Νόμιμη η καταβολή δαπάνης για έξοδα έκδοσης κάρτας παραμονής και ασφάλεας (VISA) σε Γενικό Γραμματέα Δήμου, σε έναν Ειδικό Σύμβουλο και στην Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Διοικητικών Υπηρεσιών του Δήμου, που  μετακινήθηκαν για εκτέλεση υπηρεσίας (οργάνωση – διεξαγωγή έκθεσης) με εντολή του Δήμου, καθόσον στα έξοδα μετακίνησης του άρθρου 17 του ν. 2685/1999 (ΦΕΚ Α΄ 35/1999) συμπεριλαμβάνονται και εκείνες οι δαπάνες (visa) στις οποίες υποχρεωτικά, με βάση τη νομοθεσία του κράτους προορισμού και τις διεθνείς συνθήκες, υποβάλλεται ο μετακινούμενος υπάλληλος για την έκδοση των ταξιδιωτικών εγγράφων, άνευ των οποίων δεν είναι δυνατή η είσοδος του στη χώρα προορισμού. Η ως άνω δαπάνη ως αυτοτελής και όχι έκτακτη, δε δύναται να θεωρηθεί ότι καλύπτεται από την προβλεπόμενη ημερήσια αποζημίωση.

Αρμόδιο όργανο για την επικύρωση της οριοθετήσεως υδατορεμάτων είναι κατά κανόνα ο Γενικός Γραμματέας Περιφέρειας. Η δόμηση πλησίον των υδατορεμάτων βασίζεται στην οριοθέτησή τους (προσωρινή ή οριστική).

Κατά την έννοια των ερμηνευόμενων διατάξεων(2685/1999,άρθρο 3) , προς αποφυγήν καταχρηστικής εφαρμογής τους που θα οδηγούσε τόσο σε αδικαιολόγητη απουσία του υπαλλήλου από την υπηρεσία όσο και σε αδικαιολόγητη επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού με μη αναγκαίες δαπάνες μετακίνησης, ο εγκριθείς αριθμός των ημερών εκτός έδρας πρέπει να είναι μόνο ο αναγκαίος για την εκτέλεση της υπηρεσίας, για την οποία μετακινείται ο υπάλληλος, όπως το αναγκαίο των ημερών εκτός έδρας οριοθετείται, κατά βάση, από την φύση της υπηρεσίας που πρέπει να εκτελέσει ο μετακινούμενος υπάλληλος και την απόσταση που πρέπει να διανύσει. Επομένως, ο μετακινούμενος εκτός έδρας δημόσιος υπάλληλος δικαιούται δαπάνης διανυκτέρευσης και πλήρους ημερήσιας αποζημίωσης, μόνο στην περίπτωση που η διαμονή του κατά τη διάρκεια της νύκτας στον τόπο της εκτός έδρας μετακίνησής του, ο οποίος, σε κάθε περίπτωση, πρέπει να απέχει από την έδρα της υπηρεσίας του περισσότερα από ογδόντα (80) χιλιόμετρα εφόσον κινήθηκε με συγκοινωνιακό μέσο, επιβάλλεται για την εκπλήρωση της συγκεκριμένης υπηρεσιακής ανάγκης, για την οποία πραγματοποιήθηκε η μετακίνησή του.

