ΣΤΕ ΕΑ 1041/2010
Τύπος: Δικαστικές Αποφάσεις
Μελέτες-Διαγωνισμός: Από τα ανωτέρω δεδομένα προκύπτει ότι η αναθέτουσα αρχή έκρινε ότι η σύμπραξη … δεν ήταν αποκλειστέα από το διαγωνισμό λόγω αποχωρήσεως από το εταιρικό πτυχίο ενός εκ των μελών της του …, διότι η μεταβολή αυτή στη στελέχωση του μελετητικού γραφείου … κ.λπ. δεν επηρεάζει την ομάδα μελέτης της εν λόγω σύμπραξης. Υπό την έννοια αυτή, η απόφαση της αναθέτουσας αρχής να μην αποκλείσει τη σύμπραξη αυτή από το διαγωνισμό, η οποία περιέχεται στο ΔΔ 2464/23.7.2009 έγγραφό της προς την αιτούσα, φαίνεται νόμιμη, εφ’ όσον λαμβάνει υπόψιν τα κριτήρια του νόμου (άρθρου 18 παρ. 3 ν. 3316/2005), σύμφωνα με τα οποία απεφάνθη ότι η αποχώρηση του ανωτέρω μελετητού δεν επηρεάζει την ομάδα μελέτης. Κατά της αποφάσεως αυτής, που εμπεριέχει την ουσιαστική κρίση της Διοικήσεως, η αιτούσα δεν προβάλλει ούτε προέβαλε ενώπιον της Διοικήσεως με την ένσταση και την προδικαστική προσφυγή που άσκησε στο παρόν στάδιο του διαγωνισμού συγκεκριμένες αιτιάσεις, αρκούμενη να παραπονεθεί ότι οι ισχυρισμοί της απερρίφθησαν με ενημερωτικό έγγραφο, προσθέτοντας αορίστως ότι συντρέχει παράβαση των ανωτέρω διατάξεων του ν. 3316/2005 «κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα διεξαγωγής του διαγωνισμού και εξέτασης των ενστάσεων και των προσφυγών, ενώ είχε ήδη λάβει χώρα η αποχώρηση του κ. … και δεν είχε υποβληθεί η σχετική υπεύθυνη δήλωση». Οι ισχυρισμοί όμως αυτοί, ανεξαρτήτως αν προβάλλονται παραδεκτώς κατά της προσβαλλομένης πράξεως στο παρόν στάδιο του διαγωνισμού (ελέγχου των οικονομικών προσφορών), είναι αόριστοι και, συνεπώς, μη ουσιώδεις, δεν έχρηζαν δε ειδικωτέρας απαντήσεως από την αναθέτουσα αρχή. Συνεπώς, οι λόγοι με τους οποίους προβάλλεται ότι μη νομίμως δεν απεκλείσθη η σύμπραξη … από το διαγωνισμό και μάλιστα σε προγενέστερο του παρόντος στάδιο αυτού είναι απορριπτέοι.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΣτΕ/1128/2009
Μελέτες.Τεχνική και Επαγγελματική ικανότητα «Με την ένστασή της κατά του πρακτικού της Επιτροπής Διαγωνισμού η αιτούσα σύμπραξη ,είχε προβάλει ότι τα συμπράττοντα γραφεία έπρεπε να αποκλεισθούν από τον διαγωνισμό, διότι ο συμπράττων μελετητής δεν διέθετε την απαιτούμενη ειδική τεχνική και επαγγελματική ικανότητα εφόσον δεν προσκόμισε πιστοποιητικά των εργοδοτών δημοσίων φορέων περί καλής εκτελέσεως των μελετών που είχε εκπονήσει. Η αιτίαση αυτή απερρίφθη με την επί της ενστάσεως απόφαση του Ειδικού Γραμματέως του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με την ειδικότερη αιτιολογία ότι η ειδική τεχνική και επαγγελματική ικανότητα του ως άνω μέλους της σύμπραξης θα εξετασθεί στο μεταγενέστερο στάδιο του ελέγχου των φακέλων των τεχνικών προσφορών. Η αιτιολογία αυτή δεν είναι νόμιμη.εφόσον ορίζεται στη διακήρυξη, ότι οι ενδιαφερόμενοι για την ανάθεση της εκπόνησης μελετών οφείλουν, εκτός από το τυπικό προσόν του πτυχίου, να διαθέτουν και «ειδική τεχνική και επαγγελματική ικανότητα», η οποία αποδεικνύεται από την εκπόνηση μελετών, παρομοίων με την υπό ανάθεση κατά την τελευταία πενταετία και προς απόδειξη της ικανότητας αυτής προσκομίζεται κατάλογος των κυριοτέρων παρομοίων μελετών, συνοδευόμενος, εφόσον πρόκειται για μελέτες που έχουν εκπονηθεί για λογαριασμό δημοσίου φορέα, από πιστοποιητικά του εργοδότη, η συνδρομή της προϋπόθεσης της ειδικής τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας ελέγχεται στο πρώτο στάδιο του διαγωνισμού, κατά τον έλεγχο του φακέλου των «δικαιολογητικών συμμετοχής».
