Περί διοικήσεως και διαχειρίσεως των μη ενοριακών ναών των Κοιμητηρίων 

Ο ν. 547/1977 (Α΄ 56) καταργείται με την παρ. 2 του άρθρου 56 του Ν 4735/2020 - ΦΕΚ: 197/Α/12.10.2020

Εξόφληση λογαριασμών δύο έργων που πραγματοποιούνται στον περιβάλλοντα χώρο Ιερών Ναών, ήτοι σε χώρο που δεν ανήκει στην κυριότητα του Δήμου αλλά των οικείων ενοριών (ν.π.δ.δ.). Δαπάνες μη νόμιμες διότι, δεν δικαιολογείται η δημοτική δαπάνη εκτέλεσης εργασιών στο χώρο αυτό, αφού δεν πρόκειται περί κοινόχρηστης εκτάσεως,σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 1 του ν. 590/1977.

Μη νόμιμες οι δαπάνες λειτουργίας και συντήρησης των αναμεταδοτών της Ε.Ρ.Τ., καθόσον : α) μόνον η ως άνω εταιρεία, υποχρεούται στη λήψη των απαραίτητων μέτρων και στη συνακόλουθη πραγματοποίηση των σχετικών δαπανών, προκειμένου να διασφαλίσει τη συντήρηση και λειτουργία των αναμεταδοτών που χρησιμοποιεί για τη μετάδοση των προγραμμάτων της, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 22 του ν. 3166/2003 (ΦΕΚ Α΄ 178) και τη 22969/Ε1/4049/17.10.2001 Κοινή Απόφαση και β) δεν συμπεριλαμβάνονται ρητώς μεταξύ των αναφερομένων στο άρθρο 75 παρ. Ι του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα αρμοδιοτήτων του Δήμου.

Προμήθεια υλικών για τη συντήρηση και επισκευή δικτύων ύδρευσης διαφόρων τοπικών, δημοτικών διαμερισμάτων και οικισμών Δήμου. Μη νομίμως επιμερίσθηκαν οι ως άνω προμήθειες, οι οποίες αφορούν σε όμοια ή ομοειδή αγαθά σε χωριστές πιστώσεις ανά τοπικό ή δημοτικό διαμέρισμα και ανατέθηκαν απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, χωρίς να διενεργηθεί δημόσιος διαγωνισμός, καθόσον η συνολική τους ετήσια δαπάνη, ανέρχεται σε 27.920 ευρώ με Φ.Π.Α και επομένως υπερβαίνει το όριο των 15.000 ευρώ, με Φ.Π.Α., μέχρι του οποίου είναι επιτρεπτή η απευθείας ανάθεση, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 209 παρ.1 του ν.3463/2006 και της 11389/8.3.1993 απόφασης του Υπουργού Εσωτερικών

Διαχείριση κληροδοτήματος...Από όλα όσα προεκτέθηκαν καθίσταται σαφές ότι το υπέρ ου ο καταλογισμός Κληροδότημα, δεν αποτελεί αυτοτελές ίδρυμα με νομική προσωπικότητα, αφού έχει καταλειφθεί σε υφιστάμενο νομικό πρόσωπο – τον Ιερό Ναό ..., που είναι ν.π.δ.δ. (βλ. άρθρο 1 παρ. 4 του ν. 590/1977 «περί του Καταστατικού Χάρτου της Εκκλησίας της Ελλάδος» - φ. 146, Α΄) – και η διαχείρισή του έχει ανατεθεί στο Εκκλησιαστικό Συμβούλιο, ήτοι στο αρμόδιο για τη διοίκηση και της υπόλοιπης περιουσίας του Ναού όργανο (βλ. άρθρα 7 επομ. του Κανονισμού 8/1979 «περί Ιερών Ναών και Ενοριών» της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος – φ. 1, Α΄/1980). Κατά συνέπεια, το Κληροδότημα στερείται της ικανότητας να διεξάγει ιδίω ονόματι την παρούσα δίκη. Ωσαύτως διάδικος δεν μπορεί, παρά την κλήτευσή της, να καταστεί ούτε η Περιφέρεια ... προεχόντως διότι πρόκειται για αποκεντρωμένη δημόσια υπηρεσία (βλ. τα άρθρα 61 του ν. 1622/1986 και 1 παρ. 1 του ν. 2503/1997), ανήκει, δηλαδή, στο νομικό πρόσωπο του Κράτους, το οποίο και εκπροσωπείται στη δίκη από τον Υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών. Όσον αφορά, όμως, τον ίδιο τον Ιερό Ναό ...., είναι προφανές ότι, εφόσον είναι το νομικό πρόσωπο στο οποίο έχει καταληφθεί το Κληροδότημα, εξαρτά έννομο συμφέρον από την έκβαση της ανοιγείσας με την ένδικη έφεση δίκης και, επομένως, έπρεπε, ως τρίτος, να κλητευθεί στη συζήτησή της. Τούτων δοθέντων και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι πρέπει να αναβληθεί η έκδοση οριστικής απόφασης, προκειμένου αντίγραφο της έφεσης να κοινοποιηθεί, με επιμέλεια της Γραμματείας του Τμήματος, στον εν λόγω Ναό και ο τελευταίος να κλητευθεί στη δικάσιμο που θα οριστεί για τη συζήτηση της έφεσης αυτής.