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ ΕΞΟΔΑ:Όπως προκύπτει από τα σχετικά φύλλα πορείας ο ιατρός αναχωρούσε από την έδρα της Υπηρεσίας του, μετά το πέρας του ωραρίου, ενώ στο σύνολο των ως άνω μετακινήσεων επέστρεφε σε αυτήν αυθημερόν, προκειμένου να θεωρηθεί εκ νέου η άφιξή του. Συναφώς, εκδόθηκε για την καταβολή των οδοιπορικών εξόδων και ημερήσιας αποζημίωσης των δύο πρώτων μετακινήσεων το 1/2017  χρηματικό ένταλμα πληρωμής και των λοιπών τριών μετακινήσεων το 6/2017 όμοιο του ... .., τη νομιμότητα των οποίων αμφισβητεί η διαφωνούσα Επίτροπος, με την αιτιολογία ότι για τον υπολογισμό των οδοιπορικών εξόδων έπρεπε να ληφθεί υπόψιν ως αφετηρία της μετακίνησης ο τόπος κατοικίας του ιατρού (..) και όχι η έδρα της Υπηρεσίας (..), καθώς η πρώτη βρίσκεται κατά 40 χιλιόμετρα πλησιέστερα στους τόπους προορισμού (… και ..). Σύμφωνα δε με τον Οδηγό Χιλιομετρικών Αποστάσεων Οδικού Δικτύου της Χώρας το …απέχει από την .. 43,3 χιλιόμετρα. Με δεδομένα αυτά και σε συνδυασμό με τις προμνησθείσες στην προηγούμενη σκέψη διατάξεις το Κλιμάκιο κρίνει ότι στην προκειμένη περίπτωση αποδεικνύεται ότι ο φερόμενος ως δικαιούχος των χρηματικών ενταλμάτων, ο οποίος αυθημερόν ελάμβανε φύλλο πορείας προκειμένου να μεταβεί στα προαναφερθέντα Κέντρα, αναχωρούσε για την εκτέλεση των επίμαχων εκτός έδρας εργασιών από την έδρα της Υπηρεσίας του και, ως εκ τούτου, νομίμως για τον υπολογισμό της ημερήσιας αποζημίωσης ελήφθη υπόψιν η έδρα αυτής και όχι η κατοικία του. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω τα 1 και 6, οικονομικού έτους 2017, χρηματικά εντάλματα πληρωμής του …, συνολικού ποσού 381,40 ευρώ, πρέπει να θεωρηθούν.

ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΔΑΠΑΝΩΝ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗΣ:.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τον πρώτο λόγο διαφωνίας της Επιτρόπου. Ειδικότερα, λαμβανομένου υπόψη ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την καταβολή ημερήσιας αποζημίωσης είναι η εκτός έδρας μετακίνηση του υπαλλήλου, ήτοι η μετακίνησή του για εκτέλεση υπηρεσίας σε απόσταση μεγαλύτερη των πενήντα (50) χιλιομέτρων από την έδρα της υπηρεσίας του, κρίνεται ότι οι φερόμενοι στα εντάλματα ως δικαιούχοι, παρότι διανυκτέρευσαν στην ύπαιθρο για την εκτέλεση της υπηρεσίας τους, δεν δικαιούνται ημερήσια αποζημίωση για τις μετακινήσεις που πραγματοποίησαν προς τις προαναφερόμενες περιοχές που απέχουν λιγότερο από πενήντα (50) χιλιόμετρα από την έδρα της υπηρεσίας τους, την ... Συνεπώς, μη νομίμως εντέλλεται, με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα πληρωμής, δαπάνη κατά το μέρος που αφορά στην καταβολή ημερήσιας αποζημίωσης για τις μετακινήσεις τους προς τις εν λόγω περιοχές. Περαιτέρω, ο δεύτερος λόγος διαφωνίας που προέβαλε η Επίτροπος πρέπει να απορριφθεί. Και τούτο, διότι, ενόψει του ότι η ημερήσια αποζημίωση χορηγείται για την κάλυψη των εκτάκτων εξόδων στα οποία υποβάλλεται ο υπάλληλος κατά την μετακίνησή του εκτός έδρας, ο υπάλληλος … δικαιούται ημερήσια αποζημίωση για την μετακίνησή του στα ... στις 5.7.2016, προκειμένου να μεταφέρει προσωπικό της Διεύθυνσης Δασών ..., παρότι μετακινήθηκε, κατόπιν εντολής της υπηρεσίας του, με μη νόμιμο μεταφορικό μέσο (υπηρεσιακό αυτοκίνητο) καθώς το γεγονός αυτό δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα της καταβολής της επίμαχης ημερήσιας αποζημίωσης. Τέλος, απορριπτέος, προεχόντως, ως αόριστος είναι ο τρίτος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου, διότι με αυτόν δεν προβάλλεται με σαφήνεια η συγκεκριμένη νομική πλημμέλεια των επίμαχων μετακινήσεων των φερομένων στα ελεγχόμενα εντάλματα ως δικαιούχων υπαλλήλων, επί της οποίας ερείδεται η άρνηση θεώρησης των ενταλμάτων, ούτε και οι δημοσιονομικές συνέπειες αυτής.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη και, ως εκ τούτου, τα εντάλματα αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν.

