Προμήθεια, εγκατάσταση και λειτουργία λογισμικού ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης...Επειδή, υπό τα ανωτέρω δεδομένα και ενόψει των γενομένων δεκτών στην τέταρτη σκέψη, η προπαρατεθείσα αιτιολογία, με την οποία απερρίφθη η προσφυγή που άσκησε η αιτούσα κατά της αποδοχής της προσφοράς της ένωσης των εταιρειών «…», είναι μη νόμιμη. Αβασίμως δε, με το υπόμνημα που κατετέθη μετά τη συζήτηση της υπόθεσης στο ακροατήριο και εντός της χορηγηθείσης από τον Πρόεδρο σχετικής προθεσμίας, η καθ΄ ης η αίτηση Σχολή Επιμόρφωσης Υπαλλήλων Υπουργείου Οικονομικών προβάλλει: α. ότι η υποβολή της προσφοράς συνιστά ταυτοχρόνως και υπεύθυνη δήλωση περί του ότι τα στοιχεία που υποβάλλονται εξακολουθούν να ισχύουν κατά το χρόνο υποβολής της προσφοράς, β. ότι, εφόσον η ένωση … κ.λ.π. ανέλαβε την υποχρέωση να προσκομίσει, εάν τυχόν αναδεικνυόταν ανάδοχος, τα σχετικά πιστοποιητικά (απόσπασμα ποινικού μητρώου, πιστοποιητικά ότι δεν τελεί σε κατάσταση πτώχευσης, εκκαθάρισης κ.λ.π.), η ανάληψη της υποχρέωσης αυτής συνιστά και υπεύθυνη δήλωση για την ανυπαρξία των ως άνω δυσμενών καταστάσεων κατά το χρόνο υποβολής της προσφοράς και γ. ότι μεσολάβησαν ελάχιστες (από μία έως τρεις) ημέρες μεταξύ της υπογραφής των δηλώσεων και της υποβολής της προσφοράς. Εξάλλου, τα πρόσθετα επιχειρήματα που προβάλλει η Σχολή με το υπόμνημά της, σχετικώς με τις πρακτικές δυσχέρειες τήρησης της απαίτησης αυτής, αμφισβητούν κατ΄ ουσίαν απαραδέκτως το κύρος της επίμαχης ρήτρας της διακήρυξης που η ίδια εξέδωσε και αποτελεί το κανονιστικό πλαίσιο διεξαγωγής του διαγωνισμού. Αν και, κατά την άποψη του Συμβούλου Η. Τσακόπουλου, η αιτιολογία απόρριψης της προσφυγής της αιτούσας παρίσταται νόμιμη, σύμφωνα με τα ανωτέρω γενόμενα δεκτά από τη μειοψηφήσασα άποψη, δεδομένου ότι οι υπεύθυνες δηλώσεις υπεγράφησαν εντός του διαστήματος κατά το οποίο επιτρεπόταν η υποβολή των προσφορών και η προσφορά υπεβλήθη τελικώς με χρονική απόσταση μίας έως τριών ημερών από την υπογραφή των εν λόγω δηλώσεων, ενώ, σε κάθε περίπτωση, η τυχόν συνδρομή των σχετικών κωλυμάτων (πτώχευσης, καταδικών κ.λ.π.) θα ελεγχθεί στο πρόσωπο του υποψηφίου αναδόχου, προκειμένου να κατακυρωθεί υπέρ αυτού το αποτέλεσμα του διαγωνισμού.

