Μεταφορά μαθητών:Με τα δεδομένα αυτά, όσον αφορά την πρώτη πλημμέλεια που διαπίστωσε το Κλιμάκιο, το Τμήμα κρίνει ότι οι τιθέμενοι από τις διατάξεις της ως άνω Κ.Υ.Α στόχοι και προϋποθέσεις, όπως εκτέθηκαν στη σκέψη 5, για την κατάστρωση των δρομολογίων και την επιλογή του τύπου του μεταφορικού μέσου, τηρήθηκαν στο μέτρο του δυνατού, λαμβανομένου ιδίως υπόψη ότι: α) στα δρομολόγια του Πίνακα Α με α/α 49 και του Πίνακα Β με α/α 4, 8, 9, 39 ο αριθμός των μεταφερόμενων μαθητών ήταν οριακός, καθόσον η χρήση του μεγάλου λεωφορείου στις υπεραστικές γραμμές προβλέπεται για τη μεταφορά άνω των 20 μαθητών και εν προκειμένω οι μεταφερόμενοι μαθητές ήταν από 18 έως 20, σε συνδυασμό με το γεγονός, ότι όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, η διαθεσιμότητα των μικρών λεωφορείων στην περιφέρεια του Ν. ... είναι μηδενική και β) όπως προκύπτει από τον προσκομιζόμενο πίνακα, το κόστος των δρομολογίων του Πίνακα Α με α/α 19 και 34 θα ήταν, ενόψει των περιορισμένων θέσεων των διαθέσιμων ταξί (έως 4 θέσεις), μεγαλύτερο εάν είχε επιλεγεί το ΕΔΧ ταξί, καθόσον θα απαιτούνταν η εκτέλεση περισσότερων δρομολογίων.(..)Περαιτέρω, ως προς τη δεύτερη καταλογιζόμενη πλημμέλεια, ήτοι το γεγονός ότι τα δρομολόγια τα οποία αφορούν αποκλειστικά σε μεταφορικό έργο ΣΜΕΑ, ΕΠΑΛ και Μουσικών Σχολείων δεν προκηρύχθηκαν ανά δρομολόγιο μονής ή διπλής διαδρομής, επισημαίνεται ότι, όπως έγινε δεκτό και με την προσβαλλόμενη πράξη, το μεταφορικό κόστος των σχολείων ειδικών σκοπών, τα οποία είναι μοναδικά σε κάθε Νομό, είναι υψηλότερο από το αντίστοιχο των λοιπών σχολικών μονάδων, που καλύπτουν μικρότερες γεωγραφικές περιοχές. Για το λόγο αυτό, ενόψει της αρχής της οικονομικότητας, καθώς και της ανάγκης να μην κηρυχθούν άγονα τα εν λόγω δρομολόγια, βασίμως προβάλλεται με την υπό κρίση αίτηση ότι κρίθηκε σκόπιμο με τη διακήρυξη να ενταχθούν τα εν λόγω δρομολόγια σε γενικότερη ομάδα δρομολογίων με το σκεπτικό ότι ο αναδειχθείς ανάδοχος, αναλαμβάνοντας το σύνολο των δρομολογίων, θα εκτελέσει όχι μόνο τα κερδοφόρα, αλλά και τα ζημιογόνα δρομολόγια των πινάκων αυτών, που αν τα αναλάμβανε άλλος ανάδοχος, θα απαιτούσε υψηλότερη τιμή, ζημιώνοντας τελικά την αναθέτουσα αρχή...Κατ’ ακολουθίαν αυτών που προηγουμένως κρίθηκαν , πρέπει να γίνει δεκτή η αίτηση αναθεώρησης,να αναθεωρηθεί η 1535/2015 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, να ανακληθεί στη συνέχεια, κατά παραδοχή της σχετικής αίτησης ανάκλησης του ήδη αιτούντος , η 286/2014 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου,

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΑΘΗΤΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Τμήμα, λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με την Κ.Υ.Α. ΙΒ/6071/26.8.1998, η οποία διαγράφει συγκεκριμένη και αυστηρή διαδικασία για την πραγματοποίηση της μεταφοράς των μαθητών από την κατοικία τους στα σχολεία φοίτησης και αντίστροφα, σε περίπτωση διαπιστωμένης αδυναμίας πραγματοποίησης της μεταφοράς από τον οικείο Δήμο, είτε με δικό του κατάλληλο μεταφορικό μέσο είτε μέσω των Κ.Τ.Ε.Λ., των λεωφορείων Ο.Σ.Ε. κ.λπ., η οικεία Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση προβαίνει στη διενέργεια δημόσιου ανοιχτού μειοδοτικού διαγωνισμού, κρίνει ότι δεν είναι νόμιμη η απευθείας ανάθεση της εκτέλεσης του έργου μεταφοράς των μαθητών από το Δήμο ... στον …, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον Επίτροπο. Εξάλλου, ο ισχυρισμός του Δήμου ότι η απευθείας ανάθεση έγινε, διότι το δημοτικό λεωφορείο που εκτελούσε το δρομολόγιο μεταφοράς των μαθητών ακινητοποιήθηκε, λόγω σοβαρής βλάβης του κινητήρα του, η δε επισκευή του κρίθηκε ασύμφορη