ΣΤΕ/3358/2003
Τύπος: Δικαστικές Αποφάσεις
Καταβολή αναδρομικών αποδοχών:..Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, η υποχρέωση της Διοικήσεως να καταβάλει στον εφεσίβλητο αναδρομικές αποδοχές δεν απορρέει από ευθύνη της, θεμελιούμενη στο άρθρο 105 ΕισΝΑΚ, για ανόρθωση της ζημίας την οποία αυτός υπέστη, κατά τον χρόνο που παρέμεινε εκτός υπηρεσίας, λόγω παρανόμου παραλείψεως διορισμού του, οπότε, προκειμένου να αποτιμηθεί το μέγεθος της ζημίας, θα ήταν, κατ΄ αρχήν, νόμιμη η επίκληση των διατάξεων των άρθρων 914 και 298 Α.Κ., τις οποίες επικαλείται η Διοίκηση, με την υπό κρίση έφεση, για να στηρίξει τη νομιμότητα της προσβληθείσας πράξεως και σύμφωνα με τις οποίες, όταν από το ζημιογόνο γεγονός προκύπτει και ωφέλεια που τελεί σε αιτιώδη σύνδεσμο προς αυτό, πραγματική ζημία είναι ό,τι υπολείπεται μετά την αφαίρεση της ωφέλειας, αλλά απορρέει από τον αναδρομικό διορισμό του εφεσιβλήτου, δηλαδή, από την σύναψη και ενεργοποίηση της δημοσιοϋπαλληλικής σχέσεως αναδρομικώς ως προς όλες τις συνέπειές της. Επομένως, η επίδικη ρήτρα, την οποία η Διοίκηση περιέλαβε στην πράξη χορηγήσεως στον εφεσίβλητο αναδρομικών αποδοχών, στηριζομένη στην εσφαλμένη εκδοχή ότι η υποχρέωση καταβολής αναδρομικών αποδοχών έχει αποζημιωτικό χαρακτήρα, δεν είναι νόμιμη και ορθώς ακυρώθηκε από το δικάσαν εφετείο, ανεξάρτητα από την ορθότητα της ειδικότερης αιτιολογίας του, η οποία αλυσιτελώς πλήττεται με τον δεύτερο λόγο της εφέσεως.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕλΣυν.Κλ1/Πρακτικά/25α/2014
Αποδοχές προσωπικού:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις ΙΙΙ και V του παρόντος, μη νομίμως εντέλλεται με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα η καταβολή διαφοράς αναδρομικών αποδοχών στη φερόμενο ως δικαιούχο για το χρονικό διάστημα από 12.11.2000 μέχρι 10.5.2011, στο πλαίσιο συμμόρφωσης της Διοίκησης προς το δεδικασμένο που απορρέει από την 1476/2009 τελεσίδικη απόφαση του Εφετείου …. Και τούτο διότι(...), αναγνωρίστηκε απλώς η ύπαρξη σύμβασης εξαρτημένης εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου από τις 12.11.2000, καταληκτική ημερομηνία υποβολής της αίτησής της περί κατάταξης σε τοιαύτη οργανική θέση σύμφωνα με το άρθρο 17 του ν.2839/2000 και δεν καταδικάστηκε το Δημόσιο στην καταβολή σε αυτήν αναδρομικών αποδοχών για το όλο το επίμαχο χρονικό διάστημα...
