ΕλΣυν.Κλ.ΣΤ΄/79/2016
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Έλεγχος νομιμότητας σχεδίων συμβάσεων για την προμήθεια από το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «...» αντιδραστηρίων μικροβιολογικών εξετάσεων. (..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, διαπιστώνονται τα ακόλουθα:1) Με δεδομένο ότι το π.δ. 118/2007 προβλέπει κατά τρόπο εξαντλητικό τους λόγους αποκλεισμού των υποψηφίων από τη διαγωνιστική διαδικασία, (...), μη νομίμως αποκλείστηκε στο στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής η εταιρεία «… LTD» για μόνο το λόγο ότι δεν είχε προσκομίσει το απαιτούμενο, σύμφωνα με το άρθρο 3.1 της διακήρυξης, επί ποινή απορρίψεως της προσφοράς δικαιολογητικό συμμετοχής, ήτοι το «φωτοαντίγραφο της απόδειξης αγοράς της διακήρυξης». (...)2) Μη νομίμως δεν ζητήθηκε από τις μειοδότριες εταιρείες η εκ νέου προσκόμιση των απαιτούμενων στους δημόσιους διαγωνισμούς για την κατακύρωση του τελικού αποτελέσματος δικαιολογητικών, δοθέντος ότι μεταξύ του χρόνου υποβολής των δικαιολογητικών και ελέγχου αυτών (12.1.2015) και της τελικής κατακυρωτικής απόφασης (26.11.2015) μεσολάβησε χρονικό διάστημα ενός περίπου έτους και κατά το χρόνο κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού είχε ήδη λήξει η ισχύς των άνω δικαιολογητικών και ιδίως των φορολογικών και ασφαλιστικών ενημεροτήτων και των ποινικών μητρώων. (...) 3) Μη νομίμως η αναθέτουσα αρχή προέβη στην κατακύρωση ειδών καθ’ υπέρβαση της προϋπολογισθείσας δαπάνης κατά ποσοστό μεγαλύτερο του 10%. (...) 4) Περαιτέρω, επισημαίνεται ότι ο περιληφθείς στο άρθρο 2 των σχεδίων συμβάσεων όρος περί της δυνατότητας της αναθέτουσας αρχής να παρατείνει το χρόνο ισχύος των συμβάσεων μονομερώς για ένα ακόμη έτος δεν μπορεί να συνεπάγεται υπέρβαση των κατ’ είδος ποσοτήτων που αποτέλεσαν αντικείμενο κατακύρωσης ούτε περαιτέρω οικονομική επιβάρυνση, καθόσον το δικαίωμα της αναθέτουσας αρχής για αύξηση της προκηρυχθείσας ποσότητας μπορεί να ασκηθεί, με την ενεργοποίηση της σχετικής δυνατότητας, μόνο κατά το χρόνο κατακύρωσης των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού (ΣΤ΄ Κλιμ. 81, 223/2015). (...) Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω η ελεγχόμενη διαδικασία δεν είναι νόμιμη και ως εκ τούτου κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο σχεδίων συμβάσεων.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕλΣυν.Τμ.6/1611/2016
