ΕλΣυν/Επταμ/610/2012
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Ανάθεση υπηρεσιών καθαριότητας των χώρων του Νοσοκομείου. ...ζητείται η αναθεώρηση της υπ΄ αριθμ. 3369/2011 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, (...) Με τις παραδοχές αυτές, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά σε προηγούμενη (υπό ΙΙ) σκέψη, το Τμήμα μείζονος – επταμελούς σύνθεσης άγεται στην κρίση, κατά πλειοψηφία, ότι εσφαλμένως τα περιλαμβανόμενα στη συγκεκριμένη διακήρυξη κριτήρια υπελήφθησαν τόσο από το δικάσαν Τμήμα (VI) όσο και από το Κλιμάκιο (Z΄) ως κριτήρια ανάθεσης κατά την έννοια του άρθρου 51 του π.δ. 60/2007 και, συνακόλουθα, εσφαλμένως κρίθηκε ότι η διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού ήταν πλημμελής, με την αιτιολογία ότι έπληξε τον ελεύθερο ανταγωνισμό, αποτρέποντας, ενδεχομένως, πιθανούς υποψήφιους παρόχους υπηρεσιών να συμμετάσχουν στη διαγωνιστική διαδικασία και, κυρίως, συμβάλλοντας στην αλλοίωση τόσο της αξιολόγησης των προσφορών των διαγωνιζομένων όσο και στη διαμόρφωση του αποτελέσματος της δημοπρασίας. Τούτο, διότι τα εν λόγω κριτήρια είναι πρόσφορα για τον έλεγχο της καταλληλότητας των υποψηφίων, βάσει των επαγγελματικών και τεχνικών τους γνώσεων και ικανοτήτων, συνεπώς ορθώς αυτά συμπεριελήφθησαν μεταξύ των κριτηρίων «ποιοτικής επιλογής», κατά την έννοια των άρθρων 45 έως 50 του π.δ. 60/2007, προκειμένου να εξακριβωθεί η ικανότητά τους να εκτελέσουν τη σύμβαση, αξιολογήθηκαν και βαθμολογήθηκαν ειδικά για κάθε συμμετέχουσα εταιρεία. Ως εκ τούτου, λαμβάνοντας υπόψη την ως άνω τεχνική αξιολόγηση, η αναθέτουσα αρχή ορθώς προχώρησε, μετά την αξιολόγηση των οικονομικών προσφορών των υποψηφίων αναδόχων, βάσει συγκριτικού πίνακα, στην κατακύρωση των ελεγχόμενων υπηρεσιών καθαριότητας, έχοντας ως κριτήριο τη συμφερότερη προσφορά, για την επιλογή της οποίας εφάρμοσε τον προβλεπόμενο στο οικείο άρθρο της διακήρυξης τύπο. Κατά τη γνώμη, όμως, των Συμβούλων Χρυσούλας Καραμαδούκη και Μαρίας Βλαχάκη, τόσο το δικάσαν Τμήμα όσο και το Κλιμάκιο δεν έσφαλαν κρίνοντας ότι τα τεθέντα από την οικεία διακήρυξη ως κριτήρια αξιολόγησης των προσφορών στην ομάδα Α’ και Β΄ δεν είναι πρόσφορα για τον εντοπισμό της πλέον συμφέρουσας προσφοράς, αλλά αφορούν αποκλειστικά στην εξακρίβωση της καταλληλότητας των διαγωνιζομένων να εκτελέσουν τη σύμβαση και επομένως μη νομίμως τέθηκαν από τη διακήρυξη ως επιμέρους κριτήρια ανάθεσης της σύμβασης και ως εκ τούτου ο σχετικός λόγος περί αναθεωρήσεως πρέπει να απορριφθεί. Πλην όμως η γνώμη αυτή δεν κράτησε. Περαιτέρω, ορθώς το VI Τμήμα με την προσβαλλόμενη απόφασή του έκρινε ότι μη νομίμως η αξιολόγηση του διαγωνισμού έγινε από τη συγκροτηθείσα με την 12047/22.9.2010 απόφαση του Διοικητή του Νοσοκομείου επιτροπή, η οποία δεν συγκροτήθηκε παγίως και με ετήσια διάρκεια, σύμφωνα με το άρθρο 38 παρ. 3 του π.δ. 118/2007, αλλά για να καλύψει τις ανάγκες διενέργειας του συγκεκριμένου διαγωνισμού και μόνο. Πλην όμως, η εν λόγω πλημμέλεια, συνεκτιμωμένων και των ειδικότερων περιστάσεων της εξέλιξης της συγκεκριμένης διαγωνιστικής διαδικασίας, δεν παρίσταται ουσιώδης σε τέτοιο βαθμό που να μπορεί να επιφέρει ακυρότητα της όλης διαγωνιστικής διαδικασίας και να καθιστά εύλογη την επέλευση μιας τέτοιας συνέπειας, κωλύουσας την υπογραφή της οικείας σύμβασης. Τέλος, το Τμήμα της Μείζονος Επταμελούς Σύνθεσης κρίνει ότι ο περιλαμβανόμενος στο άρθρο 5 του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης όρος περί δυνατότητας τρίμηνης παράτασης της σύμβασης δεν είναι νόμιμος και πρέπει να απαλειφθεί, καθόσον δεν αποτέλεσε περιεχόμενο της δημοσιευθείσας περίληψης της διακήρυξης του ελεγχόμενου διαγωνισμού.(...)Αναθεωρεί την 3369/2011 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Αποφαίνεται υπέρ της υπογραφής της οικείας σύμβασης υπό την προϋπόθεση απάλειψης του, στο σκεπτικό της παρούσας αναφερόμενου περί παράτασης της ελεγχόμενης σύμβασης, όρου, κατά τα λεπτομερώς στο σκεπτικό της παρούσας διαλαμβανόμενα.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΣτΕ ΕΑ 112/2011
