ΕλΣυν.Κλ.7/150/2015
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ-ΑΓΟΡΕΣ:Νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε ιδιωτική εταιρεία για την προμήθεια υλικών εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σταθμών στις στέγες δύο δημοτικών σχολείων, καθόσον: α) η ανωτέρω προμήθεια, ανεξαρτήτως προϋπολογιζόμενης δαπάνης, εμπίπτει στην αρμοδιότητα του Δήμου, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. Ι περ. α' στοιχ. 1 του άρθρου 75 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, η οποία ορίζει ότι στην αρμοδιότητα των Δήμων ανήκει η προστασία, η αξιοποίηση και η εκμετάλλευση των ήπιων ή ανανεώσιμων μορφών ενέργειας, καθώς και η κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση των σχετικών έργων και εγκαταστάσεων, χωρίς η αρμοδιότητα αυτή να αναιρείται από το γεγονός ότι η εγκατάσταση των συστημάτων αυτών γίνεται σε στέγες σχολικών κτιρίων και β) δεν απαιτείται έγγραφη συναίνεση ή άλλου είδους έγγραφη απόφαση του ν.π.δ.δ., που είναι κύριος του κτιρίου (Δήμος) επί του οποίου εγκαθίστανται τα φωτοβολταϊκά συστήματα και τη διαχείριση του οποίου έχει η σχολική επιτροπή (12323/ΓΓ175/2009 Υπουργική Απόφαση, ΦΕΚ Β' 1079/2009).
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.6/1882/2018
Προμήθεια και εγκατάσταση ηλεκτρονικών υπολογιστών, περιφερειακών και λοιπού ηλεκτρονικού εξοπλισμού:. Αίτηση ανάκλησης της 8/2018 πράξης της Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Υπουργείο Τουρισμού(...)Mε τις κρινόμενες αιτήσεις ζητείται η ανάκληση της ως άνω πράξης της Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Υπουργείο Τουρισμού και προβάλλεται, μεταξύ άλλων, ότι η αρμοδιότητα των Σχολικών Επιτροπών να προβούν σε προμήθεια ηλεκτρονικών υπολογιστών και συναφούς εξοπλισμού για τις σχολικές μονάδες, δεν είναι αποκλειστική αλλά συντρέχουσα σε σχέση με την αρμοδιότητα του οικείου Δήμου να προβεί στην εν λόγω προμήθεια. Τούτο, μεταξύ άλλων, καθίσταται εμφανές και από τις διατάξεις του άρθρου 6 παρ. 6 του ν. 2817/2000, σύμφωνα με τις οποίες στα έργα των Σχολικών Επιτροπών προστίθεται και η δυνατότητα αγοράς εξοπλισμού για τη λειτουργία των σχολείων, χωρίς να εισάγεται αποκλειστική αρμοδιότητα των Επιτροπών αυτών για την προμήθεια του εν λόγω εξοπλισμού. Ο λόγος αυτός είναι βάσιμος και πρέπει να γίνει δεκτός, καθώς για τη διενέργεια της ελεγχόμενης προμήθειας επιτραπέζιων ηλεκτρονικών υπολογιστών, συσκευών προβολής, φωτοαντιγραφικών μηχανημάτων και εκτυπωτών για την κάλυψη λειτουργικών αναγκών και την αντικατάσταση υπάρχοντος εξοπλισμού που δυσλειτουργεί των σχολείων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του Δήμου ....., έχει συντρέχουσα αρμοδιότητα με τις Σχολικές Επιτροπές του και ο εν λόγω Δήμος, καθώς τα ανωτέρω προς προμήθεια αντικείμενα υπάγονται στην υλικοτεχνική υποδομή των σχολείων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του Δήμου, η διαχείριση της οποίας, σύμφωνα με το άρθρο 75 παρ. Ι. στ) περίπτωση 1 του ν. 3463/2006, ανήκει στην αρμοδιότητα των