λόγω της παλαιότητάς του, και, ως εκ τούτου, αυτή ευρίσκει έρεισμα στο άρθρο 209 παρ. 9 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα, που επιτρέπει την απευθείας ανάθεση παροχής υπηρεσιών από το Δήμαρχο, μέχρι του ποσού (20.000 ευρώ), που ορίζεται στις διατάξεις του άρθρου 83 του ν.2362/1995 και της ισχύουσας κατά τον κρίσιμο για την υπόθεση χρόνο ανάθεσης, απόφασης του Υπουργού Οικονομικών 35130/739/9.8.2010 (ΦΕΚ 1291 Β΄), αφενός μεν δεν αποδεικνύεται, καθόσον από την επισυναπτόμενη υπεύθυνη δήλωση του ιδιώτη μηχανικού αυτοκινήτων, …, δεν προκύπτει ότι το αναφερόμενο σε αυτήν όχημα του Δήμου, με αριθμό κυκλοφορίας …, είναι το επίμαχο δημοτικό λεωφορείο, αφετέρου δε τυγχάνει απορριπτέος ως αλυσιτελής, διότι και αληθής υποτιθέμενος, δεν δύναται να καταστήσει νόμιμη την εκ μέρους του Δήμου προσφυγή στην απευθείας ανάθεση, καθόσον το έργο της μεταφοράς των μαθητών διέπεται αποκλειστικά από τις ειδικές διατάξεις του ν.2240/1994, του ν.2621/1998, της Κ.Υ.Α. ΙΒ/6071/26.8.1998 και του π.δ/τος 161/2000. Επίσης δεν αποδεικνύεται και ο ισχυρισμός του Δήμου ότι η σχετική αρμοδιότητα είχε ανατεθεί σ΄ αυτόν από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Πρέβεζας, με βάση ισχύουσα κατά τον ανωτέρω κρίσιμο χρόνο σύμβαση και τούτο ανεξαρτήτως της νομιμότητας της σύμβασης αυτής. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΑΘΗΤΩΝ (...)Από το συνδυασμό των προεκτεθεισών διατάξεων συνάγεται ότι η μεταφορά των μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης από και προς τα σχολεία τους οργανώνεται από το νομοθέτη με σκοπό αφενός τη διασφάλιση της δωρεάν και ασφαλούς πρόσβασής τους σ’ αυτά για την ομαλή διεξαγωγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας και αφετέρου την τήρηση της αρχής της οικονομικότητας, ως ειδικότερης έκφανσης της αρχής της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, μέσω της υιοθέτησης διαφόρων τρόπων μεταφοράς τους κλιμακωτά, αναλόγως της οικονομικής επιβάρυνσης των επιφορτισμένων με το σχετικό έργο φορέων, ήτοι των οικείων Περιφερειών.	Τούτο υπαγορεύεται και από την αρχή της οικονομικότητας, ως μερικότερης εκδήλωσης του δημοσίου συμφέροντος που διέπει τη δράση και λειτουργία των υπηρεσιών, πλην άλλων, και των Περιφερειών, η οποία επιβάλλει την εκπλήρωση των εκ του νόμου ανατιθέμενων αρμοδιοτήτων με την κατά το δυνατόν ελάχιστη επιβάρυνση του προϋπολογισμού τους [βλ. άρθρο 33 του ν. 4270/2014 «Αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης και εποπτείας (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2011/85/ΕΕ) - δημόσιο λογιστικό και άλλες διατάξεις», Α΄ 143]. Ειδικά δε για την σύναψη δημόσιας σύμβασης υπηρεσιών μεταφοράς (περ.Γ), ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται τόσο στο χαμηλότερο δυνατό κόστος των ανατιθέμενων υπηρεσιών, όσο και στη διασφάλιση συνθηκών ασφαλούς μεταφοράς των δικαιούμενων μαθητών, λαμβάνοντας υπόψη την εξυπηρέτηση των τοπικών αναγκών και της δυνατότητας εξυπηρέτησης αυτών. Στο πλαίσιο αυτό, κατά την κατάστρωση των δρομολογίων για την εξυπηρέτηση των προς μεταφορά μαθητών η αναθέτουσα αρχή οφείλει να ενεργεί με γνώμονα τη συμπίεση του κόστους, συναφώς την εξάντληση εναλλακτικών συγχώνευσης των αναγκαίων διαδρομών, η δε προϋπολογιζόμενη δαπάνη αυτών ανά δρομολόγιο μεταφοράς μαθητών προσδιορίζεται αποκλειστικά επί τη βάσει των μαθηματικών τύπων που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα της σχετικής Κ.Υ.Α., αναλόγως του τύπου του οχήματος που ενδείκνυται κατά περίπτωση βάσει του αριθμού των μεταφερόμενων μαθητών -λεωφορείο, μικρό λεωφορείο, όχημα δημόσιας χρήσης (ΕλΣυν Τμ. Μειζ. Συνθ. 6207/2015, VI 176/2015). 

