ΣτΕ/234/2006
Τύπος: Δικαστικές Αποφάσεις
Μελέτες.Από κοινού συμμετοχή σε διαγωνισμό. «Επειδή, η διακήρυξη του επιδίκου διαγωνισμού ορίζει, στο άρθρο 23.1.2003, ότι ο φάκελλος των δικαιολογητικών συμμετοχής πρέπει, εκτός άλλων, να περιέχει και «Πρακτικό απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρίας, σε περίπτωση Α.Ε., ή απόφαση των διαχειριστών σε περίπτωση Ε.Π.Ε. ή Ο.Ε. ή Ε.Ε. με την οποία : α) Εγκρίνεται η συμμετοχή τους στο διαγωνισμό αυτοτελώς ή σε κοινοπραξία ή σύμπραξη, β) Ορίζεται ο νόμιμος εκπρόσωπος με εξουσία να υπογράφει δεσμευτικά για τον συμμετέχοντα όλα τα έγγραφα του διαγωνισμού και την προσφορά», περαιτέρω δε προβλέπει ότι «Οι άνω (α' & β') απαιτήσεις δεν τίθενται, αν η εξουσία του υπογράφοντος προς εκπροσώπηση βασίζεται στο καταστατικό ή άλλη πράξη που έχει δεσμευτεί κατά τις κείμενες διατάξεις (ΦΕΚ κλπ.) και έχει υποβληθεί με το φάκελο συμμετοχής. Σε κάθε περίπτωση ισχύουν οι περί αντιπροσώπευσης και πληρεξουσιότητας διατάξεις των άρθρων 211 επ. του αστικού κώδικα». Εν προκειμένω, το καταστατικό της συμμετεχούσης στην δεύτερη σύμπραξη εταιρείας … (Φ.Ε.Κ. 4216/25.6.1997 τ. Α.Ε. και Ε.Π.Ε.) παρέχει στους δύο διαχειριστές και νομίμους εκπροσώπους της την εξουσία να ενεργούν από κοινού ή μόνοι τους και χωριστά ο καθένας σε κάθε περίπτωση και προβλέπει ότι η υπογραφή εκάστου διαχειριστού θα δεσμεύει και θα υποχρεώνει την εταιρεία. Εξ άλλου, η εκ των ανωτέρω διαχειριστών .. υπέγραψε, μαζί με εκπροσώπους των λοιπών συμπραττόντων, το από 22.9.2005 ιδιωτικό συμφωνητικό για την από κοινού συμμετοχή στον διαγωνισμό και τον ορισμό του … ως κοινού εκπροσώπου της συμπράξεως αυτής. Υπό τα δεδομένα αυτά, δεν ήταν απαραίτητη, κατά την προπαρατεθείσα ρήτρα της διακηρύξεως, η προσκομιδή από την ως άνω εταιρεία αποφάσεως των διαχειριστών της περί εγκρίσεως της συμμετοχής της στον διαγωνισμό. Η μη προσκομιδή, επομένως, τέτοιας αποφάσεως (ανεξαρτήτως αν η εν λόγω εταιρεία εμφανίζεται στον πίνακα υποβληθέντων δικαιολογητικών να την έχει προσκομίσει) δεν καθιστά απαράδεκτη την συμμετοχή της δεύτερης συμπράξεως στον διαγωνισμό. Δεν παρίσταται, συνεπώς, βάσιμος ο περί του αντιθέτου προβαλλόμενος λόγος της κρινομένης αιτήσεως.»