ΣΤΕ/1820/1989
Σε κάθε περίπτωση η νεά κρίση της Διοικήσεως πρέπει να μην αντίκειται σε όσα έχουν κριθεί από την ακυρωτική απόφαση και εκφέρεται ενόψει του νομικού και πραγματικού καθεστώτος που υπήρχε κατά το χρόνο κατά τον οποίο εκδόθηκε η πράξη που ακυρώθηκε, δεν απαγορεύεται δε στη Διοίκηση να εκδώσει, μετά από διαδοχικές ακυρώσεις για πλημμέλειες της αιτιολογίας, διαδοχικές πράξεις που να καταλήγουν στο ίδιο αποτέλεσμα, με νέα αιτιολογία, αρκεί η εμμονή της Διοικήσεως να μην συνιστά, στις περιπτώσεις που η πράξη δεν εκδίδεται κατά δέσμια αρμοδιότητα, κακή χρήση της διακριτικής εξουσίας κατά την κρίση του δικαστηρίου, το οποίο πρέπει να εκτιμά τις συντρέχουσες, κάθε φορά, περιστάσεις. Αν δε, ενόψει του αριθμού των ακυρωτικών αποφάσεων που προηγήθηκαν στη συγκεκριμένη περίπτωση και της αδυναμίας της Διοικήσεως να αιτιολογησει νομίμως και επαρκώς τη δυσμενή για τον υπάλληλο νέα διοικητική πράξη,η πράξη αυτή τελικώς ακυρωθεί για κακή χρήση της διακριτικής εξουσίας, η Διοίκηση έχει την υποχρέωση να προέλθει στις νόμιμες ενέργειες και να εκδώσει θετική πράξη υπέρ του υπαλλήλου, σύμφωνα με όσα κρίθηκαν με την ακυρωτική απόφαση, χωρίς να μπορεί να επαναλάβει την πράξη με νέα πάλι αιτιολογία. Αν και κατά τη γνώμη τριών μελών του δικαστηρίου με αποφασιστική ψήφο, η αρχή της χρηστής και της εύρυθμης Διοικήσεως επιβάλλει την ταχύτερη δυνατή εκκαθάριση των αμφισβητήσεων που αναφέρονται στο κύρος δυσμενών διοικητικών πράξεων που αφορούν την υπηρεσιακή κατάσταση των υπαλλήλων, η οποία και δεν πρέπει, προς το συμφέρον της ομαλής λειτουργίας της ίδιας της υπηρεσίας, να τελεί, για μεγάλο χρονικό διάστημα, σε εκκρεμότητα. Για το λόγο αυτό, όταν ακυρωθεί από τον ακυρωτικό δικαστή μια τέτοια δυσμενής διοικητική πράξη λόγω πλημμέλειας της αιτιολογίας της και η Διοίκηση, επανερχόμενη προς συμμόρφωση, εκδίδει, όπως έχει δικαίωμα, πράξη με το ίδιο περιεχόμενο, οφείλει τη φορά αυτή, να επικαλείται και να παραθέτει, για αιτιολόγηση της κρίσεώς της, όλα τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της και μπορούν να αιτιολογήσουν, κατά την κρίση της, νομίμως την πράξη αυτή και δεν είναι πλέον επιτρεπτή, για τρίτη φορά και ακόμη περαιτέρω, η διαδοχική έκδοση τέτοιων πράξεων που περιέχουν νέες αιτιολογίες, έστω και αν οι αιτιολογίες αυτές είναι εν τέλει νόμιμες και επαρκείς, αυτοτελώς εξεταζόμενες. Επομένως, κατά τη γνώμη αυτή της μειοψηφίας, η εμμονή της Διοικήσεως και η έκδοση πράξεως με το ίδιο περιεχόμενο με αυτήν που ακυρώθηκε για δεύτερη φορά, έστω και αν η νέα αυτή πράξη (τρίτη κατά σειρά) περιέχει νόμιμη αιτιολογία, δεν είναι νόμιμη και πρέπει να ακυρωθεί αν τα στοιχεία στα οποία στηρίζεται ήταν γνωστά και στη διάθεση της Διοικήσεως κατά το χρόνο που εξέδωσε, μετά την αρχική ακύρωση, τη νέα (δεύτερη κατά σειρά) πράξη και έτσι μπορούσε να τα επικαλεσθεί για την αιτιολόγηση της κρίσεώς της.