Δήμων. Άλλωστε, σύμφωνα με το ανωτέρω άρθρο 6 παρ. 6 του ν. 2817/2000, στις Σχολικές Επιτροπές έχει παρασχεθεί η δυνατότητα αγοράς εξοπλιστικών ή άλλων συναφών ειδών ή διδακτικών μέσων για τη λειτουργία των σχολείων (στα οποία ανήκουν τα αγαθά της ελεγχόμενης προμήθειας), συνεπώς η αρμοδιότητα προμήθειας των ανωτέρω ειδών ανήκει μεν και σε αυτές, όχι όμως κατ’ αποκλειστική αρμοδιότητα αλλά συντρεχόντως με το Δήμο ...... Κατόπιν αυτών, το Τμήμα κρίνει ότι η εν λόγω προμήθεια αρμοδίως διενεργήθηκε από τον αιτούντα Δήμο, με την προϋπόθεση ότι για την προμήθεια αυτή δεν έχει δοθεί επιχορήγηση από το Δήμο στις Σχολικές Επιτροπές του.V. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι κρινόμενες αιτήσεις πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 8/2018 πράξη της Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Υπουργείο Τουρισμού και να υπογραφεί το σχέδιο σύμβασης μεταξύ του Δήμου ..... και της εταιρείας «.....», με αντικείμενο την «προμήθεια και εγκατάσταση ηλεκτρονικών υπολογιστών, περιφερειακών και λοιπού ηλεκτρονικού εξοπλισμού» για την κάλυψη λειτουργικών αναγκών και την αντικατάσταση υπάρχοντος εξοπλισμού που δυσλειτουργεί των σχολείων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του Δήμου ...... Ακολούθως, να διαταχθεί η απόδοση του κατατεθέντος παραβόλου στην αιτούσα ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «.....».Ανακαλεί την 8/2018 πράξη της Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Υπουργείο Τουρισμού
ΕΣ/ΤΜ.6/25/2017
Προγραμματικές Συμβάσεις.(..) ζητείται η ανάκληση της 266/2016 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΣΔΣΑ) του ....και των Δήμων – μελών του, (..) Το Κλιμάκιο κατέληξε στην κρίση του αυτή με την ακόλουθη αιτιολογία: α) η προγραμματική σύμβαση δεν έχει αναπτυξιακό χαρακτήρα, δοθέντος ότι αφορά στον καθορισμό του τρόπου χρηματοδότησης και εν γένει λειτουργίας του εισπρακτικού μηχανισμού μεταξύ των ωφελούμενων Δήμων για την υλοποίηση της εμπίπτουσας στις αρμοδιότητες των Φορέων Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων (Φο.Σ.Δ.Α.) του ....υπηρεσίας διαχείρισης στερεών αποβλήτων, κατά παράβαση των διατάξεων που αφορούν στον καθορισμό της τιμολογιακής πολιτικής των Φο.Σ.Δ.Α. β) Η δυνατότητα σύναψης της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ των ΟΤΑ και των Φο.Σ.Δ.Α. δεν έχει την έννοια ότι οι εξυπηρετούμενοι Δήμοι -μέλη του Φο.Σ.Δ.Α. δύνανται να χρηματοδοτούν απευθείας, μέσω των προϋπολογισμών τους, την ανάθεση των υπηρεσιών διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, πέραν της υποχρεωτικής ετησίας εισφοράς που καταβάλλουν αυτοί στον Φο.Σ.Δ.Α., διότι αυτό θα είχε ως συνέπεια την μετατροπή του θεσμού της προγραμματικής σύμβασης σε εργαλείο παράκαμψης και καταστρατήγησης των διατάξεων για την τιμολογιακή πολιτική των Φο.Σ.Δ.Α. και γ) η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση δεν δύναται να θεωρηθεί ως τροποποίηση των όρων της ήδη υπαχθείσας στον προσυμβατικό έλεγχο του παρόντος Κλιμακίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Σ.