Αρδευτικό δίκτυο- συμπληρωματική σύμβαση...Με δεδομένα τα ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι περιστάσεις που επικαλείται η αναθέτουσα αρχή, εξ αιτίας των οποίων φέρεται ότι κατέστησαν αναγκαίες οι εργασίες που περιλαμβάνονται στη συμπληρωματική σύμβαση, δεν δικαιολογούν τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης.  Ειδικότερα, οι εργασίες αποκατάστασης της στήριξης και της άρδευσης των δενδοκαλλιεργειών, καθώς και οι εργασίες αποκατάστασης της ροής των χωμάτινων υδραυλάκων για την άρδευση αυτών, συνιστούν ανεπίτρεπτη, εκ των υστέρων (μετά τη δημοπράτηση του έργου) ουσιώδη τροποποίηση του τεχνικού αντικειμένου του έργου, καθώς δεν προβλέπονταν στην αρχική σύμβαση, δεν ήταν γνωστές στο σύνολο των διαγωνιζομένων κατά την υποβολή της προσφοράς τους και δεν αποτέλεσαν τη βάση της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου. Η δε επικαλούμενη μεταβολή των συνθηκών της αγροτικής δραστηριότητας, λόγω της παρέλευσης εξαιρετικά μεγάλου χρονικού διαστήματος από την κατάρτιση των τευχών δημοπράτησης του έργου και τη δημοπράτηση αυτού, δεν συνιστά εν προκειμένω απρόβλεπτη περίσταση, δεδομένου ότι, μέχρι την αρχική συμβατική προθεσμία περαίωσης του έργου (31.3.2016), δεν είχε ουσιαστικά ξεκινήσει η εκτέλεση των εργασιών αυτού, για λόγους που ανάγονται αποκλειστικά στη σφαίρα ευθύνης της αναθέτουσας αρχής, ήτοι στην έλλειψη των προαπαιτούμενων για την έναρξη εκτέλεσης των εργασιών αδειών και μελετών (οριοθέτηση χειμάρρων, άδεια αξιοποίησης υδατικών πόρων, πρωτόκολλα χαρακτηρισμού Δασαρχείου, έγκριση επέμβασης σε εκτάσεις που προστατεύονται από τη δασική νομοθεσία, μελέτες κτηματογράφησης των ζωνών κατάληψης, εδαφοτεχνική μελέτη, υδρογεωλογική μελέτη, απαλλοτριώσεις -  βλ. ανωτέρω §7.8, 7.9, 7.19), περιστάσεις που οδήγησαν τον ανάδοχο να προβεί σε δηλώσεις διακοπής εργασιών και την αναθέτουσα αρχή σε έγκριση αποζημίωσης θετικών ζημιών αυτού, όπως προαναφέρθηκε (βλ. ανωτέρω § 7.11 και 7.17)...(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την εκτέλεση των ανωτέρω συμπληρωματικών εργασιών και, ως εκ τούτου, κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης.

Δημόσια έργαΜε τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκ. II), το Τμήμα κρίνει ότι η επιπλέον δαπάνη ποσού 8.404,66 ευρώ, λόγω αύξησης στις ποσότητες των εργασιών της σύμβασης (και της εντεύθεν αύξησης του ποσού του εργολαβικού οφέλους), νομίμως καλύπτεται από το κονδύλιο των απρόβλεπτων δαπανών της από 16.10.2009 σύμβασης, καθόσον πρόκειται για υπερσυμβατικές - και όχι για νέες - εργασίες, οι οποίες οφείλονται σε σφάλματα της αρχικής μελέτης ως προς τις απαιτούμενες ποσότητες των προβλεπόμενων από τη σύμβαση εργασιών. Σε κάθε περίπτωση, από την ανωτέρω αύξηση των