ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι κατά παράβαση του άρθρου 18 παρ. 7 του π.δ/τος  28/1980 και των άρθρων 9 και 10 της διακήρυξης έγινε δεκτή η τελική προσφορά (1579/20.9.2010 έγγραφο) της αναδόχου εταιρείας, ενώ είχε κηρυχθεί η λήξη του χρόνου παράδοσης προσφορών και η νέα προσφορά δεν ετέθη υπόψη της Επιτροπής Διαγωνισμού ώστε να διαπιστωθεί ότι πληροί τις τεχνικές προδιαγραφές ποιότητας και είναι σύμφωνη με τους όρους της διακήρυξης. Περαιτέρω, κατά παράβαση του άρθρου 26 παρ. 1 του προαναφερθέντος π.δ/τος και του άρθρου 14 της διακήρυξης υπεγράφη η οικεία σύμβαση παροχής υπηρεσιών την 24η.9.2010, ήτοι σε χρονικό διάστημα μικρότερο των 5 ημερών από την κατακύρωση του αποτελέσματος (22.9.2010). Αντιθέτως, αβάσιμα προβάλλεται από την Επίτροπο ότι η έγκριση της κατακύρωσης από τον Γ.Γ.Π. είναι μεταγενέστερη της υπογραφείσας σύμβασης, δεδομένου ότι κατά τα εκτεθέντα στην προηγούμενη σκέψη η ως άνω υπογραφείσα σύμβαση δεν καθίσταται για το λόγο αυτό μη νόμιμη, καθώς και ότι δεν αποδεικνύεται η μεταφορά και η διαμονή των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα, καθόσον αυτή αποδεικνύεται από τις προαναφερθείσες βεβαιώσεις του Προέδρου του ..... και από  τα ως άνω πρωτόκολλα καλής εργασίας και διαπίστωσης της οικείας επιτροπής. Πλην όμως, κατά την κρίση του Τμήματος, τα αρμόδια όργανα του ..... συγγνωστώς και άνευ προθέσεως καταστρατηγήσεως των οικείων διατάξεων, δεδομένης και της τελικής αποδοχής πρότασης με χαμηλότερη τιμή κατ’ άτομο από αυτή της αρχικώς κατακυρωθείσας, υπέλαβαν ότι τηρήθηκε η εκ του νόμου απαιτούμενη διαδικασία και ως εκ του λόγου αυτού τα κρινόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής θα μπορούσαν να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης, ωστόσο αυτά δεν μπορούν να θεωρηθούν λόγω λήξης του οικονομικού έτους 2010, σε βάρος των πιστώσεων του προϋπολογισμού του οποίου εκδόθηκαν. 

Ανάληψη υποχρέωσης.Το άρθρο 3 του π.δ.113/2010 ορίζει στο εδάφιο γ΄ ότι: «η απόφαση ανάληψης υποχρέωσης πρέπει να περιλαμβάνει τη συνολική επιβάρυνση του προϋπολογισμού, καθώς και την κατανομή αυτής κατ’ έτος σε περίπτωση τμηματικής πραγματοποίησης που εκτείνεται σε περισσότερα του ενός οικονομικά έτη». Από την ανωτέρω διάταξη συνάγεται ότι στην απόφαση ανάληψης υποχρέωσης αναγράφεται το συνολικό ποσό με το οποίο επιβαρύνεται ο προϋπολογισμός, στην περίπτωση, όμως, που η επιβάρυνση αυτή εκτείνεται σε περισσότερα του ενός οικονομικά έτη η αναγραφόμενη στην απόφαση ανάληψης υποχρέωσης συνολική δαπάνη πρέπει επιπλέον να κατανέμεται κατ’ έτος και να αναφέρονται τα επιμέρους ποσά που θα βαρύνουν τους προϋπολογισμούς των περισσοτέρων οικονομικών ετών, στον προϋπολογισμό δε κάθε έτους αποτυπώνεται μόνο το ποσό της επιβάρυνσης που αφορά το συγκεκριμένο