Ειδικότερα ερωτήματα ως προς την ερμηνεία και εφαρμογή του άρθρου 3 του Καν. (ΕΚ, Ευρατόμ) 2988/1995, σχετικά με το χρόνο παραγραφής της “παρατυπίας”.(...)α) Με βάση τον κανόνα ότι τα ευρωπαϊκά γεωργικά ταμεία χρηματοδοτούν μόνον τις πραγματοποιούμενες σύμφωνα με τις διατάξεις της Ένωσης δαπάνες και, με βάση την υποχρέωση επιμέλειας και ανάκτησης που έχουν τα κράτη μέλη και το σύστημα οικονομικής ευθύνης που αυτή συνεπάγεται, η τετραετής προθεσμία παραγραφής του άρθρου 3 παρ. 1 του κανονισμού 2988/1995, δεν έχει την έννοια ότι δεν διεξάγεται έρευνα, κατόπιν καταγγελιών, για πληρωμές/παρατυπίες παλαιότερες των τεσσάρων ετών από το τρέχον έτος (στις περιπτώσεις που δεν πρόκειται για επαναλαμβανόμενες παρατυπίες). Η παραγραφή δεν συνιστά διοικητική ενέργεια, ούτε εξετάζεται αυτεπαγγέλτως, αλλά προβάλλεται κατ’ ένσταση από τον καθ’ού η ανάκτηση και, εφόσον προβληθεί, εξετάζεται ατομικά κατά περίπτωση. Ο ενδιαφερόμενος έχει τη δυνατότητα να την προβάλει στο πλαίσιο της διαδικασίας του άρθρου 28 του ν. 2520/1997. Με βάση την κρίση της περί της βασιμότητας ή μη της ένστασης, η υπηρεσία θα την αποδεχθεί ή θα την απορρίψει και θα αποφασίσει κατά πόσον θα προβεί ή όχι στην εισηγητική έκθεση για έκδοση απόφασης ανάκτησης ή μη των επίμαχων ποσών. Υπό τις προεκτεθείσες προϋποθέσεις οι ανωτέρω ενέργειες του ΟΠΕΚΕΠΕ δεν αντίκεινται στην αρχή της ασφάλειας του δικαίου (ομόφωνα). β) Μία παρατυπία είναι «διαρκής» ή «επαναλαμβανόμενη», όταν τελείται από οικονομικό φορέα ο οποίος αντλεί οικονομικά οφέλη από ένα σύνολο όμοιων πράξεων που συνιστούν παράβαση της ίδιας διάταξης του δικαίου της Ένωσης, ακόμα και αν δεν πρόκειται ακριβώς για τα ίδια πραγματικά περιστατικά ή όταν συνίσταται σε παράλειψη που εξακολουθεί. Το χρονικό διάστημα που μπορεί, στην περίπτωση αυτή, να μεσολαβεί μεταξύ αυτών - ξεκινώντας από το χρόνο της καταγγελίας προς το παρελθόν μέχρι τη διάπραξη ή και αντίστροφα, μέχρι την παύση της παρατυπίας - δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερο της τετραετίας (ομόφωνα). γ) Η παραγραφή του άρθρου 3, παράγραφος 1, του κανονισμού 2988/1995 έχει εφαρμογή, τόσο στις παρατυπίες του άρθρου 5 αυτού, όσο και στις λοιπές παρατυπίες του άρθρου 4 του εν λόγω κανονισμού. Το τέταρτο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 3 του κανονισμού 2988/1995 θεσπίζει απόλυτο όριο εφαρμοζόμενο και για τη λήψη διοικητικών μέτρων. Σε περίπτωση θέσπισης από τα κράτη μέλη μεγαλύτερης προθεσμίας παραγραφής, η παραγραφή επέρχεται, σε κάθε περίπτωση, το αργότερο κατά τη λήξη χρονικού διαστήματος ίσου με το διπλάσιο της μεγαλύτερης αυτής προθεσμίας (ομόφωνα). δ) Το άρθρο 122 του ν. 4270/2014 περί Δημοσίου Λογιστικού βρίσκεται σε διάσταση με το άρθρο 3 παρ. 1 του κανονισμού 2988/1995, ως προς το χρονικό σημείο έναρξης της παραγραφής. Συνεπώς, υφίσταται αυτοτελής υποχρέωση των υπηρεσιών να εφαρμόζουν το άρθρο 3 παρ. 1 του καν. 2988/95, όπως έχει ερμηνευθεί από τη νομολογία του Δ.Ε.Ε., δηλαδή, τόσο ως προς την έναρξη, όσο και ως προς τη διάρκεια της παραγραφής. Περαιτέρω όμως, απαιτείται νομοθετική ρύθμιση, ορίζουσα ως εναρκτήριο σημείο της παραγραφής της δίωξης της παρατυπίας τη διάπραξή της. Υπό την προϋπόθεση δε της νομοθετικής πρόβλεψης της αφετηρίας αυτής, η πενταετία θεωρείται, κατά τα νομολογιακά δεδομένα εύλογο χρονικό διάστημα της παραγραφής αυτής (κατά πλειοψηφία). Παραπέμφθηκε στη Β΄ Τακτική Ολομέλεια του ΝΣΚ, κατόπιν της υπ’ αριθ. 154/2020 γνωμοδότησης του ΣΤ΄ Τμήματος.

