ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΑΘΗΤΩΝ:Κατ’ ακολουθίαν των προεκτεθέντων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή των ελεγχόμενων σχεδίων συμβάσεως, υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι θα απαλειφθεί η παρεχόμενη δυνατότητα παράτασης για ένα δίμηνο της ημερομηνίας λήξης των συμβάσεων, καθόσον πέραν της αοριστίας της ως προς την προϋπολογιζόμενη δαπάνη, μη νομίμως περιλαμβάνεται στα σχέδια συμβάσεων, προεχόντως διότι, όπως προκύπτει από τα υποβληθέντα στοιχεία του φακέλου, δεν έχει περιβληθεί των απαιτούμενων διατυπώσεων δημοσιότητας, αφού δεν περιελήφθη στο περιεχόμενο της περίληψης της διακήρυξης που απεστάλη προς δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (βλ. Πράξη Ζ΄ Κλιμακίου 270/2008), ούτε των περιλήψεων που δημοσιεύθηκαν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και στον ελληνικό τύπο.

Μίσθωση θέσεων κλινών σε ξενοδοχεία κλασσικού τύπου για τη στέγαση αστέγων(…)Σύμφωνα δε με τα άρθρα 20 και 29 παρ. 4 του πδ 60/2007, δεν απαιτείται δημοσίευση της διακήρυξης του ελεγχόμενου διαγωνισμού στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθόσον δεν απαιτείται δημοσίευση των προκηρύξεων το αντικείμενο των οποίων –όπως και στην προκειμένη περίπτωση- εμπίπτει στο Παράρτημα ΙΙ Β του διατάγματο(...)

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΑΘΗΤΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει των όσων αναφέρονται στην 159/2008 πράξη του VI Τμήματος, το Κλιμάκιο κρίνει ότι αφενός ο καθορισμός των τιμών των προβλεπομένων δρομολογίων στην οικεία διακήρυξη καθ’ υπέρβαση της μέγιστης ημερήσιας αποζημίωσης που ορίζεται στην παρ. 9 του άρθρου 1 της ΙΒ/6071/26.8.1998 Κ.Υ.Α., αφ’ ετέρου ο όρος της ως άνω διακήρυξης περί δυνατότητας μονομερούς παράτασης των συμβάσεων για τρεις (3) μήνες, ο οποίος δεν περιελήφθη στο περιεχόμενο της περίληψης της διακήρυξης που απεστάλη προς δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ούτε σ’ αυτές που δημοσιεύθηκαν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και στον ελληνικό τύπο, δεν είναι σύννομοι, πλην, όμως, για την ταυτότητα της κρίσεως, πρέπει να γίνει δεκτό ότι καθίστανται δικαιολογημένοι για τους λόγους που αναφέρονται στην ανωτέρω πράξη του VI Τμήματος.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων σχεδίων συμβάσεων. 

Ανάθεση της σίτισης των ασθενών και των εφημερευόντων ιατρών(...)Με την αίτηση αυτή ζητείται η ανάκληση της 2/2015 πράξης του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό...(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα προεκτέθηκαν στις προηγούμενες νομικές σκέψεις το Τμήμα κρίνει τα εξής:1) Η αναγραφή της προϋπολογιζόμενης δαπάνης της ελεγχόμενης σύμβασης στην περίληψη της διακήρυξης που δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνιστά ουσιώδες στοιχείο δημοσιότητάς της. Πλην όμως, κατά την κρίση του Τμήματος, η έλλειψη του στοιχείου αυτού, δεν απετέλεσε, εν προκειμένω, ενόψει πάντως ότι συντελέστηκε δημοσίευση του επίμαχου διαγωνισμού σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και δεν εξεδήλωσε ενδιαφέρον αλλοδαπή επιχείρηση, πρόσφορη αιτία παραβίασης των αρχών του ανταγωνισμού, της ελεύθερης πρόσβασης στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων και της διαφάνειας. Τούτο δε, επιπλέον, διότι στην σχετική περίληψη που δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα αναγράφεται τόσο το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο όσο και η ηλεκτρονική διεύθυνση της αναθέτουσας αρχής και επομένως, θα μπορούσε κάθε υποψήφιος ανάδοχος, επιδεικνύοντας ένα εύλογο ενδιαφέρον, να επισκεφθεί την επίσημη ιστοσελίδα του Νοσοκομείου όπου είχε αναρτηθεί το πλήρες κείμενο της διακήρυξης και να λάβει τις αναγκαίες πληροφορίες.(..)       2) Είναι μη νόμιμη η συγκρότηση ad hoc επιτροπής αποκλειστικά για τη διενέργεια του συγκεκριμένου διαγωνισμού, το αντικείμενο του οποίου δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι εξειδικευμένο ή ότι παρουσιάζει ιδιομορφίες για το αιτούν νοσοκομείο. Πλην όμως, η διαπιστωθείσα ως άνω πλημμέλεια, εξαιτίας του τυπικού της χαρακτήρα και συνεκτιμωμένων και των ειδικότερων περιστάσεων της εξέλιξης της συγκεκριμένης διαγωνιστικής διαδικασίας, δεν παρίσταται εν προκειμένω ουσιώδης.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η ένδικη αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλομένη 2/2015 πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ….

