Ερωτάται εάν νομιμοποιείται η Διοίκηση του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων (Μ.Τ.Π.Υ.) να προχωρήσει στη μεταφορά προς το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων των εκ παραδρομής αποδοθεισών από τη Δ.Ο.Υ. Αλεξανδρούπολης στο Μ.Τ.Π.Υ. δόσεων δανείου του εκπαιδευτικού Π.Χ., μετά την παρέλευση διετίας από την ημερομηνία που κατατέθηκαν αχρεώστητα στο Μ.Τ.Π.Υ.(....)Η αξίωση επιστροφής στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων των αχρεωστήτως αποδοθεισών από τη Δ.Ο.Υ. Αλεξανδρούπολης στο Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων δόσεων δανείου μηνών Οκτωβρίου και Νοεμβρίου 2010, έχει υποπέσει στην προβλεπόμενη από το άρθρο 71 παρ. 2 του π.δ. 422/1981 διετή παραγραφή. Η διοίκηση του Μ.Τ.Π.Υ. νομιμοποιείται, με βάση τα πραγματικά περιστατικά της συγκεκριμένης περίπτωσης και με γνώμονα τις αρχές της χρηστής διοίκησης, της επιείκειας και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης του διοικουμένου, να εξετάσει το ενδεχόμενο επιστροφής του πιο πάνω ποσού στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, ώστε να μην υποστεί ζημία ο διοικούμενος από το σφάλμα της Δ.Ο.Υ. Αλεξανδρούπολης, μέσω της οποίας μισθοδοτείτο (ομόφωνα).

Δυνατότητα του Τ.Π. & Δανείων να ανατοκίζει οφειλές που δεν προέρχονται από δάνεια και μέχρι ποίου ύψους. Δυνατότητα ανατοκισμού των οφειλομένων προς το Τ.Π. & Δανείων τόκων από χρέη που δεν προέρχονται από δάνεια, υφίσταται μόνο με τις προϋποθέσεις του άρθρου 296 Α.Κ., ενώ δεν είναι δυνατή η καθ’ οιονδήποτε τρόπο καθιέρωση περιορισμού του ύψους των τόκων οι οποίοι επιβαρύνουν το κεφάλαιο αναφορικά με τα χρέη αυτά. Δεν υφίσταται δυνατότητα διαγραφής από την Υπηρεσία αυτεπαγγέλτως και με δική της πρωτοβουλία των ήδη βεβαιωθέντων ποσών, κατά το μέρος που αφορούν εκτοκισμό οφειλόμενων τόκων υπερημερίας. (ομοφ.) Κατάσταση :  Αποδεκτή

ΔΑΝΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Πέραν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο επισημαίνει προκαταρκτικώς ότι, εφόσον ο Δήμος επιδιώκει τη σύναψη δανειακής σύμβασης για τον συγκεκριμένο σκοπό της απόκτησης ακινήτου, απαραίτητη προϋπόθεση για την υπογραφή της οικείας σύμβασης δανείου -και την ένεκα αυτής επιβάρυνση του Δήμου με πληρωμή τοκοχρεωλυτικών δόσεων και παροχή εμπράγματων και λοιπών εγγυήσεων- είναι να έχει διαπιστωθεί προηγουμένως ότι υφίσταται η νομική δυνατότητα απόκτησης του ακινήτου. Εν προκειμένω, με τη λήψη του ελεγχόμενου δανείου επιδιώκεται η χρηματοδότηση της αγοράς ενός ακινήτου, οι όροι δε της δανειακής σύμβασης (ποσό δανείου, τοκοχρεωλυτικές δόσεις, εξασφαλίσεις και έξοδα) έχουν καταρτισθεί με γνώμονα αυτόν τον σκοπό. Ωστόσο, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι δεν έχει διαπιστωθεί η νομική δυνατότητα απόκτησης του επίμαχου ακινήτου  δεδομένου ότι δεν προκύπτει αν έχει διενεργηθεί έλεγχος τίτλων αυτού.Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της δανειακής σύμβασης μεταξύ του ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας με την επωνυμία «… Aνώνυμη Eταιρεία», ποσού  1.700.000,00 ευρώ.

