ΑΝΑΛΗΨΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗΣ :Μη νόμιμη η ανάθεση υπηρεσιών καθαριότητας, δεδομένου ότι η δαπάνη της συμβάσεως (διάρκειας από 01.08.2013 έως 31.07.2014), σε εκτέλεση της οποίας παρασχέθηκαν οι υπηρεσίες, υπερβαίνει το ποσό των 50.000 ευρώ ετησίως και η σχετική οικονομική επιβάρυνση αυτής επεκτείνεται και στο οικονομικό έτος 2014, η απόφαση ανάληψης υποχρέωσης δεν είναι σύμφωνη με τις διατάξεις των άρθρων 21 του Ν.2362/1995 και 1 του Π.Δ. 113/2010, αφού  η απόφαση αυτή αφορά μόνο το οικονομικό έτος 2013 και  δεν έχει εκδοθεί έγκριση απόφασης ανάληψης υποχρέωσης από τον εποπτεύοντα Υπουργό  στην οποία να αναγράφεται το συνολικό ποσό με το οποίο βαρύνεται ο προϋπολογισμός του τρέχοντος οικονομικού έτους από την ανάθεση της ελεγχόμενης σύμβασης, αλλά και η κατανομή των επιμέρους ποσών της σχετικής συνολικής δαπάνης για το επόμενο οικονομικό έτος,(συγγνωστή πλάνη)

Ανάληψη υποχρέωσης.Πριν από κάθε ενέργεια για την εκτέλεση οποιασδήποτε δαπάνης του Δημοσίου και των λοιπών φορέων της Γενικής Κυβέρνησης απαιτείται σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης του αρμόδιου διατάκτη ή του κατά νόμο εξουσιοδοτημένου οργάνου, με την οποία εγκρίνεται η πραγματοποίηση της δαπάνης και δεσμεύεται η αναγκαία πίστωση (δημοσιονομική δέσμευση - άρθρο 21 παρ. 2 του ν. 2362/1995)». Από τις ως άνω διατάξεις συνάγεται ότι η μετά την εκτέλεση της δαπάνης έγκριση αυτής από το Διατάκτη δεν επιτρέπεται (βλ. Πραξ. Κλ. Πρ. Ελ. IV Τμ. ΕΣ 94, 62, 46, 38/2013, 8/2014).Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι στην απόφαση ανάληψης υποχρέωσης του αρμόδιου διατάκτη ή στην έγκριση της ανάληψης υποχρέωσης του εποπτεύοντος Υπουργού στην περίπτωση που η αναλαμβανόμενη υποχρέωση υπερβαίνει το ποσό των πενήντα χιλιάδων (50.000 €) ευρώ, αναγράφεται το συνολικό ποσό με το οποίο επιβαρύνεται ο προϋπολογισμός, στην περίπτωση, όμως, που η επιβάρυνση αυτή εκτείνεται σε περισσότερα του ενός οικονομικά έτη η αναγραφόμενη στις ανωτέρω αποφάσεις συνολική δαπάνη πρέπει επιπλέον να κατανέμεται κατ’ έτος και να αναφέρονται τα επιμέρους ποσά που θα βαρύνουν τους προϋπολογισμούς των περισσοτέρων οικονομικών ετών, στον προϋπολογισμό δε κάθε έτους αποτυπώνεται μόνο το ποσό της επιβάρυνσης που αφορά το συγκεκριμένο έτος, με εγγραφή ισόποσης πίστωσης στον οικείο κωδικό αριθμό εξόδου (Κ.Α.Ε.) του προϋπολογισμού (βλ. Πράξ. Κλ. Προλ.Ελ. IV Τμ. Ελ. Συν. 33/2014 και πρβλ. Απόφ. VI Τμ. Ελ. Συν. 23/2012, Πράξεις Ζ Κλ. Ελ. Συν. 38/2013, 5/2014).