Υπάλληλος Υ.Π.Α. αποσπασμένη στο εξωτερικό - Παραγραφή απαιτήσεών της για καταβολή του επιδόματος «eurocontrol», των ν. 2682/1999 και 3431/2006 - Μη εφαρμογή της παρ. 4 του άρθρου 90 του ν. 2362/1995 για την παραγραφή του καθόλου δικαιώματος.  Ανεξαρτήτως της αοριστίας του τεθέντος ερωτήματος, α) η παρακράτηση εκ μέρους της Υ.Π.Α., από τη μισθοδοσία υπαλλήλου, αποσπασμένης στο εξωτερικό, ποσού που αντιστοιχεί στο επίδομα «eurocontrol» των ν. 2682/1999 και 3431/2006, ως αχρεωστήτως καταβληθέντος, δεν συνιστά λόγο έναρξης νέας παραγραφής και β) για τον υπολογισμό της παραγραφής έχει εφαρμογή η διετής παραγραφή του άρθρου 90 παρ. 3 του ν. 2362/1995, που αφετηριάζεται από τη γέννηση καθεμίας αξίωσης και δεν παρεκτείνεται (η παραγραφή) κατ’ εφαρμογή της παρ. 4 του ιδίου άρθρου (ομοφ.).

ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ..Παράλειψη διορισμού σε μόνιμη θέση δημοσίου υπαλλήλου:Με την κρινομένη αίτηση προβάλλεται ότι το «δευτεροβάθμιο δικαστήριο έπρεπε, σε κάθε περίπτωση, να δεχθεί το σχετικό λόγο έφεσης του Ελληνικού Δημοσίου, ότι οι ένδικες αξιώσεις υπόκεινται στη διετή παραγραφή του άρθρου 90 παρ. 3 του ν. 2362/1995 και να απορρίψει ως παραγεγραμμένες τις αξιώσεις του χρονικού διαστήματος από 1.1.1997 έως και 31.12.1999, δοθέντος ότι η αγωγή των αναιρεσιβλήτων κατατέθηκε στη Γραμματεία του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών στις 28.12.2001 και από τότε επήλθε, σύμφωνα με το άρθρο 75 παρ. 2 του ν. 2717/1999, Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, η διακοπή της». Ο λόγος, όμως, αυτός, καθ’ ο μέρος αφορά στην παραγραφή των αξιώσεων του έτους 1999, πρέπει να απορριφθεί, διότι, κατά τα προεκτεθέντα, το Διοικητικό Εφετείο δεν έκρινε επί του ζητήματος της παραγραφής των εν λόγω αξιώσεων ούτε, άλλωστε, όφειλε να διαλάβει σχετική κρίση, εφόσον επί του ζητήματος της εν γένει παραγραφής των ενδίκων αξιώσεων είχε επιληφθεί το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, ο δε σχετικός λόγος εφέσεως αναφερόταν μόνον στα έτη 1997 και 1998 (ΣτΕ 2758/2012, 2152/2010, 1514/2007, 3064/2005). Κατά τα λοιπά, ήτοι καθ’ ο μέρος αφορά στην παραγραφή των αξιώσεων των ετών 1997 και 1998, ο ως άνω λόγος αναιρέσεως είναι βάσιμος, διότι η προπαρατεθείσα κρίση του Διοικητικού Εφετείου περί πενταετούς παραγραφής των ως άνω αξιώσεων δεν παρίσταται νόμιμη, διότι, κατά τα ανωτέρω γενόμενα δεκτά, οι εν λόγω μισθολογικές αξιώσεις δημοσίων υπαλλήλων υπόκεινται στη διετή παραγραφή της παρ. 3 του άρθρου 90 του ν. 2362/1995, η οποία αρχίζει από της γενέσεως αυτών (ενδεικτικώς, ΣτΕ 2504/2013).