ΕΣ/Τ1/202/2007
Καταβολή αναδρομικών αποδοχών.Με την 3135/2004 απόφαση του Τρ. Δ. Π. Θεσσαλονίκης, κρίθηκε μόνο ότι ο χρόνος υπηρεσίας του ανωτέρω, κατά τα έτη 1997-2001, πρέπει να συνυπολογιστεί για την κατάταξή του σε μισθολογικό κλιμάκιο και τη χορήγηση χρονοεπιδόματος και όχι και για την καταβολή αναδρομικών αποδοχών για το χρόνο της υπηρεσίας αυτής. Επομένως, το δεδικασμένο που προκύπτει από την απόφαση αυτή και δεσμεύει το Ελεγκτικό Συνέδριο κατά τον προληπτικό έλεγχο, δεν αφορά και την καταβολή αναδρομικών αποδοχών και συνεπώς ούτε βάσει της ανωτέρω απόφασης επιβάλλεται η καταβολή του εντελλόμενου ποσού.
ΣΤΕ/3606/2012
Αστική ευθύνη δημοσίου- καταβολή αναδρομικών αποδοχών:...Επειδή, υπό τις προαναφερθείσες περιστάσεις, το κέρδος που αποκόμισε ο αναιρεσίβλητος από τη δική του αυτόνομη δραστηριότητα, η οποία συνίσταται στην ένταση των προσπαθειών του για να αντιμετωπίσει, με τις δικές του δυνάμεις, τη ζημία που προκλήθηκε, δεν συνυπολογίζεται σ’ αυτήν. Τούτο δε διότι η εν λόγω δραστηριότητα πηγάζει από την ελευθερία δράσεως του ζημιωθέντος, υπερβαίνει την κατ’ άρθρο 300 του ΑΚ υποχρέωσή του για περιορισμό της εκτάσεως της ζημίας και ως εκ τούτου, συνιστά αυτοτελή λόγο κτήσεως και διατηρήσεως του κέρδους από αυτόν, εκτός του δικαίου της αποζημιώσεως. Συνεπώς, στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο καταλογισμός του προκύψαντος οφέλους στη ζημία αντίκειται στην καλή πίστη, δεδομένου ότι, με τον τρόπο αυτό, η Διοίκηση θα επωφελείτο από την επιμέλεια εκείνου, κατά του οποίου είχε εκδοθεί η κριθείσα ως παράνομη πράξη της, με αποτέλεσμα να περιορίζονται, από ενέργειες του ζημιωθέντος, οι συνέπειες της παρανομίας της. Κατόπιν αυτού, η ως άνω κρίση του δικάσαντος δικαστηρίου είναι νόμιμη και τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα από το αναιρεσείον Δημόσιο είναι απορριπτέα ως αβάσιμα, όπως και η παρούσα αίτηση στο σύνολό της.
ΕΣ/Τμ.1(ΚΠΕ)20/2015
Νόμιμη η καταβολή ποσού ως αντιμισθία Πρόεδρο Δημοτικού Συμβουλίου Δήμου με πληθυσμό κάτω των 100.000 κατοίκων, παράλληλα με την καταβολή των αποδοχών της δημοσιοϋπαλληλικής του θέσης, ανεξαρτήτως του ότι κατά τη διάρκεια της θητείας του ως Προέδρου λαμβάνει υποχρεωτικά ειδική άδεια απουσίας εξήντα (60) ημερών από τη δημοσιοϋπαλληλική του θέση, καθόσον δεν απαιτείται να επιλέξει την καταβολή της αντιμισθίας ή των αποδοχών της θέσης του, υποχρέωση που ισχύει κατ’εξαίρεση, κι επομένως δεν μπορεί να εφαρμοστεί αναλογικά για τους ανωτέρω Προέδρους, μόνο για τους Προέδρους Δημοτικών Συμβουλίων Δήμων με πληθυσμό άνω των 100.000 κατοίκων, που είναι υπάλληλοι του δημοσίου ή ν.π.δ.δ. ή ν.π.ι.δ. και δικαιούνται ειδική άδεια απουσίας από την υπαλληλική τους θέση καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας τους ως Προέδρων.(Όμοια η 46/2015 πράξη του ίδιου ως άνω κλιμακίου)
