Καθορισμός του τρόπου και της διαδικασίας είσπραξης του υπέρ του Οργανισμού Κτηματολογίου και Χαρ­τογραφήσεων Ελλάδος (Ο.Κ.Χ.Ε.) πάγιου ανταποδοτι­κού τέλους κτηματογράφησης της παρ. 2 του άρθρου 18 του ν. 3212/2003 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με την παρ. 2 του άρθρου 10 του ν. 3841/2006.

Εκτέλεση έργου - αποπεράτωση εθνικής οδού...Επειδή, προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη πράξη είναι μη νόμιμη, διότι, κατά παράβαση των συνδυασμένων διατάξεων των άρθρων 23 παρ. 2, 3 και 4 του Π.Δ. 609/1985, 30 παρ. 5 εδ. 1 του Π.Δ. 23/1993, 1 παρ. 5α εδ. 1-3 του Ν. 2229/1994 και δέκατου τρίτου παρ. 4 του Ν. 2338/1995, εκδόθηκε μετά τη λήξη του χρόνου δεσμευτικότητα της προσφοράς της αιτούσης. Ο λόγος είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, διότι η προβλεπόμενη από τη διάταξη του άρθρου 4 παρ. 6 του Ν. 1418/1984, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 1 παρ. 4 και 5 του Ν. 2229/1994 και το άρθρο δέκατο τρίτο παρ. 4 του Ν. 2338/1995, κατάπτωση, ως ειδικής ποινικής ρήτρας, ποσοστού της εγγυητικής επιστολής συμμετοχής, ουδόλως επιβάλλεται να ενεργείται εντός του οριζόμενου, σύμφωνα με το άρθρο 23 παρ. 2 του Π.Δ. 609/1985, χρόνου ισχύος της υποβληθείσης προσφοράς (ΣτΕ 966/1998 Ολομ.).Επειδή, προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη πράξη είναι μη νόμιμη, διότι, κατά παράβαση του άρθρου 30 παρ. 5 εδ. τρίτο του Π.Δ. 23/1993 (άρθρ. 30 παρ. 4 εδ. τρίτο της Οδηγίας 93/37/ΕΟΚ) η Αναθέτουσα Αρχή παρέλειψε να γνωστοποιήσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την απόρριψη της προσφοράς της αιτούσης ως υπερβολικά χαμηλής. Ο λόγος αυτός, ανεξαρτήτως αν μπορεί να θεωρηθεί ως προβαλλόμενος μετ’ εννόμου συμφέροντος, είναι εν πάση περιπτώσει απορριπτέος, διότι η τυχόν παράλειψη ενημέρωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν επηρεάζει τη νομιμότητα του αποκλεισμού εργοληπτικής επιχείρησης από διαγωνισμό, λόγω υποβολής μη δικαιολογημένης, υπερβολικά χαμηλής προσφοράς.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ- ΥΠΕΡΗΜΕΡΙΑ: Επειδή, στην παράγραφο 2 του άρθρου 7 του ίδιου νόμου (Ν. 1418/1984) προβλέπονται τα εξής: Αν ο κύριος του έργου καταστεί υπερήμερος ως προς την εκπλήρωση των συμβατικών του υποχρεώσεων, ο ανάδοχος δικαιούται να ζητήσει αποζημίωση μόνο για τις θετικές του ζημίες που προκαλούνται μετά την επίδοση από αυτόν σχετικής έγγραφης όχλησης. Από τις προεκτιθέμενες διατάξεις συνάγεται με σαφήνεια ότι το θέμα της αποζημίωσης του αναδόχου δημόσιου έργου, λόγω υπερημερίας του κυρίου του έργου, ρυθμίζεται ειδικά στην παράγραφο 2 του άρθρου 7 του ν. 1418/1984. Συνεπώς, δεν υπάρχει περιθώριο εφαρμογής κανόνων ενοχικού δικαίου, που προβλέπονται στον ΑΚ για το ίδιο θέμα. Σύμφωνα λοιπόν με τη διάταξη της παραγράφου αυτής, δεν είναι παραδεκτή η αίτηση αποζημίωσης του αναδόχου που επικαλείται υπερημερία του κυρίου του έργου, αν ο ανάδοχος δεν έχει προηγουμένως υποβάλει σχετική όχληση στον τελευταίο. Και περαιτέρω, όταν, αργότερα ο εργολήπτης ασκήσει το αποζημιωτικό του δικαίωμα αυτό, στη σχετική αίτησή του μπορεί να περιλάβει παραδεκτώς μόνο τις θετικές ζημίες του, οι οποίες προκλήθηκαν μετά την υποβολή της όχλησης αυτής.

