Προγραμματική σύμβαση:..ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 10/2018 Πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο VII Τμήμα..Με τα δεδομένα αυτά η συγκεκριμένη σύμβαση, που συνήφθη μεταξύ του αιτούντος Δήμου και της αιτούσας αναπτυξιακής ανώνυμης εταιρείας Ο.Τ.Α., αφενός δεν συνιστά προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, αφετέρου ως τέτοια δεν εμπίπτει σε κανέναν από τους αναφερόμενους στο άρθρο 12 του ν. 4412/2016 συμβατικούς τύπους, τους οποίους ο νόμος αυτός εξαιρεί από το πεδίο εφαρμογής του. Τούτο, διότι από το αντικείμενο της ανωτέρω συναφθείσας σύμβασης και κυρίως από τη διαμόρφωση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των συμβαλλόμενων μερών, προκύπτει ότι αυτά δεν εκκινούν από την ίδια αφετηρία συμφερόντων με σκοπό την από κοινού, δια της αλληλοσυμπλήρωσης αρμοδιοτήτων ή οικονομο-τεχνικών μέσων, εκτέλεση της δημόσιας αποστολής τους, ούτε συμβάλλουν με ισορροπημένο τρόπο στην υλοποίηση του αντικειμένου της σύμβασης. Αντιθέτως, προκύπτει ότι ο Δήμος ... λειτουργεί ως αναθέτουσα αρχή που επιδιώκει, έναντι καταβολής ανταλλάγματος (40.000,00 ευρώ συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), την εκτέλεση εκ μέρους της αντισυμβαλλόμενης αναπτυξιακής ανώνυμης εταιρείας Ο.Τ.Α., που επέχει απλώς θέση παρόχου υπηρεσιών, των αναγραφόμενων στη σύμβαση εργασιών τεχνικής φύσεως, οι οποίες θα αποτελέσουν τη βάση για την μετέπειτα εκπόνηση μελέτης στατικής επάρκειας των επιμέρους κτισμάτων του σχολικού συγκροτήματος της δημοτικής κοινότητας ..., ούτως ώστε το έργο της στατικής ενίσχυσης του ανωτέρω σχολικού συγκροτήματος να καταστεί ώριμο προς δημοπράτηση κατόπιν εξασφάλισης σχετικής χρηματοδότησης από πόρους του Π.Δ.Ε. και του Ε.Σ.Π.Α. Η δε λήψη εκ μέρους του Δήμου των αναγκαίων για την υλοποίηση του έργου οργανωτικών και διοικητικών ενεργειών και αποφάσεων και ειδικότερα η υποχρέωση εκτέλεσης από αυτόν των απαραίτητων ενεργειών για την εξασφάλιση των τυχόν αδειοδοτήσεων και εγκρίσεων από αρμόδιους φορείς που απαιτούνται για την εκτέλεση των ανατιθέμενων εργασιών και υπηρεσιών, περιοριζόμενη στην απλή υποβολή των σχετικών αιτήσεων προς τους αρμόδιους φορείς, συνιστά όλως τυπική συνεισφορά, δεδομένου ότι από τη σύμβαση συνάγεται ότι, σε περίπτωση που απαιτηθούν περαιτέρω ενέργειες για τη λήψη των αδειών αυτών και εγκρίσεων, αυτές θα διεκπεραιώνονται από την αντισυμβαλλόμενη αναπτυξιακή ανώνυμη εταιρεία, η οποία αναλαμβάνει να τον συνδράμει και σε αυτό το σκέλος. .(.)Απορρίπτει την αίτηση του Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού με την επωνυμία «Δήμος ...» και της αναπτυξιακής ανώνυμης εταιρείας ... με την επωνυμία «….» για την ανάκληση της 10/2018 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα τούτο​