Σύναψη δανειακής σύμβασης Δήμου...Πέραν των ανωτέρω, σχετικά με τα αναφερόμενα στη σκέψη 8 της παρούσας, το Κλιμάκιο επισημαίνει προκαταρκτικώς ότι, εφόσον ο Δήμος επιδιώκει τη σύναψη δανειακής σύμβασης για τον συγκεκριμένο σκοπό της απόκτησης ακινήτου, απαραίτητη προϋπόθεση για την υπογραφή της οικείας σύμβασης δανείου -και την ένεκα αυτής επιβάρυνση του Δήμου με πληρωμή τοκοχρεωλυτικών δόσεων και παροχή εμπράγματων και λοιπών εγγυήσεων- είναι να έχει διαπιστωθεί προηγουμένως ότι υφίσταται η νομική δυνατότητα απόκτησης του ακινήτου. Εν προκειμένω, με τη λήψη του ελεγχόμενου δανείου επιδιώκεται η χρηματοδότηση της αγοράς τριών ακινήτων, οι όροι δε της δανειακής σύμβασης (ποσό δανείου, τοκοχρεωλυτικές δόσεις, εξασφαλίσεις και έξοδα) έχουν καταρτισθεί με γνώμονα αυτόν τον σκοπό. Ωστόσο, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι έχει διαπιστωθεί η νομική δυνατότητα απόκτησης μόνον των δύο ακινήτων -για το λόγο αυτό εξάλλου και έχει εγκριθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο .... η ολοκλήρωση της αγοράς μόνον αυτών-, ενώ μέχρι και τον χρόνο ελέγχου από το παρόν Κλιμάκιο, παρίσταται άδηλη η νομική δυνατότητα απόκτησης και του τρίτου ακινήτου (ιδιοκτησίας πρώην ...., για το οποίο δεν έχει καν διενεργηθεί έλεγχος τίτλων αυτού. Κατόπιν τούτων, ανεξαρτήτως των πλημμελειών που επισημάνθηκαν στις προηγούμενες σκέψεις της παρούσας σχετικά με το ελεγχόμενο σχέδιο δανείου, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται κατά τον παρόντα χρόνο η υπογραφή της δανειακής σύμβασης, ενόψει του άδηλου της απόκτησης και του τρίτου ακινήτου, οίκοθεν δε νοείται ότι ο διακωλυτικός αυτός λόγος της υπογραφής της σύμβασης θα αρθεί, εφόσον διαπιστωθεί η νομική δυνατότητα απόκτησης και του τρίτου ακινήτου και εγκριθεί η ολοκλήρωση της αγοράς του με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου.

Αναβολή έκδοσης οριστικής πράξεως επί της νομιμότητας της δανειακής συμβάσεως λόγω έλλειψης στοιχείων του φακέλου. (..) το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι στα στοιχεία του φακέλου δεν περιλαμβάνονται: α) Δεδομένης της διαστάσεως μεταξύ του ύψους του δανείου, όπως αναγράφεται στην 191/2012 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου και του ύψους αυτού όπως αναγράφεται στο υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο συμβάσεως, τυχόν εκδοθείσες ειδικές αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου (με γνωμοδότηση της Οικονομικής Επιτροπής και τυχόν εκδοθείσα απόφαση του ελεγκτή νομιμότητος) και του Δ.Σ. του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων για τη σύναψη δανείου ύψους 133.912,25 ευρώ, καθώς και έγγραφες διευκρινίσεις αφενός για τους λόγους που υπαγόρευσαν την ανάγκη καταρτίσεως διακεκριμένης συμβάσεως για το έργο αυτό και για το εάν έχουν συναφθεί ή πρόκειται να συναφθούν και λοιπές ομοειδείς συμβάσεις δυνάμει της 191/2012 αποφάσεως του Δημοτικού Συμβουλίου για τα λοιπά έργα και αφετέρου για το πώς διαμορφώνονται οι οικονομικές παράμετροι του δανεισμού με τη σωρευτική κατάρτιση πλειόνων δανειακών συμβάσεων (συγκριτικός πίνακας των οικονομικών επιβαρύνσεων του Δήμου στο πλαίσιο ενιαίας δανειακής συμβάσεως για όλα τα έργα και στο πλαίσιο διακριτών συμβάσεων ανά έργο).β) Βεβαίωση σχετικώς με το σύνολο των εκτιμώμενων οικονομικών επιβαρύνσεων του Δήμου κατά τη διάρκεια της υποβληθείσης προς έλεγχο δανειακής συμβάσεως (τόκοι, προμήθειες, έξοδα κ.λπ.) για την οριστική αποτίμηση της εκτιμώμενης οικονομικής αξίας της συμβάσεως.γ) Η προς το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων υποβληθείσα αίτηση του Δήμου για τον εν λόγω δανεισμό και το σύνολο των συνημμένων σ’ αυτήν εγγράφων (δικαιολογητικά εγκρίσεως και συνομολογήσεως δανείου).δ) Βεβαίωση για την οικονομική κατάσταση του προσφεύγοντος στο δανεισμό Δήμου, στην οποία να προσδιορίζεται σε ποσοστό επί τοις εκατό η σχέση: ι) ποσού ετησίου κόστους εξυπηρετήσεως προς το ποσό των ετησίων τακτικών εσόδων του Δήμου και ιι) ποσού συνολικού χρέους προς το ποσό των συνολικών εσόδων του, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 264 του ν. 3852/2010 (ΦΕΚ Α΄87).