Διοικητική σύμβαση - Δημόσια έργα -. Προθεσμία εκτέλεσης του έργου. Τμηματικές και συνολική προθεσμίες. Περιστατικά. Επειδή, η υπέρβαση της συμβατικής προθεσμίας περάτωσης του έργου έχει μεν ως συνέπεια την κατάπτωση σε βάρος του αναδόχου και υπέρ του κυρίου του έργου της προβλεπόμενης, από τις παραπάνω διατάξεις ποινικής ρήτρας, υπό την τασσόμενη όμως από τις διατάξεις αυτές αναγκαία προϋπόθεση της συνδρομής αποκλειστικής για την υπέρβαση υπαιτιότητας του αναδόχου του έργου. Επομένως, εφόσον με την προαναφερόμενη πράξη του  εγκρίθηκε η παράταση της προθεσμίας περάτωσης του έργου .., για την έγκριση της οποίας απαιτείται από τις εφαρμοστέες στην κρινόμενη περίπτωση διατάξεις η έλλειψη αποκλειστικής υπαιτιότητας του αναδόχου, έπεται, ότι δεν θεμελιώνεται υπαιτιότητα αυτού (αναδόχου) για το ανεκτέλεστο κατά τη λήξη της συμβατικής προθεσμίας τμήμα των συμβατικών υποχρεώσεών του σχετικά με το επίμαχο έργο, ..και, κατά συνέπεια, μη νόμιμα επιβλήθηκε σε βάρος του η αμφισβητούμενη ποινική ρήτρα. Για το λόγο δε αυτό, βάσιμα προβαλλόμενο, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη προσφυγή..

Δημόσια έργα:..Η κρίση της προσβαλλομένης αποφάσεως, ότι για την καταβολή αποζημιώσεως στον ανάδοχο λόγω διαλύσεως της εργολαβίας χωρίς δική του υπαιτιότητα πρέπει προηγουμένως να έχει χωρήσει η τήρηση της διαδικασίας παραλαβής του έργου και ο καθορισμός της αποζημιώσεως με απόφαση της Προϊσταμένης Αρχής, είναι ορθή, σύμφωνα με τα εκτεθέντα στην προηγούμενη σκέψη, ανεξαρτήτως αν στην προκειμένη περίπτωση, λόγω μη εκτελέσεως εργασιών και λόγω ελλείψεως υλικών και εγκαταστάσεων του αναδόχου, ήταν αναγκαία ή όχι η σύνταξη τελικής επιμετρήσεως. Συνεπώς, τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση είναι απορριπτέα ως αβάσιμα. Ειδικότερα, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος ο λόγος αναιρέσεως, με τον οποίο προβάλλεται ότι στην περίπτωση που η σύμβαση διαλύεται πριν αρχίσει η εκτέλεση των εργασιών κατασκευής του έργου, η διαδικασία παραλαβής παραλείπεται ως άνευ αντικειμένου και ο καθορισμός της αποζημιώσεως του αναδόχου διενεργείται απ’ ευθείας από την προϊσταμένη αρχή, η οποία είναι η μόνη που διαθέτει την αποφασιστική αρμοδιότητα επί του ζητήματος αυτού. Περαιτέρω, ο λόγος αναιρέσεως, με τον οποίο προβάλλεται ότι το άρθρο 50 του π.δ/τος 609/1985 είναι εφαρμοστέο μόνον στην περίπτωση που η διάλυση της συμβάσεως οφείλεται σε υπαιτιότητα του κυρίου του έργου ή του φορέα κατασκευής του και όχι στην περίπτωση που η σύμβαση διαλύεται με πρωτοβουλία απλώς του φορέα κατασκευής του έργου, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, διότι η ανωτέρω διάταξη είναι εφαρμοστέα σε κάθε περίπτωση που η διάλυση της συμβάσεως δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα του αναδόχου. Τέλος, προβάλλεται ότι η διάταξη του ανωτέρω άρθρου 50 του π.δ/τος 609/1985, ερμηνευόμενη ως έχουσα την έννοια ότι προς καθορισμό της καταβλητέας στον ανάδοχο αποζημιώσεως απαιτείται η προηγούμενη τήρηση της διαδικασίας παραλαβής και στην περίπτωση που η διάλυση συντελέσθηκε πριν καν ξεκινήσουν οι εργασίες εκτελέσεως του έργου, είναι ανίσχυρη ως εκδοθείσα καθ’ υπέρβαση της παρασχεθείσης με τον ν. 1418/1984 σχετικής εξουσιοδοτήσεως, δοθέντος ότι η παρ. 3 του άρθρου 9 του εν λόγω νόμου προσδιορίζει αναλυτικώς το περιεχόμενο και τον τρόπο υπολογισμού της ως άνω