Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΕλΣυν/Τμ.7/156/2011

Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ: 3669/2008

Δημόσια έργαΜε τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκ. II), το Τμήμα κρίνει ότι η επιπλέον δαπάνη ποσού 8.404,66 ευρώ, λόγω αύξησης στις ποσότητες των εργασιών της σύμβασης (και της εντεύθεν αύξησης του ποσού του εργολαβικού οφέλους), νομίμως καλύπτεται από το κονδύλιο των απρόβλεπτων δαπανών της από 16.10.2009 σύμβασης, καθόσον πρόκειται για υπερσυμβατικές - και όχι για νέες - εργασίες, οι οποίες οφείλονται σε σφάλματα της αρχικής μελέτης ως προς τις απαιτούμενες ποσότητες των προβλεπόμενων από τη σύμβαση εργασιών. Σε κάθε περίπτωση, από την ανωτέρω αύξηση των συμβατικών ποσοτήτων των εργασιών, η οποία οφείλεται στη διαφοροποίηση των διαστάσεων του γηπέδου ποδοσφαίρου, δεν τροποποιείται το συμβατικό αντικείμενο του έργου αφού, όπως προεκτέθηκε, τουλάχιστον από το από 23.4.2009 σχέδιο κάτοψης του γηπέδου, το οποίο αποτελεί τμήμα της 65/2009 μελέτης και συμβατικό στοιχείο της εργολαβίας, ήταν γνωστό εκ των προτέρων ότι οι διαστάσεις του επίμαχου γηπέδου θα μπορούσαν να κυμανθούν εντός ενός εύρους τιμών. Περαιτέρω, όσον αφορά στην επιπλέον δαπάνη για απολογιστικές εργασίες, ποσού 1.783,79 ευρώ, πρόκειται στην ουσία για τη δαπάνη της επιπλέον ασφάλτου που απαιτήθηκε, η οποία, όπως εκτέθηκε στη σκέψη III, αφαιρείται από την αξία των ασφαλτικών εργασιών. Η δαπάνη αυτή προέκυψε, προφανώς, λόγω της αύξησης στις ποσότητες των ασφαλτικών εργασιών και νομίμως βαρύνει το κονδύλιο των απρόβλεπτων δαπανών της οικείας σύμβασης, καθόσον πρόκειται και πάλι για υπερσυμβατικές εργασίες, που σκοπό είχαν την επανόρθωση ποσοτικών σφαλμάτων της μελέτης. Τέλος, η αύξηση του συντελεστή Φ.Π.Α. από 19% σε 23% με σχετική ρύθμιση αποτελεί νέο κανόνα που τέθηκε σε ισχύ μετά την ανάθεση του έργου και η εντεύθεν προκύπτουσα επιπλέον δαπάνη των 1.826,18 ευρώ θα μπορούσε να καλυφθεί, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, από το κονδύλιο των απροβλέπτων. Πλην, όμως, το κονδύλιο των απρόβλεπτων δαπανών έχει, εν προκειμένω, ήδη αναλωθεί, ενώ υπέρβαση αυτού σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται.


Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΕΣ/ΤΜ.7/348/2010

Έργο - οδοποιία...:Ήδη το Τμήμα, μετά από νέα έρευνα της υπόθεσης, κρίνει ότι η επιπλέον δαπάνη ποσού 18.974,45 ευρώ, λόγω αύξησης της ποσότητας των εργασιών ασφαλτικής ισοπεδωτικής στρώσης μεταβλητού πάχους (ΠΤΠ Α265) από 1.850 τόνους, που προβλεπόταν στο άρθρο ΟΔΟ-Α Δ-6 του προϋπολογισμού της μελέτης, σε 2.728 τόνους, νόμιμα επιβαρύνει το κονδύλιο των απροβλέπτων δαπανών της οικείας σύμβασης, καθόσον, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα στην κρινόμενη αίτηση ανάκλησης, πρόκειται για υπερσυμβατικές εργασίες που ανέκυψαν λόγω αύξησης ποσοτήτων συμβατικών εργασιών, οι οποίες κατέστησαν αναγκαίες λόγω εσφαλμένων προμετρήσεων, ενώ δεν τροποποιείται το προς εκτέλεση συμβατικό αντικείμενο. Περαιτέρω ο ισχυρισμός του Δήμου ότι οι επίμαχες πρόσθετες εργασίες μπορούσαν, τηρούμενης της επιμέλειας του μέσου συνετού ανθρώπου, να έχουν προβλεφθεί στη μελέτη του έργου, καθώς τόσο οι υψομετρικές διαφορές των προς ασφαλτόστρωση οδών με τις διασταυρούμενες με αυτές οδούς όσο και τα ραγίσματα, τα ανοίγματα, οι καθιζήσεις και οι επιφανειακές ανωμαλίες τους, που οφείλονταν στα προηγούμενα υλικά στρώσης τους (αμμοχάλικο, τσιμέντο, φρεζαρισμένη άσφαλτος), αλλά και το μικρό πλάτος τους, ήταν γεγονότα γνωστά κατά το χρόνο σύνταξής της μελέτης, προβάλλεται αλυσιτελώς, δοθέντος ότι οι εκτελεσθείσες εργασίες δεν είναι νέες αλλά αφορούν στην επανόρθωση σφαλμάτων και παραλείψεων της μελέτης σχετικά με τις ποσότητες των εξ αρχής προβλεπόμενων εργασιών. Συνεπώς, νομίμως, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκέψη ΙV), το ποσό αυτό καλύπτεται από το κονδύλιο των απροβλέπτων δαπανών. Περαιτέρω, το ποσό που προκύπτει από την ενδεχόμενη αύξηση του Φ.Π.Α. από 19% σε 21% αποτελεί νέο κανόνα που θεσπίστηκε ως υποχρεωτικός μετά την ανάθεση του έργου και το οποίο θα μπορούσε να καλυφθεί, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκέψη IV), από το κονδύλιο των απροβλέπτων, απορριπτομένων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών του Δήμου. (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή κατά το μέρος που αφορά στην κάλυψη της αύξησης ποσοτήτων των εργασιών ασφαλτικής ισοπεδωτικής στρώσης μεταβλητού πάχους ποσού 18.974,45 από το κονδύλι των απροβλέπτων δαπανών, το ένταλμα, όμως, είναι μη θεωρητέο εφόσον κατά τα λοιπά εμπεριέχει τη μη νόμιμη δαπάνη των 44.903,94 ευρώ, η οποία δεν δύναται να καλυφθεί, ούτε από το κονδύλι των απροβλέπτων δαπανών, ούτε από το κονδύλι των απολογιστικών εργασιών.


