ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Για να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχων και των οικείων σχεδίων συμβάσεων, με αντικείμενο τη μεταφορά μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του Νομού … για το σχολικό έτος 2010-2011(....)δεν είναι νόμιμη η διαδικασία της απευθείας ανάθεσης κατόπιν διαπραγματεύσεων και η κατακύρωση των δρομολογίων των Παραρτημάτων Α΄ και Β΄, διότι αποκλείσθηκε από τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης ενώ παρατηρείται σημαντική υπέρβαση του ύψους της μέγιστης ημερήσιας αποζημίωσης (128,5% για το Παράρτημα Α΄ και 32,5% για το Παράρτημα Β΄), χωρίς μάλιστα αυτή να αιτιολογείται επαρκώς, με αποτέλεσμα να κωλύεται η υπογραφή των σχετικών σχεδίων συμβάσεων. Αντιθέτως, είναι νόμιμη η κατακύρωση των δρομολογίων των Παραρτημάτων Γ΄ και Δ΄ και, επομένως, δεν συντρέχει λόγος που να κωλύει την υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο νομιμότητας σχεδίων συμβάσεων.Κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων σχεδίων συμβάσεων, με αντικείμενο τη μεταφορά μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του Νομού … για το σχολικό έτος 2010-2011 όσον αφορά τα δρομολόγια που αναφέρονται στα Παραρτήματα Α΄ και Β΄.Δεν κωλύεται υπογραφή των υποβληθέντων σχεδίων συμβάσεων για τα δρομολόγια που αναφέρονται στα Παραρτήματα Γ΄ και Δ΄, κατά τα ειδικότερα διαλαμβανόμενα στο σκεπτικό της παρούσας.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΕΝ ΜΕΡΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/2845/2010.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:ζητείται η ανάκληση της 237/2010 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε, μεταξύ άλλων, ότι κωλύεται η υπογραφή των μεταξύ της πρώτης και των άλλων δύο αιτουσών σχεδίων συμβάσεων με αντικείμενο τη μεταφορά μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του Νομού … για το σχολικό έτος 2010-2011(....)Ειδικώς όμως για την περίπτωση  των δρομολογίων του Παραρτήματος Β, το Τμήμα, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι τόσο ο αρχικός όσο και ο επαναληπτικός σχετικός διαγωνισμός ματαιώθηκαν εξαιτίας υποβολής ασύμφορων προσφορών, με αποτέλεσμα η αναθέτουσα αρχή να αναγκαστεί να επισπεύσει, ενόψει και της έναρξης του σχολικού έτους, τις διαδικασίες ανάθεσής τους, αλλά και το γεγονός ότι η υπέρβαση της αντίστοιχης προϋπολογισθείσας μέγιστης ημερήσιας αποζημίωσης δεν είναι υπερβολική (32,5 %), κρίνει περαιτέρω ότι η ανάθεσή τους σε τιμή υψηλότερη της οικείας προϋπολογισθείσας, δεν οφείλεται σε πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων.Δέχεται εν μέρει την αίτηση.Ανακαλεί τη 237/2010 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά το μέρος που μ’ αυτή κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της μεταξύ της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης … και της εταιρείας Υπεραστικό ΚΤΕΛ … Α.Ε., με αντικείμενο τα δρομολόγια μεταφοράς μαθητών του Νομού … κατά το σχολικό έτος 2010-2011 που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα Β της οικείας διακήρυξης, και αποφαίνεται υπέρ της υπογραφής της.Απορρίπτει την αίτηση κατά τα λοιπά.Δεν ανακαλεί τη 237/2010 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά το μέρος που μ’ αυτή κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της μεταξύ της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης … και της εταιρείας Αστικό ΚΤΕΛ … Α.Ε., με αντικείμενο τα δρομολόγια μεταφοράς μαθητών του Νομού … κατά το σχολικό έτος 2010-2011 που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα Α της οικείας διακήρυξης.