ε) Βεβαίωση για την προέλευση των πόρων εξυπηρετήσεως και εξασφαλίσεως του δανείου, για την τήρηση του προβλεπόμενου στην παρ. 5 του άρθρου 176 του ν.3463/2006 και την παρ. 3 του άρθρου 36 του ν 3801/2009 (ΦΕΚ Α΄163) ποσοστού εξυπηρετήσεως δανείου καθώς και η αντιστοιχία, σύμφωνα με την ίδια διάταξη, πόρων προς το χρηματοδοτούμενο βάσει του συναπτόμενου δανείου έργο.στ) Τα στοιχεία της προβλεπόμενης από τα άρθρα 225 και 238 του ν.3852/2010 διαδικασίας υποχρεωτικού ελέγχου νομιμότητας αποφάσεων συλλογικών οργάνων Ο.Τ.Α και τυχόν εκδοθείσα απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης επί της νομιμότητος της 191/2012 αποφάσεως του Δημοτικού Συμβουλίου περί αποδοχής των όρων για τη λήψη δανείου. Επίσης τυχόν εκδοθείσα γνωμοδότηση της οικείας Οικονομικής Επιτροπής προ της εκδόσεως της 191/2012 αποφάσεως του Δημοτικού Συμβουλίου.ζ) Ως προς το χρηματοδοτούμενο έργο, η απόφαση εντάξεως του έργου στο τεχνικό πρόγραμμα του Δήμου (άρθρο 208 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων), η σχετική τεχνική έκθεση και η Συλλογική Απόφαση Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Σ.Α.Τ.Α), η 26150/29.11.2010 σύμβαση καθώς και όλες οι συνταχθείσες μελέτες ή η εξειδικευμένη επιχορήγηση, κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 176 παρ.3 και 5 του ν.3463/2006. Επίσης έγγραφες διευκρινίσεις σχετικώς με το εάν το έργο έχει ήδη αρχίσει να εκτελείται και εάν το ποσό του δανείου θα διατεθεί για την κάλυψη ληξιπροθέσμων οφειλών του Δήμου έναντι του αναδόχου.η) Βεβαίωση σχετικώς με τα συναφθέντα από τον Δήμο ... δάνεια μέχρι την έγκριση των όρων της υπό έλεγχο δανειακής συμβάσεως, καθώς και με την προέλευση των πόρων εξυπηρετήσεως και εξασφαλίσεως των δανείων αυτών.θ) Το σώμα των εκκρεμών δανειακών συμβάσεων που έχουν συναφθεί με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων καθώς και βεβαίωση υποβολής τους ή μη στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.ι) Η 3433/9.2.2012 απόφαση του Δ.Σ. του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων περί εγκρίσεως των όρων του υπό έλεγχο δανείου καθώς και οι μνημονευόμενες στο σχέδιο δανειακής συμβάσεως 2291/1992 και 2850/2001 αποφάσεις του.ια) i) Η σχετική απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου περί εγκρίσεως του προϋπολογισμού του έτους 2012 καθώς και τυχόν ύστερες αναμορφώσεις του προϋπολογισμού με όλες τις σχετικές εγκριτικές αυτού αποφάσεις, (ii) βεβαίωση σχετικώς με το εάν στον προϋπολογισμό του έτους 2012 και στους σχετικούς κωδικούς «Εισπράξεις από Δάνεια» έχει περιληφθεί το ποσό του υπό έλεγχο δανείου και η δαπάνη για την εκτέλεση του χρηματοδοτούμενου έργου.ιβ) Η πράξη συγκροτήσεως της πενταμελούς Επιτροπής Αξιολογήσεως των προσφορών και ακριβές αντίγραφο του συνταχθέντος από αυτήν πρακτικού αξιολογήσεως των προσφορών.ιγ) Αποδεικτικά δημοσιεύσεως της προσκλήσεως υποβολής προσφορών για την κατάρτιση του δανείου καθώς και αποδεικτικά κοινοποιήσεως αυτής στα πιστωτικά ιδρύματα της περιφέρειας του Δήμου καθώς και βεβαίωση σχετικώς με τα πιστωτικά ιδρύματα που έχουν την έδρα τους ή υποκατάστημα εντός της εν λόγω περιφέρειας.ιδ) Βεβαίωση σχετικώς με το εάν έχουν υποβληθεί αντιρρήσεις/ενστάσεις από τα λοιπά πιστωτικά ιδρύματα κατά τη διαδικασία επιλογής του αναδόχου φορέα.ιε) Βεβαίωση σχετικώς με το εάν έχει υποβληθεί αίτηση χρηματοδοτήσεως του Δήμου για την εξόφληση των υποχρεώσεών του μέσω πιστώσεων του Κρατικού Προϋπολογισμού (σχετ. εγκύκλιοι 2/98007/0020/29.12.2011,2/98253/0094/30.12.2011,2/17816/0094/1.3.2012, 2/21967/0094/13.3.2012 του Υπ. Οικονομικών και 10/9866/16.3.2012 του Υπ. Εσωτερικών).ιστ) Βεβαίωση σχετικώς με την αναλογία των ετησίων τοκοχρεωλυτικών δόσεων σε σχέση με τους ΚΑΠ του έτους 2012.Εξαιτίας των ουσιωδών αυτών ελλείψεων, το Κλιμάκιο δεν δύναται να σχηματίσει ασφαλή κρίση σχετικώς με την επίμαχη δανειακή σύμβαση και για το λόγο αυτό αναβάλλει την έκδοση οριστικής πράξεως, μέχρι να συμπληρωθεί αρμοδίως ο φάκελος με τα προαναφερόμενα στοιχεία και έγγραφα εντός δεκαπενθημέρου από της κοινοποιήσεως της παρούσης στον Δήμο ....