Προμήθεια αντιδραστηρίων μικροβιολογικών εξετάσεων:Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω μη νομίμως τα ως άνω είδη κατακυρώθηκαν στον προαναφερόμενη μειοδότρια εταιρεία καθόσον η προσφορά της υπερέβαινε την προϋπολογισθείσα ανά είδος δαπάνη σε ποσοστό κατά πολύ μεγαλύτερο του 10%. Ο ισχυρισμός περί διορθώσεως του λογιστικού λάθους είναι απορριπτέος ως αλυσιτελής, καθόσον δεν προσκομίζεται νεότερη τροποποιημένη κατακυρωτική απόφαση και τροποποιημένα, αντιστοίχως, σχέδια συμβάσεων..Τέλος, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος και ο ισχυρισμός του αιτούντος περί συνδρομής λόγων υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος, αναγομένων στη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας του, διότι το δημόσιο συμφέρον, ήτοι εν προκειμένω το συμφέρον της παροχής υπηρεσιών υγείας, εξυπηρετείται προεχόντως με την τήρηση της νομιμότητας στις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων προμηθειών υγείας και όχι με την παραβίαση αυτής, όπως εν προκειμένω διά της ανάθεσης των επίμαχων ειδών κατά παράβαση των ως άνω διατάξεων, για τις οποίες ο νομοθέτης, που τις έχει θεσπίσει, έχει κατά τεκμήριο λάβει υπόψη του την ιδιαίτερη σημασία των οικείων προμηθειών για την απρόσκοπτη παροχή υπηρεσιών υγείας από τα Νοσοκομεία..Τέλος, νομίμως επισημαίνεται με τη προσβαλλομένη ότι ο περιληφθείς στο άρθρο 2 των σχεδίων συμβάσεων όρος περί της δυνατότητας της αναθέτουσας αρχής να παρατείνει το χρόνο ισχύος των συμβάσεων μονομερώς για ένα ακόμη έτος δεν μπορεί να συνεπάγεται υπέρβαση των κατ’ είδος ποσοτήτων που αποτέλεσαν αντικείμενο κατακύρωσης ούτε, περαιτέρω, οικονομική επιβάρυνση αυτής, καθόσον το δικαίωμα της αναθέτουσας αρχής για αύξηση της προκηρυχθείσας ποσότητας μπορεί να ασκηθεί, με την ενεργοποίηση της σχετικής δυνατότητας μόνο κατά το χρόνο κατακύρωσης των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού. Ο περί του αντιθέτου ισχυρισμός του αιτούντος πρέπει να απορριφθεί ως αλυσιτελώς διότι το αιτούν δεν προσκόμισε νέα σχέδια συμβάσεων με απάλειψη του επίμαχου όρου.Για τους λόγους αυτούς ...Δεν ανακαλεί την 79/2016 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕλΣυν.Τμ.4(ΚΠΕ)/69/2014
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ: Με τα δεδομένα αυτά .., το Νοσοκομείο μη νομίμως προέβη στην ανάθεση των ανωτέρω προμηθειών, καθότι: α) η παράλειψη δημοσίευσης του κριτηρίου κατακύρωσης των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού αποτελεί ουσιώδη παραβίαση της αρχής της τυπικότητας που διέπει τη διαγωνιστική διαδικασία..β) ως προς την κατακύρωση στην εταιρεία «..» της προμήθειας των αντιδραστηρίων,μη νομίμως ελήφθησαν υπόψη οι τιμές που προσέφερε η ίδια ως άνω εταιρεία σε προηγούμενη (βάσει των προσκομισθέντων τιμολογίων) σύμβαση προμήθειας, ως συγκριτικό στοιχείο δυνάμενο να δικαιολογήσει την κατακύρωση στην ίδια του αποτελέσματος του διαγωνισμού..γ) μη νομίμως προέβη η αναθέτουσα αρχή σε επαύξηση της κατακυρωθείσας δαπάνης προμηθειών, καθόσον τη δυνατότητα αυτή η αναθέτουσα αρχή την διαθέτει και δύναται να την ασκήσει μόνο κατά το χρόνο κατακύρωσης...Πλην όμως, το Κλιμάκιο, συνεκτιμώντας την άμεση και κατεπείγουσα ανάγκη του Νοσοκομείου προς προμήθεια των ανωτέρω ειδών κατά τον κρίσιμο χρόνο, κρίνει ότι τα όργανα του Νοσοκομείου δεν ενήργησαν στην προκειμένη περίπτωση με πρόθεση καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων αλλά για την προάσπιση του αγαθού της δημόσιας υγείας..(ΣΥΓΓΝΩΣΤΗ ΠΛΑΝΗ)