Προμήθεια και τοποθέτηση αιθουσών διδασκαλίας:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, η εντελλόμενη με το τελευταίο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι η επείγουσα ανάγκη για τη στέγαση των μαθητών του Δήμου ενόψει της επικείμενης έναρξης του σχολικού έτους 2016-2017 οφείλεται στην παράλειψη των αρμόδιων δημοτικών οργάνων να προκηρύξουν έγκαιρα διαγωνισμό για την προμήθεια των απαιτούμενων αιθουσών διδασκαλίας και χώρων υγιεινής. Συγκεκριμένα, ενώ ήταν γνωστό ήδη από το Δεκέμβριο του 2015 ότι η «..» είχε απορρίψει το υποβληθέν με το 65884/17.12.2015 έγγραφο του Δήμου αίτημα για την προμήθεια δέκα αιθουσών ελαφράς προκατασκευής για τη στέγαση των μαθητών του Δήμου .., τα αρμόδια όργανά του, αντί να μεριμνήσουν εγκαίρως για την προκήρυξη διαγωνισμού για την προμήθεια των απαιτούμενων αιθουσών διδασκαλίας και χώρων υγιεινής, αδράνησαν αδικαιολόγητα για χρονικό διάστημα πλέον των επτά μηνών, τελικά δε, αποφάσισαν μόλις στις 2.8.2016 να προμηθευτούν οκτώ αίθουσες διδασκαλίας και δύο χώρους υγιεινής με ανάθεση κατόπιν διαπραγμάτευσης.Ενόψει όμως του ότι αναπτύχθηκε επαρκής ανταγωνισμός, σε συνδυασμό με το ότι η προσφορά της αναδόχου κρίθηκε ικανοποιητική.. το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αρμόδια δημοτικά όργανα δεν είχαν πρόθεση καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων.(συγγνωστή πλάνη)

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΑΘΗΤΩΝ:Στην προκειμένη περίπτωση, από τα στοιχεία του φακέλου, που υποβλήθηκαν, προκύπτουν τα ακόλουθα: Με την 624/7-8-2008 διακήρυξη της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης ..........., προκηρύχθηκε ανοικτός δημόσιος μειοδοτικός διαγωνισμός, με σφραγισμένες προσφορές και κριτήριο κατακύρωσης τη χαμηλότερη τιμή, για τη μεταφορά των μαθητών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Νομού .........Περίληψη της διακήρυξης, έχουσα το νόμιμο περιεχόμενο, απεστάλη προς δημοσίευση στην Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 11-8-2008 και δημοσιεύθηκε στο τεύχος Διακηρύξεων Δημοσίων Συμβάσεων της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως στις 29-8-2008 (ΦΕΚ 481/29-8-2008), καθώς και στις εφημερίδες …………….. στις 22-8-2008 και «….» στις 28-8-2008. Κατά την ημερομηνία (24-10-2008) του διαγωνισμού, η Επιτροπή του Διαγωνισμού που συγκροτήθηκε με την 3/16-1-2008 απόφαση της Νομαρχιακής Επιτροπής Έργων – Μελετών και Προμηθειών της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης ..........., μετά τη διενέργεια ελέγχου των προσφορών των συμμετεχόντων στο διαγωνισμό γνωμοδότησε: να κατακυρωθούν τα περιγραφόμενα δρομολόγια του Παραρτήματος Α΄ (47 συνολικά) στην εταιρεία «……...», με συνολική ημερήσια αποζημίωση 5.458,41 ευρώ, και του Παραρτήματος Β΄ (157 συνολικά) στους αναφερόμενους σ’ αυτό αναδόχους (61 συνολικά) με την αντίστοιχη, ανά δρομολόγιο, προσφερόμενη τιμή ημερήσιας αποζημίωσης, ... Ακολούθως η ανωτέρω Νομαρχιακή Επιτροπή της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης ..........., με την 253/18-11-2008 απόφασή της, αφού δέχθηκε την εισήγηση της ως άνω Επιτροπής του Διαγωνισμού κατακύρωσε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού και ανέθεσε τη μεταφορά των μαθητών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Νομού ..........., σύμφωνα με τα ανωτέρω...Με δεδομένα αυτά και λαμβανομένου υπόψη ότι κατά της ελεγχόμενης διαδικασίας του διαγωνισμού και του αποτελέσματός της, δεν έχουν ασκηθεί ενστάσεις ή άλλα ένδικα μέσα ...,το Κλιμάκιο αποφαίνεται ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή των υποβληθέντων προς έλεγχο (62 συνολικά) σχεδίων συμβάσεων.

