ΕΣ/ΚΛ.Ζ/351/2023
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Δράσεις Επαγγελματικής Συμβουλευτικής – Κατάρτισης – Πιστοποίησης – Πρακτικής Άσκησης ωφελούμενων ανέργων άνω των 30 ετών στον αγροδιατροφικό κλάδο» στο πλαίσιο των Υποέργων :Με δεδομένα όσα εκτέθηκαν ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η τροποποίηση της από 6.2.2023 αρχικής σύμβασης μεταξύ του ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ και της ένωσης «….», η οποία ενσωματώνεται στο ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης, συνιστά ουσιώδη τροποποίηση κατά την έννοια της περ. ε΄ της παρ. 1 του άρθρου 132 του ν. 4412/2016, καθώς εμπίπτει στην περ. α΄ της παρ. 4 του ίδιου άρθρου, ήτοι εισάγει όρο που, εάν είχε περιληφθεί στην αρχική διαδικασία σύναψης της σύμβασης, πιθανολογείται σφόδρα ότι θα είχε επιτρέψει τη συμμετοχή περισσότερων οικονομικών φορέων και, συνακόλουθα, την ανάδειξη διαφορετικού αναδόχου. Ειδικότερα, όπως προεκτέθηκε, σύμφωνα με τις προβλέψεις της 2/2022 διακήρυξης, η υλοποίηση του τμήματος του φυσικού αντικειμένου της σύμβασης που ανάγεται στην ενέργεια της συμβουλευτικής υποστήριξης, απαιτήθηκε όπως παρασχεθεί αποκλειστικά από πρόσωπα έχοντα τη συγκεκριμένη ειδικότητα, την οποία θα πιστοποιεί η ένταξή τους σε ένα από τα δύο (2) αναφερόμενα στα οικεία εδάφια της διακήρυξης μητρώα του ΕΟΠΠΕΠ. Η εκπλήρωση της συγκεκριμένης υποχρέωσης συμπεριλήφθηκε στα κριτήρια αξιολόγησης της τεχνικής προσφοράς, καθόσον ορίσθηκε ότι, εκτός των προτεινόμενων εργαλείων υλοποίησης της ενέργειας της Επαγγελματικής Συμβουλευτικής, επιπλέον βαθμολογούνται η επάρκεια, η σαφήνεια και η συνολική μεθοδολογία υλοποίησης της ενέργειας αυτής, ενώ προβλέφθηκε, προσέτι, ότι στα Παραδοτέα που καλείται να υποβάλει ο ανάδοχος -ήδη- πριν από την έναρξη της ενέργειας της Συμβουλευτικής συμπεριλαμβάνεται το Μητρώο Συμβούλων, καθώς και ότι η υλοποίηση της συγκεκριμένης ενέργειας από άτομα που δεν πληρούν τα προβλεπόμενα στη διακήρυξη προσόντα για τη διενέργεια συνεδριών συνεπάγεται την επιβολή κύρωσης συνιστάμενης, ως προς τη συγκεκριμένη παρατυπία, σε περικοπή της αμοιβής του αναδόχου, ανάλογη με τις συνεδρίες που υλοποιήθηκαν από το συγκεκριμένο - μη κατάλληλο - Στέλεχος Συμβουλευτικής. Οι ως άνω προβλέψεις συμπεριλήφθηκαν, άλλωστε, και στην από 6.2.2023 σύμβαση. Περαιτέρω, στην τεχνική προσφορά της η συμμετέχουσα - και μετέπειτα ανάδοχος - ένωση εταιρειών ανέφερε ότι διαθέτει -ήδη- Μητρώο Συμβούλων, από το οποίο θα αντληθούν τα πρόσωπα που θα επιφορτισθούν με την υλοποίηση της συγκεκριμένης ενέργειας του αντικειμένου της σύμβασης. Με την επερχόμενη τροποποίηση παρέχεται μία επιπλέον δυνατότητα στο πλαίσιο εκτέλεσης της σύμβασης, με αντίστοιχη απομείωση των υποχρεώσεων του αναδόχου, σε αντίθεση με εκείνες που είχαν προβλεφθεί κατά τη διενέργεια της διαγωνιστικής διαδικασίας: Η ενέργεια της συμβουλευτικής υποστήριξης επιτρέπεται να εκτελεσθεί και από άτομα, η ειδικότητα των οποίων ως συμβούλων σταδιοδρομίας/επαγγελματικού προσανατολισμού δεν έχει πιστοποιηθεί με την ένταξή τους σε ένα από τα δύο Μητρώα (Α ή Β) του ΕΟΠΠΕΠ, αρκεί να έχουν τα αναφερόμενα στη διακήρυξη επιστημονικά προσόντα, δυνάμει των οποίων θα κατατάσσονταν, κατ’ αρχήν, στο Μητρώο επιπέδου Β. Η ένταξη, επομένως, στα οικεία Μητρώα του ΕΟΠΠΕΠ καθίσταται πλέον προαιρετική, σε αντίθεση με τις προβλέψεις της διακήρυξης, όπου, μάλιστα, η εκπλήρωση της συγκεκριμένης υποχρέωσης συμπεριλήφθηκε στα κριτήρια αξιολόγησης της τεχνικής προσφοράς. Εκ τούτων παρέπεται ότι η επίμαχη τροποποίηση, εάν είχε περιληφθεί στους όρους της διακήρυξης, πιθανότατα θα είχε επιφέρει τη συμμετοχή περισσότερων οικονομικών φορέων στον διαγωνισμό. Τούτο, άλλωστε, συνάγεται και από την παρατιθέμενη σχετικά με την υπό κρίση τροποποίηση αιτιολογία, που συνιστά αναγνώριση από μέρους της αναθέτουσας αρχής ότι η εν λόγω υποχρέωση - αφού εν τοις πράγμασι υφίσταται μόνο το Μητρώο Α του ΕΟΠΠΕΠ που αριθμεί πανελλαδικά 203 εγγεγραμμένους - αποτέλεσε όρο δυσχερώς υλοποιήσιμο, τον οποίο δεν πληροί ούτε η ανάδοχος, παρά τα αντιθέτως αναφερόμενα στην τεχνική προσφορά της. Εξάλλου, ως εκ της φύσεώς της η επίμαχη τροποποίηση δεν υπάγεται σε κάποια από τις λοιπές περιπτώσεις επιτρεπτών τροποποιήσεων που προβλέπονται στην παρ. 1 του άρθρου 132 του ν. 4412/2016, καθώς δεν έχει προβλεφθεί σε σαφή και ακριβή ρήτρα αναθεώρησης περιληφθείσα στα αρχικά έγγραφα της σύμβασης (περ. α΄), ούτε συνίσταται σε παροχή συμπληρωματικών υπηρεσιών (περ. β΄) ή σε υποκατάσταση του αρχικού αναδόχου συνεπεία επέλευσης μίας από τις υποπεριπτώσεις της περ. δ΄, ούτε ανάγεται στη συνδρομή απρόβλεπτου γεγονότος, αφού η προβαλλόμενη αιτιολογία περί υποστελέχωσης του Μητρώου Α και ουσιαστικής ανυπαρξίας του Μητρώου Β του ΕΟΠΠΕΠ δεν αποτελεί ξαφνικό και αιφνίδιο γεγονός (περ. γ). Κατά συνέπεια, η ελεγχόμενη τροποποίηση αποτελεί μη επιτρεπτή τροποποίηση της από 6.2.2023 αρχικής σύμβασης και, ως εκ τούτου, κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης. Συμπληρωματικά, τέλος, το Κλιμάκιο επισημαίνει ότι η αναφερόμενη στο άρθρο 53 του ν. 4763/2020 έγκριση από τον ΕΟΠΠΕΠ της απασχόλησης μη πιστοποιημένων συμβούλων προβλέπεται στο πλαίσιο μίας όλως διάφορης θεσμοθετημένης διαδικασίας, ήτοι της ίδρυσης, αδειοδότησης ή πιστοποίησης άδειας Κέντρου Διά Βίου Μάθησης και συνεπώς, αυθαίρετα την επικαλείται η αναθέτουσα αρχή, ανεξαρτήτως του ότι, σε κάθε περίπτωση, παρά την πρόβλεψή της στο εν λόγω άρθρο, δεν έχει πάντως περιληφθεί στην εκδοθείσα για την υλοποίηση αυτού 141267/Κ6/2021 κανονιστική απόφαση (Β' 5159).