Δ.Σ.Α. του ....και του Δήμου ... (πράξη 259/2015 Ζ Κλιμακίου), αφού οι αντισυμβαλλόμενοι του Σ.Δ.Σ.Α. στις ως άνω δύο περιπτώσεις δεν ταυτίζονται.(..) 7. Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα αποφαίνεται ότι: Από τις ως άνω διατάξεις συνάγεται ότι οι Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων είναι αρμόδιοι στο πλαίσιο του Εθνικού αλλά και των Περιφερειακών Σχεδιασμών Διαχείρισης Αποβλήτων για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων κάθε Διαχειριστικής Ενότητας ή περισσότερων διαχειριστικών ενοτήτων. (..)Όμως οι Δήμοι έχουν «οιονεί συντρέχουσα αρμοδιότητα» με την αρμοδιότητα των Φο.Σ.Δ.Α. για την ως άνω περιγραφόμενη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, την οποία ασκούν μόνο κατ’ εφαρμογή της αρχής της επικουρικότητας, ...Ακολούθως, οι Φο.Σ.Δ.Α. μπορούν να συμβάλλονται με Δήμους ως κύρια συμβαλλόμενα μέρη σε προγραμματικές συμβάσεις του άρθρου 100 του ν.3852/2010. (..) Στην προκειμένη υπόθεση, το Τμήμα κρίνει τα ακόλουθα :α) Ο τρόπος χρηματοδότησης της ενδιάμεσης λύσης διαχείρισης των στερεών αποβλήτων του ....έχει ήδη εγκριθεί με την 259/2015 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου,β) Η παρούσα σύμβαση, λειτουργεί ως εκτελεστική της αρχικής προγραμματικής σύμβασης, με την οποία προσδιορίζεται, με ειδικότερο τρόπο, ο τρόπος κατανομής του βάρους της χρηματοδότησης του έργου, ο οποίος, λόγω της ιδιαιτερότητας της περίπτωσης αυτής, δεν ήταν δυνατόν να καθοριστεί με την αρχική προγραμματική σύμβαση. Σε κάθε περίπτωση, ο προϋπολογισμός της παρούσας σύμβασης ταυτίζεται με το εργολαβικό αντάλλαγμα, το οποίο θα καταβληθεί στην ... Α.Ε., η οποία αναδείχθηκε μειοδότρια για την εκτέλεση του υπό κρίση έργου. γ) δεν καταστρατηγήθηκαν οι διατάξεις περί τιμολογιακής πολιτικής των Φο.Σ.Δ.Α., όπως εσφαλμένα έκρινε το Κλιμάκιο, αφού οι διατάξεις αυτές προϋποθέτουν ότι ο Φο.Σ.Δ.Α. θα έχει συσταθεί, θα λειτουργεί και θα ασκεί τις αρμοδιότητες που του έχουν ανατεθεί....γ) Εσφαλμένα το Κλιμάκιο έκρινε ότι η χρηματοδότηση του έργου αυτού γίνεται, μέσω της προγραμματικής σύμβασης, απευθείας από τους προϋπολογισμούς των Δήμων δοθέντος ότι, η χρηματοδότηση θα γίνει από τον προϋπολογισμό του Φο.Σ.Δ.Α. και θα καλυφθεί με χρήματα που θα δοθούν από τους Δήμους με έσοδα από τα ανταποδοτικά τους τέλη και αν αυτά δεν επαρκούν, δύνανται να διατεθούν έσοδα από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους, υπό την προϋπόθεση ότι σχετικό αίτημα του Φο.Σ.Δ.Α θα εγκριθεί από τον Υπουργό Εσωτερικών.(..)Ανακαλεί την 266/2016 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
50891/2007
Οικονομική Διοίκηση και Διαχείριση των Δημοτικών και Κοινοτικών Κοινωφελών Επιχειρήσεων του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006).
965/2020
Τροποποίηση της 50891/10.09.2007 (ΦΕΚ 1876 Β’) απόφασης του Υφυπουργού Εσωτερικών με θέμα «Οικονομική Διοίκηση και Διαχείριση των Δημοτικών και Κοινοτικών Κοινωφελών Επιχειρήσεων του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006).
