ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/271/2022
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου τροποποίησης της ... συναφθείσας σύμβασης, μεταξύ του Δήμου … και του οικονομικού φορέα «… ΑΕ», για την προμήθεια από τον Δήμο …. ηλεκτρικού ρεύματος για τις ανάγκες του Δήμου.(....)Με τα δεδομένα αυτά, το υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο σύμβασης τροποποίησης της …αρχικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου … και της «… ΑΕ» για την προμήθεια ηλεκτρικού ρεύματος, με το οποίο (σχέδιο) επέρχεται επαύξηση κατά 25% των συμφωνηθεισών τιμών μονάδας αγοράς ηλεκτρικού ρεύματος, παραδεκτώς υποβλήθηκε... στο παρόν Κλιμάκιο για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας.(....)Η κατακόρυφη αυτή αύξηση οφείλεται στις συνθήκες που διαμορφώθηκαν στην αγορά ενέργειας σε παγκόσμια κλίμακα, ήτοι σε περιστάσεις τις οποίες η αναθέτουσα Αρχή δεν μπορούσε να προβλέψει, πολλώ δε μάλλον να επηρεάσει ή να αποφύγει, κατά τον χρόνο προκήρυξης της προμήθειας. Ως αποτέλεσμα δε της κατά τα ανωτέρω αύξησης των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, η οικονομική ισορροπία της αρχικής σύμβασης, στην οποία απέβλεψαν αμφότερα τα συμβαλλόμενα μέρη, έχει προδήλως ανατραπεί εις βάρος της αναδόχου κατά τρόπο που δεν είχε προβλεφθεί κατά τον χρόνο σύναψης της αρχικής σύμβασης, ούτε και προγενεστέρως κατά την υποβολή της οικονομικής προσφοράς της αναδόχου.(....)Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου τροποποίησης της ... σύμβασης
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/431/2022
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου τροποποίησης της με αρ. πρωτ. …/14.12.2020 σύμβασης, μεταξύ του Δήμου … και της εταιρείας «… ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ», για την «Προμήθεια ελαιολιπαντικών (Ομάδα 4)».(....)οι απρόβλεπτες περιστάσεις, τις οποίες επικαλείται η αναθέτουσα Αρχή, ήτοι η σημαντική αύξηση των τιμών και τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα, εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης, της κρίσης στην Ουκρανία και των συνεχιζόμενων συνεπειών του “COVID-19”, ναι μεν συντρέχουν, και μάλιστα τις περιστάσεις αυτές δεν μπορούσε να προβλέψει, πολλώ μάλλον να επηρεάσει ή να αποφύγει ο Δήμος κατά τον χρόνο προκήρυξης της προμήθειας (...), πλην όμως, ο τελευταίος έχει το βάρος να αποδείξει ότι, λόγω των απρόβλεπτων αυτών περιστάσεων, έχει ανατραπεί η οικονομική ισορροπία της αρχικής σύμβασης, στην οποία απέβλεψαν τα μέρη, και δη υπερμέτρως εις βάρος της προμηθεύτριας εταιρείας.Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποίησης της …/14.12.2020 σύμβασης, μεταξύ του Δήμου … και της εταιρείας «… ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ».
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/435/2020.
ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1831/2022
ΕΣ/ΚΛΙΜ.ΣΤ/239/2022
ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ-ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου τροποποίησης της 28977/22.6.2021 σύμβασης, μεταξύ του Δήμου … και της εταιρείας «… ΚΑΙ ΣΙΑ Α.Ε.», για την «Προμήθεια υγρών καυσίμων και πετρελαίου θέρμανσης για τις ανάγκες του Δήμου …», κατά το μέρος που αφορά την προμήθεια καυσίμων κίνησης (πετρελαίου κίνησης και βενζίνης αμόλυβδης).(....)Συνακόλουθα, στην ελεγχόμενη περίπτωση, δοθείσας και της φύσης της επίμαχης σύμβασης, που αφορά πάγια και διαρκή ανάγκη, η αναθέτουσα Αρχή όφειλε να είχε εκκινήσει εγκαίρως τη νέα διαγωνιστική διαδικασία, ώστε να είχε ολοκληρωθεί αυτή κατά τον εκ των προτέρων γνωστό χρόνο λήξης της αρχικής σύμβασης (22.6.2022). Εξάλλου, δεν προέκυψε από τα προσκομισθέντα ενώπιον του Κλιμακίου στοιχεία ότι η έγκαιρη εκκίνηση του νέου διαγωνισμού κατέστη ανέφικτη για λόγους που εκφεύγουν της σφαίρας επιρροής της αναθέτουσας Αρχής(....)Η μόνη δε διαφοροποίηση των δύο σχεδίων, ως προς το φυσικό και οικονομικό αντικείμενο της σχεδιαζόμενης προμήθειας, έγκειται στη διαφορετική κατανομή, ανά έτος, των προς προμήθεια ποσοτήτων καυσίμων για τις ανάγκες του Δήμου … και, κατ’ επέκταση, της οικείας δαπάνης.Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποίησης της ... σύμβασης, μεταξύ του Δήμου … και της εταιρείας «… ΚΑΙ ΣΙΑ Α.Ε.».