Στε. Αίτηση ασφαλιστικών μέτρων.-Διακήρυξη-Ανάθεση. (...) Ο έλεγχος της καταλληλότητας των υποψηφίων προμηθευτών και η ανάθεση της σύμβασης, έστω και αν δεν διενεργούνται ταυτόχρονα , είναι διαδικασίες αυτοτελείς και διέπονται από διαφορετικούς κανόνες. Ειδικότερα, ενώ ο έλεγχος της καταλληλότητας των υποψηφίων διενεργείται από την αναθέτουσα αρχή, σύμφωνα με τα κριτήρια οικονομικής, χρηματοοικονομικής και τεχνικής ικανότητας, αντιθέτως, κριτήρια για την ανάθεση της σύμβασης είναι , είτε η χαμηλότερη τιμή, είτε η πλέον συμφέρουσα προσφορά από οικονομικής απόψεως . Συνεπώς, τα κριτήρια τα οποία δεν σκοπούν στον καθορισμό της πλέον συμφέρουσας από οικονομικής απόψεως προσφοράς , δεν συνιστούν κριτήρια ανάθεσης, αλλά αφορούν κυρίως την εκτίμηση της καταλληλότητας των συμμετεχόντων στον διαγωνισμό , να εκτελέσουν την οικεία σύμβαση . .. Επίσης, οι όροι της διακήρυξης , πρέπει να είναι αρκούντως ακριβείς και σαφείς, ώστε , αφενός μεν, να επιτρέπεται στους ενδιαφερομένους να κατανοούν αυτούς πλήρως και να τους ερμηνεύουν με τον ίδιο τρόπο, και αφετέρου, να παρέχεται επαρκής εγγύηση, περί της εφαρμογής αυτών από την διοίκηση κατά τρόπο αντικειμενικό και ενιαίο προς όλους τους προσφέροντες. Με την ένδικη αίτηση προβάλλεται, ότι, ενώ η προσβαλλόμενη διακήρυξη επιτρέπει την προσφορά για κάθε είδος χωριστά και προβλέπει την δυνατότητα υποβολής εγγύησης για συγκεκριμένο ποσοστό της αναλογικά προυπολογισθείσας δαπάνης για την ποσότητα του κάθε προσφερόμενου είδους ,εντούτοις δεν περιέχει αναλογικό προυπολογισμό των επιμέρους ειδών , ώστε να είναι τελικά εφικτός ο υπολογισμός της .... Η επιτροπή αναστολών ΣΕ δέχεται εν μέρει την αίτηση..
ΕλΣυν.Τμ.Μειζ-Επταμ.Συνθ/992/2011
Ανάθεση υπηρεσιών καθαρισμού: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην υπ’ αριθμ.. ΙΙ σκέψη, το παρόν Τμήμα κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι εσφαλμένως υπελήφθησαν τόσο από το δικάσαν Τμήμα (VI) όσο και από το Κλιμάκιο (Z΄ ) τα ως άνω κριτήρια τεχνικής αξιολόγησης ως κριτήρια ανάθεσης και συνακόλουθα εσφαλμένως κρίθηκε ότι η διακήρυξη του υπό κρίση διαγωνισμού ήταν πλημμελής, επειδή τα ως άνω κριτήρια περιλαμβάνονταν μεταξύ των στοιχείων τεχνικής αξιολόγησης των προσφορών (Ομάδα Β΄). Τούτο, διότι τα εν λόγω κριτήρια, στη συγκεκριμένη περίπτωση (όπου ο έλεγχος της καταλληλότητας των διαγωνιζομένων διενεργείται ταυτόχρονα με την τεχνική αξιολόγηση), είναι πρόσφορα για τον εντοπισμό της πλέον συμφέρουσας προσφοράς και συνεπώς ορθώς αυτά συμπεριλήφθηκαν μεταξύ των κριτηρίων τεχνικής αξιολόγησης, ήτοι ελήφθησαν υπόψη ως κριτήρια καταλληλότητας των υποψηφίων αναδόχων (εξακρίβωσης της ικανότητάς τους να εκτελέσουν τη σύμβαση) και νομίμως τα στοιχεία αυτά βαθμολογήθηκαν ειδικά και αξιολογήθηκαν για κάθε συμμετέχουσα εταιρία, κατά τα οριζόμενα τη διακήρυξη, για την οποία τηρήθηκαν πλήρως και νομίμως όλοι οι κανόνες δημοσιότητος.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η αίτηση αναθεώρησης του Τ.Ε.Ι. .., όπως και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση της εταιρείας «.....» πρέπει να γίνουν δεκτές, να αναθεωρηθεί η προσβαλλόμενη 467/2011 απόφαση του VI Τμήματος και δεδομένου ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει τη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης, τo υπό κρίση σχέδιο αυτής πρέπει να υπογραφεί.
ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/683/2012
Περιοδική επιθεώρηση αεροσκάφους...ζητείται παραδεκτώς η αναθεώρηση της 25/2012 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου....Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην υπό στοιχ. II σκέψη, το Τμήμα άγεται, κατ’ αρχάς, στην κρίση ότι η αναθέτουσα αρχή όφειλε να προβεί στη δημοσίευση της μετάθεσης της ημερομηνίας του διαγωνισμού στο Συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο Τεύχος Διακηρύξεων Δημοσίων Συμβάσεων καθώς και στον ελληνικό τύπο, πλην όμως, εν όψει του απολύτως εξειδικευμένου αντικειμένου των εν λόγω υπηρεσιών, το οποίο οδήγησε στην ανάγκη πραγματοποίησης σύσκεψης ενημέρωσης των ενδιαφερόμενων υποψήφιων αναδόχων επί πολλών υποβληθέντων από αυτούς ερωτημάτων αναφορικά με τις ιδιαίτερες τεχνικές απαιτήσεις του αντικειμένου του διαγωνισμού και σε συνδυασμό με το γεγονός ότι τελικώς ενημερώθηκαν για την ως άνω μετάθεση όλες οι εταιρείες που μετείχαν τα τελευταία χρόνια στους αντίστοιχους διαγωνισμούς, ανεξαρτήτως της διάρκειας ανάθεσης των υπηρεσιών σ’ αυτές, το Τμήμα κρίνει, περαιτέρω, ότι η ανωτέρω πλημμέλεια δεν επηρέασε ουσιωδώς τις αρχές του ανταγωνισμού, της πρόσβασης στις διαδικασίες ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων και της διαφάνειας, για την προστασία των οποίων έχει τεθεί από τις προπαρατεθείσες διατάξεις.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση αναθεώρησης της Διοίκησης Αεροπορικής Υποστήριξης, όπως και η υπέρ αυτής παρέμβαση της εταιρείας «....», πρέπει να γίνουν δεκτές, να αναθεωρηθεί η προσβαλλόμενη με αυτήν 25/2011 απόφαση του VI Τμήματος και να υπογραφεί το οικείο σχέδιο σύμβασης.
ΕΣ/Τ6/116/2008
Ονομαστικοποίηση μετοχών. Από το συνδυασμό των ισχυουσών διατάξεων συνάγεται ότι αναγκαία προϋπόθεση για την παραδεκτή συμμετοχή των ανωνύμων εταιρειών στις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων παροχής υπηρεσιών του Δημοσίου, ύψους μεγαλύτερου του 1.000.000 ευρώ, συνιστά η υποβολή, μαζί με την προσφορά, των προβλεπόμενων στο άρθρο 1 παρ. 2 του π.δ/τος 82/1996 δικαιολογητικών. Η ως άνω υποχρέωση συνιστά ουσιώδη τυπική προϋπόθεση συμμετοχής στο διαγωνισμό, αφού απορρέει ευθέως από το νόμο και αν ακόμα δεν μνημονεύεται ρητά στη διακήρυξη. Περαιτέρω η ως άνω υποχρέωση είναι ανεξάρτητη από την υποχρέωση υποβολής των αντίστοιχων δικαιολογητικών στο Τμήμα Ελέγχου Διαφάνειας του Ε.Σ.Ρ. πριν από την υπογραφή της οικείας σύμβασης, δεδομένου του διαφορετικού σκοπού που επιδιώκεται από τις δύο διαδικασίες στην πρώτη, πληρότητα από τον υποψήφιο ανάδοχο των απαιτήσεων του νόμου κατά την ημερομηνία διενέργειας του διαγωνισμού, ενώ στην δεύτερη, αποτροπή σύναψης σύμβασης με ανάδοχο που, στο διάστημα μεταξύ διενέργειας του διαγωνισμού και υπογραφής της σύμβασης, δεν πληροί πλέον τις ανωτέρω απαιτήσεις του νόμου(Ελ.Σ.ΠράξειςVIΤμ.35/2007,77/2007). Κριτήρια αποκλεισμού. Κατά την έννοια των προπαρατιθέμενων διατάξεων, και των όρων της διακήρυξης του διαγωνισμού, η κήρυξη διαγωνιζόμενου σε πτώχευση, η θέση του σε εκκαθάριση, αναγκαστική διαχείριση ή άλλη ανάλογη κατάσταση, καθώς και η κίνηση εις βάρος του των σχετικών διαδικασιών αποτελούν λόγους αποκλεισμού του από δημόσιο διαγωνισμό παροχής υπηρεσιών. Προκειμένου να αποδείξει ότι δεν τελεί υπό τις ανωτέρω καταστάσεις και ότι δεν εκκρεμεί εις βάρος του διαδικασία για τη θέση του σε οποιαδήποτε από αυτές, πρέπει, επί ποινή ακυρότητας της προσφοράς του, να καταθέσει σχετικό πιστοποιητικό της αρμόδιας, σύμφωνα με την εσωτερική νομοθεσία της χώρας όπου εδρεύει, δικαστικής ή διοικητικής αρχής Εξάλλου, η έλλειψη των ως άνω πιστοποιητικών δε δύναται να θεωρηθεί επουσιώδης, πρωτίστως διότι συνάπτεται με τη βεβαιότητα της αναθέτουσας αρχής περί του ότι ο εν λόγω διαγωνιζόμενος έχει την επιχειρηματική ικανότητα και φερεγγυότητα να αναλάβει την εκτέλεση της σύμβασης, επιπροσθέτως δε με τις αρχές της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων, της διαφάνειας και του ελεύθερου ανταγωνισμού κατά την υποβολή της προσφοράς τους στους δημόσιους διαγωνισμούς (Πράξη VI Τμ. 167/2006). Ενόψει, άλλωστε, της αυστηρώς τυπικής διαδικασίας των δημοσίων διαγωνισμών, δια της οποίας διασφαλίζεται, σε κάθε περίπτωση, η τήρηση των ως άνω γενικών αρχών, είναι μεν δυνατή η εκ των υστέρων συμπλήρωση νομίμως κατ’ αρχήν υποβληθέντων στοιχείων και δικαιολογητικών για τη συμμετοχή στο διαγωνισμό, όχι όμως και η αναπλήρωση μη υποβληθέντων με την προσφορά ή μη νομίμως υποβληθέντων δικαιολογητικών και στοιχείων (βλ. Πράξεις VI Τμ. 77/2007, 88, 67/2006, 105, 90/2004, ΣτΕ 2910/2005, 2660/2004). Εξάλλου, ενόψει της αυστηρά τυπικής διαδικασίας του διαγωνισμού, είναι μεν δυνατή η εκ των υστέρων συμπλήρωση ή διευκρίνιση καταρχήν νομίμως υποβληθέντων δικαιολογητικών, όχι όμως και η αναπλήρωση μη υποβληθέντων με την προσφορά ή μη νομίμως υποβληθέντων με αυτήν δικαιολογητικών και στοιχείων (σχετ. Ε.Α ΣτΕ 33/2000, ΣτΕ 1047/1998).
ΣτΕ/1318/2009
Επειδή, εν προκειμένω, από τις προπαρατεθείσες διατάξεις του άρθρου 21.2 συνάγεται ότι η διακήρυξη δεν διακρίνει μεταξύ των κριτηρίων ποιοτικής επιλογής και των κριτηρίων ανάθεσης της σύμβασης. Πράγματι, τα καθορισθέντα ως άνω κριτήρια αξιολόγησης Α1, Α2, Α3, Β1 και Β2, τα οποία, κατά την ένδικη διακήρυξη, σκοπούν στην ανάδειξη της πλέον συμφέρουσας από οικονομική άποψη προσφοράς, αναφέρονται στην εμπειρία, τον αριθμό του προσωπικού, τα επαγγελματικά προσόντα των στελεχών της επιχείρησης, τον τεχνικό εξοπλισμό και τη λήψη μέτρων περιβαλλοντικής διαχείρισης. Συνεπώς, δεν αποτελούν «κριτήρια ανάθεσης», κατά την έννοια του άρθρου 53 της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ, αλλά συνιστούν «κριτήρια ποιοτικής επιλογής», καθόσον συνάπτονται προς την τεχνική και επαγγελματική ικανότητα του διαγωνιζόμενου να εκτελέσει την οικεία σύμβαση, σύμφωνα με το άρθρο 48 της εν λόγω Οδηγίας 2004/18/ΕΚ. Ως εκ τούτου, πιθανολογείται σοβαρά ότι, κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 46 και 51 του ρηθέντος πδ/τος 60/2007, ανήχθησαν με την ένδικη διακήρυξη τα ανωτέρω κριτήρια ποιοτικής επιλογής σε κριτήρια ανάθεσης της σύμβασης. Ενόψει τούτων, είναι βάσιμος ο λόγος που είχε προβάλει ο αιτών με την προσφυγή του άρθρου 3 παρ. 2 του ν. 2522/1997 και επαναλαμβάνει με την υπό κρίση αίτηση, ότι τα ανωτέρω μνημονευθέντα κριτήρια αξιολόγησης Α1, Α2, Α3, Β1 και Β2 μη νομίμως χρησιμοποιούνται για τον καθορισμό της πλέον συμφέρουσας προσφοράς, εφόσον δεν αποτελούν κριτήρια ανάθεσης αλλά κριτήρια ποιοτικής επιλογής, διότι σχετίζονται με την εμπειρία, την τεχνική και επαγγελματική επάρκεια του διαγωνιζόμενου καθώς και τον διατιθέμενο από αυτόν τεχνικό εξοπλισμό, είναι δε απορριπτέος ο προβαλλόμενος με το από 11.11.2009 υπόμνημα του Νοσοκομείου ισχυρισμός ότι τα επίμαχα κριτήρια συνδέονται με την ποιότητα και αποδοτικότητα της συγκεκριμένης παρεχόμενης υπηρεσίας. Εξάλλου, είναι απορριπτέοι ως αόριστοι οι προβαλλόμενοι με το ως άνω υπόμνημα του Νοσοκομείου ισχυρισμοί, με τους οποίους ζητείται η απόρριψη της κρινόμενης αίτησης για λόγους δημοσίου συμφέροντος αναγόμενους στην κάλυψη των αναγκών καθαρισμού του Νοσοκομείου (βλ. ΕΑ 315, 331, 547/2008), ενόψει του ότι το Νοσοκομείο δεν επικαλείται αδυναμία καθαρισμού κατ’ αλλον τρόπο (πρβλ. ΕΑ 1070/2006).