ΕλΣυν/Τμ.6/2490/2012
Στην αρμοδιότητα των Δήμων ανήκει, μεταξύ άλλων, η φύλαξη και προστασία της δημοτικής περιουσίας εν γένει, καθώς και η διαχείριση και βελτίωση των υλικοτεχνικών υποδομών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας παιδείας και ιδιαίτερα η φύλαξη των σχολικών κτιρίων. Η φύλαξη και προστασία της δημοτικής περιουσίας έχει ανατεθεί με το ν. 3831/2008 – με τον οποίο, σύμφωνα με την εισηγητική επί αυτού έκθεση, επιχειρείται στα πλαίσια της αναβάθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που επήλθε με το ν. 3643/2006 και η αναβάθμιση της Δημοτικής Αστυνομίας, η οποία είναι άρρηκτα συνυφασμένη με την τοπική αυτοδιοίκηση - στη Δημοτική Αστυνομία. Στη δημοτική δε περιουσία περιλαμβάνονται τόσο τα πράγματα που έχουν τεθεί απευθείας στη διάθεση του κοινού – χρήστη (κοινόχρηστα), όσο και τα πράγματα που είναι προορισμένα για την εξυπηρέτηση δημοτικών σκοπών (δημοτικά κτίρια και δημοτικές εγκαταστάσεις κ.λ.π.) (βλ. Ερμηνεία κατ΄ άρθρο Αστικός Κώδιξ, Τόμος V Εμπράγματο Δίκαιο, Απόστολου Γεωργιάδη – Μιχαήλ Σταθόπουλου, σελ. 99 επ., Εμπράγματο Δίκαιο Ι, Απόστολου Γεωργιάδη, σελ. 120 επ., βλ. επίσης άρθρο 179 του ν. 3463/2006, όπου στην έννοια της ακίνητης περιουσίας των δήμων εντάσσει και τα κοινόχρηστα ακίνητα). Ειδικά όμως, η φύλαξη των σχολικών εγκαταστάσεων εμπίπτει στα καθήκοντα των σχολικών φυλάκων, εφόσον στους οικείους Οργανισμούς Εσωτερικής Υπηρεσίας των Δήμων προβλέπονται σχετικές οργανικές θέσεις (Πρ. VII Τμ. 30/2009). Περαιτέρω, από τις ίδιες ως άνω διατάξεις συνάγεται ότι οι Ο.Τ.Α α΄ και β΄ βαθμού μπορούν καταρχήν να αναθέτουν τις ως άνω υπηρεσίες παροχής υπηρεσιών φύλαξης σε τρίτους ιδιώτες φυσικά ή νομικά πρόσωπα. Ενόψει όμως της αρχής της οικονομικότητας, που επιβάλλει την εκπλήρωση των σκοπών τους με την κατά το δυνατόν ελάχιστη επιβάρυνση του προϋπολογισμού τους, δύνανται να διαθέτουν πιστώσεις για την πληρωμή δαπανών που αφορούν στην ανάθεση παροχής υπηρεσιών φύλαξης σε τρίτους ιδιώτες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα μόνο εφόσον αυτό επιβάλλεται από τις αρχές αναγκαιότητας και αποδοτικότητας, ήτοι μόνο εάν το υπηρετούν στη δημοτική αστυνομία και σε θέσεις φυλάκων και σχολικών φυλάκων προσωπικό δεν επαρκεί για την κάλυψη των ιδιαιτέρων, λόγω της έκτασης ή συγκρότησής τους, αναγκών τους.
12509/2017
Τροποποίηση της υπ' αριθμ. 50891/10-9-2007 (ΦΕΚ Β΄ 1876) απόφασης του Υφυπουργού Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης με θέμα «Οικονομική Διοίκηση και Διαχείριση των Δημοτικών και Κοινοτικών Κοινωφελών Επιχειρήσεων του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006)».
ΝΣΚ/4/2018
Εφαρμογή του Κ.Ε.Δ.Ε., για την είσπραξη των εσόδων των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (Δ.Ε.Υ.Α.) - Παραγραφή απαιτήσεων Δ.Ε.Υ.Α. - Διακριτική ευχέρεια για τη ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών προς Δ.Ε.Υ.Α.. Σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 1069/1980 και του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, δεν εφαρμόζονται κατ΄αρχήν οι διατάξεις του Κ.Ε.Δ.Ε. για την είσπραξη των εσόδων των Δ.Ε.Υ.Α.. Σε περίπτωση όμως αναθέσεως της εισπράξεως των εσόδων Δ.Ε.Υ.Α. στις Δ.Ο.Υ., με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κ.Ε.Δ.Ε.. Οι απαιτήσεις των Δ.Ε.Υ.Α. υπάγονται στην πενταετή παραγραφή των άρθρων 250, 251 και 253 του ΑΚ. Σε όσες περιπτώσεις οι εν λόγω απαιτήσεις βεβαιώνονται εν στενή εννοία στις Δ.Ο.Υ., κατόπιν εκδόσεως αποφάσεως του Υπουργού Οικονομικών, δυνάμει της οποίας ανατίθεται στις Δ.Ο.Υ. η είσπραξη των εσόδων Δ.Ε.Υ.Α., αυτές υπάγονται στην εικοσαετή παραγραφή του άρθρου 136 παρ. 3 του ν. 4270/2014. Τα Διοικητικά Συμβούλια Δ.Ε.Υ.Α. έχουν αρμοδιότητα και διακριτική ευχέρεια για την έκδοση αποφάσεως ρυθμίσεως ληξιπρόθεσμων οφειλών πελατών τους και η ρύθμιση αυτή δύναται να αφορά είτε το διακανονισμό των οφειλών, με τμηματική καταβολή τους σε περισσότερες δόσεις, είτε και τη διαγραφή μέρους των οφειλόμενων τόκων και προσαυξήσεων εκπροθέσμου καταβολής, χωρίς, πάντως, η απόφαση ρυθμίσεως να δύναται να περιλαμβάνει και τον περιορισμό ή τη διαγραφή οποιουδήποτε μέρους της κύριας οφειλής.