έτος, με εγγραφή ισόποσης πίστωσης στον οικείο κωδικό αριθμό εξόδου (ΚΑΕ) του προϋπολογισμού. Εργασίες συντήρησης.O κατ΄ αποκοπή επιμερισμός του συνόλου των εργασιών της ελεγχόμενης υπηρεσίας σε τεμάχια χρονικής διάρκειας συντήρησης, χωρίς οι εργασίες αυτές να ομαδοποιούνται με βάση το αντικείμενό τους και χωρίς να καθορίζεται ούτε η ποσότητα, έστω κατά προσέγγιση, ούτε η συνολική δαπάνη ή η τιμή μονάδας κάθε επιμέρους ομάδας εργασιών στη σχετική διακήρυξη (163/2011), στην κατακυρωτική απόφαση και στο σχέδιο συμβάσεως, συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια της ελεγχόμενης διαδικασίας και του σχεδίου συμβάσεως. Και τούτο διότι ο μη προσδιορισμός των προαναφερόμενων ουσιωδών στοιχείων στη διακήρυξη, στην κατακυρωτική απόφαση και στη σύμβαση καθιστά αυτές ασαφείς και ως εκ τούτου μη νόμιμες, ενώ περαιτέρω η οφειλόμενη στους ως άνω λόγους ασάφεια της διακήρυξης καθιστά επιπλέον αδύνατο τον έλεγχο του υπολογισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης. Ενόψει δε της δυνατότητας μη απορρόφησης της συνολικής ποσότητας των εργασιών (άρθρο 3 του σχεδίου συμβάσεως), η ομαδοποίηση των εργασιών με βάση το αντικείμενό τους και ο καθορισμός της ποσότητας, έστω κατά προσέγγιση, καθώς και της συνολικής δαπάνης ή της τιμής μονάδας των εργασιών κάθε επιμέρους κατηγορίας και υποκατηγορίας κρίνονται απαραίτητα επιπροσθέτως προκειμένου να καταστεί δυνατός ο υπολογισμός του ακριβούς ύψους της αμοιβής του αναδόχου για τις εκτελεσθείσες από αυτόν εργασίες και κατ’ επέκταση και ο έλεγχος της νομιμότητας της διάθεσης του δημόσιου χρήματος, ο οποίος καθίσταται αδύνατος με τη ακολουθηθείσα πρακτική του κατ΄ αποκοπή επιμερισμού του συνόλου των εργασιών της ελεγχόμενης υπηρεσίας σε τεμάχια μηνιαίας ή ετήσιας συντήρησης.

ΜΕΛΕΤΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε ιδιώτη μελετητή, κατόπιν απευθείας ανάθεσης, για την εκπόνηση μελέτης με τίτλο "Γεωτεχνική έρευνα στην περιοχή του …..", καθόσον πρόκειται για σύμβαση παροχής υπηρεσιών συναφών με μελέτη (άρθρο 1 παρ. 2β του ν. 3316/2005,ΦΕΚ Α΄ 42/2005) και όχι σύμβαση εκπόνησης μελέτης. Ως εκ τούτου η ανάθεσή της,  διέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 10 παρ. 2 περ. στ΄ του ν. 3316/2005, (και κατόπιν δημοσίευσης διακήρυξης διαγωνισμού) και όχι από τις διατάξεις του άρθρου 209 παρ.3 του Κ.Δ.Κ., οι οποίες αφενός δεν έχουν τηρηθεί,  αφετέρου δεν συνέτρεξαν οι προϋποθέσεις για την τήρησή τους, αφού δεν βεβαιώνεται από το αρμόδιο Τεχνικό Συμβούλιο ότι συντρέχει, περίπτωση επείγουσας περίπτωσης που να δικαιολογεί την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης, ενώ δεν απεστάλη προς δημοσίευση στην ιστοσελίδα του ΤΕΕ, δέκα τουλάχιστον ημέρες πριν την υπογραφή της σύμβασης, αναγγελία με τα κρίσιμα στοιχεία της.