Υπηρεσίες μεταφοράς νοσοκομειακών αποβλήτων.(..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, όπως βασίμως προβάλλει η διαφωνούσα Επίτροπος, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι κανονική, δοθέντος ότι, ούτε κατά την εκκίνηση της διαδικασίας του επίμαχου διαγωνισμού, στις 26.5.2016, ούτε μέχρι και τη σύναψη της επίμαχης σύμβασης, στις 13.6.2016, δεν είχε εκδοθεί απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, με την οποία να δεσμεύεται το συνολικό ποσό επιβάρυνσης του οικείου Κ.Α.Ε. του προϋπολογισμού του Νοσοκομείου..(..)Εξάλλου, ο προβαλλόμενος, με το 8596/27.7.2017 έγγραφο επανυποβολής, ισχυρισμός του Νοσοκομείου, ότι έως την ολοκλήρωση του αντικειμένου της σύμβασης είχε δεσμευθεί πίστωση ισόποση με τη συμβατική δαπάνη, με την έκδοση, τμηματικά, των αναφερόμενων στο ως άνω έγγραφο αποφάσεων ανάληψης υποχρέωσης, είναι απορριπτέος, προεχόντως, διότι, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν, η απόφαση ανάληψης υποχρέωσης πρέπει να εκδίδεται πριν την έναρξη της οικείας διαγωνιστικής διαδικασίας και πριν την υπογραφή της σχετικής σύμβασης για το συνολικό ποσό, με το οποίο επιβαρύνεται ο οικείος προϋπολογισμός, οι δε μεταγενεστέρως τυχόν εκδιδόμενες αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης δεν δύνανται να έχουν αναδρομική ισχύ..Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι κανονική και, επομένως, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΥΠΕΡΩΡΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι μη κανονική, διότι η σχετική δαπάνη δεν είχε αναληφθεί νομίμως εντός του έτους 2014, καθόσον δεν είχε εκδοθεί από τον …. η προβλεπόμενη στο π.δ. 113/2010 απόφαση ανάληψης υποχρέωσης. Εξάλλου, ο ισχυρισμός του …. ότι εν προκειμένω δεν απαιτείτο απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, δεδομένου ότι, σύμφωνα με το άρθρο 158 παρ.5 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων «Πιστώσεις που έχουν εγγραφεί στους οικείους κωδικούς αριθμούς του προϋπολογισμού του Δήμου … διατίθενται, χωρίς να απαιτείται απόφαση οποιουδήποτε οργάνου, για την πληρωμή δαπανών που αφορούν: α) Αποδοχές κάθε είδους προσωπικού…», είναι απορριπτέος ως αβάσιμος. Και τούτο διότι, η διαδικασία ανάληψης υποχρέωσης δεν ρυθμίζεται από τις διατάξεις των παρ. 3, 4 και 5 του άρθρου 158 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (Κ.Δ.Κ.), αφού αυτές δεν αφορούν το ζήτημα της έκδοσης ή μη αποφάσεων ανάληψης υποχρέωσης για τις δαπάνες των Δήμων (και κατ’ επέκταση των νομικών τους προσώπων) αλλά, σε συνδυασμό με το άρθρο 12 παρ. 1 του β.δ/τος 17.5/15.6.1959 «Περί οικονομικής διοικήσεως και λογιστικού των Δήμων και Κοινοτήτων» (Α΄ 114), την έκδοση ή μη αποφάσεων από τα αρμόδια όργανα για την εκτέλεση (εκκαθάριση, ενταλματοποίηση, πληρωμή) των δαπανών τους, που ακολουθεί την οικεία διαδικασία ανάληψης (Ε.Σ. Kλ.Πρ.Ελ.Δαπ. στο Ι Τμ. 16/2014, 259/2013). Το Κλιμάκιο, όμως, λαμβάνοντας υπόψη αφενός μεν τις ερμηνευτικές δυσχέρειες που έχουν προκληθεί από τη διάταξη του άρθρου 158 παρ.5 του Κ.Δ.Κ. και αφετέρου το γεγονός, ότι, όπως προκύπτει από το έγγραφο επανυποβολής, από 1.1.2015 ο…. τηρεί τη διαδικασία ανάληψης υποχρέωσης που προβλέπεται στις σχετικές διατάξεις του ν.4270/2014, κρίνει ότι ο …. χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων προέβη στην ενταλματοποίηση της σχετικής δαπάνης.  Κατ΄ ακολουθίαν, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη κανονική, δικαιολογείται, όμως, στη συγκεκριμένη περίπτωση η θεώρηση λόγω συγγνωστής πλάνης του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος.