συμβατικών ποσοτήτων των εργασιών, η οποία οφείλεται στη διαφοροποίηση των διαστάσεων του γηπέδου ποδοσφαίρου, δεν τροποποιείται το συμβατικό αντικείμενο του έργου αφού, όπως προεκτέθηκε, τουλάχιστον από το από 23.4.2009 σχέδιο κάτοψης του γηπέδου, το οποίο αποτελεί τμήμα της 65/2009 μελέτης και συμβατικό στοιχείο της εργολαβίας, ήταν γνωστό εκ των προτέρων ότι οι διαστάσεις του επίμαχου γηπέδου θα μπορούσαν να κυμανθούν εντός ενός εύρους τιμών. Περαιτέρω, όσον αφορά στην επιπλέον δαπάνη για απολογιστικές εργασίες, ποσού 1.783,79 ευρώ, πρόκειται στην ουσία για τη δαπάνη της επιπλέον ασφάλτου που απαιτήθηκε, η οποία, όπως εκτέθηκε στη σκέψη III, αφαιρείται από την αξία των ασφαλτικών εργασιών. Η δαπάνη αυτή προέκυψε, προφανώς, λόγω της αύξησης στις ποσότητες των ασφαλτικών εργασιών και νομίμως βαρύνει το κονδύλιο των απρόβλεπτων δαπανών της οικείας σύμβασης, καθόσον πρόκειται και πάλι για υπερσυμβατικές εργασίες, που σκοπό είχαν την επανόρθωση ποσοτικών σφαλμάτων της μελέτης. Τέλος, η αύξηση του συντελεστή Φ.Π.Α. από 19% σε 23% με σχετική ρύθμιση αποτελεί νέο κανόνα που τέθηκε σε ισχύ μετά την ανάθεση του έργου και η εντεύθεν προκύπτουσα επιπλέον δαπάνη των 1.826,18 ευρώ θα μπορούσε να καλυφθεί, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, από το κονδύλιο των απροβλέπτων. Πλην, όμως, το κονδύλιο των απρόβλεπτων δαπανών έχει, εν προκειμένω, ήδη αναλωθεί, ενώ υπέρβαση αυτού σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Κωλύεται η υπογραφή της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης εργασιών του έργου «Κατασκευή βρεφονηπιακού σταθμού Δημοτικού Διαμερίσματος Δήμου … (αίθουσα πολλαπλών χρήσεων & βοηθητικών χώρων υπόγειο)», συμβατικού ποσού 161.900,24 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.), διότι οι περιστάσεις που επικαλείται ο Δήμος για την εκτέλεση των επίμαχων εργασιών δεν είναι απρόβλεπτες και, ως εκ τούτου, δεν δύνανται να δικαιολογήσουν τη σύναψη της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης με τον ανάδοχο του αρχικού έργου. Οι εργασίες της ελεγχόμενης σύμβασης, οι οποίες οφείλονται στη διαπίστωση ότι οι συμβατικές ποσότητες υπολείπονται των πραγματικά απαιτούμενων, δεν υπαγορεύθηκαν από τη συνδρομή αιφνίδιων πραγματικών γεγονότων, τα οποία αντικειμενικά δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν και κατά συνέπεια, η ανάγκη εκτέλεσης των ως άνω εργασιών της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης οφείλεται σε αστοχία της μελέτης, η οποία θα είχε αποφευχθεί, εάν είχε καταβληθεί η δέουσα επιμέλεια κατά την εκπόνηση αυτής και όχι στη συνδρομή περιστάσεων που δεν μπορούσαν να προβλεφθούν, Επομένως οι σχετικές δαπάνες μπορούν να καλυφθούν μόνο από το κονδύλιο των απροβλέπτων της αρχικής σύμβασης.