Τ.Π. & Δανείων – Δανειακές συμβάσεις – Λύση εργασιακής σχέσης υπαλλήλου – Εκχώρηση των 3/4 από το εφάπαξ βοήθημα – Επιστροφή των παγίων εισφορών. Κατά την αληθή και ορθή ερμηνεία των σχετικών ειδικών όρων των δανειακών συμβάσεων και των διεπουσών αυτές διατάξεων, συνεκχωρούμενη με το εφάπαξ είναι και κάθε άλλη παροχή που τυχόν υπεισέλθει στη θέση αυτού και το υποκαταστήσει σε αντικατάσταση ή αλλοίωση της αρχικής ενοχής, ως παρεπόμενο και συνεκχωρούμενο με την κύρια σύμβαση δικαίωμα, ή οποιαδήποτε παροχή καταβαλλομένη συνεπεία της εξόδου του δανειολήπτη από την υπηρεσία, εξ οιασδήποτε αιτίας, κατά την αληθή έννοια του άνω όρου. Τέτοιο δικαίωμα επομένως στην προκειμένη περίπτωση είναι και η αξίωση του μετόχου για επιστροφή των παγίων εισφορών, στην περίπτωση που δεν δικαιωθεί του εφάπαξ βοηθήματος, η υποχρεωτική καταβολή των οποίων τελούσε σε άμεση συνάρτηση με τη προσδοκώμενη παροχή. (ομοφ.)

ΔΑΝΕΙΑ : Με την κρινόμενη αίτηση, για την οποία δεν απαιτείται η καταβολή παραβόλου, ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 3/2011 πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη III, το Τμήμα κρίνει ως ορθή την υπό στοιχείο α κρίση του Κλιμακίου περί αοριστίας, κι επομένως μη νομιμότητας, των όρων 5 και 6 του σχεδίου της σύμβασης. Και τούτο διότι με τη θέση των όρων 5 και 6 στο επίμαχο σχέδιο σύμβασης, σύμφωνα με τους οποίους εκχωρούνται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων για την εξασφάλιση του δανείου όλα γενικά τα έσοδα του Δήμου, τακτικά και έκτακτα, από οποιαδήποτε πηγή και αιτία, παρόντα και μελλοντικά, οι πρόσοδοί του, τα μισθώματα, οι προς αυτόν χρηματικές παροχές και επιχορηγήσεις από το Ελληνικό Δημόσιο ή τρίτους, παρούσες και μελλοντικές, που μπορούν μάλιστα να παρακρατούνται από τις καταθέσεις του Δήμου, δημιουργείται αμφιβολία για το ποια ποσά έχουν τελικά εκχωρηθεί για την εξυπηρέτηση και εξασφάλιση του δανείου, ενόψει και των ποσών που απαιτούνται για την εξυπηρέτηση των λοιπών δανείων και υποχρεώσεων του Δήμου, καθώς σ’ αυτά (εκχωρηθέντα) δεν αποκλείεται να περιλαμβάνονται ποσά είτε τμημάτων των Κ.Α.Π., είτε άλλων εσόδων του Δήμου, που δεν δύνανται, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις ΙΙ και ΙΙΙ, να εκχωρηθούν για την εξυπηρέτηση ή εξασφάλιση του επίμαχου δανείου, με αποτέλεσμα, λόγω της ασάφειας αυτής, σε περίπτωση ανώμαλης εξέλιξης της ενοχής από τη δανειακή σύμβαση, να παράγεται ενδοσυμβατική ευθύνη σε βάρος του Δήμου (πρβλ. και ΕΣ Τμ.Μ.Σ. 1284/2011, VI Τμ. 1643, 2155/2011). Ήδη ο αιτών Δήμος προβάλλει ότι νομίμως εκχωρείται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων το απαιτούμενο για την εξυπηρέτηση του δανείου ποσό (64.231,87 ευρώ ετησίως), καθώς από τα εκτιθέμενα τόσο στην παρ. 4 της ελεγχόμενης δανειακής σύμβασης όσο και την 70/27.5.2011 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής προκύπτει ότι, από 1.1.2012, το σύνολο των ετήσιων τοκοχρεωλυτικών δόσεων του Δήμου θα ανέρχονται σε ποσό 928.610,38 ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί σε ποσοστό 13,86% των εσόδων από τους Κ.Α.