Παροχή υπηρεσιών: Με δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχει λόγος που να κωλύει την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης για την εκτέλεση από την .. της υπηρεσίας μεταφοράς μαθητών στα δρομολόγια που καθορίζονται στα τμήματα Α και Β και στα δρομολόγια Γ144, Γ158, Γ159, Γ160, Γ202, Γ203 και Γ204 της διακήρυξης

Ανάθεση υπηρεσιών μεταφοράς μαθητών:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις ΙΙ - ΙΙΙ της παρούσας, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την υπό κρίση αίτηση, εσφαλμένως κρίθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη ότι δεν είναι νόμιμη η κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού, ως προς τα δρομολόγια υπ΄αριθμ. 363 και 400, στους προαναφερόμενους μειοδότες ... ... και ..., αντιστοίχως. Και τούτο διότι, όπως προεκτέθηκε, στις διατάξεις της οικείας διακήρυξης προβλέπεται ρητώς η δυνατότητα των υποψηφίων να διαθέτουν τα απαιτούμενα για την εκτέλεση του έργου της μεταφοράς οχήματα, βάσει σύμβασης μίσθωσης ή παραχώρησης της χρήσης τους, υπό την προϋπόθεση ότι θα προσκομισθεί ως δικαιολογητικό κατακύρωσης, το οικείο ιδιωτικό συμφωνητικό μίσθωσης ή παραχώρησης της χρήσης αυτού. Η προϋπόθεση δε αυτή, πληρούται εν προκειμένω, καθώς ως προς τα επίμαχα 363 και 400 δρομολόγια προσκομίσθηκαν από τους ως άνω μειοδότες τα από 3.10.2018 και 4.10.2018 ιδιωτικά συμφωνητικά, αντιστοίχως, από τα οποία πράγματι προκύπτει η παραχώρηση σε αυτούς της χρήσης των οχημάτων που θα χρησιμοποιηθούν για την εκτέλεση των δρομολογίων. Το γεγονός, εξάλλου, ότι για τα ως άνω δρομολόγια δηλώθηκαν επιπλέον, ως οδηγοί, εκτός των ιδίων των μειοδοτών και οι ιδιοκτήτες των οχημάτων που παραχώρησαν τη χρήση τους στους πρώτους, για την εκτέλεση των ελεγχόμενων συμβάσεων, δεν έρχεται σε αντίθεση με τους όρους της διακήρυξης, η οποία επίσης ρητώς επιτρέπει την εκτέλεση του έργου της μεταφοράς μέσω απασχόλησης τρίτων προσώπων – οδηγών, που διαθέτουν την ειδική άδεια οδηγού οι οποίοι δεν αποκλείεται να ταυτίζονται με το πρόσωπο του ιδιοκτήτη του εκμισθούμενου ή παραχωρούμενου οχήματος, ούτε σε κάθε περίπτωση συνεπάγεται την από τους ως άνω δύο αναδόχους μεταβίβαση ή εκχώρηση στους ιδιοκτήτες των οχημάτων της απορρέουσας εκ των συμβάσεων αυτών έννομης σχέσης.

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΑΘΗΤΩΝ:Αίτηση ανάκλησης  της 7/2016 πράξης του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (,,)Κατόπιν των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων ενώπιον του Τμήματος οκτώ (8) σχεδίων συμβάσεων μεταξύ του αιτούντος ν.π.δ.δ. και των …. για τα ομαδοποιημένα δρομολόγια 88 και 89, 90 και 101, … για τα δρομολόγια 74, 77, 79, 92, 93, 96 και 97, 102, 131, 132, «….», για τα δρομολόγια 1.1, 1.2, 1.3, 1.4, 7, 8, 11, 46, 47, 49, 59, 66, «….», για τα δρομολόγια 13, 16, 17, 18, 19, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 30, 33, 34, 35, 38, 39, 41, 42, 43, 49, 50, 51, 53, 54, 61 και 62, 63, 64, 65, 109, 112, 113, 114, 115, 116, 117, 118, 123, 124, 126 και 127, 128, 129, 133, «….», για τα δρομολόγια 4.1, 4.2, 4.3, 4.4, 4.5, 4.6, 4.7, 5.1, 5.2, 5.3, 5.4, 5.5, 5.6, 5.7, 5.8, 5.10, 5.11, 5.12, 5.13, 5.14, 5.15, 5.16, 5.17, 5.18, 6.1, 6.2, 6.3, 6.4, 6.5, 6.6, 6.7, 6.8, 6.9, 6.11, 6.12, 6.13, 6.14, 6.15, 6.16, 9, 56, 57, 68, 73, 82, 86, 107, 108, 121, …., για τα δρομολόγια 91 και 130, 100, 104, «…. Ε.Ε.», για τα δρομολόγια 10, 75 και …., για το δρομολόγιο 98, με αντικείμενο τη μεταφορά μαθητών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για τα σχολικά έτη 2015-2016 και 2016-2017 χωρικής αρμοδιότητας της Περιφερειακής Ενότητας ….Ανακαλεί την 7/2016 πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Μεταφορές-μαθητών.1) Κατά παράβαση των όσων έγιναν δεκτά σε προηγούμενη σκέψη της παρούσας δεν εκδόθηκε απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ….., με την οποία αποφασίζεται η διενέργεια του διαγωνισμού για τη μεταφορά μαθητών. Την έλλειψη της ανωτέρω απόφασης δεν δύναται να αναπληρώσει η 510/2011 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου, με την οποία εγκρίθηκε η διενέργεια του διαγωνισμού και καταρτίσθηκαν οι όροι αυτού, δεδομένου ότι η απόφαση για τη διενέργεια του διαγωνισμού ανήκει στο έχον το τεκμήριο αρμοδιότητας για την άσκηση αυτής όργανο του Δημοτικού Συμβουλίου και, συνεπώς, αναρμοδίως με την προαναφερόμενη απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής εγκρίθηκε η διενέργεια αυτού (βλ. την 52224/52/15.12.2011 εγκύκλιο του Υφυπουργού Εσωτερικών, ΑΔΑ: 45ΨΟΝ-ΚΔ9). 2) Συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας η δημοσίευση στο συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ενώσεως πληροφοριών που είναι ευθέως αντίθετες στις ρυθμίσεις της διακήρυξη, σχετικά με τον διαχωρισμό του αντικειμένου της υπηρεσίας σε περισσότερα τμήματα και, συνακόλουθα, τη δυνατότητα υποβολής προσφοράς για ένα ή περισσότερα δρομολόγια μεταφοράς μαθητών και όχι υποχρεωτικά για το σύνολο αυτών. 3) Μη νομίμως προκηρύχθηκε δημόσιος διαγωνισμός, χωρίς να αποδεικνύεται ότι τηρήθηκε η προπαρασκευαστική διαδικασία του άρθρου 4 της ΚΥΑ και ότι έχουν εξετασθεί και εξαντληθεί όλες οι δυνατότητες που παρέχονται από τις παραγράφους Α και Β του άρθρου 2 της κ.υ.α., ήτοι η πραγματοποίηση της μεταφοράς με την δημόσια αστική συγκοινωνία ακόμη και με προσπάθεια τροποποιήσεως των ήδη υφισταμένων δρομολογίων κατόπιν αιτήσεως στην Περιφέρεια, ή με την σύσταση γραμμών δημοτικής, διαδημοτικής ή υπεραστικής συγκοινωνίας διά της συνάψεως συμβάσεων παραχωρήσεως δημόσιας υπηρεσίας με τους φορείς συγκοινωνιακού έργου (άρθρο 19 του ν. 2963/2001), άλλως με την χρήση ιδίων μεταφορικών μέσων βάσει της παρ. Β του άρθρου 2 της κ.υ.α.. 4) Η προσφυγή στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων με την αιτιολογία της κηρύξεως αγόνου του διαγωνισμού είναι μη νόμιμη, δοθέντος ότι στην περίπτωση αυτή η διαδικασία της διαπραγματεύσεως συνέχεται άμεσα με τον προηγηθέντα αυτής διαγωνισμό, με συνέπεια η μη νομιμότητα της υποκείμενης διαγωνιστικής διαδικασίας να καθιστά για τους ανωτέρω λόγους παρακολουθηματικά παράνομη στο σύνολό της και τη συγκεκριμένη διαδικασία. Ούτε δύναται η επίκληση επείγουσας ανάγκης και η επικαλούμενη έλλειψη υπαιτιότητας του Δήμου για την μη (παραδεκτή) κατάθεση προσφορών για τα 138 από τα 157 δρομολόγια να αποτελέσει λόγο αυτοτελώς δικαιολογητικό της προσφυγής στην εν λόγω διαδικασία, καθόσον η κατά τα ανωτέρω πραγματοποίηση πλημμελούς διαγωνιστικής διαδικασίας είναι εξ’ ορισμού ασύμβατη με την έλλειψη ευθύνης της αναθέτουσας αρχής και την πρόκληση του κατεπείγοντος χαρακτήρα της προς κάλυψη ανάγκης και αν είχαν τηρηθεί πλήρως οι επιβαλλόμενες διατυπώσεις νομιμότητας μπορεί να είχαν κατατεθεί παραδεκτές προσφορές και για τα συγκεκριμένα δρομολόγια.

