ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ- ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΑΝΑΔΟΧΩΝ:..Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω και εφόσον δεν εκκρεμούν ενστάσεις ή ένδικα βοηθήματα .., το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στο πλαίσιο της ανωτέρω διαδικασίας και κρίνει ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή των υποβληθέντων με το με αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 38655/25.5.2016 έγγραφο του ... σχεδίων σύμβασης, αντίγραφο των οποίων τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου, υπό τον όρο ότι, πριν την υπογραφή τους, θα προσκομιστεί η άδεια λειτουργίας της κατασκήνωσης έτους 2016 από κάθε αντισυμβαλλόμενο..Δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων με το με αρ. πρωτ. Ε.Σ. 38655/25.5.2016 έγγραφο του ..., σχεδίων σύμβασης μεταξύ του Ταμείου αυτού και των σαράντα ενός (41) επιλεγέντων αναδόχων κατασκηνωταρχών, υπό τον προαναφερόμενο στη σκέψη IVτης παρούσας όρο.

Λειτουργία εγκαταστάσεων συστήματος διαχείρισης απορριμάτων..ζητείται, παραδεκτώς, η ανάκληση της 57/2011 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα δεδομένα αυτά ορθώς το Κλιμάκιο έκρινε με την προσβαλλόμενη πράξη του ότι οι προαναφερόμενοι όροι των άρθρων 2 και 4 του σχεδίου σύμβασης περί δυνατότητας χρονικής επέκτασης της σύμβασης για δύο επιπλέον έτη, η οποία επιχειρείται να προσδιοριστεί με παραπομπή στα άρθρα 2 και 4 της ΕΣΥ και κατ’ επέκταση στο άρθρο 25 παρ. 4 εδ. α΄ και β΄ του π.δ/τος 60/2007 δεν είναι νόμιμοι. Τούτο, διότι, αφενός μεν με την παραπομπή αυτή γίνεται εξομοίωση του δικαιώματος μονομερούς χρονικής επέκτασης της σύμβασης εκ μέρους της Αναθέτουσας Αρχής (δικαίωμα προαίρεσης), με την παρεχόμενη εκ του νόμου δυνατότητα σύναψης είτε νέων συμπληρωματικών συμβάσεων (βλ. α. 25 παρ. 4 α΄ π.δ/τος 60/2007) είτε συμβάσεων που συνίστανται σε παροχή παρόμοιων υπηρεσιών (βλ. α. 25 παρ. 4 β΄ π.δ/τος 60/2007) και αφετέρου οι ανωτέρω όροι της υποβληθείσας σύμβασης πάσχουν αοριστίας, γιατί δεν εξειδικεύουν τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες θα ασκηθεί το δικαίωμα χρονικής επέκτασης του συμβατικού αντικειμένου και δεν το προσδιορίζουν ποιοτικά.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί και να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος για την άσκησή της παραβόλου.

Απαραδέκτως υποβάλλεται για έλεγχο νομιμότητας ενώπιον του Κλιμακίου του Έλεγκτικού Συνεδρίου, αυτοτελώς σχέδιο σύμβασης, που συνήφθη κατ' ενάσκηση δικαιώματος προαίρεσης καθόσον θα έπρεπε να είχε ελεγχθεί στο πλαίσιο αρχικής σύμβασης, στην οποία είχε προβλεφθεί η δυνατότητα της αναθέτουσας αρχής για την άσκηση του σχετικού δικαιώματος προαίρεσης. Και τούτο διότι σε περίπτωση σύναψης σύμβασης στην οποία επιφυλάσσεται δικαίωμα προαίρεσης υπέρ της αναθέτουσας αρχής, στον έλεγχο νομιμότητας του Έλεγκτικού Συνεδρίου υπόκειται, κατ' άρθρο 19 παρ.7 του π.δ/τος 774/1980, η σύμβαση στο σύνολό της, συμπερι¬λαμβανομένου και του δικαιώματος προαίρεσης. Σε περίπτωση που η αναθέτουσα αρχή, μη συνυπολογίζοντας την οικονομική αξία του δικαιώματος προαίρεσης, δεν υποβάλλει το αρχικό σχέδιο σύμβασης για έλεγχο νομιμότητας, απαραδέκτως υποβάλλει αυτοτελώς στη συνέχεια και δη μετά την άσκηση του δικαιώματος προαίρεσης το σχετικό σχέδιο σύμβασης για έλεγχο νομιμότητας.