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΕΓΓΡΑΦΟΥ : 1Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/352/2023
Δράσεις Επαγγελματικής Συμβουλευτικής – Κατάρτισης – Πιστοποίησης – Πρακτικής Άσκησης ωφελούμενων ανέργων έως 29 ετών στον αγροδιατροφικό κλάδο» :Με δεδομένα όσα εκτέθηκαν ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η τροποποίηση της από 6.2.2023 αρχικής σύμβασης μεταξύ του ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ και της ένωσης «…….», η οποία ενσωματώνεται στο ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης, συνιστά ουσιώδη τροποποίηση κατά την έννοια της περ. ε΄ της παρ. 1 του άρθρου 132 ν. 4412/2016, καθώς εμπίπτει στην περ. α΄ της παρ. 4 του ίδιου άρθρου, ήτοι εισάγει όρο που, εάν είχε περιληφθεί στην αρχική διαδικασία σύναψης της σύμβασης, πιθανολογείται σφόδρα ότι θα είχε επιτρέψει τη συμμετοχή περισσότερων οικονομικών φορέων και, συνακόλουθα, την ανάδειξη διαφορετικού αναδόχου. Ειδικότερα, όπως προεκτέθηκε, σύμφωνα με τις προβλέψεις της 1/2022 διακήρυξης, η υλοποίηση του τμήματος του φυσικού αντικειμένου της σύμβασης που ανάγεται στην ενέργεια της συμβουλευτικής υποστήριξης, απαιτήθηκε όπως παρασχεθεί αποκλειστικά από πρόσωπα έχοντα τη συγκεκριμένη ειδικότητα, την οποία θα πιστοποιεί η ένταξή τους σε ένα από τα δύο (2) αναφερόμενα στα οικεία εδάφια της διακήρυξης μητρώα του ΕΟΠΠΕΠ. Η εκπλήρωση της συγκεκριμένης υποχρέωσης συμπεριλήφθηκε στα κριτήρια αξιολόγησης της τεχνικής προσφοράς, καθόσον ορίσθηκε ότι, εκτός των προτεινόμενων εργαλείων υλοποίησης της ενέργειας της Επαγγελματικής Συμβουλευτικής, επιπλέον βαθμολογούνται η επάρκεια, η σαφήνεια και η συνολική μεθοδολογία υλοποίησης της ενέργειας αυτής, ενώ προβλέφθηκε, προσέτι, ότι στα Παραδοτέα που καλείται να υποβάλει ο ανάδοχος -ήδη- πριν από την έναρξη της ενέργειας της Συμβουλευτικής συμπεριλαμβάνεται το Μητρώο Συμβούλων, καθώς και ότι η υλοποίηση της συγκεκριμένης ενέργειας από άτομα που δεν πληρούν τα προβλεπόμενα στη διακήρυξη προσόντα για τη διενέργεια συνεδριών συνεπάγεται την επιβολή κύρωσης συνιστάμενης, ως προς τη συγκεκριμένη παρατυπία, σε περικοπή της αμοιβής του αναδόχου, ανάλογη με τις συνεδρίες που υλοποιήθηκαν από το συγκεκριμένο -μη κατάλληλο- Στέλεχος Συμβουλευτικής. Οι ως άνω προβλέψεις συμπεριλήφθηκαν, άλλωστε, και στην από 6.2.2023 σύμβαση. Περαιτέρω, στην τεχνική προσφορά της η συμμετέχουσα - και μετέπειτα ανάδοχος - ένωση εταιρειών ανέφερε ότι διαθέτει -ήδη- Μητρώο Συμβούλων, από το οποίο θα αντληθούν τα πρόσωπα που θα επιφορτισθούν με την υλοποίηση της συγκεκριμένης ενέργειας του αντικειμένου της σύμβασης. Με την επερχόμενη τροποποίηση παρέχεται μία επιπλέον δυνατότητα στο πλαίσιο εκτέλεσης της σύμβασης, με αντίστοιχη απομείωση των υποχρεώσεων του αναδόχου, σε αντίθεση με εκείνες που είχαν προβλεφθεί κατά τη διενέργεια της διαγωνιστικής διαδικασίας: Η ενέργεια της συμβουλευτικής υποστήριξης επιτρέπεται να εκτελεσθεί και από άτομα, η ειδικότητα των οποίων ως συμβούλων σταδιοδρομίας/επαγγελματικού προσανατολισμού δεν έχει πιστοποιηθεί με την ένταξή τους σε ένα από τα δύο Μητρώα (Α ή Β) του ΕΟΠΠΕΠ, αρκεί να έχουν τα αναφερόμενα στη διακήρυξη επιστημονικά προσόντα, δυνάμει των οποίων θα κατατάσσονταν -κατ’ αρχήν- στο Μητρώο επιπέδου Β. Η ένταξη, επομένως, στα οικεία Μητρώα του ΕΟΠΠΕΠ καθίσταται πλέον προαιρετική, σε αντίθεση με τις προβλέψεις της διακήρυξης, όπου, μάλιστα, η εκπλήρωση της συγκεκριμένης