Νομιμότητα σύμβασης καθαριότητας. ζητείται η ανάκληση της 282/2014 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας των κτηρίων της Πανεπιστημιούπολης του Πανεπιστημίου .... για ένα έτος, συμπεριλαμβανομένου δικαιώματος παράτασης..(..)Με τα δεδομένα αυτά και με βάση όσα έγιναν δεκτά στην σκέψη ΙΙ της παρούσας, το Τμήμα κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι o όρος της διακήρυξης, με τον οποίο τίθεται ως προϋπόθεση συμμετοχής η δραστηριοποίηση των υποψηφίων στο χώρο της καθαριότητας από 1.1.2008, δεν αντίκειται στις αρχές της ίσης μεταχείρισης και του ανταγωνισμού.Η μακροχρόνια, δε, δραστηριοποίηση αυτή συνεπάγεται, παράλληλα, την ύπαρξη κατάλληλης οργανωτικής δομής και τη διασφάλιση της ορθολογικής αξιοποίησης των διατιθέμενων πόρων για την οικονομικά συμφέρουσα για την Αναθέτουσα Αρχή και τεχνικά άρτια εκπλήρωση των υποχρεώσεων της σύμβασης. Κατά συνέπεια, ο όρος αυτός είναι άμεσα συνδεδεμένος με το αντικείμενο του διαγωνισμού και τελεί σε σχέση αναλογικότητας με την εξυπηρέτηση του σκοπούμενου δημοσίου συμφέροντος,..Περαιτέρω, ως προς τον όρο του άρθρου 10.8 της διακήρυξης, το Τμήμα κρίνει ότι ο όρος αυτός κατά το μέρος που αφορά στην υποχρέωση του υποψηφίου αναδόχου να απασχολεί αποδεδειγμένα 100 άτομα εκ των οποίων τουλάχιστον 50 στην καθαριότητα στεγασμένων χώρων, συνιστά καταρχήν θεμιτό κριτήριο εξέτασης της τεχνικής καταλληλότητας των υποψηφίων, προβλεπόμενο άλλωστε ρητά από το άρθρο 46 του π.δ/τος 60/2007. Τούτου δοθέντος, ο κατά τα ανωτέρω όρος ως προς τον καθορισμό του ποσοστού σύμφωνα με το οποίο οι 50 από τους τουλάχιστον 100 εργαζόμενους σ’ αυτόν να έχουν εμπειρία καθαρισμού σε στεγασμένους χώρους παρίσταται δικαιολογημένος, καθώς με τον τρόπο αυτό παρέχεται επαρκές τεκμήριο για την δυνατότητα του υποψηφίου να οργανώνει, διευθύνει και ελέγχει μεγάλο αριθμό εργαζομένων, προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική κινητοποίηση και εποπτεία του πολυάριθμου προσωπικού..(..)Ακολούθως, όμως, το Τμήμα κρίνει ότι ο ανωτέρω όρος πάσχει στο μέτρο που θέτει ως προϋπόθεση τεχνικής καταλληλότητας των υποψηφίων ότι οι εργαζόμενοι σε στεγασμένους χώρους πρέπει να έχουν απασχοληθεί για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας μόνο σε φορείς του δημόσιου τομέα.(..)Κατ’ ακολουθία αυτών που προηγουμένως κρίθηκαν, εφόσον υφίσταται έστω και ένας βάσιμος λόγος μη νομιμότητας της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας ανάθεσης της επίμαχης σύμβασης, οι ένδικες αιτήσεις πρέπει να απορριφθούν και να μην ανακληθεί η 282/2014 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΑΘΗΤΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει των όσων αναφέρονται στην 159/2008 πράξη του VI Τμήματος, το Κλιμάκιο κρίνει ότι αφενός ο καθορισμός των τιμών των προβλεπομένων δρομολογίων στην οικεία διακήρυξη καθ’ υπέρβαση της μέγιστης ημερήσιας αποζημίωσης που ορίζεται στην παρ. 9 του άρθρου 1 της ΙΒ/6071/26.8.1998 Κ.Υ.Α., αφ’ ετέρου ο όρος της ως άνω διακήρυξης περί δυνατότητας μονομερούς παράτασης των συμβάσεων για τρεις (3) μήνες, ο οποίος δεν περιελήφθη στο περιεχόμενο της περίληψης της διακήρυξης που απεστάλη προς δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ούτε σ’ αυτές που δημοσιεύθηκαν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και στον ελληνικό τύπο, δεν είναι σύννομοι, πλην, όμως, για την ταυτότητα της κρίσεως, πρέπει να γίνει δεκτό ότι καθίστανται δικαιολογημένοι για τους λόγους που αναφέρονται στην ανωτέρω πράξη του VI Τμήματος.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων σχεδίων συμβάσεων. 

