ΝΣΚ/233/2014
Τύπος: Γνωμοδότησεις Ν.Σ.Κ.
Τρόπος συμμόρφωσης προς το περιεχόμενο προσωρινής διαταγής αναστολής εκτελέσεως κατασχέσεως εις χείρας τρίτου και άλλα αντιμετωπιζόμενα ζητήματα. 1) Δεν προκύπτει, κατά κυριολεξία, υποχρέωση συμμορφώσεως του τρίτου προς το περιεχόμενο της εκδοθείσας προσωρινής διαταγής, αλλά υποχρέωσή του να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις που πηγάζουν από την κατάσχεση και την εξ αυτής αναγκαστική εκχώρηση των απαιτήσεων, όπως αυτές διαμορφώνονται σταδιακώς κατά την διάρκεια ισχύος της συμβατικής σχέσεως και εντός των πλαισίων της ενοχής του που πρόσκαιρα διαμορφώθηκε από τυχόν εκδοθείσα προσωρινή διαταγή δικαστού είτε των διοικητικών, είτε των πολιτικών δικαστηρίων, ή από απόφαση περί μερικής αναστολής εκτελέσεως, χωρίς να επηρεάζεται κατά τα άλλα η υποχρέωση του τρίτου προς τον αντισυμβαλλόμενό του-καθού η εκτέλεση. Κατά το μέρος που αφορά στο Δημόσιο, υφίσταται τυπικώς και κατ’ ουσίαν, υποχρέωση της αρμόδιας υπηρεσίας να προβεί στις ανάλογες ενέργειες προς είσπραξη των κατασχεθέντων ποσών, με ταμειακή βεβαίωση του ποσού εις βάρος του τρίτου, μετά τον χρόνο επιβολής της κατασχέσεως και εντός των πλαισίων που ετέθησαν από τυχόν εκδοθείσα προσωρινή διαταγή ή απόφαση περί μερικής αναστολής, με χρόνο ισχύος την επομένη μη εξαιρετέα ημέρα από της δημοσιεύσεώς τους και για το χρονικό διάστημα που υφίστανται οφειλές του καθού η κατάσχεση προς τον τρίτο, βάσει της μεταξύ τους σχέσεως. (ομοφ.) 2) Ο χρόνος ισχύος της προσωρινής διαταγής, είναι αυτός της εκδόσεως αυτής και, επομένως, κάθε έννομο αποτέλεσμά της, όπως προσδιορίζεται από την ανωτέρω απάντηση επί του 1ου ερωτήματος, άρχεται από την επομένη της ανωτέρω ημερομηνίας, μη εξαιρετέα ημέρα. Ως εκ τούτου, εάν ο τρίτος έχει ήδη καταβάλει στο Δημόσιο το ποσό της κατεσχημένης απαιτήσεως, η υπηρεσία οφείλει να αποδώσει το ποσό που τυχόν δεν υποχρεούταν να καταβάλει ο τρίτος εξ αιτίας ισχύος της προσωρινής διαταγής, προς τον αντισυμβαλλόμενό του-καθού η κατάσχεση, με αιτιολογία την μη νόμιμη είσπραξη, λόγω εκδόσεως της προσωρινής διαταγής. Στην περίπτωση της μη αποδόσεως του κατασχεθέντος ποσού από τον τρίτο, λόγω μη παρόδου των προθεσμιών (8ημέρου της παρ.2 άρθρου 30 και 10ημέρου άρθρου 30Α και παρ.2 άρθρου 30Β του ΚΕΔΕ), καθώς και της παρόδου των ανωτέρω προθεσμιών χωρίς ο τρίτος να αποδώσει τα κατασχεθέντα, εν συνεχεία δε, εκδόσεως προσωρινής διαταγής, ο χρόνος ενάρξεως των εννόμων συνεπειών εκ της προσωρινής διαταγής, όπως αυτές προαναφέρονται, θα εξαρτηθεί από τον χρόνο εκδόσεως αυτής και από το ακριβές περιεχόμενό της, στην τελευταία δε περίπτωση, θα πρέπει να γίνει ταμειακή βεβαίωση της οφειλής, κατά το μέρος που εξακολουθεί να υφίσταται υποχρέωση του τρίτου, όπως αναφέρεται στην απάντηση επί του 1ου ερωτήματος. (ομοφ.)
