ΕΣ/ΤΜ.6/44/2018
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΔΑΝΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΔΗΜΟΥ:Αίτηση ανάκλησης της 20/2017 Πράξης της Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, λαμβανομένου περαιτέρω υπόψη της πάγιας νομολογίας του Δικαστηρίου τούτου, που έχει επανειλημμένως κρίνει περί της μη νομιμότητας των ως άνω όρων (Ε.Σ. Τμ. Μειζ.-Επτ. Συνθ. 1284, 2825, 3118/2011, 552/2012, VI Τμ. 279/2011, 2207/2011, 559/2014, 2552, 4273/2013, 2404/2016 κ.ά.), το Τμήμα κρίνει ότι ορθώς η Επίτροπος θεώρησε αυτούς μη νόμιμους και πρέπει για το λόγο αυτό ν΄ απορριφθούν οι περί του αντιθέτου ισχυρισμοί του Δήμου και της παρεμβαίνουσας στο σύνολό τους. Ειδικότερα, ο ισχυρισμός του Δήμου ότι η εισφορά του ν. 128/1975 δεν αποτελεί εισφορά υπέρ ταμείου και για την απαλλαγή του απαιτείται κατ’ άρθρο 19 παρ. 4 γ΄ του ν. 3152/2003 ειδική νομοθετική διάταξη είναι αβάσιμος, καθόσον η επίμαχη εισφορά έχει το χαρακτήρα δημοσιονομικής επιβάρυνσης των δανειακών συμβάσεων, από την οποία οι Δήμοι απαλλάσσονται σύμφωνα με το άρθρο 276 παρ. 1 του ν. 3463/2006, χωρίς καμία άλλη προϋπόθεση ή περιορισμό (Ε.Σ. Τμ. Μειζ.-Επτ. Συνθ. 1284, 2825/2011, VI Τμ. 559/2014). Περαιτέρω, ο ισχυρισμός του Δήμου ότι ο όρος περί υπολογισμού του τόκου του δανείου βάσει έτους 360 αντί 365 ημερών, που χρησιμοποιείται παγίως στις δανειακές συμβάσεις των Τραπεζών δεν είναι ουσιώδης ενόψει του ύψους του δανείου και του χρόνου αποπληρωμής του, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, καθόσον με τον τεχνικό αυτό τρόπο η Τράπεζα, κατά τα ορθώς κριθέντα υπό της Επιτρόπου, διασπά το χρονικό διάστημα του έτους, στο οποίο αναφέρεται το επιτόκιο, δημιουργώντας μία πρόσθετη κατ’ έτος επιβάρυνση σε σχέση με το αναμενόμενο από τον αντισυμβαλλόμενό της ποσοστό του επιτοκίου, χωρίς αυτή να μπορεί να δικαιολογηθεί με την επίκληση κάποιου σύνθετου χαρακτήρα της παρεχόμενης υπηρεσίας ή από κάποιους εύλογους για το δανειολήπτη λόγους ή από κάποιο δικαιολογημένο ενδιαφέρον της Τράπεζας (Ε.Σ. Τμ. Μειζ. Συνθ. 552/2012, VI Τμ. 2404/2016). Ομοίως, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμοι και οι ισχυρισμοί του Δήμου περί μη καταχρηστικότητας των αναφερομένων στα άρθρα 4 και 8 όρων διότι αποβλέπουν στη διασφάλιση της Τράπεζας ενόψει του εκρηκτικού φαινομένου της καθυστέρησης αποπληρωμής δανείων (Ολ. ΣτΕ 1210/2010, Ε.Σ. Τμ. Μειζ. Συνθ. 552/2012, 3118/2011). Αβάσιμος, εξάλλου, τυγχάνει και ο ισχυρισμός του αιτούντος ότι οι αναφερόμενοι στο άρθρο 6.1 και 6.2 της σύμβασης όροι δεν είναι καταχρηστικοί ως αφορώντες αποκλειστικώς τα σχετικά με τη συνομολόγηση και εξόφληση του δανείου έξοδα και όχι τα έξοδα για τον έλεγχο της αίτησης χρηματοδότησης και την αξιολόγηση των οικονομικών στοιχείων του δανειολήπτη, ενώ δεν προβλέπεται κλιμάκωσή τους αναλόγως του ποσού του δανείου. Τούτο δε, διότι οι ως άνω όροι είναι μη νόμιμοι ως αόριστοι, καθόσον δεν προσδιορίζουν τα σχετικά έξοδα, ούτε ορίζουν το ανώτατο όριό τους. Ομοίως αβάσιμος τυγχάνει και ο ισχυρισμός ότι ο αναφερόμενος στο άρθρο 9 