Προμήθειες. Προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης μετά την κήρυξη προηγούμενου ανοικτού διαγωνισμού ως άγονου διότι δεν υποβλήθηκε σ' αυτόν καμία προσφορά Μη νόμιμη η ανωτέρω διαδικασία διότι α) το αντικείμενο της προμήθειας στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης διευρύνθηκε, σε σχέση με εκείνο που περιγραφόταν στη διακήρυξη του ματαιωθέντος διαγωνισμού, περιλαμβάνοντας επιπλέον ζητούμενα είδη και β) ο όρος περί υποβο¬λής οικονομικής προσφοράς για τη μεταφορά στις εγκαταστάσεις της αναθέτουσας αρχής δύο εκ των ανωτέρω επιπλέον ζητούμενων ειδών ερχόταν σε αντίθεση με διάταξη της διακήρυξης του ματαιωθέντος διαγωνισμού, σύμφωνα με την οποία τα έξοδα μεταφοράς, τοποθέτησης και ασφάλισης των προς προμήθεια ειδών βαρύνουν τον προμηθευτή. Με την 282/2010 απόφασή του, το VI Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου ανακάλεσε την προμνησθείσα Πράξη του Κλιμακίου αναγνωρίζοντας συγγνωστή πλάνη στα αρμόδια όργανα της αναθέτουσας αρχής.

ΙΣΗ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ:Αιτηση  ανάκλησης της 195/2010 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης για την ανάθεση σε ιδιώτη της λειτουργίας του φοιτητικού εστιατορίου του Πανεπιστημίου …. για το χρονικό διάστημα από 1.9.2010 μέχρι 30.6.2013, συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 6.534.000 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.).(...)Μετά από αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι αμφότεροι οι προαναφερόμενοι όροι της διακήρυξης δεν έχουν τεθεί καθ’ υπέρβαση των άκρων ορίων της διακριτικής ευχέρειας της Αναθέτουσας Αρχής και, συνεπώς, είναι νόμιμοι, η δε Πράξη του Κλιμακίου, με την οποία έγιναν δεκτά τα αντίθετα, πρέπει, κατά παραδοχή της κρινόμενης αίτησης, να ανακληθεί.(..) Ανακαλεί την 195/2010 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου (Δ΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Και Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης για την ανάθεση της λειτουργίας του φοιτητικού εστιατορίου του Πανεπιστημίου …. για το χρονικό διάστημα από 1.9.2010 έως 30.6.2013.