αποζημιώσεως, ώστε δεν υπήρχε ανάγκη περαιτέρω εξειδικεύσεως της θεσπιζομένης με την λόγω διάταξη ρυθμίσεως με κανονιστική πράξη. Ο λόγος αυτός αναιρέσεως είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, διότι η ανωτέρω διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 9 του ν. 1418/1984 θεσπίζει τις ουσιαστικές προϋποθέσεις για τον καθορισμό της αποζημιώσεως του αναδόχου σε περίπτωση διαλύσεως της συμβάσεως χωρίς δική του υπαιτιότητα και δεν αποκλείει την θέσπιση της διαδικασίας για τον καθορισμό αυτής με προεδρικό διάταγμα κατ’ εξουσιοδότηση της διατάξεως του άρθρου 18 παρ. 2 του ίδιου νόμου.

Εκτέλεση έργου.:Υπό τα δεδομένα αυτά και ενόψει όσων έχουν ήδη εκτεθεί ανωτέρω, το ζήτημα της υπάρξεως ή μη υποχρεώσεως της αναδόχου περί καταβολής της επιδίκου κρατήσεως ετέθη το πρώτον κατά τη σύνταξη του προμνησθέντος συγκριτικού πίνακος, στον οποίο δεν περιελήφθη ειδική πρόβλεψη περί αποδόσεως στην ανάδοχο της ήδη καταβληθείσης υπ’ αυτής κρατήσεως. Η τελευταία αυτή κράτηση, επιβληθείσα επί του εργολαβικού ανταλλάγματος, μετά τη σύναψη της οικείας συμβάσεως, επέφερε, κατ’ ανάγκην, εκ των υστέρων μεταβολή του ύψους του, μεταβολή, δηλαδή, η οποία, κατά τα ήδη εκτεθέντα, αποτελεί περιεχόμενο του συγκριτικού πίνακος. Με την παράλειψη δε αυτή, η οποία επιβεβαιώθηκε διά της εκδόσεως της απορριπτικής της ενστάσεως της αναδόχου αποφάσεως, με την οποία ενεκρίθη ο οικείος συγκριτικός πίνακας και το συνοδεύον αυτόν πρωτόκολλο, εξεδηλώθη για πρώτη φορά η βούληση της Διοικήσεως περί επιβολής της κρατήσεως του άρθρου 27 παρ. 34 του ν. 2166/1993. Αντιθέτως, με τους προγενεστέρους του συγκριτικού πίνακος λογαριασμούς, στους οποίους δεν περιελήφθη πρόβλεψη περί καταβολής της επιδίκου κρατήσεως, ουδόλως εξεδηλώθη ρητή βούληση της Διοικήσεως περί επιβαρύνσεως της αναδόχου με την ως άνω κράτηση και, ως εκ τούτου, η τελευταία δεν ηδύνατο να στραφεί κατά των εγκριτικών των λογαριασμών της πράξεων, οι οποίοι, κατά το μέρος αυτό, ουδεμία πλημμέλεια είχαν. Εξάλλου, η ανάδοχος ούτε επ’ ευκαιρία της εξοφλήσεως των λογαριασμών αυτών ηδύνατο να θέσει ζήτημα αποδόσεως των ποσών, τα οποία αντιστοιχούσαν στην εν λόγω κράτηση, δεδομένου ότι, κατά τη διαδικασία πιστοποιήσεώς τους, δεν εξεδόθη πράξη, της αρμοδίας υπηρεσίας περί επιβολής της επιδίκου κρατήσεως εις βάρος της, όλοι δε οι περί του αντιθέτου προβαλλόμενοι εκ μέρους του αναιρεσείοντος Δημοσίου λόγοι είναι απορριπτέοι ως απαράδεκτοι διότι πλήσσουν την αναιρετικώς ανέλεγκτο περί των πραγμάτων κρίση του δικαστηρίου της ουσίας, δεδομένου ότι ερείδονται επί πραγματικού, το οποίο δεν εδέχθη το δικάσαν δικαστήριο. Εκ μόνης δε της καταβολής της κρατήσεως αυτής εκ μέρους της αναιρεσιβλήτου δεν δύναται να συναχθεί ότι η τελευταία απεδέχθη ότι εβαρύνετο, τελικώς, με την εν λόγω κράτηση. Επομένως, ορθώς η αναιρεσίβλητος εστράφη κατά του συγκριτικού πίνακος, ο οποίος, κατά το μέρος, το οποίο δεν προέβλεψε την απόδοση σε αυτήν της ήδη καταβληθείσης κρατήσεως, απετέλεσε την μόνη βλαπτική των εννόμων συμφερόντων της αναδόχου πράξη, παραδεκτώς δε, εν συνεχεία, προσέφυγε η τελευταία ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, μετά την τήρηση της προβλεπομένης εκ του νόμου διοικητικής διαδικασίας επιλύσεως της συγκεκριμένης διαφοράς, η οποία, όπως έχει ήδη εκτεθεί, δεν ετελεσφόρησε.(..)η κρινομένη αίτηση είναι απορριπτέα εν τω συνόλω της.