Δημοσιεύσεις (,,,) Όσον αφορά δε τον τρόπο καταβολής των εξόδων, για τις προβλεπόμενες από τον ν. 3548/2007 στο νομαρχιακό και τοπικό τύπο δημοσιεύσεις, με δεδομένο το γεγονός ότι οι σχετικές δημοσιεύσεις διενεργούνται κατά την έναρξη της διαδικασίας του διαγωνισμού, πρέπει να γίνει δεκτό ότι σκοπός του νομοθέτη ήταν να προσδιορίσει «ποιος» τελικά βαρύνεται με τη δαπάνη δημοσίευσης και όχι «ποιος» προκαταβάλλει και κατά συνέπεια, η αμοιβή για τη δημοσίευση της διακήρυξης καταβάλλεται, κατ’ ορθή ερμηνεία των σχετικών διατάξεων, στην εφημερίδα από τον οικείο φορέα (Ο.Τ.Α. κ.λπ.), ο οποίος αποστέλλει τη σχετική διακήρυξη προς καταχώριση και δίνει την εντολή για τη δημοσίευσή της και στη συνέχεια, μετά την ολοκλήρωση του διαγωνισμού, οι δαπάνες δημοσίευσης, καθώς και τα εν γένει έξοδα της δημοπρασίας καταβάλλονται στον Ο.Τ.Α. (φορέα διενέργειας του διαγωνισμού) από τον ανάδοχο, τον οποίο βαρύνουν οι δαπάνες αυτές. Η ως άνω ερμηνεία βρίσκεται σε αρμονία με τις λοιπές διατάξεις που καθορίζουν τον τρόπο πληρωμής των εξόδων δημοσίευσης, όταν η σχετική δαπάνη βαρύνει τον ανάδοχο (βλ. άρθρα 22 του π.δ/τος 28/1980 και 15 παρ.10 του ν.3669/2008), ενώ αντίθετη ερμηνευτική εκδοχή θα οδηγούσε στη μη ανεκτή από το δίκαιο κατάσταση, κατά την οποία η καταβολή της αμοιβής στην εφημερίδα εξαρτάται από γεγονός μελλοντικό και αβέβαιο (κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού), χωρίς αυτός ο τρόπος πληρωμής να έχει αποτελέσει περιεχόμενο της σχετικής συμφωνίας μεταξύ του Ο.Τ.Α., που δίνει την εντολή δημοσίευσης και της εκδοτικής εταιρείας ή στην αντίθετη περίπτωση, της διαπραγμάτευσης δηλαδή παρόμοιας συμφωνίας, το γεγονός αυτό θα είχε ως συνέπεια την απροθυμία δημοσίευσης εκ μέρους των εφημερίδων, με δυσμενές αποτέλεσμα στην εξέλιξη των διαγωνισμών (βλ. ad hoc Πράξη VII Τμ. 217/2011).

ΔΑΚΟΚΤΟΝΙΑ:Αίτηση ανάκλησης της 23/2013 πράξης του Αναπληρωτή Επιτρόπου της 1ης Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ....., με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης για την «ανάθεση δολωματικών ψεκασμών ελαιόδεντρων από εδάφους, στα πλαίσια του προγράμματος συλλογικής καταπολέμησης του δάκου της ελιάς έτους 2013 στην Περιφερειακή Ενότητα(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τα γενόμενα δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι μη νομίμως η αιτούσα Περιφέρεια παρέλειψε να τηρήσει τις απαιτούμενες διατυπώσεις δημοσιότητας για τον διενεργηθέντα στις 29.5.2013 επαναληπτικό διαγωνισμό, ο οποίος συνιστά νέο και αυτοτελή διαγωνισμό, ενώ, σε κάθε περίπτωση, η πρόβλεψη στην διακήρυξη του αρχικού διαγωνισμού για ορισμό νέας ημερομηνίας διαγωνισμού από την αναθέτουσα αρχή σε περίπτωση μη ανάδειξης αναδόχου δεν περιεβλήθη των απαιτούμενων διατυπώσεων δημοσιότητας, αφού δεν περιελήφθη στην αποσταλείσα στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης περίληψη. Πλην όμως το Τμήμα κρίνει ότι εν προκειμένω η εν λόγω πλημμέλεια δεν επηρέασε ουσιωδώς το αποτέλεσμα της διαγωνιστικής διαδικασίας, όπως βασίμως προβάλλεται από την αιτούσα Περιφέρεια, και ως εκ τούτου δεν συνιστά λόγο που να κωλύει την υπογραφή της υποβληθείσας σύμβασης. Τούτο δε διότι οι στόχοι της ελλείπουσας δημοσίευσης περίληψης της διακήρυξης του επαναληπτικού διαγωνισμού, ήτοι η