Παραγραφή.ο χρόνος παραγραφής των απαιτήσεων αιρετών οργάνων κατά των Ο.Τ.Α, υπόκειται σε πενταετή παραγραφή, εάν από άλλη γενική ή ειδική διάταξη δεν ορίζεται βραχύτερος χρόνος παραγραφής, η οποία αρχίζει από το τέλος του οικονομικού έτους κατά το οποίο γεννήθηκε η αξίωση και ήταν δυνατή η δικαστική της επιδίωξη. Διακοπή δε της παραγραφής επέρχεται, μεταξύ άλλων, με την υποβολή αίτησης για πληρωμή στην αρμόδια δημόσια αρχή καθώς και με την έκδοση τίτλου πληρωμής. Στις περιπτώσεις αυτές από την απάντηση της αρμόδιας αρχής, ή από την παρέλευση εξαμήνου από την υποβολή αίτησης (σε περίπτωση μη απάντησης της αρχής) καθώς και από την έκδοση τίτλου πληρωμής, αρχίζει νέα παραγραφή, ομοειδής, η νέα δε παραγραφή δύναται να διακοπεί με τους ίδιους τρόπους όπως με την έκδοση της αρχικής και συνεπώς με την εκ νέου έκδοση τίτλου πληρωμής (βλ. ΕΣ Πρ. IV Τμ 19/2001 Κλ.Προλ.Ελ.Δαπ. στο VII Τμ.177/2012 ).

Παραγραφή των αξιώσεών τους για καθυστερούμενες αποδοχές και άλλες απολαβές ή αποζημίωση από αδικαιολόγητο πλουτισμό. Παραπέμπεται στην Ολομέλεια το ζήτημα της Συνταγματικότητας της διάταξης του άρθρου 48 παρ. 3 του ΝΔ 496/1974, που καθιερώνει τη βραχυπρόθεσμη διετή παραγραφή των αξιώσεων αυτών, περιορίζοντας τα περιουσιακά τους δικαιώματα. Έναρξη διακοπής της παραγραφής. Η υποβολή σχετικής αίτησης στη Διοίκηση, ως λόγος διακοπής της παραγραφής. Παραπέμπεται στην Ολομέλεια το ζήτημα αν οι λόγοι που διακόπτουν την παραγραφή παρεμποδίζουν και την έναρξή της.

Παραγραφή απαιτήσεων κατά του Ελληνικού Δημοσίου που βεβαιώθηκαν με τελεσίδικη δικαστική απόφαση. Διακοπή ή μη της παραγραφής με την υποβολή αίτησης για την πληρωμή της απαίτησης.(...)Οι απαιτήσεις κατά του Ελληνικού Δημοσίου που βεβαιώθηκαν τελεσίδικα με την υπ’ αριθ. 9250/2008 απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών έχουν υποπέσει στην προβλεπόμενη από την ισχύουσα κατά τον χρόνο γέννησης αυτών διάταξη του άρθρου 90 παρ. 6 του ν. 2362/1995 πενταετή παραγραφή, η οποία δεν διακόπηκε με την υποβολή της από 24.11.2017 αίτησης προς το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους. Η πενταετής παραγραφή των απαιτήσεων κατά του Ελληνικού Δημοσίου που βεβαιώθηκαν τελεσίδικα με την υπ’ αριθ. 6229/2013 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών διακόπηκε με την υποβολή της από 24.11.2017 αίτησης προς το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους και δεν είχε συμπληρωθεί κατά τον χρόνο υποβολής του ερωτήματος (ομόφωνα).