Μη νόμιμη η απόφαση αναθέτουσας αρχής με την οποία κατακυρώθηκε, εκτός των άλλων και μία ακόμα γερανογέφυρα, η προμήθεια της οποίας προβλεπόταν να γίνει από τη διακήρυξη κατά ενάσκηση δικαιώματος προαίρεσης εντός του πρώτου εξαμήνου από την προσωρινή παραλαβή των δύο γερανογεφυρών καθόσον το δικαίωμα αυτό (προαίρεσης) ασκήθηκε πρόωρα.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ:Με την αίτηση αυτή επιδιώκεται η ανάκληση της 207/2012 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ, το Τμήμα κρίνει ότι ορθώς κατ’ αποτέλεσμα το Κλιμάκιο απείχε του ελέγχου νομιμότητας του υποβληθέντος ενώπιόν του σχεδίου σύμβασης. Ειδικότερα ορθά τούτο έκρινε ότι η υπό κατάρτιση σύμβαση, κατά το μέρος που ερείδεται σε ενεργοποίηση του περιλαμβανομένου στη 461/29.6.2007 αρχική σύμβαση δικαιώματος προαίρεσης, δεν υπάγεται, λόγω της φύσης αυτού, αυτοτελώς εκ νέου σε έλεγχο νομιμότητας στο στάδιο της ενεργοποίησής του, καθόσον, ως αναπόσπαστο μέρος της αρχικής σύμβασης, ελέγχθηκε κατά τον προσυμβατικό έλεγχο αυτής με την 162/2007 πράξη του και κρίθηκε νόμιμο. Με την υπό κρίση αίτηση προβάλλεται ότι εσφαλμένα το Κλιμάκιο έκρινε ότι μη νομίμως η από 4.5.2009 σύμβαση δεν υποβλήθηκε για έλεγχο νομιμότητας, υπολαμβάνοντας εσφαλμένα ως κατώτατο χρηματικό όριο το ποσό των 1.000.000,00 ευρώ και όχι το ποσό των 5.000.000,00 ευρώ, δοθέντος ότι τόσο η αρχική όσο και η από 4.5.2009 σύμβαση συγχρηματοδοτούνται από το Ε.Τ.Π.Α...(..)Με δεδομένο επομένως ότι η από 4.5.2009 σύμβαση είναι συγχρηματοδοτούμενη από κονδύλια της Ε.Ε. και δεν υπερβαίνει το όριο των 5.000.000,00 ευρώ και ότι συνεπώς ακόμα και αν είχε υποβληθεί για έλεγχο πριν από την υπογραφή της, θα είχε σύμφωνα με την τότε νομολογία κριθεί ότι υποβάλλεται απαραδέκτως, λόγω της μη υπέρβασης του εν λόγω ορίου, το Τμήμα κρίνει ότι η από 4.5.4009 σύμβαση δεν είναι αυτοδικαίως άκυρη, εκ μόνου του λόγου της μη υποβολής της σε προσυμβατικό έλεγχο πριν από την υπογραφή της, αφού η μη υποβολή της ήταν σύμφωνη με την κατά τον κρίσιμο χρόνο ισχύουσα νομολογία..Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης,.Ανακαλεί τη 207/2012 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας:Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει κατά πλειοψηφία ότι η διαπιστωθείσα από το Κλιμάκιο έλλειψη στο περιεχόμενο της προκήρυξης που δημοσιεύτηκε, στην προκειμένη περίπτωση, δεν ήταν ουσιώδης και δεν επηρέασε τη δυνατότητα ενημέρωσης των ενδιαφερομένων παρόχων για τους όρους της δημοπρασίας ούτε την ανάπτυξη ανταγωνισμού στον ελεγχόμενο διαγωνισμό (πρβλ. Ε.Σ. Τμ. VI 2192/2011, 29, 408/2012, 1364, 1789/2013), επομένως, γενομένου δεκτού του προβαλλόμενου λόγου, θα πρέπει να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη κατά το μέρος που διατάσσει την απάλειψη του κρίσιμου όρου από το κείμενο της σύμβασης...(..)στην προκειμένη περίπτωση το Κλιμάκιο δεν έκρινε πλημμελή τη συνολική διαγωνιστική διαδικασία, αλλά αντιθέτως, αντιμετωπίζοντας το δικαίωμα παράτασης ως αυτοτελές μέρος της σύμβασης, η ακυρότητα του οποίου δεν επηρεάζει τη βούληση των μερών να συνάψουν την αρχική σύμβαση, περιόρισε τις συνέπειες της πλημμέλειας μόνο στην ακυρότητα του μη δημοσιευθέντος όρου. Η κρίση δε αυτή, που υπαγορεύτηκε προφανώς από την αρχή της αναλογικότητας και μετά από λήψη υπόψη των στοιχείων ακριβώς εκείνων που μειώνουν –χωρίς να αναιρούν – τις επιπτώσεις της ως άνω πλημμέλειας στη διαγωνιστική διαδικασία (όπως τα στοιχεία που ήδη επικαλείται ο αιτών, μ.α. την αναλυτική περιγραφή του δικαιώματος προαίρεσης στη διακήρυξη, τη δυνατότητα ελεύθερης ηλεκτρονικής πρόσβασης στο κείμενό της, την επάρκεια συμμετοχής στο διαγωνισμό, το δημόσιο συμφέρον), είναι ευνοϊκή για την αναθέτουσα αρχή. Περαιτέρω περιορισμός των συνεπειών της ανωτέρω διαπιστωμένης πλημμέλειας αντίκειται στον πυρήνα της ρύθμισης και για τον λόγο αυτόν δεν επιτρέπεται..Ανακαλεί την 237/2016 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου (Στ΄Διακοπών)

