυχίου δεν χορηγείται σε εργοληπτικές επιχειρήσεις κατώτερες της 3ης τάξης σύμφωνα με την ΥΑ Δ15/οικ/15658/2013 (ΦΕΚ Β ́ 2300), εσφαλμένως ο παρεμβαίνων οικονομικός φορέας απάντησε ΝΑΙ στην Ενότητα Α του Μέρους ΙΙ του ΕΕΕΣ περί εγγραφής σε επίσημο κατάλογο/Μητρώο. Περαιτέρω, ο παρεμβαίνων οικονομικός φορέας ομοίως έδωσε εσφαλμένη θετική απάντηση στο ερώτημα «Η εγγραφή ή ταυτοποίηση καλύπτει όλα τα απαιτούμενη κριτήρια επιλογής» με αποτέλεσμα να μην ενεργοποιηθεί το υπό ε ́ ερώτημα ότι είναι σε θέση να προσκομίσει βεβαίωση πληρωμής εισφορών κοινωνικής ασφάλισης και φόρων ή να παράσχει πληροφορίες που θα δίνουν τη δυνατότητα στην αναθέτουσα αρχή να τις λάβει απευθείας μέσω πρόσβασης σε εθνική βάση δεδομένων σε οποιοδήποτε κράτος μέλος αυτήν διατίθεται δωρεάν. Σημειώνεται ότι στο Τμήμα Β του Μέρους ΙΙΙ του υποβληθέντος ΕΕΕΣ του ο παρεμβαίνων οικονομικός φορέας απάντησε ότι δεν έχει ανεκπλήρωτες φορολογικές και κοινωνικοασφαλιστικές υποχρεώσεις. Ως εκ τούτου, και κατά τα εκτεθέντα υπό σκέψη 28, η μη απάντηση του παρεμβαίνοντος οικονομικού φορέα σε ερώτημα που, εν προκειμένω, δεν τυγχάνει εφαρμογής για αυτόν διότι δεν είναι εγγεγραμμένος σε επίσημο κατάλογο, δεν μπορεί να αποτελέσει λόγο απόρριψης της προσφοράς του και ο σχετικός λόγος της προσφυγής πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος
ΑΕΠΠ/1/2020
Μελέτη ριζικής ανακαίνισης και ριζικής ενίσχυσης κτιρίων...τέλος ο παρεμβαίνων ισχυρίζεται ότι η αναθέτουσα αρχή όφειλε να τον καλέσει προς παροχή διευκρινίσεων καθώς η παράλειψη συμπλήρωσης των επίμαχων πεδίων του ΕΕΕΣ αποτελεί επουσιώδη πλημμέλεια. Ωστόσο, σύμφωνα και με τα εκτεθέντα υπό σκέψη 40, η ανακρίβεια των δηλώσεων του ΕΕΕΣ δεν συνιστά ασάφεια ή επουσιώδης παρατυπία δυνάμενη να αρθεί κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 102 του ν. 4412/2016, καθώς η διόρθωση του ΕΕΕΣ θα είχε ως συνέπεια τη μεταγενέστερη αντικατάσταση ουσιώδους εγγράφου της προσφοράς και άρα τη μη επιτρεπόμενη δια διευκρινίσεων τροποποίηση αυτής (βλ. ΕΑ ΣτΕ 117/2019). Κατά συνέπεια ο σχετικός ισχυρισμός θα πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, επί δε τη βάσει όλων των προαναφερθέντων ο μοναδικός λόγος προσφυγής πρέπει να γίνει δεκτός ως βάσιμος.