ΕλΣυν.Τμ.1(ΚΠΕ)349/2015
ΑΠΟΔΟΧΕΣ:Α. Νόμιμη η καταβολή αναδρομικών αποδοχών σε δημοτικούς αστυνομικούς Δήμου για το χρονικό διάστημα από 22.5.2015, που αυτές ανέλαβαν υπηρεσία στο Δήμο, έως τις 22.6.2015, που δημοσιεύτηκε η σχετική διαπιστωτική πράξη του Δημάρχου, καθόσον η σχετική διαπιστωτική πράξη δεν ενεργεί εφεξής, από τη δημοσίευσή της, αλλά αναπτύσσει αναδρομική ισχύ, που ανατρέχει στο χρόνο της αυτοδίκαιης σύστασης και κατάληψης της θέσης από τον δημοτικό αστυνομικό (άρθρο 19 του ν. 4325/2015, ΦΕΚ Α΄ 47/2015). Β. Μη νόμιμη η καταβολή αναδρομικών αποδοχών σε δημοτικούς αστυνομικούς για το χρονικό διάστημα από 11.5.2015 έως 22.5.2015, καθόσον η αξίωση για μισθό ξεκινά από την ανάληψη της υπηρεσίας από τον υπάλληλο.
ΝΣΚ/9/2019
Καταβολή αναδρομικών αποδοχών από τη Διοίκηση σε δημόσιο υπάλληλο, ο οποίος είχε τεθεί σε δυνητική αργία, από τότε που κατά τη σχετική διαπιστωτική πράξη επανήλθε ο υπάλληλος στην υπηρεσία, χωρίς πραγματική εκτέλεση καθηκόντων, ή από την πραγματική ανάληψη καθηκόντων και την παροχή εργασίας.(..)Η αξίωση για παροχή μισθού δημοσίου υπαλλήλου, του οποίου ήρθη η θέση σε δυνητική αργία, γεννάται μόνο μετά, την «εν τοις πράγμασι» ανάληψη υπηρεσίας και την εκτέλεση των καθηκόντων του, κατ’ εφαρμογή της ειδικής και εξαιρετικού χαρακτήρα διάταξης της παραγράφου 4 του άρθρου 41 του ν. 3528/2007. (ομόφ.)
ΣΤΕ/742/2023
Ζητείται η εξαφάνιση της 154/2018 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Πειραιά. Με την απόφαση αυτή απορρίφθηκε αίτηση ακυρώσεως του εκκαλούντος κατά: α) της …/27.10.2016 απόφασης του Δημάρχου … (…), με την οποία είχε ανακληθεί η …/8.2.2006 απόφασή του περί διορισμού του εκκαλούντος σε οργανική θέση κλάδου ΥΕ 16 Εργατών Πρασίνου του Δήμου (...) Επειδή, η ανάκληση του διορισμού του εκκαλούντος δημοτικού υπαλλήλου εχώρησε δυνάμει της παρατεθείσας διάταξης του άρθρου 27 παρ. 2 του Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων, χωρίς να υπόκειται, κατά τη διάταξη αυτή, στον έλεγχο του Α.Σ.Ε.Π. Εξάλλου, της ανακλητικής πράξης του διορισμού του εκκαλούντος δεν προηγήθηκε απόφαση του Α.Σ.Ε.Π., με την οποία να κρίθηκε μη νόμιμος ο εν λόγω διορισμός. Ως εκ τούτου, η εκκαλούμενη απόφαση υπόκειται κατ’ εξαίρεση σε έφεση, κατά την έννοια της παρατεθείσας διάταξης του άρθρου 5Α (εδ. β΄ περ. α΄) του ν. 702/1977, ανεξαρτήτως του ότι ο εκκαλών είχε διοριστεί βάσει διαδικασίας υποκείμενης στον έλεγχο του Α.Σ.Ε.Π.(...) Τούτο, διότι, τόσο η διάταξη του άρθρου 28 παρ. 1 εδ. β´ του ν. 1188/1981, καθώς και εκείνη του άρθρου μόνου του α.