ΕΣ/ΤΜ.6/3507/2014
Προμήθεια συρίγγων:..ζητείται η ανάκληση της 161/2014 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Εκ παραδρομής τέθηκε στο άρθρο 19 της Διακήρυξης η φράση «(.. η Συμφωνία Πλαίσιο θα συναφθεί…) μόνο με τον προμηθευτή που υπέβαλε τη χαμηλότερη οικονομική προσφορά», εξ αυτής δε ουδόλως συνάγεται βούληση της αναθέτουσας αρχής να απευθυνθεί σε ένα μόνον οικονομικό φορέα εάν έχουν υποβληθεί δύο προσφορές, δεδομένου ότι η υπογραφή συμφωνίας-πλαίσιο με δύο προμηθευτές οδηγεί στην ανάπτυξη ανταγωνισμού κατά το στάδιο υπογραφής των εκτελεστικών συμβάσεων. Ο λόγος αυτός πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, καθόσον, κατά παράβαση των όσων ορίζονται στο άρθρο 19 της διακήρυξης, όπως οι διατάξεις αυτής ερμηνεύθηκαν στη μείζονα σκέψη της παρούσας (βλ. αναλυτικά σκέψη ΙΙΙ Δ), συμπεριελήφθη στη συμφωνία πλαίσιο για το είδος με α/α 43 η εταιρεία ...., αφού για το συγκεκριμένο είδος υποβλήθηκαν τελικά μόνο δύο προσφορές που διήλθαν επιτυχώς από όλα τα στάδια της αξιολόγησης, η δε τιμή που προσέφερε η ανωτέρω δεν ήταν η χαμηλότερη. Ομοίως, μη νομίμως συμπεριελήφθησαν στις συμφωνίες πλαίσιο, για τα είδη με α/α 46 έως 55 και 57 έως 60, δύο εταιρείες, συγκεκριμένα η εταιρεία .... και η εταιρεία ...., αφού, για μεν τα είδη εκείνα για τα οποία η προσφερθείσα από την .... τιμή ήταν χαμηλότερη, έπρεπε να συμπεριληφθεί μόνον η εταιρεία αυτή, για δε τα είδη εκείνα που διαπιστώθηκε ισοτιμία, έπρεπε να εφαρμοσθούν οι διατάξεις του άρθρου 21 εδαφ. β΄ του π.δ/τος 118/2007. Συνακόλουθα, κατά το μέρος που αφορά τα ως άνω είδη, η κατακυρωτική απόφαση παρίσταται νομικά πλημμελής και αντίστοιχα τα οικεία σχέδια συμβάσεων είναι μη νόμιμα.(...)Κατ΄ακολουθίαν των ανωτέρω η αίτηση ανάκλησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να γίνουν εν μέρει δεκτές, η δε 161/2014 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου πρέπει να ανακληθεί εν μέρει και να επιτραπεί η υπογραφή των υποβληθέντων σχεδίων, πλην των ειδικότερα αναφερομένων ανωτέρω, στη σκέψη υπό στοιχείο VΔ.
ΕλΣυν/ΣΤ Κλιμ/100/2010
Το Κλιμάκιο στερείται κατά χρόνον αρμοδιότητας να επιληφθεί του ελέγχου καθόσον τα υποβληθέντα και φερόμενα ως σχέδια συμβάσεων για έλεγχο νομιμότητας, συνιστούν κατ' ουσίαν συμβάσεις, αφού έχουν υπογραφεί σε χρόνο προ της υποβολής τους για έλεγχο, έχουν τεθεί σε ισχύ και εκτελούνται. Ως εκ τούτου το Κλιμάκιο απέχει του ελέγχου νομιμότητας των υποβληθέντων σχεδίων συμβάσεων.