Έλεγχος νομιμότητας σχεδίων σύμβασης μεταφοράς μαθητών. (..)Επί της περιγραφείσας παρούσας διαδικασίας, το Κλιμάκιο διαπιστώνει τα ακόλουθα: Από τις διατάξεις του άρθρου 72 παρ. 1, 3 και 4 του ν.3852/2010 (βλ. και άρθρο 103 παρ. 2, 4 και 5 του ν.3463/2006) προκύπτει ότι η Οικονομική Επιτροπή είναι το αποκλειστικώς αρμόδιο όργανο για τη συγκρότηση των επιτροπών διαγωνισμού, έχοντας την ευχέρεια να παραπέμπει θέματα της αρμοδιότητάς της, όταν αυτό επιβάλλεται από την ιδιαίτερη σοβαρότητά τους, μόνο στο δημοτικό συμβούλιο. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η Επιτροπή Διαγωνισμού συγκροτήθηκε με την 26/2011 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ..., βάσει της από 19.1.2011 εισήγησης του Αντιδημάρχου Οικονομικών Υπηρεσιών του Δήμου .... Σύμφωνα όμως με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, δεν είναι νόμιμη η συγκρότησή της από το Δημοτικό Συμβούλιο. Ούτε, άλλωστε, από κανένα στοιχείο του φακέλου προκύπτει ότι το δημοτικό συμβούλιο με ειδική αιτιολογία και με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του αποφάσισε ότι θα ασκήσει το ίδιο τη σχετική αρμοδιότητα (βλ. άρθρο 72 παρ. 1 και 3 του ν.3852/2010). Με δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η πλημμέλεια αυτή δεν θα μπορούσε από μόνη της να οδηγήσει σε ακυρότητα όλης της διαδικασίας του διαγωνισμού, αφού, ενόψει του κριτηρίου κατακύρωσης που είναι αποκλειστικά η χαμηλότερη τιμή, δεν επηρέασε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού και με την έννοια αυτή δεν συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια..(..)Δεν διαπιστώθηκαν νομικές πλημμέλειες κατά τον έλεγχο νομιμότητας της επί μέρους φάσης της διαδικασίας, που αφορά στην ανάδειξη αναδόχων για τη μεταφορά μαθητών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Δήμου ... κατά το σχολικό έτος 2011 – 2012.

Έλεγχος νομιμότητας σχεδίων σύμβασης μεταφοράς μαθητών.(..)Δεν προκύπτει όμως ούτε από τα στοιχεία του φακέλου, αλλά ούτε και από τις σχετικές προπαρασκευαστικές της αναθέσεως πράξεις ότι, πριν από την προκήρυξη του διαγωνισμού κατ’ άρθρο 2 παρ. Γ της Κ.Υ.Α., είχαν εξετασθεί και εξαντληθεί όλες οι δυνατότητες που παρέχονται από τις παραγράφους Α και Β του ίδιου άρθρου, ήτοι η πραγματοποίηση της μεταφοράς με τη δημόσια υπεραστική συγκοινωνία, ακόμη και με προσπάθεια τροποποιήσεως των ήδη υφισταμένων δρομολογίων κατόπιν αιτήσεως στην Περιφέρεια, ή με την σύσταση γραμμών δημοτικής, διαδημοτικής ή υπεραστικής συγκοινωνίας διά της συνάψεως συμβάσεων παραχωρήσεως δημόσιας υπηρεσίας με τους φορείς συγκοινωνιακού έργου (άρθρο 19 του ν. 2963/2001), άλλως με την χρήση ιδίων μεταφορικών μέσων βάσει της παρ. Β του άρθρου 2 της Κ.Υ.Α..(..)Εξ άλλου, στο πλαίσιο αυτό της προπαρασκευαστικής της αναθέσεως διαδικασίας διαπιστώνεται ότι: α) από κανένα στοιχείο ή έγγραφο (βεβαιώσεις Διευθυντών Σχολείων, τεχνική μελέτη, απόφαση Δημάρχου) δεν προκύπτει ότι έχει εξετασθεί η συνδρομή της προϋποθέσεως της παρ. 1 του άρθρου 1 της Κ.Υ.