Προγραμματική σύμβαση:Με δεδομένα αυτά, από το περιεχόμενο της επίμαχης φερόμενης ως προγραμματικής σύμβασης, προκύπτει ότι οι ουσιαστικές, ήτοι καθορίζουσες την αληθινή φύση της συμβατικής σχέσης, υποχρεώσεις των μερών, εξαντλούνται α) στην παροχή εκ μέρους του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου - Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Ερευνών (Ε.Μ.Π./Ε.Λ.Κ.Ε.) υπηρεσιών αξιολόγησης και εκτίμησης πλημμυρικού κινδύνου σε δήμους της Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων της Περιφέρειας Θεσσαλίας, επί τη βάσει του ήδη εκπονηθέντος γενικού σχεδίου διαχείρισης κινδύνου πλημμύρας στο σύνολο της Περιφέρειας και β) στην καταβολή από καθέναν από τους ανωτέρω Δήμους της, προϋπολο-γισθείσας για τις εν λόγω υπηρεσίες, δαπάνης [76.000 ευρώ (19.000 ευρώ Χ 4 Δήμοι), πλέον Φ.Π.Α. (24%) ποσού 18.240 ευρώ, ήτοι συνολικά 94.240 ευρώ), δηλαδή στην πληρωμή στο Ε.Μ.Π./Ε.Λ.Κ.Ε. ισόποσης αμοιβής. Με το περιεχό-μενο αυτό, η επίμαχη σύμβαση δεν αποτελεί γνήσια προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 3852/2010 αλλά συνιστά, κατ’ ουσία, σύμβαση απευθείας ανάθεσης υπηρεσιών μεταξύ του καθενός εκ των τεσσάρων (4) Δήμων αφενός και του Ε.Μ.Π./Ε.Λ.Κ.Ε. αφετέρου. Η σύμβαση όμως αυτή μεταξύ του Δήμου .....-... και του Ε.Μ.Π./Ε.Λ.Κ.Ε., νομίμως συνήφθη σύμφωνα με το άρθρο 118 παρ. 1 του ν. 4412/2016 καθώς η εκτιμώμενη αξία της δεν υπερβαίνει το ποσό των 20.000 ευρώ, σύμφωνα δε με τον Οργανισμό της Εσωτερικής του Υπηρεσίας (Β΄ 2276/2011) ο Δήμος δεν διαθέτει εξειδικευμένο προσωπικό για την παροχή των εν λόγω υπηρεσιών. Τέλος, από πλάνη και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των διατάξεων που αφορούν στην κανονικότητα της δαπάνης, ο Δήμος εξέδωσε την απόφαση ανάληψης του ποσού της σύμβασης (δημοσιονομική δέσμευση) μετά την απόφαση έγκρισης σύναψης της σύμβασης (νομική δέσμευση).

Δυνατότητα σύναψης προγραμματικής (υποστηρικτικής) σύμβασης του άρθρου 100 του ν. 3852/2010 – Έννοια και σκοπός της σύμβασης αυτής.Η Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής δεν μπορεί να υπογράψει νόμιμα προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 3852/2010 με αντισυμβαλλόμενη τη μη κερδοσκοπική εταιρεία με την επωνυμία “Δίκτυο Αειφόρων Νήσων Αιγαίου” (“ΔΑΦΝΗ”), προκειμένου η εταιρεία αυτή να την υποστηρίξει τεχνικά στην υλοποίηση μελετών Δήμων, που είναι μέλη του Δικτύου, σε εκτέλεση προγραμματικών συμβάσεων που έχουν συναφθεί, μεταξύ της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής και των Δήμων αυτών, με βάση το άρθρο 68 παρ. 4β του π.δ/τος 13/2018, επειδή η σύμβαση αυτή αποτελεί “σύμβαση παροχής υπηρεσιών”, για την οποία προβλέπεται από το νόμο διαγωνιστική διαδικασία ανάθεσης και γενικά διαφορετικές προϋποθέσεις σύναψής της και όχι “προγραμματική σύμβαση”. (ομόφ.)