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΑΘΗΤΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι νομίμως ο Δήμος ... προσέφυγε στην ανάθεση της μεταφοράς των μαθητών με σύναψη δημόσιας σύμβασης υπηρεσιών, επιλέγοντας κατ’ ουσίαν τη μόνη δυνατή λύση αφού δεν υπήρχε δημοτική συγκοινωνία ούτε δυνατότητα μεταφοράς των μαθητών με ίδια μέσα. Και τούτο, διότι το Δ.Σ. με την 288/2012 απόφασή του με ειδική αιτιολογία έστω και μετά τη διενέργεια του επίμαχου διαγωνισμού, που συνίσταται στη μη ύπαρξη των απαιτούμενων για την εξυπηρέτηση της μεταφοράς των μαθητών γραμμών και δρομολογίων δημόσιας ή δημοτικής συγκοινωνίας και αφετέρου στην έλλειψη τόσο ίδιων οχημάτων όσο και του απαραίτητου προσωπικού του Δήμου, δικαιολογεί την προσφυγή στην σύναψη δημόσιας σύμβασης υπηρεσιών. Περαιτέρω, από το Παράρτημα Γ΄ της οικείας διακήρυξης του διενεργηθέντος διαγωνισμού, όπου παρατίθεται πίνακας με την κατάστρωση των εκτελούμενων δρομολογίων, τον ακριβή προσδιορισμό των μεταφερόμενων μαθητών ανά δρομολόγιο και τον προσδιορισμό της προϋπολογιζόμενης δαπάνης ανά δρομολόγιο, προκύπτει ότι προηγήθηκε η σύνταξη σχετικής μελέτης, με την τήρηση της προπαρασκευαστικής διαδικασίας που απαιτεί το άρθρο 4 της εφαρμοστέας Κ.Υ.Α. Ωστόσο, μη νομίμως αποκλείστηκε από το διαγωνισμό η εταιρεία ΚΤΕΛ …., με την αιτιολογία ότι δεν είχε υποβάλει αίτηση για λήψη των τευχών δημοπράτησης και του εντύπου οικονομικής προσφοράς από την αρμόδια υπηρεσία του δήμου μέχρι τις 28.11.2012, δεδομένου ότι η παραλαβή των τευχών του διαγωνισμού, μετά από αίτηση προς το φορέα διενέργειας αυτού, δεν τίθεται στην οικεία διακήρυξη επί ποινή απαραδέκτου της προσφοράς, αντιθέτως δε από την ίδια τη διακήρυξη (άρθρο 9) προβλέπεται η διάθεση όλων των τευχών του διαγωνισμού και σε ηλεκτρονική μορφή, με την ανάρτησή τους στην επίσημη ιστοσελίδα του Δήμου ..., παρέχοντας, με αυτό τον τρόπο, τη δυνατότητα σε κάθε ενδιαφερόμενο να λάβει γνώση αυτών και να τα αποκτήσει σε έντυπη μορφή. Πλην όμως, λαμβάνοντας υπόψη ότι η πλημμέλεια αυτή είχε λάβει χώρα και κατά το διαγωνισμό για τη μεταφορά των μαθητών του Δήμου ... που διεξήχθη το προηγούμενο έτος (2012) και αυτή δεν αναδείχθηκε από την αρμόδια Υπηρεσία Επιτρόπου κατά τον έλεγχο της διαδικασίας του διαγωνισμού εκείνου, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου διενήργησαν συγγνωστώς, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων.