επίτευξη διαφάνειας και ανάπτυξης του μέγιστου δυνατού ανταγωνισμού στο πλαίσιο του διαγωνισμού επιτεύχθηκαν σε ικανοποιητικό βαθμό, δεδομένου ότι υποβλήθηκαν τελικώς δύο προσφορές, όσες δηλαδή κατά μέγιστο αριθμό είχαν υποβληθεί και για καθέναν από τους τομείς 1, 2, 5, 6, 7 και 8 κατά τη διενέργεια του αρχικού διαγωνισμού, στον οποίο συμμετείχαν οκτώ συνολικά υποψήφιοι, αφετέρου δε, στην αρχική διακήρυξη προβλεπόταν ότι υπήρχε δυνατότητα διενέργειας επαναληπτικού διαγωνισμού σε καθορισμένη ημερομηνία, με τους ίδιους όρους, γεγονός το οποίο μπορούσε οποιοσδήποτε να πληροφορηθεί είτε με την αναζήτηση αυτούσιας της διακήρυξης είτε με την ανάγνωση αυτής από την ιστοσελίδα της Περιφέρειας. Συνακόλουθα, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή.Ανακαλεί την 23/2013 πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου της 1ης Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό 

Κάλυψη αρχικού μετοχικού κεφαλαίου.(..) Με δεδομένα αυτά και ενόψει αφενός της καταχώρισης, στις 11.4.2013, στο Μητρώο Ανωνύμων Εταιρειών της Περιφέρειας Θεσσαλίας  των από 25.2.2011 και 1.7.2011 Πρακτικών του Διοικητικού Συμβουλίου της «....» περί πιστοποίησης της καταβολής του συνόλου του, κατά 320.000 ευρώ, αρχικού μετοχικού της κεφαλαίου, όπως η σχετική ανακοίνωση του Περιφερειάρχη Θεσσαλίας δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, και αφετέρου της 283/24.4.2018 απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου ..., με την οποία εγκρίθηκε η λύση της εν λόγω εταιρείας «....» και η θέση της σε εκκαθάριση, η ελεγχόμενη δαπάνη που αφορά σε καταβολή από το Δήμο μέρους του αρχικού μετοχικού κεφαλαίου της, ως οφειλόμενου από την επιχείρηση «Δ.Ε.ΜΕ.ΚΑ...», είναι μη νόμιμη...Κατ’ ακολουθία, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Προμήθειες υλικών ηλεκτρολογικού εξοπλισμού: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι οι εντελλόμενες με τα ως άνω χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες, καθόσον η συντήρηση, η επισκευή καθώς και η αντικατάσταση του δικτύου του δημοτικού φωτισμού δεν συνιστούν δημόσια έργα, κατά την παρατεθείσα στην τρίτη (ΙΙΙ) σκέψη έννοια, αφού πρόκειται στην ουσία για προμήθεια υλικών (ντουί, φις, λαμπτήρες, ρελέ, χρονοδιακόπτες, προβολείς κ.λπ.), τα οποία δεν συνδέονται μόνιμα με το έδαφος και μπορούν να αποχωρισθούν από αυτό χωρίς ουσιαστική βλάβη και αλλοίωσή τους, ενώ οι σχετικές εργασίες εγκατάστασής τους, δεν απαιτούν ειδικές τεχνικές γνώσεις και εξειδικευμένο επιστημονικό τεχνικό προσωπικό (όπως, εξάλλου, βεβαιώνεται και από τις αντίστοιχες αποφάσεις της Δημαρχιακής Επιτροπής, τα υλικά θα τοποθετούνταν από υπαλλήλους του Δήμου) καλύπτουν δε, μικρό τμήμα της συνολικής δαπάνης. Ειδικότερα, από το ετήσιο ποσό των 90.740,00 ευρώ το οποίο εγκρίθηκε για την συντήρηση του δημοτικού φωτισμού και περιλαμβάνεται στο τεχνικό πρόγραμμα του ως άνω Δήμου για το έτος 2006, το μεγαλύτερο μέρος, ήτοι ποσό 55.773,63 ευρώ, αφορούσε στη συνολική δαπάνη για την προμήθεια των υλικών. Κατόπιν αυτών, μη νομίμως επιμερίσθηκαν σε χωριστές πιστώσεις ανά δημοτικό διαμέρισμα και ανατέθηκαν απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, αντί της διενέργειας τακτικού διαγωνισμού, καθόσον η συνολική τους ετήσια δαπάνη υπερέβαινε το όριο των 8.804,11 ευρώ, μέχρι το οποίο είναι κατά νόμο επιτρεπτή η απευθείας ανάθεση. Αβάσιμα περαιτέρω επικαλείται ο Δήμος δικαιολογημένη άγνοια ως προς την εφαρμοστέα εν προκειμένω διαδικασία δοθέντος ότι, όπως ο ίδιος βεβαιώνει με το 8747/29.10.2007 έγγραφό του, τον Μάρτιο του 2006 ενημερώθηκαν από τον αρμόδιο Επίτροπο του Νομού ..... ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο με την 54/2005 πράξη του είχε ήδη κρίνει ότι οι εν λόγω επισκευές και συντηρήσεις συνιστούν προμήθειες και ότι η επιτρεπτή κατά νόμο κατάτμηση των πιστώσεων ανά δημοτικό διαμέρισμα αφορά μόνο τα έργα και όχι τις προμήθειες και εργασίες. Το γεγονός εξάλλου ότι η Τ.Υ.Δ.Κ. του Νομού ..... και το ΥΠΕΣΔΔΑ είχαν διαφορετική άποψη δεν ασκεί εν προκειμένω έννομη επιρροή, ούτε περαιτέρω επηρεάζει την κρίση του Ελεγκτικού Συνεδρίου η έγκριση όλων των αποφάσεων των δημαρχιακών επιτροπών από την Περιφέρεια, αφού αυτό, ως το μόνο αρμόδιο από το Σύνταγμα και τους νόμους να επιλύσει με πράξεις του την δημοσιολογιστική έριδα που ανέκυψε περί τη νομιμότητα ή μη των υπό κρίση δαπανών και να κρίνει εντεύθεν τη θεώρηση ή μη των ενταλμάτων, αποφαίνεται κυριαρχικά για την εφαρμοστέα εν προκειμένω διαδικασία, συνεπώς και το αν οι αποφάσεις των δημαρχιακών επιτροπών συνιστούν νόμιμο έρεισμα των δαπανών που εκταμιεύονται. Κατόπιν αυτών, τα 882, 883, 884, 885, 886, 887, 888, 889, 892, 893, 894, 895, 896, 897, 898, 899, 900, 901, 902, 903, 904, 905, 906, 911 και 912, οικονομικού έτους 2007, χρηματικά εντάλματα του Δήμου Βόρειας ....., συνολικού ποσού 55.773,63 ευρώ, δεν πρέπει να θεωρηθούν.

Προμήθεια ανοικτού αυτοκινήτου για τις ανάγκες πυρόσβεσης:(...)Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι η διαδικασία του προηγηθέντος πρόχειρου διαγωνισμού διενεργήθηκε πλημμελώς, χωρίς δημοσίευση της οικείας διακήρυξης. Ο ισχυρισμός του Δήμου Γεροποτάμου ότι η ρύθμιση του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α., με την οποία επιβάλλεται ως προϋπόθεση για τη διενέργεια πρόχειρου διαγωνισμού η δημοσίευση της διακήρυξης δεν είναι ισχυρή μετά την ισχύ του ν. 2286/1995, είναι αβάσιμος. Τούτο διότι, όπως εκτέθηκε στην προηγούμενη σκέψη, αφενός οι προμήθειες των Ο.Τ.Α., κατά ρητή παραπομπή του άρθρου 209 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα εκτελούνται σύμφωνα με τον Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α., αφετέρου με τις μεταβατικές ρυθμίσεις του ν. 2286/1995 ο τελευταίος έχει διατηρηθεί σε ισχύ στο σύνολό του. Επιπλέον, η προϋπόθεση της δημοσίευσης για τη διενέργεια πρόχειρου διαγωνισμού συμβιβάζεται με το νόημα του συνόλου των ρυθμίσεων του νόμου 2286/1995, με τις οποίες καθιερώνονται ως κατά κανόνα διαδικασίες για τη σύναψη συμβάσεων προμηθειών οι διαγωνιστικές, οι οποίες ενισχύουν τη δημιουργία συνθηκών ανταγωνισμού. Εξάλλου, ο ν. 2286/1995 δεν υπεισέρχεται σε λεπτομερείς διατυπώσεις σχετικά με κάθε διαδικασία που καταλήγει στη σύναψη σύμβασης προμήθειας, αλλά παραπέμπει για το σκοπό αυτό στις ειδικότερες ρυθμίσεις των σχετικών κανονιστικών διοικητικών πράξεων και όσον αφορά τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης στον Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α.. Ειδικά, ο ισχυρισμός του Δήμου ότι σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 