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα προεκτέθηκαν στις προηγούμενες νομικές σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι η αναγραφή της προϋπολογιζόμενης δαπάνης της ελεγχόμενης σύμβασης, καθώς και η αναφορά της διάρκειας αυτής καθώς και των απαιτούμενων εγγυήσεων συμμετοχής στη διαγωνιστική διαδικασία, στην περίληψη της διακήρυξης που δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συνιστούν ουσιώδη στοιχεία δημοσιότητάς της. Πλην όμως, κατά την κρίση του Τμήματος, η έλλειψη των στοιχείων αυτών δεν απετέλεσε εν προκειμένω και ενόψει του γεγονότος ότι συντελέστηκε δημοσίευση του επίμαχου διαγωνισμού σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και δεν εξεδήλωσε ενδιαφέρον αλλοδαπή επιχείρηση, πρόσφορη αιτία παραβίασης των αρχών του ανταγωνισμού, της ελεύθερης πρόσβασης στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων και της διαφάνειας. Τούτο δε επιπλέον διότι στην σχετική περίληψη που δημοσιεύθηκε στην Ε.Ε.Ε.Ε. αναγράφεται η ηλεκτρονική διεύθυνση της αναθέτουσας αρχής και επομένως μπορούσε κάθε υποψήφιος ανάδοχος, επιδεικνύοντας ένα εύλογο ενδιαφέρον, να επισκεφθεί την επίσημη ιστοσελίδα του Νοσοκομείου όπου είχε αναρτηθεί το πλήρες κείμενο της διακήρυξης και να λάβει τις αναγκαίες πληροφορίες. Ως εκ τούτου, δεν προκύπτει ότι από την ανωτέρω διαπιστωθείσα παράλειψη επήλθε νόθευση του ελεύθερου και υγιούς ανταγωνισμού και παραβίαση των αρχών της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των συμμετεχόντων, ώστε η διαπιστωθείσα σχετικά με την πληρότητα της δημοσιότητας του διαγωνισμού πλημμέλεια να δημιουργεί εν τέλει διακωλυτικό της υπογραφής του σχεδίου σύμβασης λόγο..Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η ένδικη αίτηση ανάκλησης και υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλομένη 73/2015 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να επιτραπεί η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας των χώρων του Νοσοκομείου και της Μονάδας Εφήβων για ένα έτος.

Σίτιση των φοιτητών  ΤΕΙ(...)Με τα δεδομένα αυτά δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή των υποβληθέντων προς έλεγχο σχεδίων συμβάσεων, υπό την προϋπόθεση ότι θα απαλειφθούν οι περιληφθέντες στις παρ. 4 και 5 του άρθρου 11ου αμφοτέρων των σχεδίων συμβάσεων όροι, σύμφωνα με τους οποίους, αφ’ ενός μεν «Η Αναθέτουσα Αρχή μπορεί οποτεδήποτε, μέσα στα όρια της Σύμβασης, να ζητήσει από την Ανάδοχο  να  αναθεωρήσει  το  χρονοδιάγραμμα  ή  να  επιχειρήσει  οποιαδήποτε τροποποίηση,  ή  επέκταση,  ή  παράταση στο Έργο» και αφ’ ετέρου «Σε περίπτωση ανάγκης τροποποίησης που δημιουργεί ταυτόχρονα απαίτηση για αύξηση ή μείωση του τιμήματος θα γίνονται προσαρτήματα που θα υπογράφονται και από τα δύο μέρη και θα αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της παρούσας σύμβασης η δε  Ανάδοχος λαμβάνει  τόση  μετάθεση  για  την  αποπεράτωση  του  Έργου  όση  συμφωνηθεί  ότι απαιτείται λόγω της τροποποίησης», δεδομένου ότι είναι αόριστοι και δεν δύνανται να ενεργοποιηθούν. Και τούτο, διότι αφ’ ενός μεν δεν προσδιορίζεται το εύρος της ενδεχόμενης τροποποίησης ή επέκτασης ή παράτασης του αντικειμένου της και αφ’ ετέρου δεν έχει προϋπολογιστεί η σχετική οικονομική επιβάρυνση (βλ. ΕΣ Ζ΄ Κλιμ. 177, 110, 105/2014), ενώ, σε κάθε περίπτωση, η νομιμότητα οποιασδήποτε τροποποίησης συμβατικού όρου τελεί υπό την προϋπόθεση της προηγούμενης υποβολής της στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΣ VI Τμ. 4424/2013, 2440/2012, καθώς και Ζ΄ 177, 151 και 131/2014). Περαιτέρω, το δικαίωμα παράτασης των ελεγχόμενων συμβάσεων πέραν της 10.7.2018 δεν έχει περιβληθεί των απαιτούμενων διατυπώσεων δημοσιότητας, καθόσον δεν έχει δημοσιευτεί νομίμως ούτε στον εθνικό τύπο, ούτε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συνεπώς, δεν παράγει έννομα αποτελέσματα. Εξ άλλου, δεν αποδεικνύεται ότι στην προεκτιμώμενη αξία των προς ανάθεση υπηρεσιών, που αναγράφεται στη δημοσιευθείσα περίληψη της διακήρυξης του διαγωνισμού στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει συμπεριληφθεί και εκείνη που αντιστοιχεί σε ενδεχόμενη παράταση της σύμβασης, αν και η προϋπολογιζόμενη αξία της σύμβασης, συμπεριλαμβανόμενου του τυχόν δικαιώματος παράτασής της, αποτελεί ουσιώδες στοιχείο της διακήρυξης που πρέπει απαραίτητα να αποτυπώνεται στις σχετικές δημοσιεύσεις (πρβλ. ΕΣ VI 1004, 2551/2013, Ζ΄ Κλιμ. 72, 93, 136 και 141/2014).