ν. 261/1968, όσο και αυτή του άρθρου 27 παρ. 2 εδ. β´ του Κώδικα Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων (ν. 3584/2007) επιτρέπουν χωρίς χρονικό περιορισμό την ανάκληση του παράνομου διορισμού όλων των υπαλλήλων, στην περίπτωση που ο υπάλληλος προκάλεσε ή υποβοήθησε την παρανομία. Συνεπώς, ο εκκαλών, στη συγκεκριμένη περίπτωση, ουδόλως θα ωφελείτο, από την άποψη αυτή, από την εφαρμογή του ν. 1188/1981 αντί του ν. 3584/2007.(...) Επειδή, με την εκκαλούμενη απόφαση κρίθηκε ότι, κατά την έννοια του άρθρου 27 παρ. 2 του Κώδικα Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων, στην περίπτωση που η πράξη διορισμού του δημοτικού υπαλλήλου ανακαλείται μετά τη διετία από τη δημοσίευσή της, απαιτείται η Διοίκηση να εκφέρει κατά νόμιμη διαδικασία και με νόμιμη και επαρκή αιτιολογία κρίση, σύμφωνα με την οποία ο διορισθείς προκάλεσε ή υποβοήθησε δολίως την πλάνη της Διοίκησης σε σχέση με την επιλογή του έναντι των συνυποψηφίων του (...) Διά ταύτα Δέχεται την έφεση.
ΣΤΕ/100/2011
Καταβολή αναδρομικών αποδοχών σε υπάλληλο του Δήμου:... Επειδή, όπως έγινε δεκτό ανωτέρω, η Διοίκηση, συμμορφούμενη προς ακυρωτική απόφαση διοικητικού δικαστηρίου υποχρεούται να προβεί σε θετικές ενέργειες για την αναμόρφωση της νομικής καταστάσεως που προέκυψε αμέσως ή εμμέσως από την πράξη που ακυρώθηκε, εκδίδοντας, κατά περίπτωση, άλλες πράξεις με αναδρομική ισχύ, ώστε να αποκαταστήσει τα πράγματα στη θέση στην οποία θα βρίσκονταν, αν από την αρχή δεν είχε εκδοθεί η ακυρωθείσα πράξη ή δεν είχε λάβει χώρα η ακυρωθείσα παράλειψη. Εν προκειμένω, με την 1718/2001 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών ακυρώθηκε η παράλειψη του Δήμου ... να περιλάβει την αναιρεσείουσα στον πίνακα διοριστέων στις επίδικες θέσεις, κρίθηκε δε ότι πρέπει να χωρήσει επανακατάταξη της στον οικείο πίνακα βάσει του τίτλου σπουδών και τυχόν εγγραφή της στον πίνακα διοριστέων . Επομένως, αφού η αναιρεσείουσα, σε συμμόρφωση προς την ανωτέρω απόφαση, περιελήφθη τελικώς στον πίνακα διοριστέων, ο αναιρεσίβλητος Δήμος όφειλε, ως αρμόδιος κατά το νόμο φορέας, να την διορίσει αναδρομικώς από του χρόνου του διορισμού της στην θέση από την οποία απολύθηκε, ώστε να αρθούν οι συνέπειες της ακυρωθείσας παραλείψεως του. Η υποχρέωση αυτή εξάλλου, απορρέει κατά το Σύνταγμα ευθέως από την ακυρωτική απόφαση, χωρίς να απαιτείται η ρητή μνεία της. Κατόπιν τούτου, η παράλειψη του Δήμου ... να προσδώσει αναδρομικότητα στην 235/2002 πράξη του Δημάρχου ώστε να ανατρέξει στο χρόνο της αρχικής προσλήψεως της αναιρεσείουσας, και περαιτέρω, η μη καταβολή των αποδοχών που αντιστοιχούν στο χρονικό διάστημα της