Α., δηλαδή εάν η απόσταση της διατάξεως αυτής έχει υπολογισθεί βάσει της πλησιέστερης σχολικής μονάδας προς την κατοικία των μαθητών, β) σε μερικές από τις καταστάσεις των Διευθυντών των σχολείων δεν βεβαιώνεται η χιλιομετρική απόσταση μεταξύ της κατοικίας των μαθητών και του τόπου φοιτήσεως (5ο Γυμνάσιο ..., Ιδιωτικό Μειονοτικό Γυμνάσιο – Λύκειο ..., 1ο και 2ο ΓΕΛ ..., 2ο ΕΠΑΛ ...) και γ) δεν προκύπτει ότι έχει εκδοθεί βεβαίωση του Δημάρχου σχετικά με τους μαθητές που δικαιούνται δωρεάν μεταφοράς, όπως προβλέπεται στο άρθρο 4 παρ. 3 περ. γ΄ της Κ.Υ.Α. Οι ελλείψεις όμως αυτές κρίνονται ουσιώδεις για την υπό έλεγχο διαδικασία αναθέσεως, καθόσον τόσο ο ακριβής προσδιορισμός των μαθητών που δικαιούνται της μεταφοράς, που ολοκληρώνεται με τη σχετική βεβαίωση του Δημάρχου, όσο και ο υπολογισμός της χιλιομετρικής αποστάσεως μεταξύ της κατοικίας των μαθητών και του εγγύτερου σε αυτήν σχολείου, που συνιστά αρμοδιότητα των Διευθυντών των σχολικών μονάδων και όχι της τεχνικής υπηρεσίας, η οποία μόνον επικουρικώς καλείται να συνδράμει στον προσδιορισμό της, αποτελούν αναγκαία στοιχεία της διαγραφόμενης στο άρθρο 4 της Κ.Υ.Α. προπαρασκευαστικής διαδικασίας και αναγκαία προαπαιτούμενα για την ίδια την κατάστρωση των δρομολογίων και την διαμόρφωση της προϋπολογιζόμενης δαπάνης της αναθέσεως..(..)το Κλιμάκιο κρίνει ότι, από τον έλεγχο των υποβληθέντων σε αυτό στοιχείων, διαπιστώθηκαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που κωλύουν την υπογραφή των οικείων συμβάσεων.

Μεταφορές-μαθητών.1) Κατά παράβαση των όσων έγιναν δεκτά σε προηγούμενη σκέψη της παρούσας δεν εκδόθηκε απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ….., με την οποία αποφασίζεται η διενέργεια του διαγωνισμού για τη μεταφορά μαθητών. Την έλλειψη της ανωτέρω απόφασης δεν δύναται να αναπληρώσει η 510/2011 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου, με την οποία εγκρίθηκε η διενέργεια του διαγωνισμού και καταρτίσθηκαν οι όροι αυτού, δεδομένου ότι η απόφαση για τη διενέργεια του διαγωνισμού ανήκει στο έχον το τεκμήριο αρμοδιότητας για την άσκηση αυτής όργανο του Δημοτικού Συμβουλίου και, συνεπώς, αναρμοδίως με την προαναφερόμενη απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής εγκρίθηκε η διενέργεια αυτού (βλ. την 52224/52/15.12.2011 εγκύκλιο του Υφυπουργού Εσωτερικών, ΑΔΑ: 45ΨΟΝ-ΚΔ9). 2) Συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας η δημοσίευση στο συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ενώσεως πληροφοριών που είναι ευθέως αντίθετες στις ρυθμίσεις της διακήρυξη, σχετικά με τον διαχωρισμό του αντικειμένου της υπηρεσίας σε περισσότερα τμήματα και, συνακόλουθα, τη δυνατότητα υποβολής προσφοράς για ένα ή περισσότερα δρομολόγια μεταφοράς μαθητών και όχι υποχρεωτικά για το σύνολο αυτών. 3) Μη νομίμως προκηρύχθηκε δημόσιος διαγωνισμός, χωρίς να αποδεικνύεται ότι τηρήθηκε η προπαρασκευαστική διαδικασία του άρθρου 4 της ΚΥΑ και ότι έχουν εξετασθεί και εξαντληθεί όλες οι δυνατότητες που παρέχονται από τις παραγράφους Α και Β του άρθρου 2 της κ.υ.α., ήτοι η πραγματοποίηση της μεταφοράς με την δημόσια αστική συγκοινωνία ακόμη και με προσπάθεια τροποποιήσεως των ήδη υφισταμένων δρομολογίων κατόπιν αιτήσεως στην Περιφέρεια, ή με την σύσταση γραμμών δημοτικής, διαδημοτικής ή υπεραστικής συγκοινωνίας διά της συνάψεως συμβάσεων παραχωρήσεως δημόσιας υπηρεσίας με τους φορείς συγκοινωνιακού έργου (άρθρο 19 του ν. 2963/2001), άλλως με την χρήση ιδίων μεταφορικών μέσων βάσει της παρ. Β του άρθρου 2 της κ.