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1391/2022.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/463/2020
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου τροποποίησης της … σύμβασης της εταιρείας με την επωνυμία «…» με αντικείμενο «Υπηρεσίες Υποστήριξης Διαχείρισης Απορριμμάτων στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας»(....)Τέλος, η προσαύξηση του οικονομικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης με τις ελεγχόμενες συμπληρωματικές υπηρεσίες, εξεταζόμενη σε συνδυασμό με την παράταση της διάρκειας της σύμβασης για 4 μήνες κατ` ανώτατο όριο, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι θα είχε οδηγήσει στην σύναψη σύμβασης με διαφορετικό ανάδοχο, αν είχε αποτελέσει μέρος του αντικειμένου του αρχικού διαγωνισμού, ούτε, άλλωστε, οδηγεί σε μεταβολή του χαρακτήρα της αρχικής σύμβασης.Δεν κωλύεται η σύναψη του σχεδίου τροποποίησης της …/29.4.2020 σύμβασης της εταιρείας με την επωνυμία «…» με αντικείμενο «Υπηρεσίες Υποστήριξης Διαχείρισης Απορριμμάτων στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας».
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/147/2020.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/684/2021
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου τροποποίησης της .../3.6.2021 σύμβασης του Δήμου … για την παροχή των υπηρεσιών «Δαπάνες αποκομιδής απορριμμάτων και ανακυκλώσιμων υλικών ΔΕ …, …, …, … και …».(....)Αντιθέτως, η επίμαχη τροποποιητική σύμβαση δεν οδηγεί σε έμμεση αύξηση της συμβατικής τιμής μέσω της δυνατότητας αναπροσαρμογής του μεταφερόμενου φορτίου σε μικρότερο εύρος από την ανάδοχο, όπως διαλαμβάνεται στην ειδική διοικητική προσφυγή του εργατοϋπαλληλικού σωματείου Ο.Τ.Α. Π.Ε. … «…», καθώς, κατά το άρθρο 8 της αρχικής σύμβασης, η ανάδοχος δικαιούται να λαμβάνει πλήρη αμοιβή ανά δρομολόγιο εφόσον μεταφέρει βάρος φορτίου που υπερβαίνει το συμβατικά καθοριζόμενο κατώτατο όριο για κάθε είδος οχήματος, χωρίς να ασκεί επιρροή αν το μεταφερόμενο βάρος βρίσκεται στο ανώτερο ή κατώτερο αριθμητικό όριο του συμβατικά οριζόμενου εύρους φορτίου(....)Κωλύεται η σύναψη του σχεδίου τροποποίησης.
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/200/2021.
ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/948/2022.
ΕΣ/Κλ.ΣΤ/65/2017
Προμήθεια ηλεκτρικού ρεύματος.(...)iv. Κατόπιν των ανωτέρω και, δεδομένου ότι δεν εκκρεμούν ενστάσεις, προσφυγές ή ένδικα μέσα κατά της ελεγχόμενης διαδικασίας (βλ. την 2021/3.2.2017 βεβαίωση του Δημάρχου ......), δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης.Για τους λόγους αυτούςΔεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου ...... και της εταιρείας «......», για την προμήθεια ηλεκτρικού ρεύματος.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/429/2022
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου τροποποίησης της με αρ. πρωτ. …/26.5.2022 σύμβασης, μεταξύ του Δήμου … και της εταιρείας «… ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», για την προμήθεια λευκού, φρέσκου, αγελαδινού, παστεριωμένου γάλακτος με 3,5% κατ’ ελάχιστον λιπαρά για τους δικαιούχους υπαλλήλους του Δήμου … (στους οποίους παρέχονται τα Μέσα Ατομικής Προστασίας), καθώς και για τις ανάγκες των παιδιών που φιλοξενούνται από τους Παιδικούς Σταθμούς του Δήμου.(....)Οι περιστάσεις αυτές δεν μπορούσαν να προβλεφθούν κατά τον χρόνο της προκήρυξης της προμήθειας φρέσκου γάλακτος, καθόσον οφείλονται στις συνθήκες που διαμορφώθηκαν στην αγορά ενέργειας κυρίως λόγω της κρίσης στην Ουκρανία και των συνεχιζόμενων συνεπειών της πανδημίας covid 19(....)Τούτο διότι, πέραν του ασαφούς χαρακτήρα του, αντίστοιχος όρος περί αναθεώρησης της τιμής μονάδας ανά τρίμηνο δεν προβλεπόταν στα αρχικά έγγραφα της σύμβασης, ούτε στηρίζεται σε ειδική διάταξη νόμου και, ως εκ τούτου, θα οδηγούσε σε στρέβλωση του ανταγωνισμού εις βάρος ήδη διαγωνισθέντων ή δυνητικών διαγωνιζομένων. Συνακόλουθα, νέα τροποποίηση της αρχικής σύμβασης είναι επιτρεπτή μόνο σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις του άρθρου 132 του ν. 4412/2016 και κατόπιν γνωμοδότησης του αρμόδιου γνωμοδοτικού οργάνου και απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου(....)Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποίησης της με αρ. πρωτ. ../26.5.2022 σύμβασης, μεταξύ του Δήμου … και της εταιρείας «… ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», υπό τους διαλαμβανόμενους στη σκέψη 8 όρους.