Διάθεση απροβλέπτων.(...) Με δεδομένα τα ανωτέρω και σε συνδυασμό με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας κρίνεται ότι, ανεξαρτήτως της έγκρισης του 1ου Α.Π.Ε. μετά τη λήξη της συμβατικής προθεσμίας, η νομιμότητα της εντελλόμενης δαπάνης συναρτάται με την ανάλωση του κονδυλίου των απροβλέπτων που είχε συμπεριληφθεί στην από 9854/8.7.2014 σύμβαση, ζήτημα το οποίο ερευνάται αυτεπαγγέλτως από το Κλιμάκιο τούτο. Στο πλαίσιο αυτό επισημαίνεται, ότι αν και με το άρθρο 15 της διακήρυξης ορίστηκε ότι πληρώνονται μόνο ποσότητες για τις οποίες έχουν δοθεί εντολές (κατασκευαστικά σχέδια της μελέτης ή πίνακες εργασιών) και δεν επιμετρώνται ποσότητες, που καθιστούν το έργο ασφαλέστερο, στη συγκεκριμένη περίπτωση, όπως συνομολογείται με το έγγραφο επανυποβολής, ουδέποτε δόθηκε έγγραφη εντολή σχετική με την επαύξηση των ποσοτήτων, ούτε αποδεικνύεται ότι δόθηκε προφορική τοιαύτη για την αντιμετώπιση εργασιών που κρίθηκαν από τον επιβλέποντα ως πρόσθετες, τηρήθηκε δε η αναφερθείσα στη μείζονα σκέψη της παρούσας διαδικασία. Ωσαύτως, τόσο στην αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει τον επίμαχο 1ο Α.Π.Ε., όσο  και στην 174/29.9.2014 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου κατά τρόπο γενικό και μη συγκεκριμένο αναφέρεται ότι η διαφορά των ποσοτήτων οφείλεται σε σφάλματα της προμέτρησης, συνεπώς δεν διαλαμβάνεται εμπεριστατωμένη αιτιολογία ως προς τους λόγους εκείνους που οδήγησαν στην επικαλούμενη απόκλιση από την εγκριθείσα μελέτη. Εξάλλου, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι το επίμαχο έργο ήταν εξειδικευμένο, ούτως ώστε να δικαιολογείται απόκλιση της τάξης του 15% ως προς τις ποσότητες που είχαν προβλεφθεί στην αντίστοιχη μελέτη. Για όλους τους  ως άνω λόγους κρίνεται ότι δεν τηρήθηκε η προσήκουσα διαδικασία  για τη νόμιμη διάθεση του κονδυλίου των απροβλέπτων και ως εκ τούτου η 174/29.9.2014 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου με την οποία εγκρίθηκε ο 1ος Α.Π.Ε. είναι μη νόμιμη κατά το μέρος που αφορά στη διάθεση του συνόλου του κονδυλίου αυτού.

Αρδευτικό δίκτυο - συμπληρωματική σύμβαση έργου...Με δεδομένα τα ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι περιστάσεις που επικαλείται η αναθέτουσα αρχή, εξ αιτίας των οποίων φέρεται ότι κατέστησαν αναγκαίες οι εργασίες που περιλαμβάνονται στη συμπληρωματική σύμβαση, δεν δικαιολογούν τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης. Ειδικότερα, οι εργασίες αποκατάστασης της στήριξης και της άρδευσης των δενδοκαλλιεργειών, καθώς και οι εργασίες αποκατάστασης της ροής των χωμάτινων υδραυλάκων για την άρδευση αυτών, συνιστούν ανεπίτρεπτη, εκ των υστέρων (μετά τη δημοπράτηση του έργου) ουσιώδη τροποποίηση του τεχνικού αντικειμένου του έργου, καθώς δεν προβλέπονταν στην αρχική σύμβαση, δεν ήταν γνωστές στο σύνολο των διαγωνιζομένων κατά την υποβολή της προσφοράς τους και δεν αποτέλεσαν τη βάση της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου. Η δε επικαλούμενη μεταβολή των συνθηκών της αγροτικής δραστηριότητας, λόγω της παρέλευσης εξαιρετικά μεγάλου χρονικού διαστήματος από την