ΕΑΔΗΣΥ/1388/1389/2023
Συνεπεία των ανωτέρω, τα όσα περί αντιθέτου ισχυρίζεται η παρεμβαίνουσα πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμα. Επειδή, τούτων δοθέντων, αβασίμως ισχυρίζεται εν προκειμένω ο αναθέτων φορέας στο έγγραφο των απόψεων του ότι «σωστά οι υποψήφιοι οικονομικοί φορείς συμπλήρωσαν μόνο το πεδίο α: Γενική ένδειξη για όλα τα κριτήρια επιλογής, όπως ρητά δηλώθηκε από την Αναθέτουσα Αρχή», διότι από κανένα σημείο της διακήρυξης δεν προκύπτει ότι οι συμμετέχοντες, προκειμένου για την άρτια και σύμφωνη με το κανονιστικό πλαίσιο της διακήρυξης, υποβολή της προσφοράς τους, έπρεπε να δηλώσουν στο ΕΕΕΣ τους και στο σχετικό πεδίο ότι καλύπτουν την γενική ένδειξη για τα κριτήρια επιλογής και ουδέν έτερο. Επισημαίνεται συναφώς ότι η χρήση της ως άνω γενικής ένδειξης εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής επιτρέπεται μόνο εφόσον η τελευταία έχει δηλώσει ρητά στη σχετική διακήρυξη ή στην πρόσκληση ή στα λοιπά έγγραφα της σύμβασης, ότι οι οικονομικοί φορείς συμπληρώνουν μόνο την ενότητα α “Γενική ένδειξη για όλα τα κριτήρια επιλογής” (βλ. Κατευθυντήρια Οδηγία 23 της ΕΑΑΔΗΣΥ). Αντιθέτως, ως αναλυτικά παρατέθηκε στις αμέσως προηγούμενες σκέψεις της παρούσας, η υπόψη διακήρυξη εμπεριέχει σαφείς όρους και απαιτήσεις ως προς την κάλυψη των κριτηρίων επιλογής τα οποία και θα πρέπει να δηλώνονται στο ΕΕΕΣ από τους συμμετέχοντες, προκειμένου να επιτυγχάνεται η προσήκουσα προαπόδειξη, κατά το στάδιο της υποβολής της προσφοράς. Επομένως, εκ των ανωτέρω συνάγεται ότι ο αναθέτων φορέας έπρεπε, κατά δέσμια αρμοδιότητα αυτής, να αποκλείσει την προσφορά της παρεμβαίνουσας και της έτερης, δεύτερης στη σειρά μειοδοσίας διαγωνιζόμενης, λόγω παράλειψης προαπόδειξης δια των υποβληθέντων ΕΕΕΣ τους, της πλήρωσης του κριτηρίου του όρου 22Γ της οικείας διακήρυξης.
ΣΤΕ/1612/2022
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:ανοικτός ηλεκτρονικός διαγωνισμός για την ανάδειξη αναδόχων σε τριάντα επτά (37) Εργολαβίες (Έργα) κατασκευής και συντήρησης δικτύων Διανομής ηλεκτρικής ενέργειας στο σύνολο των διοικητικών περιοχών του ΔΕΔΔΗΕ και τους ΤΚΣΔ/ΔΠΑ και ΤΤΕΔ/ΔΠΝ αυτού, συνολικής προϋπολογισθείσας αξίας 2.400.000.000,00€, πλέον Φ.Π.Α.(....)Δηλαδή, η δήλωση στο ΕΕΕΣ περί στήριξης στην τεχνική και επαγγελματική ικανότητα τρίτου φορέα, η οποία έχει, κατά τη διακήρυξη, συγκεκριμένες έννομες συνέπειες, που συνίστανται στην υποχρέωση εκτέλεσης των εργασιών από τον τρίτο, στην επαγγελματική και τεχνική ικανότητα του οποίου στηρίζονται οι υποψήφιοι, σε συνδυασμό με τη φύση του ΕΕΕΣ, δεν επιτρέπουν να αποδοθεί η επίμαχη δήλωση περί στήριξης στις ικανότητες τρίτου φορέα σε ασάφεια, δυνάμενη να διευκρινισθεί με τη διαδικασία του άρθρου 310 του ν. 4412/2016(....)Επειδή, ενόψει των ανωτέρω, ο ανωτέρω λόγος ακυρώσεως πρέπει να απορριφθεί, εφόσον η άρση της φερομένης ασάφειας του ΕΕΕΣ δεν είναι δυνατή με την απλή εναρμόνιση ή αντιπαραβολή δικαιολογητικών ή των ήδη υποβληθέντων ΕΕΕΣ, αλλά προϋποθέτει την αντικατάσταση του υποβληθέντος από την αιτούσα ΕΕΕΣ του τρίτου οικονομικού φορέα «...-... ΑΕ», κατά το μέρος που περιλαμβάνει δήλωση περί συμμετοχής του ως τρίτου προς στήριξη της τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας της αιτούσας (και) για το επίμαχο Τμήμα 12 «ΔΙΚΤΥΑ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ... ΚΑΙ ...».Απορρίπτει την αίτηση.