Καταβολή αμοιβής σε ιδιώτη για την προμήθεια κουφωμάτων και λοιπών υλικών για τη συντήρηση και την επισκευή του κτηρίου.(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, δοθέντος  ότι  το  κτίριο  για  την  επισκευή  του  οποίου  προορίζονται  τα υλικά της προμήθειας ανήκει κατά πλήρη κυριότητα στο Δήμο ....... (και όχι στην κυριότητα της Κοινωφελούς Επιχείρησης του ως άνω Δήμου, στην αρμοδιότητα της οποίας υπάγεται η λειτουργία του σφαγείου, που στεγάζεται σε διαφορετικό ακίνητο ευρισκόμενο στο Δημοτικό Διαμέρισμα .......), είναι  νόμιμη  η  προμήθεια των ανωτέρω υλικών με δαπάνες του ιδίου (Δήμου), καθόσον η συντήρηση των δημοτικών κτιρίων περιλαμβάνεται στις αρμοδιότητες  του,  σύμφωνα  με  τις  διατάξεις  της  παρ. 12  του  άρθρου 75 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων.

ΔΑΝΕΙΑΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ(...)ζητείται η ανάκληση της 274/2016 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα προηγήθηκαν σε προηγούμενη σκέψη (σκ ΙΙ..), το Τμήμα κρίνει τα ακόλουθα: Oρθώς με την προσβαλλόμενη Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου κρίθηκε ότι ο συγκεκριμένος όρος του σχεδίου της δανειακής σύμβασης αναχρηματοδότησης είναι παράνομος δοθέντος ότι, ναι μεν ο Δήμος υποχρεούται για την ασφάλεια της αναχρηματοδότησης, στην περίπτωση κατά την οποία τα δυνάμενα να εκχωρηθούν για το σκοπό αυτό έσοδα του δεν επαρκούν, να καταβάλλει «εξ ιδίων χρημάτων» τα οφειλόμενα στον δανειστή, πλην όμως τα ίδια αυτά έσοδα δεν δύναται να συγκαταλέγονται σ’ εκείνα που έχουν ειδικό προορισμό και υφίσταται γι’ αυτά ρητή υποχρεωτική τους δέσμευση για την κάλυψη συγκεκριμένων δαπανών. Άλλως, θα καταστρατηγούνταν οι ρητές αντίθετες διατάξεις που θέτουν περιορισμούς για συγκεκριμένους οικονομικούς πόρους, οι οποίοι δύνανται να χρησιμοποιηθούν για την εξασφάλιση των δανείων. Ειδικά τα έσοδα που προέρχονται από τέλη ή δικαιώματα που επιβάλλονται για την κάλυψη εν μέρει ή εν όλω των δαπανών της συντήρησης και εν γένει της λειτουργίας των νεκροταφείων είναι ειδικευμένα ίδια έσοδα, που προορίζονται σύμφωνα με ρητή διάταξη νόμου, για την κάλυψη συγκεκριμένων δαπανών. Το ίδιο ισχύει και για τα έσοδα των μη ενοριακών ναών των κοιμητηρίων, τα οποία διατίθενται πρωτίστως για την συντήρηση, βελτίωση, επέκταση και εν γένει διατήρηση σε καλή κατάσταση του ναού, αλλά και για όλες τις λοιπές ανάγκες των Κοιμητηρίων, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται και η επέκταση αυτού. Το γεγονός εξάλλου ότι τυχόν υπόλοιπα των εσόδων αυτών δύνανται να διατεθούν και για άλλους σκοπούς του Δήμου δεν ασκεί εν προκειμένω επιρροή, δοθέντος ότι δεν προκύπτει ότι το προϊόν της δανειακής σύμβασης αναχρηματοδότησης προορίζεται, έστω εν μέρει , για την κάλυψη τέτοιων δαπανών. (...) Για τους λόγους αυτούςΑπορρίπτει την αίτηση ανάκλησης του Δήμου 

Kαταβολή ποσού 1.568,60 ευρώ στη φερόμενη ως δικαιούχο, ....., για την εκτέλεση μέρους σύμβασης με αντικείμενο εργασίες συντήρησης και προμήθειας εξοπλισμού των αναμεταδοτών (...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που παρατέθηκαν, πρέπει να γίνει δεκτό ότι η ανάληψη από τον Δήμο της υποχρέωσης για την επισκευή και συντήρηση, με την προμήθεια των σχετικών ειδών, των τηλεοπτικών αναμεταδοτών που βρίσκονται εντός της εδαφικής του περιφέρειας, δεν βρίσκει έρεισμα σε διάταξη νόμου, ως εκ τούτου η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη δεν είναι νόμιμη. Περαιτέρω, η συγκεκριμένη δαπάνη ούτε λειτουργική είναι, διότι η λειτουργία της ραδιοτηλεόρασης, η οποία, όπως προκύπτει από το ισχύον συνταγματικό και νομοθετικό πλαίσιο, αποτελεί αντικείμενο έντονου κρατικού ενδιαφέροντος, αναγόμενο σε θέμα γενικότερου δημοσίου συμφέροντος, δεν εντάσσεται στον κύκλο των θεσμοθετηθεισών από το Σύνταγμα και το νόμο τοπικών υποθέσεων ούτε συντελεί στην εκπλήρωση των σκοπών και της αποστολής του Δήμου.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ-ΑΓΟΡΕΣ:Νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε ιδιωτική εταιρεία για την προμήθεια υλικών εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σταθμών στις στέγες δύο δημοτικών σχολείων, καθόσον: α) η ανωτέρω προμήθεια, ανεξαρτήτως προϋπολογιζόμενης δαπάνης, εμπίπτει στην αρμοδιότητα του Δήμου, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. Ι περ. α' στοιχ. 1 του άρθρου 75 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, η οποία ορίζει ότι στην αρμοδιότητα των Δήμων ανήκει η προστασία, η αξιοποίηση και η εκμετάλλευση των ήπιων ή ανανεώσιμων μορφών ενέργειας, καθώς και η κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση των σχετικών έργων και εγκαταστάσεων, χωρίς η αρμοδιότητα αυτή να αναιρείται από το γεγονός ότι η εγκατάσταση των συστημάτων αυτών γίνεται σε στέγες σχολικών κτιρίων και β) δεν απαιτείται έγγραφη συναίνεση ή άλλου είδους έγγραφη απόφαση του ν.π.δ.δ., που είναι κύριος του κτιρίου (Δήμος) επί του οποίου εγκαθίστανται τα φωτοβολταϊκά συστήματα και τη διαχείριση του οποίου έχει η σχολική επιτροπή (12323/ΓΓ175/2009 Υπουργική Απόφαση, ΦΕΚ Β' 1079/2009).