ΕλΣυν/Τμ.7/66/2012

Διάθεση απροβλέπτων.Δαπάνη ασφάλτου.τουΜε τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις (ΙΙ και ΙΙΙ), το Τμήμα κρίνει ότι η επιπλέον δαπάνη ποσού 34.334,91 ευρώ, για την κατασκευή επιχώματος με θραυστά επίλεκτα υλικά λατομείου, μη νομίμως καλύπτεται από το κονδύλιο των απρόβλεπτων δαπανών της οικείας σύμβασης, καθόσον, πέραν του ότι ως προς αυτές ο οικείος Α.Π.Ε. στερείται αιτιολογίας με γενική αναφορά στην ανάγκη εκτέλεσής τους για την τεχνική αρτιότητα του έργου, πρόκειται για νέες εργασίες, οι οποίες δεν προβλέπονταν στις προμετρήσεις των εργασιών και στον εν γένει προϋπολογισμό του έργου, ενώ μπορούσαν αντικειμενικώς να προβλεφθούν κατά την σύνταξη της αρχικής μελέτης αυτού, δεδομένου ότι, όπως αναφέρεται από το Δήμο στο έγγραφο επανυποβολής του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος, συνέχονται με την σύνθεση του εδάφους (αργιλώδες υλικό) του χώρου εκτέλεσης του έργου, γεγονός γνωστό κατά την κατάρτιση της αρχικής μελέτης. Εξάλλου, δεν απαιτείτο η σύνταξη ΠΚΤΝΜ για τις εν λόγω εργασίες, δεδομένου ότι αυτές υπάρχουν αυτούσιες σε άρθρα του τιμολογίου της μελέτης, απορριπτομένου ως αβασίμου του περί του αντιθέτου ισχυρισμού του Επιτρόπου. Περαιτέρω, το ποσό των 13.469,58 ευρώ που προκύπτει από την αύξηση του Φ.Π.Α. από 19% σε 23% αποτελεί νέο κανόνα που θεσπίστηκε ως υποχρεωτικός μετά την ανάθεση του έργου. Επομένως, θα μπορούσε να καλυφθεί, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, από το κονδύλιο των απρόβλεπτων και, εφόσον αυτό είχε αναλωθεί νομίμως, από τις εγγεγραμμένες για το έργο πιστώσεις. Δοθέντος όμως ότι το κονδύλιο των απρόβλεπτων δαπανών έχει, εν προκειμένω, αναλωθεί μη νομίμως, δεν είναι νόμιμη η επιπλέον αυτή δαπάνη από την αύξηση του συντελεστή Φ.Π.Α. Τέλος, όσον αφορά στην επιπλέον δαπάνη των 14.555,02 ευρώ για απολογιστικές εργασίες, η οποία αντιστοιχεί στην αξία της ασφάλτου που χρησιμοποιήθηκε για την εκτέλεση του έργου, ελλείψει συμβατικής ρύθμισης, νομίμως καταβάλλεται στο φερόμενο ως δικαιούχο του επίμαχου χρηματικού εντάλματος, έστω και αν αυτή υπερβαίνει το ποσό της οικείας σύμβασης, δεδομένου ότι η δαπάνη αυτή αποδεικνύεται - και κατά το υπερβάλλον ποσό - από τα σχετικά παραστατικά στοιχεία (σχ. το από 16.11.2010 πρωτόκολλο υπολογισμού απολογιστικά αξίας ασφάλτου και τα σχετικά δελτία της Διεύθυνσης Τιμών Βιομηχανικών προϊόντων και φαρμάκων της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου).


ΕλΣυν/Τμ.VII/84/2009

Με τις ανωτέρω διατάξεις του ν. 1418/1984 καθορίζεται ο τρόπος διάθεσης του κονδυλίου των απρόβλεπτων δαπανών, με σκοπό την αποτροπή υπέρβασης του προϋπολογισμού των εργασιών και τη διασφάλιση του οικονομικού θεμελίου της σύμβασης. Ειδικότερα, θεσπίζεται ότι με τα απρόβλεπτα καλύπτονται ποσά που δεν ήταν δυνατόν να περιληφθούν στην αρχική σύμβαση διότι προέκυψαν από τη μεταβολή κανονισμών που καθιερώθηκαν ως υποχρεωτικοί μετά την κατάρτισή της (π.χ. εφαρμογή νέου αντισεισμικού κανονισμού) ή κανόνων δικαίου που τέθηκαν σε ισχύ μετά το ως άνω χρονικό σημείο και προκαλούν την υποχρέωση καταβολής πρόσθετων δαπανών σε βάρος κάποιου συμβαλλομένου (π.χ. μεταβολή του συντελεστή Φ.Π.Α. με νέες διατάξεις). Με το ίδιο κονδύλιο καλύπτεται και η δαπάνη των εργασιών που μετά την επιμέτρησή τους κοστολογούνται υψηλότερα, η δε διαφορά τιμής οφείλεται σε προφανή σφάλματα ή παραβλέψεις των προμετρήσεων που περιλαμβάνονται στη μελέτη. Επιπλέον, μετά τη νέα τροποποίηση των ανωτέρω διατάξεων της παρ. 2 του άρθρου 8 του ν. 1418/1984 από τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου τέταρτου του ν. 3621/2007, οι οποίες, σύμφωνα με το ίδιο αυτό άρθρο, εφαρμόζονται και στις εκκρεμείς, κατά την ημερομηνία έναρξης εφαρμογής του νόμου αυτού (που είναι η 20.12.2007), διαδικασίες ανάθεσης και εκτέλεσης έργων, ρητά ορίζεται ότι, πλέον των ανωτέρω περιπτώσεων, το κονδύλιο των απρόβλεπτων μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για εργασίες που δεν προβλέπονται μεν από τη σύμβαση, αλλά προκύπτουν κατά τη διάρκεια κατασκευής του έργου και κρίνονται απαραίτητες για την αρτιότητα και λειτουργικότητα αυτού. Η χρήση των απρόβλεπτων για τις εν λόγω εργασίες είναι νόμιμη εφόσον συντρέχουν επιπλέον οι κάτωθι προϋποθέσεις: α) Οι νέες εργασίες δεν προβλέφθηκαν και δεν μπορούσαν αντικειμενικά να προβλεφθούν σύμφωνα με τους κανόνες επιμέλειας του μέσου συνετού ανθρώπου του οικείου κλάδου, παρότι η μελέτη (οριστική ή προμελέτη), με βάση την οποία προσδιορίσθηκε το τεχνικό αντικείμενο του έργου, υπήρξε κατά το δυνατόν πλήρης και ακριβής, με την τήρηση των σχετικών προδιαγραφών και β) δεν τροποποιείται με τις χρηματοδοτούμενες από τα απρόβλεπτα εργασίες το «βασικό σχέδιο» του έργου, δηλαδή η όλη κατασκευή καθώς και τα βασικά διακριτά στοιχεία της, όπως προβλέπονται από την αρχική σύμβαση. (βλ. και την Ε.30 με αριθμ.πρωτ.Δ17γ/04/170/ΦΝ380/10.12.2007 εγκύκλιο του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., καθώς και την αιτιολογική έκθεση του ν. 3621/2007). Τούτο δε καθόσον είναι ανεπίτρεπτη η εκ των υστέρων μεταβολή του αντικειμένου του έργου, η οποία δεν ήταν γνωστή στο σύνολο των διαγωνιζομένων κατά την υποβολή της προσφοράς τους και δεν αποτέλεσε τη βάση της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου (πρβλ. Πρ. VII Τμ. 128/2008 και VI Τμ. 64/2007).Ειδικότερα, είναι μη νόμιμη η χρήση του κονδυλίου των απρόβλεπτων για την πληρωμή των επιπλέον εργασιών τοποθέτησης μαρμάρου σε τοξωτές βαθμίδες καθώς και της προμήθειας και τοποθέτησης πλαστικών σωλήνων για τη συλλογή και παροχέτευση των ομβρίων υδάτων της επιφάνειας της πλατείας και των παρακείμενων κτιρίων αφού αυτές οι επιπλέον εργασίες μπορούσαν κατά την κοινή πείρα και λογική να είχαν προβλεφθεί κατά την εκπόνηση της μελέτης. Εξάλλου και ο ισχυρισμός της αναδόχου (βλ. σχετικό σημείωμα) ότι δεν νοείται άρτια κατασκευή πλατείας χωρίς την ορθή απορροή των ομβρίων υδάτων οδηγεί στο αυτό συμπέρασμα ενώ, περαιτέρω, τόσο οι επενδύσεις με μάρμαρο των τοξωτών βαθμίδων όσο και η προμήθεια σωλήνων δεν εμπίπτουν στην έννοια των εσφαλμένων προμετρήσεων αλλά συνιστούν νέες εργασίες, οι οποίες κρίνονται απαραίτητες για την αρτιότητα του έργου, πλην όμως, όπως είναι προφανές δεν οφείλονται σε απρόβλεπτα περιστατικά αλλά θα μπορούσαν να περιληφθούν στην αρχική μελέτη αν αυτή ήταν πλήρης και ακριβής.


ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/32/2012

Εξόφληση λογαριασμού έργου:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγινα δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, νομίμως καταβάλλεται από το Δήμο ..., σε βάρος των εγγεγραμμένων για την εκτέλεση του έργου πιστώσεων,  η δαπάνη  απολογιστικών εργασιών, που αντιστοιχεί στην αξία της ασφάλτου που χρησιμοποιήθηκε για την εκτέλεση του έργου,   όπως αυτή προκύπτει από το οικείο  πρωτόκολλο υπολογισμού της  αξίας της και περιλαμβάνεται στη σχετική πιστοποίηση,  έστω και αν αυτή υπερβαίνει το ποσό της από 31.8.2010 σύμβασης. Είναι δε απορριπτέος ως ερειδόμενος επί αναληθούς προϋποθέσεως ο προβαλλόμενος από τον Επίτροπο λόγος ότι πρόκειται περί αύξησης της ποσότητας ασφαλτικών εργασιών, αφού από τα στοιχεία του φακέλου και ιδίως την  τεχνική έκθεση του έργου, τον 1ο και τον 2ο Α.Π.Ε.,  προκύπτει ότι  η αύξηση των ποσοτήτων ασφαλτικών εργασιών περιλήφθηκε στον 1ο Α.Π.Ε. και καλύφθηκε  κατά ένα μέρος από τις επί έλασσον δαπάνες της ομάδας αυτής και κατά ένα μέρος από το κονδύλι των απροβλέπτων. Συναφώς, απορριπτέος είναι και ο έτερος  προβαλλόμενος λόγος  ότι  η αύξηση των ποσοτήτων ασφάλτου συνεπάγεται αύξηση  των ποσοτήτων της βάσης οδοστρωσίας που ανήκει σε χωριστή ομάδα εργασιών και έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση σε ποσοστό μεγαλύτερο του 20% του συνόλου της ομάδας «οδοστρωσία», αφού το μεν δεν υπήρξε αύξηση των ποσοτήτων ασφάλτου, το δε η αύξηση της δαπάνης της ομάδας «οδοστρωσία» περιλήφθηκε στον 1ο Α.Π.Ε. και καλύφθηκε, όπως διαλαμβάνεται στην αιτιολογική του έκθεση, από το κονδύλι των απροβλέπτων,  για την ανάλωση του οποίου δεν υφίσταται ο περιορισμός της μη υπέρβασης του 20%  της συμβατικής δαπάνης  της ομάδας  αυτής. Περαιτέρω, νομίμως καταβάλλεται, καθ’ υπέρβαση του συμφωνηθέντος εργολαβικού ανταλλάγματος,  η δαπάνη αποκατάστασης βλαβών, σύμφωνα 11311/10.5.2011 πρωτόκολλο διαπίστωσης βλαβών,  το οποίο φέρει νόμιμη και επαρκή αιτιολογία σχετικά με τη συνδρομή γεγονότων ανωτέρας βίας, που συνίστατο  σε  αναπότρεπτα φυσικά φαινόμενα (συνεχείς βροχοπτώσεις και έντονη χιονόπτωση) που  εκδηλώθηκαν  κατά τρόπο και ένταση που δεν ήταν  δυνατό να προβλεφθούν. Εξάλλου, σε κάθε περίπτωση η  έλλειψη  τεχνικών έργων  απορροής ομβρίων  υδάτων  ανάντι του εκτελούμενου έργου και στην περιοχή  άνωθεν αυτού, δεν μπορεί να αποδοθεί σε  υπαιτιότητα του αναδόχου, αφού  η απόφαση περί της αναγκαιότητας εκτέλεσής τους και η κατασκευή τους, εκφεύγει των αρμοδιοτήτων και υποχρεώσεών του. Κατ’ ακολουθίαν αυτών, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και πρέπει αυτό να θεωρηθεί.


ΕλΣυν/Ε Κλ/27/2010

Μη νόμιμη διαδικασία ανάθεσης δημοσίου έργου της ΔΈΣΦΑ ΑΈ, καθόσον ο όρος της διακήρυξης περί δυνατότητας επαύξησης του τελικού αντικειμένου έως 50% του συμβατικού τιμήματος είναι ανεφάρμοστος ως αόριστος, διότι δεν προσδιορίζει το είδος και την έκταση των εργασιών, που θα αποτελέσουν το περιεχόμενό του, αλλά ορίζει ότι αυτό θα εξαρτηθεί από τη μελλοντική πορεία της εκτέλεσης της σύμβασης και θα προσδιοριστεί είτε μέσω μεταβολής, είτε μέσω συμπληρωματικής σύμβασης.(Σχ.η 26/2010) Με τις 659 και 660/2010 αποφάσεις του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου ανακλήθηκαν οι προμνησθείσες Πράξεις του Κλιμακίου, αφού κρίθηκε ότι οι εργασίες που αποτελούν κατά παραπομπή το περιεχόμενο του δικαιώματος προαίρεσης είναι οριστές με την αναλυτική περιγραφή των εργασιών και προμηθειών υλικών, που περιγράφονται στη διακήρυξη και αφορούν σε υπερσυμβατικές ποσότητες και νέες εργασίες, σε σχέση με αυτές που αφορούν στο αντικείμενο του έργου.


ΕλΣυν/Κλ.5(ΚΠΕ)47/2015

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Κωλύεται η υπογραφή της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης εργασιών του έργου «Κατασκευή βρεφονηπιακού σταθμού Δημοτικού Διαμερίσματος Δήμου … (αίθουσα πολλαπλών χρήσεων & βοηθητικών χώρων υπόγειο)», συμβατικού ποσού 161.900,24 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.), διότι οι περιστάσεις που επικαλείται ο Δήμος για την εκτέλεση των επίμαχων εργασιών δεν είναι απρόβλεπτες και, ως εκ τούτου, δεν δύνανται να δικαιολογήσουν τη σύναψη της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης με τον ανάδοχο του αρχικού έργου. Οι εργασίες της ελεγχόμενης σύμβασης, οι οποίες οφείλονται στη διαπίστωση ότι οι συμβατικές ποσότητες υπολείπονται των πραγματικά απαιτούμενων, δεν υπαγορεύθηκαν από τη συνδρομή αιφνίδιων πραγματικών γεγονότων, τα οποία αντικειμενικά δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν και κατά συνέπεια, η ανάγκη εκτέλεσης των ως άνω εργασιών της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης οφείλεται σε αστοχία της μελέτης, η οποία θα είχε αποφευχθεί, εάν είχε καταβληθεί η δέουσα επιμέλεια κατά την εκπόνηση αυτής και όχι στη συνδρομή περιστάσεων που δεν μπορούσαν να προβλεφθούν, Επομένως οι σχετικές δαπάνες μπορούν να καλυφθούν μόνο από το κονδύλιο των απροβλέπτων της αρχικής σύμβασης.