παρ. 2(ζ) όρος δεν δύναται στην πράξη να τύχει εφαρμογής, διότι ο Δήμος δεν είναι «επιχείρηση», ούτε δύναται να διαθέσει περιουσιακά στοιχεία υπό τους όρους του ιδιωτικού δικαίου, καθόσον η ρητή αναφορά του όρου στο σχέδιο δανειακής σύμβασης, ανεξαρτήτως της ενεργοποίησής του ή μη, δύναται να δεσμεύσει τον αιτούντα και να θεμελιώσει μελλοντική ενδοσυμβατική του ευθύνη. Εξάλλου, ο ισχυρισμός ότι οι ως άνω όροι δεν είναι ουσιώδεις τυγχάνει αβάσιμος, καθόσον, όπως ήδη ορθά κρίθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη, οι όροι αυτοί είτε είναι αντίθετοι σε ρητές νομοθετικές διατάξεις, είτε είναι αόριστοι και καταχρηστικοί, διαταράσσοντας ουσιωδώς και χωρίς εύλογη αιτία την ισορροπία μεταξύ δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των συμβαλλομένων μερών σε βάρος του αιτούντος. Τέλος, δοθέντος ότι δεν προσκομίστηκε νέο τροποποιημένο σχέδιο δανειακής σύμβασης με την απάλειψη ή αναδιατύπωση των σχετικών όρων σε συμμόρφωση με την προσβαλλόμενη πράξη προκειμένου να μην κωλύεται περαιτέρω η θεώρηση της σύμβασης και δεδομένης της σαφήνειας των διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας και της πάγιας νομολογίας του Δικαστηρίου επί των τεθέντων ζητημάτων δεν συντρέχει περίπτωση συγγνωστής πλάνης των αρμόδιων οργάνων της αναθέτουσας αρχής που ενήργησαν κατά τον κριθέντα ως μη νόμιμο τρόπο Δεν ανακαλεί την 20/2017 Πράξη της Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο…..
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.6/828/2019
Αγορά αγροτεμαχίων...Στην κρινόμενη υπόθεση, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι η προσβαλλόμενη πράξη κοινοποιήθηκε στον Σύνδεσμο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Νομού ... στις 22.4.2019 (βλ. το σχετικό από 22.4.2019 αποδεικτικό επίδοσης προς την εξουσιοδοτημένη υπάλληλο του τελευταίου, ....). Εντούτοις, η κρινόμενη αίτηση κατατέθηκε στο Ελεγκτικό Συνέδριο στις ....2019 (αριθμ. πρωτ. ...), ήτοι μετά την παρέλευση της προβλεπόμενης αποκλειστικής δεκαπενθήμερης προθεσμίας, η οποία έληξε στις 7.5.2019, ημέρα Τρίτη, εργάσιμη και μη εξαιρετέα εκ του νόμου. Περαιτέρω, ο ισχυρισμός που προβάλλεται με το υπόμνημα του αιτούντος, ότι η εκπρόθεσμη υποβολή οφείλεται σε λόγους ανωτέρας βίας, και συγκεκριμένα στην απεργία του Σωματείου Ναυτεργατών ... στις 6.5.2019, που κατέστησε αδύνατη την αποστολή του δικογράφου μέσω ταχυμεταφοράς, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Και τούτο, διότι ο επικαλούμενος λόγος ανωτέρας βίας είχε ήδη εκλείψει σε χρόνο πριν την λήξη της προθεσμίας άσκησης της αίτησης ανάκλησης (πρβλ. Ε.Σ. Τμ. Επτ. Μειζ. Συνθ. 1021/2017, 1745/2016), σε κάθε περίπτωση δε, η απεργία του σωματείου των ναυτεργατών δεν αποτελούσε περίσταση δυνάμενη να εμποδίσει την άσκηση της κρινόμενης αίτησης ανάκλησης, δεδομένου ότι για τη νομότυπη άσκησή της αρκούσε η υποβολή του σχετικού δικογράφου με οποιονδήποτε πρόσφορο τρόπο, όπως με κατάθεση από εξουσιοδοτημένο δικηγόρο ή ακόμα και με τηλεομοιοτυπία (ΕΣ Τμ. Μείζ. – Επτ. Σύνθ. 748/2018, VI Τμ. 839/2018, 2675, 2239/2016).