Η δυνατότητα, την οποία προβλέπει η οδηγία 71/305, περί συντονισμού των διαδικασιών για τη σύναψη συμβάσεων δημοσίων έργων, στο άρθρο 9, στοιχείο δ', της αρχικής μορφής της και κατόπιν στο άρθρο 5, παράγραφος 3, στοιχείο γ', της μορφής που έλαβε μετά την τροποποίησή της από την οδηγία 89/440, να παρακάμπτεται η διαδικασία δημοπρατήσεως προκειμένου να γίνει προσφυγή στη διαδικασία με διαπραγμάτευση, εξαρτάται από τη συνδρομή πολλών σωρευτικών προϋποθέσεων, μεταξύ των οποίων η ύπαρξη απροβλέπτου γεγονότος. Αν μια από τις προϋποθέσεις αυτές δεν πληρούται, η προσφυγή στη διαδικασία με διαπραγμάτευση δεν δικαιολογείται. Δεν συνιστά απρόβλεπτο γεγονός το ότι ένας φορέας κράτους μέλους, ο οποίος πρέπει να δώσει, στο πλαίσιο της προβλεπομένης από την εθνική νομοθεσία διαδικασίας εγκρίσεως των σχεδίων δημοσίων έργων, τη συγκατάθεσή του για συγκεκριμένο σχέδιο, προβάλλει, πριν από την προς τούτο προβλεπομένη οριακή ημερομηνία, αντιρρήσεις για λόγους που δικαιούται να επικαλεστεί. Παραβαίνει επομένως τις υποχρεώσεις που υπέχει δυνάμει της οδηγίας το κράτος μέλος του οποίου οι αρμόδιες αρχές, μετά τη μη σύναψη συμβάσεως δημοσίων έργων κατά την ανοικτή διαδικασία λόγω της καθυστερήσεως που προκάλεσε η άρνηση ενός φορέα να δώσει την έγκρισή του για τα αρχικώς προβλεπόμενα σχέδια έργων, αναθέτουν τμήμα της συμβάσεως ακολουθώντας τη διαδικασία με διαπραγμάτευση, χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκηρύξεως διαγωνισμού.

Μεταφορά μαθητών...Με δεδομένα τα ανωτέρω, σε συνδυασμό και με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο διαπιστώνει τις εξής πλημμέλειες:α) Με την αναβλητική πράξη του Κλιμακίου τούτου (51/2011) ζητήθηκε να προσκομιστούν τα στοιχεία, από τα οποία να προκύπτει ο τρόπος υπολογισμού κάθε δρομολογίου, που περιλαμβάνεται στα Παραρτήματα της διακήρυξης και των διαπραγματεύσεων, αρχικών και τροποποιημένων, με αναφορά όλων των επιμέρους κριτηρίων. Στο 12725/4058/11.4.2011 έγγραφο της Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Διοικητικού - Οικονομικού της Περιφέρειας ....  αναφέρεται ότι ο υπολογισμός των δρομολογίων έγινε με βάση τον μαθηματικό τύπο της ΙΒ/6071/26.8.1998 (ΦΕΚ 932 Β΄) κοινής υπουργικής απόφασης, όπως, άλλωστε, αυτό αναφέρεται και στο άρθρο 7 της διακήρυξης. Περαιτέρω, προβαίνει σε κάποιες διευκρινίσεις, όπως ότι για τα λεωφορεία για το συντελεστή βατότητας χρησιμοποιούν το 1,75 και ότι το Θ δεν υπερβαίνει το 15, χωρίς όμως να προσκομίζουν πίνακα από τον οποίο να προκύπτει ο υπολογισμός κάθε δρομολογίου ξεχωριστά, με την εφαρμογή του μαθηματικού τύπου, ώστε να μπορεί το Κλιμάκιο να κρίνει αν υπάρχει υπέρβαση ή όχι του ορίου, που τίθεται από την ως άνω Κ.Υ.Α.

β). Στο Τεύχος Διακηρύξεων Δημοσίων Συμβάσεων και στον Ημερήσιο Τύπο, αναγράφεται ως καταληκτική ημερομηνία κατάθεσης των προσφορών του ανοικτού διαγωνισμού η 7.9.2010, ενώ στην προκήρυξη που απεστάλη στην Ε.Ε.Ε.Ε, αναφέρεται η 8.9.2010 ως καταληκτική ημερομηνία κατάθεσης των προσφορών. Ενόψει όμως του γεγονότος ότι καμμία προσφορά δεν απορρίφθηκε για το λόγο ότι κατατέθηκε στις 8.9.2010, θεωρούμε ότι η πλημμέλεια αυτή, δεν είναι στη συγκεκριμένη περίπτωση ουσιώδης.