ΣτΕ/234/2006
Μελέτες.Από κοινού συμμετοχή σε διαγωνισμό. «Επειδή, η διακήρυξη του επιδίκου διαγωνισμού ορίζει, στο άρθρο 23.1.2003, ότι ο φάκελλος των δικαιολογητικών συμμετοχής πρέπει, εκτός άλλων, να περιέχει και «Πρακτικό απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρίας, σε περίπτωση Α.Ε., ή απόφαση των διαχειριστών σε περίπτωση Ε.Π.Ε. ή Ο.Ε. ή Ε.Ε. με την οποία : α) Εγκρίνεται η συμμετοχή τους στο διαγωνισμό αυτοτελώς ή σε κοινοπραξία ή σύμπραξη, β) Ορίζεται ο νόμιμος εκπρόσωπος με εξουσία να υπογράφει δεσμευτικά για τον συμμετέχοντα όλα τα έγγραφα του διαγωνισμού και την προσφορά», περαιτέρω δε προβλέπει ότι «Οι άνω (α' & β') απαιτήσεις δεν τίθενται, αν η εξουσία του υπογράφοντος προς εκπροσώπηση βασίζεται στο καταστατικό ή άλλη πράξη που έχει δεσμευτεί κατά τις κείμενες διατάξεις (ΦΕΚ κλπ.) και έχει υποβληθεί με το φάκελο συμμετοχής. Σε κάθε περίπτωση ισχύουν οι περί αντιπροσώπευσης και πληρεξουσιότητας διατάξεις των άρθρων 211 επ. του αστικού κώδικα». Εν προκειμένω, το καταστατικό της συμμετεχούσης στην δεύτερη σύμπραξη εταιρείας … (Φ.Ε.Κ. 4216/25.6.1997 τ. Α.Ε. και Ε.Π.Ε.) παρέχει στους δύο διαχειριστές και νομίμους εκπροσώπους της την εξουσία να ενεργούν από κοινού ή μόνοι τους και χωριστά ο καθένας σε κάθε περίπτωση και προβλέπει ότι η υπογραφή εκάστου διαχειριστού θα δεσμεύει και θα υποχρεώνει την εταιρεία. Εξ άλλου, η εκ των ανωτέρω διαχειριστών .. υπέγραψε, μαζί με εκπροσώπους των λοιπών συμπραττόντων, το από 22.9.2005 ιδιωτικό συμφωνητικό για την από κοινού συμμετοχή στον διαγωνισμό και τον ορισμό του … ως κοινού εκπροσώπου της συμπράξεως αυτής. Υπό τα δεδομένα αυτά, δεν ήταν απαραίτητη, κατά την προπαρατεθείσα ρήτρα της διακηρύξεως, η προσκομιδή από την ως άνω εταιρεία αποφάσεως των διαχειριστών της περί εγκρίσεως της συμμετοχής της στον διαγωνισμό. Η μη προσκομιδή, επομένως, τέτοιας αποφάσεως (ανεξαρτήτως αν η εν λόγω εταιρεία εμφανίζεται στον πίνακα υποβληθέντων δικαιολογητικών να την έχει προσκομίσει) δεν καθιστά απαράδεκτη την συμμετοχή της δεύτερης συμπράξεως στον διαγωνισμό. Δεν παρίσταται, συνεπώς, βάσιμος ο περί του αντιθέτου προβαλλόμενος λόγος της κρινομένης αιτήσεως.»