Αποκομιδή απορριμμάτων και καθαρισμός κοινοχρήστων χώρων Δήμου.ζητείται η αναθεώρηση της 6869/2015 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου με την οποία έγιναν δεκτές αιτήσεις ανάκλησης των παρεμβαινόντων κατά της 236/2015 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου, κατά την εκδίκαση των οποίων είχε παρέμβει εναντίον τους και υπέρ της διατήρησης της πράξης του Κλιμακίου η αιτούσα(...)Στην υπό κρίση υπόθεση, με την προσβαλλομένη απόφαση έγιναν δεκτές αιτήσεις ανάκλησης των ήδη παρεμβαινόντων Δήμου ..... και αναδόχου εταιρίας «….», ανακλήθηκε η 236/2015 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου και κρίθηκε πως δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου και της αναδόχου για την ανάθεση των υπηρεσιών «Αποκομιδής απορριμμάτων και καθαρισμού κοινοχρήστων χώρων Δήμου .....», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 2.412.000,00 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.). Ενόψει αυτών και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά, η υπό κρίση αίτηση αναθεώρησης είναι απαράδεκτη, αφού στρέφεται κατά απόφασης του VI Τμήματος, με την οποία έγινε δεκτή αίτηση ανάκλησης και κρίθηκε πως δεν κωλύεται η υπογραφή του οικείου σχεδίου σύμβασης.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει του ότι εν προκειμένω, η αιτιολογία αποδοχής της προδικαστικής προσφυγής της «….» κατά της 23/30.7.2014 απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου του Γ.Ν .., όπως και εκείνη της παραμονής των εταιρειών ... και ... μετά την από 9.9.2014 επιστολή της αναδόχου, με την οποία γνωστοποιήθηκε η επιβολή σε βάρος τους προστίμων για παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας δεν ασκούν επιρροή, αφού οι ανωτέρω διαγωνιζόμενες εταιρείες δεν αναδείχθηκαν τελικά ανάδοχοι, το Κλιμάκιο κρίνει ότι συνέτρεξαν πάντως ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες κατά τη διαδικασία διενέργειας του ελεγχόμενου διαγωνισμού, καθόσον στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν δημοσιεύθηκε η προϋπολογιζόμενη δαπάνη της δημοπρατούμενης υπηρεσίας ούτε η μετάθεση της ημερομηνίας του διαγωνισμού για τις 18.6.2014. Επίσης, το Κλιμάκιο επισημαίνει ότι στο σχέδιο σύμβασης που περιλαμβάνεται στο φάκελο πρέπει να απαλειφθεί ο όρος περί μονομερούς παράτασης της σύμβασης για ένα επιπλέον τρίμηνο (άρθρο Γ2°.1 του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης). Και τούτο διότι, το δικαίωμα αυτό δεν έχει περιβληθεί των απαιτούμενων διατυπώσεων δημοσιότητας, καθόσον δεν έχει δημοσιευτεί ούτε σε εθνικό επίπεδο (ημερήσιος τύπος και ΦΕΚ) ούτε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συνεπώς, δεν παράγει έννομα αποτελέσματα (ΕΣ VI 2641, 2551/2013, Ζ΄ Κλιμ.72/2014). Ως εκ τούτου, κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του υποδείγματος σχεδίου σύμβασης και  των Τμημάτων Α, Β, Δ, ΣΤ, Ζ, Η, Θ, και  Ι της υπ’ αριθμ.  1/2021  Διακήρυξης του Πανεπιστημίου … με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών καθαρισμού των κτιρίων του Πανεπιστημίου, συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.492.710,52 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.).(....)Ενόψει των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο όρος του άρθρου 2.2.6 παρ. 1 της διακήρυξης, σύμφωνα με το οποίο οι υποψήφιοι φορείς πρέπει να έχουν υλοποιήσει κατά τα τρία τελευταία έτη συμβάσεις καθαρισμού στεγασμένων χώρων Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και μόνο δεν δικαιολογείται από αντικειμενικούς λόγους και παρίσταται δυσανάλογος. Και τούτο διότι αποκλείει από τη συμμετοχή στον διαγωνισμό, χωρίς τη συνδρομή λόγων δημοσίου συμφέροντος, υποψήφιους που έχουν εμπειρία στην παροχή υπηρεσιών καθαριότητας χώρων που χαρακτηρίζονται από μαζική συνάθροιση ή και προσωρινή διαμονή πολλών ατόμων και διέπονται, κατά τα γνωστά, από ανάλογους με τους ανωτέρω όρους και τεχνικές απαιτήσεις καθαριότητας προς διασφάλιση της δημόσιας υγείας των πολιτών. Κωλύεται  η υπογραφή του υποδείγματος  σχεδίου σύμβασης που αφορά στα Τμήματα Α, Β, Δ, ΣΤ, Ζ, Η, Θ, και  Ι της υπ’ αριθμ. 1/2021  Διακήρυξης του Πανεπιστημίου … με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών καθαρισμού των κτιρίων του Πανεπιστημίου.