Ανάθεση διαχείρισης επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων- αίτηση αναστολής:..Επειδή, ενόψει της προεκτεθείσης εννοίας της διακήρυξης, ο αποκλεισμός της αιτούσης για το λόγο ότι η κατά την παρ. 1.6.1.β της διακήρυξης υποβληθείσα από αυτήν, από 17.9.2009 υπεύθυνη δήλωση, αφορούσε την ποινική κατάσταση της εταιρείας και όχι του Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου και Διευθύνοντος Συμβούλου της, παρίσταται νόμιμος, δεν πιθανολογούνται δε σοβαρώς ως βάσιμοι οι περί του αντιθέτου ισχυρισμοί της, καθώς και ότι η έννοια της διακήρυξης δεν ήταν αρκούντως σαφής. Εξ άλλου, η εν λόγω υπεύθυνη δήλωση συνιστά, κατά τη διακήρυξη, διακεκριμένο δικαιολογητικό που βεβαιώνει την έλλειψη ποινικής καταδίκης για τα εκεί αναφερόμενα αδικήματα μέχρι την ημέρα υποβολής της προσφοράς και απαιτείται ανεξαρτήτως της υποβολής του κατά τη διάταξη της παρ.1.6.1. περ.ζ) της διακήρυξης, αποσπάσματος ποινικού μητρώου για τον πρόεδρο του Διοικητικού της Συμβουλίου και του Διευθύνοντος Συμβούλου της. Συνεπώς, δεν πιθανολογείται σοβαρώς ως βάσιμος ο ισχυρισμός της αιτούσης ότι η υποβολή του εν λόγω αποσπάσματος ποινικού μητρώου υποκαθιστά, εν πάση περιπτώσει, την κατά την παρ. 1.6.1.β της διακήρυξης υπεύθυνη δήλωση.(...)η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί.

Επειδή, από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων, ενόψει του ότι ρητώς ορίζονται ως περιεχόμενο της ανωτέρω υπεύθυνης δηλώσεως «γεγονότα ή στοιχεία», συνάγεται ότι αυτή μπορεί να αφορά αποκλειστικώς και μόνον γεγονότα παρόντα ή παρελθόντα, όχι, όμως, μέλλοντα (πρβλ. ΠΕ 160, 58/1984 επί της ομοίου περιεχομένου διατάξεως του προϊσχύσαντος ν.δ/τος 105/1969). Περαιτέρω, ενόψει της ρητής προβλέψεως της διακηρύξεως και του άρθρου 6 του π.δ/τος 118/2007 περί του ότι με την κατ' άρθρο 8 του ν.1599/1986 υπεύθυνη δήλωση πρέπει να δηλώνεται ότι όλα όσα αναλυτικώς αναφέρονται στη διακήρυξη (Παράρτημα Β΄ παρ.1.6) και στο άρθρο 6 του Π.Δ. 118/2007 ισχύουν «μέχρι και την ημέρα υποβολής της προσφοράς», συνάγεται ότι η ημερομηνία υπογραφής της υπεύθυνης δηλώσεως πρέπει να συμπίπτει με την ημερομηνία υποβολής της προσφοράς, ούτως ώστε να καλύπτει, κατά τη ρητή απαίτηση της διακηρύξεως, και την ημερομηνία αυτή. Επομένως, υπεύθυνη δήλωση με ημερομηνία υπογραφής προγενέστερη εκείνης της υποβολής της προσφοράς δεν καλύπτει τις απαιτήσεις της διακηρύξεως και του ανωτέρω π.