ΣτΕ/232/2008
Διαγωνισμός για την ανάθεση μελέτης. Αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά της πράξης βαθμολόγησης των προσφορών. Η ως άνω, όμως, διαφορά ως προς την αξιολόγηση των υποβληθεισών από τις δύο συμπράξεις Εκθέσεων Μεθοδολογίας, διαφορά περί της οποίας η αιτούσα σύμπραξη δεν προβάλλει καμία συγκεκριμένη αιτίαση, μπορεί, κατ’ αρχήν, να παράσχει αιτιολογικό έρεισμα στη βαθμολόγηση, ως προς το 1ο κριτήριο, της συμπράξεως «………....» με 90 βαθμούς και της αιτούσης συμπράξεως με 86 βαθμούς. Κατά συνέπεια, τα προβαλλόμενα από την αιτούσα σύμπραξη περί πλημμελούς αιτιολογήσεως της ως άνω βαθμολογήσεως, λόγω παρεμφερούς λεκτικής αιτιολογήσεως της βαθμολογήσεως και μη ειδικής απαντήσεως στα προβληθέντα ενώπιον της Διοικήσεως περί υπεροχής της Τεχνικής Εκθέσεως της αιτούσης συμπράξεως και περί ελλείψεων της Τεχνικής Εκθέσεως της συμπράξεως «...», δεν μπορούν να πιθανολογηθούν σοβαρώς ως βάσιμα.
ΝΣΚ/493/1999
Διαδικασία διαγωνισμού ανάθεσης δημοσίου έργου.Σε διαγωνισμό ανάθεσης κτιριακού έργου με το σύστημα προσφοράς "μελέτη και κατασκευή", η υπέρβαση της τεχνικής προσφοράς ως προς την επιφάνεια του ανεγερθησόμενου κτιρίου κατά ποσοστό 0,5% της απαιτήσεως της διακήρυξης, δεν είναι ουσιώδης και ως εκ τούτου δεν επιδρά επί του παραδεκτού της τεχνικής προσφοράς. Στο διαγωνισμό του παραπάνω έργου ο αποκλεισμός κατά το στάδιο της τεχνικής προσφοράς όλων των διαγωνιζομένων, πλην ενός, δεν κωλύει την ολοκλήρωση του διαγωνισμού με αυτόν τον διαγωνιζόμενο.
ΣτΕ/862/2007/ΕΑ
Ούτε στην διακήρυξη, ούτε σε άλλο κανονιστικό κείμενο που διέπει τον διαγωνισμό προβλέπεται ο ειδικότερος τρόπος και η ακολουθητέα διαδικασία βαθμολογήσεως των τεχνικών προσφορών, ώστε να πιθανολογηθεί ότι ο επιλεγείς τρόπος δεν είναι νόμιμος. Εξ άλλου, η Διοίκηση έχει παραθέσει λεκτική αιτιολόγηση της βαθμολογίας όλων των υποψηφίων και επίσης προέβη σε, κατ’ αρχήν, συγκριτική αξιολόγηση των προσφορών, εφ’ όσον κάθε προσφορά κρίνεται και σε σχέση με άλλες και βαθμολογείται ανάλογα με την, κατά την κρίση της Διοικήσεως, υστέρηση που παρουσιάζει προς αυτές.
ΣτΕ/544/2006
Μελέτες.Διαγωνισμός για την ανάθεση υπηρεσίας και ειδικότερα αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά πράξης με την έγινε δεκτή στο διαγωνισμό η προσφορά της παρεμβαίνουσας συμπράξεως μελετητών. Πιθανολογείται σοβαρώς ότι μη νομίμως έγινε δεκτή η παρεμβαίνουσα στο διαγωνισμό διότι το αφορών στην εκπόνηση της μελέτης τμήμα των εργασιών θα εξεπονείτο από ανώνυμη εταιρεία-μέλος της παρεμβαίνουσας συμπράξεως, μη εγγεγραμμένη στα μητρώα μελετητών, όπως απαιτείτο από τη διακήρυξη, ενώ στη σύμπραξη δεν συμμετείχε αυτοτελώς μελετητής ή πρόσωπο το οποίο να πληροί τις προϋποθέσεις των διατάξεων της διακηρύξεως. Επειδή, πιθανολογουμένων ως βασίμων των ανωτέρω λόγων, δέον να ανασταλή η εκτέλεσις της 10912/29-12-05 αποφάσεως του Γενικού Γραμματέως της Περιφερείας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, δια της οποίας έγινε τελικώς δεκτή στον διαγωνισμό η συμμετοχή της συμπράξεως … ΑΕ, ως και της όλης προόδου της διαδικασίας του διαγωνισμού, παρελκούσης, ως αλυσιτελούς, της ερεύνης των λοιπών προβαλλομένων λόγων δια των οποίων αμφισβητείται περαιτέρω η αποδοχή της συμμετοχής της παρεμβαινούσης εις τον διαγωνισμόν, δεδομένου ότι ελλειπούσης μιας των νομίμων προϋποθέσεων συμμετοχή της συμπράξεως εις τον διαγωνισμόν, ήτο εν πάση περιπτώσει αυτή αποκλειστέα.