αναδρομής, αποτελεί παράνομη παράλειψη αυτού κατά την έννοια του άρθρου 105 του ΕισΝΑΚ (πρβλ. ΣτΕ 1631/2000). Εξάλλου, υποχρέωση καταβολής της αποζημιώσεως έχει ο αναιρεσίβλητος Δήμος, καθόσον πρόκειται για αποζημίωση αποδοχών υπαλλήλου του, ανεξαρτήτως αν στη διαδικασία επιλογής μετέσχε, κατά τις ισχύουσες διατάξεις, και το ... (πρβλ. ΣτΕ 2557/2006). Τα αντίθετα κρίνοντας το δικάσαν Διοικητικό Εφετείο, έσφαλε και για το λόγο αυτό που προβάλλεται βασίμως, πρέπει να γίνει δεκτή η υπό κρίση αίτηση και να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση. Στη συνέχεια, το Συμβούλιο της Επικρατείας, εκδικάζει κατ’ εφαρμογή του άρθρου 57 παρ. 2 του π.δ. 18/89 την από 24.2.2007 έφεση του Δήμου ... κατά της 11892/2006 αποφάσεως του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών, και κρίνει ότι αυτή πρέπει να απορριφθεί στο σύνολο της, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, περαιτέρω δε, εκτιμώντας τις περιστάσεις, κρίνει ότι ο Δήμος ... πρέπει να απαλλαγεί από τα δικαστικά έξοδα (άρθρ. 275 παρ. 1 ΚΔΔ - ν. 2717/99 Α΄ 97).
ΝΣΚ/76/2019
Υποχρέωση του Δημοσίου για καταβολή διαφοράς αποδοχών σε συμμόρφωση προς αμετάκλητη απόφαση πολιτικού δικαστηρίου – Διακοπή παραγραφής απαιτήσεων υπαλλήλου κατά του Δημοσίου(..)α) Σε συμμόρφωση προς αμετάκλητη απόφαση πολιτικού δικαστηρίου με την οποία αναγνωρίζεται η συνδρομή των προϋποθέσεων της διάταξης του άρθρου 17 του ν. 2839/2000, στην περίπτωση εργαζομένης στο Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού με συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου, δημιουργείται υποχρέωση κατάταξής της σε προσωρινή θέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, όχι δε και καταβολής αναδρομικών αποδοχών, ελλείψει σχετικής διάταξης στην απόφαση. β) Οι απαιτήσεις της υπαλλήλου για καταβολή αναδρομικών αποδοχών που αντιστοιχούν σε οποιοδήποτε χρονικό διάστημα πριν την κατάταξή της, υπέπεσαν στην προβλεπόμενη από τη διάταξη του άρθρου 90 παρ. 3 του ν. 2362/1995 διετή παραγραφή, δεδομένου ότι η διακοπείσα με την υποβολή της από 19-07-2011 αίτησής της προς την αρμόδια υπηρεσία του Δημοσίου για την καταβολή τους, παραγραφή, άρχισε εκ νέου μετά την πάροδο έξι μηνών από την υποβολή της αίτησης και συμπληρώθηκε την 20-1-2014, χωρίς να μεσολαβήσει εν τω μεταξύ άλλο διακοπτικό του χρόνου της γεγονός. γ) Οι πράξεις της Διοίκησης σε συμμόρφωση προς την ανωτέρω δικαστική απόφαση, σύμφωνα με τα άρθρα 95 παρ. 5 του Συντάγματος και 1 του ν. 3068/2002, έχουν εκδοθεί κατ’ ορθή εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 17 του ν. 2839/2000, των νόμων 3528/2007 και 3205/2003 και της υπ’ αριθμ. 2/7093/0022/05-02-2004 Κ.Υ.Α. (ομόφ.).