Εκτέλεση εργασιών  (...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη δεύτερη σκέψη της παρούσας, το ως άνω πρακτικό, με το περιεχόμενο που προαναφέρθηκε, δεν συνιστά νόμιμο δικαιολογητικό της εντελλόμενης με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνης, όπως βάσιμα προβάλλει ο διαφωνών Επίτροπος, καθόσον δεν βεβαιώνεται επί του σώματος αυτού, κατά τρόπο σαφή και ανεπιφύλακτο, η ποσοτική και ποιοτική παραλαβή των εργασιών που εκτελέστηκαν από τον ...... Περαιτέρω, μεταξύ των δικαιολογητικών του χρηματικού εντάλματος περιλαμβάνεται η 02/2.1.2013 απόφαση ανάληψης υποχρέωσης του διατάκτη του Θεραπευτηρίου, με την οποία εγκρίθηκε η δέσμευση πίστωσης 15.000 ευρώ για την πληρωμή ισόποσης δαπάνης σε βάρος του Κ.Α.Ε. 0863 (Συντήρηση και επισκευή κτιρίων), οικονομικού έτους 2013. Ωστόσο, δεδομένου ότι η οικονομική υποχρέωση του Θεραπευτηρίου (νομική και δημοσιονομική δέσμευση) από την υλοποίηση των ως άνω εργασιών γεννήθηκε το οικονομικό έτος 2012, χωρίς να εκτελεστεί κατά το έτος αυτό, έπρεπε υποχρεωτικά να εκδοθεί, με βάση τα γενόμενα δεκτά στην τρίτη σκέψη της παρούσας, σχετική ανακλητική απόφαση του διατάκτη για διαγραφή του ποσού που δεσμεύτηκε, σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 5 του π.δ/τος 113/2010. Τέτοια, όμως, απόφαση δεν προκύπτει ότι έχει εκδοθεί, με συνέπεια να μην είναι νόμιμη η νέα απόφαση ανάληψης υποχρέωσης (02/2.1.2013) σε βάρος των πιστώσεων του ίδιου Κ.Α.Ε. (0863) του επόμενου οικονομικού έτους (2013). Σημειώνεται ότι η προσκομισθείσα Φ.προϋπολ./43/7.1.2013 απόφαση ανατροπής «ανάληψης υποχρέωσης ανεξόφλητων υποχρεώσεων οικονομικού έτους 2012» δεν πληροί τις νόμιμες προϋποθέσεις, καθόσον αφορά σε ανατροπή ποσού μόλις 23,95 ευρώ στον ίδιο Κ.Α.Ε. (0863), δηλαδή δεν αντιστοιχίζεται κατά ποσό με την αναληφθείσα - και μη εκτελεσθείσα - υποχρέωση κατά το οικονομικό έτος 2012. Επομένως, και ο δεύτερος λόγος διαφωνίας του Επιτρόπου είναι βάσιμος. Κατά συνέπεια, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και συνακόλουθα το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί. 

ΕΡΓΑΣΙΕΣ – ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Νοσοκομείου σε εταιρεία για παροχή υπηρεσιών συντηρήσεως αναισθησιολογικών μηχανημάτων και αναπνευστήρων, κατόπιν πρόχειρου διαγωνισμού διότι στη διακήρυξη δεν καθοριζόταν η προϋπολογισθείσα δαπάνη για τη συντήρηση ενός εκάστου μηχανήματος κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 2 παρ. 1 του π.δ. 118/2007 και  η απόφαση ανάληψης υποχρέωσης εκδόθηκε σε χρόνο μεταγενέστερο της συμβάσεως κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 2 και 4 του π.δ/τος 113/2010. (ΣΥΓΓΝΩΣΤΗ ΠΛΑΝΗ)

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι, κατά το βασίμως προβαλλόμενο από την Επίτροπο λόγο διαφωνίας, νόμιμη, διότι η υπ’ αριθ. 399 και αριθ. πρωτ. 4274/31-7-2014 απόφαση ανάληψης υποχρέωσης και δέσμευσης πίστωσης εκδόθηκε μετά την σύναψη της από 10/6/2014 σύμβασης μεταξύ του ως άνω Νοσοκομείου και της φερόμενης ως δικαιούχου εταιρείας, χωρίς να διαλαμβάνει κατ’ έτος κατανομή της συνολικής δαπάνης, δεδομένης της σκοπούμενης πραγματοποίησης αυτής σε περισσότερα του ενός οικονομικά έτη (2014, 2015), κατ’ επιβάρυνση των