ΕλΣυν.Τμ.6/1756/2016
ΜΕΛΕΤΕΣ:..Κατά συνέπεια, εφόσον εξακολουθούν να υφίστανται οι προεκτεθείσες νομικές πλημμέλειες της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας, ήτοι α) δεν είναι νόμιμος ό όρος της διακήρυξης του διαγωνισμού με τον οποίο τίθεται ως προϋπόθεση συμμετοχής η ειδική τεχνική και επαγγελματική ικανότητα να έχει αποκτηθεί μόνο από δημόσιο φορέα, β) μη νομίμως αποκλείστηκε η σύμπραξη «….», χωρίς να κληθεί για διευκρινήσεις, για το λόγο ότι δεν προκύπτει πλήρως από την προσκομισθείσα από 24.11.2010 βεβαίωση καλής εκτέλεσης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης .. η εκπόνηση και των τριών απαιτούμενων στο άρθρο 20.1 μελετών, σε κάθε δε περίπτωση αρκούσε για την απόδειξη αυτών και η υποβληθείσα υπεύθυνη δήλωση του σχήματος και γ) μη νομίμως αποκλείστηκε η σύμπραξη «….Α.Ε.», δεδομένου ότι η 90611/22.7.2015 βεβαίωση της Περιφέρειας … αφορά σε μελέτη, η οποία εγκρίθηκε κατά μόλις 2,5 μήνες προγενέστερα της ορισθείσας πενταετίας, η κρινόμενη αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση, πρέπει να απορριφθούν και η προσβαλλόμενη 6/2016 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην 1η Υπηρεσία Επιτρόπου αυτού στο Νομό …δεν πρέπει να ανακληθεί.. Απορρίπτει την ασκηθείσα παρέμβαση της εταιρείας «….», ενεργουσών αφενός ως σύμπραξη και αφετέρου ατομικώς.Δεν ανακαλεί την 6/2016 πράξη της Επιτρόπου της 1ης Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ….Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την αίτηση ανάκλησης της Περιφέρειας … (Περιφερειακή Ενότητα …).
ΣτΕ/419/2010
Μελέτες.Νομιμότητα συμμετοχής. Κατά τον χρόνο υποβολής της προσφοράς της αιτούσης είχε λήξει η ισχύς τόσο του εταιρικού της πτυχίου όσο και πτυχίων των στελεχών της και στον φάκελο των δικαιολογητικών της περιέλαβε υπεύθυνη δήλωση του εκπροσώπου της, στην οποία ανέφερε ότι είχε ζητηθεί η ανανέωση των παραπάνω πτυχίων. Η αιτούσα αποκλείσθηκε από τα περαιτέρω στάδια του διαγωνισμού με την αιτιολογία ότι δεν είχε συμπεριλάβει στον φάκελο των δικαιολογητικών της «βεβαίωση της αρμόδιας υπηρεσίας (Δ15) περί της ημερομηνίας υποβολής του αιτήματος για ανανέωση και της πληρότητας του φακέλου… από την οποία θα προκύπτει ότι ο διαγωνιζόμενος υπέβαλε αίτηση τηρώντας την απαιτούμενη προθεσμία…». Στην απόφαση αυτή γίνεται, για την στήριξή της, επίκληση, μεταξύ άλλων, και σχετικής εγκυκλίου του Υπουργείου ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (10/Δ17γ/05/φν439/30.5.2008), η οποία αναφέρεται σε βεβαίωση με το παραπάνω περιεχόμενο. Η αιτιολογία αυτή δεν είναι νόμιμη, διότι δεν απαιτείται η υποβολή τέτοιας βεβαίωσης επί ποινή αποκλεισμού. Η αναθέτουσα αρχή μπορούσε να ζητήσει την συμπλήρωση της υπεύθυνης δηλώσεως με την ανωτέρω βεβαίωση. Η παρεμβαίνουσα σύμπραξη δεν περιέλαβε στον φάκελο των δικαιολογητικών συμμετοχής τον κατάλογο με τους τίτλους σπουδών των ειδικών συνεργατών της καθώς τα βιογραφικά σημειώματα αυτών. Οι ελλείψεις αυτές δεν αποτελούσαν λόγους αποκλεισμού από το επόμενο στάδιο του διαγωνισμού και ο σχετικός λόγος ακυρώσεως είναι νόμω αβάσιμος. Μερικά δεκτή η αίτηση ακύρωσης.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/725/2019