ΕΣ/ΤΜ.6/1890/2016
Προμήθεια ειδών εγχειρητικής τεχνικής..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις της παρούσας απόφασης, το Τμήμα κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι η μη αναγραφή στην περίληψη που απεστάλη στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ουσιωδών στοιχείων, όπως τα είδη των προς προμήθεια αγαθών και η ακριβής ποσότητα αυτών, καθώς και η παραπομπή στη διακήρυξη αναφορικά με τις πληροφορίες για τις απαιτούμενες εγγυήσεις, τους όρους χρηματοδότησης, την προσωπική κατάσταση των υποψηφίων καθώς και τα κριτήρια για την αξιολόγηση των ελάχιστων όρων οικονομικού και τεχνικού χαρακτήρα που πρέπει να πληροί ο συμμετέχων οικονομικός φορέας, συνιστά πλημμελή τήρηση των διατυπώσεων δημοσιότητας. Πλην όμως, η πλημμέλεια αύτη δεν αποτέλεσε εν προκειμένω πρόσφορη αιτία παραβίασης των αρχών του ανταγωνισμού, της ελεύθερης πρόσβασης στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων και της διαφάνειας. Τούτο δε διότι: α) στη δημοσιευθείσα στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης περίληψη, γινόταν ρητή παραπομπή στο πλήρες κείμενο της διακήρυξης, το οποίο ήταν διαθέσιμο σε οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο, άνευ κόστους, μέσω της ανάρτησής του στην ηλεκτρονική διεύθυνση (www.3ype.gr) της αναθέτουσας αρχής, η οποία προσδιοριζόταν στην περίληψη ως «σημείο επαφής», στο οποίο ήταν διαθέσιμες περαιτέρω πληροφορίες (βλ. Τμήμα Ι, στοιχείο Ι.1 της περίληψης), β) στον ελεγχόμενο διαγωνισμό έλαβαν μέρος σαράντα (40) εταιρείες, μερικές εκ των οποίων αποτελούν θυγατρικές πολυεθνικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην ελληνική αγορά, γ) υπεβλήθησαν προσφορές για επιμέρους μόνον τμήματα των προκηρυχθέντων ειδών και κατατέθηκαν εγγυητικές επιστολές, το ποσό των οποίων είχε ορθώς και άνευ παρερμηνειών υπολογιστεί επί της προϋπολογισθείσας δαπάνης αυτών (τμημάτων), δ) η δυνατότητα υποβολής προσφορών ακόμα και για τμήμα των προκηρυχθέντων ειδών προβλέπεται σχεδόν παγίως στις διακηρύξεις των διαγωνισμών για την ανάθεση συμβάσεων αντίστοιχων υγειονομικών ειδών για τα δημόσια νοσοκομεία, λόγω της απόλυτης εξειδίκευσης αυτών, γεγονός που είναι γνωστό στις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις του οικείου κλάδου, ενώ περαιτέρω η αναγραφή του κωδικού αριθμού (33160000) της κοινής ονοματοδοσίας της σύμβασης (C.P.V.) στο Τμήμα ΙΙ.1.6. της περίληψης, παραπέμπει στην προμήθεια ειδών «εγχειρητικής τεχνικής», για τα οποία είναι γνωστές στους δραστηριοποιούμενους στον τομέα αυτό, οι περαιτέρω υποδιαιρέσεις τους (με τους αντίστοιχους κωδικούς) και ε) καίτοι δεν αναγράφονταν ρητά οι απαιτούμενες εγγυήσεις, οι όροι χρηματοδότησης, η νομική μορφή των συμμετεχόντων οικονομικών φορέων και τα κριτήρια χρηματοοικονομικής αξιολόγησης αυτών, ουδείς εκ των σαράντα συμμετεχόντων αποκλείσθηκε στο στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής (βλ. το από 28.8.2014 Πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού που επικυρώθηκε με την 758/4.9.2014 απόφαση του Διοικητή της 3ης Υγειονομικής Περιφέρειας …). Ως εκ τούτου, σε ότι αφορά στον ελεγχόμενο διαγωνισμό διαπιστώνεται ότι από τις ως άνω παραλείψεις στις διατυπώσεις δημοσιότητας δεν επήλθε νόθευση του ελεύθερου και υγιούς ανταγωνισμού και παραβίαση των αρχών της διαφάνειας, με συνέπεια να μην ασκούν εν προκειμένω ουσιώδη επιρροή και να μην αποτελούν λόγο διακωλυτικό της υπογραφής των οικείων σχεδίων σύμβασης (αποφάσεις Τμήματος Μείζονος - Επταμελούς