κατάρτιση των τευχών δημοπράτησης του έργου και τη δημοπράτηση αυτού, δεν συνιστά εν προκειμένω απρόβλεπτη περίσταση, δεδομένου ότι, μέχρι την αρχική συμβατική προθεσμία περαίωσης του έργου (31.3.2016), δεν είχε ουσιαστικά ξεκινήσει η εκτέλεση των εργασιών αυτού, για λόγους που ανάγονται αποκλειστικά στη σφαίρα ευθύνης της αναθέτουσας αρχής, ήτοι στην έλλειψη των προαπαιτούμενων για την έναρξη εκτέλεσης των εργασιών αδειών και μελετών (οριοθέτηση χειμάρρων, άδεια αξιοποίησης υδατικών πόρων, πρωτόκολλα χαρακτηρισμού Δασαρχείου, έγκριση επέμβασης σε εκτάσεις που προστατεύονται από τη δασική νομοθεσία, μελέτες κτηματογράφησης των ζωνών κατάληψης, εδαφοτεχνική μελέτη, υδρογεωλογική μελέτη, απαλλοτριώσεις -  βλ. ανωτέρω §7.8, 7.9, 7.19), περιστάσεις που οδήγησαν τον ανάδοχο να προβεί σε δηλώσεις διακοπής εργασιών και την αναθέτουσα αρχή σε έγκριση αποζημίωσης.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/520/2021

Δημόσια έργα.Ελεύθερη συμπλήρωση τιμολογίου.Από τις ανωτέρω διατάξεις (άρθρο 7 3669/20080 προκύπτει ότι το σύστημα υποβολής προσφοράς με ελεύθερη συμπλήρωση τιμολογίου εφαρμόζεται στις περιπτώσεις δημοπράτησης έργων, όταν οι ποσότητες των εργασιών τους έχουν προμετρηθεί χωρίς κίνδυνο συμβατικών σφαλμάτων και δεν αναμένονται κατασκευαστικές αποκλίσεις. Οι διαγωνιζόμενοι στο σύστημα αυτό καταχωρίζουν στο ασυμπλήρωτο τιμολόγιο της υπηρεσίας τις προσφερόμενες από αυτούς τιμές, χωρίς όμως καμία δέσμευση ομαλότητας, ενώ η τεκμαρτή έκπτωση προκύπτει από τη σύγκριση του τελικού προϋπολογισμού προσφοράς με τον προϋπολογισμό της υπηρεσίας. Κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, με το ανωτέρω σύστημα ο συνολικός προϋπολογισμός της προσφοράς δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερος από τον προϋπολογισμό της υπηρεσίας, ο οποίος αποτελεί και το ανώτατο όριο προσφοράς, ούτε μπορούν να υποβληθούν αρνητικές εκπτώσεις σε καμία από τις επιμέρους ομάδες εργασιών. Και τούτο διότι, όπου ο νομοθέτης θέλησε μηδενικές ή αρνητικές εκπτώσεις σε ομάδες εργασιών τιμολογίου το πρόβλεψε ρητά, όπως στη διάταξη του άρθρου 6 παρ. 3 του ίδιου νόμου. Κατά συνέπεια, στις περιπτώσεις εφαρμογής του συστήματος της ελεύθερης συμπλήρωσης τιμολογίου, είναι απαράδεκτη προσφορά διαγωνιζόμενου, ο οποίος προσφέρει μεν θετική έκπτωση επί του συνολικού προϋπολογισμού της υπηρεσίας, προσφέρει όμως, αρνητική έκπτωση σε επιμέρους ομάδες εργασιών (βλ Πρ Ε΄ Κλιμ. 429/2010).

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ.Συμπληρωματικές-Πρόσθετες εργασίες:Μη νόμιμη η δαπάνη που αφορούσε στην εξόφληση του 5ου λογαριασμού (1ου λογαριασμού συμπληρωματικής σύμβασης) εκτέλεσης έργου οδοποιίας, καθόσον κατά παράβαση του άρθρου 57 του ν. 3669/2008 (ΦΕΚ Α' 116/2008), τα αρμόδια όργανα του ανωτέρω Δήμου ανέθεσαν τις ως άνω συμπληρωματικές εργασίες, χωρίς να συντρέχουν οι προβλεπόμενες προϋποθέσεις για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης, αφού δεν απέδειξαν τη συνδρομή απρόβλεπτης περίστασης, η οποία κατέστησε αναγκαία την ανάθεση των εργασιών αυτών, προκειμένου να ενταχθούν στο αρχικό έργο και τη συναφθείσα σύμβαση.