ΕΑΑΔΗΣΥ/2210/2019
Διευκρινίσεις ως προς τον χρόνο έκδοσης και ισχύος των δικαιολογητικών που προσκομίζονται από τον προσωρινό ανάδοχο (δικαιολογητικών κατακύρωσης), κατόπιν δημοσίευσης του ν. 4605/2019.(ΑΔΑ:66ΓΠΟΞΤΒ-Ζ9Κ)
ΕλΣυν/ΣΤΚλιμ/76/2017
ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ:(..)Κατόπιν του θετικού ελέγχου των δικαιολογητικών κατακύρωσης, η Οικονομική Επιτροπή, με την 65/6.4.2017 απόφασή της, κατακύρωσε την προμήθεια υγρών καυσίμων (Ομάδες 2 έως 19) στους ανωτέρω αναδόχους, ενώ έκρινε άγονο το διαγωνισμό για την Ομάδα 1 (υγραέριο LPG), για την οποία δεν υποβλήθηκαν προσφορές και αποφάσισε τη διενέργεια διαπραγματεύσεων. Εξάλλου, με το 6661/12.4.2017 έγγραφο του Δήμου .... βεβαιώνεται ότι δεν ασκήθηκαν ενστάσεις και προσφυγές κατά τη διαγωνιστική διαδικασία, ούτε εκκρεμούν ένδικα βοηθήματα κατά του κατακυρωτικού αποτελέσματος του διαγωνισμού ως προς την προμήθεια των υγρών καυσίμων. Τέλος, σε εκτέλεση της ανωτέρω κατακυρωτικής απόφασης συντάχθηκαν τα ελεγχόμενα εννέα (9) σχέδια συμβάσεων μεταξύ αφενός των ανωτέρω αναδόχων και αφετέρου του Δήμου .... και των νομικών του προσώπων.
ΕλΣυν/ΣΤ Κλιμ/99/2010
Νόμιμη η διαδικασία διενέργειας ανοικτού δημόσιου μειοδοτικού διαγωνισμού για την προμήθεια πετρελαιοειδών από Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, το δε προβλεπόμενο στη διακήρυξη του διαγωνισμού και τα σχέδια σύμβασης δικαίωμα της αναθέτουσας αρχής να παρατείνει μονομερώς την ισχύ της σύμβασης για δύο το πολύ μήνες μετά τη λήξη της, είναι νόμιμο, στο μέτρο που δεν θα υπάρξει κατά το χρόνο της παράτασης υπέρβαση των ανά είδος ποσοτήτων όπως καθορίζονται στη διακήρυξη και πρέπει να μνημονεύονται ρητά στο συμβατικό κείμενο των υποβληθέντων σχεδίων συμβάσεων.
ΣΤΕ/ΕΑ/37/2019
Παροχή υπηρεσιών...Με τα δεδομένα αυτά, πιθανολογείται ότι, εφ’ όσον ο αναθέτων φορέας παρέλειψε να ζητήσει από την παρεμβαίνουσα να συμπληρώσει την έλλειψη των υποβληθέντων δικαιολογητικών κατακύρωσης, όπως προβλέπεται στην παρ. Β.3.4 της διακήρυξης, νομίμως έλαβε υπ’ όψιν το ως άνω μεταγενεστέρως προσκομισθέν από την παρεμβαίνουσα δικαιολογητικό, το οποίο, σε κάθε περίπτωση, έφερε ημερομηνία προγενέστερη τόσο της ημερομηνίας υποβολής των δικαιολογητικών κατακύρωσης, όσο και της ημερομηνίας διενέργειας του διαγωνισμού, η δε διάρκεια ισχύος του κάλυπτε τον ως άνω κρίσιμο κατά τη διακήρυξη χρόνο [τον χρόνο, δηλαδή, της διενέργειας του διαγωνισμού]. Τούτο διότι, κατά την έννοια του ως άνω όρου της διακηρύξεως, ερμηνευομένου σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 103 του ν.4412/2016, στο οποίο ο όρος αυτός παραπέμπει, πιθανολογείται ότι η κλήση του αναδειχθέντος προσωρινού μειοδότη για την συμπλήρωση τυχόν ελλείψεων των υποβληθέντων δικαιολογητικών κατακύρωσης είναι υποχρεωτική, σε περίπτωση κατά την οποία οι ελλείψεις αυτές οδηγούν στη ματαίωση της κατακυρώσεως σε αυτόν του αποτελέσματος του διαγωνισμού. Μολονότι δε η συμπλήρωση ή διευκρίνιση υποβληθέντων δικαιολογητικών προϋποθέτει, κατ’ αρχήν, σχετική κλήση εκ μέρους των αρμοδίων οργάνων του διαγωνισμού, πιθανολογείται ότι, σε περίπτωση κατά την οποία, όπως εν προκειμένω, ο αναθέτων φορέας παραλείπει την υποχρέωσή του να καλέσει την προσωρινή ανάδοχο να συμπληρώσει τα ελλείποντα δικαιολογητικά κατακύρωσης και δεδομένου ότι, κατά την ανωτέρω δοθείσα ερμηνεία των όρων της διακηρύξεως, δεν θα μπορούσε να προβεί στην απόρριψη του φακέλου των δικαιολογητικών κατακύρωσης λόγω ελλείψεων, πριν καλέσει την προσωρινή ανάδοχο για τη συμπλήρωση των ελλείψεων αυτών, νομίμως λαμβάνει υπ' όψιν δικαιολογητικά, τα οποία προσκομίζονται από την προσωρινή ανάδοχο με υπόμνημα που κατατίθεται για την αντίκρουση προδικαστικής προσφυγής συνδιαγωνιζομένου οικονομικού φορέα που βάλλει κατά της αποδοχής του φακέλου των υποβληθέντων δικαιολογητικών κατακύρωσης και τα οποία [δικαιολογητικά] έχουν εκδοθεί σε χρόνο προγενέστερο του χρόνου ελέγχου των δικαιολογητικών κατακύρωσης, ανάγονται δε στον κρίσιμο κατά τη διακήρυξη χρόνο για την απόδειξη της συνδρομής της συγκεκριμένης προϋποθέσεως συμμετοχής στον διαγωνισμό (πρβλ. Ε.Α. 268/2016). Εξ άλλου, η αιτούσα δεν προβάλλει ειδικούς ισχυρισμούς για την αμφισβήτηση της εμπεριεχομένης στο έγγραφο των απόψεων του αναθέτοντος φορέα κρίσεως περί της επάρκειας του εν λόγω μεταγενεστέρως υποβληθέντος πιστοποιητικού για την απόδειξη της ασφαλιστικής ενημερότητας της εταιρείας «.....», όπως θα μπορούσε να κάνει με την κατάθεση υπομνήματος προ της συζητήσεως της αιτήσεως ασφαλιστικών μέτρων (βλ. Ε.Α. 298/2016, 107/2016, 108/2014 κ.ά). Συνεπώς, δεν πιθανολογείται σοβαρά ότι η απόρριψη της προδικαστικής προσφυγής της αιτούσης, με την αιτιολογία που παρατίθεται στο έγγραφο των απόψεων του αναθέτοντος φορέα, εχώρησε κατά παράβαση των σχετικών όρων της διακηρύξεως. Κατόπιν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση πρέπει να απορριφθεί και να γίνει δεκτή η παρέμβαση.