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/589/2022.

Καθαρισμός κτιριακών εγκαταστασεων:..ζητείται η ανάκληση της 149/2017 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην σκέψη ΙΙ.Α της παρούσας το Τμήμα κατά πλειοψηφία άγεται στην κρίση ότι λαμβάνοντας υπόψη την ιδιομορφία του προς καθαρισμό χώρου (εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούνται από άτομα νεαρής ηλικίας που φοιτούν πολλές ώρες στους χώρους, ορισμένα εκ των οποίων έχουν χαρακτηρολογικά γνωρίσματα της νεότητας, όπως επιπολαιότητα σε θέμα τάξης και καθαριότητας, επιθετικότητα, αμφισβήτηση των καθιερωμένων αρχών), ο προαναφερόμενος όρος της διακήρυξης (βλ. άρθρο Β.1.1.στ΄ και Παράρτημα Ε΄ παρ. Γ΄), με τον οποίο τίθεται επί ποινή αποκλεισμού, ως προϋπόθεση για την απόδειξη της τεχνικής – επαγγελματικής επάρκειας των διαγωνιζομένων, το ήμισυ του προσωπικού καθαρισμού (45 εκ των 90 ατόμων) να έχει απασχοληθεί «στον καθαρισμό παρόμοιων εγκαταστάσεων», έχει τη δοθείσα από την αναθέτουσα αρχή έννοια, την οποία εξειδίκευσε και κατέστησε εκ των προτέρων γνωστή στους διαγωνιζόμενουςήτοι αυτή της απασχόλησης αποκλειστικώς σε χώρους εκπαιδευτηρίων, όπως βασίμως προβάλλεται από το αιτούν Πανεπιστήμιο. Περαιτέρω, ο όρος αυτός δεν αντίκειται στις αρχές της ίσης μεταχείρισης και του ανταγωνισμού. Τούτο διότι, η Αναθέτουσα Αρχή είναι κατ’ αρχήν ελεύθερη να διαμορφώνει, κατά την κρίση της, τους όρους της διακήρυξης, καθορίζοντας, με κριτήριο τις εκάστοτε ανάγκες της, ειδικότερα τεχνικά χαρακτηριστικά από ποσοτική και ποιοτική άποψη, τα οποία πρέπει να πληρούν οι υποψήφιοι ανάδοχοι.Ειδικότερα δε, εν προκειμένω, ο επίμαχος όρος εγγυάται την εκ μέρους των συμμετεχόντων, επαρκή γνώση του τρόπου εκτέλεσης των εργασιών της επίμαχης σύμβασης καθώς και την επαρκή εμπειρία ως προς την ακολουθητέα μεθοδολογία παροχής των υπηρεσιών. Κατά συνέπεια, ο όρος αυτός είναι άμεσα συνδεδεμένος με τη φύση και τον προορισμό των υπηρεσιών που αποτελούν αντικείμενο του διαγωνισμού και τελεί σε σχέση αναλογικότητας με την εξυπηρέτηση του σκοπούμενου δημοσίου συμφέροντος, το οποίο συνίσταται στην εξασφάλιση της καλής ποιότητας των υπηρεσιών που θα παρασχεθούν στο πλαίσιο της παρούσας σύμβασης.(..)Ανακαλεί την 149/2017 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας:..επιδιώκεται η ανάκληση της 240/2013 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα δεδομένα αυτά, κατά τα ορθώς κριθέντα από το Κλιμάκιο, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι ο σχετικός όρος της διακήρυξης περί της δυνατότητας επαύξησης του συμβατικού αντικειμένου δεν έχει δημοσιευθεί νομίμως, διότι στο σημείο ΙΙ.2.2. του σχετικού τυποποιημένου εντύπου δεν αναφέρεται ότι η ελεγχόμενη σύμβαση περιλαμβάνει «δικαιώματα προαίρεσης» και, ως εκ τούτου, ο όρος πρέπει να απαλειφθεί.Περαιτέρω, ο περιλαμβανόμενος αφενός μεν στο άρθρο 19 παρ. 1 της διακήρυξης, αφετέρου δε στο άρθρο 2 του σχεδίου σύμβασης όρος περί της δυνατότητας του Νοσοκομείου να παρατείνει μονομερώς τη σύμβαση για ένα έτος, και, κατόπιν έγγραφης συναίνεσης του αναδόχου, για επιπλέον έξι μήνες, νομίμως δημοσιεύθηκε στην Ε.