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ.(..) αμοιβή του Πανεπιστημίου ... - Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας, ενόψει εκτέλεσης της προγραμματικής σύμβασης για την υλοποίηση του έργου.....Ενόψει αυτών, από το περιεχόμενο της σύμβασης προκύπτει ότι αυτή δεν φέρει τα χαρακτηριστικά προγραμματικής σύμβασης του άρθρου 100 του   ν.3852/2010, αλλά συνιστά, κατ’ ουσία, απευθείας ανάθεση παροχής υπηρεσιών από το Δήμο ... στο Πανεπιστήμιο ... - Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων Έρευνας, αφού ο μεν Δήμος αποβλέπει στη λήψη των προαναφερόμενων υπηρεσιών, προκειμένου να τις αξιοποιήσει για τη ρύθμιση της κυκλοφορίας εντός των εδαφικών του ορίων, και το Πανεπιστήμιο στη λήψη της συμφωνηθείσας για τις άνω υπηρεσίες αμοιβής του. Συνεπώς, οι άνω υπηρεσίες, ανεξαρτήτως της φύσης τους ως απλών υπηρεσιών ή ως υπηρεσιών που αφορούν στην εκπόνηση μελέτης, μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας, υπό το μανδύα της προγραμματικής σύμβασης, στο άνω ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, αφού η απαιτούμενη γι’ αυτές δαπάνη υπερβαίνει το ανώτατο όριο των 20.000 ευρώ, μέχρι το οποίο είναι επιτρεπτή άνευ ετέρου, βάσει του άρθρου 118 του ν. 4412/ 2016, η προσφυγή στην εν λόγω εξαιρετική διαδικασία..Αποφαίνεται ότι το 370, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου ...,  ποσού 14.880 ευρώ, δεν πρέπει να θεωρηθεί

Προγραμματική σύμβαση.(..) επιδιώκεται η ανάκληση της 10/2018 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα τούτο...το Κλιμάκιο προέβαλε ότι με την ως άνω προγραμματική σύμβαση υποκρύπτεται η σύναψη δημόσιας σύμβασης παροχής υπηρεσιών του άρθρου 2 παρ. 9 του ν. 4412/2016, για την οποία ο αιτών Δήμος όφειλε να διενεργήσει συνοπτικό (πρόχειρο) διαγωνισμό, δεδομένου ότι αφενός δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις εφαρμογής των παρ. 1, 3 και 4 του άρθρου 12 του νόμου αυτού, ούτως ώστε η προγραμματική αυτή σύμβαση να θεωρηθεί  ως σύμβαση οιωνεί αυτεπιστασίας (in house) ή σύμβαση συνεργασίας μεταξύ αναθετουσών αρχών(..)Με τα δεδομένα αυτά η συγκεκριμένη σύμβαση, που συνήφθη μεταξύ του αιτούντος Δήμου και της αιτούσας αναπτυξιακής ανώνυμης εταιρείας Ο.Τ.Α., αφενός δεν  συνιστά  προγραμματική  σύμβαση  του  άρθρου  100  του ν. 3852/2010, αφετέρου ως τέτοια δεν εμπίπτει σε κανέναν από τους αναφερόμενους στο άρθρο 12 του ν. 4412/2016 συμβατικούς τύπους, τους οποίους ο νόμος αυτός εξαιρεί από το πεδίο εφαρμογής του. Τούτο, διότι από το αντικείμενο της ανωτέρω συναφθείσας σύμβασης και κυρίως από τη διαμόρφωση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των συμβαλλόμενων μερών, προκύπτει ότι αυτά δεν εκκινούν από την ίδια αφετηρία συμφερόντων με σκοπό την από κοινού, δια της αλληλοσυμπλήρωσης αρμοδιοτήτων ή οικονομοτεχνικών μέσων,  εκτέλεση  της  δημόσιας  αποστολής  τους, ούτε  συμβάλλουν  με ισορροπημένο τρόπο στην υλοποίηση του αντικειμένου της σύμβασης.(..)Ενόψει των προαναφερομένων, η εν λόγω σύμβαση έχει το χαρακτήρα δημόσιας σύμβασης παροχής τεχνικών υπηρεσιών συναφών με την εκπόνηση μελέτης, η οποία ανατέθηκε απευθείας στην αιτούσα αναπτυξιακή ανώνυμη εταιρεία, χωρίς, με βάση τα πραγματικά περιστατικά που προεκτέθηκαν, να συντρέχουν οι προς τούτο προβλεπόμενες στο ν. 4412/2016 προϋποθέσεις για την απευθείας ανάθεσή της...Απορρίπτει την αίτηση του Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού με την επωνυμία «Δήμος ...» και της αναπτυξιακής ανώνυμης εταιρείας...