ΕΣ/Τ4/62/1999
Επιτροπές διαγωνισμού.Σε περίπτωση μη νομίμου συγκροτήσεως αυτής λόγω μη ορισμού δύο εκ των πέντε μελών αυτής, πάσχει η γνωμοδότηση που αυτή διετύπωσε προς το αποφασίζον την κατακύρωση της προμήθειας όργανο, καθώς επίσης και η σχετική απόφαση κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού, με την οποία ολοκληρώνεται η σύνθετη διοικητική ενέργεια. (βλ. ΠΡ ΙV Tμ 138/1996.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/218/2020
Γεωλογικές και Γεωτεχνικές Έρευνες και Μελέτες....Ανταποκρινόμενη στο αίτημα αυτό του αναθέτοντος φορέα η ως άνω μελετητική εταιρεία υπέβαλε τις υπ’ αριθμ. πρωτ. L/0306/22.7.2019 και L/0366/18.9.2019 έγγραφες εξηγήσεις με τους επισυναπτόμενους σε αυτές πίνακες και λοιπά έγγραφα, για τα οποία η Επιτροπή Διαγωνισμού έκρινε, με νόμιμη αιτιολογία, ότι τεκμηριώνουν ικανοποιητικά το ύψος της οικονομικής προσφοράς της ως άνω εταιρείας, την οποία κατόπιν αυτού ανακήρυξε προσωρινή μειοδότρια (βλ. το από 19.9.2019 1ο Πρακτικό Ελέγχου και Αξιολόγησης της Επιτροπής Διαγωνισμού που εγκρίθηκε με την 1527/2.10.2019 απόφαση του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας «....»). Στη συνέχεια, η προσωρινή μειοδότρια κλήθηκε να υποβάλει τα δικαιολογητικά κατακύρωσης εντός 10 ημερών (βλ. την ALX-69089/29.10.2019 πρόσκληση υποβολής δικαιολογητικών κατακύρωσης της Προέδρου της Επιτροπής Διαγωνισμού), η δε υποβολή τους ολοκληρώθηκε εμπρόθεσμα, ύστερα από δύο νομίμως χορηγηθείσες παρατάσεις της ανωτέρω προθεσμίας (βλ. τις L/0444/7.11.2019 και L/0463/18.11.2019 έγγραφες αιτήσεις παράτασης προθεσμίας υποβολής των δικαιολογητικών κατακύρωσης καθώς και τις αντίστοιχες ALX-69208/14.11.2019 και ALX-69281/22.11.2019 αποφάσεις της Προέδρου της Επιτροπής Διαγωνισμού περί εγκρίσεως των ως άνω αιτήσεων).Τέλος, η Επιτροπή προχώρησε στον έλεγχο των δικαιολογητικών κατακύρωσης της προσωρινής μειοδότριας, τα οποία έκρινε πλήρη και σύμφωνα με τους όρους της διακήρυξης και πρότεινε την κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού σε αυτήν (βλ. το από 2.12.2019 2ο Πρακτικό Ελέγχου και Αξιολόγησης). Το διοικητικό συμβούλιο του αναθέτοντος φορέα ενέκρινε, με την 1538/18.12.2019 απόφαση, το αποτέλεσμα και ανακήρυξε τη μελετητική εταιρεία «...» ανάδοχο του διαγωνισμού, έναντι τιμήματος 360.007,50 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ποσού απροβλέπτων δαπανών, χωρίς Φ.Π.Α., η προσφορά της οποίας εξακολουθεί να ισχύει έως τις 20.6.2020, ύστερα από την αποδοχή εκ μέρους της τελευταίας (βλ. την από 9.3.2020 υπεύθυνη δήλωση του νομίμου εκπροσώπου της) του αιτήματος παράτασης της χρονικής ισχύος των προσφορών που απηύθυνε ο αναθέτων φορέας στους συμμετέχοντες στο διαγωνισμό (βλ. το ALX-70026/9.3.2020 έγγραφο της Προέδρου της Επιτροπής Διαγωνισμού). Τέλος, βεβαιώνεται με το ALX - 70388/14.5.2020 έγγραφο του Διευθύνοντα Συμβούλου και Αντιπροέδρου του διοικητικού συμβουλίου του αναθέτοντος φορέα ότι κατά του κύρους του διαγωνισμού δεν ασκήθηκαν ένδικα βοηθήματα ή μέσα. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που να κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης-πλαίσιο μεταξύ της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «....» και της προαναφερόμενης μελετητικής εταιρείας, νομίμως εκπροσωπουμένων.