ΕΑΔΗΣΥ/1233/2022
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Επειδή, σε συνέχεια της προηγούμενης σκέψης και για τους λόγους που αναλυτικά παρατίθενται σε αυτή, βασίμως υποστηρίζει η προσφεύγουσα ότι, η απλή αναφορά στο Μέρος ΙΙ - Α του ΕΕΕΣ από τον παρεμβαίνοντα του αριθμού μητρώου και της βεβαίωσης εγγραφής του στο ΜΕΕΠ δεν δύναται να εκληφθεί ως η προσήκουσα προαπόδειξη όλων των κριτηρίων επιλογής. Περαιτέρω και ειδικότερα όσον αφορά την απαίτηση προαπόδειξης του ανεκτέλεστου υπολοίπου εργολαβικών συμβάσεων ως στοιχείου της απαιτούμενης οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας, οι ισχυρισμοί Αριθμός απόφασης: 1233 / 2022 17 της προσφεύγουσας, ότι δηλαδή η απλή μνεία στο ΕΕΕΣ του παρεμβαίνοντος ότι «το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των εργολαβικών συμβάσεων του δεν υπερβαίνει τα ανώτατα επιτρεπτά όρια που ορίζονται στο άρθρο 20 παρ. 4 του ν. 3669/2008 όπως ισχύει» δεν αρκεί, καθώς, ρητώς, η οικεία διακήρυξη απαιτεί την αναγραφή του ακριβούς ποσού του ανεκτέλεστου, πρέπει να γίνουν δεκτοί ως βάσιμοι. Και τούτο διότι η ως άνω έλλειψη στη συμπλήρωση του ΕΕΕΣ του παρεμβαίνοντος δεν μπορεί να αναπληρωθεί αφενός μεν ούτε από τη δήλωση περί ακρίβειας και ορθότητας των επικαλούμενων στοιχείων που περιλαμβάνεται στο Μέρος V του υποβληθέντος ΕΕΕΣ, ούτε από τη γενική δήλωση του Μέρους ΙΙ περίπτωση δ ότι η εγγραφή στους καταλόγους καλύπτει τα κριτήρια επιλογής, που εν προκειμένω μάλιστα κατά τα ως άνω κριθέντα, είναι εσφαλμένη. Και τούτο διότι στην υπόψη διακήρυξη ορίζεται ρητώς ότι απαιτείται η προαπόδειξη της πλήρωσης του κριτηρίου που αναφέρεται στη μη υπέρβαση των ανωτάτων επιτρεπόμενων ορίων ανεκτέλεστου υπολοίπου εργολαβικών συμβάσεων με τη ρητή δήλωση του υποψηφίου στο ΕΕΕΣ (βλ. ad hoc ΔΕφ Κομ. 49/2018). Σημειώνεται δε ότι ο ισχυρισμός της αναθέτουσας αρχής στην έκθεση των απόψεων της ότι «Η Ε.Δ. έκρινε ότι ο εν λόγω οικ. φορέας απέδειξε σε προκαταρκτικό στάδιο ότι πληροί τις προϋποθέσεις συμμετοχής στο διαγωνισμό και ότι δεν πρέπει να απορριφθεί η προσφορά του. Σε κάθε περίπτωση η προσκόμιση της υπεύθυνης δήλωσης περί ανεκτέλεστου, εξετάζεται εκτενώς από την Επιτροπή Διαγωνισμού στο επόμενο στάδιο του διαγωνισμού, που αφορά την προσκόμιση των δικαιολογητικών κατακύρωσης του προσωρινού αναδόχου, τόσο κατά το χρόνο υποβολής προσφορών, όσο και κατά το χρόνο υποβολής των δικαιολογητικών κατακύρωσης. Με το σκεπτικό της προσφυγής όλοι οι οικονομικοί φορείς που υποβάλλουν προσφορά, πρέπει εκ των προτέρων να υποβάλλουν δικαιολογητικά που ζητούνται σε μεταγενέστερη φάση του