Π. έτους 2010, περαιτέρω δε ότι το ζητούμενο ποσό θα αντληθεί από την τακτική μηνιαία επιχορήγηση του Δήμου, που ανέρχεται σε 578.000,00 ευρώ, ενώ, τέλος, το παρακρατούμενο ποσό για τις οφειλές προς το ΙΚΑ ανέρχεται σε μόλις 195,79 ευρώ μηνιαίως και ουδόλως επηρεάζει την πιστοληπτική ικανότητα του Δήμου. Επικουρικά προβάλλει ότι οι δόσεις των δύο (2) δανείων που έχουν προεγκριθεί αλλά δεν έχουν μέχρι σήμερα συνομολογηθεί, δεν πρέπει να λαμβάνονται υπόψη. Ο λόγος αυτός τυγχάνει απορριπτέος, προεχόντως διότι η άρση της αοριστίας προϋποθέτει την σύνταξη και υποβολή προς έλεγχο νέας δανειακής σύμβασης, μη δυνάμενη να θεραπευθεί με την ασκηθείσα ενώπιον του Τμήματος αίτηση ανάκλησης και τους διαλαμβανόμενους σ’ αυτήν αριθμητικούς υπολογισμούς. Σε κάθε περίπτωση, από τα ανωτέρω έγγραφα ουδόλως προκύπτει η σχέση του συνολικού χρέους του Δήμου προς τα συνολικά του έσοδα, ήτοι ότι το εν λόγω χρέος υπολείπεται του 60% των συνολικών του εσόδων (βλ. άρθρο 264 ν.3852/2010 και την 43093/30.7.2010 υπουργική απόφαση), ενώ και ο ισχυρισμός ότι από την τακτική μηνιαία επιχορήγηση (578.000,00 ευρώ), αφαιρουμένων των ανελαστικών δαπανών μισθοδοσίας (496.263,00 ευρώ), απομένει ποσό περίπου 82.000,00 ευρώ, που αρκεί για την εξυπηρέτηση του συνόλου των δανείων (75.078,97 ευρώ μηνιαίως), δεν καθιστά νόμιμη τη γενόμενη εκχώρηση, καθώς βασίζεται στην παραδοχή ότι το ποσό αυτό (82.000,00 ευρώ) δύναται στο σύνολό του να χρησιμοποιηθεί για τον παραπάνω σκοπό, χωρίς να προκύπτει ότι έχουν ληφθεί υπόψη και συνυπολογιστεί τα ποσά που απαιτούνται για την κάλυψη των λοιπών γενικών και λειτουργικών αναγκών του Δήμου, ενόψει και του ρητού προορισμού ορισμένων κατηγοριών εσόδων. Περαιτέρω, με βάση τα εκτιθέμενα στη σκέψη IV, το Τμήμα κρίνει ως ορθή και την υπό στοιχείο β κρίση της Επιτρόπου, σύμφωνα με την οποία ο όρος 4 του σχεδίου της σύμβασης είναι καταχρηστικός, κατά την έννοια των διατάξεων του ν.2251/1994, κι επομένως μη νόμιμος, κατά το μέρος που προβλέπει ρήτρα έκπτωσης, ήτοι τη δυνατότητα του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων να καταγγείλει τη σύμβαση και να επιδιώξει την είσπραξη του συνόλου της οφειλής σε περίπτωση καθυστέρησης πληρωμής οποιασδήποτε ετήσιας δόσης, και μάλιστα με τόκους υπερημερίας μέχρι την ολοσχερή εξόφλησή του (VI Τμ. 279/2011). Εξάλλου, το γεγονός ότι ο αιτών Δήμος βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, με σκοπό την τροποποίηση του παραπάνω όρου, δεν ασκεί επιρροή, προεχόντως διότι αναφέρεται σε περιστατικό μελλοντικό και αντικειμενικά αβέβαιο. Τέλος, τo Τμήμα κρίνει επίσης ως ορθή, σύμφωνα και με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις IΙ και ΙΙΙ, την υπό στοιχείο γ κρίση της Επιτρόπου ότι ο όρος 7 του σχεδίου της σύμβασης είναι αόριστος, κι επομένως μη νόμιμος, και απορρίπτει τον προβαλλόμενο με την αίτηση ισχυρισμό ότι ο όρος αυτός - που προβλέπει την υποχρέωση του Δήμου να καταβάλει «εξ ιδίων χρημάτων» στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων τις οφειλόμενες δόσεις του δανείου, στην περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο, κατά τη διάρκεια αποπληρωμής του, τα εκχωρηθέντα με τον όρο 5 της σύμβασης έσοδά του δεν επαρκούν για την εξυπηρέτησή του – αναφέρεται στα έκτακτα έσοδα του Δήμου (από δωρεές, κληροδοτήματα, εκποίηση περιουσιακών στοιχείων κ.λπ.). Και τούτο διότι, πέραν του ότι η άρση της αοριστίας δεν επιτρέπεται να αποτελεί αντικείμενο της αίτησης ανάκλησης, σε κάθε περίπτωση η παρατηρούμενη και συνομολογούμενη από το Δήμο ασάφεια του κρίσιμου όρου δεν τον διασφαλίζει από το ενδεχόμενο να θεμελιωθεί σε βάρος του μελλοντική ενδοσυμβατική ευθύνη για απαιτήσεις του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων (VI Τμ. 2155/2011). Εξάλλου, δοθείσης της σαφήνειας των διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας, δεν συντρέχει περίπτωση συγγνωστής πλάνης των αρμόδιων οργάνων της Αναθέτουσας Αρχής, που ενήργησαν κατά τον κριθέντα ως μη νόμιμο τρόπο (Ε.Σ. VI Τμ. 1643/2011).(...) Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η αίτηση πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμη

ΔΑΝΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΔΗΜΟΥ:Αίτηση ανάκλησης   της 20/2017 Πράξης της Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, λαμβανομένου περαιτέρω υπόψη της πάγιας νομολογίας του Δικαστηρίου τούτου, που έχει επανειλημμένως κρίνει περί της μη νομιμότητας των ως άνω όρων (Ε.Σ. Τμ. Μειζ.-Επτ. Συνθ. 1284, 2825, 3118/2011, 552/2012, VI Τμ. 279/2011, 2207/2011, 559/2014, 2552, 4273/2013, 2404/2016 κ.ά.), το Τμήμα κρίνει ότι ορθώς η Επίτροπος θεώρησε αυτούς μη νόμιμους και πρέπει για το λόγο αυτό ν΄ απορριφθούν οι περί του αντιθέτου ισχυρισμοί του Δήμου και της παρεμβαίνουσας στο σύνολό τους. Ειδικότερα, ο ισχυρισμός του Δήμου ότι η εισφορά του ν. 128/1975 δεν αποτελεί εισφορά υπέρ ταμείου και για την απαλλαγή του απαιτείται κατ’ άρθρο 19 παρ. 4 γ΄ του ν. 3152/2003 ειδική νομοθετική διάταξη είναι αβάσιμος, καθόσον η επίμαχη εισφορά έχει το χαρακτήρα δημοσιονομικής επιβάρυνσης των δανειακών συμβάσεων, από την οποία οι Δήμοι απαλλάσσονται σύμφωνα με το άρθρο 276 παρ. 1 του ν. 3463/2006, χωρίς καμία άλλη προϋπόθεση ή περιορισμό (Ε.Σ. Τμ. Μειζ.-Επτ. Συνθ. 1284, 2825/2011, VI Τμ. 559/2014). Περαιτέρω, ο ισχυρισμός του Δήμου ότι ο όρος περί υπολογισμού του τόκου του δανείου βάσει έτους 360 αντί 365 ημερών, που χρησιμοποιείται παγίως στις δανειακές συμβάσεις των Τραπεζών δεν είναι ουσιώδης ενόψει του ύψους του δανείου και του χρόνου αποπληρωμής του, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, καθόσον με τον τεχνικό αυτό τρόπο η Τράπεζα, κατά τα ορθώς κριθέντα υπό της Επιτρόπου, διασπά το χρονικό διάστημα του έτους, στο οποίο αναφέρεται το επιτόκιο, δημιουργώντας μία πρόσθετη κατ’ έτος επιβάρυνση σε σχέση με το αναμενόμενο από τον αντισυμβαλλόμενό της ποσοστό του επιτοκίου, χωρίς αυτή να μπορεί να δικαιολογηθεί με την επίκληση κάποιου σύνθετου χαρακτήρα της παρεχόμενης υπηρεσίας ή από κάποιους εύλογους για το δανειολήπτη λόγους ή από κάποιο δικαιολογημένο ενδιαφέρον της Τράπεζας (Ε.Σ. Τμ. Μειζ. Συνθ. 552/2012, VI Τμ. 2404/2016). Ομοίως, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμοι και οι ισχυρισμοί του Δήμου περί μη καταχρηστικότητας των αναφερομένων στα άρθρα 4 και 8 όρων διότι αποβλέπουν στη διασφάλιση της Τράπεζας ενόψει του εκρηκτικού φαινομένου της καθυστέρησης αποπληρωμής δανείων (Ολ. ΣτΕ 1210/2010, Ε.Σ. Τμ. Μειζ. Συνθ. 552/2012, 3118/2011). Αβάσιμος, εξάλλου, τυγχάνει και ο ισχυρισμός του αιτούντος ότι οι αναφερόμενοι στο άρθρο 6.1 και 6.2 της σύμβασης όροι δεν είναι καταχρηστικοί ως αφορώντες αποκλειστικώς τα σχετικά με τη συνομολόγηση και εξόφληση του δανείου έξοδα και όχι τα έξοδα για τον έλεγχο της αίτησης χρηματοδότησης και την αξιολόγηση των οικονομικών στοιχείων του δανειολήπτη, ενώ δεν προβλέπεται κλιμάκωσή τους αναλόγως του ποσού του δανείου. Τούτο δε, διότι οι ως άνω όροι είναι μη νόμιμοι ως αόριστοι, καθόσον δεν προσδιορίζουν τα σχετικά έξοδα, ούτε ορίζουν το ανώτατο όριό τους. Ομοίως αβάσιμος τυγχάνει και ο ισχυρισμός ότι ο αναφερόμενος στο άρθρο 9 παρ. 2(ζ) όρος δεν δύναται στην πράξη να τύχει εφαρμογής, διότι ο Δήμος δεν είναι «επιχείρηση», ούτε δύναται να διαθέσει περιουσιακά