ΕΣ/ΚΛ.ΤΜ.7/119/2015
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
"Εκτέλεση εργασιών συντήρησης των αντλιοστασίων ύδρευσης και αποχέτευσης" Με δεδομένα αυτά και λαμβάνοντας επιπλέον υπόψη την 2477/22.10.2013 απόφαση του Δημάρχου ..... περί τοποθετήσεως των δημοτικών υπαλλήλων στα Τμήματα των Διευθύνσεων του Δήμου και σύμφωνα με την οποία στο Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικών Έργων και Σηματοδότησης της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών, στην αρμοδιότητα του οποίου ανήκει η εκτέλεση των ως άνω εργασιών, όπως προκύπτει από τον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας [βλ. το άρθρ. 19 παρ. 13 παρίπτ. 6 της 53045/1555/10.4.2013 απόφασης της Γενικής Γραμματέως Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου (ΦΕΚ Β΄ 864)], έχουν τοποθετηθεί τέσσερις υπάλληλοι, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το προσωπικό που υπηρετεί δεν επαρκεί για να αναλάβει την πλήρη, καθημερινή και σε εικοσιτετράωρη βάση ηλεκτρολογική συντήρηση του συνόλου των αντλιοστασίων ύδρευσης - αποχέτευσης του Δήμου ...... Εξάλλου, οι ανατιθέμενες υπηρεσίες αφενός μεν δεν αφορούν στο σύνολο των αντλιοστασίων του Δήμου αλλά μόνο στα αντλιοστάσια της Δ.Ε. …και αφετέρου πρόκειται να διαρκέσουν για περιορισμένο χρονικό διάστημα, ήτοι για πέντε μήνες από την υπογραφή της οικείας σύμβασης. Ως εκ τούτου, η ανάθεση αυτή παρίσταται εν προκειμένω δικαιολογημένη εν όψει των συγκεκριμένων περιστάσεων και δεν αντίκειται, κατά την κρίση του Κλιμακίου, στην αρχή της οικονομικότητας, ο δε σχετικός λόγος διαφωνίας θα πρέπει να απορριφθεί ως αβασίμως προβαλλόμενος. Αντιθέτως, ο λόγος διαφωνίας σύμφωνα με τον οποίο δεν προκύπτει τεκμηριωμένα και αναλυτικά ο προϋπολογισμός της ανατιθέμενης υπηρεσίας θα πρέπει να γίνει δεκτός ως βάσιμος, καθόσον στην από 20.2.2014 τεχνική περιγραφή δεν γίνεται αναφορά σε συγκριτικά οικονομικά στοιχεία, τα οποία ελήφθησαν υπόψη από το Δήμο ..... προκειμένου να προσδιοριστεί, έστω και ως γενικό σύνολο, η προϋπολογισθείσα αξία των υπηρεσιών που ανατέθηκαν. Η έλλειψη δε αυτή καθιστά αόριστο και μη επιδεχόμενο δικαστικής εκτίμησης τον προϋπολογισμό του ανατεθέντος έργου και κατά συνέπεια τη νομιμότητα της προσφυγής στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης και πλήττει, κατά τούτο, τη νομιμότητα της υπό κρίση δαπάνης. Τέλος, η δαπάνη παρίσταται μη κανονική, καθόσον για την πραγματοποίησή της δεσμεύτηκε με την 6/3.2.2014 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής το σύνολο της εγγεγραμμένης στον Κ.Α.Ε. 25/6262.0001 πίστωσης, ποσού, κατά το χρόνο εκείνο, 48.000 ευρώ, σε βάρος της οποίας εκδόθηκε τελικώς το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής και η οποία, ανεξαρτήτως των αναμορφώσεων του προϋπολογισμού που ακολούθησαν, παρέμεινε κατ’ αυτόν τον τρόπο δεσμευμένη, δηλαδή για ολόκληρο το εγγεγραμμένο ποσό, έως τη λήξη του οικονομικού έτους. Πλην όμως, σύμφωνα με όσα ήδη εκτέθηκαν, η απόφαση δημοσιονομικής δέσμευσης, με την οποία δημιουργείται έναντι των τρίτων υποχρέωση για πληρωμή, πρέπει να είναι αντίστοιχη, ως προς το ύψος της δαπάνης, με την εκάστοτε απόφαση διοικητικής ανάληψης υποχρέωσης ενώ δεν επιτρέπεται καταρχήν να αναλαμβάνεται, εκ των προτέρων, το εγγεγραμμένο σ’ αυτήν ποσό στο σύνολό του, παρά μόνο για τις ρητώς προβλεπόμενες και περιοριστικά αναφερόμενες στο νόμο περιπτώσεις, στις οποίες δεν εμπίπτει η ελεγχόμενη δαπάνη.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/362/2024
Συντήρηση αντλιοστασίων υπόγειων διαβάσεων (....)