Προγραμματική σύμβαση...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο είναι κατά χρόνο αναρμόδιο να ελέγξει την πρώτη φάση του διαγωνισμού για την επιλογή των αναδόχων των προκαταρκτικών μελετών, καθώς έχουν ήδη υπογραφεί και εκτελεστεί οι σχετικές από 22.11.2018 συμβάσεις μεταξύ της Περιφέρειας ... και των τριών αναδόχων. Περαιτέρω, οι συμβάσεις αυτές είναι άκυρες, καθώς δεν υποβλήθηκαν πριν την υπογραφή τους για έλεγχο νομιμότητας στο αρμόδιο Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, σύμφωνα με το άρθρο 36 παρ. 1 έως 4 του ν. 4129/2013, παρότι η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη του διαγωνισμού ανερχόταν σε 1.000.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.). Ως εκ τούτου, οι συμβάσεις αυτές, καθώς και οι βάσει αυτών εκπονηθείσες προκαταρκτικές μελέτες, δεν μπορούσαν να αποτελέσουν νόμιμο έρεισμα για τη συμμετοχή των τριών επιλεγέντων αναδόχων στη δεύτερη φάση της διαδικασίας για την ανάθεση των υπολοίπων σταδίων της μελέτης. Συνακόλουθα, είναι μη νόμιμη και η .... απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας ..., με την οποία κατακυρώθηκε η ανάθεση των υπολοίπων σταδίων της μελέτης στη σύμπραξη .... Κατά τη γνώμη όμως του Προέδρου του Τμήματος, παραδεκτώς ελέγχονται στο παρόν στάδιο οι πράξεις της πρώτης φάσης της διαγωνιστικής διαδικασίας, πλην μη νομίμως έγινε δεκτή η προσφορά της σύμπραξης .... κατά την πρώτη φάση του διαγωνισμού, αφού η σύμπραξη αυτή, ενώ εκκρεμούσε ο έλεγχος των προσφορών των υποψηφίων από την Επιτροπή Διαγωνισμού, μετέβαλε τη στελέχωση της δηλωθείσας με την τεχνική προσφορά της ομάδας μελέτης για την κατηγορία 20, χωρίς να επικαλείται λόγο ανωτέρας βίας για την μεταβολή αυτή, σύμφωνα με το άρθρο 18 παρ. 3 του ν. 3316/2005, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο τέταρτο παρ. 4 εδ. α΄ του ν. 3621/2007. Συνακόλουθα, είναι μη νόμιμη η συμμετοχή της σύμπραξης αυτής στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού και, ως εκ τούτου, είναι νη νόμιμη και η .... κατακυρωτική απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας ...Κατ` ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο απέχει του ελέγχου της πρώτης φάσης της διαδικασίας ανάθεσης, ενώ κρίνει ότι συντρέχει ουσιώδης πλημμέλεια στην ελεγχθείσα δεύτερη φάση της διαδικασίας, κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στην προηγούμενη σκέψη.
ΣτΕ/900/2006
Διαγωνισμός μελετών και ειδικότερα αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά του αποκλεισμού της προσφοράς της αιτούσας. «Επειδή, από τα στοιχεία του φακέλλου προκύπτει ότι με την από 23.1.2006 αίτηση εκδηλώσεως ενδιαφέροντος της αιτούσης συμπράξεως ορίσθηκε ως «κοινός εκπρόσωπος της σύμπραξης» ο … αγρονόμος τοπογράφος μηχανικός, και ως «συντονιστής της μελέτης» ο …, αρχιτέκτων μηχανικός. Εν όψει των προεκτεθέντων, ο …, ως κοινός εκπρόσωπος της αιτούσης συμπράξεως ήταν, ευθέως εκ του νόμου, και συντονιστής των μελών της, νομίμως δε, σύμφωνα με το άρθρο 20 της Διακηρύξεως, ορίσθηκε διαφορετικό πρόσωπο, ο …, ως συντονιστής της μελέτης (και όχι ως συντονιστής της σύμπραξης). Πιθανολογείται, συνεπώς, σοβαρά η βασιμότητα του προβαλλομένου λόγου, κατά τον οποίο, μη νομίμως, με την 205/29.5.2006 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ....αποκλείσθηκε η αιτούσα σύμπραξη από τον διαγωνισμό με την αιτιολογία ότι δεν συμπίπτουν τα πρόσωπα του κοινού εκπροσώπου της σύμπραξης και του συντονιστή αυτής. Πρέπει, επομένως, η κρινόμενη αίτηση και να απορριφθεί η παρέμβαση.»