υποχρέωσης συμπεριλήφθηκε στα κριτήρια αξιολόγησης της τεχνικής προσφοράς. Εκ τούτων παρέπεται ότι η επίμαχη τροποποίηση, εάν είχε ήδη περιληφθεί στους όρους της διακήρυξης, πιθανότατα θα είχε επιφέρει τη συμμετοχή περισσότερων οικονομικών φορέων στον διαγωνισμό. Τούτο, άλλωστε, συνάγεται και από την παρατιθέμενη σχετικά με την υπό κρίση τροποποίηση αιτιολογία, που συνιστά αναγνώριση από μέρους της αναθέτουσας αρχής ότι η εν λόγω υποχρέωση αποτέλεσε όρο δυσχερώς υλοποιήσιμο, τον οποίο δεν πληροί ούτε η ανάδοχος παρά τα αντιθέτως αναφερόμενα στην τεχνική προσφορά της, αφού εν τοις πράγμασι υφίσταται μόνο το Μητρώο Α του ΕΟΠΠΕΠ που αριθμεί πανελλαδικά 203 εγγεγραμμένους. Εξάλλου, ως εκ της φύσεώς της η συγκεκριμένη τροποποίηση δεν υπάγεται σε κάποια από τις λοιπές περιπτώσεις επιτρεπτών τροποποιήσεων που προβλέπονται στην παρ. 1 του άρθρου 132 του ν. 4412/2016, καθώς δεν έχει προβλεφθεί σε σαφή και ακριβή ρήτρα αναθεώρησης περιληφθείσα στα αρχικά έγγραφα της σύμβασης (περ. α΄), ούτε συνίσταται σε παροχή συμπληρωματικών υπηρεσιών (περ. β΄) ή σε υποκατάσταση του αρχικού αναδόχου συνεπεία επέλευσης μίας από τις υποπεριπτώσεις της περ. δ΄, ούτε ανάγεται στη συνδρομή απρόβλεπτου γεγονότος, αφού η προβαλλόμενη αιτιολογία περί υποστελέχωσης του Μητρώου Α και ουσιαστικής ανυπαρξίας του Μητρώου Β του ΕΟΠΠΕΠ δεν αποτελεί ξαφνικό και αιφνίδιο γεγονός (περ. γ). Κατά συνέπεια, η ελεγχόμενη τροποποίηση αποτελεί μη επιτρεπτή τροποποίηση της αρχικής από 6.2.2023 σύμβασης και, ως εκ τούτου, κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης. Συμπληρωματικά, τέλος, το Κλιμάκιο επισημαίνει ότι η αναφερόμενη στο άρθρο 53 του ν. 4763/2020 έγκριση από τον ΕΟΠΠΕΠ της απασχόλησης μη πιστοποιημένων συμβούλων προβλέπεται στο πλαίσιο μίας όλως διάφορης θεσμοθετημένης διαδικασίας, ήτοι της ίδρυσης, αδειοδότησης ή πιστοποίησης άδειας Κέντρου Διά Βίου Μάθησης και συνεπώς, αυθαίρετα την επικαλείται η αναθέτουσα αρχή, ανεξαρτήτως του ότι, σε κάθε περίπτωση, παρά την πρόβλεψή της στο εν λόγω άρθρο, δεν έχει πάντως περιληφθεί στην εκδοθείσα για την υλοποίηση αυτού 141267/Κ6/2021 κανονιστική απόφαση (Β' 5159).
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/135/2023
Ζητείται η ανάκληση της 21/2022 Πράξης της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα Λασιθίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης ανάμεσα στον προσφεύγοντα και την παρεμβαίνουσα εταιρεία για το έργο «Συντηρήσεις – Βελτιώσεις κτιρίων στέγασης υπηρεσιών Περιφερειακής Ενότητας Λασιθίου 2020-2021», (...)Το Δικαστήριο αποφαίνεται, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την προσφεύγουσα Περιφέρεια και την παρεμβαίνουσα ανάδοχο εταιρεία, ότι με την προσβαλλόμενη πράξη εσφαλμένως κρίθηκε ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις νομιμότητας της υποβληθείσας προς έλεγχο συμπληρωματικής σύμβασης, κατά τα άρθρα 132 και 156 του ν. 4412/2016 και ειδικότερα κατά την παρ. 1 περ. β΄ αυτών, με την αιτιολογία ότι δεν τεκμηριώνονται επαρκώς οι λόγοι τεχνικής ή οικονομικής φύσης, για τους οποίους θεωρείται ασύμφορη η εμπλοκή οικονομικού φορέα διαφορετικού από τον αρχικό ανάδοχο. Συγκεκριμένα, οι περιλαμβανόμενες στην 1η συμπληρωματική σύμβαση εργασίες, σύμφωνα με την ως άνω οικεία αιτιολογική έκθεση, δεν αποτέλεσαν αντικείμενο της αρχικής σύμβασης και προέκυψαν από τα προεκτεθέντα φαινόμενα σφοδρών κακοκαιριών, είτε κατά τη διάρκεια της διαγωνιστικής διαδικασίας (κακοκαιρία «Μπάλλος») είτε κατά τη διάρκεια εκτέλεσης της αρχικής σύμβασης (κακοκαιρία «Ελπίδα» και εξαιρετικά έντονες βροχοπτώσεις Μαρτίου 2022), τα οποία (φαινόμενα) προκάλεσαν εκτεταμένες βλάβες στις εξωτερικές όψεις του κτιρίου, ήτοι σε τμήμα αυτού που περιλαμβανόταν στο αντικείμενο της αρχικής σύμβασης χωρίς όμως να έχει περιληφθεί και η αποκατάσταση των βλαβών αυτών στην έκταση που προκλήθηκε. (...)