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΟΡΘΩΣΗ: Επιδιώκει  την αναίρεση της 941/2010 οριστικής απόφασης του Ι Τμήματος του Ελεγκτικού ΣυνεδρίουΕνόψει αυτών και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στην προηγούμενη σκέψη ΙΙ.β, το Τμήμα με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφασή του εσφαλμένα ερμήνευσε και πλημμελώς εφήρμοσε τις διατάξεις των άρθρων 38 και 39 του Καν. 1260/1999, 6 του ν. 2860/2000 και 102-105 του ν. 2362/1995 καθώς και τις διατάξεις της 907/052/2.7.2003 Κ.Υ.Α. δεχόμενο ότι για τη θεμελίωση της ευθύνης της αναιρεσίβλητης και συνακόλουθα της υποχρέωσης αυτής προς επιστροφή των παρανόμως καταβληθέντων συγχρηματοδοτούμενων από την Κοινότητα πόρων απαιτείται ως προϋπόθεση η υπαιτιότητα αυτής και απήλλαξε αυτήν από την υποχρέωση επιστροφής ελλείψει υπαιτιότητάς της. Και τούτο διότι το νομοθετικό πλαίσιο των κοινοτικών διατάξεων για την ανάκτηση των αχρεωστήτως καταβληθέντων κοινοτικών πόρων και το με βάση τις επιταγές αυτού θεσπισθέν εθνικό δίκαιο, που πρέπει να ερμηνεύεται, κατά το ρυθμιστικό τούτο πεδίο, σύμφωνα με την αρχή της αποτελεσματικότητας του κοινοτικού δικαίου, συναρτούν την επιβολή της δημοσιονομικής διόρθωσης με τη διαπίστωση της παρατυπίας, όπως η έννοια αυτής αποδίδεται με τις διατάξεις των άρθρων 39 παρ. 1 του Καν. 1260/1999 και 2 και 3 του Καν. 448/2001 (σχετ. και άρθρο 1 παρ. 2 Καν. 2988/1995) και δεν την συνδέουν με την έρευνα υποκειμενικών στοιχείων συμπεριφοράς του υποχρέου, που στοιχειοθετούν την υπαιτιότητά του. Εφόσον όμως ο υπόχρεος επιστροφής έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που του παρείχαν το δικαίωμα λήψης των συγχρηματοδοτούμενων από την κοινότητα πόρων μπορεί να αντιτάξει στην πράξη δημοσιονομικής διόρθωσης τις κοινοτικές αρχές περί δικαιολογημένης εμπιστοσύνης και ασφάλειας δικαίου. Εναπόκειται δε στην κρίση του εθνικού δικαστή να εκτιμήσει αν λαμβανομένης υπόψη της συμπεριφοράς τόσο εκείνου που έλαβε τους πόρους όσο και της διοικήσεως συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής των ως άνω αρχώνΑναιρεί την 941/2010 απόφαση του Ι Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Και

Παραγραφή ή μη αναδρομικών συντάξεων συνταξιούχων πρώην Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης, σε περίπτωση καθυστερημένης έκδοσης της απόφασης απονομής σύνταξης.(..)1) Σε περίπτωση καθυστερημένης έκδοσης της απόφασης απονομής σύνταξης συνταξιούχων πρώην Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης, εφαρμοστέα είναι η ισχύουσα κατά το χρόνο έκδοσής της διάταξη του άρθρου 140 παρ. 5 του ν. 4270/2014 που προβλέπει διετή παραγραφή των σχετικών αξιώσεων των δικαιούχων, προϋποθέτουσα σε κάθε περίπτωση έκδοση της απόφασης κανονισμού της σύνταξης (ομόφωνα) και η εν λόγω διετής παραγραφή αρχίζει μετά την έκδοση και την κοινοποίηση, ή μετά την πάροδο τριμήνου από την έκδοση και την κοινοποίηση της απόφασης απονομής της σύνταξης, αναλόγως της εφαρμογής του εδαφίου α' ή του εδαφίου β' της παραγράφου 5 του άρθρου 140 του ν. 4270/2014 (κατά πλειοψηφία). 2) Δεν τίθεται θέμα αναστολής του χρόνου παραγραφής του δικαιώματος καταβολής αναδρομικών συντάξεων με την αίτηση συνταξιοδότησης, αφού αυτός δεν έχει καν ξεκινήσει πριν την κοινοποίηση της απόφασης απονομής της σύνταξης (ομόφωνα).