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΝΣΚ/20/2019
Εάν νομίμως αντιμετωπίζεται η κατάσχεση απαιτήσεων στα χέρια του Ελληνικού Δημοσίου, ως τρίτου, ως αυτοδίκαιη αναγκαστική εκχώρηση της κατασχόμενης απαίτησης στον κατασχόντα και εάν, συνεπώς, εφαρμόζονται οι διατάξεις περί προσκόμισης αποδεικτικού ενημερότητας τόσο από τον εκχωρητή ή ενεχυράσαντα όσο και από τον εκδοχέα ή ενεχυρούχο δανειστή, κατά τον χρόνο της απόδοσης των απαιτήσεων.Νομίμως αντιμετωπίστηκε από τη Φορολογική Διοίκηση η κατάσχεση, που επιβλήθηκε από τον δανειστή της απαίτησης σε βάρος του οφειλέτη του εις χείρας του Ελληνικού Δημοσίου, ως τρίτου, των απαιτήσεων του καθού η κατάσχεση κατά του τρίτου, μετά την νόμιμη και εμπρόθεσμη καταφατική δήλωση του Ελληνικού Δημοσίου και την τελεσιδικία της δικαστικής απόφασης, με την οποία έγινε δεκτή στο σύνολό της η τακτική αγωγή του κατασχόντος κατά του καθού για την κύρια απαίτηση, ως αυτοδίκαιη αναγκαστική εκχώρηση της κατασχεθείσας απαίτησης από τον καθού η κατάσχεση δικαιούχο της στον κατασχόντα και, συνεπώς, νομίμως ζητήθηκε από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. αποδεικτικό ενημερότητας τόσο από τον κατασχόντα όσο και από τον καθού η κατάσχεση, κατά τον χρόνο πληρωμής της απαίτησης (πλειοψ.)
ΠΟΛ.1162/2017
Κοινοποίηση της Γνωμοδότησης 163/2017 του Β΄ Τμήματος του Ν.Σ.Κ. σχετικά με την επίδραση από την κατάθεση αίτησης για υπαγωγή στον ν. 3869/2010 και την έκδοση προσωρινής διαταγής «περί αναστολής καταδιωκτικών μέτρων κατά του οφειλέτη και διατήρησης της πραγματικής και νομικής κατάστασης της περιουσίας του» σε κατάσχεση εις χείρας τρίτου που είχε νομίμως επιβληθεί πριν από την κατάθεση της αίτησης.(ΑΔΑ:ΨΥΛ246ΜΠ3Ζ-ΒΥΠ)
ΠΟΛ.1066/2017
Κοινοποίηση της υπ αριθμ.254/2016 γνωμοδότησης του Ν.Σ.Κ. (Κατάσχεση στα χέρια τρίτων. Έννομες συνέπειες της θετικής δήλωσης του τρίτου.) (ΑΔΑ:Ψ9Σ3Η-ΟΧΖ)
ΝΣΚ/341/2014
Αναστολή εκτελέσεως κατασχέσεως εις χείρας τρίτου απαιτήσεων – Έννομες συνέπειες. Η αναστολή εκτελέσεως της αναγκαστικής κατασχέσεως εις χείρας τρίτου απαιτήσεων, με δικαστική απόφαση ή προσωρινή διαταγή εκδοθείσα μετά την κατάσχεση, δεν αίρει την απαγόρευση καταβολής από τον τρίτο προς τον καθ’ ου η εκτέλεση, ανεξαρτήτως του λόγου για τον οποίο χορηγήθηκε η αναστολή. (πλειοψ.)
ΝΣΚ/142/2015
Κατασχεθείσες εις χείρας του Υπουργού Εσωτερικών απαιτήσεις, που αφορούν κατατεθειμένα στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων κεφάλαια, από Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους υπέρ των Δήμων.