στοιχεία υπό τους όρους του ιδιωτικού δικαίου, καθόσον η ρητή αναφορά του όρου στο σχέδιο δανειακής σύμβασης, ανεξαρτήτως της ενεργοποίησής του ή μη, δύναται να δεσμεύσει τον αιτούντα και να θεμελιώσει μελλοντική ενδοσυμβατική του ευθύνη. Εξάλλου, ο ισχυρισμός ότι οι ως άνω όροι δεν είναι ουσιώδεις τυγχάνει αβάσιμος, καθόσον, όπως ήδη ορθά κρίθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη, οι όροι αυτοί είτε είναι αντίθετοι σε ρητές νομοθετικές διατάξεις, είτε είναι αόριστοι και καταχρηστικοί, διαταράσσοντας ουσιωδώς και χωρίς εύλογη αιτία την ισορροπία μεταξύ δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των συμβαλλομένων μερών σε βάρος του αιτούντος. Τέλος, δοθέντος ότι δεν προσκομίστηκε νέο τροποποιημένο σχέδιο δανειακής σύμβασης με την απάλειψη ή αναδιατύπωση των σχετικών όρων σε συμμόρφωση με την προσβαλλόμενη πράξη προκειμένου να μην κωλύεται περαιτέρω η θεώρηση της σύμβασης και δεδομένης της σαφήνειας των διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας και της πάγιας νομολογίας του Δικαστηρίου επί των τεθέντων ζητημάτων δεν συντρέχει περίπτωση συγγνωστής πλάνης των αρμόδιων οργάνων της αναθέτουσας αρχής που ενήργησαν κατά τον κριθέντα ως μη νόμιμο τρόπο  Δεν ανακαλεί την 20/2017 Πράξη της Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο…..

Δανειακή σύμβαση για την εκτέλεση έργου:..ζητείται η ανάκληση της 6/2019 Πράξης της Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου ..Τέλος, στο άρθρο 9.2 της ελεγχόμενης δανειακής σύμβασης ορίζεται ότι «9.2. Για την πρόσθετη ασφάλεια του δανείου σε κεφάλαιο, κάθε είδους τόκους, έξοδα κλπ, ο ΔΗΜΟΣ σε περίπτωση κήρυξης έκπτωτου του αναδόχου του Έργου, δια του παρόντος εκχωρεί στο Τ.Π.&Δανείων από τώρα και έως την ολοκλήρωση και το κλείσιμο του Έργου, όλες τις αξιώσεις του που απορρέουν ή θα απορρεύσουν από τη σύμβαση ανάθεσής του που έχει συνάψει με τον ανάδοχο και ειδικότερα την εγγυητική επιστολή που έχει λάβει από αυτόν για την καλή εκτέλεση του Έργου». Με την προσβαλλόμενη Πράξη κρίθηκε κατ’ αρχήν ότι ο ανωτέρω όρος είναι «καταχρηστικός», πλην όμως η πλημμέλεια αυτή προβάλλεται αορίστως, σε κάθε δε περίπτωση, ο όρος αυτός εμφανίζεται επαρκώς σαφής και δεν προκύπτει ότι έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική διατάραξη της ισορροπίας των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των συμβαλλομένων μερών σε βάρος του Δήμου. Εντούτοις, όπως βασίμως προβάλλεται με την προσβαλλόμενη Πράξη, ο όρος αυτός, καίτοι αναγράφεται στο σχέδιο της σύμβασης, εντούτοις δεν έχει συνομολογηθεί από τα συμβαλλόμενα μέρη, αφού δεν περιλαμβάνεται ούτε στη σχετική απόφαση του ... (βλ. την 3653/2018 Συν. Θέμα 10ο του Διοικητικού Συμβουλίου με την οποία καθορίστηκαν η διαδικασία και τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για τη συνομολόγηση των επενδυτικών δανείων, μέσω του προγράμματος ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ I, καθώς και την 3666/2018 Συν. Θεμ. 13ο, που αφορά στην ήδη ελεγχόμενη σύμβαση) ούτε στην απόφαση 349/2018 του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ... – ..., γεγονός που ήδη με την αίτησή του συνομολογεί και ο Δήμος, προτείνοντας την έκδοση στο μέλλον συμπληρωματικών αποφάσεων από τους συμβαλλομένους. Ενόψει των ανωτέρω, ο όρος αυτός πρέπει να διαγραφεί.Κατ’ ακολουθίαν, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη, υπό τον όρο διαγραφής του όρου της παρ. 9.2. του σχεδίου σύμβασης.

ΔΑΝΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ: Αίτηση ανάκλησης  της 249/2013 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Με δεδομένα τα ανωτέρω και λαμβανομένου περαιτέρω υπόψη ότι ο ίδιος ο αιτών Δήμος συνομολογεί ότι το έργο έχει εκτελεστεί και ότι οι 7ος, 8ος και 9ος λογαριασμοί του έργου, συνολικής αξίας ίσης με το προϊόν των υπό έλεγχο δανείων, δηλαδή 1.350.000,00 ευρώ εξοφλήθηκαν ήδη από το Δήμο, «έχοντας την πλήρη πεποίθηση ότι θα εισπράξει τα χρήματα των εν λόγω δανείων και για να μην χρεωθεί με επιπλέον τόκους», το Τμήμα κρίνει ότι  ορθά το Κλιμάκιο έκρινε ότι  η σύναψη των δύο δανειακών συμβάσεων και της πρόσθετης πράξης μίας από αυτές δεν είναι νόμιμη, με την αιτιολογία ότι το έργο για την ολοκλήρωση της εκτέλεσης του οποίου προορίζονται τα δάνεια αυτά έχει αποπερατωθεί όπως σαφώς και ανενδοιάστως προκύπτει από τα παρατιθέμενα σε προηγούμενη σκέψη και ληφθέντα υπόψη από το Κλιμάκιο στοιχεία και πρέπει για το λόγο αυτό ν΄ απορριφθούν οι περί του αντιθέτου ισχυρισμοί του αιτούντος. Εξ άλλου η αποπεράτωση του επίμαχου έργου προκύπτει και από την από 23.12.2013 βεβαίωση του μηχανικού του Δήμου ........, όπου ρητά αναφέρεται ότι «οι εργασίες της παραπάνω εργολαβίας ολοκληρώθηκαν στις 7.7.2013, βάσει της βεβαίωσης περαίωσης που εξέδωσε η υπηρεσία μας», χωρίς να ασκεί επιρροή η μη προσωρινή και οριστική παραλαβή του κτιρίου, ενώ η πλήρης εξόφληση του τιμήματος του έργου προκύπτει περαιτέρω και από τον κατάλογο των εξοφληθέντων χρηματικών ενταλμάτων, που προσκόμισε ο Δήμος, κατά τα έτη 2012 και 2013, όπου φαίνεται ότι ο Δήμος κατέβαλε στην ανάδοχο το συνολικό ποσό των 3.022.465,20 ευρώ  (863.544,80 + 2.158.920,40) δηλαδή μόλις 840 ευρώ λιγότερα από το συμβατικό τίμημα, όπως αυτό αναφέρεται στην ως άνω τεχνική έκθεση του έργου. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η τυχόν εκκρεμής οφειλή ποσού 100.000 ευρώ προς την ανάδοχο του έργου, μπορεί να δικαιολογήσει την λήψη μόνο ισόποσου δανείου, καθώς δεν υφίσταται άλλη εκκρεμής οφειλή από την αιτία αυτή. Τέλος τα όσα αναφέρει ο αιτών Δήμος περί της σπουδαιότητας της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης και της οικονομικής επιβάρυνσης, που υφίσταται εξαιτίας της καταβολής μισθωμάτων για τη μίσθωση χώρων, όπου στεγάζονται τα εκθέματά της μέχρι την αποπεράτωση του κτιρίου «....», αλυσιτελώς προβάλλονται ενόψει μάλιστα και της πλήρους αποπεράτωσης του κτιρίου, όπως αυτή προκύπτει και από τις προσκομιζόμενες φωτογραφίες.Απορρίπτει την κρινόμενη αίτηση ανάκλησης​