Επισκευή προβλήτας - συμπληρωματική σύμβαση..: Επιδιώκεται η ανάκληση της 985/2019 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις το Τμήμα διαπιστώνει ότι τα έντονα καιρικά φαινόμενα της 8-10.4.2019 (σφοδροί άνεμοι, πολύ μεγάλης έντασης κυματισμοί) προκάλεσαν εξαιρετικά εκτεταμένες φθορές στις υπάρχουσες εγκαταστάσεις του λιμένα …, αποσπώντας ή ανατρέποντας τμήματα των παλαιών κρηπιδωμάτων και καθιστώντας αναγκαία, τόσο τη λήψη επειγόντων μέτρων προστασίας του εργοταξίου, όσο και τη μερική τροποποίηση της μελέτης, απαραίτητη για την τεχνικώς άρτια ολοκλήρωση της κατασκευής του έργου.  Αντιθέτως, από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν προκύπτει ότι η αναθέτουσα αρχή όφειλε να έχει προβεί σε επικαιροποίηση της αρχικής μελέτης πριν από την κατάρτιση της αρχικής σύμβασης.  Και τούτο, διότι, ανεξαρτήτως της μη παρέλευσης μεγάλου χρονικού διαστήματος από την εκπόνηση της αρχικής μελέτης (Φεβρουάριος 2017), κατά το χρόνο ανάθεσης (Νοέμβριος 2018), η κατάσταση των παλαιών κρηπιδωμάτων του λιμένα ....... δεν προκύπτει ότι είχε ουσιωδώς μεταβληθεί σε σχέση με την αποτυπωθείσα στην εγκεκριμένη μελέτη της αρχικής σύμβασης.  Όπως ειδικότερα διαφαίνεται στην αλληλογραφία μεταξύ της αναδόχου και της αναθέτουσας αρχής, κατά την κατάρτιση της σύμβαση διαπιστώνονται αορίστως κάποιες πρόσθετες ζημίες, ενώ εντονότερες φθορές επέρχονται μόνο μεταγενέστερα, κατά τους πρώτους μήνες του έτους 2019, ως συνέπεια έντονων καιρικών συνθηκών, με έκταση πάντως πολύ μικρότερη από τις επελθούσες τον Απρίλιο 2019 ζημιές (βλ. ποσότητες προτεινόμενων εργασιών στο 22/22.1.2019 έγγραφο της αναδόχου).   Εξάλλου, η κρίση του Κλιμακίου κατά την οποία, η αναθέτουσα αρχή όφειλε να έχει λάβει υπόψη της ότι το αρχικό έργο αφορούσε στην επισκευή ενός ήδη επιβαρυμένου (με έντονες φθορές) έργου που υφίστατο συνεχώς καταπόνηση από τις καιρικές συνθήκες, και συνακόλουθα, να έχει διαγνώσει πριν από την ανάθεση της αρχικής σύμβασης την επικείμενη περαιτέρω διάβρωση αυτού, πρέπει να απορριφθεί ως εσφαλμένη.  Πράγματι, από τα αναφερόμενα στο ιστορικό πραγματικά περιστατικά, προκύπτει ότι η διαδικασία της φθοράς επιταχύνθηκε κατά τρόπο μη αναμενόμενο κατά τη διάρκεια της σύμβασης, από τη συνεχιζόμενη σφοδρή κακοκαιρία καθ’ όλο το διάστημα από Δεκέμβριο 2018 έως Μάρτιο 2019, με αποκορύφωμα τις καιρικές συνθήκες του Απριλίου 2019 που επέφεραν τελικώς τη μερική κατάρρευση των παλαιών εγκαταστάσεων.  Ενόψει των ανωτέρω, και κατ’ αποδοχή του λόγου ανάκλησης, το Τμήμα κρίνει ότι η ανάγκη εκτέλεσης των εργασιών της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης οφείλεται σε απρόβλεπτες περιστάσεις κατά την εκτέλεση του έργου, κατά την έννοια του άρθρου 156 του ν. 4412/2016.

Ανακαλεί την 985/2019 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Επισκευή του υφιστάμενου συνθετικού τάπητα. (...)Με δεδομένα τα προεκτεθέντα, το Δικαστήριο κρίνει ότι οι αποτελούσες αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης συμπληρωματικές εργασίες συνέχονται με το τεχνικό αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, που συνίσταται στην επισκευή του συνθετικού τάπητα στο Δημοτικό Στάδιο του Δήμου Τρικκαίων, και κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων, συνιστάμενων στα έκτακτα και αιφνίδιας έντασης καιρικά φαινόμενα που έπληξαν τον Δήμο Τρικκαίων, συνεπεία των οποίων το στάδιο υπέστη εκτεταμένες ζημιές, προδήλως δε, δεν ήταν εφικτό να προβλεφθούν κατά τη σύνταξη της μελέτης της αρχικής σύμβασης, η οποία έλαβε χώρα τον Νοέμβριο του έτους 2018. Για τους λόγους αυτούςΔέχεται την προσφυγή αναθεώρησης.Αναθεωρεί τη 283/2021 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Παροχή Υπηρεσιών:Ζητείται η ανάκληση της 2/2022 Πράξης του Αναπληρωτή Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου στην Περιφερειακή Ενότητα Μαγνησίας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου συμπληρωματικής – τροποποιητικής σύμβασης ανάμεσα στην προσφεύγουσα Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης Μείζονος Περιοχής …. (…) και την παρεμβαίνουσα σύμπραξη μελετητικών γραφείων με αντικείμενο «Τεχνικός Σύμβουλος για την υποβοήθηση της υπηρεσίας στην επίβλεψη του χρηματοδοτούμενου υποέργου: Επέκταση Ε.Ε.Λ. για την υποδοχή των λυμάτων των οικισμών Γ΄ προτεραιότητας Αγριάς και Ν. Αγχιάλου», δαπάνης 94.053,96 ευρώ (εκτός ΦΠΑ), διότι οι ανατιθέμενες με αυτή υπηρεσίες καλύπτονται από το αντικείμενο της αρχικής και κύριας σύμβασης, ως εκ τούτου επέρχεται παραβίαση της αρχής της οικονομικότητας και διότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 337, παράγραφος 1 περίπτωση γ του ν. 4412/2016.(....)Όμως, λαμβάνοντας υπόψη ότι η απασχόληση του συντονιστή και κατά τον τελευταίο μήνα της αρχικής σύμβασης (Μάρτιο 2022) και καθόλη τη διάρκεια της συμπληρωματικής σύμβασης ανέρχεται σε 22 ημέρες (ανθρωποημέρες) μηνιαίως, δηλαδή στον ανώτατο επιτρεπόμενο αριθμό κατ’ άρθρο 187 παρ. 4 του ν. 4412/2016, η αύξηση της απασχόλησης του συντονιστή μηχανικού, δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 132 ημέρες (22 ημέρες * 6 μήνες), ως εκ τούτου, προφανώς εκ παραδρομής, εσφαλμένως στο αντικείμενο της συμπληρωματικής σύμβασης υπολογίζονται 140 ανθρωποημέρες αντί του ορθού των 132. Αυτές οι οκτώ (8) ημέρες (ανθρωποημέρες) απασχόλησης που δεν δικαιολογούνται ως αντικείμενο της συμπληρωματικής – τροποποιητικής σύμβασης πρέπει να αφαιρεθούν και να διορθωθεί αντίστοιχα το οικονομικό αντικείμενό της.Προκειμένου να διενεργηθεί ο προβλεπόμενος από το άρθρο 98 του Σ. και ασκούμενος κατά τα άρθρα 324 και επ. του ν. 4700/2020 προσυμβατικός έλεγχος νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο, ο υπόχρεος φορέας υποβάλλει τον οικείο φάκελο σύμβασης. Το εύρος του ελέγχου συνάπτεται προς τις προϋποθέσεις νομιμότητας που απαιτείται να συντρέχουν για τη σύναψη της σύμβασης. Ο υπόχρεος φορέας υποχρεούται να συμπληρώνει τα στοιχεία που είναι αναγκαία για την πληρότητα του ελέγχου κατά την κρίση του αρμόδιου να ασκήσει τον έλεγχο. Εν προκειμένω, αν και η προσφεύγουσα δεν υπέβαλε τα ζητηθέντα κατά τον έλεγχο στοιχεία, με την προσβαλλόμενη πράξη δεν διαπιστώθηκε έτερος λόγος, πλην των προεκτιθέμενων, για τον οποίο κωλύεται η υπογραφή της εν λόγω συμπληρωματικής σύμβασης, ως εκ τούτου οι ισχυρισμοί αναφορικά προς τα μη υποβληθέντα στοιχεία προβάλλονται αλυσιτελώς και πρέπει να απορριφθούν. Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης και την υπέρ αυτής παρέμβαση.Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:ζητείται η ανάκληση της 519/2022 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Επείγουσες εργασίες αποκατάστασης ζημιών που προκλήθηκαν από τα ακραία πλημμυρικά φαινόμενα της 24-25/11/2019 στην Τοπική Κοινότητα …», μεταξύ της προσφεύγουσας και της αναδόχου «ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΑ … ΑΤΕ- … A.E.», συμβατικής δαπάνης 5.755.472,07 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.(....)Τούτων δοθέντων, πρέπει, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τον σχετικό λόγο της κρινόμενης προσφυγής, να γίνει δεκτό ότι η  επίμαχη δαπάνη ως εκ του χαρακτήρα των αποζημιούμενων εργασιών νομίμως εντάχθηκε στο κονδύλιο των απολογιστικών εργασιών τόσο της αρχικής όσο και της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης,. Τούτο δε, ανεξαρτήτως ότι η σχετική  πρόβλεψη για συμπερίληψη της δαπάνης για τη διαχείριση ΑΕΚΚ στο κονδύλιο των απολογιστικών δαπανών, έτυχε, έστω και σιωπηρώς, της οριστικής και δεσμευτικής θετικής κρίσης του Ε΄ Κλιμακίου στο πλαίσιο της άσκησης  προσυμβατικού ελέγχου στο σχέδιο της αρχικής σύμβασης, με αποτέλεσμα να μη δύναται να αμφισβητηθεί εκ των υστέρων με αφορμή το παρόν σχέδιο της επίδικης συμπληρωματικής σύμβασης.Ανακαλεί την 519/2022 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. 

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με την προσβαλλόμενη 18/2022 πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα … κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Αποχέτευση οικισμών ... ... της Δ.Ε. … – Φάση 1», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 144.482,95 ευρώ χωρίς ΦΠΑ (179.158,86 ευρώ με ΦΠΑ).(....)Καίτοι η αποκάλυψη της βλάβης του προϋφιστάμενου προσαγωγού έλαβε χώρα στις 5.10.2020, ότε με έγγραφο της Αναπληρώτριας Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων ενημερώθηκε, μεταξύ άλλων και ο αναθέτων φορέας, το μέγεθος και η έκταση των ζημιών κατέστησαν γνωστές όταν, στο πλαίσιο κατασκευής του προσαγωγού των οικισμών … και … κατεβλήθη προσπάθεια σύνδεσής του με αυτόν (προϋφιστάμενο προσαγωγό).Συνεπώς, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη σκ. 8, και δοθέντος  ότι ως προς τη συνδρομή των λοιπών προϋποθέσεων κατάρτισης της 2ης τροποποιητικής (συμπληρωματικής) σύμβασης δεν προβάλλεται οιαδήποτε πλημμέλεια από τον Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου,  ο ως άνω λόγος πρέπει να γίνει δεκτός ως βάσιμος.Ανακαλεί την 18/2022  πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα ….Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η σύναψη της 2ης τροποποιητικής (συμπληρωματικής) σύμβασης μεταξύ της ΔΕΥΑ… και της εργοληπτικής επιχείρησης «… Α.Ε.» για την υλοποίηση του έργου «Αποχέτευση Οικισμών … – … της Δ.Ε. … – Φάση 1».