δ/τος, δεδομένου ότι, βεβαιώνοντας την ανυπαρξία καταδικών κλπ. σε μελλοντική ημερομηνία, δεν αναφέρεται, εν πάση περιπτώσει, σε γεγονότα παρόντα ή παρελθόντα. Η ερμηνεία αυτή συνάδει με τον σκοπό της σχετικής ρυθμίσεως, ο οποίος συνίσταται στην ανάγκη διευκολύνσεως τόσο της συμμετοχής των διαγωνιζομένων, με την αποφυγή της υποχρεώσεως συλλογής ήδη από το χρονικό σημείο της υποβολής της προσφοράς των αντιστοίχων με τις δηλούμενες στην υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 ιδιότητες δικαιολογητικών, όσο και της μη ενασχολήσεως της αναθέτουσας αρχής με τα ως άνω δικαιολογητικά σε επίπεδο παραδεκτού της συμμετοχής των διαγωνιζομένων. Εξάλλου, η ως άνω ερμηνεία δεν αντίκειται στην αρχή της αναλογικότητας, υπό την έννοια της παρεμβολής δυσαναλόγων προς τον επιδιωκόμενο σκοπό εμποδίων στην ελεύθερη συμμετοχή των διαγωνιζομένων, ούτε συνεπάγεται καθεστώς δυσμενών διακρίσεων σε βάρος όσων αλλοδαπών επιχειρήσεων ή επιχειρήσεων εδρευουσών εκτός του τόπου διεξαγωγής του διαγωνισμού επιθυμούν να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό, δεδομένου ότι, κατά τις παρατεθείσες στην σκέψη 6 διατάξεις των άρθρων 11 παρ. 1,4 και 5 του π.δ/τος 118/2007 και 10 παρ.3 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, δεν θεσπίζεται ανελαστικώς μία συγκεκριμένη και μόνον ημέρα για την ολοκλήρωση των σχετικών ενεργειών αλλά ο ενδιαφερόμενος να συμμετάσχει σε ανοικτό διαγωνισμό έχει την ευχέρεια, αφού ολοκληρώσει πλήρως κατά τα λοιπά την προετοιμασία του φακέλου της προσφοράς του, να επιλέξει στην συνέχεια οποτεδήποτε, εντός του κατ' άρθρο 32 παρ. 2 του π.δ/τος 60/2007 ευρέος χρονικού διαστήματος (ήτοι από την ημερομηνία αποστολής της διακηρύξεως προς δημοσίευση μέχρι και την καταληκτική ημερομηνία της προθεσμίας υποβολής προσφορών -η οποία, κατά τη διέπουσα τον επίδικο διαγωνισμό διακήρυξη, συμπίπτει με την ημερομηνία διενεργείας του διαγωνισμού-), την ημερομηνία, μέχρι της οποίας θα πρέπει να επιμεληθεί να υπογράψει την υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986, να θεωρήσει το γνήσιο της υπογραφής του δηλούντος και να προβεί στην υποβολή της προσφοράς, περιλαμβάνοντας σ’ αυτήν και την ως άνω υπεύθυνη δήλωση, είτε με απ' ευθείας κατάθεση της προσφοράς στην αναθέτουσα αρχή είτε αποστέλλοντάς την προς την εν λόγω αρχή με συστημένη επιστολή στην ταχυδρομική υπηρεσία, εφ' όσον ο τρόπος αυτός αποστολής ρητώς προβλέπεται στο άρθρο 10 παρ. 3 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, δεν αποκλείεται δε από διάταξη της διακηρύξεως ή του π.δ/τος 118/2007. Στην τελευταία, όμως, αυτή περίπτωση, πρέπει να εξασφαλίζεται η περιέλευση της προσφοράς στην ανωτέρω αρχή το αργότερο μέχρι την προηγουμένη της ημερομηνίας διενεργείας του διαγωνισμού, ως ημερομηνία δε υποβολής της προσφοράς θεωρείται η ημερομηνία καταθέσεως της ανωτέρω επιστολής στην ταχυδρομική υπηρεσία. Τέλος, η απαιτουμένη από τη διακήρυξη θεώρηση του γνησίου της υπογραφής είναι εύλογη και δεν εμποδίζει τον ελεύθερο ανταγωνισμό ή την ελεύθερη συμμετοχή σε διαγωνισμούς, δεδομένου ότι συνιστά για το δημόσιο μία εξασφαλιστική των συμφερόντων του διαδικασία, η οποία δεν απαγορεύεται από τις διατάξεις που αφορούν στη διενέργεια διαγωνισμών προμηθειών του Δημοσίου.