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/168/2022.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/487/2022
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ-ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:«Δράσεις σχετικές με τη λειτουργία του δικτύου NET-VIS»(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις της παρούσας, η ως άνω αύξηση της διάρκειας της αρχικής σύμβασης κατά 24 μήνες και του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου της κατά το ποσό των 11.407.985,96 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α., ερείδεται σε ρητούς και σαφείς όρους των άρθρων 1.3.1.2, 1.3.2.3 και 6.2.3 της διακήρυξης και του άρθρου 3.3 της αρχικής σύμβασης. Ως εκ τούτου, το υποβληθέν σχέδιο τροποποίησης δεν υπάγεται σε έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο πριν τη σύναψή του
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/392/2022
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Διαφορές από τον προσυμβατικό έλεγχο (Έργα). Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης. Κατασκευή βιολογικού καθαρισμού Δήμου. Πλημμέλεια της μη πλήρωσης των νόμιμων προϋποθέσεων για την υποκατάσταση του αρχικού αναδόχου από τον νέο ανάδοχο (υποκαταστάτρια κοινοπραξία), κατά την κατασκευή του ελεγχόμενου έργου. Σύμβαση εκχώρησης εργολαβίας. Η νομιμότητα της αντικατάστασης του αναδόχου από τρίτο εργολάβο στην κατασκευή μέρους του ελεγχόμενου έργου και, συνακόλουθα, η δυνατότητα τροποποίησης της αρχικής σύμβασης, χωρίς νέα διαδικασία, κρίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 132 και 164 (βλ. και άρθρο 337) του ν. 4412/2016. Απορρίπτει
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/793/2022
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/120/2021
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου «τροποποιητικού συμφωνητικού» για την υπηρεσία καθαρισμού των σταθμών του συστήματος των γραμμών 2 και 3 της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «… Α.Ε.» (… ΑΕ), συμβατικού τιμήματος 940.986,10 ευρώ(....)Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει πως το ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης δεν επιφέρει τροποποίηση της αρχικής σύμβασης παροχής των επίμαχων υπηρεσιών, αλλά, ενόψει της ακύρωσης της διαγωνιστικής διαδικασίας για την επιλογή νέου αναδόχου των υπηρεσιών, αφορά, κατ` ορθό νομικό του χαρακτηρισμό, σε νέα αυτοτελή απευθείας ανάθεση με αντικείμενο την εξακολούθηση παροχής των ίδιων υπηρεσιών, μετά τη λήξη της αρχικής σύμβασης. Επομένως, εφόσον η προϋπολογιζόμενη δαπάνη της ως άνω ανάθεσης υπολείπεται του ποσού των 1.000.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ, το εν λόγω σχέδιο σύμβασης εκφεύγει του προσυμβατικού ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Απαραδέκτως εισάγεται για έλεγχο ενώπιον του Κλιμακίου το υποβληθέν σχέδιο «τροποποιητικού συμφωνητικού».