Έγκριση μεταβίβασης αρμοδιότητας στην Οικονομική Επιτροπή της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, συναφή με αυτές που τις έχουν δοθεί με το άρθρο 176 του ν.3852/2010 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, με την οποία θα εγκρίνει και θα αποφασίζει την κατακύρωση του αποτελέσματος ανάθεσης δρομολογίων, κατόπιν προσφυγής στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης με πλήρη διαφάνεια και κάθε δυνατή δημοσιότητα, για τα οποία δρομολόγια με αιτιολογημένη απόφαση του το Περιφερειακό Συμβούλιο ενέκρινε τη σύναψη συμβάσεων κατά τις διατάξεις της κοινής υπουργικής απόφασης 32807/2014 (ΦΕΚ 2375Β’) για την πραγματοποίησή τους με ιδιώτες μεταφορείς.

Μεταφορά μαθητών με Ειδικά Μαθητικά Δελτία. Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι η υπό κρίση περίπτωση εμπίπτει στο «ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α: Μεταφορά μαθητών με δημόσια συγκοινωνία» του άρθρου 2 της ως άνω κυα 24001/2013 και όχι στο «ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ: Μεταφορά μαθητών με δημόσια σύμβαση υπηρεσιών» (που αποτελεί εναλλακτική, σε περίπτωση διαπιστωμένης διαδοχικής αδυναμίας εφαρμογής των Κεφαλαίων Α και Β), το δε επίμαχο μεταφορικό έργο εκτελείται κατ΄ευθεία εφαρμογή του νόμου και όχι σε εκτέλεση συναφθείσας δημόσιας σύμβασης παροχής υπηρεσιών. Ως εκ τούτου, η υπό κρίση περίπτωση δεν καταλαμβάνεται από τις διατάξεις του ν. 4412/2016 Α΄147 καθώς και όσες περαιτέρω διατάξεις προσιδιάζουν στη διαδικασία σύναψης δημοσίων συμβάσεων, ως αυτές περί ανάρτησης στο ΚΗΜΔΗΣ (Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων, βλ. άρθρ. 11 του ν. 4013/2011 και 38 του ν. 4412/2016) καθώς και αυτές περί διενέργειας κρατήσεων μετά των αναλογούντων τελών υπέρ ΕΑΑΔΗΣΥ και ΑΕΠΠ (βλ. άρθρ. 4 παρ. 3 του ν. 4013/2011 και 350 παρ. 3 του ν. 4412/2016), ενώ δεν υπόκειται σε παρακράτηση φόρου εισοδήματος 8% (ήτοι, προκαταβολή φόρου εισοδήματος, Δ.Εφ.Αθ. 265/2016), κατ΄ άρθρο 64 παρ.2 γγ και ββ του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (...).Κατόπιν αυτών το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

Ανάθεση σε τρίτους: Νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο, σε θεατρολόγο, στο πλαίσιο θεατρικών πολιτιστικών εκδηλώσεων σε σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην περιφέρεια του δήμου, καθόσον: α) αφορά σε παροχή υπηρεσιών θεατρολόγου απολύτως σχετικών και απαραίτητων για την οργάνωση καλλιτεχνικής δράσης (θεατρική αγωγή και οργάνωση μαθητικής θεατρικής παράστασης) που προάγει τα πολιτιστικά και πνευματικά ενδιαφέροντα, τόσο των συμμετεχόντων μαθητών, όσο και των κατοίκων του δήμου, προς τους οποίους επίσης απευθύνεται (άρθρο 75 του ΚΔΚ) και β) η ανάθεση των παραπάνω υπηρεσιών σε ιδιώτη κρίνεται επιβεβλημένη, διότι η οργάνωση της ως άνω δραστηριότητας απαιτεί,  εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία, τις οποίες δεν προκύπτει ότι διέθεταν οι υπηρετούντες στο δήμο υπάλληλοι.