διαγωνισμού, μόνο από τον προσωρινό ανάδοχο.» είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι και ερειδόμενοι σε εσφαλμένη αφετηρία. Και τούτο διότι η εν λόγω δήλωση περί ανεκτέλεστου προβλέπεται στο κανονιστικό πλαίσιο της διακήρυξης, όφειλε συνεπώς ο παρεμβαίνων και κατά τα ανωτέρω ορισθέντα, στο ΕΕΕΣ του, να προβεί σε ακριβή αναφορά του ποσού (ανεκτέλεστου υπολοίπου). Επομένως, εκ των ανωτέρω συνάγεται ότι η αναθέτουσα αρχή έπρεπε, κατά δέσμια αρμοδιότητα αυτής, να αποκλείσει την προσφορά του Αριθμός απόφασης: 1233 / 2022 18 παρεμβαίνοντος λόγω παράλειψης προαπόδειξης δια του υποβληθέντος ΕΕΕΣ (και) της πλήρωσης του κριτηρίου του όρου 22.Γ της οικείας διακήρυξης περί μη υπέρβασης των ανωτάτων επιτρεπόμενων ορίων ανεκτέλεστου υπολοίπου εργολαβικών συμβάσεων, κατά παράβαση των προβλεπόμενων στον όρο 23.5 της διακήρυξης.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/933/2022
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Ζητείται η ανάκληση της 12/2022 Πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα …, κατά το μέρος που κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Πανεπιστημίου … (…) και της ένωσης οικονομικών φορέων ...ΑΝΩΝΥΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (...Α.Τ.Ε.) και ... – ... – ... Ο.Ε. (δ.τ. ...) (εφεξής ανάδοχος ένωση), με αντικείμενο την «Προμήθεια και εγκατάσταση ηλεκτρονικού εξοπλισμού υποδομής για τα Νέα κτίρια του Πανεπιστημίου … στην περιοχή ΖΕΠ …» (Τμήματα Α και Β), συνολικού προϋπολογισμού 525.850,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. ( ή 652.054,00 ευρώ με Φ.Π.Α.).(....)Σε κάθε περίπτωση- πέραν του ότι οι τεχνικές προδιαγραφές της ελεγχόμενης σύμβασης δεν διατυπώνονται με παραπομπή σε τεχνικές προδιαγραφές που ορίζονται σε κάποιο εγκεκριμένο «πρότυπο», ούτε με βάση προϊόν που φέρει συγκεκριμένο εμπορικό σήμα, ώστε, σύμφωνα με το άρθρο 54 παρ. 3 περ. β΄ και 4 του ν.4412/2016, να επιβάλλεται η αναφορά του όρου «ή ισοδύναμο» (...)- ο ως άνω διακωλυτικός λόγος είναι και αβάσιμος, διότι από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης προκύπτει με σαφήνεια και βεβαιότητα ότι η αναθέτουσα Αρχή κατά την διατύπωση των τεχνικών προδιαγραφών στο Παράρτημα ΙΙ της διακήρυξης (Τεχνικές Προδιαγραφές-Πίνακες Συμμόρφωσης) έχει προνοήσει ούτως ώστε όλες οι ζητούμενες τεχνικές προδιαγραφές να καλύπτονται από τον όρο «ή ισοδύναμο», κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από το προσφεύγον και την παρεμβαίνουσα ανάδοχο ένωση.Ανακαλεί την προσβαλλόμενη 12/2022 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα ….