Αυτοδίκαιη ματαίωση δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού, λόγω παύσεως ισχύος των προσφορών των συμμετασχουσών σ’ αυτόν εταιρειών.Κατά την έννοια του άρθρου 13 παρ.1 και 3 του π.δ/τος 118/2007 «Κανονισμός Προμηθειών του Δημοσίου», σε περίπτωση μη έκδοσης αιτιολογημένης απόφασης της αναθέτουσας Υπηρεσίας, περί περαιτέρω παράτασης ισχύος της προσφοράς των συμμετασχουσών σ’ αυτόν εταιρειών, -πέραν της λήξης του ανωτάτου ορίου του χρόνου παράτασης ισχύος της προσφοράς- , τα αποτελέσματα του διαγωνισμού υποχρεωτικά ματαιώνονται. (ομοφ.)

Κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων του πδ/τος 118/2007 και της διακήρυξης, οι οποίες αποσκοπούν στην υποβολή επίκαιρων δικαιολογητικών συμμετοχής στο διαγωνισμό, νομίμως προσκομίζονται από τον ενδιαφερόμενο δικαιολογητικά τα οποία δεν είχαν μεν εκδοθεί σε χρόνο προγενέστερο του διαγωνισμού αλλ’ εξεδόθησαν μεταγενεστέρως και δη μετά την ανάδειξή του ως υποψηφίου για κατακύρωση και την σχετική περί τούτου έγγραφη ειδοποίησή του, πάντως, όμως, εντός της τασσόμενης εικοσαήμερης προθεσμίας, για τη θέσπιση της οποίας, άλλωστε, ουδείς δικαιολογητικός λόγος θα υπήρχε εάν ο κάθε διαγωνιζόμενος όφειλε να μεριμνήσει ώστε τα απαιτούμενα δικαιολογητικά να έχουν εκδοθεί από τις αρμόδιες αρχές πριν από την ανάδειξή του ως υποψηφίου προς κατακύρωση και την έγγραφη προς αυτόν ειδοποίηση για την προσκόμισή τους.

Κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων του πδ/τος 118/2007 και της διακήρυξης, οι οποίες αποσκοπούν στην υποβολή επίκαιρων δικαιολογητικών συμμετοχής στο διαγωνισμό, νομίμως προσκομίζονται από τον ενδιαφερόμενο δικαιολογητικά τα οποία δεν είχαν μεν εκδοθεί σε χρόνο προγενέστερο του διαγωνισμού αλλ’ εξεδόθησαν μεταγενεστέρως και δη μετά την ανάδειξή του ως υποψηφίου για κατακύρωση και την σχετική περί τούτου έγγραφη ειδοποίησή του, πάντως, όμως, εντός της τασσόμενης εικοσαήμερης προθεσμίας, για τη θέσπιση της οποίας, άλλωστε, ουδείς δικαιολογητικός λόγος θα υπήρχε εάν ο κάθε διαγωνιζόμενος όφειλε να μεριμνήσει ώστε τα απαιτούμενα δικαιολογητικά να έχουν εκδοθεί από τις αρμόδιες αρχές πριν από την ανάδειξή του ως υποψηφίου προς κατακύρωση και την έγγραφη προς αυτόν ειδοποίηση για την προσκομιδή τους.

Καθαριότητα των κτηριακών εγκαταστάσεων(...) Ζητείται η αναθεώρηση της υπ΄αριθμ. 1209/2013 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...) Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα της Μείζονος Επταμελούς Σύνθεσης κρίνει, απορριπτομένων όλων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών της αιτούσας, ότι, εν όψει της μεταβολής του προεκτεθέντος νομοθετικού καθεστώτος αναφορικά με τα κατώτατα όρια μισθών και ημερομισθίων της ισχύουσας εθνικής συλλογικής σύμβασης εργασίας και παρά το γεγονός ότι από τις 18.9.2012 ζητήθηκε από τον Υφυπουργό …. η υποβολή αιτιολογημένης πρότασης από την αρμόδια Επιτροπή της … σχετικά με την αξιολόγηση της προσφοράς της αιτούσας  στον ελεγχόμενο διαγωνισμό, εντούτοις δεν προκύπτει ότι αιτιολογήθηκε επαρκώς από τα όργανα της αναθέτουσας αρχής γιατί εξακολουθεί να είναι συμφέρουσα η κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού στην αιτούσα με τα δεδομένα της κατά τα ανωτέρω διαμορφωθείσας προσφοράς αυτής, καθόσον στο από 5.10.2012 σχετικό Πρακτικό της ως άνω Επιτροπής παρατίθεται απλώς το χρονικό ιστορικό των ενεργειών των οργάνων της αναθέτουσας στο πλαίσιο του διαγωνισμού αυτού χωρίς, περαιτέρω, η Επιτροπή αυτή να εξειδικεύει, ως όφειλε, τους λόγους για τους οποίους, παρά την ως άνω επελθούσα νομοθετική μεταβολή, εξυπηρετείται το δημόσιο συμφέρον με την εν λόγω κατακύρωση..Συνεπώς, απορριπτομένου του ως άνω λόγου, η αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν ως ουσιαστικά αβάσιμες, παρελκούσης της ερεύνης των λοιπών λόγων αναθεώρησης.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω η κρινόμενη αίτηση αναθεώρησης καθώς και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση, πρέπει, να απορριφθούν ως ουσιαστικά αβάσιμες, δεκτού γενομένου ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της σύμβασης,

Νομιμότητα σχεδίου σύμβασης καθαριότητος (..) Με τα δεδομένα αυτά σε συνδυασμό με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκέψη ΙΙΙ) το Κλιμάκιο κρίνει ότι η αιτιολογία της από 17.3.2011 απόφασης της αναθέτουσας αρχής (Πρυτανικού Συμβουλίου) δεν αναφέρεται σε λόγους κατεπείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης κατά την έννοια του άρθρου 25 π.δ. 60/2007, αλλά σε περιστατικά που απορρέουν από ενέργειες ή παραλείψεις της ίδιας της αναθέτουσας αρχής, η οποία ματαίωσε τον διενεργηθέντα στις 23.3.2010 ανοικτό διεθνή διαγωνισμό (διακ.2/2010), χωρίς να προκύπτει ότι εξετάστηκε η δυνατότητα βάσει του άρθρου 13 π.δ. 118/2007 παράτασης των προσφορών που έληγαν, καθώς και η περίπτωση μείωσης του συμβατικού αντικειμένου βάσει του άρθρου 21 παρ.1 του π.δ. 118/2007 (VI Τμ. Ελ. Συν: 2092/2011), λόγω μείωσης της παρεχόμενης στο Ίδρυμα επιχορήγησης. Σε κάθε δε περίπτωση, η ματαίωση προηγούμενου διαγωνισμού δεν αποτελεί κατεπείγουσα και απρόβλεπτη ανάγκη, κατά την έννοια του άρθρου 25 π.δ. 60/2007, διότι στην προκειμένη περίπτωση προκύπτει ότι η μη έγκαιρη ανάδειξη αναδόχου μετά από διαγωνιστική (ανοικτή ή κλειστή) διαδικασία, πριν τη λήξη (31.1.2011) της συνολικά τριετούς διάρκειας των προηγούμενων από 1.2.2008 σχετικών συμβάσεων, οφείλεται σε έλλειψη προγραμματισμού και επιμέλειας της αναθέτουσας αρχής. Επιπροσθέτως, οι επικαλούμενες στην ίδια απόφαση ανάγκες δεν αποτελούν απρόβλεπτα περιστατικά, αλλά συνιστούν γνωστά και προβλέψιμα δεδομένα κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, από τη συνήθη χρήση των κτιριακών εγκαταστάσεων.(..) Κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων σχεδίων συμβάσεων.Ανακλήθηκε με την Απόφαση Ελ. Συν. Τμ. 6  2776/2011

Έλεγχος νομιμότητας σχεδίων συμβάσεων για την προμήθεια από το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «...» αντιδραστηρίων μικροβιολογικών εξετάσεων. (..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, διαπιστώνονται τα ακόλουθα:1) Με δεδομένο ότι το π.δ. 118/2007 προβλέπει κατά τρόπο εξαντλητικό τους λόγους αποκλεισμού των υποψηφίων από τη διαγωνιστική διαδικασία, (...),  μη νομίμως αποκλείστηκε στο στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής η εταιρεία «… LTD» για μόνο το λόγο ότι δεν είχε προσκομίσει το απαιτούμενο, σύμφωνα με το άρθρο 3.1 της διακήρυξης, επί ποινή απορρίψεως της προσφοράς δικαιολογητικό συμμετοχής, ήτοι το «φωτοαντίγραφο της απόδειξης αγοράς της διακήρυξης». (...)2) Μη νομίμως δεν ζητήθηκε από τις μειοδότριες εταιρείες η εκ νέου προσκόμιση των απαιτούμενων στους δημόσιους διαγωνισμούς για την κατακύρωση του τελικού αποτελέσματος δικαιολογητικών, δοθέντος ότι μεταξύ του χρόνου υποβολής των δικαιολογητικών και ελέγχου αυτών (12.1.2015) και της τελικής κατακυρωτικής απόφασης (26.11.2015) μεσολάβησε χρονικό διάστημα ενός περίπου έτους και κατά το χρόνο κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού είχε ήδη λήξει η ισχύς των άνω δικαιολογητικών και ιδίως των φορολογικών και ασφαλιστικών ενημεροτήτων και των ποινικών μητρώων. (...) 3) Μη νομίμως η αναθέτουσα αρχή προέβη στην κατακύρωση ειδών καθ’ υπέρβαση της προϋπολογισθείσας δαπάνης κατά ποσοστό μεγαλύτερο του 10%. (...) 4) Περαιτέρω, επισημαίνεται ότι ο περιληφθείς στο άρθρο 2 των σχεδίων συμβάσεων όρος περί της δυνατότητας της αναθέτουσας αρχής να παρατείνει το χρόνο ισχύος των συμβάσεων μονομερώς για ένα ακόμη έτος δεν μπορεί να συνεπάγεται υπέρβαση των κατ’ είδος ποσοτήτων που αποτέλεσαν αντικείμενο κατακύρωσης ούτε περαιτέρω οικονομική επιβάρυνση, καθόσον το δικαίωμα της αναθέτουσας αρχής για αύξηση της προκηρυχθείσας ποσότητας μπορεί να ασκηθεί, με την ενεργοποίηση της σχετικής δυνατότητας, μόνο κατά το χρόνο κατακύρωσης των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού (ΣΤ΄ Κλιμ. 81, 223/2015). (...) Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω η ελεγχόμενη διαδικασία δεν είναι νόμιμη και ως εκ τούτου κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο σχεδίων συμβάσεων.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά κατά πλειοψηφία κρίνεται ότι δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που να κωλύουν την υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο σχεδίων συμβάσεων, δοθέντος ότι η κατάστρωση της διακήρυξης και του τρόπου υποβολής των προσφορών ανήκει στη διακριτική ευχέρεια της αναθέτουσας. Αν και κατά την άποψη της Παρέδρου Νικολέτας Ρένεση, η ανωτέρω διαδικασία ανάθεσης είναι πλημμελής, καθόσον από τα στοιχεία του φακέλου δεν αιτιολογείται σύμφωνα με το άρθρο 59 του ν. 4412/2016 η απόφαση της αναθέτουσας αρχής να επιτρέψει την υποβολή αυτοτελούς προσφοράς μόνο για το σύνολο των ομάδων του διαγωνισμού και όχι και για μια ή περισσότερες από τις (τέσσερις) ομάδες στις οποίες διαιρείται η ελεγχόμενη προμήθεια, όπως επίσης δεν αιτιολογείται και η απόφασή της για δυνατότητα αυτοτελούς υποβολής προσφοράς μόνο για μία υποομάδα (1.Β της ομάδας 1) των δημοπρατούμενων καυσίμων.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑΤΩΝ:(...)Επί της ελεγχόμενης διαδικασίας κρίνονται τα ακόλουθα: Κατ’ επιταγή της αρχής της διαφάνειας, η οποία διέπει τις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, η αναθέτουσα αρχή οφείλει να λαμβάνει θέση επί της ουσίας σε προσφυγές διαγωνιζόμενων που άπτονται αμιγώς τεχνικών ζητημάτων, απαντώντας επαρκώς και αιτιολογημένα, πριν προβεί στην κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού. Η υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής να απαντήσει αιτιολογημένα στις προσφυγές των διαγωνιζομένων επιβάλλεται και από τις διατάξεις που προβλέπουν τον προσυμβατικό έλεγχο των δημοσίων συμβάσεων από το Ελεγκτικό Συνέδριο, καθώς σε αντίθετη περίπτωση καθίσταται αδύνατος, ενόψει της φύσης των προβαλλόμενων λόγων, ο δικαστικός έλεγχος της νομιμότητας της οικείας σύμβασης (Ε.Σ. VI Τμ. αποφ. 2509/2009, 780/2011). Εν προκειμένω, η απόρριψη για τυπικούς λόγους, με την 228/2016 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, της προδικαστικής προσφυγής της εταιρείας «......» κατά της τεχνικής προσφοράς της εταιρείας «......» δεν είναι νόμιμη. Τούτο διότι, αφού οι λόγοι της προσφυγής αυτής, όπως εκτίθενται ανωτέρω, αφορούσαν σε τεχνικής φύσης ζητήματα, όφειλε η Επιτροπή του διαγωνισμού, προκειμένου να κρίνει αποδεκτή την εν λόγω τεχνική προσφορά, να απαντήσει αιτιολογημένα, κατ’ επιταγή της αρχής της διαφάνειας, στις αιτιάσεις της προσφεύγουσας εταιρείας, ώστε να καταστεί δυνατός ο έλεγχος νομιμότητας της διαγωνιστικής διαδικασίας από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Η πλημμέλεια δε αυτή καθιστά μη νόμιμη τη διαδικασία τεχνικής αξιολόγησης της προσφοράς της ανωτέρω εταιρείας, η οποία, σε κάθε περίπτωση, δεν αποδεικνύεται ότι υπέβαλε την τεχνική της προσφορά σύμφωνα με τα οριζόμενα από το άρθρο 10.3.1 της διακήρυξης. Συνεπώς, είναι μη νόμιμη η κατακύρωση στην εταιρεία «......» του αποτελέσματος του διαγωνισμού.(ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/Τμ.6/1344/2017

Προμήθειες Ενόπλων Δυνάμεων – Κατακύρωση της προμήθειας στην μειοδότρια εταιρεία – Μία και μόνη αποδεκτή προσφορά – Περαιτέρω μείωση του προσφερόμενου τιμήματος με διαπραγμάτευση – Εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 56 του ν. 3433/2006 ή του άρθρου 21 περ.η του π.δ. 118/2007.α) Ανεξάρτητα από την ορθότητά της, η «Αιτιολογημένη Γνώμη» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Ε.