Για τους λόγους αυτούςΔέχεται την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 21/2022 Πράξη της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα Λασιθίου.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/138/2021
Μελέτη κτηματογράφησης - συμπληρωματική σύμβαση...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το από 11.3.2021 ιδιωτικό συμφωνητικό, στο οποίο αποτυπώνεται η τροποποίηση της αρχικής σύμβασης, με νέα παράταση της διάρκειάς της, ερείδεται σε σαφή όρο (ρήτρα) των εγγράφων της σύμβασης (βλ. σκέψη 11 της παρούσας). Ως εκ τούτου, το ανωτέρω ιδιωτικό συμφωνητικό δεν υπαγόταν σε έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο πριν την υπογραφή του, σύμφωνα με το άρθρο 132 παρ. 1 περ. α΄ και 6 περ. β΄ του ν. 4412/2016. Εξάλλου, η μεταβολή της σύνθεσης της αναδόχου κοινοπραξίας με αποχώρηση κάποιων εκ των μελών της, χωρίς, ωστόσο, να επηρεάζεται η ομάδα μελέτης που είχε δηλωθεί στην προσφορά της αναδόχου, κρίνεται ως μη ουσιώδης τροποποίηση της σύμβασης. Περαιτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι νόμιμα προσέφυγε η αναθέτουσα αρχή στην ανάθεση της ελεγχόμενης 3ης συμπληρωματικής σύμβασης, η οποία, κατ` ορθό νομικό χαρακτηρισμό της, διέπεται από τις διατάξεις των άρθρων 132 παρ. 1 περ. β΄ και 186 παρ. 1 και 2 του ν. 4412/2016 και όχι από τις κατ` επίκληση διατάξεις του άρθρου 29 παρ. 1 του ν. 3316/2005. Τούτο, διότι οι υπηρεσίες της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης δεν περιλαμβάνονταν στην αρχική σύμβαση, κατέστησαν όμως αναγκαίες για την ολοκλήρωση του αντικειμένου της, η δε αλλαγή του αναδόχου της μελέτης δύναται να δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στην αναθέτουσα αρχή σχετικά με την αδιάλειπτη λειτουργία του Γραφείου Κτηματογράφησης, την πληρότητα και ποιότητα του παραδοτέου έργου και την τήρηση του σχετικού χρονοδιαγράμματος. Εξάλλου, η συνολική αύξηση της συμβατικής δαπάνης που προκύπτει αθροιστικά από την 1η συμπληρωματική σύμβαση [όπως τροποποιείται ως προς το τίμημά της βάσει της τελικής επιμέτρησης των ποσοτήτων φυσικού αντικειμένου, δυνάμει του άρθρου 8 της αρχικής σύμβασης (βλ. 3ο Συγκριτικό Πίνακα)], τη 2η και την 3η προς υπογραφή συμπληρωματική σύμβαση δεν υπερβαίνει το 50% της δαπάνης της αρχικής σύμβασης (αύξηση περίπου 39%).Κατ` ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν κωλύεται η σύναψη του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.
ΕΣ/ΣΤ ΚΛΙΜΑΚΙΟ/584/2022
Προμήθεια υλικών καθαριότητας: Ακόμα, δε και η επικληθείσα αύξηση του ετήσιου πληθωρισμού, κατά ποσοστό 12%, χωρίς μάλιστα να διακριβώνεται η αύξηση του ΔΤΚ ανά προμηθευτέο είδος, η οποία είναι κατ’εξοχήν πρόσφορη να αναδείξει την γενικευμένη ανά είδος αύξηση τιμής, δεν αποτελεί, λόγω της γενικότητας του δείκτη αυτού, κατάλληλο στοιχείο προς απόδειξη της ανατροπής της οικονομικής ισορροπίας της αρχικής σύμβασης, στην οποία απέβλεψαν τα μέρη, και δη υπερμέτρως εις βάρος της προμηθεύτριας εταιρείας, ενώ σε ουδεμία περίπτωση δύναται να στηρίξει αυτοτελώς τη