υ.α.. 4) Η προσφυγή στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων με την αιτιολογία της κηρύξεως αγόνου του διαγωνισμού είναι μη νόμιμη, δοθέντος ότι στην περίπτωση αυτή η διαδικασία της διαπραγματεύσεως συνέχεται άμεσα με τον προηγηθέντα αυτής διαγωνισμό, με συνέπεια η μη νομιμότητα της υποκείμενης διαγωνιστικής διαδικασίας να καθιστά για τους ανωτέρω λόγους παρακολουθηματικά παράνομη στο σύνολό της και τη συγκεκριμένη διαδικασία. Ούτε δύναται η επίκληση επείγουσας ανάγκης και η επικαλούμενη έλλειψη υπαιτιότητας του Δήμου για την μη (παραδεκτή) κατάθεση προσφορών για τα 138 από τα 157 δρομολόγια να αποτελέσει λόγο αυτοτελώς δικαιολογητικό της προσφυγής στην εν λόγω διαδικασία, καθόσον η κατά τα ανωτέρω πραγματοποίηση πλημμελούς διαγωνιστικής διαδικασίας είναι εξ’ ορισμού ασύμβατη με την έλλειψη ευθύνης της αναθέτουσας αρχής και την πρόκληση του κατεπείγοντος χαρακτήρα της προς κάλυψη ανάγκης και αν είχαν τηρηθεί πλήρως οι επιβαλλόμενες διατυπώσεις νομιμότητας μπορεί να είχαν κατατεθεί παραδεκτές προσφορές και για τα συγκεκριμένα δρομολόγια.

Εξυπηρέτηση δρομολογιακών ακτοπλοϊκών γραμμών...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙΙ, το Τμήμα κρίνει ότι, εσφαλμένα υπέλαβε το Κλιμάκιο ότι η αιτούσα την ανάκληση εταιρεία έπρεπε να αποκλεισθεί από την περαιτέρω διαδικασία του διαγωνισμού, λόγω του γεγονότος ότι το πλοίο της ....... είχε δεσμευθεί σε άλλη δρομολογιακή γραμμή (…) και συνεπώς, τόσο η αίτηση συμμετοχής της στον επίμαχο διαγωνισμό όσο και η από 10.11.2006 υπεύθυνη δήλωση (του ν.1599/1986) του νόμιμου αντιπροσώπου της περί ανεπιφύλακτης αποδοχής των όρων του διαγωνισμού είναι αναληθείς, δεδομένου ότι, α) η δήλωση τακτικής δρομολόγησης για το ως άνω πλοίο τελούσε υπό την επιφύλαξη ανάληψης της υπό κρίση σύμβασης (βλ. σχετικά την από 31.10.2006 επιστολή της αιτούσας προς το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας/ΔΘΣ/Α΄, αριθμ πρωτ. 2570/31.10.2006), εξαιτίας της οποίας η εταιρεία ουδέποτε πραγματοποίησε το ανωτέρω δρομολόγιο, εκδόθηκε δε σχετικά και το από 221445/12.2006 σήμα του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας περί έγκρισης της προσωρινής αποδρομολόγησης του πλοίου από την ανωτέρω γραμμή μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας για την οριστική αποδρομολόγησή του και β) από κανένα όρο της διακήρυξης του υπό κρίση διαγωνισμού δεν προκύπτει ότι η τυχόν συμμετοχή υποψήφιου πλοίου σε γραμμή τακτικής δρομολόγησης αποτελεί λόγο αποκλεισμού του από τον υπό έλεγχο διαγωνισμό. Σύμφωνα δε με την παρ. 28 του Παραρτήματος Ι της προκήρυξης, το γεγονός ότι το πλοίο για το οποίο έγινε η κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού είναι τακτικής δρομολόγησης, παίζει ρόλο και εξετάζεται από τον αρμόδιο Υπουργό Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής μόνο κατά τη φάση της κατακύρωσης, οπότε και αποφασίζεται η τυχόν εκ νέου επανάληψη του