Στο πεδίο εφαρμογής του ν. 3316/2005 εμπίπτουν συμβάσεις μελετών και παροχής υπηρεσιών του άρθρου 1 παρ. 2 εδάφ. α' και εδάφ. β' αυτού, εφόσον συνδέονται με την εκτέλεση δημόσιου τεχνικού έργου. Αυτό προκύπτει σαφώς τόσο από τη γραμματική διατύπωση της διάταξης του άρθρου 2 εδάφ. α' του ως άνω νόμου, σύμφωνα με την οποία ως σύμβαση μελέτης χαρακτηρίζεται εκείνη που αποβλέπει στην παραγωγή, στην επέμβαση σε ορισμένο τεχνικό έργο ή ακόμη και στο σχεδιασμό και την απεικόνιση αυτού, όσο και από την αιτιολογική έκθεση αυτού, κατά την οποία σκοπός του νομοθέτη ήταν να διασφαλιστεί η τήρηση των αρχών της διαφάνειας και του υγιούς ανταγωνισμού στις διαδικασίες παραγωγής δημοσίων έργων. Ο σκοπός αυτός επιτυγχάνεται μέσω της θέσπισης ενός νομικού πλαισίου που διέπει τη διαδικασία ανάθεσης των συμβάσεων μελετών αυτών των έργων, καθόσον οι μελέτες αποτελούν έναν από τους τρεις πυλώνες του συστήματος παραγωγής έργων. Εξάλλου, όπως προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση, το νομοθέτημα αυτό ήλθε να διορθώσει σφάλματα και να καλύψει ελλείψεις του νομικού πλαισίου που είχε διαμορφωθεί με τους προηγούμενους νόμους 716/1977 και 3164/2003 (του οποίου η εφαρμογή ανεστάλη με το ν. 3242/2004), αλλά και να εναρμονίσει την εθνική νομοθεσία με την Οδηγία ΕΚ/92/50 για τις δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών, που αποτελούν και οι μελέτες ως ειδικότερο είδος αυτών. Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι οι εντελλόμενες με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δαπάνες είναι νόμιμες, καθόσον, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από το Δήμο …., όπως προκύπτει από τις ανωτέρω με αριθμ. πρωτ. 28870/7/2011 και 28872/8/2011 μελέτες, σε συνδυασμό με τις επισυναφθείες σε αυτές τεχνικές προδιαγραφές, αντικείμενο των ανατεθεισών και εκτελεσθεισών, αντίστοιχα, εργασιών, είναι στη μεν πρώτη περίπτωση η γεωμετρική τεκμηρίωση των κτισμάτων του …., προκειμένου να προκύψουν τα χαρακτηριστικά και ιδίως τα συνολικά τετραγωνικά των κτισμάτων που βρίσκονται στα όρια του Δήμου και η δημιουργία ηλεκτρονικού μητρώου (βάσης δεδομένων) δημοτικών τελών, στη δε δεύτερη περίπτωση η ψηφιοποίηση των διαγραμμάτων σχεδίων πόλεων. η ψηφιακή αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης των ορίων των οικισμών του Δήμου, όπου θα εμφανίζονται οι γραμμές των παλαιότερων ορίων χωρίς τροποποίηση προς ανάδειξη των ασυμφωνιών και η πρόταση άρσης της ενδεχόμενης ασυμφωνίας, προκειμένου να εντοπίζονται πλήρως οι υφιστάμενες θέσεις εντός και εκτός των οικιών και να επιτυγχάνεται η ακριβής γνωμοδότηση των Υπηρεσιών του Δήμου σε ανάλογα αιτήματα των πολιτών. Επομένως, και στις δύο ως άνω περιπτώσεις καθίσταται σαφές ότι πρόκειται για εργασίες που δεν αποσκοπούν στην παραγωγή δημοσίων έργων αλλά αποτελούν απλή αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης και καταγραφή στοιχείων για την μετέπειτα αξιοποίηση τους από το Δήμο ….. Κατ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι δαπάνες που εντέλλονται με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα είναι νόμιμες και τα χρηματικά αυτά εντάλματα πληρωμής του Δήμου ….πρέπει να θεωρηθούν.