ΕλΣυν/Τμ.7(ΚΠΕ)/113/2012

(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι η ανάθεση, μετά από διαπραγμάτευση, στον αρχικό ανάδοχο μέρους των ως άνω εργασιών που αποτέλεσαν το αντικείμενο της συμπληρωματικής σύμβασης είναι μη νόμιμη, διότι οι επιπρόσθετες αυτές εργασίες, οι οποίες αφορούσαν την άρδευση, τη λίπανση, το κούρεμα, τη φυτοπροστασία, τον αερισμό και την επισπορά των χλοοταπήτων, δεν προκύπτει - ούτε από την προμνησθείσα αιτιολογική έκθεση ούτε και από την ανωτέρω με αριθμ 70/3.6.2012 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου - ότι κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων κατά την εκτέλεση του έργου, οι οποίες δεν μπορούσαν να προβλεφθούν στο στάδιο εκπόνησης της αρχικής μελέτης του έργου, σύμφωνα με τους κανόνες επιμέλειας του μέσου συνετού ανθρώπου του οικείου κλάδου (λ.χ. λόγω απρόβλεπτης ξηρασίας, που κατέστησε αναγκαία την αυξημένη άρδευση, λόγω προσβολής των χλοοταπήτων συγκεκριμένα προσδιορισμένων γηπέδων από ασθένεια, η οποία κατέστησε αναγκαία την επαύξηση των εργασιών φυτοπροστασίας), αλλ’ αντιθέτως, όπως προαναφέρθηκε, στην πρώτη (αιτιολογική έκθεση) οι εν λόγω επιπρόσθετες εργασίες προέκυψαν από αυξομειώσεις στις ποσότητες των εργασιών της μελέτης, μετά από επιμετρήσεις κατά τη διάρκεια εκτέλεσης των εργασιών και ακριβέστερες προμετρήσεις των εργασιών, που υπολείποντο για την ολοκλήρωσή τους, χωρίς να αναφέρεται η αιτία των αυξομειώσεων στις ποσότητες των εργασιών και ειδικότερα αιτία συνιστάμενη στη συνδρομή απρόβλεπτων γεγονότων κατά την έννοια, που προαναφέρθηκε. Όσον αφορά τον πρώτο λόγο διαφωνίας αναφορικά με το χρόνο κοινοποίησης στον ανάδοχο της απόφασης έγκρισης του αποτελέσματος της δημοπρασίας απαραδέκτως προβάλλεται, καθώς αναφέρεται σε πλημμέλεια αφορώσα την αρχική σύμβαση, η οποία σύμφωνα με τα αναφερθέντα στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, δεν μπορούσε να ελεγχθεί από τον Επίτροπο κατά την πληρωμή του 4ου λογαριασμού, ενώ ο δεύτερος λόγος διαφωνίας αναφορικά με το ότι δεν συμπεριελήφθησαν στον 2ο συγκριτικό πίνακα οι ενδείξεις του αρχικού προϋπολογισμού προβάλλεται αβασίμως, καθώς τα στοιχεία αυτά περιλαμβάνονται στον 1ο συγκριτικό πίνακα, ο οποίος περιλαμβάνεται στα στοιχεία του φακέλου, και αναφέρονται στην πράξη επιστροφής.


ΝΣΚ/596/2012

Δημόσια έργα – Εκτέλεση απολογιστικών εργασιών και χρηματοδότησή τους από το κονδύλιο των απροβλέπτων εργασιών, χωρίς σύνταξη Πρωτοκόλλου Κανονισμού Τιμών Μονάδας Νέων Εργασιών. Για την ανάλωση μέρους του κονδυλίου των απροβλέπτων δαπανών του δημοσίου έργου «Μελέτη, κατασκευή και θέση σε λειτουργία του ΜΕΤΡΟ Θεσσαλονίκης» προς εκτέλεση απαραίτητων αρχαιολογικών εργασιών με απολογιστικό τρόπο, απαιτείται η σύνταξη Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Εργασιών (Α.Π.Ε.) και όχι Πρωτοκόλλου Κανονισμού Τιμών Μονάδας Νέων Εργασιών (Π.Κ.Τ.Μ.Ν.Ε.), ενώ απαιτείται η σύνταξη Π.Κ.Τ.Μ.Ν.Ε. για την απομείωση του κατ’ αποκοπή τιμήματος του έργου, σύμφωνα με τον σχετικό σαφή και ρητό συμβατικό όρο. (ομοφ.)