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ε/483/2019.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Το Έβδομο Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου επιλαμβανόμενο προσφυγής ανάκλησης κατά της 656/2022 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου (Ζ΄ Διακοπών), με την οποία κρίθηκε ότι η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «...» κωλύεται για το λόγο ότι οι περιστάσεις που αναφέρονται στη συνοδεύουσα τον 1ο Α.Π.Ε. αιτιολογική έκθεση δεν ανάγονται σε γεγονότα απρόβλεπτα, διαπίστωσε ότι το Κλιμάκιο  εφάρμοσε το άρθρο 156 παρ. 1 του ν. 4412/2016 όπως ίσχυε κατά τον χρόνο σύναψης της αρχικής σύμβασης ήτοι πριν από την τροποποίησή του από 1.9.2021 με το άρθρο 75 του ν. 4782/2021 και όχι όπως  ίσχυε κατά τον χρόνο που εγκρίθηκε η σύναψη της συμπληρωματικής (...), δεχόμενο έτσι σιωπηρά ότι το νομικό πλαίσιο που διέπει τις συμπληρωματικές συμβάσεις καθορίζεται από τον χρόνο υπογραφής της αρχικής σύμβασης.(...)Με βάση τα ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτό ότι η τροποποιητική σύμβαση αρχικής όμοιας, καίτοι συνδέεται με αυτή, παρουσιάζει αυτοτέλεια ως προς τις προϋποθέσεις σύναψής της, οι οποίες δεν καθορίζονται από τους όρους της αρχικής σύμβασης αλλά από τις ισχύουσες κάθε φορά νομοθετικές διατάξεις, χωρίς τούτο να μεταβάλλει αναδρομικά το νομικό πλαίσιο που διέπει την εκτέλεσή της, καθόσον δεν ανάγεται στους όρους εκτέλεσης της αρχικής σύμβασης. Κατά τούτο, εκάστοτε εφαρμοστέες είναι οι διατάξεις που ισχύουν κατά το χρονικό σημείο, κατά το οποίο ο αναθέτων φορέας επιλέγει με γνώμονα τη βέλτιστη εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος, το είδος της διαδικασίας που θα εφαρμόσει για την ολοκλήρωση της εκτέλεσης της σύμβασης που βρίσκεται σε εξέλιξη και συγκεκριμένα εάν υποχρεούται να προβεί στην προκήρυξη διεξαγωγής νέας διαγωνιστικής διαδικασίας για τη σύναψη δημόσιας σύμβασης ολοκλήρωσης του έργου ή μη.Κατόπιν τούτων στο υποβληθέν προδικαστικό ερώτημα του Εβδόμου Τμήματος προσήκει η απάντηση ότι στις τροποποιητικές συμβάσεις έργων, εκάστοτε εφαρμοστέες είναι οι διατάξεις που ισχύουν κατά τον χρόνο που ο αναθέτων φορέας αποφασίζει να τροποποιήσει την εκτελούμενη σύμβαση με τη σύναψη της τροποποιητικής.Αναπέμπει, κατά τα λοιπά, την υπόθεση στο Έβδομο Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Υπογραφή σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης...Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι συντρέχουν, εν προκειμένω, οι νόμιμες προϋποθέσεις σύναψης της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης, δεδομένου ότι οι επικαλούμενες βλάβες οφείλονται σε απρόβλεπτες περιστάσεις που συνέτρεξαν μετά τη σύνταξη της αρχικής μελέτης και την κατάρτιση της αρχικής σύμβασης. Ειδικότερα, τα επικαλούμενα περιστατικά στο σχολικό συγκρότημα όπου συστεγάζονται το 6ο Νηπιαγωγείο ... και το 1ο Δημοτικό Σχολείο ... (ενανθράκωση σκυροδέματος και οξείδωση οπλισμού), καθώς και στο 2ο-3ο Νηπιαγωγείο ... (κακή κατάσταση θερμομονωτικών στρώσεων), ανάγονται σε φαινόμενα μη ορατά και άρα μη δυνάμενα να διαπιστωθούν μακροσκοπικά προγενέστερα, ήτοι κατά το χρόνο σύνταξης της οικείας μελέτης, τα οποία εκδηλώθηκαν ως προφανείς φθορές μόλις κατά το χρόνο εκτέλεσης της σύμβασης, για το λόγο δε αυτό οι απαιτούμενες για την αντιμετώπισή τους εργασίες δεν συμπεριλήφθηκαν στην αρχική μελέτη και δεν ενσωματώθηκαν στην αρχική σύμβαση. Ομοίως, δε, η αποκόλληση των πολυκαρβονικών φύλλων επιστέγασης του κεντρικού στεγάστρου στο σχολικό συγκρότημα όπου συστεγάζονται το 2ο Νηπιαγωγείο ... και τα 2ο-3ο Δημοτικά Σχολεία ..., η πρόκληση της οποίας στην αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει τον 1ο Α.Π.Ε. συσχετίζεται μάλιστα και με ακραία καιρικά φαινόμενα (πολύ δυνατός αέρας), ανάγεται άμεσα σε μη δυνάμενη να διαπιστωθεί μακροσκοπικά προϋπάρχουσα καταπόνηση της κατασκευής, η οποία δεν είχε εντοπιστεί και αντιμετωπιστεί με τη μελέτη καθόσον αφορούσε σε φθορά, όχι των πολυκαρβονικών φύλλων καθεαυτών, αλλά των συνδέσμων τους. Εξάλλου, απορριπτέοι ως αλυσιτελείς παρίστανται οι ισχυρισμοί του αιτούντος σχετικά με την ανάλωση του κονδυλίου των απροβλέπτων της αρχικής σύμβασης, καθόσον αυτό δεν αφορά στη νομιμότητα της εν προκειμένω ελεγχόμενης υπό σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης αλλά στην εκτέλεση της αρχικής. Ενόψει των ανωτέρω και λαμβανομένων περαιτέρω υπόψη α) της άμεσης ανάγκης εκτέλεσης των ως άνω εργασιών προς αποτροπή κινδύνων για τη σωματική ακεραιότητα και ασφάλεια των χρηστών των κτιρίων, β) της αδυναμίας τεχνικού διαχωρισμού των επίμαχων εργασιών από αυτές της αρχικής σύμβασης, η οποία δε δύναται να θεωρηθεί ολοκληρωμένη και εντέχνως εκτελεσθείσα ούτε οι αρχικές εργασίες (δύνανται) να παραληφθούν και οι χώροι να παραδοθούν προς χρήση, προ της περάτωσης του συνόλου των εργασιών, οι οποίες θα είναι ημιτελείς, άνευ των εργασιών αποκατάστασης της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης, καθώς και γ) της προσκόμισης των 149 και 150/2019 αποφάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ..., που αφορούν στην τροποποίηση του τεχνικού προγράμματος έτους 2019 και την αναμόρφωση του προϋπολογισμού έτους 2019, ομοίως δε και της 19796/5.8.2019 βεβαίωσης της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου, περί μη εκτέλεσης των εργασιών της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης, το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει να γίνει δεκτή η ένδικη αίτηση, να ανακληθεί η προσβαλλομένη και, μη συντρέχοντος πλέον διακωλυτικού λόγου, να επιτραπεί η υπογραφή του σχεδίου της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης του έργου «ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΣΚΕΥΗ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΩΝ-ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΕΤΟΥΣ 2018-2019», μεταξύ του Δήμου ... και της εταιρείας με την επωνυμία «....» και διακριτικό τίτλο «....».  

Κατασκευή – Αναβάθμιση οδικής σύνδεσης ....ανάκληση της 656/2022 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου (Ζ΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...). Κατ’ ακολουθία αυτών, το παρόν Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη   ότι  το ζήτημα του καθορισμού του κρίσιμου χρόνου που καθορίζει το νομικό πλαίσιο που διέπει τη σύναψη των τροποποιητικών  συμβάσεων, ως εν προκειμένω, ήτοι αυτό της υπογραφής της αρχικής σύμβασης ή αυτό της έκδοσης απόφασης του αρμοδίου οργάνου με την οποία εκδηλώνεται η βούλησή του να συνάψει νέα σύμβαση χωρίς την προκήρυξη  διαγωνισμού αποτελεί θέμα μείζονος σπουδαιότητας,  καθόσον η επίλυσή του μετά την αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου  είναι απολύτως αναγκαία για την ενότητα της νομολογίας και προς διασφάλιση των αρχών της  ασφάλειας δικαίου και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης, κρίνει ότι πρέπει να υποβληθεί, κατ’ άρθρο 328 παρ. 6 του ν. 4700/2020, ερώτημα στην Ολομέλεια περί του αν στις συμπληρωματικές συμβάσεις εφαρμοστέες τυγχάνουν οι διατάξεις που ίσχυαν κατά τον χρόνο υπογραφής της αρχικής σύμβασης ή αντιθέτως οι ισχύουσες κατά τον χρόνο έγκρισης του αρμοδίου οργάνου της προσφυγής στη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης, ώστε η Ολομέλεια να εκφέρει γνώμη επ’ αυτού. Ο Γενικός Επίτροπος της Επικρατείας του Ελεγκτικού Συνεδρίου έχει ήδη γνωμοδοτήσει για το υπό κρίση ζήτημα, με την γνώμη, που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας.

ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΑΠΑΝΤΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1854/2022.

Αντικατάσταση φωτιστικών σωμάτων...Υπό τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Με την ελεγχόμενη Σ.Σ., όπως βασίμως κρίθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη, συντελείται επέκταση του αντικειμένου της αρχικής σύμβασης, με την ανάθεση εκτέλεσης εργασιών, οι οποίες είτε πρόκειται να εκτελεστούν σε επιπλέον οδούς από τις αρχικά προσδιορισθείσες, είτε αφορούν σε αποκατάσταση βλαβών που υπερβαίνουν τη συμβατική δαπάνη του έργου, η οποία επιφέρει επαύξηση του συμβατικού τιμήματος κατά ποσοστό 49,17%. Υπό τις συνθήκες αυτές, ανεξάρτητα αν θα επηρέαζε το αποτέλεσμα της διαδικασίας ανάθεσης της αρχικής σύμβασης προσελκύοντας το ενδιαφέρον και άλλων οικονομικών φορέων, σε κάθε περίπτωση, η ανάθεση στον αρχικό ανάδοχο πρόσθετων εργασιών, οι οποίες, είτε σε ποσότητα είτε σε είδος, δεν είχαν αρχικώς προβλεφθεί και οι οποίες επιφέρουν επαύξηση του οικονομικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης κατά ποσοστό 49,17%, συνιστά τροποποίηση που επεκτείνει σημαντικά το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης (βλ. ΔΕΕ, προηγουμένως ΔΕΚ, απόφ., της 29.4.2010 C-160/08 σκ. 99, της 19.6.2008 C-454/06 σκ. 36), και, ως εκ τούτου, ουσιώδη τροποποίηση, για την οποία απαιτείται νέα διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης. Περαιτέρω, η προσφεύγουσα Α.Α., με την με την 1605/7.12.2020 πράξη της Οικονομικής Επιτροπής, με την οποία εγκρίθηκε η ως άνω τροποποίηση, δεν τεκμηριώνει ότι συντρέχει περίπτωση επιτρεπτής, κατ’ άρθρο 156 παρ. 1 του ν. 4412/2016, ανάθεσης εκτέλεσης συμπληρωματικών εργασιών, χωρίς νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης. Ειδικότερα, από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν προκύπτει η επέλευση απρόβλεπτων περιστάσεων μετά την ανάθεση της αρχικής σύμβασης, ενώ δεν στοιχειοθετούν, κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων, απρόβλεπτες περιστάσεις που δικαιολογούν τη σύναψη της ελεγχόμενης Σ.Σ. η αόριστη επίκληση ατυχημάτων και έντονων καιρικών φαινομένων, χωρίς αυτά να προσδιορίζονται χρονικά και τοπικά και να προκύπτουν από σχετικά δελτία συμβάντων ή καταγραφής ζημιών και χωρίς να συσχετίζονται με συγκεκριμένες επιπτώσεις-βλάβες που εξαιτίας αυτών επήλθε επαύξηση του τεχνικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης. Συναφώς, πέραν της αοριστίας του ισχυρισμού περί ζημιών στο δίκτυο εξαιτίας έντονων καιρικών φαινομένων, ο ισχυρισμός αυτός, κατά το μέρος που γίνεται επίκληση ζημιών στο δίκτυο εξαιτίας της κακοκαιρίας που έλαβε χώρα από 15 έως 17.2.2021, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός, δεδομένου ότι αφορά σε γεγονότα μεταγενέστερα της έγκρισης, με τη 1605/7.12.2020 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ..., του 3ου Α.Π.Ε. και της ελεγχόμενης Σ.