Ε.), για παραβίαση της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ, λόγω εισαγωγής σε προκήρυξη διαγωνισμού της ρήτρας Εγχώριας Βιομηχανικής Συμμετοχής, δεν κωλύει την κατακύρωση της προμήθειας στην μειοδότρια εταιρία, διότι δεν αποτελεί δικαστική απόφαση προς την οποία υποχρεούται να συμμορφώνεται η Διοίκηση, ενώ ήδη έχουν παρέλθει οι προθεσμίες για την άσκηση των προβλεπόμενων ενδίκων βοηθημάτων ενώπιον των Εθνικών Δικαστηρίων, οι οποίες και μόνο δύνανται να αναστείλουν την κατακύρωση της προμήθειας, τα ένδικα δε βοηθήματα, που άσκησε η αποκλεισθείσα από τον διαγωνισμό εταιρία, έχουν απορριφθεί. β) Η διάταξη του άρθρου 56 του ν.3433/2006, η οποία προβλέπει τη διαδικασία διαπραγμάτευσης της τιμής για τις περιπτώσεις των ισότιμων ή ισοδύναμων προσφορών, δύναται να εφαρμοστεί και στην περίπτωση της μίας και μόνης αποδεκτής προσφοράς, καθόσον η εφαρμογή της δεν απαγορεύεται ρητά, ούτε προσκρούει σε απαγορευτική διάταξη νόμου, ενώ είναι σύμφωνη με το κριτήριο της χαμηλότερης τιμής που έχει τεθεί στην προκήρυξη και εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον. Αλλά και η διάταξη του άρθρου 21 περ.η του π.δ. 118/2007 θα μπορούσε να τύχει εφαρμογής, καθώς περιλαμβάνεται στα νομοθετήματα που αποτελούν το εφαρμοστέο δίκαιο του διαγωνισμού, σύμφωνα με τη σχετική προκήρυξη αυτού, αφού δεν αποκλείει τη διαδικασία διαπραγμάτευσης στην περίπτωση μίας και μοναδικής προσφοράς, εφόσον υπάρχουν συγκριτικά στοιχεία τιμής, όπως εν προκειμένω, οπότε δεν απαιτείται ματαίωση και επαναληπτικός διαγωνισμός. 

Υπηρεσίες φύλαξης ισόπεδων διαβάσεων.(..)ζητείται η ανάκληση της 316/2017 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του αιτούντος «...» (...) και της πρώτης παρεμβαίνουσας εταιρείας...., με αντικείμενο τη φύλαξη τριάντα τεσσάρων (34) ισόπεδων διαβάσεων (ΙΣ) του .... με ανθρώπινο δυναμικό (..) Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει ότι, η αναθέτουσα αρχή όφειλε πριν την απόρριψη της προσφοράς της εταιρείας «....» ως ασυνήθιστα χαμηλής, να καλέσει αυτήν σε παροχή εξηγήσεων- διευκρινήσεων για την σοβαρότητα και βιωσιμότητα της προσφοράς της, εφόσον δε  αυτές δεν κρίνονταν  ικανοποιητικές, να  απορρίψει αυτήν  με την προσήκουσα ειδική αιτιολογία. Το γεγονός εξάλλου ότι η ως άνω εταιρεία «....», με την παρέμβασή της ενώπιον της Επιτροπής Αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας ανέπτυξε τις απόψεις της για την κατατεθείσα προσφορά της, δεν ασκεί επιρροή στο μη νόμιμο του αποκλεισμού της, δοθέντος ότι η εν λόγω δίκη – στην οποία μάλιστα η εταιρεία «....» είχε παρέμβει υπέρ της αναθέτουσας αρχής – είναι διαδικασία αυτοτελής και σε κάθε περίπτωση διαφορετική από αυτήν που προβλέπει  το άρθρο 88 του ν. 4412/2016 ενώπιον της αναθέτουσας αρχής. Σε κάθε περίπτωση, η παρεμβαίνουσα εταιρεία δεν κωλυόταν, εφόσον την καλούσε, ως όφειλε, η αναθέτουσα αρχή, αφενός να εξειδικεύσει τα επιχειρήματα που είχε προβάλλει ενώπιον του Δικαστηρίου και τα οποία απορρίφθηκαν ως αόριστα, προσκομίζοντας σχετικά αποδεικτικά στοιχεία, αφετέρου να προβάλει νέα επιχειρήματα, τα οποία να επεξηγούν κατά τρόπο ικανοποιητικό το χαμηλό επίπεδο της προσφοράς της(..)Απορρίπτει την αίτηση ανάκλησης και την παρέμβαση της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «....» (..)Δεν ανακαλεί την 316/2017 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Δεν αναθεωρήθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ/ΕΠΤΑΜ/804/2018