Εάν οι αξιώσεις του Δήμου Πειραιά κατά του e-ΕΦΚΑ, καθολικού διαδόχου του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, οι οποίες προέρχονται από τέλη καθαριότητας και δημοτικό φόρο, και περιλαμβάνονται στoν από 07-09-2020 Πίνακα χρεών του Δήμου Πειραιά, έχουν υποπέσει σε παραγραφή.(...)Προκειμένου περί απαιτήσεων του Δήμου Πειραιά κατά του e-ΕΦΚΑ ως καθολικού διαδόχου του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ έχουν εφαρμογή οι ειδικές περί παραγραφής διατάξεις του άρθρου 40 παρ. 6 του α.ν. 1846/1951, όπως η παράγραφος αυτή αντικαταστάθηκε από το άρθρο 7 του ν. 825/1978, οι οποίες ως ειδικές κατισχύουν οιασδήποτε άλλης γενικής ή ειδικής διάταξης και σύμφωνα με τις οποίες, οι εν γένει χρηματικές απαιτήσεις κατά του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ υπόκεινται στην πενταετή παραγραφή και επομένως οι αξιώσεις του Δήμου Πειραιά που αναφέρονται στο ερώτημα, έχουν υποκύψει στην ως άνω πενταετή παραγραφή. Ο e-ΕΦΚΑ, ως καθολικός διάδοχος του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, αδυνατεί να παραιτηθεί από την συμπληρωθείσα υπέρ αυτού παραγραφή ή να αναγνωρίσει την παραγεγραμμένη απαίτηση, διότι τέτοια παραίτηση ή αναγνώριση είναι άκυρη, ο δε Δήμος έχει απολέσει το δικαίωμά του να αντιτάξει σε συμψηφισμό την, κατά τα ανωτέρω, παραγραφείσα απαίτησή του, δεδομένου ότι έχει παρέλθει τριετία από τη συμπλήρωση του χρόνου παραγραφής (ομόφωνα). Το ερώτημα παραπέμπεται στην Ολομέλεια του ΝΣΚ.

Εάν οι αξιώσεις του Δήμου Πειραιά κατά του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ), καθολικού διαδόχου του τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, οι οποίες προέρχονται από τέλη καθαριότητας και δημοτικό φόρο, έχουν υποπέσει σε παραγραφή.(..)α) Οι απαιτήσεις του Δήμου Πειραιά κατά του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ), ως καθολικού διαδόχου του τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, έχουν παραγραφεί βάσει των ειδικών περί παραγραφής διατάξεων του άρθρου 40 παρ. 6 του α.ν. 1846/1951, όπως η παράγραφος αυτή αντικαταστάθηκε από το άρθρο 7 του ν. 825/1978, σύμφωνα με τις οποίες, οι εν γένει χρηματικές απαιτήσεις κατά του ΙΚΑ υπόκεινται στην πενταετή παραγραφή, β) ο e-ΕΦΚΑ, ως καθολικός διάδοχος του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, δεν μπορεί να παραιτηθεί από την συμπληρωθείσα υπέρ αυτού παραγραφή ή να αναγνωρίσει την παραγεγραμμένη απαίτηση, διότι τέτοια παραίτηση ή αναγνώριση είναι άκυρη και γ) ο Δήμος Πειραιά έχει απολέσει το δικαίωμά του να αντιτάξει σε συμψηφισμό την παραγραφείσα απαίτησή του, δεδομένου ότι έχει παρέλθει τριετία από τη συμπλήρωση του χρόνου παραγραφής (ομόφωνα). Παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια του ΝΣΚ, κατόπιν της υπ’ αριθ. 37/2021 Γνωμοδότησης του ΣΤ΄ Τμήματος.