Μη νόμιμη διαδικασία ανάθεσης δημοσίου έργου της ΔΈΣΦΑ ΑΈ, καθόσον ο όρος της διακήρυξης περί δυνατότητας επαύξησης του τελικού αντικειμένου έως 50% του συμβατικού τιμήματος είναι ανεφάρμοστος ως αόριστος, διότι δεν προσδιορίζει το είδος και την έκταση των εργασιών, που θα αποτελέσουν το περιεχόμενό του, αλλά ορίζει ότι αυτό θα εξαρτηθεί από τη μελλοντική πορεία της εκτέλεσης της σύμβασης και θα προσδιοριστεί είτε μέσω μεταβολής, είτε μέσω συμπληρωματικής σύμβασης.(Σχ.η 26/2010) Με τις 659 και 660/2010 αποφάσεις του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου ανακλήθηκαν οι προμνησθείσες Πράξεις του Κλιμακίου, αφού κρίθηκε ότι οι εργασίες που αποτελούν κατά παραπομπή το περιεχόμενο του δικαιώματος προαίρεσης είναι οριστές με την αναλυτική περιγραφή των εργασιών και προμηθειών υλικών, που περιγράφονται στη διακήρυξη και αφορούν σε υπερσυμβατικές ποσότητες και νέες εργασίες, σε σχέση με αυτές που αφορούν στο αντικείμενο του έργου.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:......... Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το αντικείμενο όλων των ανωτέρω συμβάσεων αφορά σε εκτέλεση ομοειδών, χωματουργικών εργασιών εκσκαφών εδάφους και χαλικοστρώσεων αγροτικών δρόμων, που αναλύονται σε όμοιες υποκατηγορίες εργασιών, σε παρεμφερείς ποσότητες, οι οποίες  ανατέθηκαν κατά το ίδιο χρονικό διάστημα και εκτελέστηκαν κατά τον ίδιο περίπου χρόνο από εμπειροτέχνη χωματουργικών εργασιών και όχι σε εκτέλεση έργων, κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 1 παρ. 3 του ν. 3669/2008, δεδομένου ότι το αποτέλεσμα αυτών δεν καθίσταται συστατικό του εδάφους ούτε για την επίτευξή του προκύπτει ότι απαιτήθηκαν ειδικές τεχνικές γνώσεις και μέθοδοι, εξειδικευμένο επιστημονικό ή τεχνικό προσωπικό και ανάλογα τεχνικά μέσα και εγκαταστάσεις. Περαιτέρω, οι εν λόγω εργασίες μη νομίμως επιμερίστηκαν, με την αναγραφή ιδιαίτερων για την καθεμιά πιστώσεων και ανατέθηκαν απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, αντί της διενέργειας ενιαίου διαγωνισμού. Τούτο δε διότι πρόκειται για ομοειδείς εργασίες συντήρησης (χαλικοστρώσεων) ήδη υφιστάμενων αγροτικών δρόμων (βλ. σχετικά και την από 9.12.2010 αναφορά του δημοτικού συμβούλου Α. Μαυρομάτη προς την Υπηρεσία Επιτρόπου), η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη των οποίων, ανέρχεται στο ποσό των 55.800,00 ευρώ (6.900,00 + 6.900,00 + 5.900,00 + 6.900,00 + 6.900,00 + 6.900,00 + 5.500,00 + 3.000,00 + 6.900,00), συμπεριλαμβανομένου του αναλογούντος Φ.Π.Α., υπερβαίνει δηλαδή το όριο των 20.000,00 ευρώ, πέραν του οποίου δεν επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση εργασιών. Συνεπώς, οι εντελλόμενες με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα πληρωμής του Δήμου ........ δαπάνες είναι μη νόμιμες και επομένως, τα εντάλματα αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν.