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ ΕΞΟΔΑ:Με δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι νομίμως εκκαθαρίστηκε στις φερόμενες ως δικαιούχους δαπάνη οδοιπορικών εξόδων μετακίνησης για τη συμμετοχή τους στα προαναφερόμενα επιμορφωτικά προγράμματα του Ινστιτούτου Επιμόρφωσης του …, υπολογισθείσα με βάση το αντίτιμο του φθηνότερου μεταφορικού μέσου, καθώς δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις χρήσης ιδιόκτητου μεταφορικού μέσου, ώστε να δικαιούνται δαπάνη χιλιομετρικής αποζημίωσης και διοδίων, ενώ η ίδια η διάταξη με την πρόβλεψη καταβολής του ως άνω αντιτίμου εξασφαλίζει ότι η μετακίνηση πραγματοποιείται κάθε φορά με τον οικονομικότερο για το δημόσιο φορέα τρόπο. Μειοψήφησε ο Πάρεδρος Κωνσταντίνος Δήμου, ο οποίος διατύπωσε τη γνώμη ότι και στην περίπτωση αυτή, σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 3 του ν. 4336/2015, το Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών …, όφειλε, πριν τη διενέργεια της μετακίνησης, να εξετάσει αν υπήρχε δυνατότητα οικονομικότερης ομαδικής μετάβασης των υπαλλήλων του από εκείνη της καταβολής του αντιτίμου του φθηνότερου συγκοινωνιακού μέσου (που αφορά σε ατομική μετακίνηση), η παράλειψη δε αυτή, που έχει ως συνέπεια τη μη νόμιμη εκκαθάριση της δαπάνης κατά το μέρος της καταβολής της δαπάνης οδοιπορικών εξόδων, δεν καλύπτεται από τη μεταγενέστερη λήψη προσφοράς από εταιρεία TAXI (…). Η γνώμη, όμως, αυτή δεν εκράτησε.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής δαπάνη είναι νόμιμη, και αυτά θα μπορούσαν να θεωρηθούν, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2017, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

ΣΧΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΟΡΙΣΜΕΝΟΥ ΧΡΟΝΟΥ: Μη νόμιμη. (...) Με βάση τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι η 78/12.6.2014 απόφαση του διοικητικού συμβουλίου δεν παράγει έννομα αποτελέσματα, καθόσον με αυτή απλώς εκφράζεται η πρόθεση του δημοτικού νομικού προσώπου να συνεχίσει να απασχολεί στην υπηρεσία τον ως άνω υπάλληλο, ο οποίος περαιτέρω θεωρείται ως προς όλες τις συνέπειες ότι συνεχίζει να παρέχει εργασία, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.  2643/1998, χωρίς να προσδιορίζονται το μεν η φύση της εργασιακής σχέσης αυτού με το ανωτέρω νομικό πρόσωπο το δε η θέση την οποία ο ίδιος θα καταλάβει. Άλλωστε, λόγω της φύσης της ως άνω «απόφασης» ο Γενικός Γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης δεν προέβη στον προβλεπόμενο από τις διατάξεις του άρθρου 225 του ν. 3852/2010 έλεγχο νομιμότητας