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/217/2019
Παροχής υπηρεσιών καθαριότητας (...)Ανεξαρτήτως δε των ανωτέρω, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι η έκδοση της οικ.4241/127/19 απόφασης της Υπουργού Εργασίας, Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, η οποία ισχύει από 1.2.2019, είχε ως αποτέλεσμα την ουσιώδη μεταβολή του οικονομικού θεμελίου της προς ανάθεση σύμβασης, δοθέντος ότι το ημερομίσθιο -βάσει του οποίου υπολογίζεται το μηνιαίο κόστος κατ’ άτομο και, κατ’ επέκταση, το εργατικό κόστος της οικονομικής προσφοράς- έχει αυξηθεί από 26,18 ευρώ σε 29,04 ευρώ. Συνεπώς εν προκειμένω, κατά κακή ενάσκηση της διακριτικής του ευχέρειας το Νοσοκομείο προχώρησε στην κατακύρωση του διαγωνισμού, διότι δεν νοείται υπογραφή σύμβασης, η οποία κατά περιεχόμενο δεν μπορεί να υλοποιηθεί από τον ανάδοχο, όταν είναι γνωστό, ήδη κατά τη σύναψή της, ότι συντρέχουν γεγονότα -όπως, εν προκειμένω η σημαντική αύξηση του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου-, τα οποία καθιστούν ανέφικτη την εκτέλεσή της (πρβλ. Ελ.Συν. Τμ. Μειζ. Επτ. Συνθ. 1630/2018).
ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/979/2019
ΕΣ/ΤΜ.6/1768/2019
Παροχή υπηρεσιών...Εκ των ανωτέρω έπεται ότι η ελεγχόμενη σύμβαση, κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό, δεν αποτελεί γνήσια προγραμματική σύμβαση, αλλά κοινή εξ επαχθούς αιτίας δημόσια σύμβαση παροχής υπηρεσιών αποκομιδής απορριμμάτων και ως εκ τούτου νομίμως επιβαρύνεται με Φ.Π.Α., αφού η «..... (ΟΤΑ)» δεν συμπεριλαμβάνεται στους φορείς που απαλλάσσονται από τον Φ.Π.Α. (πρβλ. Ε.Σ. Πρ. VΙΙ Τμ. 104,106/2010, V Τμ. 16/2005). Η διαπίστωση, εξάλλου, αυτή δεν αίρεται από το γεγονός ότι η ως άνω εταιρεία, η οποία λειτουργεί ως ΦΟ.Δ.Σ.Α., μπορεί να μετέχει σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 30 του ν. 3536/2007, 1 παρ. 2 της Κ.Υ.Α. 2527/2009 και 246 παρ. 3 του ν. 4555/2018 ως αντισυμβαλλόμενο μέρος σε προγραμματικές συμβάσεις για την ανάθεση, μεταξύ άλλων της συλλογής και μεταφοράς αστικών αποβλήτων, καθόσον αυτονόητη προϋπόθεση είναι η συναπτόμενη σύμβαση να φέρει ως εκ του αντικειμένου της και του σκοπού της τα χαρακτηριστικά προγραμματικής, χωρίς να αρκεί προς τούτο ότι η εταιρεία συμβάλλεται με κάποιον από τους φορείς που αναφέρονται στο άρθρο 100 παρ. 1 του ν. 3852/2010. Επίσης δεν ασκεί επιρροή εν προκειμένω ότι η ... Α.Ε. (Ο.Τ.Α.) έχει κοινωφελή και μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα και λειτουργεί χάριν του δημοσίου συμφέροντος, αφού το επίμαχο σχέδιο χαρακτηρίζεται ως σχέδιο δημόσιας σύμβασης παροχής υπηρεσιών εξ επαχθούς αιτίας, ανεξάρτητα από το εάν ο αντισυμβαλλόμενος της αναθέτουσας αρχής φορέας ασκεί κατά κύριο λόγο κερδοσκοπική δραστηριότητα, εάν διαθέτει την οργανωτική δομή επιχείρησης, αν προσδοκά το κέρδος ή εάν δραστηριοποιείται σε τακτική βάση στην αγορά (βλ. Ε.Σ. Τμ. Μειζ. Επταμ. Συνθ. 2007/2014, VI Τμ. 845/2018, 3582/2015, VII Τμ. Πρ. 45/2018). Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω και δεδομένου ότι δεν αναδείχθηκε άλλος διακωλυτικός λόγος υπογραφής της οικείας σύμβασης, η αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 40/2019 Πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Ν. ....