Σύνθεσης 3175/2012, 2448/2012, VI Τμήματος 1506/2012, πρβλ. αποφάσεις VI Τμήματος 5999/2015, 3332/2015, 2434/2015, 3507/2014). Σε κάθε περίπτωση δε η εκ παραδρομής εσφαλμένη συμπλήρωση της ένδειξης περί της μη υποδιαίρεσης της σύμβασης σε τμήματα, στο τυποποιημένο κείμενο της δημοσιευθείσας στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης περίληψης της προκήρυξης, δεν απέτρεψε εν προκειμένω την κατάθεση προσφοράς από προμηθευτές που επιθυμούσαν να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό όχι για το σύνολο, αλλά για μέρος μόνον των προς προμήθεια ειδών, ούτε άλλωστε μπορεί η εν λόγω μεμονωμένη παραδρομή να επιφέρει άνευ άλλου το δυσανάλογο αποτέλεσμα της ακύρωσης του συνόλου της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας, καθόσον αφενός συμμετείχε μεγάλος αριθμός εταιρειών (40), αφετέρου δε υπεβλήθησαν προσφορές για επιμέρους είδη των προς προμήθεια αγαθών και επομένως η εν λόγω πλημμέλεια δεν εμπόδισε την ανάπτυξη του ανταγωνισμού. Τέλος, ως ήδη εξετέθη ανωτέρω, η δυνατότητα υποβολής προσφορών για μέρος μόνον των προκηρυσσομένων ειδών προβλέπεται σχεδόν παγίως στις διακηρύξεις διαγωνισμών για την ανάθεση υγειονομικών εν γένει ειδών για τις ανάγκες των δημοσίων νοσοκομείων, γεγονός που είναι γνωστό στις ενδιαφερόμενες εξειδικευμένες επιχειρήσεις του οικείου κλάδου (αποφ. VI Τμήμ. 3507/2014, 2185/2012, 1506/2012, 1139/2012, 891/2012, 806/2012). ..Ανακαλεί εν μέρει την 121/2016 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤ.ΣΥΝΘ/538/2013
Προμήθεια καυσίμου:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην υπό στοιχ. ΙΙ σκέψη, το Τμήμα άγεται στην κρίση, ότι συντρέχει στην προκειμένη περίπτωση η προϋπόθεση της μοναδικότητας του προμηθευτή, που δικαιολογεί κατά νόμο την προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης. Τούτο διότι η προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία για την προμήθεια του συγκεκριμένου τύπου καυσίμου (AVGAS 100 LL) που χρησιμοποιείται μόνο για την κίνηση των πυροσβεστικών αεροσκαφών ήταν αναγκαία, δοθέντος ότι το καύσιμο αυτό διακινεί μόνο η εταιρεία ..., η οποία διαθέτει και τις απαιτούμενες εγκαταστάσεις και τον εξοπλισμό. Το καύσιμο αυτό, δεν μπορεί να διακινηθεί από τις εγκαταστάσεις και τον εξοπλισμό που χρησιμοποιείται για τους άλλους τύπους αεροπορικών καυσίμων, γεγονός που καθιστά την εταιρεία ... εν τοις πράγμασι αποκλειστικό προμηθευτή και διακινητή του καυσίμου αυτού (βλ. και την 489/VI/2010 απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού). Η διαπίστωση αυτή θεμελιώνεται περαιτέρω και στο γεγονός ότι κατά τη διενέργεια στο παρελθόν ανοικτών διαγωνισμών για την ανάθεση της επίμαχης σύμβασης είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον μόνο η εταιρεία ... (βλ. τα προσκομιζόμενα πρακτικά ανοίγματος τεχνικών προσφορών των διενεργηθέντων διαγωνισμών που διεξήχθησαν από το έτος 2006, καθώς και τις σχετικές κατακυρωτικές αποφάσεις). Ως εκ τούτου το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι με επάρκεια αιτιολογείται στην προκειμένη περίπτωση η συνδρομή των προβλεπόμενων στο άρθρο 25 παρ. 1 περ. β του π.δ.60/2007 προϋποθέσεων προσφυγής στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη προκήρυξη διαγωνισμού.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα αποφαίνεται, κατά πλειοψηφία, ότι η αίτηση της Διοίκησης Αεροπορικής Υποστήριξης του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας καθώς και υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «...» για αναθεώρηση της 3494/2012 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου πρέπει να γίνουν δεκτές