προϋπολογισμών των ετών αυτών, ενώ, σε κάθε περίπτωση, η δεσμευθείσα με αυτήν πίστωση υπολειπόταν της συμβατικής δαπάνης, όπως, άλλωστε, συνομολογείται με το από 19/5/2015, υπ’ αριθ. πρωτ. 9333/27-5-2015 έγγραφο επανυποβολής του υπό κρίση χρηματικού εντάλματος. Περαιτέρω, η ανωτέρω πλημμέλεια δεν αίρεται ως εκ της εκδόσεως στις 17/5/2013 - δηλαδή σε χρόνο προγενέστερο της έκδοσης της σχετικής υπ’ αριθ. 013/2013 και αριθ. πρωτ. 8784/20-5-2013 προκήρυξης - της υπ’ αριθ. 530 και αριθ. πρωτ. 6994/17-5-2013 απόφασης ανάληψης υποχρέωσης, διότι, αφενός, η δεσμευθείσα με αυτήν πίστωση ύψους 15.000 ευρώ υπολειπόταν της προϋπολογιζόμενης δαπάνης και, αφετέρου, σε κάθε περίπτωση, η δέσμευση αυτή ανετράπη, με την υπ’ αριθ. 1173 και αριθ. πρωτ. 17691/18-12-2003 απόφαση ανάκλησης ανάληψης υποχρέωσης, χωρίς να εκδοθεί νέα απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, κατά την έναρξη του επόμενου οικονομικού έτους και πριν από την ανάληψη οποιασδήποτε νέας υποχρέωσης, όπως επιτάσσει η παρ. 5 του άρθρου 4 του π.δ. 113/2010....Ωστόσο, το Κλιμάκιο, εκτιμώντας τα όσα διαλαμβάνονται στο προαναφερθέν, από 19/5/2015, υπ’ αριθ. πρωτ. 9333/27-5-2015 έγγραφο του Νοσοκομείου, δηλαδή ότι οι ανωτέρω πλημμέλειες της ανάληψης υποχρέωσης αποδίδονται, αφενός, ως προς το χρόνο έκδοσης της σχετικής πράξης, σε παραδρομή των αρμόδιων οργάνων και, αφετέρου, ως προς το ύψος του αναληφθέντος ποσού, στον περιορισμό από το Κεντρικό Συμβούλιο Υγειονομικών Περιφερειών (ΚΕ.Σ.Υ.ΠΕ.) των ορίων πιστώσεων του προϋπολογισμού, κρίνει ότι τα όργανα του Γενικού Νοσοκομείου ... «...» ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, λαμβανομένης υπ’ όψιν και της ανάγκης προάσπισης του αγαθού της δημόσιας υγείας...και, επομένως, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.

Αποζημιωση μελων  Διοικητικού Συμβουλίου (..)Συναφώς, η εντελλόμενη με το Ε440/2017 χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη παρίσταται εν μέρει μη κανονική, καθώς σε αυτό επισυνάπτεται, ομοίως, η ανωτέρω απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, αλλά με αυτό εντέλλεται η καταβολή αποζημίωσης σε μέλη του Δ.Σ. του νοσοκομείου σε συνεδριάσεις κατά τη διάρκεια ολόκληρου του μήνα Μαρτίου του έτους 2017 [1.3.2017, 16.3.2017, 30.3.2017]. Επιπρόσθετα, η εντελλόμενη με τα Ε438/2017  και  Ε439/2017 χρηματικά εντάλματα πληρωμής δαπάνη, στα οποία επισυνάπτεται η ίδια ως άνω απόφαση ανάληψης υποχρέωσης παρίσταται μη κανονική, καθώς με αυτά εντέλλεται η καταβολή αποζημίωσης σε μέλη του Δ.Σ. του νοσοκομείου σε συνεδριάσεις  κατά τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο του έτους 2017, σε χρόνο δηλαδή που δεν είχε εκδοθεί και αναρτηθεί στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ η εν λόγω απόφαση ανάληψης υποχρέωσης.... το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα όργανα του νοσοκομείου, ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των δημοσιονομικών διατάξεων που αφορούν την διαδικασία και το χρόνο έκδοσης απόφασης ανάληψης υποχρέωσης αναφορικά με τις δαπάνες που αφορούν τα προαναφερόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής, ενώ συγγνωστώς υπέλαβαν ότι τηρήθηκε η νόμιμη διαδικασία για την εκτέλεση τους.