Υπό το ανωτέρω πραγματικό της προκείμενης υπόθεσης και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Δικαστήριο κρίνει ότι ορθώς με την προσβαλλομένη έγινε δεκτό ότι είναι μη νόμιμη η απαίτηση της διακήρυξης, για τη διακρίβωση της καταλληλότητας των υποψηφίων να προσκομίζεται από αυτούς έγγραφη απόδειξη προηγούμενης εμπειρίας στη συντήρηση αντλιοστασίων τοποθετημένων αποκλειστικά σε υπόγειες διαβάσεις πεζών και οχημάτων. Τούτο διότι, καταρχάς, η απόκλιση από τις προβλέψεις περί εμπειρίας στη διακήρυξη του έτους 2023 σε σχέση με τις ομοίου περιεχομένου προβλέψεις στις προηγούμενες δύο διακηρύξεις (ετών 2018 και 2020, με ΑΔΑΜ 18PROC002564308 2018-01-19 και 20PROC007308980 2020-09-14, αντίστοιχα) που αφορούσαν στην ανάθεση υπηρεσιών συντήρησης αντλιοστασίων από την ίδια Περιφέρεια, δεν τεκμηριώνεται πειστικά από την προσφεύγουσα και την παρεμβαίνουσα, καθόσον μολονότι οι εργασίες που πρέπει να εκτελεστούν από την ανάδοχο είναι ακριβώς ίδιες βάσει των τριών ως άνω διακηρύξεων (βλ. τις παρατεθείσες στη σκ. 11 εργασίες), στην τελευταία –και ήδη κρινόμενη- διακήρυξη προστέθηκε η ανωτέρω απαίτηση για απόκτηση εμπειρίας αποκλειστικά σε υπόγειες διαβάσεις πεζών και οχημάτων. Δεδομένου, ωστόσο, ότι πρόκειται να εκτελεστούν οι ίδιες ακριβώς εργασίες συντήρησης, δεν αιτιολογείται γιατί οι υποψήφιοι ανάδοχοι απαιτείται να έχουν εμπειρία στην ανωτέρω εξειδικευμένη κατηγορία αντλιοστασίων και δεν αρκεί η μέχρι τότε απαιτούμενη γενική εμπειρία σε εν γένει εργασίες «συντήρησης ή κατασκευής ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων αντλιοστασίων ή ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων ή ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων». Περαιτέρω, δεν αποδεικνύεται από τα στοιχεία του φακέλου ότι συντρέχουν οι περιστάσεις που προβάλλονται με την κρινόμενη προσφυγή και παρέμβαση, οι οποίες να δικαιολογούν την απόδειξη ειδικής εμπειρίας σε αντλιοστάσια υπογείων διαβάσεων πεζών και οχημάτων, ήτοι η «αλλαγή στη συχνότητα εμφάνισης και την ένταση ακραίων καιρικών φαινομένων λόγω κλιματικής αλλαγής» και η επίκληση της «εκτέλεσης μεγάλων έργων υποδομής, όπως οι εργασίες ανάπλασης του Φαληρικού Δέλτα, στην περιοχή του οποίου βρίσκονται πολλά από τα προς συντήρηση αντλιοστάσια» με αποτέλεσμα να μην αρκεί η απλή εμπειρία στη συντήρηση αντλιοστασίων, καθώς αυτά αποτελούν ενιαίο σύνολο υδραυλικού, κτηριακού και ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, ώστε να είναι δυνατή η πρόληψη και αντιμετώπιση προβλημάτων με την εξεύρεση των καταλληλότερων λύσεων (πχ διάνοιξη εναλλακτικών οδών απορροής).(....)Κατ’ ακολουθίαν των προεκτεθέντων, η κρινόμενη προσφυγή ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί και να μην ανακληθεί η 91/2023 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕλΣυν.Τμ.7(ΚΠΕ)362/2015
ΕΡΓΑΣΙΕΣ – ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ:Nόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε ιδιώτη για την παροχή υπηρεσιών συντήρησης και επισκευής εγκαταστάσεων ύδρευσης του Δήμου, καθόσον η ανάθεση των ανωτέρω υπηρεσιών παρίσταται στην προκειμένη περίπτωση δικαιολογημένη και δεν αντίκειται στην αρχή της οικονομικότητας, διότι το προσωπικό που υπηρετεί στο δήμο δεν επαρκεί για να αναλάβει την πλήρη, καθημερινή και σε εικοσιτετράωρη βάση ηλεκτρολογική παρακολούθηση και συντήρηση των ως άνω αντλιοστασίων του Δήμου
ΕΣ/ΚΛ.Ε/380/2017
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Στην προκειμένη υπόθεση, με δεδομένο ότι το από 28.3.2017 Τυποποιημένο Έντυπο Υπεύθυνης Δήλωσης που υπέβαλε ο οικονομικός φορέας «….» νομίμως μεν υπογραφόταν, ωστόσο, δεν μονογραφόταν σε κάθε φύλλο του, έπρεπε ο αναθέτων φορέας να καλέσει τον προσφέροντα, του οποίου η προσφορά ήταν πλήρης κατά τα λοιπά, να άρει την ανωτέρω πλημμέλεια, εάν υφίστατο περίπτωση εκ μέρους του, ώστε ο κύκλος των συμμετεχόντων στη διαγωνιστική διαδικασία να διατηρηθεί ο ευρύτερος δυνατός και να μην αποκλειστεί ο προσφέρων μόνο για την παράλειψη αυτή, η οποία αποδιδόμενη σε παραδρομή συνιστά πρόδηλο τυπικό σφάλμα που δεν επιδρά επί του περιεχομένου της προσφοράς. Εσφαλμένως, κατά συνέπεια, ο αναθέτων φορέας παρέλειψε να καλέσει τον προαναφερόμενο μειοδότη (2ος κατά σειρά) και για το λόγο αυτό πάσχει η απόρριψη της προσφοράς του ως απαράδεκτης. Τα αυτά ισχύουν για τον προσφέροντα «…» (9ο μειοδότη). 5. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία κατά το μέρος που αφορά στην ανάδειξη ως αναδόχου της «….» είναι νόμιμη. Ως εκ τούτου, δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης για την εκτέλεση του έργου «Ανακαίνιση - Αναβάθμιση αντλιοστασίων και δεξαμενών επεξεργασμένου νερού» (Εργολαβία Ε.866), το οποίο επισυνάπτεται και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παρούσας.