Αποζημίωση ζημιών από ανωτέρα βία(..) ζητείται παραδεκτώς η αναίρεση της υπ’ αριθμ. 85/2004 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Ιωαννίνων, με την οποία, έγινε δεκτή προσφυγή της αναιρεσίβλητης εταιρείας, αναδόχου του έργου «Αξιοποίηση Κάμπου Ρίζιανης-Κορύτιανης Ν. ...», επί διαφοράς που ανέκυψε κατά την εκτέλεση του έργου αυτού, και ειδικότερα, από την απόρριψη ενστάσεως κι αιτήσεως θεραπείας κατά του πρωτοκόλλου διαπίστωσης ζημιών από ανωτέρα βία(..) Το Διοικητικό Εφετείο, με την αναιρεσιβαλλομένη απόφαση, έκανε δεκτό ότι η διάταξη του άρθρ. 4 παρ. 11 του ν. 1418/1984, ανεξαρτήτως του αν καταλαμβάνει και την περίπτωση της ασφάλειας του έργου λόγω βλαβών αυτού από ανωτέρα βία, πάντως, δεν έχει καταστεί ακόμα ενεργή, εξ αυτού δε συνάγεται ότι, κατά την έννοια των προαναφερθεισών διατάξεων του ν. 1418/1984 και του π.δ. 609/1985, σε περίπτωση κατά την οποία προκληθούν στο έργο ή τις εγκαταστάσεις αυτού βλάβες από ανωτέρα βία, υπόχρεος για την αποζημίωση είναι ο κύριος του έργου και συνεπώς, όρος της εργολαβικής συμβάσεως σύμφωνα με τον οποίο, ο ανάδοχος υποχρεούται να προβεί σε κατάρτιση συμβάσεως με ασφαλιστική εταιρία για την κάλυψη του ως άνω κινδύνου καθώς και η κατάρτιση τέτοιας συμβάσεως, κατ’ αποδοχή του όρου αυτού, δεν μπορούν ν΄αντιταχθούν και να κατισχύσουν έναντι της ως άνω θεσπιζόμενης από τις διατάξεις του νόμου υποχρεώσεως του κυρίου του έργου προς αποζημίωση του αναδόχου σε περίπτωση επελεύσεως ζημιών στο έργο ή τις εγκαταστάσεις αυτού από την ως άνω αιτία. Με βάση δε τις παραδοχές αυτές, έκανε δεκτή την προσφυγή της αναιρεσίβλητης εταιρείας.