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/121/2020
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/234/2018
Με τα δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι η συμμετοχή του Δήμου ..... στην ως άνω αστική εταιρεία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα αποφασίστηκε στις 28.4.2015, κατά παράβαση του άρθρου 267 παρ.2 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα, καθόσον από την έναρξη ισχύος αυτού (στις 8.6.2006) δεν είναι πλέον δυνατή η συμμετοχή των Ο.Τ.Α. σε τέτοιου τύπου εταιρείες. Είναι δε αβάσιμος ο ισχυρισμός του Δήμου ότι συμμετέχει νομίμως στην εταιρεία με βάση το άρθρο 196 του ν. 3852/2010 (Α΄ 87), δοθέντος ότι το άρθρο αυτό ρυθμίζει τους κανόνες λειτουργίας αστικών εταιριών μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα της περιφέρειας, ήτοι περιέχει ρυθμίσεις σχετικά με τη συμμετοχή περιφερειών σε αυτές (παρ. 1 και 3 του εν λόγω άρθρου), τα δε αντίστοιχα θέματα που αφορούν στη συμμετοχή των Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού στις εν λόγω εταιρείες ρυθμίζονται από το παρατεθέν στη σκέψη 2 της παρούσας νομικό πλαίσιο.
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.7/8/2019
ΕΣ/ΤΜ.6/124/2020
Υπογραφή σχεδίων συμβάσεων για εκτέλεση υπηρεσίας...Ενόψει των ανωτέρω, ο αποκλεισμός των διαγωνιζόμενων εταιρειών ……………… λόγω των αμφιβολιών της αναθέτουσας αρχής ως προς την έννοια των οικονομικών προσφορών τους, οι οποίες (αμφιβολίες) πάντως δεν δικαιολογούνταν από το περιεχόμενο των προσφορών αυτών και, σε κάθε περίπτωση, ανάγονταν στην ευθύνη της ίδιας της αναθέτουσας αρχής, συνιστά πλημμέλεια της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας, αντικείμενη στην αρχή της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων, σύμφωνα με όσα βασίμως έγιναν δεκτά από το Κλιμάκιο. Η πλημμέλεια αυτή καθίσταται ουσιώδης στην προκειμένη περίπτωση, δοθέντος ότι το ποσοστό έκπτωσης που προσέφερε η μία εκ των αποκλεισθεισών (η ………….), ήταν το υψηλότερο στις Κατηγορίες Α και Β, απορριπτομένων ως αβάσιμων των περί του αντιθέτου λόγων ανάκλησης. Τέλος, ο ισχυρισμός περί συνδρομής συγγνωστής πλάνης των οργάνων της αναθέτουσας αρχής, απαραδέκτως προβάλλεται από την αιτούσα εταιρεία, καθόσον σε επίκληση συγγνωστής πλάνης ως προς τη νομιμότητα διαδικασίας ανάθεσης δημόσιας σύμβασης νομιμοποιείται μόνο η αναθέτουσα αρχή (Ε.Σ. Τμ. Μειζ.-Επτ. Συνθ. 2490/2015, VI Τμ. 1334, 692/2018, 1789/2016, 6070, 2591/2015, 1203/2014, 3262/2013).