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΣτΕ/544/2006
Μελέτες.Διαγωνισμός για την ανάθεση υπηρεσίας και ειδικότερα αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά πράξης με την έγινε δεκτή στο διαγωνισμό η προσφορά της παρεμβαίνουσας συμπράξεως μελετητών. Πιθανολογείται σοβαρώς ότι μη νομίμως έγινε δεκτή η παρεμβαίνουσα στο διαγωνισμό διότι το αφορών στην εκπόνηση της μελέτης τμήμα των εργασιών θα εξεπονείτο από ανώνυμη εταιρεία-μέλος της παρεμβαίνουσας συμπράξεως, μη εγγεγραμμένη στα μητρώα μελετητών, όπως απαιτείτο από τη διακήρυξη, ενώ στη σύμπραξη δεν συμμετείχε αυτοτελώς μελετητής ή πρόσωπο το οποίο να πληροί τις προϋποθέσεις των διατάξεων της διακηρύξεως. Επειδή, πιθανολογουμένων ως βασίμων των ανωτέρω λόγων, δέον να ανασταλή η εκτέλεσις της 10912/29-12-05 αποφάσεως του Γενικού Γραμματέως της Περιφερείας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, δια της οποίας έγινε τελικώς δεκτή στον διαγωνισμό η συμμετοχή της συμπράξεως … ΑΕ, ως και της όλης προόδου της διαδικασίας του διαγωνισμού, παρελκούσης, ως αλυσιτελούς, της ερεύνης των λοιπών προβαλλομένων λόγων δια των οποίων αμφισβητείται περαιτέρω η αποδοχή της συμμετοχής της παρεμβαινούσης εις τον διαγωνισμόν, δεδομένου ότι ελλειπούσης μιας των νομίμων προϋποθέσεων συμμετοχή της συμπράξεως εις τον διαγωνισμόν, ήτο εν πάση περιπτώσει αυτή αποκλειστέα.
ΕΣ/Τ6/83/2007
Απαράδεκτη συμμετοχή μελετητικών γραφείων υπό τη μορφή Ανώνυμης Εταιρείας σε διαγωνισμό ,χωρίς προσκομιδή των δικαιολογητικών ονομαστικοποίησης των μετοχών τους.
ΣτΕ/900/2006
Διαγωνισμός μελετών και ειδικότερα αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά του αποκλεισμού της προσφοράς της αιτούσας. «Επειδή, από τα στοιχεία του φακέλλου προκύπτει ότι με την από 23.1.2006 αίτηση εκδηλώσεως ενδιαφέροντος της αιτούσης συμπράξεως ορίσθηκε ως «κοινός εκπρόσωπος της σύμπραξης» ο … αγρονόμος τοπογράφος μηχανικός, και ως «συντονιστής της μελέτης» ο …, αρχιτέκτων μηχανικός. Εν όψει των προεκτεθέντων, ο …, ως κοινός εκπρόσωπος της αιτούσης συμπράξεως ήταν, ευθέως εκ του νόμου, και συντονιστής των μελών της, νομίμως δε, σύμφωνα με το άρθρο 20 της Διακηρύξεως, ορίσθηκε διαφορετικό πρόσωπο, ο …, ως συντονιστής της μελέτης (και όχι ως συντονιστής της σύμπραξης). Πιθανολογείται, συνεπώς, σοβαρά η βασιμότητα του προβαλλομένου λόγου, κατά τον οποίο, μη νομίμως, με την 205/29.5.2006 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ....αποκλείσθηκε η αιτούσα σύμπραξη από τον διαγωνισμό με την αιτιολογία ότι δεν συμπίπτουν τα πρόσωπα του κοινού εκπροσώπου της σύμπραξης και του συντονιστή αυτής. Πρέπει, επομένως, η κρινόμενη αίτηση και να απορριφθεί η παρέμβαση.»
ΣτΕ/232/2008
Διαγωνισμός για την ανάθεση μελέτης. Αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά της πράξης βαθμολόγησης των προσφορών. Η ως άνω, όμως, διαφορά ως προς την αξιολόγηση των υποβληθεισών από τις δύο συμπράξεις Εκθέσεων Μεθοδολογίας, διαφορά περί της οποίας η αιτούσα σύμπραξη δεν προβάλλει καμία συγκεκριμένη αιτίαση, μπορεί, κατ’ αρχήν, να παράσχει αιτιολογικό έρεισμα στη βαθμολόγηση, ως προς το 1ο κριτήριο, της συμπράξεως «………....» με 90 βαθμούς και της αιτούσης συμπράξεως με 86 βαθμούς. Κατά συνέπεια, τα προβαλλόμενα από την αιτούσα σύμπραξη περί πλημμελούς αιτιολογήσεως της ως άνω βαθμολογήσεως, λόγω παρεμφερούς λεκτικής αιτιολογήσεως της βαθμολογήσεως και μη ειδικής απαντήσεως στα προβληθέντα ενώπιον της Διοικήσεως περί υπεροχής της Τεχνικής Εκθέσεως της αιτούσης συμπράξεως και περί ελλείψεων της Τεχνικής Εκθέσεως της συμπράξεως «...», δεν μπορούν να πιθανολογηθούν σοβαρώς ως βάσιμα.