Στην περίπτωση των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων, τρίτος, εις χείρας του οποίου εγκύρως οι δανειστές Δήμου δύνανται να επιβάλουν κατάσχεση, κατά το χρόνο πριν από την έκδοση της αποφάσεως κατανομής, είναι αποκλειστικά ο Υπουργός Εσωτερικών. -Η άσκηση ανακοπής και αιτήσεως αναστολής από τον καθ' ου η κατάσχεση Δήμο, κατά του κατασχετηρίου, μετά και την απόρριψη αιτήματος χορηγήσεως προσωρινής διαταγής, δεν κωλύει τον Υπουργό Εσωτερικών να εκδώσει χρηματική εντολή για την καταβολή των κατασχεθέντων χρημάτων στους κατασχόντες, καθ' ο μέρος έχει υποβάλει σχετική θετική δήλωση. -Ο Υπουργός Εσωτερικών, ως τρίτος, ουδόλως έχει δικαίωμα, υπό την ιδιότητα του τρίτου, να αμφισβητήσει το κύρος της κατασχέσεως για λόγους που ανάγονται στην ουσία της απαιτήσεως των κατασχόντων. -Ακόμη και μετά την υποβολή θετικής δηλώσεως, ο Υπουργός Εσωτερικών, ως τρίτος, δύναται να προβάλει αιτιάσεις σχετικά με το κύρος της εις χείρας του κατασχέσεως, λόγω του ακατασχέτου της απαιτήσεως. -Δεν υπόκεινται σε κατάσχεση τα κεφάλαια τα οποία αποδίδονται στους Δήμους, από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους, εφ' όσον προκύπτει ότι αφορούν και αποβλέπουν στην εκτέλεση συγκεκριμένων έργων, την εξυπηρέτηση ειδικών δημοτικών σκοπών και, εντέλει, στην ίδια τη λειτουργία και την παροχή κρίσιμων αυτοδιοικητικών υπηρεσιών, των οποίων η μη εκπλήρωση θα οδηγούσε στην αναίρεση της λειτουργίας και, εντέλει, την ματαίωση της αποστολής των Δήμων. -Η θετική δήλωση του Υπουργού Εσωτερικών αποτελεί εκτελεστό τίτλο κατά του Ελληνικού Δημοσίου, τυχόν δε, μετά την επίδοση του κατασχετηρίου, απόδοση στο Δήμο του κατασχεθέντος ποσού, για το οποίο υποβλήθηκε θετική δήλωση, δεν παράγει έννομες συνέπειες, έναντι των κατασχόντων, ώστε το Δημόσιο εξακολουθεί να ευθύνεται έναντι αυτών για την καταβολή του. Το Υπουργείο Εσωτερικών, όμως, δικαιούται να αναζητήσει, όσα απέδωσε στο Δήμο, με βάση τις διατάξεις περί αδικαιολογήτου πλουτισμού, με οποιονδήποτε νόμιμο τρόπο, μεταξύ των οποίων και με ανάκληση της πράξεως και εν συνεχεία βεβαίωση του σχετικού ποσού ή με συμψηφισμό (παρακράτηση) οποιασδήποτε μελλοντικής επιχορηγήσεως του Δήμου. (ομοφ.)
ΝΣΚ/66/2013
Σύμβαση ενεχύρασης κατά το ΝΔ 17.7/13.8.1923 – Σύμβαση πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων (factoring) – Εκχώρηση – Κατάσχεση εις χείρας τρίτου. 1) Η σύμβαση ενεχύρασης κατά τα άρθρα 36 και 39 ν.δ. 17.7/13.8.1923 θεωρείται σύμβαση εκχώρησης υπό τις αναλυόμενες στην παρ. ΙΙΙ 2 ειδικότερες προϋποθέσεις. (ομοφ.) 2) Σε περίπτωση επιβολής εκ μέρους του Ελληνικού Δημοσίου κατάσχεσης εις χείρας τρίτου κατά τα άρθρα 30 επ. Κ.Ε.Δ.Ε. μετά την επίδοση της ως άνω σύμβασης ενεχύρασης, η κατάσχεση αυτή είναι άκυρη και συνεπώς δεν μπορεί να ικανοποιηθεί το κατασχόν Ελληνικό Δημόσιο. (ομοφ.) 3) η σύμβαση πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων (factoring) θεωρείται σύμβαση εκχώρησης υπό τις αναλυόμενες στην παρ. ΙΙΙ 3 ειδικότερες προϋποθέσεις. (ομοφ.) 4) Σε περίπτωση επιβολής εκ μέρους του Ελληνικού Δημοσίου κατάσχεσης εις χείρας τρίτου κατά τα άρθρα 30 επ. Κ.Ε.Δ.Ε. μετά την αναγγελία της σύμβασης πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων (factoring), που περιέχει εκχώρηση και ικανοποιεί τις παραπάνω προϋποθέσεις, η κατάσχεση αυτή είναι άκυρη και συνεπώς δεν μπορεί να ικανοποιηθεί το κατασχόν Ελληνικό Δημόσιο. (ομοφ.) 5) Η αναγγελία (μεταξύ ιδιωτών) μπορεί νομίμως να πραγματοποιηθεί με κάθε πρόσφορο (για να λάβει γνώση ο οφειλέτης) τρόπο και, συνεπώς, και με τα σύγχρονα ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας (τηλεομοιοτυπία – FAX και ηλεκτρονικό ταχυδρομείο) ή με συστημένη επιστολή, πρέπει όμως να αποδεικνύεται παραχρήμα και να προσδιορίζονται σ’ αυτή επαρκώς οι απαιτήσεις, στις οποίες αφορά και η ταυτότητα του πράκτορα. Αντί της αναγγελίας μπορεί επίσης να γνωστοποιηθεί (με fax ή με οποιοδήποτε άλλο πρόσφορο τρόπο) η ίδια η σύμβαση πρακτορείας. Η μέλλουσα απαίτηση μπορεί νομίμως να εκχωρηθεί, εφόσον μπορεί να προσδιοριστεί κατ’ είδος και οφειλέτη. Η εγκυρότητα δε της σύμβασης πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων δεν εξαρτάται κατά τον Ν. 1905/1990 από την κατάθεση αυτής στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. (ομοφ.)