5. Επειδή, κρίση αυτή της αναιρεσιβαλλομένης δεν είναι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα, ορθή, διότι ανεξαρτήτως του ζητήματος αν η διάταξη του άρθρου 4 παρ. 11 του Ν. 1418/89 δεν έχει εισέτι ενεργοποιηθεί λόγω της μη εκδόσεως του προβλεπομένου προεδρικού διατάγματος, η συμβατικώς αναληφθείσα υποχρέωση του αναδόχου να καταρτίσει ασφαλιστική σύμβαση για να καλυφθεί η περίπτωση ζημιών του έργου λόγω ανωτέρας βίας, είναι ισχυρή με αποτέλεσμα να δύναται να του αντιταχθεί σε περίπτωση ζημίας του έργου που προήλθε από γεγονός συνιστών ανωτέρα βία (ΣτΕ 3287/2003, 1368/2007), δεδομένου ότι δεν είναι πάντως επιτρεπτή η, εκ μέρους του, αμφισβήτηση της νομιμότητας όρου της συναφθείσης συμβάσεως (ΣτΕ 1667/2011 Ολομ.). Συνεπώς, πρέπει, για το λόγο αυτό, η προσβαλλόμενη απόφαση να αναιρεθεί, η δε υπόθεση, που χρειάζεται διευκρίνιση κατά το πραγματικό, να παραπεμφθεί στο εκδόν αυτήν δικαστήριο προς περαιτέρω κρίση.(..)Διά ταύτα..(..) Δέχεται την υπό κρίση αίτηση..(..)Αναιρεί την υπ’ αριθμ. 85/2004 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Ιωαννίνων στο οποίο και αναπέμπει την υπόθεση, κατά τα αναφερόμενα στο αιτιολογικό

ΕΡΓΑ. (..) ζητεί να ανακληθεί η 314/2009 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Ολοκλήρωση Κατασκευής Δημαρχείου» μεταξύ του αιτούντος και της εταιρείας «....». Κατόπιν διενέργειας του προβλεπόμενου προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας, το Ε΄ Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη Πράξη του έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή του ως άνω σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης για τις προαναφερόμενες εργασίες, καθόσον δεν πληρούνται οι τιθέμενες από τις προαναφερόμενες διατάξεις του άρθρου 57 του ν. 3669/2008 προϋποθέσεις, και συγκεκριμένα δεν οφείλονται σε απρόβλεπτες περιστάσεις κατά την τεχνική εκτέλεση του έργου, δηλαδή σε αιφνίδια πραγματικά περιστατικά που, αντικειμενικά, κατά τους κανόνες της ανθρώπινης εμπειρίας και λογικής, δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν....Ως προς τις εργασίες για τα ασθενή ρεύματα, η κρίση της προσβαλλόμενης Πράξης είναι ορθή και τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση ανάκλησης, απορριπτέα ως αβάσιμα. Τούτο διότι οι εργασίες αυτές, όπως περιγράφονται και στο δικόγραφο της αίτησης δεν αφορούν στη λήψη μέτρων για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και την εξοικονόμηση ενέργειας (...), αλλά στην κάλυψη επικοινωνιακών αναγκών του κτιρίου. Τέλος, απορριπτέος ως αβάσιμος, σύμφωνα με το άρθρο 1.4  του πίνακα εργασιών της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης, είναι και ο ισχυρισμός του αιτούντος, ότι η ανάγκη εκτέλεσης των εργασιών για εγκατάσταση θέρμανσης – κλιματισμού – αερισμού, οφειλόταν σε απρόβλεπτες περιστάσεις, δηλαδή στην ανάγκη μεταβολής του χώρου εγκατάστασης του υποσταθμού της ΔΕΗ. Τούτο διότι οι εν λόγω εργασίες προκύπτουν από το ενδεχόμενο καθυστέρησης κατασκευής του υπόγειου χώρου στάθμευσης, γεγονός το οποίο δεν αποτελεί απρόβλεπτη περίσταση, ενώ οι εργασίες οι σχετικές με τη διέλευση των αεραγωγών από τοιχία και πλάκες προβλεπόταν από την οικεία μελέτη και ως εκ τούτου δεν είναι επίσης απρόβλεπτες....Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη με αυτήν 314/2009 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά το μέρος που με αυτήν κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης 1) για τις εργασίες  επικαιροποίησης της κατασκευής της εγκατάστασης ισχυρών ρευμάτων και 2) τις εργασίες επικαιροποίησης του κεντρικού συστήματος ελέγχου (BMS). ..Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης αναφορικά με τις εργασίες επικαιροποίησης της κατασκευής της εγκατάστασης ισχυρών ρευμάτων και τις εργασίες επικαιροποίησης του κεντρικού συστήματος ελέγχου (BMS)