ΣτΕ/34/2010
Με την προσφυγή της η αιτούσα σύμπραξη ισχυρίσθηκε ότι έπρεπε να μειωθεί η βαθμολογία της παρεμβαίνουσας στο επίμαχο υποκριτήριο λόγω της συμμετοχής στην σύμπραξη μελετητικού γραφείου του εξωτερικού (πρόκειται για την …..….…, με έδρα την Βιέννη), από την οποία συνάγεται, κατά τους ισχυρισμούς της αιτούσης, μειωμένος βαθμός επάρκειας και αποτελεσματικότητας της παρεμβαίνουσας συμπράξεως για την εκπόνηση της μελέτης. Τυχόν μείωση της βαθμολογίας της τεχνικής προσφοράς της παρεμβαίνουσας συμπράξεως για μόνο τον λόγο της συμμετοχής στο διαγωνιζόμενο σχήμα οικονομικού φορέα με έδρα άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα ήταν, όμως, αντίθετη στην αρχή της ελεύθερης παροχής των υπηρεσιών, η οποία, κατά τα αναφερθέντα στην προηγούμενη σκέψη, διέπει τους διαγωνισμούς για την ανάθεση των δημοσίων συμβάσεων κοινοτικού ενδιαφέροντος, όπως ο επίδικος. Συνεπώς, οι εν λόγω ισχυρισμοί της αιτούσης, ως νόμω αβάσιμοι, δεν ήταν ουσιώδεις και, ως εκ τούτου, νομίμως απερρίφθησαν, έστω και χωρίς ειδικότερη αιτιολογία, από την Αναθέτουσα Αρχή, είναι δε απορριπτέα τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση.
ΝΣΚ/393/2001
Συμπράττοντα Γραφεία Μελετών. Ανάθεση εκπόνησης μελέτης. Υποχρέωση ή μη σύστασης κοινοπραξίας ή εταιρείας.Τα συμπράττοντα Γραφεία Μελετών αποτελούν υπό το ισχύον νομικό καθεστώς, μια ένωση ατομικών ανεξαρτήτων επιχειρήσεων, στα πλαίσια της οποίας η κάθε επιχείρηση διατηρεί την αυτονομία και την οικονομική της ελευθερία και ο μόνος συνδετικός κρίκος της μεταξύ των συνεργασίας είναι η σύμπραξη των μελών της ομάδας (εκδηλουμένη κυρίως ως σύμπραξη διαφόρων ειδικοτήτων μελετητών) για την από κοινού εκτέλεση του αναληφθέντος έργου. Τα συμπράττοντα Γραφεία Μελετών δεν συνιστούν κοινοπραξία, ούτε αστική εταιρεία επιδιώκουσα οικονομικό σκοπό, δεδομένου ότι ελλείπουν τόσο η δικαιοπρακτική προς τούτο βούληση των κατ ιδίαν συνεργαζομένων Γραφείων όσο και οι λοιπές από το νόμο τασσόμενες ειδικές για την ύπαρξη αυτών προϋποθέσεις.