Η ανωτέρω αιτιολογία δεν είναι νόμιμη, δοθέντος ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα, εφόσον η κατατεθείσα μέσω ιδιωτικού ταχυδρομείου στις 27-8-2009 προσφορά της αιτούσης, στην οποία περιλαμβανόταν και η ένδικη υπεύθυνη δήλωση, με θεώρηση του γνησίου της υπογραφής της την ίδια μέρα (27-8-2009), περιήλθε δε στην αναθέτουσα αρχή στις 28-8-2009, η αναγραφή στην δήλωση αυτή ως ημερομηνίας συντάξεώς της ημερομηνίας διενέργειας του διαγωνισμού (1-9-2009), δεν καθιστά εξ αυτού του λόγου μη νομίμως υποβληθείσα την εν λόγω δήλωση και ως εκ τούτου αποκλειστέα την προσφορά της αιτούσης, διότι η υπεύθυνη αυτή δήλωση, η οποία, ενόψει του εκτεθέντος πραγματικού, ήταν λογικά αδύνατο να έχει συνταχθεί από την αιτούσα την 1-9-2009, την ημερομηνία, δηλαδή, που φέρεται συνταγείσα, πρέπει να θεωρηθεί ότι έχει συνταχθεί την 27-8-2009 κατά την οποία, αφού θεωρήθηκε το γνήσιο της υπογραφής αυτής, από και δια της οποίας ο υπευθύνως δηλών αναλαμβάνει την ευθύνη της ακρίβειας των δηλουμένων, ακολούθως την ίδια μέρα απεστάλη ταχυδρομικώς εκφεύγοντας της σφαίρας εξουσίας της αιτούσας και αποκτώντας και εξ αυτού του λόγου βεβαία χρονολογία. Η δε αναγραφή στην υπεύθυνη δήλωση ως ημερομηνίας σύνταξής της της 1-9-2009, δεν μπορεί να θεωρηθεί υπό τα ανωτέρω δεδομένα ότι δημιουργεί σύγχυση, δεδομένου ότι με βάση τον Κανονισμό Επικοινωνίας Δημοσίων Υπηρεσιών, ο οποίος προβλέπει, μεταξύ άλλων (Κεφάλαιο 10ο, σελ. 80-81), ότι «Για τη θεώρηση του γνησίου της υπογραφής ο πολίτης πρέπει να υπογράφει ενώπιον του αρμοδίου υπαλλήλου της Υπηρεσίας που ενεργεί τη θεώρηση», τεκμαίρεται ότι την ημέρα αυτή (27.8.2009) υπογράφηκε η εν λόγω υπεύθυνη δήλωση (ΕΑ 393, 163/2010, πρβλ. ΕΑ 234/2010).

Επειδή, όπως κρίθηκε με την ΕΑ 198/2011 (5μ), από τις διατάξεις που μνημονεύθηκαν στην προηγούμενη σκέψη προκύπτει ότι τόσο η ημερομηνία της υπεύθυνης δήλωσης, όσο και η υπογραφή του εκδότη της αποτελούν ουσιώδη στοιχεία αυτής και επιβάλλεται να είναι συμπληρωμένα αμφότερα, ώστε η δήλωση να είναι έγκυρη. Αν, μάλιστα, απαιτείται από τις οικείες διατάξεις, όπως εν προκειμένω, και θεώρηση του γνησίου της υπογραφής του δηλούντος, η υπεύθυνη δήλωση πρέπει να είναι, πάντως, πλήρως συμπληρωμένη ήδη κατά το χρόνο της εν λόγω θεώρησης, αφού οποιαδήποτε διόρθωση, τροποποίηση, συμπλήρωση ή χρονολόγηση της υπεύθυνης δήλωσης μετά τη θεώρηση του γνησίου της υπογραφής θα αναιρούσε τον ίδιο το σκοπό της θεώρησης, που είναι η επίσημη βεβαίωση ότι η δήλωση προέρχεται στο σύνολό της από το συγκεκριμένο συντάκτη. Συνεπώς, κατά την έννοια της προπαρετεθείσης διατάξεως του άρθρου 6 παρ.1 περ. β του π.δ. 118/2007, η ημερομηνία υπογραφής της υπεύθυνης δηλώσεως που πρέπει να συμπίπτει με την ημερομηνία υποβολής της προσφοράς, δεν μπορεί να είναι μεταγενέστερη της ημερομηνίας θεωρήσεως του γνησίου της υπογραφής από την αρμόδια αρχή.

Με την εξεταζόμενη προσφυγή, επιδιώκεται να ακυρωθεί η με αρ. 221/2022 απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής της αναθέτουσας αρχής, ώστε να μην κριθεί αποδεκτή η προσφορά της πρώτης παρεμβαίνουσας εταιρίας, «….», και της δεύτερης παρεμβαίνουσας «…», να μη λάβει τη βαθμολογία, που έλαβε εκάστη εξ’ αυτών, εφόσον ήθελε κριθεί αποδεκτή, αλλά και να βελτιωθεί η βαθμολογία της τεχνικής προσφοράς της, με τη συμμετοχή της τελευταίας να έχει κριθεί αποδεκτή, ώστε να λάβει τη μεγαλύτερη συνολική βαθμολογία επί της τεχνικής της προσφοράς.

Διαγωνισμός για την ανάθεση των εργασιών καθαριότητας. Ο παρεμβαίνων είχε καταθέσει υπεύθυνη δήλωση για την χώρα καταγωγής των υλικών καθαριότητας. Στην εγγυητική επιστολή απαιτείτο αναγραφή του αριθμού της διακηρύξεως του διαγωνισμού και όχι και του αριθμού πρωτοκόλλου αυτής. Ο παρεμβαίνων απέδειξε την εμπειρία του, η οποία, κατά τη διακήρυξη, δεν απαιτείτο να αφορά σε νοσοκομειακές μονάδες, ενώ δεν ετίθεντο ελάχιστα ποσοτικά όρια, με την υποβολή βεβαιώσεως του αντισυμβαλλομένου, μη απαιτουμένης της προσκόμισης συμβάσεως ή τιμολογίου. Στις υπεύθυνες δηλώσεις του παρεμβαίνοντα αναγραφόταν η ημερομηνία διεξαγωγής του διαγωνισμού και το αντικείμενό τους καθώς και η διακήρυξη. Η υπεύθυνη δήλωση του παρεμβαίνοντα για εγγραφή του στο Επιμελητήριο ήταν πλήρης. Οι θεωρήσεις του γνησίου της υπογραφής του παρεμβαίνοντα έγιναν από αρμόδιο όργανο, ήτοι από πολιτικό μηχανικό του Δήμου που ενεργούσε με εντολή Δημάρχου.

Παροχή υπηρεσιών τεχνικής – εφοδιαστικής υποστήριξης πέντε ελικοπτέρων ιδιοκτησίας του Πυροσβεστικού Σώματος (...) Επειδή, κατά την έννοια των προπαρατεθεισών διατάξεων της ένδικης διακήρυξης και του πδ/τος 118/2007, ερμηνευομένων ενόψει και της αρχής της τυπικότητας που διέπει τους δημόσιους διαγωνισμούς, η υποβολή της υπεύθυνης δήλωσης του άρθρου 8 παρ. 4 του ν. 1599/1986, με το παρατιθέμενο σε αυτές περιεχόμενο, αποτελεί ουσιώδη τυπική προϋπόθεση συμμετοχής στο διαγωνισμό, παράβαση δε του εν λόγω κανόνα εκ μέρους του συμμετέχοντος στο διαγωνισμό, δηλαδή παράλειψη συνυποβολής με την προσφορά της παραπάνω δήλωσης ή υποβολής ελλιπούς κατά περιεχόμενο δήλωσης, καθιστά την υποβληθείσα προσφορά του απαράδεκτη.(...)