ΕλΣυν.Τμ.6/2207/2011
Zητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 74/2011 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης σύναψης δανείου, ύψους 29.450.000 ευρώ, μεταξύ του Δήμου .. και της .. Τράπεζας ....Με τα παραπάνω δεδομένα, μη νομίμως, όπως ορθώς έκρινε και το Κλιμάκιο, εγκρίθηκε η σύναψη του ανωτέρω δανείου με την …Τράπεζα, μετά από διενέργεια διαπραγματεύσεων μόνο με αυτή, χωρίς να απευθυνθεί πρόσκληση και σε άλλα πιστωτικά ιδρύματα για υποβολή προσφορών και χωρίς να υπάρξει οποιαδήποτε δημοσιότητα της πρόθεσης του Δήμου να προβεί σε δανεισμό. Τα γεγονός ότι δεν τηρήθηκε καμία διατύπωση δημοσιότητας, λαμβανομένου υπόψη και του μεγέθους και της γεωγραφικής θέσης του Δήμου, πλήττει τις αρχές της ίσης μεταχείρισης, της απαγόρευσης των διακρίσεων, του ελεύθερου ανταγωνισμού και της διαφάνειας, των οποίων η τήρηση, ως θεμελιωδών αρχών του εθνικού και κοινοτικού δικαίου, όφειλε να έχει διασφαλιστεί στο πλαίσιο της επίμαχης διαδικασίας. Αλυσιτελώς, ως εκ τούτου, προβάλλεται ότι αποτελεί συνήθη τραπεζική πρακτική η αναχρηματοδότηση ενός δανείου να αναλαμβάνεται από την τράπεζα που έχει δώσει το αρχικό δάνειο. Και τούτο διότι ο ισχυρισμός αυτός δεν αναιρεί το γεγονός ότι ακόμα και η περίπτωση λήψης δανείου για την αναχρηματοδότηση δανείου που έχει λήξει, όπως εν προκειμένω, συνιστά αυτοτελή διαδικασία λήψης νέου δανείου, η οποία δεν απαλλάσσει την αναθέτουσα αρχή από την υποχρέωση τήρησης των απαιτούμενων διατυπώσεων δημοσιότητας. Η παροχή νέου δανείου, έστω και με τον εν λόγω σκοπό αναχρηματοδότησης, συνιστά υπηρεσία που υπόκειται σε ανταγωνισμό στην αγορά (πρβλ και Ε.Σ. 1284/2010, όπου σε αντίστοιχη περίπτωση αναχρηματοδότησης δανείου διαβιβάστηκε σχετική πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος σε δεκατρία πιστωτικά ιδρύματα, εκ των οποίων ανταποκρίθηκαν τα έξι) και, ως εκ τούτου, δεν είναι επιτρεπτός ο εκ των προτέρων αποκλεισμός των ενδιαφερόμενων να συμμετάσχουν στη σχετική διαδικασία ανάθεσης, αλλά επιβάλλεται, βάσει των ως άνω θεμελιωδών αρχών, να προσδοθεί επαρκής βαθμός δημοσιότητας στη σχετική διαδικασία και να διασφαλιστεί η ισότιμη πρόσβαση σ’ αυτή των ενδιαφερόμενων φορέων.Το δε άνοιγμα στον ευρύτερο δυνατό ανταγωνισμό δεν συναρτάται μόνο με τη διασφάλιση των ως άνω θεμελιωδών αρχών, αλλά και με το συμφέρον του ίδιου του δανειοδοτούμενου Δήμου, ο οποίος διαθέτει με τον τρόπο αυτόν ευρεία δυνατότητα επιλογής σε σχέση με την πλέον συμφέρουσα και κατάλληλη προσφορά.(..)Κατά συνέπεια, σύμφωνα με όσα προηγουμένως έγιναν δεκτά, τόσο η αίτηση ανάκλησης όσο και η παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν. ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΕλΣυν.Τμ.Μείζ.-Επταμελούς Σύνθεσης/2825/2011
ΕΣ/ΤΜ.6/132/2020