ΕλΣυν.Κλ.Τμ.7/107/2018
Παροχή υπηρεσιών: Με τα δεδομένα αυτά η κρινόμενη απευθείας ανάθεση είναι μη νόμιμη. Ειδικότερα η εποπτεία και συντήρηση των αντλιοστασίων του Δήμου … ανάγεται στα συνήθη καθήκοντα του προσωπικού του, στα ανωτέρω δε αναφερόμενα έγγραφα δεν προβάλλεται υποστελέχωσή του στο αναγκαίο για την εκτέλεση αυτών προσωπικό αλλά μόνο έλλειψη της απαιτούμενης εξειδίκευσης αυτού, η οποία, ωστόσο, δεν αποδεικνύεται. Περαιτέρω, όπως προκύπτει από την τεχνική έκθεση, οι εργασίες διακρίνονται σε δύο κατηγορίες από τις οποίες η μία, που αφορά σε δύο αντλιοστάσια με δύο δεξαμενές του δικτύου ύδρευσης .., εμπλέκει προσφάτως εγκατεστημένο (12.7.2017) και, συνεπώς, σύγχρονο σύστημα αυτοματισμού, ενώ η άλλη, η οποία αφορά στην πλειοψηφία των αντλιοστασίων, αφορά στις συνηθισμένες εργασίες εποπτείας και συντήρησης των από χρόνια λειτουργούντων αντλιοστασίων του. Από κανένα στοιχείο δε δεν αιτιολογείται γιατί το προσωπικό του Δήμου, τόσο αναφορικά με πτυχιούχους ανώτατης εκπαίδευσης - πολιτικοί μηχανικοί, μηχανολόγοι μηχανικοί και ηλεκτρολόγοι μηχανικοί, που είναι αρμόδιοι να εντοπίσουν μία βλάβη και να ορίσουν τον τρόπο επιδιόρθωσής της - όσο και με τεχνίτες, δεν διαθέτουν την απαιτούμενη γνώση που η ειδικότητά τους τεκμαίρει ότι κατέχουν για την εκτέλεση των ανατεθεισών υπηρεσιών. Εξάλλου, σύμφωνα με την ίδια έκθεση οι ηλεκτρολογικής και μηχανολογικής φύσης επιδιορθώσεις και για τις δύο κατηγορίες αφορούν σε μικροβλάβες, που είναι και το αντικείμενο εργασίας των ηλεκτρολόγων και ηλεκτροτεχνιτών του Δήμου, σύμφωνα με τα προαναφερόμενα έγγραφα. Επίσης, αναφορικά με την κατηγορία εργασιών που αφορά στα αντλιοστάσια και δεξαμενές του δικτύου ύδρευσης …, τα οποία ανακατασκευάστηκαν με έργο που ανέλαβε ο ανάδοχος που ανέλαβε και τις υπό κρίση υπηρεσίες και διαθέτουν νέο σύστημα λειτουργίας και αυτοματισμού (PLC), ήδη εκπαιδεύτηκαν από αυτόν δύο μηχανικοί για τον χειρισμό του συστήματος. Ο ισχυρισμός του Δήμου ότι ο χειρισμός του συστήματος είναι εργασία διάφορη από τον προγραμματισμό του προβάλλεται αλυσιτελώς, διότι οι εργασίες που και ο ίδιος ο ανάδοχος ανέλαβε δεν αφορούν στον προγραμματισμό του συστήματος, δεδομένου ότι οι απαιτούμενες αλλαγές δεν θα γίνουν απ’ αυτόν αλλά από πιστοποιημένους προγραμματιστές με τους οποίους θα συνεργαστεί. (...)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το 67, οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/Τμ.6/2118/2013
Αίτηση για ανάκλησης της 76/2013 Πράξεως του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας αποφάσεως, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι : Α) Ο όρος της διακηρύξεως σύμφωνα με τον οποίο, για να είναι παραδεκτή η συμμετοχή κοινοπραξιών στο διαγωνισμό απαιτείται κάθε μέλος αυτής να είναι εγγεγραμμένο στην 5η ή 6η τάξη του ΜΕΕΠ και στις δύο κατηγορίες εργασιών (οικοδομικά και ηλεκτρομηχανολογικά) αντίκειται στις διατάξεις των άρθρων 39, 42, 44 και 46 παρ.3 και 4 του Π.Δ/τος 60/2007, οι οποίες θεσπίζουν υποχρέωση (δεσμία αρμοδιότητα) της αναθέτουσας αρχής να αποδέχεται την καταρχήν συμμετοχή στο διαγωνισμό κοινοπραξιών οι οποίες καλύπτουν, μέσω των ικανοτήτων των μελών τους, τις απαιτήσεις της διακηρύξεως. Άλλωστε ο σκοπός παροχής δικαιώματος συμμετοχής σε δημοπρασίες και στις κοινοπραξίες, συνίσταται στην ένωση των ικανοτήτων (τεχνικών, οικονομικών κ.