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι από το περιεχόμενο της ελεγχόμενης σύμβασης συνάγεται κατά ορθό νομικό χαρακτηρισμό αυτής, ότι, αν και φέρεται ως προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, αυτή συνιστά, κατ’ ουσία, απευθείας ανάθεση από το Δήμο στην «... Α.Ε.» μελετών του άρθρου 2 παρ. 2 του ν. 3316/2005, όπως βασίμως υποστηρίζει ο Επίτροπος. Συγκεκριμένα, από το αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης προεχόντως δε, από τον προαναφερόμενο προσδιορισμό των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των συμβαλλόμενων μερών προκύπτει ότι δεν αφορά σε αλληλοσυμπλήρωση αρμοδιοτήτων ή οικονομικοτεχνικών μέσων φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης στο πλαίσιο κοινά εξυπηρετούμενου δημόσιου σκοπού, που όπως προεκτέθηκε απαιτείται να αφορά η προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν.3852/2010. Αντίθετα, προκύπτει ότι η «... ΑΕ» υποχρεούται, έναντι καταβολής ανταλλάγματος από το Δήμο ... (52.890,00 ευρώ), στην εκπόνηση, προς αυτόν, συγκοινωνιακής μελέτης για την ανάπτυξη και τη λειτουργία συγκοινωνιακών υποδομών και διαχείριση του περιβάλλοντος σε σχέση με τα χαρακτηριστικά των μετακινήσεων και τη βιώσιμη αστική κινητικότητα. Μελέτες, που είναι ανοικτές στον ανταγωνισμό και παρέχονται ελεύθερα στον ιδιωτικό τομέα από οποιονδήποτε δραστηριοποιούμενο στο σχετικό τομέα μελετητή και πάροχο, που κατέχει τα απαιτούμενα προσόντα. Η συμβολή δε του Δήμου ..., που περιορίζεται στην παροχή υποστήριξης, δια του προσωπικού του προς την «... Α.Ε.», αποτελεί δευτερεύον σκέλος της συμφωνίας και δεν αναιρεί το γεγονός ότι η σύμβαση εμπεριέχει απευθείας ανάθεση υπηρεσιών στην εταιρεία, καθόσον η συμμετοχή του Δήμου δεν αποτιμάται οικονομικά ούτε προσαυξάνει, καθ’ οιονδήποτε τρόπο, το οικονομικό αντικείμενο της συμφωνίας, το οποίο έχει μονόδρομη κατεύθυνση προς την «... Α.Ε.», ως τίμημα έναντι των υπηρεσιών που θα παρέχουν τα στελέχη της και εξωτερικοί συνεργάτες. Συνεπώς, τα μέρη δεν εκκινούν από την ίδια αφετηρία συμφερόντων, με σκοπό την εκ μέρους τους εκτέλεση κοινής δημόσιας αποστολής, όπως απαιτεί το άρθρο 100 του ν. 3852/2010, αλλά ο Δήμος λειτουργεί ως αναθέτουσα Αρχή, που επιδιώκει την εκτέλεση υπηρεσίας εκ μέρους της «... Α.Ε.». Περαιτέρω, ο Δήμος ... έχει υποτυπώδη συμμετοχή στην επίμαχη ‘’προγραμματική σύμβαση’’, αναλογικά με το συνολικό αντικείμενό της, καθόσον οι υποχρεώσεις που αναλαμβάνονται από αυτόν συνιστούν εκ του νόμου ή εκ του Ο.Ε.Υ. αυτού προβλεπόμενες υποχρεώσεις, όπως βασίμως υποστηρίζει ο Επίτροπος με το σχετικό λόγο διαφωνίας του. Επίσης, η απευθείας ανάθεση των ανωτέρω μελετών που συνιστούν μελέτες συγκοινωνιακών έργων και κυκλοφοριακές μελέτες δεν είναι νόμιμη, διότι από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν αποδεικνύεται ότι συντρέχει, εν προκειμένω, μία από τις εξαιρετικές περιπτώσεις που ορίζονται στο άρθρο 10 του ν. 3316/2005 για την προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης για την εκτέλεση του ως άνω αντικειμένου της ελεγχόμενης σύμβασης, ούτε άλλωστε ο Δήμος προβάλλει τέτοιον ισχυρισμό. Έξαλλου, δοθέντος ότι σε κάθε περίπτωση, η διαδικασία επιλογής αναδόχου, που ανάγεται στο νόμω βάσιμο της σύμβασης, για την οποία εντέλλεται η ελεγχόμενη δαπάνη, εξετάζεται αυτεπαγγέλτως από το Κλιμάκιο (Πράξη 304/2015 του Κλιμακίου τούτου), η ως άνω απευθείας ανάθεση θα μπορούσε ενδεχομένως να βρει έρεισμα στη προεκτεθείσα διάταξη του άρθρου 268 του Κ.