Ενεργειακή αναβάθμιση οδοφωτισμού Δήμου..ζητείται η ανάκληση της 372/2019 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Επιπλέον, ο έλεγχος αυτός, για τη διαπίστωση της αντικειμενικής νομιμότητας της εν λόγω σύμβασης, εκτείνεται, όπως ορθά έπραξε το Κλιμάκιο, στο σύνολο της διαδικασίας σύναψής της, ανεξαρτήτως της 593/2019 απόφασης της ΑΕΠΠ, η οποία εκδόθηκε στο πλαίσιο της ασκηθείσας από την ένωση εταιρειών ... προδικαστικής προσφυγής και των προβαλλόμενων σε αυτή ισχυρισμών περί μη νόμιμου αποκλεισμού της ιδίας (βλ. Ε.Σ. Τμ. VI 1254/2019). Τα δε προβαλλόμενα από τις αιτούσες εταιρείες ότι η προσφορά της «...» είναι απορριπτέα για σειρά λόγων που αναφέρονται στο υπό κρίση δικόγραφό τους, πρέπει να απορριφθούν, δεδομένου ότι με αυτά δεν προσβάλλεται, για πλάνη περί τα πράγματα ή το νόμο, συγκεκριμένη κρίση του Κλιμακίου (βλ. άρθρο 36 παρ. 5 του Κώδικα Νόμων για το Ε.Σ.). Εξάλλου, ο ισχυρισμός του αιτούντος Δήμου ότι συντρέχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος για τη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης, προβάλλοντας ότι η τυχόν επαναφορά του διαγωνισμού θα επιφέρει μεγάλη οικονομική ζημία στο Δήμο τόσο για την εκ νέου διενέργειά του, όσο και εξαιτίας της καθυστέρησης εκτέλεσης του αντικειμένου του, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, δοθέντος ότι το δημόσιο συμφέρον εξυπηρετείται προεχόντως με την τήρηση της νομιμότητας στις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων (Ε.Σ. Τμ. Μείζ. – Επταμ. Συνθ. 763/2019, VI Τμ. 1605, 2227/2016, 668/2017, 482/2018, 824, 979, 1254/2019). Περαιτέρω, ο ισχυρισμός περί συνδρομής συγγνωστής πλάνης των οργάνων του Δήμου, τα οποία έδρασαν, κατά τα υποστηριζόμενα, συμμορφούμενα με την απόφαση της ΑΕΠΠ, όπως είχαν υποχρέωση (άρθρο 367 παρ. 3 ν. 4412/2016), κατά το μέρος που προβάλλεται από τις αιτούσες εταιρείες είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος, καθόσον σε επίκληση της συγγνωστής πλάνης νομιμοποιείται μόνο η αναθέτουσα αρχή (βλ. Ε.Σ. VI Τμ. 1334/2018, 1254/2019), ενώ κατά το μέρος που προβάλλεται από τον αιτούντα Δήμο είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, δεδομένου ότι η απόφαση της ΑΕΠΠ είναι μεν δεσμευτική για την αναθέτουσα αρχή, ωστόσο η σύναψη της σύμβασης τελεί υπό την αίρεση της ολοκλήρωσης επιτυχώς του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί του συνόλου της οικείας διαγωνιστικής διαδικασίας, ο οποίος ασκείται, κατά τα ανωτέρω, ως συνταγματικά κατοχυρωμένη αρμοδιότητα, από το Ελεγκτικό Συνέδριο (βλ. άρθρο 105 παρ. 3 β΄ του ν. 4412/2016). Ομοίως ο ισχυρισμός του Δήμου περί συγγνωστής πλάνης των οργάνων του, τα οποία, στο στάδιο της εξέτασης των προσφορών, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, είχαν την πεποίθηση, όπως υποστηρίζεται, ότι εφαρμόζουν ορθά τους όρους της διακήρυξης περί προσκόμισης των απαιτούμενων δικαιολογητικών, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, ενόψει της σαφήνειας του εφαρμοστέου εν προκειμένω νομοθετικού πλαισίου, καθώς και της πάγιας νομολογίας του Δικαστηρίου επί των τεθέντων ζητημάτων (βλ. Ε.