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας, διαχείρισης απορριμμάτων και ζωικών υποπροϊόντων από τις εγκαταστάσεις της Κεντρικής Αγοράς Αθηνών και των Ιχθυοσκαλών Πειραιά, Θεσσαλονίκης και Καβάλας του ... Α.Ε.» προϋπολογιζόμενης δαπάνης 4.429.908 ευρώ (πλέον ΦΠΑ).(....)Με την ανωτέρω προσφυγή ζητείται η αναθεώρηση της 1078/2020 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(....)Σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά, το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν έχει προβλεφθεί δικαίωμα προαίρεσης σε όρο της διακήρυξης του ελεγχόμενου διαγωνισμού ..., δεδομένου ότι δεν υφίσταται οποιαδήποτε σχετική πρόβλεψη στο σώμα αυτής, στο οποίο περιλαμβάνονται οι όροι αυτής. Ειδικότερα, δεν περιλαμβάνεται σχετικός όρος ούτε στο άρθρο 1.3 της διακήρυξης, όπου περιγράφεται το φυσικό και οικονομικό αντικείμενο της σύμβασης ούτε στο άρθρο 6.2 της διακήρυξης, το οποίο ρυθμίζει ειδικώς το ζήτημα της διάρκειας αυτής. Αντιθέτως, στα άρθρα αυτά αναφέρεται μόνο ότι η συνολική εκτιμώμενη αξία της σύμβασης ανέρχεται στο ποσό των 5.493.085,92 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 24% και ότι η διάρκεια αυτής ορίζεται σε είκοσι τέσσερις (24) μήνες, ήτοι δεν αναφέρεται ούτε το περιεχόμενο ούτε η αξία ούτε η διάρκεια του εν λόγω δικαιώματος. Η δε αναφορά του εν λόγω δικαιώματος στο εξώφυλλο της διακήρυξης δεν συνιστά πρόβλεψη αυτού, και μάλιστα σαφή και κατηγορηματική, δεδομένου ότι το εξώφυλλο, με το οποίο περιγράφεται συνοπτικά το αντικείμενο της σύμβασης, συγκεφαλαιώνοντας τους τιθέμενους στο σώμα της διακήρυξης σχετικούς όρους, ως εκ της φύσης του και της ως άνω λειτουργίας που επιτελεί, δεν αναπτύσσει αυτοτελή κανονιστική ισχύ ούτε εισάγει αυτοτελείς κανονιστικούς όρους διενέργειας του διαγωνισμού. Ανεξαρτήτως των ανωτέρω, το εν λόγω δικαίωμα προαίρεσης, σε κάθε περίπτωση, δεν έχει δημοσιευθεί προσηκόντως στο συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δοθέντος ότι στη σχετική περίληψη αναγράφεται μόνο η χρονική διάρκεια αυτού και όχι η κατ’ ιδίαν προϋπολογιζόμενη γι’ αυτό δαπάνη, η δε ως άνω πλημμέλεια δεν δύναται να αναπληρωθεί από το γεγονός ότι στην περίληψη, που δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναγραφόταν η ηλεκτρονική διεύθυνση, στην οποία ήταν διαθέσιμο το κείμενο της διακήρυξης, λόγω της μη πρόβλεψης του εν λόγω δικαιώματος προαίρεσης σε όρο της διακήρυξης, κατά τα ανωτέρω.Απορρίπτει την προσφυγή.