ΚΥΑ 30842/2013
Παροχή οδηγιών για την κατάρτιση του προϋπολογισμού των δήμων, οικονομικού έτους 2014 - τροποποίηση της υπ’ αριθμ. 7028/3.2.2004 (ΦΕΚ Β΄ 253) απόφασης «Καθορισμός του τύπου του προϋπολογισμού των δήμων και κοινοτήτων».
EλΣυν/Τμ.7(ΚΠΕ)/127/2013
Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων (3852/2010,3463/2006,11389/93) συνάγεται ότι το Δημοτικό Συμβούλιο, ως όργανο διοίκησης των Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, έχει γενική αρμοδιότητα και αποφασίζει για κάθε θέμα σχετικό με τις αρμοδιότητες του οικείου Ο.Τ.Α., εκτός από τα θέματα που, βάσει ρητής διάταξης, ανήκουν στην αρμοδιότητα των λοιπών οργάνων του Δήμου. Όσον αφορά ειδικότερα στη διενέργεια δημοτικών προμηθειών με απευθείας ανάθεση κατά παρέκκλιση της διαδικασίας του τακτικού διαγωνισμού, τέτοια αρμοδιότητα ανατίθεται, αφενός με τις παρατιθέμενες ανωτέρω ρυθμίσεις του ν. 3852/2010 στην Οικονομική Επιτροπή όταν συντρέχει εξαιρετικά επείγουσα περίπτωση, αφετέρου, στο Δήμαρχο όταν η προμήθεια σε ετήσια βάση δεν υπερβαίνει το ποσό των 15.000 ευρώ, με τις προαναφερόμενες διατάξεις του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. -που εξακολουθούν να ισχύουν δεδομένου ότι ούτε ο κανονισμός στο σύνολό του ούτε οι ανωτέρω επιμέρους διατάξεις του έχουν καταργηθεί ρητά ούτε μπορεί να θεωρηθεί ότι έχουν καταργηθεί σιωπηρά, διότι δεν έρχονται σε αντίθεση με τις ρυθμίσεις του ν. 3852/2010, αφού σε αυτές ρητά διατυπώνεται ότι εκφεύγουν της αρμοδιότητας του δημοτικού συμβουλίου θέματα που ανήκουν στην αρμοδιότητα άλλου δημοτικού οργάνου, στον Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. δε ευθέως παραπέμπει το άρθρο 209 του Δ.Κ.Κ., που κυρώθηκε με το ν. 3463/2006 (βλ. πράξη Κλιμ. VII Τμ. 49/2013).
ΥΠ.ΕΣ/69738/2021
«Μετακίνηση αιρετών των Δήμων εντός και εκτός της χώρας» ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 648/2021 ΑΔΑ:ΨΕΞΩ46ΜΤΛ6-Κ68
ΥΠ.ΕΣ/61464/2024:Μετακίνηση αιρετών των Δήμων εντός και εκτός χώρας ΑΔΑ: 9Ο8Η46ΜΤΛ6-ΖΝΩ(....)Με την παρούσα εγκύκλιο, παύει η ισχύς της υπ’ αριθ. 648/ α.π. 69738/ 24-9- 2021, (Α.Δ.Α.: ΨΕΞΩ46ΜΤΛ6-Κ68) εγκύκλιας οδηγίας του Υπουργείου Εσωτερικών