12 του ν. 2286/1995 εξαιρείται ρητά από τη δημοσίευση προκήρυξης η διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού, είναι επίσης αβάσιμος. Τούτο διότι αφενός τέτοια ρητή εξαίρεση δεν διατυπώνεται, από το γεγονός δε ότι ρητά προβλέπεται η δημοσίευση διακήρυξης στις περιπτώσεις του ανοικτού και κλειστού διαγωνισμού, δεν συνάγεται το αντίθετο σχετικά με τη συνοπτική διαδικασία, παρά αυτό είναι ζήτημα που αφίεται να ρυθμιστεί με τις ειδικότερες κανονιστικές αποφάσεις, εν προκειμένω με τον Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α.. Επιπλέον, με δεδομένο ότι θεμελιώδης αρχή που διέπει τις δημόσιες προμήθειες είναι η επίτευξη του ευρύτερου δυνατού ανταγωνισμού, προκειμένου να επιλεγεί η καλύτερη προσφορά, η ρύθμιση του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. σχετικά με τις περιπτώσεις, κατά τις οποίες απαιτείται δημοσίευση διακήρυξης πριν από τη διενέργεια διαγωνισμού δεν αντίκειται στο περιεχόμενο του ν. 2286/1995, ακόμα και στην περίπτωση του πρόχειρου διαγωνισμού. Εξάλλου, είναι βάσιμος ο ισχυρισμός του Δήμου ότι οι ρυθμίσεις του ν. 3548/2007 «Καταχώριση δημοσιεύσεων των φορέων του Δημοσίου στο νομαρχιακό και τοπικό Τύπο και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 68 Α΄) δεν επιβάλλουν τη δημοσίευση πριν από τη διενέργεια πρόχειρου διαγωνισμού και συνεπώς αβασίμως προσάπτεται η παραβίαση και αυτών των ρυθμίσεων από τον Επίτροπο, καθώς με τον νόμο αυτό ρυθμίζονται οι λεπτομέρειες σχετικά με τις καταχωρίσεις στο νομαρχιακό και τοπικό τύπο στις περιπτώσεις κατά τις οποίες από άλλες νομοθετικές διατάξεις επιβάλλεται η πραγματοποίηση δημοσιεύσεων, όπως από τις διατάξεις σχετικά με τη διενέργεια διαγωνισμών. Τέλος, ο ισχυρισμός ότι αν και δεν πραγματοποιήθηκε δημοσίευση ο διαγωνισμός γνωστοποιήθηκε σε ευρύ κύκλο πιθανών υποψηφίων εταιρειών, είναι απορριπτέος διότι η παραλαβή της διακήρυξης από τους εν λόγω υποψηφίους πραγματοποιήθηκε στις 22.5.2009, δηλαδή μετά τις 20.5.2009, ημερομηνία η οποία σύμφωνα με την πρώτη διακήρυξη είχε οριστεί για τη λήξη της προθεσμίας υποβολής προσφορών και πριν από την απόφαση για την εκ νέου προκήρυξη του διαγωνισμού που ελήφθη στις 27.5.2009. Συνεπώς δεν προκύπτει ότι οι εν λόγω ενδιαφερόμενοι έλαβαν γνώση σχετικά με το δεύτερο πρόχειρο διαγωνισμό. Επιπλέον δε ακόμα και αν είχαν παραληφθεί, μέσω γνωστοποίησης από το Δήμο τεύχη της δεύτερης διακήρυξης, αυτό δεν θα αναιρούσε την πλημμέλεια της παράλειψης να δημοσιευθεί. Όμως, το Τμήμα κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου όχι από πρόθεση καταστρατήγησης των προεκτεθεισών διατάξεων, αλλά από συγγνωστή πλάνη, υπέλαβαν ότι στην περίπτωση του πρόχειρου διαγωνισμού δεν απαιτείται δημοσίευση της σχετικής προκήρυξης, καθόσον έλαβαν, όπως επικαλούνται, υπόψη το με αριθμ. πρωτ. Π1/2226/26.4.1998 έγγραφο της Διεύθυνσης Πολιτικής Προμηθειών του Υπουργείου Ανάπτυξης (Γενική Γραμματεία Εμπορίου) προς το Δήμο Κηφισιάς, στο οποίο έγγραφο αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι «από τη διάταξη του άρθρου 2 παρ. 12 του ν.2286/1995 τεκμαίρεται ότι δεν απαιτείται δημοσίευση περίληψης της διακήρυξης πρόχειρου διαγωνισμού». Κατόπιν αυτών, το επίμαχο χρηματικό ένταλμα μπορεί να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.