Δ.Κ., καθόσον αφενός μεν το ποσό της ανάθεσης, 43.000,00 ευρώ χωρίς ΦΠΑ, δεν υπερβαίνει το ποσό των 45.000 ευρώ, μέχρι του οποίου είναι επιτρεπτή η απευθείας ανάθεση σε αναπτυξιακή ανώνυμη εταιρεία Ο.Τ.Α. εκπόνησης μελέτης ή παροχής υπηρεσιών συναφών ή συνδεόμενων με το αντικείμενο της δραστηριότητάς της, όπως εν προκειμένω, αφετέρου δε οι παρεχόμενες από την ως άνω Επιχείρηση υπηρεσίες συνάδουν με τους καταστατικούς σκοπούς, τους οποίους αυτή επιδιώκει στο πλαίσιο της λειτουργίας της, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νόμου. Εντούτοις, δεν συντρέχει η έτερη προϋπόθεση που θέτει η ανωτέρω διάταξη ως προς το επιτρεπτό της ανάθεσης εκπόνησης μελέτης από το Δήμο σε αναπτυξιακή ανώνυμη εταιρεία του, σύμφωνα με την οποία απαιτείται επιπλέον η Επιχείρηση να μπορεί να εκτελέσει την μελέτη με ίδια μέσα, ήτοι με δικό της προσωπικό ή συνεργάτες αντίστοιχου τίτλου σπουδών ή ειδικότητας. Και τούτο διότι, η «... Α.Ε.» δεν είχε, κατά τον κρίσιμο χρόνο της ανάθεσης (δηλ. κατά την υπογραφή της επίμαχης σύμβασης), τη δυνατότητα δι’ ιδίων μέσων (προσωπικού και υλικοτεχνικής υποδομής), αυτοτελούς εκτέλεσης των απορρεουσών από αυτήν υποχρεώσεών της (κατ’ ουσίαν, του κύριου συμβατικού αντικειμένου). Για το λόγο άλλωστε αυτό, προβλέφθηκε στην εν λόγω σύμβαση η δυνατότητα συνεργασίας της Επιχείρησης «με εξωτερικούς συνεργάτες» για την εκπόνηση της επίμαχης μελέτης (περ. 4.2.2.) , χρήση της οποίας έγινε κατά τα προαναφερθέντα, αμέσως μετά την υπογραφή της σύμβασής της με το Δήμο, με την πρόσληψη, με συμβάσεις παροχής υπηρεσιών, των ως άνω 5 εξωτερικών συνεργατών, το κόστος της αμοιβής των οποίων ανήλθε συνολικά σε 28.300 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), δηλ. πλέον του ημίσεος της αμοιβής της Επιχείρησης από την ως άνω σύμβαση ( 43.000 ευρώ), ενώ, κατά τα προεκτεθέντα, ως εκ των ιδιοτήτων τους και της απασχόλησής τους στην Ομάδα έργου, οι ανωτέρω 5 εξωτερικοί συνεργάτες ανέλαβαν κατ’ ουσίαν τη διεκπεραίωση του κύριου συμβατικού αντικειμένου.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ(...)Με δεδομένα όσα εκτέθηκαν γίνονται δεκτά τα ακόλουθα: Από το περιεχόμενο της ελεγχόμενης σύμβασης προκύπτει ότι αυτή, αν και φέρεται ως προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, συνιστά απευθείας ανάθεση από τον Δήμο Νότιας …στην εταιρεία «….