Σ.. Επίσης, οι επικαλούμενες συμπληρωματικές εργασίες για την τοποθέτηση των 25 ηλεκτρικών φορτιστών, πέραν του ότι δεν προκύπτει ότι παρουσιάζουν την απαιτούμενη αναγκαία συνάφεια με το τεχνικό αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, δεν συμπεριλαμβάνονται στο αντικείμενό της, όπως αυτό καθορίζεται στον εγκριθέντα 3ο Α.Π.Ε. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, δεν συντρέχει εν προκειμένω η σωρευτικά απαιτούμενη, με το άρθρο 156 παρ. 1 του ν. 4412/2016, προϋπόθεση της ανάγκης εκτέλεσης συμπληρωματικών εργασιών λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων που να δικαιολογεί τη σύναψη της ελεγχόμενης Σ.Σ. χωρίς νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης. Τα αυτά κρίνοντας και το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη πράξη ορθώς εφάρμοσε τις ως άνω διατάξεις, τα δε αντίθετα προβαλλόμενα με την κρινόμενη προσφυγή πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμα.

ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΛΥΜΑΤΩΝ.(...)Συνεπώς, η επιγενόμενη (συνεπεία των θυελλωδών ανέμων και των προκληθεισών μεγάλων κυματισμών) βλάβη, στη θωράκιση του υποθαλάσσιου αγωγού, καθιστά αυτονοήτως μη λειτουργικό το όλο έργο της επέκτασης και του εκσυγχρονισμού της ΕΕΛ, το οποίο σχεδιάστηκε συγκεντρωτικά και προϋπέθετε κατά το χρόνο έγκρισης της οικείας μελέτης και σύναψης της αρχικής σύμβασης την αρτιότητα και λειτουργικότητα του προϋφιστάμενου αγωγού, για τον οποίο η μόνη επέμβαση που προβλέφθηκε προκειμένου να εξασφαλίζεται η καλύτερη διάχυση της εκροής ήταν η προσθήκη στομίων στον διαχυτήρα του. Η λειτουργική αυτή ενότητα επιρρωνύεται, τόσο από την πρόβλεψη της διακήρυξης της αρχικής σύμβασης ότι στο αντικείμενο του έργου περιλαμβάνονται όλες οι απαιτούμενες εργασίες αναβάθμισης και επέκτασης της υφιστάμενης ΕΕΛ, έστω και εάν δεν αναφέρονται ρητά στα τεύχη δημοπράτησης, όσο και από την τεχνική περιγραφή των εργασιών αυτών, η οποία καταστρώθηκε με λεπτομερή παράθεση των υφιστάμενων εγκαταστάσεων, μονάδων και κατασκευών, στις οποίες περιλαμβάνεται και ο υποθαλάσσιος αγωγός που μαζί με τον αντίστοιχο χερσαίο επιτελούν τη λειτουργία της διάθεσης των επεξεργασμένων λυμάτων στην θάλασσα και εντάσσονται στο έργο της επέκτασης της ΕΕΛ. Επομένως, οι συμπληρωματικές εργασίες που περιλαμβάνει η ελεγχόμενη 1η συμπληρωματική σύμβαση είναι τεχνικά αναγκαίες και συντελούν αφενός στην άρτια ολοκλήρωση του αντικειμένου της αρχικής σύμβασης χωρίς να αποτελούν ανεπίτρεπτη επέκτασή του ή μεταβολή της φύσης του, αφετέρου στην επίτευξη του σκοπού του έργου που είναι η επέκταση και αναβάθμιση της υφιστάμενης ΕΕΛ, ώστε να αποκτήσει δυναμικότητα ικανή να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στις αυξημένες απαιτήσεις επεξεργασίας λυμάτων λόγω της προβλεπόμενης αύξησης του πληθυσμού κατά την επερχόμενη 20ετία και των όρων που τίθενται στην περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου. Για τους λόγους αυτούς Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης τηςς  798/2022 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου και την υπέρ αυτής παρέμβαση