Από τον συνδυασμό των προαναφερόμενων διατάξεων προκύπτει ότι Προϊσταμένη Αρχή, δηλαδή το όργανο στο οποίο ανήκει η αρμοδιότητα εγκρίσεως της διακηρύξεως για τη διενέργεια ορισμένου διαγωνισμού (βλ. άρθρο 4 παρ. 1 του π.δ/τος 609/1985) και η αρμοδιότητα εγκρίσεως ή μη του αποτελέσματος του διαγωνισμού (βλ. άρθρο 2 του ν. 3263/2004, πρβλ. ΣτΕ 1031/2004), στην περίπτωση δημοπράτησης έργων του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (Ε.Β.Ε.Α.), οι οργανωτικές διατάξεις του οποίου δεν προβλέπουν αποφαινόμενα όργανα ειδικώς για την εκτέλεση έργων (βλ. π.δ/γμα 265/2002 και 2823/15.3.2006 απόφαση, ΦΕΚ Β΄ 309), είναι η Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών της οικείας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης (και δη των Αθηνών στην χωρική αρμοδιότητα της οποίας θα εκτελεστεί το ελεγχόμενο έργο). Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις παρατεθείσες στη σκέψη ΙΙ της παρούσας διατάξεις που αποτελούν το ισχύον κατά την ημερομηνία δημοσίευσης της διακήρυξης του ελεγχόμενου έργου νομοθετικό καθεστώς το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η Διοικητική Επιτροπή του Ε.Β.Ε.Α. δεν είχε την σχετική αρμοδιότητα να υποκαταστήσει την αρμόδια κατά νόμο και οριζόμενη ρητά στο άρθρο 1 της οικείας διακήρυξης Προϊσταμένη Αρχή (Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών της Νομαρχίας Αθηνών) και περαιτέρω να προβεί αυτοτελώς στην διαδικασία του άρθρου 4 παρ. 2γ του ν. 1418/1984, καθισταμένης ούτως πλημμελούς της σχετικής διαδικασίας, όπως ορθά έκρινε και το Ε΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου με την προσβαλλόμενη Πράξη του. Όσα δε αντίθετα υποστηρίζονται με την κρινόμενη αίτηση είναι αβάσιμα και απορριπτέα. Ειδικότερα, το αιτούν προβάλλει ότι με το άρθρο 180 του ν.3669/2008 καταργήθηκε σιωπηρά η διάταξη του άρθρου 27 παρ. 4 του ν.1418/1984. Ο ισχυρισμός, όμως, αυτός είναι αβάσιμος καθόσον το κανονιστικό πλαίσιο που διέπει κάθε διαγωνιστική διαδικασία καθορίζεται από το χρονικό σημείο δημοσίευσης της οικείας διακήρυξης, οπότε και παγιώνεται το νομοθετικό καθεστώς της διαδικασίας ανάθεσης και επομένως, σε κάθε περίπτωση, η προαναφερθείσα διάταξη του άρθρου 180 του ν.3669/2008 δεν καταλαμβάνει την κρινόμενη υπόθεση, αφού η ημερομηνία έναρξης ισχύος του νόμου αυτού (18.6.2008) έπεται της ημερομηνίας δημοσίευσης της περίληψης της οικείας διακήρυξης. Τέλος, το αιτούν προβάλλει ότι ενήργησε κατά συγγνωστή πλάνη, καθόσον λόγω του δυσερμηνεύτου των οικείων διατάξεων δικαιολογημένα υπέλαβε ότι αρμόδιο όργανο για την έγκριση της διακήρυξης και του αποτελέσματος του διαγωνισμού ήταν η Διοικητική Επιτροπή του. Όμως, τέτοια πλάνη των οργάνων του αιτούντος δεν δικαιολογείται στην προκειμένη περίπτωση, καθόσον πέραν του ότι είχε προηγηθεί η 333/2005 γνωμοδότηση του Ν.