παροχής τεχνικών υπηρεσιών συναφών με την εκπόνηση μελέτης, η οποία διενεργήθηκε κατά παράβαση των διατάξεων του ν. 4412/2016. (…) .....». Η ουσιαστική συμβολή, μάλιστα, του Δήμου εξαντλείται στη χρηματοδότηση της σύμβασης, καθώς η εκτέλεση των απαιτούμενων ενεργειών για την εξασφάλιση των αδειοδοτήσεων και εγκρίσεων από τους αρμόδιους φορείς, που αναγράφεται μεταξύ των υποχρεώσεών του, συνιστά όλως τυπική συνεισφορά (υποβολή αιτήσεων προς τους αρμόδιους φορείς), δεδομένου ότι από το συμβατικό κείμενο συνάγεται ότι σε περίπτωση που απαιτηθούν περαιτέρω ενέργειες  για τη λήψη αυτών, αυτές θα διεκπεραιωθούν από την αντισυμβαλλόμενη αναπτυξιακή εταιρεία, η οποία αναλαμβάνει να τον συνδράμει και σε αυτό το σκέλος. Ομοίως, η συγκέντρωση των απαραίτητων στοιχείων και πληροφοριών, που επίσης συμπεριλαμβάνεται στις υποχρεώσεις του Δήμου, ανάγεται σε προαπαιτούμενη ενέργεια για την εκπόνηση οιασδήποτε μελέτης (κάθε εργοδότης παραδίδει στον ανάδοχο τα ήδη υπάρχοντα στοιχεία που σχετίζονται με την παρεχόμενη υπηρεσία) και δεν αποτελεί ισόρροπη, αλλά όλως συμπληρωματική συμβολή στην εκτέλεση του συμβατικού αντικειμένου. Στην ερμηνευτική εκδοχή περί του αληθούς χαρακτήρα της επίμαχης σύμβασης συνηγορούν, άλλωστε, αφενός μεν η επιβάρυνση του ποσού του προϋπο-λογισμού αυτής με Φ.Π.Α., ο οποίος επιβάλλεται στις δημόσιες συμβάσεις παροχής υπηρεσιών, όχι όμως και στις προγραμματικές συμβάσεις, αφετέρου δε το γεγονός ότι η υλοποίηση του συμβατικού αντικειμένου δεν προϋποθέτει την περαιτέρω σύναψη εκτελεστικών συμβάσεων, αλλά εξαντλείται στην εκτέλεση αυτής (Ε.Σ. VII Τμ. Πράξη 29/2015, ΚΠΕΔ VII Τμ. 17/2017, 248, 12/2016, 350/2015). Αποκλειομένης, εξάλλου, της νομικής φύσης αυτής ως σύμβασης συνεργασίας υπό την έννοια του άρθρου 12 παρ. 4 του ν. 4412/2016, καθόσον η έννοια της συνεργασίας στο άρθρο αυτό συνίσταται, ομοίως, στη διασφάλιση εκπλήρωσης ορισμένης αποστολής δημόσιας υπηρεσίας κοινής στους μετέχοντες φορείς, αλλά και λόγω της, έστω, μειοψηφικής συμμετοχής ιδιωτικών φορέων στη μετοχική σύνθεση της αντισυμβαλλόμενης αναπτυξιακής εταιρείας, ήτοι των με α/α 17 έως 40 μετεχόντων συλλόγων και αγροτικών συνεταιρισμών (για τη νομική μορφή των αγροτικών συνεταιρισμών ως ν.π.ι.δ. με εμπορική ιδιότητα προέβλεπε αρχικά ο ν. 2810/2000 - Α΄108 και ήδη ο               ν. 4384/2016-Α΄78, οι δε μετέχοντες σύλλογοι αποτελούν ν.π.ι.δ. που διέπονται από τις διατάξεις του ΑΚ περί σωματείων) χωρίς τούτο να επιβάλλεται από νομοθετική διάταξη, καθώς επίσης της συναγόμενης από τις διατάξεις του καταστατικού της ευρείας αυτονομίας δράσης αυτής, η έμμεση, μόνο, επιρροή στην οποία από τους μετέχοντες στο κεφάλαιο αυτής δήμους, όπως προεκτέθηκε, δεν καθιστά τον επ’ αυτής έλεγχο ανάλογο εκείνου που ασκούν στις δικές τους υπηρεσίες, η συγκεκριμένη σύμβαση δεν εμπίπτει σε κανέναν από τους αναφερόμενους στο άρθρο 12 του ν. 4412/2016 συμβατικούς τύπους, τους οποίους ο νόμος αυτός εξαιρεί από το πεδίο εφαρμογής του. (…). Στο πλαίσιο αυτό, για την ανάθεση της ελεγχόμενης σύμβασης, ως σύμβασης παροχής τεχνικών υπηρεσιών συναφών με την εκπόνηση μελέτης, συμβατικής αξίας (χωρίς Φ.Π.Α.) 32.258,06 ευρώ, ο Δήμος όφειλε να διενεργήσει τουλάχιστον συνοπτικό διαγωνισμό (άρθρα 116 και 117 ν. 4412/2016). Αντιθέτως, ο Δήμος προέβη στην απευθείας ανάθεσή της με τη μορφή της προγραμματικής σύμβασης του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, δεν μπορεί δε να θεωρηθεί, με βάση το πραγματικό της υπόθεσης, ότι συνέτρεξαν οι προϋποθέσεις, ώστε να δικαιολογείται η ανάθεση χωρίς διαγωνιστική διαδικασία.