Ε.Ε.Ε., γενομένου δεκτού του σχετικού λόγου ανάκλησης. Τούτο δε, διότι στη δημοσιευθείσα περίληψη της διακήρυξης στην Ε.Ε.Ε.Ε. έχει αναγραφεί στο σημείο ΙΙ.2.3. η δυνατότητα ανανέωσης της σύμβασης, στο σημείο δε ΙΙ.2.1. του ως άνω εντύπου με τίτλο «Συνολική ποσότητα ή έκταση» της σύμβασης ορίζεται ρητά ότι πρέπει να παρατίθεται συνολικός προϋπολογισμός, συμπεριλαμβανομένων των τυχόν παρατάσεων ή ανανεώσεων. Εξ άλλου, στην προκήρυξη που δημοσιεύθηκε στην Ε.Ε.Ε.Ε. στις 19.12.2012 αναγράφεται τόσο το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο όσο και η ηλεκτρονική διεύθυνση της αναθέτουσας αρχής, επομένως, κάθε υποψήφιος ανάδοχος που αμφέβαλλε σχετικά με τον αριθμό και την αξία των ανανεώσεων θα μπορούσε, επιδεικνύοντας εύλογο ενδιαφέρον, να επισκεφθεί την επίσημη ιστοσελίδα του Νοσοκομείου προκειμένου να ανατρέξει στο πλήρες κείμενο της διακήρυξης, σε κάθε δε, περίπτωση μπορούσε να επικοινωνήσει μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου με το Τμήμα Προμηθειών του Νοσοκομείου και να λάβει τις αναγκαίες πληροφορίες. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, και δοθέντος ότι δεν αναδείχθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη άλλος λόγος διακωλυτικός της υπογραφής του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση, να ανακληθεί η 240/2013 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, να επιτραπεί η υπογραφή της σύμβασης μεταξύ της αιτούσας ανώνυμης εταιρείας με το διακριτικό τίτλο «....» και του .. Νοσηλευτικού Ιδρύματος … για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας των κτιριακών εγκαταστάσεων και του περιβάλλοντος χώρου του, υπό τον όρο να απαλειφθεί ο διατυπωθείς στο άρθρο 1 της Ενότητας Ι του Παραρτήματος Α της διακήρυξης όρος περί δυνατότητας ανάθεσης στον ανάδοχο πρόσθετων εργασιών πέραν των συμβατικών σε ποσοστό 30% για κάλυψη τυχόν εκτάκτων αναγκών που δεν μπορούν να προβλεφθούν, κατόπιν έγγραφης ειδοποίησης του αναδόχου εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος,..

Δανειακές συμβάσεις Δήμου:Με τα δεδομένα αυτά, ο αναφερόμενος στο άρθρο 21 του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου δανειακής σύμβασης όρος έρχεται σε αντίθεση με την 30/9.2.2015 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου και για το λόγο αυτόν πρέπει να απαλειφθεί.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, δε συντρέχει λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος, με το 14955/28.9.2016 (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 64560/4.10.2016) έγγραφο του Προϊσταμένου του Τμήματος Προϋπολογισμού, Λογιστηρίου και Προμηθειών της Διεύθυνσης Διοικητικού - Οικονομικού του Δήμου …, σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου, υπό την προϋπόθεση ότι θα απαλειφθεί ο αναφερόμενος στο άρθρο 21 αυτού όρος.