Σ. Τμ. Μείζ.- Επταμ. Συνθ. 1354/2018, 1264/2019, VI Τμ. 824/2019 κ.α.).Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει οι συνεκδικαζόμενες αιτήσεις ανάκλησης να απορριφθούν και να μην ανακληθεί η προσβαλλόμενη 372/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου. Μετά δε την απόρριψη της αίτησης της ένωσης εταιρειών με την επωνυμία «...» και των εταιρειών από τις οποίες η ένωση αυτή αποτελείται α) «....» και β) «...», πρέπει να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος για την άσκησή της παραβόλου υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου (άρθρο 73 παρ. 4 του Κώδικα Νόμων για το Ε.Σ.).να μην ανακληθεί η προσβαλλόμενη 372/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/1210/2020
ΕΣ/ΤΜ.6/2552/2013
ΔΑΝΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Αίτηση ανάκλσης της ανάκληση της 1/2013 Πράξης του αναπληρωτή Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό(...)Με δεδομένα αυτά και λαμβανομένου περαιτέρω υπόψη αφενός της πάγιας νομολογίας του Δικαστηρίου τούτου, που έχει επανειλλημένως κρίνει επί της καταχρηστικότητας των όρων, που επεσήμανε ο αναπληρωτής Επίτροπος στην προσβαλλόμενη πράξη (ενδ. Ε.Σ. Αποφ. Μείζ. Επταμ.Σύνθ. 1284/2011, 552/2012, VI Τμημ. Αποφ. 279/2011, 2207/2011, Ζ΄ Κλιμ. Πρ. 67/2009, 86/2009, 266/2010 και 74/2011) και αφετέρου ότι ο αιτών Δήμος δεν αναφέρει ποιοι από τους όρους, που κρίθηκαν καταχρηστικοί, ήταν αποτέλεσμα ατομικής διαπραγμάτευσης, που όμως δεν επέφεραν ουσιώδη διατάραξη της ισορροπίας σε βάρος των συμφερόντων του, πρέπει και ο σχετικός λόγος ανάκλησης ν΄ απορριφθεί προεχόντως ως αόριστος.Δεν ανακαλεί την 1/2013 πράξη του αναπληρωτή Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Ν
ΕΣ/ΤΜ.6/19/2012
Νομιμότητα του σχεδίου δανειακής σύμβασης.Ζητείται η ανάκληση της 233/2011 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης δανείου, μεταξύ του Δήμου ... ... και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων.(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις δύο προηγούμενες σκέψεις της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι οι όροι 5 και 6 του σχεδίου της υπό έλεγχο σύμβασης δεν είναι αόριστοι, δεδομένου ότι στο μεν σχέδιο διευκρινίζεται ότι «(…) Από 1/1/2012 οι ετήσιες τοκοχρεολυτικές δόσεις του Δήμου (συμπεριλαμβανομένων και των μη συνομολογημένων παραπάνω δανείων), συνολικού ποσού 928.610,38 ΕΥΡΩ θα καλύπτουν ποσοστό 13,86% των διερχομένων εσόδων ΚΑΠ έτους 2010 του Δήμου το οποίο δύναται να εκχωρηθεί σύμφωνα με το άρθρο 176 παρ. 5 Ν. 3463/06 & άρθρο 45 παρ. 3 Ν. 3731/2008. (…)» (όρος 4) και ότι «(…) ο οφειλέτης εκχωρεί στον δανειστή από τώρα και για όλη την διάρκεια του δανείου, από όλα γενικά τα έσοδά του, τακτικά και έκτακτα, από οποιαδήποτε πηγή και αιτία