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη κατά το μέρος που αφορά στις μετακινήσεις του Προέδρου του Συνδέσμου στις 2.10.2017 στην ...., στις 24.10.2017 στα ...., στις 30.11.2017 στην .... και στις 9.11.2017 στη .... δεν είναι νόμιμη, δεδομένου ότι οι προαναφερόμενες από 10.10.2017 (που αφορά την από 2.10.2017 μετακίνηση στην ....) και 10.11.2017 (που αφορά στις από 24.10.2017 στα ...., στις 30.11.2017 στην .... και στις 9.11.2017 στη ....) αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου του εν λόγω Συνδέσμου, με τις οποίες εγκρίθηκαν αναδρομικά οι μετακινήσεις του ανωτέρω, δεν διαλαμβάνουν ειδική αιτιολογία ως προς τους κατεπείγοντες υπηρεσιακούς λόγους, που κατέστησαν αναγκαία την άμεση και χωρίς καθυστέρηση μετακίνηση αυτού, ώστε να μην είναι δυνατή η προηγούμενη έγκρισή τους από το Διοικητικό Συμβούλιο, δεν αρκεί δε η αναφορά σε αυτές ότι μετακινήθηκε είτε «εκτάκτως», είτε μετά από προηγούμενη τηλεφωνική επικοινωνία μετά την οποία έλαβε χώρα συνάντηση σχεδόν την επόμενη ημέρα, δοθέντος ότι αποτελεί ευθύνη των αρμοδίων οργάνων να προγραμματίζουν τις σχετικές δραστηριότητες με τέτοιο τρόπο ώστε να προηγείται η προβλεπόμενη στις διατάξεις των άρθρων 248 παρ. 2 του ΚΔΚ και 4 παρ. 4 της υποπαραγράφου Δ.9 της παραγράφου Δ του άρθρου 2  του ν. 4336/2015 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, άλλως πρέπει να προκύπτουν επακριβώς οι εξαιρετικοί λόγοι που να δικαιολογούν την ανάγκη επείγουσας διεξαγωγής των συγκεκριμένων συναντήσεων, χωρίς τη μεσολάβηση της προβλεπόμενης κανονικής διαδικασίας. Όμως, κατά το μέρος που το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα αφορά τη δαπάνη για τη μετάβαση του Προέδρου του  εν λόγω νομικού προσώπου στη…, στις 11.11.2017, αυτή είναι νόμιμη, διότι η από 10.11.2017 απόφαση  του Διοικητικού Συμβουλίου προηγήθηκε της πραγματοποίησής της. Περαιτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, σε κάθε περίπτωση, συντρέχει ο δεύτερος λόγος διαφωνίας για το σύνολο των μετακινήσεων που πραγματοποιήθηκαν από τον Πρόεδρο του «Συνδέσμου Ύδρευσης Πεδινών και Ημιορεινών Δήμων Νομού ....» και η εντελλόμενη, με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής, δαπάνη είναι μη κανονική. Τούτο, διότι η σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, σε βάρος του Κ.Α.Ε. 6421, που εκδόθηκε στις 21.9.2017 δεν αναρτήθηκε στο πρόγραμμα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ», κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 2 του ν. 3861/2010 και 23 του ν. 4210/2013. Ο προβαλλόμενος, όμως, με την έκθεση διαφωνίας λόγος σχετικά με το ότι μη νομίμως εκκαθαρίζεται ποσό 40,00 ευρώ, ως ημερήσια αποζημίωση για την μετάβαση του Προέδρου του Συνδέσμου στις 24.10.2017 στα ...., είναι απορριπτέος, καθόσον με το - εκδοθέν σε αντικατάσταση του Β8 ΧΕ - ελεγχόμενο Β11, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα εκκαθαρίζεται δαπάνη ύψους 10,00 ευρώ ως ημερήσια αποζημίωση για την ανωτέρω μετακίνηση, κατ’ εφαρμογή της διάταξης της περ. Γ΄ της παρ. 2 του άρθρου 11 της υποπαρ. Δ.9 της παρ. Δ του άρθρου 2  του ν. 4336/2015. Τέλος, αβασίμως προβάλλεται από την διαφωνούσα Επίτροπο ότι η εν λόγω δαπάνη παρίσταται μη κανονική και για τις πέντε μετακινήσεις που πραγματοποιήθηκαν, διότι δεν περιλαμβάνονται μεταξύ των δικαιολογητικών που συνοδεύουν το  ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα βεβαιώσεις ότι ο Πρόεδρος παρευρέθη στις σχετικές συναντήσεις, δοθέντος ότι τέτοιες βεβαιώσεις δεν συμπεριλαμβάνονται μεταξύ των προβλεπόμενων, από τον ν. 4336/2015 και την κατ’ εξουσιοδότηση αυτού εκδοθείσα 2/73/ΔΕΠ/16/14.1.2016 (Β΄ 20) απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, δικαιολογητικών αναγνώρισης και εκκαθάρισης των σχετικών δαπανών. Σε περίπτωση δε αμφιβολίας της Επιτρόπου αναφορικά με το αν πράγματι παρευρέθηκε ο Πρόεδρος του Συνδέσμου στις συναντήσεις, γεννάται ζήτημα το οποίο ανάγεται στο ουσιαστικό μέρος της δαπάνης και για το οποίο πρέπει να ακολουθηθεί η προβλεπόμενη στο άρθρο 28 παράγραφος 6 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013 (Α΄ 52), διαδικασία (Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο Ι Τμ. 272/2017). 