Σ.Κ. επί σχετικού ερωτήματος του Υπουργείου Ανάπτυξης, σύμφωνα με την οποία Προϊσταμένη Αρχή του συγκεκριμένου έργου είναι η Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών της Νομαρχίας Αθηνών, με το άρθρο 1 της οικείας διακήρυξης ορίζεται ρητά ως Προϊσταμένη Αρχή η ως άνω Διεύθυνση.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:΅Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις ΙΙ της παρούσας, ο λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου ότι αναρμοδίως κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού με απόφαση του Δημάρχου παρίσταται βάσιμος καθόσον η σχετική αρμοδιότητα ανήκει πλέον στην Οικονομική Επιτροπή του Δήμου, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 72 του ν.3852/2010. Περαιτέρω, κατά παράβαση αντίστοιχων ουσιωδών όρων της διακήρυξης, αφενός, έγινε δεκτή προσφορά που υπερέβαινε την προϋπολογισθείσα δαπάνη και το αποτέλεσμα του διαγωνισμού κατακυρώθηκε καθ’ υπέρβαση αυτής και, αφετέρου, με την υπ’ αριθμ. πρωτ. 10699/10.7.2014 σύμβαση, ορίσθηκε ότι η παράδοση του γάλακτος θα γίνει μέσα σε ένα ημερολογιακό έτος από την υπογραφή της, ήτοι έως τις 9.7.2015. Ειδικότερα, δοθέντος ότι σε καμία διάταξη της διακήρυξης δεν γίνεται μνεία, με σαφήνεια, ότι οι προσφορές δύνανται να υπερβαίνουν τον προϋπολογισμό της διακήρυξης, ούτε αναφέρεται το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο (ποσοστό) της υπέρβασης αυτής (βλ. Πράξη IV Τμ. 60/2009), με την προαναφερθείσα αποδοχή από την αναθέτουσα αρχή προσφοράς υπερβαίνουσας την προϋπολογισθείσα δαπάνη και την κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού καθ’ υπέρβασή της, παραβιάσθηκε ουσιώδης όρος της διακήρυξης, με αποτέλεσμα η σε εκτέλεση της επίμαχης σύμβασης δαπάνη να είναι μη νόμιμη (βλ. σκέψη ΙΙ Β της παρούσας). Το γεγονός, εξάλλου, ότι στην 29/2014 μελέτη ο προϋπολογισμός αναφέρεται, χωρίς καμία αιτιολογία και περαιτέρω διευκρίνιση, ως «ενδεικτικός» – κάτι που, άλλωστε, δεν επαναλαμβάνεται στην υπ’ αριθμ. πρωτ. 4840/3.4.2014 ορθή επανάληψη περίληψης διακήρυξης επαναληπτικού διαγωνισμού, που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Γενική Δημοπρασιών» (αρ. φύλλου 11006, 5.4.2014, σελ. 13), ούτε είχε συμπεριληφθεί στην υπ’ αριθμ. πρωτ. 4256/24.3.2014 περίληψη διακήρυξης του αρχικού διαγωνισμού, που είχε δημοσιευθεί στην ίδια ως άνω εφημερίδα (φύλλο 10998, 25.3.2014, σελ. 5) – δεν αρκεί για να άρει την εν λόγω πλημμέλεια.