παρόντα και μελλοντικά, τις προσόδους του, τα μισθώματα, τις προς αυτόν χρηματικές παροχές και επιχορηγήσεις από το Ελληνικό Δημόσιο ή τρίτους, παρούσες και μελλοντικές, εκτός εκείνων που δεν εκχωρούνται σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 5 του άρθρου 176 του Ν. 3463/2006 όπως το τελευταίο εδάφιο αυτής αντικαταστάθηκε με τη διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 45 του Ν. 3731/2008, (…)» (όρος 5), στη δε 69/27.5.2011 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του αιτούντος Δήμου, στην οποία ερείδεται η 139/7.6.2011 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου περί εγκρίσεως του δανείου, ως προς την ασφάλεια που θα παράσχει ο Δήμος για το εν λόγω δάνειο, προβλέπεται ότι τα έσοδα που ο Δήμος εκχωρεί και μεταβιβάζει στο Τ.Π.Δ. είναι από αυτά που δύνανται να εκχωρηθούν. (...)Τέλος, με την προσβαλλόμενη κρίθηκε ότι ο όρος 7 του σχεδίου σύμβασης σχετικά με την υποχρέωση του Δήμου να καταβάλει «εξ ιδίων χρημάτων» στο Ταμείο τις οφειλόμενες δόσεις του δανείου, στην περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο, κατά τη διάρκεια της αποπληρωμής του, τα εκχωρηθέντα με τον 5ο όρο της σύμβασης έσοδά του δεν επαρκούν για την εξυπηρέτησή του, είναι αόριστος και, ως εκ τούτου, μη νόμιμος, διότι δεν εξειδικεύονται ποια μπορεί να είναι τα επιπλέον «ίδια χρήματα». (...)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση και η ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να γίνουν εν μέρει δεκτές και να ανακληθεί εν μέρει η προσβαλλόμενη πράξη. ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕλΣυν.Τμ.Μείζ.-Επταμελούς Σύνθεσης/552/2012
ΕΣ/ΚΛ.7/163/2013
Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη (ΙΙ), το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι η υπογραφείσα κατά τα ανωτέρω σύμβαση με προϋπολογιζόμενη δαπάνη κατά τον κρίσιμο χρόνο έκδοσης της οικείας κατακυρωτικής απόφασης (9.10.2012), υπερβαίνουσα το ισχύον όριο των 200.000 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. (συγκεκριμένα 227.642,27 ευρώ μη συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.), έπρεπε να υποβληθεί στον προληπτικό έλεγχο νομιμότητας του αρμοδίου Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθόσον δε, δεν υποβλήθηκε, τυγχάνει άκυρη. Περαιτέρω, ο ισχυρισμός της Δ.Ε.Υ.Α. ...... περί συγγνωστής πλάνης (εκ παραδρομής θεώρηση του επίμαχου έργου ως συγχρηματοδοτούμενου λόγω του συμπληρωματικού χαρακτήρα αυτού προς άλλα συγχρηματοδοτούμενα έργα) παρίσταται αβάσιμος, διότι η χρηματοδότηση του επίμαχου έργου από ίδια έσοδα της Δ.Ε.Υ.Α. ...... προκύπτει ευχερώς αλλά και με σαφήνεια από την 26/2.2.2012 απόφαση του Δ.Σ. της Δ.Ε.Υ.Α. με την οποία ψηφίστηκε η σχετική πίστωση καθώς και από τη διακήρυξη του επίμαχου διαγωνισμού (και τη δημοσιευθείσα περίληψη αυτής). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.