ΕλΣυν.Τμ.6/2514/2016
Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας:Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει κατά πλειοψηφία ότι η διαπιστωθείσα από το Κλιμάκιο έλλειψη στο περιεχόμενο της προκήρυξης που δημοσιεύτηκε, στην προκειμένη περίπτωση, δεν ήταν ουσιώδης και δεν επηρέασε τη δυνατότητα ενημέρωσης των ενδιαφερομένων παρόχων για τους όρους της δημοπρασίας ούτε την ανάπτυξη ανταγωνισμού στον ελεγχόμενο διαγωνισμό (πρβλ. Ε.Σ. Τμ. VI 2192/2011, 29, 408/2012, 1364, 1789/2013), επομένως, γενομένου δεκτού του προβαλλόμενου λόγου, θα πρέπει να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη κατά το μέρος που διατάσσει την απάλειψη του κρίσιμου όρου από το κείμενο της σύμβασης...(..)στην προκειμένη περίπτωση το Κλιμάκιο δεν έκρινε πλημμελή τη συνολική διαγωνιστική διαδικασία, αλλά αντιθέτως, αντιμετωπίζοντας το δικαίωμα παράτασης ως αυτοτελές μέρος της σύμβασης, η ακυρότητα του οποίου δεν επηρεάζει τη βούληση των μερών να συνάψουν την αρχική σύμβαση, περιόρισε τις συνέπειες της πλημμέλειας μόνο στην ακυρότητα του μη δημοσιευθέντος όρου. Η κρίση δε αυτή, που υπαγορεύτηκε προφανώς από την αρχή της αναλογικότητας και μετά από λήψη υπόψη των στοιχείων ακριβώς εκείνων που μειώνουν –χωρίς να αναιρούν – τις επιπτώσεις της ως άνω πλημμέλειας στη διαγωνιστική διαδικασία (όπως τα στοιχεία που ήδη επικαλείται ο αιτών, μ.α. την αναλυτική περιγραφή του δικαιώματος προαίρεσης στη διακήρυξη, τη δυνατότητα ελεύθερης ηλεκτρονικής πρόσβασης στο κείμενό της, την επάρκεια συμμετοχής στο διαγωνισμό, το δημόσιο συμφέρον), είναι ευνοϊκή για την αναθέτουσα αρχή. Περαιτέρω περιορισμός των συνεπειών της ανωτέρω διαπιστωμένης πλημμέλειας αντίκειται στον πυρήνα της ρύθμισης και για τον λόγο αυτόν δεν επιτρέπεται..Ανακαλεί την 237/2016 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου (Στ΄Διακοπών)
ΕλΣυν/ΣΤ Κλιμ/62/2010
Μη νομίμως τέθηκαν στη διακήρυξη του διαγωνισμού τα στοιχεία «Αξιοπιστίαφήμη του κατασκευαστή, του αντιπροσώπου (θα ληφθεί υπόψη η «διαγωγή» του οχήματος και του προμη-θευτή στην Έλληνική αγορά, η οργάνωση, η εμπειρία, ο απαιτούμενος εξοπλισμός, πιστοποίηση σειράς IS09000» και « Πωλήσεις παρομοίων οχημάτων στην Έλλάδα» ως κριτήρια βαθμολόγη¬σης για την ανάθεση της σύμβασης καθόσον α) ως προς το μέρος που αναφέρονται σε πωλήσεις των υπό προμήθεια ειδών στην Έλλάδα, τα εν λόγω κριτήρια τελούν καταρχήν σε αντίθεση προς τις αρχές της ίσης μεταχείρισης των οικονομικών φορέων, απαγόρευσης των διακρίσεων και διαφάνειας, ενώ επιπλέον τα κριτήρια αυτά δεν συντελούν στην εξεύρεση της πλέον συμφέρου-σας από οικονομική άποψη προσφοράς, αλλά μπορούσαν να εκτιμηθούν από την αναθέτουσα αρχή μόνο στο πλαίσιο ελέγχου της καταλληλότητας του οικονομικού φορέα για την εκτέλεση της σύμβασης σε σχέση με τις πραγματοποιηθείσες από αυτόν κυριότερες παραδόσεις και β) ως προς τα λοιπά στοιχεία (αξιοπιστία-φήμη του κατασκευαστή, του αντιπροσώπου, η οργάνωση, η εμπειρία, ο απαιτούμενος εξοπλισμός, πιστοποίηση σειράς IS09000) αυτά αφορούν αποκλειστικά στην εξακρίβωση της καταλληλότητας των υποψηφίων οικονομικών φορέων να εκτελέσουν τη σύμβαση και ως εκ τούτου δεν αφορούν στην εξεύρεση της πλέον συμφέρουσας από οικονομικής άποψης προσφοράς. Με την 2046/2010 απόφασή του, το VI Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου ανακάλεσε την προμνησθείσα Πράξη του Κλιμακίου λόγω συγγνωστής πλάνης.