Δημόσια έργα. Η διάταξη του άρθρου 23 παρ. 10 του ν. 3212/2003, η οποία καταργεί το ενοχικό δικαίωμα των αναδόχων δημοσίων έργων, που βρίσκονταν σε στάδιο εκτέλεσης κατά την ισχύ του ν. 2940/2001 (6-8-2001), να ζητήσουν ως τρόπο αναθεώρησης και πληρωμής της συμβατικής τιμής των ασφαλιστικών εργασιών (από το Γ’ τρίμηνο του 1999 και εφεξής), εκείνον της παρ. 11 του άρθρου 10 του ν. 1418/1984, όπως προστέθηκε αυτή με το άρθρο 2 παρ. 3 ν. 2940/2001, γιατί ήταν ευνοϊκότερος γι’ αυτούς, από τον ισχύοντα κατά τη δημοπρασία σύμφωνα με το άρθρο 10 του ν. 1418/1984 (όπως ίσχυε πριν το ν. 2940/2001) και αν ακόμη για το δικαίωμα αυτό εκκρεμεί δίκη, εφόσον δεν έχει εκδοθεί τελεσίδικη απόφαση, δεν αντιβαίνει στα άρθρα 17 του Συντάγματος, 6 παρ. 1 της ΕΣΔΑ και 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ, αφού η αναδρομική κατάργηση ή απόσβεση αυτή επιβάλλεται για λόγους δημόσιου συμφέροντος. Τα οριζόμενα στην παρ. 8 του άρθρου 5 του ν. 1418/1984 και στην παρ. 7 του άρθρου 40 του πδ 609/1985 για την μηνιαία προθεσμία ελέγχου, διορθώσεως και εγκρίσεως των λογαριασμών από την Δ/σα Υπηρεσία, για δικαίωμα του αναδόχου προς απαίτηση τόκων για καθυστέρηση πληρωμής πέραν του μηνός από την μηνιαία προθεσμία εγκρίσεώς του, η άπρακτη πάροδος της οποίας συνεπάγεται τη σιωπηρή έκκριση του οικείου λογαριασμού (ΑΕΔ 8/2004), και για δικαίωμα διακοπής των εργασιών, τυγχάνουν εφαρμογής μόνον επί λογαριασμών που, άσχετα από την ουσιαστική βασιμότητα των καθέκαστα στοιχείων τους, πληρούν τους όρους νομιμότητάς τους, ενώ δεν εφαρμόζονται για λογαριασμούς που δεν έχουν όλα τα στοιχεία που απαιτούνται για τη νομιμότητά τους (ΑΠ 1107/1997). (Σχετική και η 2079/1999 ΣτΕ)]

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ.Ανάθεση:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε εργοληπτικές επιχειρήσεις, ως απόρροια ανάληψης των υποχρεώσεων της αυτοδικαίως λυθείσας και τεθείσας σε εκκαθάριση Δημοτικής Επιχείρησης, καθόσον: α) η υποκατάσταση της Δημοτικής Επιχείρησης από τις ανωτέρω εργοληπτικές επιχειρήσεις στην εκτέλεση των ως άνω έργων είναι μη νόμιμη, όχι μόνο διότι δεν τηρήθηκε η διαδικασία για την επιτρεπόμενη από το ν. 1418/1984 υποκατάσταση του αναδόχου, αλλά προεχόντως διότι, μέσω αυτής της ανάθεσης εκ μέρους της Δημοτικής Επιχείρησης, καταστρατηγήθηκαν οι οικείες διατάξεις περί διενέργειας διαγωνισμών, β) κατά το χρόνο που ο Πρόεδρος της Δημοτικής Επιχείρησης υπέγραψε τις επίμαχες συμβάσεις με τις ως άνω εργοληπτικές επιχειρήσεις, το Δ.Σ. της Δημοτικής Επιχείρησης δεν είχε ακόμα αποδεχθεί τις οικείες αναθέσεις από το Δήμο και επομένως, κατά τον επίμαχο χρόνο, η Δημοτική Επιχείρηση δεν είχε την αρμοδιότητα να αναθέσει την εκτέλεση των έργων σε τρίτους και γ) δεν υπάρχουν πρωτόκολλα παραλαβής των έργων, που να έχουν εκδοθεί από την Δημοτική Επιχείρηση και με τα οποία να πιστοποιείται η καλή εκτέλεση των έργων εκ μέρους των αναδόχων, αλλά μόνο τα από 11.10.2012 και 1.2.2013 πρωτόκολλα οριστικής παραλαβής από την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου, με τα οποία πιστοποιείται η καλή εκτέλεση των έργων εκ μέρους της Δημοτικής Επιχείρησης, ενώ ούτε οι τελικές επιμετρήσεις και οι λογαριασμοί των έργων έχουν συνταχθεί από τους ανωτέρω αναδόχους, αλλά από την Δημοτική Επιχείρηση.