σχετική κρίση της αναθέτουσας Αρχής, ως προς την αναγκαιότητα της αναπροσαρμογής και το ύψος αυτής, καθώς δεν καλύπτει την εκ μέρους της υποχρέωση για ειδική αιτιολόγηση της συνδρομής των αναφερόμενων στη διάταξη του άρθρου 132 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 ειδικών περιπτώσεων επιτρεπτής τροποποίησης, υπό τις συγκεκριμένες περιστάσεις, βάσει του αντικειμένου και του ιδιαίτερου χαρακτήρα της εκάστοτε σύμβασης. Η υιοθέτηση δε της αντίθετης άποψης θα επαγόταν την αναγνώριση της δυνατότητας τροποποίησης όλων των συμβάσεων αδιακρίτως, κατά ποσοστό τουλάχιστον ίσο με την αύξηση του ετήσιου πληθωρισμού. Εξάλλου, από τον ΔΤΚ της συγκεκριμένης κατηγορίας αγαθών (είδη καθαρισμού και συντήρησης), στην οποία υπάγονται τα προς προμήθεια είδη, σε σχέση με τον αντίστοιχο δείκτη του ίδιου μήνα του έτους υποβολής της προσφοράς (2020), που πρέπει να συνεκτιμάται από τις αναθέτουσες Αρχές, σε συνδυασμό με τα λοιπά προεκτεθέντα στοιχεία, κατά τη λήψη των σχετικών αποφάσεων για την αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος, στο πλαίσιο εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 132 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 [σχετικό επιχείρημα αντλείται και από τη διάταξη του άρθρου 53 παρ. 9Α του ν. 4412/2016, που προστέθηκε με το άρθρο 7 παρ. 1 του ν. 4965/2022 (ΦΕΚ Α΄ 162/2.9.2022), από την οποία συνάγεται ότι, στην περίπτωση που η αναθέτουσα Αρχή επιδιώκει την αναπροσαρμογή των τιμών βάσει του προβλεπόμενου σε αυτήν τύπου (βλ. και παρ. 2 του ως άνω άρθρου 7 του ν. 4965/2022, όπου προβλέπεται η δυνατότητα εφαρμογής του τύπου και στις υπό εκτέλεση συμβάσεις προμήθειας), για τον υπολογισμό της αναπροσαρμογής λαμβάνεται υπ’ όψιν ο ΔΤΚ της συγκεκριμένης κατηγορίας στην οποία υπάγονται τα αγαθά, όπως έχει ανακοινωθεί από την ΕΛ.ΣΤΑΤ. για τον μήνα που προηγείται του χρόνου παράδοσης των αγαθών, σε σχέση με τον ίδιο μήνα του έτους κατά το οποίο υποβλήθηκε η προσφορά του οικονομικού φορέα, και ανακοινώνεται σε μηνιαία βάση από το Υπουργείο Ανάπτυξης - βλ. και τη με αρ. πρωτ. 95213/5.10.2022 εγκύκλιο του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων (ΑΔΑ: 6Μ8Ο46ΜΤΛΡ-ΔΛΓ)], προκύπτει ότι η αύξηση τιμών της συγκεκριμένης κατηγορίας αγαθών αντιστοιχεί, εν προκειμένω, τουλάχιστον ενδεικτικά για τους μήνες Σεπτέμβριο, Οκτώβριο και Νοέμβριο (2020/2022) σε πολύ χαμηλότερο ποσοστό (10,59, 12,64 και 14,48% αντίστοιχα, βλ. εγκυκλίους Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων με ΑΔΑ: 9Γ9446ΜΤΛΡ-ΧΕΘ, ΩΑΓΡ46ΜΤΛΡ-6Σ1 και 9ΗΠΟ46ΜΤΛΡ-70Β αντίστοιχα) από τα εγκριθέντα εκ μέρους του Δήμου Αθηναίων ποσοστά αναπροσαρμογής για την επίμαχη αρχική σύμβαση. Ενόψει των ανωτέρω, κωλύεται η υπογραφή της επίμαχης τροποποιητικής σύμβασης, διότι δεν συντρέχουν οι όροι της διάταξης του άρθρου 132 παρ. 1γ΄ του ν. 4412/2016 για την τροποποίηση της αρχικής σύμβασης και την αυξητική αναπροσαρμογή της τιμής των προμηθευτέων ειδών. Τούτο διότι δεν αποδεικνύεται/τεκμηριώνεται η αναγκαιότητα και το ύψος της αυξητικής αναπροσαρμογής, δεν αποδεικνύεται ότι η επίμαχη τροποποιητική σύμβαση δεν αποσκοπεί στην καταστρατήγηση των διατάξεων περί αναθέσεως δημοσίων συμβάσεων (βλ. και προαναφερόμενο έγγραφο Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ., όπου γίνεται παραπομπή στο άρθρο 132 παρ. 1γ΄, στο οποίο τίθεται ως προϋπόθεση επιτρεπτής τροποποίησης η μη καταστρατήγηση των περί αναθέσεως δημοσίων συμβάσεων διατάξεων).