Αίτηση ανάκλησης πράξης. Με τις προμνησθείσες διατάξεις ( αρθρο 8 ν.1418/1984) ρυθμίζεται ο τρόπος διάθεσης του κονδυλίου των απρόβλεπτων δαπανών της εργολαβικής σύμβασης, με σκοπό την αποτροπή υπέρβασης του προϋπολογισμού του έργου και τη διασφάλιση του οικονομικού θεμελίου της σύμβασης. Ειδικότερα, προβλέπεται ότι με τα απρόβλεπτα καλύπτονται κατ’ αρχήν δαπάνες, οι οποίες δεν είχαν περιληφθεί στην αρχική σύμβαση, είτε διότι προέκυψαν από τη μεταβολή των κανονισμών και κανόνων που διέπουν την κατασκευή του έργου μετά την κατάρτιση της σύμβασης αυτής, όπως συμβαίνει λ.χ. στην περίπτωση καθιέρωσης ως υποχρεωτικού νέου αντισεισμικού κανονισμού ή αλλαγής του συντελεστή του Φ.Π.Α. διαρκούσης της εκτέλεσης του έργου, είτε εξαιτίας σφαλμάτων της μελέτης, όσον αφορά τις απαιτούμενες ποσότητες των προβλεπόμενων από τη σύμβαση εργασιών. Περαιτέρω, μετά τη θέση σε ισχύ του ν. 3621/2007, το ίδιο κονδύλιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για συμπληρωματικές εργασίες, απαραίτητες για την αρτιότητα και λειτουργικότητα του έργου, τούτο, όμως, υπό τη διπλή προϋπόθεση αφενός οι εργασίες αυτές να μην μπορούσαν αντικειμενικώς να προβλεφθούν, παρά το ότι η μελέτη, με την οποία προσδιορίσθηκε το τεχνικό αντικείμενο του έργου, ήταν στο μέτρο του δυνατού πλήρης και ακριβής και για την εκπόνησή της είχαν τηρηθεί οι σχετικές προδιαγραφές, αφετέρου να μην τροποποιείται με τις χρηματοδοτούμενες από τα απρόβλεπτα εργασίες το «βασικό σχέδιο» του έργου, η όλη κατασκευή, δηλαδή, και τα διακριτά της στοιχεία, όπως προβλέπονταν στην αρχική σύμβαση, εφόσον, διαφορετικά, θα επρόκειτο για ανεπίτρεπτη εκ των υστέρων μεταβολή του τεχνικού αντικειμένου του έργου, η οποία δεν ήταν γνωστή στους ενδιαφερόμενους για τη ανάληψή του εργολήπτες και δεν αποτέλεσε τη βάση της διαδικασίας ανάδειξης ανάδοχου. Κατά δε τα λοιπά, εξακολουθεί να ισχύει η διάταξη του άρθρου 43 παρ. 2 του π.δ/τος 609/1985, η οποία απαιτεί τη σύνταξη Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Εργασιών (ΑΠΕ) για τη ανάλωση του κονδυλίου των απροβλέπτων, χωρίς, ωστόσο, τον τιθέμενο από την τελευταία αυτή διάταξη περιορισμό να μην περιλαμβάνει ο εν λόγω ΑΠΕ συμπληρωματικές εργασίες, αφού, όπως προεκτέθηκε, η επελθούσα με το ν. 3621/2007 μεταβολή, η οποία καταλαμβάνει και τις εκκρεμείς κατά την έναρξη εφαρμογής του διαδικασίες ανάθεσης και εκτέλεσης έργων, συνίστατο ακριβώς στο επιτρεπτό της διάθεσης των απροβλέπτων και για τέτοιες εργασίες (βλ. την αιτιολογική έκθεση του νόμου αυτού και Πρ. VII Τμ. 84/2009 και IV Τμ. 204/2009). …Ο ως άνω λόγος ανάκλησης, όμως, δεν ευσταθεί, δοθέντος ότι, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, όταν το κονδύλιο των απροβλέπτων διατίθεται, όχι σε συμμόρφωση με επιγενόμενους κανονισμούς και κανόνες ή προς επανόρθωση σφαλμάτων σχετικά με τις ποσότητες των αρχικά προβλεπόμενων εργασιών, αλλά για την προσθήκη νέων εργασιών, όπως οι επίμαχες, απαιτείται οι επιπλέον εργασίες να μην ήταν εξ αντικειμένου δυνατόν να ληφθούν εγκαίρως υπόψη και να συμπεριληφθούν στο τεχνικό αντικείμενο του έργου, οι δε αναφερόμενες στην πληρότητα της μελέτης προδιαγραφές είναι προφανώς εκείνες που, κατά την επιστήμη και της τέχνη, πρέπει να τηρηθούν για το άρτιο της κατασκευής, και όχι αυτές με βάση τις οποίες κάθε Αναθέτουσα Αρχή προβαίνει στις αναθέσεις των έργων της. Αντιθέτως, βάσιμος παρίσταται ο λόγος ανάκλησης, με τον οποίον υποστηρίζεται ότι νομίμως ανατέθηκαν οι εργασίες της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του ελεγχόμενου έργου. Τούτο διότι … με συνέπεια, ως εκ της αιφνίδιας και άνευ υπαιτιότητας του Οργανισμού μεταβολής των τεχνικών παραδοχών με βάση τις οποίες είχε εκπονηθεί η μελέτη, να στοιχειοθετείται εν προκειμένω απρόβλεπτη περίσταση που δικαιολογεί κατά νόμο τη σύναψη της συμπληρωματικής σύμβασης.