διαγωνισμού. Εξάλλου, κατά την ημερομηνία κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού, ήτοι στις 26.4.2007, η αιτούσα την ανάκληση εταιρεία είχε ήδη αποδεσμεύσει το πλοίο της από το ως άνω τακτικό δρομολόγιο με σχετική δήλωση ανάκλησης που είχε εγκριθεί από τον Υπουργό Εμπορικής Ναυτιλίας με την 281435/02.07 απόφασή του για ανάκληση αποδοχής δήλωσης δρομολόγησης, όπως προκύπτει από το σχετικό (281435/02.07) σήμα του Υπουργού αυτού προς τις λιμενικές αρχές …, …. Συνεπώς, δεν υπήρχε κώλυμα για τη συμμετοχή της αιτούσας την ανάκληση εταιρείας στον επίμαχο διαγωνισμό, η δε από 10.11.2006 υπεύθυνη δήλωση του (ν.1599/1986) του νόμιμου αντιπροσώπου της περί ανεπιφύλακτης αποδοχής των όρων του διαγωνισμού ήταν αληθής.(..)Αναβάλλει την έκδοση οριστικής Πράξης μέχρι να προσκομισθεί το έγγραφο του ΝΑΤ με το οποίο να αποσαφηνίζεται εάν η εταιρεία «.......» είχε εκπληρώσει πριν από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης συμμετοχής της στο διαγωνισμό, στις 17.11.2006, τις υποχρεώσεις της από εισφορές κοινωνικής ασφάλισης.

Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι: i) Κατά παράβαση των άρθρων 5 παρ. 2 περ. ιθ΄ και 7 παρ. 10 του ν. 3469/2006, ο αιτών Δήμος παρέλειψε να δημοσιεύσει περίληψη της διακήρυξης του αρχικού διαγωνισμού στο Τεύχος Διακηρύξεων Δημοσίων Συμβάσεων της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως, απορριπτομένου ως νόμω αβασίμου του ισχυρισμού του ότι εφαρμοστέα εν προκειμένω τυγχάνει η διάταξη του άρθρου 8 παρ. 1 περίπτ. β΄ του ν. 3469/2006, η οποία εξαιρεί από την υποχρέωση δημοσίευσης τις κανονιστικές πράξεις των Δήμων, σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω ερμηνευτικώς δεκτά (βλ. σκ. ΙΙ). ii) Μη νομίμως ο αιτών Δήμος παρέλειψε να τηρήσει τις απαιτούμενες διατυπώσεις δημοσιότητας για τον διενεργηθέντα στις 29.8.2011 επαναληπτικό διαγωνισμό, ο οποίος συνιστά νέο και αυτοτελή διαγωνισμό (βλ. σκ. IV), απορριπτομένου ως αβασίμου του περί του αντιθέτου σχετικού ισχυρισμού του αιτούντος Δήμου, ενώ σε κάθε περίπτωση η πρόβλεψη στην διακήρυξη του αρχικού διαγωνισμού για ορισμό νέας ημερομηνίας διαγωνισμού από την αναθέτουσα αρχή σε περίπτωση μη υποβολής προσφοράς, δεν περιεβλήθη των απαιτούμενων διατυπώσεων δημοσιότητας, αφού δεν περιελήφθη στην αποσταλείσα στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περίληψη (βλ. σκ. ΙΙΙ). Εξάλλου, η διάταξη του άρθρου 22 παρ. 1 του Κώδικα Δημοσίων Έργων (βλ. ν. 3669/2008) και οι σχετικές διατάξεις των εγκριθεισών προτύπων διακηρύξεων δημοσίων έργων και μελετών, με τις οποίες επιτρέπεται η μετάθεση της ημερομηνίας του αρχικού διαγωνισμού χωρίς εκ νέου τήρηση των διατυπώσεων δημοσιότητας, δεν εφαρμόζονται σε διαδικασίες ανάθεσης με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών, όπως εν προκειμένω η μεταφορά μαθητών, απορριπτομένων ως αβασίμων των σχετικών ισχυρισμών του αιτούντος. iii) Οι ως άνω υπό στοιχ. i και ii νομικές πλημμέλειες, κατά την πλειοψηφήσασα στο Τμήμα άποψη, δεν επηρέασαν ουσιωδώς το αποτέλεσμα της ελεγχόμενης φάσης της διαγωνιστικής διαδικασίας, όπως βασίμως προβάλλεται από τον αιτούντα Δήμο, καθώς οι στόχοι της ελλείπουσας