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/581/2023
Υλοποίηση δράσεων συμβουλευτικής, κατάρτισης και πιστοποίησης:Με δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η σκοπούμενη τροποποίηση ως προς την μερική αλλαγή της μεθόδου θεωρητικής κατάρτισης των ωφελούμενων προσώπων στο πλαίσιο του Έργου της από 23.2.2022 σύμβασης, καθώς και η τροποποίηση στο συμβατικό χρονοδιάγραμμα (παράταση τρεισήμισι περίπου μηνών), παρίστανται νόμιμες, καθώς πληρούνται οι ουσιαστικές προϋποθέσεις των διατάξεων του άρθρου 132 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 περί επιτρεπτής τροποποίησης δημόσιας σύμβασης κατά την εκτέλεσή της. Ειδικότερα, η ανάγκη μερικής αλλαγής του τρόπου κατάρτισης οφείλεται στις ως άνω διαλαμβανόμενες αντικειμενικές δυσχέρειες διενέργειας του συνόλου του έργου της θεωρητικής κατάρτισης διά ζώσης (μεγάλη γεωγραφική διασπορά των ατόμων με αναπηρία που σε συνδυασμό και με τη βαρύτητα της αναπηρίας καθιστούν ανέφικτη τη διά ζώσης κατάρτιση), οι οποίες δεν μπορούσαν να προβλεφθούν από την αναθέτουσα αρχή κατά την δημοπράτηση της σύμβασης, αφού, όπως αναφέρεται και στη διακήρυξη, σε επίπεδο χώρας δεν υπάρχει επίσημη καταγραφή που να προσδιορίζει με απόλυτα μετρήσιμα στοιχεία τον πληθυσμό των ατόμων με αναπηρία ή και χρόνιες παθήσεις και δεν υπάρχει μελέτη που να έχει διερευνήσει/χαρτογραφήσει σε βάθος τα χαρακτηριστικά του πληθυσμού των νέων με αναπηρία και, ως εκ τούτου, οι εν λόγω αντικειμενικές δυσχέρειες έγιναν γνωστές το πρώτον κατά την εκτέλεση της σύμβασης, ήτοι όταν προσδιορίστηκε το σύνολο των ωφελούμενων προσώπων. Οι ως άνω συνθήκες κατέστησαν αναγκαία και την παράταση του χρονοδιαγράμματος της σύμβασης, προκειμένου να ολοκληρωθεί ομαλώς το έργο της κατάρτισης των ωφελούμενων προσώπων. Περαιτέρω, με τις συγκεκριμένες τροποποιήσεις δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση της αρχικής σύμβασης, ούτε, εξάλλου, προκαλείται κάποια πρόσθετη δαπάνη [βλ. τιμή ανθρωποώρας δια ζώσης κατάρτισης: 5,84 ευρώ (βάσει οικονομικής προσφοράς αναδόχου) και τιμή ανθρωποώρας τηλεκατάρτισης 5,44 ευρώ].
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/109/2023
Αντικείμενο τη «μίσθωση ντιζελοκίνητων αρθρωτών (με ρυμουλκό) και κανονικών (διαξονικών) αστικών λεωφορείων από τον ΟΑΣΘ».(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στις σκέψεις 2 - 4 της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η υποβληθείσα προς έλεγχο τροποποίηση συνιστά μερική ενεργοποίηση του σχετικού όρου του άρθρου 1 (στοιχείο 17/προαίρεση 2) της 206/2020 σύμβασης περί χρονικής παράτασης αυτής για εννιά μήνες. Η ρήτρα αυτή έχει ήδη ελεγχθεί και κριθεί νόμιμη από το παρόν Κλιμάκιο με την 334/2020 Πράξη του. Ως εκ τούτου, το υποβληθέν σχέδιο τροποποίησης εκφεύγει του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις του άρθρου 132 παρ. 1 περ. α΄ και 6 περ. β΄ του ν. 4412/2016, καθόσον πρόκειται για τροποποίηση που προβλέπεται σε σαφή, ακριβή και ρητή ρήτρα αναθεώρησης της αρχικής σύμβασης.Αποφαίνεται ότι απαραδέκτως υποβλήθηκε για έλεγχο το σχέδιο τροποποίησης της 206/2020 σύμβασης μεταξύ του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης (ΟΑΣΘ) και της αναδόχου «…» περί χρονικής παράτασής της.