ΕλΣυν/τμ.6/274/2011

Από τις ως άνω διατάξεις (3669/2008) συνάγεται ότι η απευθείας ανάθεση συμπληρωματικών εργασιών στον ανάδοχο ήδη εκτελούμενου δημόσιου έργου, αποτελεί εξαιρετική διαδικασία απευθείας αναθέσεως και για το λόγο αυτό εφαρμόζεται μόνον στις περιοριστικά αναφερόμενες στο Νόμο περιπτώσεις, καθόσον συνιστά παρέκκλιση από τις αρχές της διαφάνειας, της ισότητας και του ελεύθερου ανταγωνισμού. Ως συμπληρωματικές δε εργασίες θεωρούνται εκείνες, για τις οποίες συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις : α) παρουσιάζουν αναγκαία συνάφεια με το έργο και δεν περιλαμβάνονται στην αρχικώς συναφθείσα σύμβαση, β) κατέστησαν αναγκαίες κατά την τεχνική εκτέλεση του έργου όπως αυτό περιγράφεται στην αρχική σύμβαση και τα οικεία συμβατικά τεύχη (μελέτες, γενική συγγραφή υποχρεώσεων κ.λπ.), λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων και γ) είτε δεν μπορούν τεχνικά ή οικονομικά να διαχωριστούν από την αρχική σύμβαση χωρίς να δημιουργήσουν μείζονα προβλήματα στην αναθέτουσα αρχή είτε, παρά τη δυνατότητα διαχωρισμού τους, είναι απόλυτα αναγκαίες για την τελειοποίησή της. Τέτοιες εργασίες θεωρούνται εκείνες, οι οποίες προβλέπονται κατά είδος από το συμβατικό τιμολόγιο και τον προϋπολογισμό, αλλά εκτελούνται σε ποσότητες μεγαλύτερες από τις προβλεπόμενες (πρόσθετες ή υπερσυμβατικές εργασίες) είτε δεν προβλέπονται καθόλου ή προβλέπονται μεν, αλλά εκτελούνται με διαφορετικό τρόπο (νέες εργασίες). Δεν θεωρούνται συμπληρωματικές οι εργασίες που αφορούν στην επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του έργου ή στη βελτίωση της ποιότητάς του. Οι ως άνω διατάξεις, λόγω του εξαιρετικού χαρακτήρα τους, πρέπει να ερμηνεύονται στενά, το δε βάρος αποδείξεως της συνδρομής των έκτακτων και απρόβλεπτων περιστάσεων το φέρει όποιος τις επικαλείται. Ως απρόβλεπτες περιστάσεις νοούνται αιφνίδια πραγματικά γεγονότα, τα οποία δεν ανάγονται στο χρόνο καταρτίσεως της αρχικής συμβάσεως και τα οποία, παρότι η μελέτη (οριστική ή προμελέτη), με βάση την οποία προσδιορίσθηκε το τεχνικό αντικείμενο του έργου, υπήρξε κατά το δυνατόν πλήρης και ακριβής, αντικειμενικά δεν μπορούσαν να προβλεφθούν, σύμφωνα με τους κανόνες της ανθρώπινης εμπειρίας και λογικής ώστε να ενταχθούν στο αρχικό έργο και την ήδη συναφθείσα σύμβαση (Ε.Σ. 1780/2009, 2506/2009, 2726/2010, κ.α.). Περαιτέρω με το ποσό του κονδυλίου των απροβλέπτων της αρχικής συμβάσεως δύνανται να καλυφθούν εργασίες οι οποίες προκύπτουν από τη μεταβολή του νομοθετικού πλαισίου, η οποία λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια εκτελέσεως και επιβάλλει αναγκαστικές τροποποιήσεις στο σχεδιασμό του αρχικού έργου καθώς και διαφορές, οι οποίες προκύπτουν στις ποσότητες των εργασιών που πρέπει να εκτελεσθούν και οφείλονται σε προφανείς παραλείψεις ή σε σφάλματα των προμετρήσεων.


ΕλΣυν/Ε Κλιμ/444/2010

Συμπληρωματική σύμβαση. Εργο οδοποιίας. Εργασίες, που αποτελούν προσαύξηση εργασιών, που προβλέπονται από τη μελέτη του έργου καλύπτονται από το κονδύλιο των απροβλέπτων και δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης. Η ανάγκη εκτέλεσης εργασιών αποκατάστασης κατολισθήσεων με τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης είναι αναιτιολόγητη, αφού δεν προκύπτει ούτε ο λόγος των κατολισθήσεων ούτε η ευθύνη του αναδόχου. Αόριστη προβολή ισχυρισμού περί μη δυνατότητας τεχνικού ή οικονομικού αποχωρισμού εργασιών από την κύρια σύμβαση χωρίς την πρόκληση προβλημάτων για τις αναθέτουσες αρχές. Διαπίστωση ουσιωδών νομικών πλημμελειών που κωλύουν την υπογραφή της σύμβασης. Με την 263/2011 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου απορρίφθηκε αίτηση ανάκλησης κατά της προμνησθείσας Πράξης του Κλιμακίου