ΜΠρΘΕσ/33296/2009
Ο σκοπός της καθιερώσεως της διαταγής πληρωμής και ως τίτλου επιβολής συντηρητικής κατασχέσεως είναι συνακόλουθος με το σκοπό της εισαγωγής της διαδικασίας της διαταγής πληρωμής, η οποία συνιστά μέτρον που προάγει κατ" εξοχήν την ταχύτητα κατά την απονομή της δικαιοσύνης (βλ. !. Καστριώτη, Η κατάσχεσις εις χείρας τρίτου, τομ. Δεύτερος (1986) σ. 553, όπου και περαιτέρω παραπομπές στην υποσ. 20). Το γεγονός και μόνο ότι ο νόμος παρέχει ευχέρεια επιβολής αναγκαστικής κατασχέσεως με βάση τη διαταγή πληρωμής, δεν καθιστά περιττή τη δυνατότητα συντηρητικής κατασχέσεως, ενόψει και του ότι σύμφωνα με το άρθρο 632 §2 ΚΠολΔ το δικαστήριο που εξέδωσε τη διαταγή πληρωμής, μπορεί κατά τη διαδικασία των άρθρων 686 επ. να χορηγήσει αναστολή, ώσπου να εκδοθεί τελεσίδικη απόφαση για την ανακοπή. Επομένως, συντηρητική κατάσχεση , επιβαλλόμενη βάσει διαταγής πληρωμής, είναι νοητή και δυνατή κατά το διάστημα της αναστολής του άρθρου 632 §2 ΚΠολΔ, το οποίο εκτείνεται μέχρι την τελεσιδικία της αποφάσεως επί της ασκηθείσας ανακοπής (βλ. I. Καστριώτη ό.π. σ. 559, Κ. Μπέη Δ 10. 350, βλ. όμως και Σ. Ματθία Δ 10. 347 επ). Ο ΚΠολΔ σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει επί της συντηρητής κατασχέσεως, που διατάσσεται από το Δικαστήριο (αρθρ. 722 §2) δεν ορίζει τίποτε σχετικά με τη δυνατότητα και το χρόνο μεταβίβασης της κατασχεθείσας απαίτησης προς τον κατασχόντα συντηρητικώς σια- χέρια τρίτου, βάσει διαταγής πληρωμής, θα πρέπει όμως να γίνει δεκτό ότι η αναγκαστική εκχώρηση λαβαίνει χώρα από την επέλευση της τελεσιδικίας της επί της ασκηθείσας ανακοπής αποφάσεως, οπότε η επιβληθείσα συντηρητική κατάσχεση τρέπεται σε αναγκαστική και παύει η ευχέρεια του δανειστή να επιβάλει συντηρητική κατάσχεση (βλ. \\ Καστριώτη ο.ττ. σ. 561, 562 πρβλ. και Θ. Λιβαθηνό, ΝοΒ 20. 1131, ΕφΑΘ 10153/1985 ΕλΑΔνη 1985. 1150).