γ). Σύμφωνα με το άρθρο 32 παρ. 8 του π.δ/τος 60/2007, η σύντμηση των προθεσμιών της δημοσίευσης της προκήρυξης του διαγωνισμού στην Ε.Ε.Ε.Ε. επιτρέπεται όταν δικαιολογείται από λόγους κατεπείγοντος, τους οποίους θα πρέπει να επικαλείται και να αποδεικνύει ο φορέας που διενεργεί τον διαγωνισμό. Στην προκειμένη περίπτωση, η Νομαρχιακή Επιτροπή Ανθρωπίνων Πόρων με την 120/2010 πράξη της αποφάσισε την προσφυγή στο άρθρο 32 παρ. 8 του πιο πάνω π.δ/τος, αναφέροντας επί λέξει ότι: «(Ομόφωνα Αποφάσισαν: α) (…)) δ) την σύντμηση της προθεσμίας παραλαβής των αιτήσεων συμμετοχής (…) λόγω του κατεπείγοντος (σχετικό το αριθμ. πρωτ. 55242/2.11.2010 εξαιρετικώς επείγον έγγραφο του Υπουργείου Εσωτερικών Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης)», χωρίς όμως να αναλύει σε τι συνίσταται το κατεπείγον αυτό. Συνεπώς, η ως άνω απόφαση, με το περιεχόμενο αυτό, δεν περιλαμβάνει καμία αιτιολογία ως προς την ύπαρξη λόγων επειγόντων, που καθιστούν αδύνατη την τήρηση των προθεσμιών, ενώ μόνη η επίκληση του πιο πάνω εγγράφου του Υπουργείου, στο οποίο απλώς επισημαίνεται ότι οι Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις θα πρέπει να έχουν ολοκληρώσει την κατακύρωση στο μειοδότη το αργότερο μέχρι την 1.1.2011, αφού μετέπειτα η σχετική αρμοδιότητα παρέχεται στους Ο.Τ.Α., δε συνιστά νόμιμη και επαρκή αιτιολογία. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, στην υπό έλεγχο σύμβαση δεν έχουν τηρηθεί ούτε οι συντετμημένες προθεσμίες των 10 ημέρων. Συγκεκριμένα, η δημοσίευση της προκήρυξης έγινε στις 6.12.2010 και συνεπώς η προθεσμία, που άρχισε να τρέχει στις 7.12.2010, συμπληρώθηκε στις 16.12.2010, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στην μείζονα σκέψη της παρούσας (σκέψη V). Συνεπώς η καταληκτική ημερομηνία παραλαβής των προσφορών θα έπρεπε να έχει οριστεί το νωρίτερο στις 17.12.2010, ενώ, όπως προκύπτει από την πρόσκληση ενδιαφέροντος, τόσο η καταληκτική ημερομηνία παραλαβής των προσφορών (15.12.2010) όσο και ο έλεγχος των δικαιολογητικών (16.12.2010) ορίζονται σε ημερομηνία πριν από τη συμπλήρωση της 10ήμερης προθεσμίας.Ενόψει των ανωτέρω ουσιωδών πλημμελειών, το Κλιμάκιο αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο τεσσάρων (4) σχεδίων συμβάσεων με αντικείμενο τη μεταφορά των μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης .... για το σχολικό έτος 2010-2011

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΑΘΗΤΩΝ:Με δεδομένα αυτά και λαμβανομένου υπόψη ότι κατά της ελεγχόμενης φάσης της διαδικασίας του διαγωνισμού δεν έχουν ασκηθεί ενστάσεις ή άλλα ένδικα μέσα .., το Κλιμάκιο κρίνει ότι, από τον έλεγχο των υποβληθέντων σε αυτό στοιχείων, δεν διαπιστώθηκαν νομικές πλημμέλειες στη διαδικασία ανάθεσης της μεταφορά των μαθητών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του Νομού...........για το χρονικό διάστημα από 1.1.2009 έως 30.6.2009, μέχρι και την ως άνω έγκριση του αποτελέσματος του υπό κρίση διαγωνισμού. Συναφώς, πρέπει να υπομνησθεί ότι οι επόμενες φάσεις της διαδικασίας για τη σύναψη των οικείων συμβάσεων .., καθώς και τα σχέδια σύμβασης, πριν την υπογραφή τους, πρέπει να διαβιβαστούν για έλεγχο νομιμότητας στο Ελεγκτικό Συνέδριο. 

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΑΘΗΤΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει των όσων αναφέρονται στην 159/2008 πράξη του VI Τμήματος, το Κλιμάκιο κρίνει ότι αφενός ο καθορισμός των τιμών των προβλεπομένων δρομολογίων στην οικεία διακήρυξη καθ’ υπέρβαση της μέγιστης ημερήσιας αποζημίωσης που ορίζεται στην παρ. 9 του άρθρου 1 της ΙΒ/6071/26.8.1998 Κ.Υ.Α., αφ’ ετέρου ο όρος της ως άνω διακήρυξης περί δυνατότητας μονομερούς παράτασης των συμβάσεων για τρεις (3) μήνες, ο οποίος δεν περιελήφθη στο περιεχόμενο της περίληψης της διακήρυξης που απεστάλη προς δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ούτε σ’ αυτές που δημοσιεύθηκαν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και στον ελληνικό τύπο, δεν είναι σύννομοι, πλην, όμως, για την ταυτότητα της κρίσεως, πρέπει να γίνει δεκτό ότι καθίστανται δικαιολογημένοι για τους λόγους που αναφέρονται στην ανωτέρω πράξη του VI Τμήματος.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων σχεδίων συμβάσεων.