ΕΣ/ΤΜ.6/6062/2015
Ανάθεση υπηρεσιών μεταφοράς μαθητών..ζητείται η ανάκληση της 172/2015 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Συγκεκριμένα, προβάλλεται ότι το αντικείμενο των συμβάσεων για τη μεταφορά μαθητών δεν εξαντλείται με τη λήξη των μαθημάτων αλλά, ειδικότερα για τους μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, εξακολουθεί να υφίσταται έως το τέλος των προαγωγικών ή πανελληνίων εξετάσεων, σχεδόν δηλαδή έως το τέλος Ιουνίου του αντίστοιχου έτους, ενώ σε κάθε περίπτωση εάν γίνει δεκτό ότι το αντικείμενο της σύμβασης εξαντλείται με τη λήξη των μαθημάτων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης όπως δέχθηκε η προσβαλλόμενη Πράξη, τότε, καθίσταται αδύνατη η τυχόν ενεργοποίηση από την αναθέτουσα αρχή του δικαιώματος προαίρεσης για την τρίμηνη παράταση της σύμβασης, έτσι ώστε να καλυφθεί η ανάγκη μεταφοράς των μαθητών για το πρώτο τρίμηνο του επόμενου σχολικού έτους, σε περίπτωση μη έγκαιρης ολοκλήρωσης του επόμενου διαγωνισμού. Και ο ισχυρισμός αυτός της αιτούσας Περιφέρειας πρέπει να γίνει δεκτός ως βάσιμος, καθόσον, ανεξαρτήτως του ότι το διδακτικό έτος, κατά τη διάρκεια του οποίου εκτελείται, κατά την κρίση του Κλιμακίου, η σύμβαση μεταφοράς μαθητών περιλαμβάνει, εκτός από τη διδασκαλία, και τις κάθε είδους εξετάσεις, οι οποίες για το τρέχον σχολικό έτος είχαν απώτατο χρονικό σημείο λήξης την 23.6.2015 (βλ. την 65319/Δ2/27.4.2015 εγκύκλιο του Αν. Υπουργού Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων), η τυπική ισχύς των ελεγχόμενων σχεδίων σύμβασης εκτείνεται έως το τέλος του σχολικού έτους, το οποίο λήγει στις 31.8.2015. Συνεπώς, κατά το χρόνο υποβολής των σχεδίων σύμβασης ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας, αφενός μεν δεν είχε λήξει το διδακτικό έτος, αφετέρου οι συμβάσεις διατηρούσαν όχι μόνο την τυπική τους ισχύ αλλά και το ουσιαστικό αντικείμενό τους, το οποίο συνίσταται εν προκειμένω στη δυνατότητα ενεργοποίησης του δικαιώματος προαίρεσης. Η συρρίκνωση δε του συμβατικού αντικειμένου σε αυτό δεν δύναται ν’ αποτελέσει δικαιολογητικό λόγο για την εξαίρεση της σύμβασης που το προβλέπει από τον έλεγχο του Δικαστηρίου τούτου, καθόσον το δικαίωμα προαίρεσης εντάσσεται στο προκηρυχθέν αντικείμενο και το διαμορφώνει (βλ. απόφ. VI Tμ. 2089/2011). Συνεπώς, η ελεγκτική αρμοδιότητα του Ελεγκτικού Συνεδρίου εξακολουθεί να υφίσταται και στην περίπτωση αυτή, καθόσον θεμελιώνεται στη συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη της υπό ανάθεση υπηρεσίας, συνυπολογιζομένου και του δικαιώματος προαίρεσης, το οποίο κατ’ αυτόν τον τρόπο καθίσταται αναπόσπαστο τμήμα του συμβατικού αντικειμένου, μόνο δε το γεγονός ότι η ενεργοποίησή του τελεί υπό αίρεση δεν αρκεί για να καταστήσει τη σύμβαση κενή περιεχομένου. Η αντίθετη παραδοχή θα είχε άλλωστε ως αποτέλεσμα στη συγκεκριμένη ιδίως περίπτωση, κατά την οποία το Κλιμάκιο δεν επέτρεψε την υπογραφή των σχεδίων συμβάσεων, την απαγόρευση άσκησης από την αναθέτουσα αρχή νομίμου δικαιώματός της, το οποίο αποσκοπεί στη θεραπεία δημοσίου συμφέροντος.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω και κατά παραδοχή των προβαλλόμενων λόγων ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή η αίτηση και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη και εφόσον δεν διαπιστώθηκαν άλλες πλημμέλειες κατά τον διενεργηθέντα από το Κλιμάκιο έλεγχο, να γίνει περαιτέρω δεκτό ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων σχεδίων συμβάσεων.Ανακαλεί την 172/2015 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.