ΝΣΚ/218/2015
Άρση κατασχέσεων λόγω υπαγωγής σε ρύθμιση οφειλών. Α) Η κατάσχεση της ακίνητης περιουσίας οφειλέτη, η οποία διενεργήθηκε μετά την υπαγωγή των χρεών του στη ρύθμιση του ν. 4305/2014, καταλαμβάνεται από την αναστολή του πρώτου εδαφίου της περ.γ’ της παρ.13 του άρθρου 51 του νόμου αυτού και συντρέχει νόμιμος λόγος άρσης της κατάσχεσης αυτής. (ομοφ.) Β) Η επιβολή της κατάσχεσης εις χείρας τρίτου, που συντελέσθηκε μετά την υπαγωγή του οφειλέτη στη ρύθμιση των χρεών του, αντίθετα προς την ισχύουσα αναστολή λήψεως αναγκαστικών μέτρων, δεν είναι νόμιμη, πλην, όμως, εφόσον δεν ακυρώθηκε δικαστικώς, παρήγαγε τις έννομες συνέπειες της κατάσχεσης εις χείρας τρίτου και για την ταυτότητα του νομικού λόγου, υπάγεται στις ρυθμίσεις των παραγράφων 13 και 16 του άρθρου 51 του ν. 4305/2014. Ως εκ τούτου τα αποδιδόμενα ποσά θα πιστώνονται σύμφωνα με την παρ.16 του άρθρου 51 του εν λόγω νόμου, ενώ η επιβληθείσα κατάσχεση αίρεται υποχρεωτικά σε ικανοποίηση αιτήματος του οφειλέτη που έχει εξοφλήσει το 50% της αρχικής βασικής ρυθμιζόμενης οφειλής, σύμφωνα με την περ.γ’ της παρ.13 του άρθρου 51 του νόμου αυτού. Όμως, η Διοίκηση, στα πλαίσια της αρχής της νομιμότητας της διοικητικής δράσης, μπορεί, μολονότι δεν ακυρώθηκε δικαστικώς η επιβληθείσα μετά τη ρύθμιση κατάσχεση, να άρει αυτήν κατόπιν αιτήματος του οφειλέτη. (πλειοψ.)
ΕλΣυν.Τμ.1(ΚΠΕ)191/2013
Αναστολή εκτέλεσης.(...) Υπό τα δεδομένα αυτά και συμφώνως προς τα γενόμενα δεκτά στις προηγούμενες νομικές σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του ΟΤΕΚ, όφειλαν να συμμορφωθούν προς το περιεχόμενο τόσο της από 3.5.2012 προσωρινής διαταγής όσο και προς εκείνο της 610/2012 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, διά των οποίων διετάχθη η αναστολή εκτελέσεως της 94/26.3.2012 αποφάσεως του Δ.Σ. του Ο.Τ.Ε.Κ., περί λύσεως της υπαλληλικής σχέσεως, μεταξύ του φερομένου ως δικαιούχου και του ως άνω Οργανισμού. Στο πλαίσιο δε αυτό, μετά την έκδοση και κοινοποίηση της από 3.5.2012 προσωρινής διαταγής τα εν λόγω όργανα είχαν υποχρέωση να επαναφέρουν τα πράγματα στην κατάσταση στην οποία ευρίσκοντο προ της λύσεως της υπαλληλικής σχέσεως, διά της επανόδου του φερομένου ως δικαιούχου στην θέση του και της καταβολής των αναλογουσών σ’ αυτόν αποδοχών (πρβλ. απόφ. Τριμ. Συμβ. Συμμ. ΣτΕ 28/2010), μετά δε την έκδοση της 610/2012 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου να διατηρήσουν τον φερόμενο ως δικαιούχο στην ενεργό υπηρεσία μέχρις εκδόσεως αποφάσεως επί της αιτήσεως ακυρώσεως.
ΝΣΚ/333/2013
Ανάκληση κατασχετηρίου εγγράφου Δ.Ο.Υ. εις βάρος εταιρείας τελούσας υπό ειδική εκκαθάριση του άρθρου 22 του Ν. 3606/2007.α) Η διοίκηση μπορεί να προβεί σε ανάκληση του κατασχετηρίου εγγράφου με το οποίο επιβλήθηκε κατάσχεση εις χείρας τραπεζικού ιδρύματος και επί απαιτήσεων εταιρείας που τελεί υπό ειδική εκκαθάριση, διότι η κατάσχεση επιβλήθηκε παρά τις διατάξεις του άρθρου 22 του Ν. 3606/2007, που απαγορεύουν στη συγκεκριμένη περίπτωση την αναγκαστική εκτέλεση, ενώ δεν υφίσταται υποχρέωση συμμόρφωσης προς την υπ’ αριθ. 14846/2012 απόφαση του Μ.Δ.Π. Αθηνών, η οποία δεν καταλαμβάνει την εν λόγω κατάσχεση. β) Εφόσον η διοίκηση αποφασίσει την ανάκληση αυτή, θα έχει αναδρομικές συνέπειες και πρέπει να επιστραφούν στην Τράπεζα ως αχρεωστήτως καταβληθέντα τα ήδη καταβληθέντα από την Τράπεζα χρηματικά ποσά, τα οποία στην περίπτωση αυτή δεν προσαυξάνονται με τόκο υπερημερίας. (ομοφ.) Παραπέμφθηκε στην Α΄Τακτική Ολομέλεια Ν.Σ.Κ., η οποία εξέδωσε την υπ'αριθμ. 191/2014 Γνωμοδότηση