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΑΘΗΤΩΝ:Κατ’ ακολουθίαν των προεκτεθέντων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή των ελεγχόμενων σχεδίων συμβάσεως, υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι θα απαλειφθεί η παρεχόμενη δυνατότητα παράτασης για ένα δίμηνο της ημερομηνίας λήξης των συμβάσεων, καθόσον πέραν της αοριστίας της ως προς την προϋπολογιζόμενη δαπάνη, μη νομίμως περιλαμβάνεται στα σχέδια συμβάσεων, προεχόντως διότι, όπως προκύπτει από τα υποβληθέντα στοιχεία του φακέλου, δεν έχει περιβληθεί των απαιτούμενων διατυπώσεων δημοσιότητας, αφού δεν περιελήφθη στο περιεχόμενο της περίληψης της διακήρυξης που απεστάλη προς δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (βλ. Πράξη Ζ΄ Κλιμακίου 270/2008), ούτε των περιλήψεων που δημοσιεύθηκαν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και στον ελληνικό τύπο.

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΑΘΗΤΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι η υπέρβαση του συμφωνηθέντος ανταλλάγματος της απευθείας ανάθεσης των δρομολογίων, που αναφέρονται αναλυτικά στις προαναφερόμενες αποφάσεις της Νομαρχιακής Επιτροπής, κατά ποσοστό 31,70% της αρχικώς προϋπολογισθείσας δαπάνης είναι ειδικώς και επαρκώς αιτιολογημένη, στηρίζεται δε σε στοιχεία που ανταποκρίνονται στα στοιχεία του φακέλου της συνολικής διαγωνιστικής διαδικασίας και, ως εκ τούτου, δεν συνιστά ουσιώδη τροποποίηση των όρων της διακήρυξης (αρχικού και επαναληπτικού διαγωνισμού).Κατ΄ ακολουθία των ανωτέρω, το Κλιμάκιο αποφαίνεται ότι είναι νόμιμη η παραπάνω προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, κατόπιν διαπραγματεύσεων και δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο νομιμότητας σχεδίων συμβάσεων υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι θα απαλειφθεί η παρεχόμενη δυνατότητα παράτασης για ένα δίμηνο της ημερομηνίας λήξης των συμβάσεων με απόφαση του Νομάρχη, καθόσον πέραν της αοριστίας της ως προς την προϋπολογιζόμενη δαπάνη, μη νομίμως περιλαμβάνεται στα σχέδια συμβάσεων, προεχόντως διότι, όπως προκύπτει από τα υποβληθέντα στοιχεία του φακέλου, δεν έχει περιβληθεί των απαιτούμενων διατυπώσεων δημοσιότητας, αφού δεν περιελήφθη στο περιεχόμενο της περίληψης της διακήρυξης που απεστάλη προς δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (βλ. Πράξη Ζ΄ Κλιμακίου 270/2008, 6/2009 κλπ), ούτε των περιλήψεων που δημοσιεύθηκαν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και στον ελληνικό τύπο.

ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ:Με τα δεδομένα αυτά δεν προκαλείται ζήτημα νόθευσης του ανταγωνισμού και, κατά συνέπεια, δεν πρόκειται για ουσιώδεις τροποποιήσεις κατά την έννοια του δικαίου της Ένωσης που κωλύουν την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου Συμφωνίας. Στο συμπέρασμα δε αυτό καταλήγει και το MARKT C2/ZDH/cds(2013)3283241/25.9.2013 έγγραφο του Γενικού Διευθυντή της Γενικής Διεύθυνσης Εσωτερικής Αγοράς και Υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στο οποίο αναφέρεται ότι οι τροποποιήσεις που προτείνονται για την Σύμβαση Παραχώρησης «θα μπορούσαν να θεωρηθούν συμβατές με το δίκαιο των συμβάσεων της Ένωσης». Τέλος, διευκρινίζεται ότι οι λοιπές μη αναφερόμενες στην παρούσα τροποποιήσεις έχουν επίσης μη ουσιώδη χαρακτήρα και δεν αναιρούν την ανωτέρω κρίση. Κατά συνέπεια, δεν κωλύεται η σύναψη του ελεγχόμενου σχεδίου Συμφωνίας Τροποποίησης.