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ ΕΞΟΔΑ:Mε δεδομένα τα ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, καθώς, καίτοι ο επείγων χαρακτήρας αυτής προκύπτει από το εξαιρετικά σύντομο της ενημέρωσης.., μόλις τέσσερεις (4) ημέρες πριν από την ημερομηνία μετακίνησης, η αναδρομική έγκριση αυτής από το Δημοτικό Συμβούλιο διενεργήθηκε στις 20.7.2016, μετά την παρέλευση των δέκα εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία επιστροφής του μετακινουμένου Δημάρχου στην έδρα του και μάλιστα σχεδόν ένα μήνα από αυτήν. Εντούτοις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα ανωτέρω όργανα του Δήμου δεν ενήργησαν με σκοπό την καταστρατήγηση των σχετικών διατάξεων, αλλά πεπλανημένως πλην συγγνωστώς υπέλαβαν ότι η έγκριση της εν λόγω μετακίνησης κατά την πρώτη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου, που ακολούθησε την πραγματοποίησή της, ήταν σύμφωνη προς τις ρυθμίσεις του άρθρου 140 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3463/2006, οι οποίες απαιτούν την χωρίς καθυστέρηση έγκρισή της.(συγγνωστή πλάνη)

Καταβολή εξόδων κίνησης (χιλιομετρική αποζημίωση) Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη μείζονα σκέψη (ΙΙ) της παρούσας, η καταβολή στους φερόμενους ως δικαιούχους του χρηματικού εντάλματος πληρωμής χιλιομετρικής αποζημίωσης για τις αναφερόμενες στις υποβληθείσες καταστάσεις μετακινήσεις τους είναι μη νόμιμη, καθόσον, δεν έχουν εκδοθεί πριν από την πραγματοποίηση εκάστης μετακίνησης οι προβλεπόμενες εκ του νόμου αποφάσεις, στις οποίες να προσδιορίζεται με τρόπο συγκεκριμένο η αιτία της μετακίνησης, ήτοι η αναγκαιότητα διεξαγωγής τακτικού/έκτακτου ελέγχου, καθώς και ο τόπος μετακίνησης, με παράθεση οδού και αριθμού, ώστε να καθίσταται ευχερής ο έλεγχος της διανυθείσας χιλιομετρικής απόστασης..(..)Άλλωστε, η καταβολή χιλιομετρικής αποζημίωσης στους ανωτέρω υπαλλήλους είναι μη νόμιμη και για τον πρόσθετο λόγο ότι δεν προσκομίζεται γραπτή εντολή, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 2δ του άρθρου 6 της υποπαραγράφου Δ9 της παραγράφου Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, από την οποία να προκύπτει η αναγκαιότητα χρησιμοποίησης ιδιωτικής χρήσης μεταφορικού μέσου, πολλώ δε μάλλον δεν προκύπτει ο λόγος για τον οποίο δεν έγινε χρήση του υπηρεσιακού οχήματος για τις μετακινήσεις αυτές...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη είναι μη νόμιμη και, ως εκ τούτου, αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.