ΣτΕ/83/2003
Ατομικό πτυχίο μελετητή, που ανήκε σε μελετητικό Γραφείο μέλος της αιτούσης συμπράξεως, που δεν ίσχυε κατά τον χρόνο λήξεως υποβολής των προσφορών για την συμμετοχή στον επίδικο διαγωνισμό, ούτε, εξ άλλου, προκύπτει ότι είχε ζητηθεί η ανανέωσή του κατά τον χρόνο αυτό, (ούτε η αιτούσα ισχυρίζεται κάτι τέτοιο) η προσφορά της αιτούσης συμπράξεως δεν ήταν παραδεκτή. Κρίνοντας ως ανωτέρω η Διοίκηση δεν πιθανολογείται σοβαρά ότι παραβίασε τις παραταθείσες σε προηγούμενη σκέψη διατάξεις που διέπουν τον επίδικο διαγωνισμό και είναι απορριπτέα τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση
ΕλΣυν/Κλ.Ζ/306/2010
Ακολούθως, η νομίμως συγκροτηθείσα (…) Επιτροπή του Διαγωνισμού, με το Ι/1.9.2009 Πρακτικό της, έκρινε ότι έπρεπε να αποκλεισθεί η σύμπραξη γραφείων μελετών «….», με νόμιμη και επαρκή αιτιολογία κατά την κρίση του Κλιμακίου, βάσει των άρθρων 20 παρ. 2 του ν. 3316/2005, 3 παρ. 3.1., 4 παρ. 4.6 και 21. παρ. 21.1.δ. της διακηρύξεως αλλά και της αρχής της τυπικότητος της διαδικασίας, καθόσον κατά παράβαση των οριζομένων στο άρθρο 20 παρ. 2 του ν. 3316/2005 κατένειμε την αμοιβή για την κατηγορία των στατικών μελετών (08) όχι στο μοναδικό εταιρικό σχήμα που συμμετείχε στην σύμπραξη για την εν λόγω κατηγορία μελετών («…») αλλά σε άλλη εταιρία («….») που δεν φέρεται ως μέλος της σχετικής συμπράξεως, με συνέπεια να σημειώνεται έλλειψη κατά 100% ως προς την κατανομή αμοιβής για την κατηγορία των στατικών μελετών.
ΣτΕ/2321/2009
Διοικητικές συμβάσεις. Ανάθεση μελετών για την επιλογή του διαγωνιζομένου στον οποίον θα ανατεθεί η εκπόνηση της επίμαχης μελέτης χωρεί αιτιολογημένη αξιολόγηση, κατ` εκτίμηση των οριζομένων στο νόμο και τη Διακήρυξη κριτηρίων, των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζομένων. Η βαθμολόγηση της τεχνικής προσφοράς της αιτούσης συμπράξεως στο κριτήριο αυτό αξιολογήσεως αιτιολογείται πλημμελώς, διότι η εκτίμηση των προσόντων του προτεινομένου από την αιτούσα σύμπραξη συντονιστή εχώρησε βάσει στοιχείων αναγομένων στην άσκηση αντιστοίχων καθηκόντων συντονιστή κατά την εκπόνηση μελετών προς σύνταξη ΣΧΟΟΑΠ και ΓΠΣ κατά τα προβλεπόμενα στο Ν. 2508/1997, χωρίς καμία ειδική αναφορά στις λοιπές χωροταξικές και πολεοδομικές μελέτες, κατά την εκπόνηση των οποίων ο συντονιστής που προτείνει η αιτούσα σύμπραξη είχε ασκήσει παρόμοια καθήκοντα συντονιστή. Η αποσφράγιση και ο έλεγχος των οικονομικών προσφορών πρέπει να διενεργηθεί αφού προηγουμένως καταστεί οριστική η βαθμολογία των τεχνικών προσφορών. Μετά το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών δεν είναι επιτρεπτή, για οποιοδήποτε λόγο, η εκ νέου αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών ή η το πρώτον αιτιολόγηση της βαθμολογίας αυτών. Μη νόμιμα η αναθέτουσα αρχή προχώρησε σε αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών των διαγωνιζομένων. Ματαίωση του επίδικου διαγωνισμού, εφ` όσον η νέα αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών είναι ανεπίτρεπτη. Δεκτή η αίτηση ακύρωσης.
ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/590/2019
ΕΡΓΟ:...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η έννοια του εκπροσώπου της ένωσης οικονομικών φορέων που υποβάλλει την προσφορά, - ο οποίος δύναται να είναι οποιοδήποτε φυσικό πρόσωπο που έχει νομίμως εξουσιοδοτηθεί προς τούτο από τα μέλη της ένωσης -, είναι όλως διάφορη και διακριτή από την έννοια του εκπροσώπου/συντονιστή της ένωσης, ο οποίος είναι μέλος της ένωσης και, επομένως, δεν επιτρέπεται ούτε η δήλωση περισσότερων φορέων ως επικεφαλής, ούτε η απόδοση της ιδιότητας αυτής σε φυσικό πρόσωπο που δεν συμμετέχει αυτοτελώς στην ένωση, όπως οι εκπρόσωποι των συμμετεχουσών επιχειρήσεων. Μειοψήφησαν η Πρόεδρος Ανδρονίκη Θεοτοκάτου και ο Σύμβουλος Στυλιανός Λεντιδάκης, οι οποίοι υποστήριξαν την ακόλουθη άποψη: Η έννοια του «εκπροσώπου» της ένωσης συνδέεται κατά κανόνα με τον ορισμό φυσικού προσώπου στο οποίο ανατίθεται, για τις ανάγκες της συμμετοχής στο διαγωνισμό, εξουσία αντιπροσώπευσης της ένωσης οικονομικών φορέων, δηλαδή, εξουσία να δηλώνει τη βούληση της ένωσης, να ενεργεί στο όνομά της και να τη δεσμεύει. Στο μέτρο δε που δεν απαγορεύεται ρητώς, οι συμμετέχοντες δύνανται να ορίσουν περισσότερους εκπροσώπους, ενεργούντες χωριστά ή από κοινού, για τη συμμετοχή τους στο διαγωνισμό. Επιπλέον, στον νόμο προβλέπεται ρητώς ότι η προσφορά της ένωσης δεν είναι υποχρεωτικό να υπογράφεται από κοινό εκπρόσωπο όλων των μελών της, αλλά δύναται να υπογράφεται ξεχωριστά από τους εκπροσώπους των οικονομικών φορέων που μετέχουν σε αυτή, ομοίως δε και το Ε.Ε.Ε.Σ. υποβάλλεται και υπογράφεται, κατά νόμο, χωριστά από τους μετέχοντες στην ένωση φορείς. Ενόψει των ρυθμίσεων αυτών, ο ορισμός από τις ενώσεις «εκπροσώπου/συντονιστή», του οποίου η έννοια και τα καθήκοντα άλλωστε δεν προσδιορίζονται στον νόμο, δεν φαίνεται να έχει συγκεκριμένη λειτουργική χρησιμότητα και, επομένως, δεν δύναται να είναι υποχρεωτικός. Σε κάθε περίπτωση, η διαζευκτική παράθεση των δύο όρων (εκπροσώπου/συντονιστή) καταδεικνύει ότι δεν είναι αναγκαίος ο ταυτόχρονος ορισμός και «εκπροσώπου» και «συντονιστή», αλλά ότι οι όροι αυτοί χρησιμοποιούνται αδιακρίτως για να προσδιορίσουν το πρόσωπο που δύνανται να εξουσιοδοτήσουν οι φορείς για την κοινή εκπροσώπησή τους. Εξάλλου, η έννοια του «επικεφαλής εταίρου» που ορίζεται στο Ε.Ε.Ε.Σ. αναφέρεται στον «ρόλο του οικονομικού φορέα στον όμιλο» και, κατά τούτο, συνδέεται με την απαίτηση του άρθρου 96 παρ. 7 του ν. 4412/2016 να προσδιορίζεται από τη διαγωνιζόμενη ένωση οικονομικών φορέων η έκταση και το είδος της συμμετοχής του κάθε μέλους και όχι με την εκπροσώπηση αυτών. Συνεπώς, λαμβάνοντας υπόψη αφενός την ορολογική ασάφεια των κρίσιμων διατάξεων, αφετέρου την έλλειψη συγκεκριμένης διάταξης από την οποία να προκύπτει σαφώς υποχρέωση των υποψηφίων ενώσεων οικονομικών φορέων να ορίσουν, για την παραδεκτή συμμετοχή τους στον διαγωνισμό, «εκπρόσωπο/συντονιστή», η διάταξη του άρθρου 96 παρ. 7 του ν. 4412/2016: «Στην προσφορά απαραιτήτως πρέπει να προσδιορίζεται (…) ο εκπρόσωπος/συντονιστής αυτής» έχει την έννοια της υποχρέωσης δήλωσης, διά του Ε.Ε.Ε.Σ., των προσώπων που εκπροσωπούν τους φορείς της ένωσης στον διαγωνισμό ή, εφόσον συντρέχει περίπτωση, του κοινού εκπροσώπου που έχει εξουσιοδοτηθεί από αυτούς. Πλην, η γνώμη αυτή δεν ίσχυσε. Αναπέμπει την υπόθεση στο VI Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου.