Μερική Ανάκληση της αριθμ. ΔΟ/0/28/2/Φ.1332/2008 (ΦΕΚ Β΄ 668/2008) κοινής υπουργικής απόφασης «Εκχώρηση και μεταβίβαση αρμοδιοτήτων στην Εταιρεία με την επωνυμία «Εγνατία Οδός Ανώνυμη Εταιρεία» που αφορούν στη διαχείριση δημόσιων έργων με συμβάσεις παραχώρησης.

Ίδρυση Εταιρείας έργων υποδομής με την επωνυμία <Εγνατία οδός Ανώνυμη Εταιρία>.

Για να εξετάσει, σε συμμόρφωση η οποία διατάχθηκε με την υπ’ αρ. Ν64/2021 Απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Πατρών, η οποία εκδόθηκε επί της ΑΝΜ 64/28.07.2021 αίτησης αναστολής της ένωσης οικονομικών φορέων με την επωνυμία «…» - «… με δ.τ. “…”» (εφεξής η «προσφεύγουσα») που αποτελείται από: 1. Την ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «…» και τον διακριτικό τίτλο «….», που εδρεύει στ… …, οδός …, αρ. …, όπως εκπροσωπείται νόμιμα και β) Την ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «… και τον διακριτικό τίτλο «….», που εδρεύει στ.. …, περιοχή …, οδός … αρ. … και …αρ. …, όπως εκπροσωπείται νόμιμα.

Εξέταση, σε συμμόρφωση με την απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Πειραιά με αριθμό 2357/2023, την προδικαστική προσφυγή με ημερομηνία 17/11/2022 και Γενικό Αριθμό Κατάθεσης (ΓΑΚ) ΕΑΔΗΣΥ 1623/18 11 2022 του οικονομικού φορέα με την επωνυμία «Ε…. Ανώνυμη Τεχνική Εταιρεία Μελετών Κατασκευών Επιχειρήσεων» και τον διακριτικό τίτλο «Ε…. ΑΕ» που εδρεύει στην …., οδός …., και εκπροσωπείται νόμιμα.

Μεταβίβαση, κατ’ άρθρα 196 παρ. 6 και 209 του ν. 4389/2016, ακινήτων στην Ανώνυμη Εταιρεία με την επωνυμία «Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου Α.Ε.» (ΕΤ.Α.Δ. Α.Ε.), σύμφωνα με την αριθμ. 86/18.06.2018 απόφαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής.

3/2021- ΦΕΚ: 4962/Β/2021:Παροχή εξουσιοδότησης προς τον Υπουργό Οικονομικών, προκειμένου να ανακαλέσει εν μέρει την υπό στοιχεία ΥΠΟΙΚ 0004586 ΕΞ 2018/ 19.06.2018 απόφασή του, με την οποία μεταβιβάσθηκαν στην ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου Α.Ε.» δέκα χιλιάδες εκατόν δέκα εννέα (10.119) ακίνητα κυριότητας του Ελληνικού Δημοσίου.

52054 ΕΞ 2019- ΦΕΚ: 1866/Β/27.5.2019 -Μερική ανάκληση της ΥΠΟΙΚ 0004586 ΕΞ 2018/19.06.2018 απόφασης του Υπουργού Οικονομικών (Β΄2320).

Εάν, με βάση το άρθρο 15 παρ. 3α της από 2.2.2018 Σύμβασης Παραχώρησης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της εταιρείας με την επωνυμία «Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης Ανώνυμη Εταιρεία» (ΟΛΘ Α.Ε.), στα «Ενοποιημένα Έσοδα» της εταιρείας αυτής, που αποτελούν τη βάση υπολογισμού του καταβλητέου στο Ελληνικό Δημόσιο Ανταλλάγματος Παραχώρησης, περιλαμβάνονται, εκτός από τα έσοδα που προέρχονται από τις συνήθεις δραστηριότητες της εταιρείας, και τα ακόλουθα: α) ασυνήθη έσοδα, δηλαδή έσοδα που δεν προέρχονται από τις συνήθεις δραστηριότητές της, β) έσοδα τα οποία προέρχονται από τη χρηματοοικονομική διαχείριση στην οποία αυτή προβαίνει και γ) έσοδα τα οποία προέρχονται από αναστροφή ζημίας που είχε καταγραφεί τα προηγούμενα έτη από την επιμέτρηση της αξίας των περιουσιακών στοιχείων της ή από αναστροφή αχρησιμοποίητων προβλέψεων που είχαν σχηματιστεί στο παρελθόν, όπως προβλέπεται στα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα.(...)Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 15 παρ. 3α της από 2.2.2018 Σύμβασης Παραχώρησης που κυρώθηκε με τον ν. 4522/2018, στα (Ενοποιημένα) έσοδα της εταιρείας ΟΛΘ Α.Ε., που αποτελούν τη βάση υπολογισμού του καταβλητέου από αυτήν στο Ελληνικό Δημόσιο ετήσιου Ανταλλάγματος Παραχώρησης, περιλαμβάνονται και α) τα ασυνήθη έσοδα, δηλαδή έσοδα που δεν προέρχονται από τις συνήθεις δραστηριότητές της, β) τα έσοδα τα οποία προέρχονται από τη χρηματοοικονομική διαχείριση στην οποία αυτή προβαίνει, καθώς και γ) τα έσοδα τα οποία προέρχονται από αναστροφή ζημίας που είχε καταγραφεί τα προηγούμενα έτη από την απομείωση της αξίας πάγιων περιουσιακών στοιχείων της και από αναστροφή αχρησιμοποίητων προβλέψεων που είχαν σχηματιστεί στο παρελθόν (ομόφωνα).

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ: Ερώτημα σχετικά α) με την νομιμότητα ανάθεσης του έργου «Πύργοι Απομακρυσμένου Ελέγχου για τα ελληνικά περιφερειακά αεροδρόμια», ως τροποποιητικής / συμπληρωματικής σύμβασης στην Παραχωρησιούχο ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «FRAPORT ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Β ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», αντί της ανάθεσής του ως ξεχωριστού κατασκευαστικού έργου του Δημοσίου και περαιτέρω των νομίμων προϋποθέσεων που πρέπει να συντρέχουν σε μια τέτοια περίπτωση, β) σε περίπτωση καταφατικής απάντησης στο ως άνω ερώτημα, εάν απαιτείται προληπτικός έλεγχος νομιμότητας της τροποποιητικής σύμβασης από το Ελεγκτικό Συνέδριο και τέλος γ) αν απαιτείται η κύρωση της Συμπληρωματικής (τροποποιητικής) Συμφωνίας με νόμο. (...) α) Από τις κυρωθείσες με το ν. 4389/2016 Συμβάσεις Παραχώρησης (Σ.Π.) μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου, του ΤΑΙΠΕΔ ΑΕ και αφενός της α.ε. με την επωνυμία «FRAPORT ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Α ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» και αφετέρου της α.ε. με την επωνυμία «FRAPORT ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Β ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» (Παραχωρησιούχοι) προβλέπεται η δυνατότητα για την ανάθεση της εκτέλεσης του ως άνω έργου στην Παραχωρησιούχο ανώνυμη εταιρεία, ως τροποποιητικής (συμπληρωματικής) σύμβασης, ενώ προκύπτει επίσης ότι τεκμηριώνεται η συνδρομή των προϋποθέσεων που προβλέπονται στο άρθρο 51 του Ν. 4413/2016 (ομόφωνα). β) Η συμπληρωματική σύμβαση που θα συναφθεί με βάση τη διαδικασία του Παραρτήματος 19 της Σ.Π. απαιτείται να υποβληθεί στο Ελεγκτικό Συνέδριο για τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας (ομόφωνα). γ) Κατά το άρθρο 50 της Σ.Π. δεν απαιτείται η κύρωση της Συμπληρωματικής Συμφωνίας με νόμο (κατά πλειοψηφία).

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:..Επειδή, σύμφωνα με τις διατάξεις που αναφέρονται στη σκέψη 3, οι οποίες είναι σαφείς και καταλαμβάνουν την ένδικη περίπτωση, μετά τη θέση σε ισχύ του άρθρου 15 παρ. 2 του Ν. 3212/2003, δεν παρέχεται πλέον στον ανάδοχο η δυνατότητα να λάβει προσαύξηση έως 5% των συμβατικών ή νόμιμα κανονιζόμενων τιμών για τις επιβαλλόμενες πρόσθετες (συμπληρωματικές) εργασίες. Οι ρυθμίσεις του νεότερου αυτού νόμου (Ν. 3212/2003), κατά το μέρος που καταλαμβάνουν συμβάσεις τρέχουσες μεν, για τις οποίες, όμως, δεν είχε, κατά το κρίσιμο χρονικό σημείο, εκδοθεί βεβαίωση περάτωσης εργασιών, και που αφορούν επιμέρους στάδια των συμβάσεων αυτών, για τα οποία εκκρεμούσαν διοικητικές διαδικασίες αμφισβητήσεων, όπως εν προκειμένω, δεν θίγουν, πάντως, το δικαίωμα του αναδόχου να αμείβεται για την εκτέλεση των επιβαλλόμενων, για τεχνικούς λόγους, συμπληρωματικών εργασιών. Άλλωστε, η επίμαχη προσαύξηση 5% δεν προβλεπόταν ως υποχρεωτικό δικαίωμα του αναδόχου αλλά η χορήγησή της ήταν δυνητική, συναρτώμενη με τη συνδρομή και απόδειξη ειδικών προϋποθέσεων. Ως εκ τούτου, οι νεότερες αυτές διατάξεις δεν παρίστανται αντίθετες προς την αρχή της προστατευόμενης εμπιστοσύνης. Η περαιτέρω δε αμφισβήτηση της ουσιαστικής εκτίμησης του νομοθέτη ως προς τις τεθέντα από αυτόν όρια της ως άνω αμοιβής του αναδόχου, είναι απορριπτέα ως απαράδεκτη. Επομένως, το Διοικητικό Εφετείο ορθώς εφάρμοσε τις ως άνω διατάξεις και είναι απορριπτέα ως αβάσιμα τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα από την αναιρεσείουσα εταιρεία.

Τρόπος συμμόρφωσης (πράξεις – παραλείψεις) της Διοίκησης σε ακυρωτικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας και έκταση της υποχρέωσης συμμόρφωσής της στο ακυρωτικό αποτέλεσμα των αποφάσεων αυτών που αφορούν μεταβίβαση ακινήτων του Δημοσίου στην ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου ΑΕ».(...)α) Η Διοίκηση, στο πλαίσιο συμμόρφωσης προς τις ακυρωτικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας με αριθμ. 928-934/2020, οφείλει να μεριμνήσει για την εκ νέου μεταβίβαση των ακινήτων που αυτές αφορούν στο Δημόσιο, χωρίς αντάλλαγμα, σύμφωνα με το άρθρο 196 παρ. 10 του ν.4389/2016, με αντίστοιχη καταχώριση στο αρμόδιο κτηματολόγιο ή υποθηκοφυλακείο, κατά περίπτωση. Σε περίπτωση δε έκδοσης νέων διοικητικών πράξεων από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής και τον Υπουργό Οικονομικών, κατά τη διάταξη του άρθρου 196 παρ. 6 του ν. 4389/2016, θα πρέπει να ακολουθηθεί η διαγραφείσα στις παραπάνω αποφάσεις του ΣτΕ διαδικασία μεταβίβασης, ώστε να μη φέρουν τη διαπιστωθείσα από το ΣτΕ νομική πλημμέλεια. Οι ακυρωτικές αποφάσεις με αριθμ. 927 και 1013/2020, εκ της νομικής τους φύσης, δεν δημιουργούν υποχρέωση συμμόρφωσης (ομόφωνα). β) Οι με αριθμό 86/18.6.2018 και 0004586ΕΞ/2018/19.6.2018 αποφάσεις του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής (ΚΥ.Σ.ΟΙ.Π.) και του Υπουργού Οικονομικών, κατά το μέρος που ισχύουν μετά τις μερικές ανακλήσεις τους, πρέπει να ανακληθούν ως προς τις λοιπές σωρευόμενες όμοιες και μη ακυρωθείσες πράξεις, ακολούθως δε η Διοίκηση πρέπει να μεριμνήσει για την εκ νέου μεταβίβαση των ακινήτων αυτών στο Δημόσιο, χωρίς αντάλλαγμα, κατά το άρθρο 196 παρ.10 του ν. 4389/2016, με αντίστοιχη καταχώριση στο αρμόδιο κτηματολόγιο ή υποθηκοφυλακείο, κατά περίπτωση (κατά πλειοψηφία). γ) Οι με αριθμό 91/17.1.2019 και 100/3.5.2019 εξουσιοδοτικές αποφάσεις του ΚΥ.Σ.ΟΙ.Π. καθώς και οι αντίστοιχες με αριθμό 0000548ΕΞ/21.1.2019 και 52054/27.5.2019 μερικά ανακλητικές αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών είναι σύννομες και παράγουν όλα τα αποτελέσματά τους (ομόφωνα).

Το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι το Τμήμα παρέθεσε επαρκή και συγκεκριμένα στοιχεία, προκειμένου να συναγάγει ότι η ελεγχόμενη σύμβαση παράτασης της παραχώρησης παρουσιάζει βέβαιο διασυνοριακό ενδιαφέρον. Το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι με την προσβαλλόμενη απόφαση παρατέθηκαν επαρκώς τα στοιχεία εκείνα, από τα οποία προκύπτει ότι μεταβάλλεται η οικονομική ισορροπία της αρχικής σύμβασης παραχώρησης υπέρ της παραχωρησιούχου και ήδη παρεμβαίνουσας. Η ελεγχόμενη δωδεκαετής παράταση της σύμβασης παραχώρησης εκμετάλλευσης τριών καταστημάτων πώλησης τουριστικών ειδών κατ’ επίκληση της διάταξης του άρθρου 43 του ν. 4933/2022, ως μη εμπίπτουσα σε κάποια από τις επιτρεπτές κατ’ άρθρο 51 του ν. 4413/2016 περιπτώσεις τροποποίησης σύμβασης παραχώρησης, για τις οποίες δεν απαιτείται η τήρηση νέας διαδικασίας ανάθεσης της σύμβασης, έρχεται σε αντίθεση με τις απορρέουσες από το δίκαιο της Ένωσης αρχές της ίσης μεταχείρισης, της διαφάνειας και του ανόθευτου ανταγωνισμού, και συνεπώς είναι μη νόμιμη, όπως ορθά έγινε δεκτό με την προσβαλλόμενη απόφαση (πρβλ. ΔΕΕ απόφ. της 13.1.2005, Επιτροπή κατά Ισπανίας, C- 84/03, σκέψη 48, ΕλΣυν Μείζ. Ολ. 551/2023,σκέψη 9).Το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν τίθεται ζήτημα προδικαστικής παραπομπής στο ΔΕΕ των Απόφαση 1655/2023 της Ολομελείας ερωτημάτων που η προσφεύγουσα διατύπωσε στο υπόμνημα της προσφυγής.Σε κάθε περίπτωση, η διαπιστωθείσα εν προκειμένω νομική πλημμέλεια παρίσταται ουσιώδης, καθώς παραβιάζονται οι απορρέουσες από το δίκαιο της Ένωσης αρχές της ίσης μεταχείρισης, της διαφάνειας και του ανόθευτου ανταγωνισμού, ενώ και το οικείο κανονιστικό πλαίσιο και η επ’ αυτού νομολογία ως προς τις περιπτώσεις ουσιώδους τροποποίησης δημόσιας σύμβασης παραχώρησης είναι σαφείς (πρβλ. ΕλΣυν Ολ. 1306, 182/2022, πρώην Τμ. Μείζ. Επταμ. Συνθ. 1264/2019
Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «…Μονομετοχική Ανώνυμη Εταιρεία» .. Α.Ε.) και της «Κοινωνίας Κληρονόμων του Θεόφιλου Καταλειφού του Γεωργίου» για την «παράταση» της παραχώρησης υπηρεσιών υποστήριξης της λειτουργίας τριών (3) καταστημάτων πώλησης τουριστικών ειδών στην ευρύτερη περιοχή της Κοιλάδας Πεταλούδων Ρόδου.Η ανωτέρω Απόφαση δεν αναθεωρεί την Απόφαση 1167/2023 του Εβδόμου Τμήματος.Η ανωτέρω Απόφαση δεν ανακαλεί την Πράξη του αρμοδίου Επιτρόπου.