ΕΣ/ΤΜ.6/1453/2019
Υπογραφή σχεδίου σύμβασης:..επιδιώκεται η ανάκληση της 505/2019 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με βάση τα προεκτεθέντα, ορθώς κρίθηκε από το Κλιμάκιο, έστω και με εν μέρει διαφορετική αιτιολογία, ότι κωλύεται η υπογραφή της ελεγχόμενης σύμβασης, καθόσον δεν πληρούνται οι σωρευτικώς τασσόμενες προϋποθέσεις της διάταξης της περ. β΄ της παρ. 1 του άρθρου 132 του ν. 4412/2016, κατ’ επίκληση της οποίας σκοπείται η τροποποίηση της αρχικώς συναφθείσας μεταξύ του ... και της ανώνυμης εταιρείας «.....», από 22.11.2018 σύμβασης.(..)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, πρέπει να απορριφθούν οι κρινόμενες αιτήσεις ως αβάσιμες και να διαταχθεί η κατάπτωση υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου του καταβληθέντος από τη δεύτερη αιτούσα παραβόλου (άρθρο 73 παρ. 4 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013)...δεν πρέπει να ανακληθεί η 505/2019 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/301/2023
Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας κτιριακών εγκαταστάσεων: Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, απαραδέκτως υποβάλλεται για έλεγχο το υπό κρίση σχέδιο σύμβασης κατά το μέρος που αφορά στην αύξηση του φυσικού αντικειμένου της 60α/2022 τροποιητικής σύμβασης. Περαιτέρω, αν και νομίμως προσέφυγε η αναθέτουσα αρχή στη διαδικασία τροποποίησης της 60/2022 σύμβασης, βάσει του άρθρου 132 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 και του άρθρου 7 παρ. 3 του ν. 4965/2022, κωλύεται κατά το μέρος αυτό η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, ενόψει του μη ορθού υπολογισμού της αναπροσαρμογής του συμβατικού ανταλλάγματος, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα. Οίκοθεν νοείται ότι η αναθέτουσα αρχή δύναται να υποβάλει προς έλεγχο νέο σχέδιο σύμβασης (κατόπιν αποδοχής του από την ανάδοχο), όπου θα ενσωματώνεται η, κατόπιν ορθού και ελεγκτικώς επαληθεύσιμου υπολογισμού, αναπροσαρμογή του συμβατικού ανταλλάγματος και θα αναγράφεται το ακριβές ποσό της αύξησης της αξίας της σύμβασης τόσο σε μηνιαία βάση όσο και για το σύνολο της διάρκειας της σύμβασης.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/662/2021
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:«Υλοποίηση δράσεων συμβουλευτικής, κατάρτισης και πιστοποίησης» στο πλαίσιο της Πράξης «Ειδικές Δράσεις Ένταξης στην Απασχόληση για Νέους/Νέες με Αναπηρία»(...)Λαμβάνοντας υπόψιν ότι τα ως άνω ποσοστά αθροιζόμενα υπερβαίνουν το ποσοστό του 50% της συνολικής χρηματοδότησης της Συνομοσπονδίας καθώς και ότι η χρηματοδότηση της υπό έλεγχο σύμβασης θα προέλθει από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους του ΠΔΕ, με οριζόμενο φορέα χρηματοδότησης το Υπουργείο Εργασίας ..., η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία λογίζεται εν προκειμένω ως οργανισμός δημοσίου δικαίου και, άρα, ως αναθέτουσα αρχή, αφού πληροί και τα τρία σωρευτικώς συντρέχοντα κριτήρια του άρθρου 2 παρ. 1 περ. 4 του ν. 4412/2016.(...)Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/271/2022
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου τροποποίησης της ... συναφθείσας σύμβασης, μεταξύ του Δήμου … και του οικονομικού φορέα «… ΑΕ», για την προμήθεια από τον Δήμο …. ηλεκτρικού ρεύματος για τις ανάγκες του Δήμου.(....)Με τα δεδομένα αυτά, το υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο σύμβασης τροποποίησης της …αρχικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου … και της «… ΑΕ» για την προμήθεια ηλεκτρικού ρεύματος, με το οποίο (σχέδιο) επέρχεται επαύξηση κατά 25% των συμφωνηθεισών τιμών μονάδας αγοράς ηλεκτρικού ρεύματος, παραδεκτώς υποβλήθηκε... στο παρόν Κλιμάκιο για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας.(....)Η κατακόρυφη αυτή αύξηση οφείλεται στις συνθήκες που διαμορφώθηκαν στην αγορά ενέργειας σε παγκόσμια κλίμακα, ήτοι σε περιστάσεις τις οποίες η αναθέτουσα Αρχή δεν μπορούσε να προβλέψει, πολλώ δε μάλλον να επηρεάσει ή να αποφύγει, κατά τον χρόνο προκήρυξης της προμήθειας. Ως αποτέλεσμα δε της κατά τα ανωτέρω αύξησης των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, η οικονομική ισορροπία της αρχικής σύμβασης, στην οποία απέβλεψαν αμφότερα τα συμβαλλόμενα μέρη, έχει προδήλως ανατραπεί εις βάρος της αναδόχου κατά τρόπο που δεν είχε προβλεφθεί κατά τον χρόνο σύναψης της αρχικής σύμβασης, ούτε και προγενεστέρως κατά την υποβολή της οικονομικής προσφοράς της αναδόχου.(....)Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου τροποποίησης της ... σύμβασης