δημοσίευσης περίληψης της διακήρυξης τόσο του αρχικού όσο και του επαναληπτικού διαγωνισμού, ήτοι η επίτευξη διαφάνειας και του μέγιστου δυνατού ανταγωνισμού στο πλαίσιο του διαγωνισμού επιτεύχθηκαν σε ικανοποιητικό βαθμό, δεδομένου ότι τα τεύχη του διαγωνισμού παρέλαβαν δεκατέσσερις (14) ενδιαφερόμενοι. Εξάλλου, αφενός η παράλειψη δημοσίευσης περίληψης της διακήρυξης του αρχικού διαγωνισμού στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως δεν επηρέασε ουσιωδώς την ανάπτυξη του ανταγωνισμού στην υπό κρίση διαγωνιστική διαδικασία, ενόψει και της δημοσίευσης αυτής τόσο στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και στον εγχώριο ημερήσιο τύπο και αφετέρου, ως προς την δεύτερη ως άνω πλημμέλεια, στην αρχική διακήρυξη προβλεπόταν ότι υπήρχε δυνατότητα διενέργειας επαναληπτικού διαγωνισμού σε καθορισμένη ημερομηνία, με τους ίδιους όρους, γεγονός το οποίο θα μπορούσε οποιοσδήποτε να πληροφορηθεί είτε με την αναζήτηση αυτούσιας της διακηρύξεως είτε με την ανάγνωση αυτής από την ιστοσελίδα του Δήμου. Συνακόλουθα, η κρινόμενη αίτηση πρέπει κατά το μέρος αυτό να γίνει δεκτή. Μειοψήφησε η Σύμβουλος Βασιλική Ανδρεοπούλου, η οποία διατύπωσε την άποψη ότι οι ως άνω πλημμέλειες είναι ουσιώδεις, αφού συνιστούν παραβάσεις ουσιώδους τύπου της διαδικασίας, που καθιστούν μη νόμιμη τη διαδικασία διεξαγωγής του ελεγχόμενου διαγωνισμού, σε κάθε δε περίπτωση επηρέασαν ουσιωδώς το αποτέλεσμα της διαγωνιστικής διαδικασίας, δεδομένου ότι κατά τον διενεργηθέντα στις 29.8.2011 επαναληπτικό διαγωνισμό υπεβλήθη προσφορά μόνο από την εταιρεία «.... Ο.Ε.» για μέρος μόνο των προκηρυχθέντων δρομολογίων και, ως εκ τούτου, δεν αναπτύχθηκε επαρκής ανταγωνισμός. iv) Επιπροσθέτως, ως προς την τρίτη πλημμέλεια που διαπίστωσε το Κλιμάκιο, η οποία αφορά στις τιμές κατακύρωσης των δρομολογίων που ανατέθηκαν κατά τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης στην εταιρεία με την επωνυμία «....Ε.Π.Ε.», η υπέρβαση της προϋπολογισθείσας δαπάνης, ανεξαρτήτως της νομιμότητας της αιτιολόγησής της, κατά την κρατήσασα άποψη συνιστά, ενόψει του ύψους της (49% περίπου), μη νόμιμη ουσιώδη τροποποίηση των όρων της διακήρυξης, καθόσον, εάν ήταν γνωστή στο πλαίσιο της αρχικής διαγωνιστικής διαδικασίας, θα επέτρεπε τη συμμετοχή στη διαδικασία και άλλων διαγωνιζομένων (βλ. σκ. V), απορριπτομένου ως αλυσιτελούς του ισχυρισμού του αιτούντος ότι η ως άνω υπέρβαση της προϋπολογισθείσας δαπάνης ήταν πλήρως αιτιολογημένη. Μειοψήφησε η Σύμβουλος Χριστίνα Ρασσιά, η οποία διατύπωσε την άποψη ότι η ως άνω υπέρβαση της προϋπολογισθείσας δαπάνης δεν συνιστά ουσιώδη τροποποίηση των όρων της διακήρυξης αντικείμενη στο άρθρο 25 του π.δ. 60/2007, δεδομένου ότι η περιλαμβανόμενη στην ανωτέρω Τεχνική Έκθεση της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών και Περιβάλλοντος του Δήμου αιτιολογία της εν λόγω υπέρβασης είναι νόμιμη και επαρκής και, συνεπώς, θα πρέπει να γίνει δεκτός ο σχετικός προβαλλόμενος λόγος του αιτούντος (βλ. Ελ. Συν. VI Τμ. 134, 704, 706, 2837, 3038, 3149/2010, 3, 4, 3559/2009). Πλην όμως η γνώμη αυτή δεν εκράτησε. Τέλος, δεν δικαιολογείται η αναγνώριση συγγνωστής