Επομένως, αδιαφόρως του αν η παρεμβαίνουσα εταιρία, ως νομικό πρόσωπο, υπείχε υποχρέωση να προσκομίσει υπεύθυνη δήλωση, στην οποία να προσδιορίζει «το ειδικό επάγγελμα» που ασκεί, πάντως, υπείχε, σε κάθε περίπτωση, υποχρέωση να προσκομίσει δήλωση, στην οποία να αναφέρεται το συγκεκριμένο (και κατά τόπο και κατ’ είδος) Επιμελητήριο, στο οποίο είναι εγγεγραμμένη. Περαιτέρω, η αναθέτουσα αρχή, δεν μπορούσε, εν προκειμένω, να αναπληρώσει την προαναφερθείσα έλλειψη με τις ανωτέρω περιγραφείσες ενέργειες, στις οποίες προέβη η ίδια, ενόψει αφενός της προαναφερθείσας αρχής της τυπικότητας που διέπει τους δημόσιους διαγωνισμούς, αφετέρου δε και της υποχρεώσεως, που επιβάλλει η οικεία διακήρυξη, τα σχετικά δικαιολογητικά να είναι επικαιροποιημένα, προβλέποντας ειδικότερα ότι στην υπεύθυνη δήλωση πρέπει να αναφέρουν οι συμμετέχοντες το επιμελητήριο, στο οποίο είναι εγγεγραμμένοι κατά την ημερομηνία διενέργειας του διαγωνισμού. Διά ταύτα Δέχεται την αίτηση

Με την προδικαστική προσφυγή η προσφεύγουσα ζητεί- να ακυρωθεί η -απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Αναθέτουσας Αρχής με αριθμό …/13-11-2023 και θέμα την έγκριση του Πρακτικού Ι περί ελέγχου των δικαιολογητικών και τεχνικών προσφορών του επίδικου διαγωνισμού, να ακυρωθεί η έγκριση των δικαιολογητικών συμμετοχής και η βαθμολόγηση και αποδοχή της τεχνικής προσφοράς της παρεμβαίνουσας, με σκοπό την απόρριψη αυτής και να γίνει δεκτή η δική της προσφορά. Με την προσβαλλόμενη εγκρίθηκε το από 01-08-2023 Πρακτικό της Επιτροπής του Διαγωνισμού και απορρίφθηκε η προσφορά της προσφεύγουσας, ενώ έγινε δεκτή η προσφορά της παρεμβαίνουσας εταιρίας. 

Προμήθεια αντιδραστηρίων...Ενόψει των ανωτέρω, η αιτιολογία αυτή αποκλεισμού της προσφοράς της αιτούσας από τον ένδικο διαγωνισμό παρίσταται, κατά την κρίση της Επιτροπής Αναστολών, νόμιμη και επαρκής, τα δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενα δεν πιθανολογούνται σοβαρώς ως βάσιμα. Τούτο δε διότι οι υποβληθείσες υπεύθυνες δηλώσεις, κατά παράβαση ρητής επιταγής του άρθρου 6 του π.δ. 118/2007 και της παραγράφου 1.6. της διακήρυξης, έφεραν ημερομηνίες προγενέστερες της ημέρας υποβολής της προσφοράς και ως εκ τούτου δεν κάλυπταν το χρονικό διάστημα από της υπογραφής τους μέχρι και την ημέρα υποβολής της προσφοράς της, η δε παρατυπία αυτή δεν μπορεί, να καλυφθεί από άλλα στοιχεία της προσφοράς της αιτούσης, όπως αυτή εσφαλμένα υπολαμβάνει. Ενόψει της κατά τα ανωτέρω νομιμότητας του σκέλους της αιτιολογίας αποκλεισμού της προσφοράς της αιτούσης, η οποία αυτοτελώς λαμβανόμενη υπόψη αρκεί για να τον στηρίξει, παρέλκει ως αλυσιτελής η έρευνα των λόγων που αφορούν τα άλλα αιτιολογικά ερείσματα του αποκλεισμού της προσφοράς της, καθώς και οι λόγοι με τους οποίους η αιτούσα επιχειρεί τον αποκλεισμό της προσφοράς της παρεμβαίνουσας.