λπ.) των μετεχόντων σε αυτές κατά τρόπον ώστε να πληρούνται εκάστοτε οι απαιτήσεις της διακηρύξεως, Β) Η επιλογή των κριτηρίων για την αξιολόγηση της τεχνικής καταλληλότητας των υποψηφίων ανάγεται κατ’ αρχάς στη διακριτική ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής, πλην όμως αυτή κατά την επιλογή των πλέων πρόσφορων τοιούτων δεσμεύεται απολύτως να τηρεί τις αρχές του ελεύθερου ανταγωνισμού και της αναλογικότητας. Ο όρος με τον οποίο απαιτείται κάθε μέλος συμμετέχουσας κοινοπραξίας να είναι εγγεγραμμένο στην απαιτούμενη τάξη πτυχίου και για τις δύο καλούμενες κατηγορίες εργασιών (οικοδομικά και ηλεκτρομηχανολογικά), ως ήδη αναφέρθηκε, παρεμποδίζει αδικαιολόγητα και υπέρμετρα τη συμμετοχή στο διαγωνισμό εργοληπτικών επιχειρήσεων που αν και οι ίδιες δεν ικανοποιούν την απαίτηση αυτή ως προς μία κατηγορία εργασιών, μπορούν να θέσουν υποψηφιότητα ως μέλη κοινοπρακτικού σχήματος συμπράττοντας με εταιρείες που ανταποκρίνονται στη ζητούμενη κατηγορία και τάξη, και κατά συνέπεια είναι αντίθετος προς την αρχή του υγιούς ανταγωνισμού, ο οποίος υποχρεώνει την αναθέτουσα αρχή να μην θέσει αυτόν ως κριτήριο καταλληλότητας στη συγκεκριμένη διαγωνιστική διαδικασία, Γ) Ο ως άνω περιορισμός παρεμποδίζει αδικαιολόγητα την ανάπτυξη ανταγωνισμού με τη συμμετοχή στο διαγωνισμό όσο το δυνατόν περισσοτέρων υποψηφίων, καθώς αναιρεί χωρίς επιτακτικό λόγο δημοσίου συμφέροντος και κατά παράβαση της αρχής της αναλογικότητας, την προαναφερόμενη δυνατότητα που παρέχει το σχήμα της κοινοπραξίας, η τεχνική ικανότητα του οποίου, συνολικά, ως ενιαίου φορέα, ενδιαφέρει την αναθέτουσα αρχή κατά τη διενέργεια του διαγωνισμού και όχι η ικανότητα ενός εκάστου των μελών που την απαρτίζουν. Η επίκληση λόγων δημοσίου συμφέροντος ως η προστασία της υγείας ή λόγων αναγόμενων στην πολυπλοκότητα του έργου, δεν καθιστούν ανάλογο τον περιορισμό, καθόσον στη διακήρυξη προβλέπεται η δυνατότητα συμπράξεως με τη μορφή της δάνειας εμπειρίας και η σύσταση υπεργολαβίας, γεγονότα που, κατ’ ουσίαν, εμποδίζουν μόνον το κοινοπρακτικό σχήμα να συμμετάσχει στη διαγωνιστική διαδικασία χωρίς δικαιολογητικό προς τούτο λόγο, Δ) Είναι αληθές ότι η υπό σύσταση κοινοπραξία «…….» δεν κατέθεσε προσφορά με επιφύλαξη, πλην όμως ο ως άνω περιορισμός, συνιστά αφεαυτού παρεμπόδιση συμμετοχής στο διαγωνισμό, η δε επίκληση των παραγωγικών αιτίων της βουλήσεως των δύο εταιρειών, ως η εμπορική τους πολιτική, δεν ασκεί εν προκειμένω επιρροή, καθόσον ανάγεται στη στρατηγική των επιχειρήσεων η συμμετοχή τους σε κοινοπραξία, η οποία πρέπει σε κάθε περίπτωση να διασφαλίζεται καθώς εξασφαλίζει την ανάπτυξη υγιούς και πραγματικού ανταγωνισμού. Εξάλλου ο ως άνω όρος, κατά την κοινή πείρα και λογική, παρεμπόδισε τη συμμετοχή στο διαγωνισμό όλων των εργοληπτικών επιχειρήσεων (και όχι μόνον του συγκεκριμένου κοινοπρακτικού σχήματος) που δεν πληρούσαν αυτοτελώς τα τιθέμενα κριτήρια, πλην όμως θα μπορούσαν να συμμετάσχουν στη δημοπρασία από κοινού με άλλους οικονομικούς φορείς κατά τρόπον ώστε η ενιαία υποψηφιότητα να πληροί τους όρους της διακηρύξεως, Ε) Ο όρος του συμβατικού κειμένου περί συστάσεως υπεργολαβίας κατά την εκτέλεση της συμβάσεως, ως προς το υπολοιπόμενο τμήμα του έργου (18,9%), μετά την αφαίρεση της υποχρεωτικής υπεργολαβίας της προμήθειας και εγκατάστασης του ιατρικού και ξενοδοχειακού εξοπλισμού που αντιστοιχεί στο 17,1% του συνολικού συμβατικού αντικειμένου, είναι νόμιμος, καίτοι δεν προβλέπεται στην οικεία διακήρυξη και δεν γνωστοποιήθηκε με την προσφορά το πρόσωπο του υπεργολάβου, καθόσον αναφέρεται στην περίπτωση δυνητικής υπεργολαβίας που μπορεί να προκύψει κατά την εκτέλεση της συμβάσεως, τελεί δε υπό την έγκριση της αναθέτουσας αρχής ως προς την τήρηση των νομίμων προϋποθέσεων συνάψεώς της, ΣΤ) Σε ότι αφορά στη συγγνωστή πλάνη, το Τμήμα, λαμβάνοντας υπ’ όψιν του, αφενός μεν ότι ο όρος περί συνδρομής στο πρόσωπο κάθε κοινοπρακτούντος μέλους της ζητούμενης τάξης πτυχίου για όλες τις κατηγορίες εργασιών, είχε περιληφθεί σε διακηρύξεις έργων της ίδιας αναθέτουσας αρχής χωρίς να διαπιστωθούν πλημμέλειες κατά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας, αφετέρου δε, ότι η 3698/2012 απόφαση του Τμήματος Μείζονος – Επταμελούς Σύνθεσης, με διάδικο την ήδη αιτούσα, η οποία έκρινε οριστικά επί της νομιμότητας αυτού, δημοσιεύθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2012 και ο ελεγχόμενος διαγωνισμός εγκρίθηκε το έτος 2011 και επαναπροκηρύχθηκε στις 2.5.2012, δηλαδή σε χρονικό σημείο προγενέστερο της δημοσίευσης αυτής, κρίνει κατά πλειοψηφία ότι δικαιολογείται στη συγκεκριμένη περίπτωση η αναγνώριση συγγνωστής πλάνης υπέρ των οργάνων της αναθέτουσας αρχής και η εκ του λόγου αυτού ανάκληση της προσβαλλομένης Πράξεως του Κλιμακίου. Μειοψήφισε η Σύμβουλος …., η οποία διατύπωσε την άποψη, με την οποία συντάχθηκαν και οι έχουσες συμβουλευτική ψήφο Πάρεδροι, …..και ….., ότι στους περιοριστικά αναφερόμενους λόγους ανακλήσεως των Πράξεων του Κλιμακίου δεν
ΕΣ/ΚΛ.Ε/367/2017
Προσυμβατικός έλεγχος συμπληρωματικης συμβασης. (..)Ειδικότερα, όσον αφορά στις συμπληρωματικές χωματουργικές εργασίες, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει, ούτε εξάλλου η αναθέτουσα αρχή προβάλλει, ότι ο άνω υπόγειος αγωγός καυσίμων της Π.Α. και το υπόγειο δίκτυο της Δ.Ε.Η. κατασκευάστηκαν μετά τη σύνταξη της μελέτης του έργου. Συνεπώς, κατά τη σύνταξη αυτής έπρεπε και ήταν εφικτό, κατά την κοινή πείρα και λογική, να είχε επιλεγεί ο ενδεικνυόμενος για την προστασία των άνω στοιχείων τρόπος διέλευσης των προαναφερόμενων αγωγών (δονητική διείσδυση), η κάλυψη του κόστους της οποίας μη νομίμως, ως εκ τούτου, επιδιώκεται με την ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση. Ομοίως, ως απρόβλεπτη περίσταση δεν μπορεί να θεωρηθεί ούτε η χρήση των άνω τάφρων ως αρδευτικών καναλιών κατά τη θερινή περίοδο, ιδίως ενόψει της, κατά τα κοινώς γνωστά, ύπαρξης στη ευρύτερη περιοχή μεγάλων εκτάσεων αγροτικών καλλιεργειών, ούτε η χρήση αυτών για την τροφοδοσία της λίμνης από τον Πηνειό ποταμό προς διασφάλιση της απαιτούμενης για τη διάσωση της πανίδας ελάχιστης στάθμης υδάτων, αφού τούτο προβλεπόταν ρητά από την 112839/18.12.2000 Κ.Υ.Α, με την οποία είχαν εγκριθεί οι περιβαλλοντικοί όροι για την υλοποίηση του έργου (βλ. σελ. 11 αριθ. 41 και σελ. 13 αριθ. 53 ). Περαιτέρω, οι κλοπές υλικών και οι διαρρήξεις των αντλιοστασίων, με την όλως αόριστη και αναπόδεικτη επίκληση των οποίων επιχειρείται να αιτιολογηθεί η ανάθεση των άνω υπό στοιχεία 2), 3) και 4) εργασιών, και αληθείς υποτιθέμενες δεν συνιστούν απρόβλεπτες περιστάσεις που δικαιολογούν την ανάθεση των εν λόγω συμπληρωματικών εργασιών...Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η σύναψη της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης δεν είναι νόμιμη και, για το λόγο αυτό, κωλύεται η υπογραφή της.ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/335/2018
ΕΣ/ΚΛ.Ε/428/2021
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:«Εκτέλεση εργασιών στεγανοποίησης και μόνωσης κτηρίων του Πανεπιστημίου …», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 2.741.935,48 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.24%), και συμβατικής αξίας 2.414.463,22 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.).(...)Καίτοι δήλωσαν δηλαδή ότι θα στηριχθούν στις ικανότητες άλλων «βοηθητικών» οικονομικών φορέων, δεν δήλωσαν τις ως άνω εταιρείες ως υπεργολάβους τους, ούτε το ποσοστό της σύμβασης που κάθε μία από αυτές θα αναλάβει. Δοθέντος όμως ότι η παράλειψη αυτή ήταν ουσιώδης και δεν μπορούσε να θεραπευτεί, έπρεπε η προσφορά των οικονομικών φορέων ΑΦΟΙ … ΑΤΕ και εταιρείας … ΑΤΕ να απορριφθούν για το λόγο αυτό.(....)Αν, αντιθέτως, η αναθέτουσα αρχή είχε ασκήσει την διακριτική ευχέρεια που της παρέχεται εκ της παραγράφου 2 του άρθρου 78 του ν.4412/2016 για την εκτέλεση ορισμένων κρίσιμων εργασιών απευθείας από τον ίδιο τον συμμετέχοντα, ή αν επιθυμούσε η ως άνω ζητούμενη εμπειρία να συντρέχει στο πρόσωπο ενός και μόνο δανειοπαρόχου θα έπρεπε να έχει εκφραστεί σαφέστερα. Εντούτοις, τυχόν ασάφειες ή πλημμέλειες των εγγράφων της σύμβασης δεν μπορούν να ερμηνεύονται σε βάρος των διαγωνιζομένων, κατά παράβαση των αρχών του ανταγωνισμού και της παροχής ίσων ευκαιριών, χωρίς τουλάχιστον να παρέχεται σε αυτούς, οι οποίοι βλάπτονται από την ασάφεια ή την πλημμέλεια αυτή, η δυνατότητα να συμπληρώσουν την τυχόν ελαττωματική προσφορά τους(....)Κατόπιν τούτων, η εγγυητική επιστολή που υπέβαλε η εταιρεία … ΑΤΕ δεν έφερε προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή της οποίας η εγκυρότητα να μπορεί να διαπιστωθεί από την αναθέτουσα αρχή και από κάθε τρίτον και ως εκ τούτου η υποβληθείσα εγγυητική επιστολή ήταν απολύτως ανυπόγραφη εφόσον δεν έφερε ούτε ηλεκτρονική ούτε φυσική υπογραφή του εκδότη πιστωτικού οργανισμού (ΤΜΕΔΕ). Σε κάθε περίπτωση ακόμα και εάν θεωρηθεί ότι πάντως καταρχήν υπεβλήθη εγγυητική επιστολή, και πάλι, εφόσον δεν έφερε ηλεκτρονική υπογραφή δεν συνιστούσε εγγυητική επιστολή συμμετοχής ηλεκτρονικής έκδοσης και ως εκ τούτου η εταιρεία … ΑΤΕ όφειλε να προσκομίσει πρωτότυπο αυτής εντός τριών εργασίμων ημερών στην αναθέτουσα αρχή, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της διακήρυξης για τις μη ηλεκτρονικές εγγυητικές επιστολές συμμετοχής. Ως εκ τούτου η προσφορά της έπρεπε να απορριφθεί για τον λόγο αυτό. Εξάλλου, η εκ των υστέρων επιβεβαίωση της εγκυρότητάς της από το ΤΜΕΔΕ δεν ασκεί επιρροή, διότι η παράλειψη το πρώτον νόμιμης υποβολής της με την προσφορά της, ενόψει των όρων της διακήρυξης και του νόμου, κατέστησε την προσφορά της άνευ ετέρου απορριπτέα.Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «…» (…) και του οικονομικού φορέα … ΑΝΩΝΥΜΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΕΣ/ΤΜ.6/2246/2017
ΕΡΓΑ. Συμπληρωματικες συμβασεις.(..) ζητείται η ανάκληση της 367/2017 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης του έργου «Κατασκευή έργων μεταφοράς και διανομής νερού λίμνης ..., Α΄φάση» (..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τα όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, το Τμήμα, κρίνει ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 57 του ν. 3669/2008 για τη σύναψη της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης κατά τα ορθώς κριθέντα υπό του Κλιμακίου, καθόσον ούτε από την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει τον 2ο Α.Π.Ε. ούτε από τα λοιπά στοιχεία του φακέλου αποδεικνύεται η συνδρομή των επικαλούμενων ως απρόβλεπτων περιστάσεων, απορριπτομένων ως αβασίμων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών του αιτούντος και της παρεμβαίνουσας. ...Αντιθέτως, η ύπαρξη αγωγού καυσίμων της Πολεμικής Αεροπορίας στην ευρύτερη περιοχή είναι γνωστή στους κατοίκους και η ανυπαρξία χαρτογράφησης είναι ένα δεδομένο που έπρεπε να έχει ληφθεί υπόψη κατά την εκπόνηση της μελέτης ..... Περαιτέρω, η χρήση των τάφρων για την τροφοδοσία της λίμνης από τον ... ποταμό προς διασφάλιση της απαιτούμενης για τη διάσωση της πανίδας ελάχιστης στάθμης υδάτων δεν δύναται να θεωρηθεί ως απρόβλεπτη περίσταση, διότι τούτο προβλεπόταν ρητά από την 112839/18.12.2000 Κ.Υ.Α, ενώ η πλήρωση της λίμνης με νερό λόγω της έγκαιρης ολοκλήρωσης του έργου «Κατασκευή των απαιτούμενων έργων τροφοδοσίας της λίμνης ... από τον ποταμό ...» έπρεπε και ήταν εφικτό, κατά την κοινή πείρα και λογική, να είχε προβλεφθεί στην αρχική μελέτη του έργου. Ομοίως, δεν δύναται να θεωρηθούν απρόβλεπτες περιστάσεις οι συχνές κλοπές υλικών και οι διαρρήξεις των αντλιοστασίων ενόψει της ιδιαίτερα μεγάλης έκτασης της περιοχής εκτέλεσης του έργου και της μη γειτνίασής της με αστικό ιστό. Επιπροσθέτως, οι εργασίες δημιουργίας συστημάτων παρακολούθησης, διαχείρισης και ασφάλειας του έργου δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης, ελλείψει οποιασδήποτε αναφοράς στην αιτιολογική έκθεση στους λόγους για τους οποίους οι εργασίες αυτές δεν μπορούν, αν και αυτοτελείς σε σχέση με τις λοιπές εργασίες και ως εκ τούτου μη απαραίτητες για την τελειοποίησή τους, να διαχωρισθούν από τη κύρια σύμβαση χωρίς τη δημιουργία ιδιαίτερων προβλημάτων, ενώ οι προβαλλόμενοι με την αίτηση ανάκλησης ισχυρισμοί είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι, καθόσον ανάγονται σε εκτιμήσεις και υπολογισμούς οικονομικής φύσης για τη σκοπιμότητα σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης, αντί δημοπράτησης των επίμαχων εργασιών, που δεν συνιστούν νόμιμο λόγο για τη σύναψη της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης. Επιπλέον, το Τμήμα κρίνει ότι η δαπάνη για την κάλυψη της τιμής της αύξησης των τιμών μετασχηματιστών, αεροφυλακίων και αντλητικών συγκροτημάτων, ύψους 234.637,93 ευρώ, που επήλθε από την υποχρεωτική εφαρμογή νέων κανονισμών, δύναται να καλυφθεί από το κονδύλι των απροβλέπτων, που ανέρχεται στο ποσό των 250.633,73 και ως εκ τούτου επαρκεί. Δεν ανακαλεί την 367/2017 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/335/2018
ΕΣ/ΚΛΙΜ.Ε/580/2023
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, αναφορικά με τις εργασίες που περιλαμβάνονται στην 1η συμπληρωματική σύμβαση και έχουν ήδη εκτελεστεί, σύμφωνα με το 9029/7.9.2023 έγγραφο του Γενικού Διευθυντή της Δ.Ε.Υ.Α. Ιωαννίνων, δηλαδή τις εργασίες της αλλαγής όδευσης του Γ.Α.Α. και τις εργασίες αντιστήριξης των αντλιοστασίων, στερείται πλέον χρονικής αρμοδιότητας για τον έλεγχό τους. Ειδικότερα δεν έχει ακολουθηθεί από την αναθέτουσα αρχή η διαδικασία του άρθρου 155, αλλά αυτή του άρθρου 156 του ν.4412/2016 (προηγούμενη σύνταξη Α.Π.Ε. και Π.Κ.Τ.Μ.Ν.Ε, θετική γνωμοδότηση από το αρμόδιο Τεχνικό Συμβούλιο Δημοσίων Έργων, έγκριση του Διοικητικού Συμβουλίου της Δ.Ε.Υ.Α. Ιωαννίνων και υποβολή στο Ελεγκτικό Συνέδριο για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας). Από κανένα δε σημείο της 287/17.7.2023 απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου της Δ.Ε.Υ.Α. Ιωαννίνων δεν προκύπτει βούληση της αναθέτουσας αρχής για προηγούμενη της σύναψης της συμπληρωματικής σύμβασης εκτέλεση των εργασιών αυτών ως επειγουσών. Ούτε, άλλωστε, συντρέχουν οι τυπικές και ουσιαστικές προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 155 του ν.4412/2016, την εφαρμογή της οποίας, δεν επικαλείται και η αναθέτουσα αρχή, καθόσον: α) δεν έχει προηγηθεί της εκτέλεσης των κρίσιμων εργασιών η σύνταξη τεχνικής περιγραφής από τη Διευθύνουσα Υπηρεσία του έργου, στην οποία πρέπει να καταγράφονται οι εργασίες που είναι απολύτως απαραίτητες για την αποτροπή άμεσου και άλλως αναπότρεπτου κινδύνου για το έργο, να αιτιολογείται ο επείγων χαρακτήρας τους και να προσδιορίζεται η δαπάνη τους, η οποία δεν πρέπει να υπερβαίνει το 15% της αξίας της σύμβασης, β) δεν προκύπτει ότι οι φερόμενες ως κατεπείγουσες πρόσθετες εργασίες εγκρίθηκαν από την Προϊσταμένη Αρχή του έργου, γ) δεν αποδεικνύεται η εντολή της υπηρεσίας προς τον ανάδοχο του αρχικού έργου (έγγραφη ή έστω προφορική με καταχώριση στο ημερολόγιο του τελευταίου) για την εκτέλεση των εν λόγω εργασιών. Συνεπώς, οι εν λόγω εργασίες απαραδέκτως εισάγονται για έλεγχο νομιμότητας, κατ’ άρθρο 156 του ν.14412/2016, ως εργασίες εκτελεσθείσες.
ΕΦ.ΠΕΙΡ/672/2020
Αναψηλάφηση...Το αίτημα αυτό το οποίο είναι νόμιμο (άρθρο 205 ΚΠολΔ) πρέπει να γίνει δεκτό καθόσον εκ των προσκομιζομένων μετ΄ επικλήσεως εγγράφων προκύπτει ότι οι ενάγοντες – εκκαλούντες άσκησαν την κρινόμενη αναψηλάφηση μετά την έκδοση της αθωωτικής απόφασης του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Πειραιά και ως εκ τούτου γνώριζαν το αποτέλεσμα της δίκης αφού ο τέταρτος και η πέμπτη εξ αυτών εξετάστηκαν και ως μάρτυρες κατά την εκδίκαση της κατηγορίας. Επομένως, γνώριζαν ότι δεν συντρέχει εν προκειμένω η απαιτούμενη προϋπόθεση της αμετάκλητης αναγνώρισης από το ποινικό Δικαστήριο του ψεύδους της κατάθεσης μάρτυρα και συνακόλουθα (γνώριζαν) και το προφανώς αβάσιμο του προβληθέντος λόγου αναψηλάφησης περί ψευδούς καταθέσεως του μάρτυρα. Συνεπώς, πρέπει να επιβληθεί στους αιτούντες την αναψηλάφηση χρηματική ποινή χιλίων (1000) ευρώ η οποία περιέρχεται στο Δημόσιο ως δημόσιο έσοδο (άρθρο 205 ΚΠολΔ), κατά τα οριζόμενα στο διατακτικό. Περαιτέρω, ως προς τον δεύτερο λόγο αναψηλάφησης περί προσκόμισης νέου κρίσιμου εγγράφου δεν πρέπει να επιβληθεί χρηματική ποινή καθόσον η απόρριψη του λόγου αυτού δεν ήταν προφανής για τους αιτούντες αφού απαιτούσε μελέτη της σχηματισθείσας δικογραφίας και ειδικές γνώσεις των οποίων στερούνταν οι τελευταίοι.