Δεν ανακλήθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.7/12/2018

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Με τα δεδομένα αυτά η εξέταση του ζητήματος αν η ως άνω σύμβαση αποτελεί γνήσια προγραμματική σύμβαση ή υποκρύπτει απευθείας ανάθεση μελέτης, περί της έρευνας της εντομολογικής προσβολής του κεδροδάσους     και αντιμετώπισης της εξ αυτής ξήρανσής του, είναι αλυσιτελής, διότι και αν ακόμη πρόκειται για απευθείας ανάθεση σύμβασης υπηρεσίας, το ποσό της προγραμματικής σύμβασης βρίσκεται μέσα στο προβλεπόμενο στο άρθρο 118 του ν. 4412/2016 όριο των 20.000 ευρώ εντός του οποίου δύναται να μη διεξαχθεί διαγωνισμός. Λαμβάνοντας δε υπόψη ότι στις αρμοδιότητες των Δήμων περιλαμβάνεται η προστασία των τοπικών φυσικών πόρων και περιοχών, καθώς και η εκπόνηση τοπικών προγραμμάτων για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος στο πλαίσιο των εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών (άρθρο 75 παρ. I, περίπτωση α΄ υποπερίπτωση 1 και περίπτωση β΄ υποπερίπτωση 1 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 3463/2006, Α΄ 114) και, περαιτέρω, δεν προβάλλεται από την Επίτροπο λόγος που να αφορά σε πλημμέλεια της απευθείας ανάθεσης, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

Προγραμματική σύμβαση..ωρίμανση-προώθηση και υλοποίηση έργων...το Τμήμα κρίνει ότι η ελεγχόμενη σύμβαση δεν φέρει το χαρακτήρα προγραμματικής συμφωνίας του άρθρου 100 του ν. 3852/2010. Τούτο διότι, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλομένη, τα συμβαλλόμενα μέρη δεν συμπράττουν ισόρροπα, εκκινώντας από κοινή αφετηρία με σκοπό την εκτέλεση κοινώς εξυπηρετούμενου δημόσιου σκοπού, αλλά επιδιώκουν την ικανοποίηση όλως διακριτών και αντίθετων συμφερόντων. Ειδικότερα, η συμβολή του αιτούντος Δήμου περιορίζεται στη χρηματοδότηση του συμβατικού αντικειμένου, ενώ οι προβλεπόμενες στο άρθρο 2.1 της σύμβασης υποχρεώσεις του, συνιστάμενες στη διευκόλυνση του προσωπικού της «....» για τη συγκέντρωση των απαραίτητων στοιχείων και πληροφοριών, στην παροχή πληροφοριών, μελετών, αδειών και λοιπών αναγκαίων εγγράφων που έχει στη διάθεσή του και στη συνεργασία με το Φορέα Υλοποίησης για την προβολή των έργων και την έκδοση των απαιτούμενων αδειών, δεν μπορεί να θεωρηθεί ουσιώδης, αλλά λειτουργεί συμπληρωματικά και μόνο στην εκτέλεση από την αντισυμβαλλόμενη εταιρεία του συμβατικού αντικειμένου, δεδομένου ότι, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, η αναθέτουσα αρχή είθισται να παραδίδει στον ανάδοχο τα υπάρχοντα στοιχεία που απαιτούνται για την εκτέλεση των συμβατικών υποχρεώσεων του τελευταίου. Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 2.2 της σύμβασης, η «....» υποχρεούται να εκτελέσει το συμβατικό αντικείμενο, συνιστάμενο στη διενέργεια της απαιτούμενης διαδικασίας για την ανάθεση της εκπόνησης των μελετών των έργων (ήτοι i. της συγκοινωνιακής μελέτης για τη διαμόρφωση της ανατολικής εισόδου της πόλης των …, ii. της απαιτούμενης σύνθετης μελέτης για τη δημιουργία ιστορικής διαδρομής – ανάδειξης μνημείων και ανάπλασης της ευρύτερης περιοχής της οδού ..της πόλης των ..και iii. τοπογραφικής μελέτης – μελέτης λειτουργικής και δομικής αποκατάστασης της μερικώς αστοχήσασας γέφυρας …), στην εκπόνηση αυτών μέσω των αντισυμβαλλομένων της μελετητών, καθώς επίσης στη σύνταξη των τευχών δημοπράτησης των διαγωνισμών, την οργάνωση των φακέλων των έργων, τη διενέργεια των διαγωνισμών, την αξιολόγηση των προσφορών και την υπογραφή των συμβάσεων, την επίβλεψη της εκπόνησης των μελετών, τον έλεγχο των παραδοτέων και την εκτέλεση των πληρωμών, έναντι καταβολής σε αυτήν «αμοιβής» ανερχομένης σε 5% επί του συνόλου των συμβάσεων που θα προκύψουν από τη δημοπράτηση των μελετών και, σε κάθε περίπτωση, όχι μεγαλύτερης του ποσού των 14.218,42 ευρώ (= 5% Χ 284.368,38 ευρώ). Εκ των ανωτέρω έπεται ότι η ελεγχόμενη σύμβαση, κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό, δεν αποτελεί γνήσια προγραμματική σύμβαση, αλλά κοινή εξ επαχθούς αιτίας δημόσια σύμβαση παροχής υπηρεσιών.(..)πρέπει η ένδικη αίτηση ανάκλησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση να απορριφθούν και να μην ανακληθεί η προσβαλλόμενη 1/2018 Πράξη της Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου 

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ/ΕΠΤΑΜ/1315/2018

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ: Καταβολή αμοιβής στο φερόμενο ως δικαιούχο Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων Έρευνας του Πανεπιστημίου ..., για την υλοποίηση της Α΄ φάσης προγραμματικής σύμβασης για τη Δημιουργία Πολιτιστικής διαδρομής μνημείων και ανάπλασης της ευρύτερης περιοχής ​(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 2, το Κλιμάκιο κρίνει ότι από το περιεχόμενο της ανωτέρω σύμβασης συνάγεται, κατά ορθό νομικό χαρακτηρισμό αυτής, ότι, αν και φέρεται ως προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, συνιστά, κατ’ ουσίαν, απευθείας ανάθεση από το Δήμο ... στο Πανεπιστήμιο ... (Ειδικός Λογαριασμό Κονδυλίων Έρευνας του Πανεπιστημίου ...) μελέτης του άρθρου 2 παρ. 2 του ν. 3316/2005, όπως βασίμως υποστηρίζει η Επίτροπος. Ειδικότερα, από το αντικείμενο της εν λόγω σύμβασης και προεχόντως από τον προσδιορισμό στο άρθρο 5 αυτής των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των συμβαλλόμενων μερών, προκύπτει ότι δεν πρόκειται για αλληλοσυμπλήρωση αρμοδιοτήτων ή οικονομικοτεχνικών μέσων φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης, στο πλαίσιο κοινά εξυπηρετούμενου δημόσιου σκοπού, που, όπως προεκτέθηκε, απαιτείται, προκειμένου να προσδώσει σε μία σύμβαση το χαρακτήρα της προγραμματικής σύμβασης του άρθρου 100 του ν.3852/2010.