 Έργα – Εργασίες (Ανάθεση).Μη νόμιμη η εξόφληση από ΔΕΥΑ σε ιδιώτη του 1ου λογαριασμού του έργου «Αποκαταστάσεις διαρροών καταθλιπτικών αγωγών ύδρευσης ….», καθόσον: α) μη νομίμως, η Δ.Ε.Υ.Α. προέβη στην ανάθεση της εκτέλεσης των προαναφερόμενων εργασιών σε ιδιώτη, διότι ούτε στην απόφαση του Δ.Σ.    της Δ.Ε.Υ.Α. περί έγκρισης της μελέτης του ως άνω έργου και διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού αιτιολογείται, ειδικώς, η επικαλούμενη αδυναμία του υπηρετούντος προσωπικού της Δ.Ε.Υ.Α. να εκτελέσει τις ανατεθείσες εργασίες, που εμπίπτουν στα συνήθη καθήκοντα αυτού ούτε αποδεικνύεται η αδυναμία αυτή, β) η πράξη ανάληψης της υποχρέωσης εκδόθηκε σε χρόνο μεταγενέστερο τόσο της απόφασης του Δ.Σ. της Δ.Ε.Υ.Α. περί έγκρισης της διενέργειας του σχετικού διαγωνισμού όσο και της υπογραφής της οικείας σύμβασης αλλά και του τιμολογίου του φερόμενου ως δικαιούχου, κατά παράβαση του άρθρου 3 περ. γ΄  του π.δ. 113/2010 (ΦΕΚ Α΄ 194) και γ) η ως άνω μεταγενεστέρως εκδοθείσα πράξη ανάληψης της υποχρέωσης δεν αναρτήθηκε στο διαδίκτυο κατά παράβαση του άρθρου 2 παρ. 4 του ν. 3861/2010 (ΦΕΚ Α΄ 112).

Υπερωρίες-Ανάληψη υποχρέωσης.(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως, όπως βασίμως η Επίτροπος προβάλλει, πριν από την παροχή των επίμαχων υπερωριών δεν έχει εκδοθεί από το Δήμο απόφαση ανάληψης υποχρέωσης για τη δαπάνη καταβολής των σχετικών αποζημιώσεων, που αρχικά βάρυναν τη σχετική πίστωση του προϋπολογισμού του Δήμου έτους 2012, η οποία εν συνεχεία να ανατραπεί, λόγω μη πληρωμής της δαπάνης κατά το οικείο οικονομικό έτος (2012), προκειμένου να εκδοθεί νέα σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης για το επόμενο οικονομικό έτος (2013), στον προϋπολογισμό του Δήμου, για το οποίο αυτές έχουν εκ νέου εγγραφεί. Απορρίπτει δε ως νόμω και ουσία αβάσιμο τον προβαλλόμενο από το Δήμο ισχυρισμό, ότι ήταν λανθασμένη η εγγραφή της σχετικής με την εντελλόμενη δαπάνη πίστωσης στον προϋπολογισμό έτους 2012 και η εκ νέου εγγραφή της με ΚΑΕ, που δηλώνει οφειλές προηγούμενου οικονομικού έτους στον προϋπολογισμό του έτους 2013, κι επομένως νόμιμη η μη έκδοση σχετικής απόφασης ανάληψης υποχρέωσης εντός του 2012, καθώς η σχετική επιχορήγηση, που αφορά στο μεγαλύτερο μέρος τους, εισπράχθηκε από το Δήμο εντός του 2013 (1.2.2013). Τούτο δε, διότι αφενός, κατά παράβαση όσων έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, όχι μόνο εντός του 2012 αλλά ουδέποτε δεν έχει εκδοθεί σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης αφετέρου δε η εντελλόμενη δαπάνη αφορά αποζημιώσεις για υπερωρίες που παρασχέθηκαν εντός του 2012, κι επομένως αποτελεί δαπάνη του 2012, που ορθώς, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, βάρυνε αρχικά τη σχετική πίστωση του προϋπολογισμού του Δήμου έτους 2012 και εν συνεχεία τη σχετική πίστωση με ΚΑΕ που δηλώνει οφειλές προηγούμενου οικονομικού έτους (02.80.8111.02) του προϋπολογισμού του Δήμου έτους 2013. Κατ’ ακολουθία δε των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.