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/499/2023
Καθαρισμός στεγασμένων και υπαίθριων χώρων :Με δεδομένα αυτά, η κρίση του Κλιμακίου είναι η ακόλουθη: Η υπό ανωτέρω στοιχ. α) εγκριθείσα τροποποίηση της αρχικής 8252/30.5.2022 σύμβασης, με αύξηση του συμβατικού τιμήματος για την παροχή των ήδη εκτελούμενων υπηρεσιών καθαριότητας στους εκατόν είκοσι έξι (126) σταθμούς Α. Κεντρικής και Νοτίου Ελλάδας και Β. Μακεδονίας - Θράκης, οι οποίες περιλαμβάνονται στο εξαρχής προκηρυχθέν φυσικό αντικείμενο του διαγωνισμού, οφείλεται στην αύξηση του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου και μισθού, όπως αυτά διαμορφώθηκαν με την προαναφερθείσα τελευταία υπουργική απόφαση, η αύξηση δε αυτή έλαβε χώρα κατά την εκτέλεση της εν λόγω σύμβασης. Ως εκ τούτου, ο αναθέτων Φορέας νομίμως προέβη στην αντίστοιχη αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος της αρχικής σύμβασης, κατ’ εφαρμογήν της διάταξης του άρθρου 337 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, δεδομένου επιπλέον ότι με τη συγκεκριμένη τροποποίηση δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση της αρχικής σύμβασης, ούτε η δαπάνη αυτής υπερβαίνει το 50% της αξίας της. Ως εκ τούτου, δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποίησης της 8252/30.5.2022 σύμβασης, κατά το μέρος που αφορά στην αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος για την παροχή των ήδη εκτελούμενων υπηρεσιών καθαριότητας, μηνιαίου κόστους κατά τα ανωτέρω 264.204,30 ευρώ πλέον ΦΠΑ. Αντιθέτως, η τροποποίηση της αρχικής σύμβασης, κατά το μέρος που αφορά στην επαύξηση του φυσικού και οικονομικού της αντικειμένου, με την ένταξη σε αυτήν των εργασιών καθαρισμού των εννέα (9) σταθμών της νέας Σιδηροδρομικής γραμμής «Κιάτο - Αίγιο», κατ’ επίκληση της ίδιας ως άνω διάταξης του άρθρου 337 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, ποσού 310.497,14 ευρώ πλέον ΦΠΑ, παρίσταται μη νόμιμη. Τούτο, διότι στην οικεία 6289/16.6.2023 εγκριτική απόφαση του ΔΣ της «......», όπως συμπληρώνεται με τις προαναφερόμενες εισηγήσεις της αρμόδιας Υπηρεσίας του Οργανισμού, δεν τεκμηριώνεται η συνδρομή, κατά την εκτέλεση της αρχικής σύμβασης, απρόβλεπτων περιστάσεων, μη οφειλόμενων σε έλλειψη επιμέλειας εκ μέρους του αναθέτοντος φορέα, οι οποίες (περιστάσεις) να καθιστούν την εκτέλεση επιπλέον υπηρεσιών καθαρισμού απολύτως επιβεβλημένη, ώστε να αποτελέσουν «ενιαίο, ομοειδές έργο» με την αρχική σύμβαση. Αναφέρεται μόνο αορίστως ότι οι νέοι αυτοί σταθμοί παραδόθηκαν προς χρήση σε χρόνο μεταγενέστερο της προκήρυξης του διαγωνισμού, χωρίς να ήταν εφικτή η εκτίμηση εκ των προτέρων της ακριβούς χρονικής στιγμής ή της έκτασης της ένταξής τους στη χάραξη των δρομολογίων στο προσφάτως επεκταθέν τμήμα της Γραμμής «Κιάτο - Αίγιο» του ΟΣΕ. Οι υπηρεσίες, όμως, καθαρισμού των χώρων των νέων αυτών σταθμών έχουν μία αυτοτελή λειτουργία και εκπληρώνουν τους σκοπούς του αναθέτοντος φορέα χωρίς να εξαρτώνται από τις εκτελούμενες υπηρεσίες της αρχικής σύμβασης, μπορούν δε να ανατεθούν ανεξάρτητα από αυτές. Επομένως, με την ελεγχόμενη τροποποίηση – επαύξηση, επιχειρείται, χωρίς να συντρέχουν απρόβλεπτες περιστάσεις, κατ’ ουσίαν, η παροχή υπηρεσιών μη αμέσως συνεχόμενων με το φυσικό αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, χωρίς την τήρηση των νόμιμων διαδικασιών για την ανάθεσή τους αυτοτελώς, αλλά διά της προσθήκης τους στο αντικείμενο ήδη εκτελούμενης σύμβασης, αποσκοπώντας τελικώς στην αποφυγή εφαρμογής των διατάξεων του ν. 4412/2016 αναφορικά με τις διαδικασίες ανάθεσης των δημόσιων συμβάσεων, κατά παράβαση του άρθρου 337 παρ. 1 περ. γ΄ του ανωτέρω νόμου. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης κατά το μέρος τούτο.