(...)ο χρόνος παραγραφής των απαιτήσεων κατά των Ο.Τ.Α., οι οποίες μπορεί να συνίστανται σε κάθε είδους χρηματική αξίωση, πλην εκείνων για αποδοχές ή κάθε άλλης φύσεως απολαβές που καταβάλλονται ως αντάλλαγμα της παρεχόμενης από το μισθωτό εργασίας ή για αποζημιώσεις που οφείλονται από παράνομες πράξεις των οργάνων των Ο.Τ.Α ή από τις διατάξεις περί αδικαιολόγητου πλουτισμού, υπόκειται σε πενταετή παραγραφή, εάν από άλλη γενική ή ειδική διάταξη δεν ορίζεται βραχύτερος χρόνος παραγραφής, η οποία αρχίζει από το τέλος του οικονομικού έτους κατά το οποίο γεννήθηκε η αξίωση και ήταν δυνατή η δικαστική της επιδίωξη (βλ. πβλ. πρ. VII Τμ. 87/2012, 1/2006). Διακοπή δε της παραγραφής επέρχεται, μεταξύ άλλων, με την υποβολή αίτησης για πληρωμή στην αρμόδια δημόσια αρχή καθώς και με την έκδοση τίτλου πληρωμής. Στις περιπτώσεις αυτές από την απάντηση της αρχής, ή από την παρέλευση εξαμήνου από την υποβολή αίτησης (σε περίπτωση μη απάντησης της αρχής) καθώς και από την έκδοση τίτλου πληρωμής, αρχίζει νέα παραγραφή, ομοειδής, η νέα δε παραγραφή δύναται να διακοπεί με τους ίδιους τρόπους όπως με την έκδοση της αρχικής και συνεπώς με την εκ νέου έκδοση τίτλου πληρωμής (πρ. IV Τμημ 19/2001).

Χρόνος έναρξης της πενταετούς παραγραφής απαιτήσεων κατά του Δημοσίου, που προέρχονται από την επιστροφή Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) καυσίμων, που χρησιμοποιήθηκαν από εξαγωγικές επιχειρήσεις για την παραγωγή προϊόντων τους, σύμφωνα με το ν. 2861/1954. 1. α) Χρόνος έναρξης, της πενταετούς παραγραφής των απαιτήσεων κατά του Δημοσίου για την επιστροφή ΕΦΚ καυσίμων που χρησιμοποιήθηκαν από εξαγωγικές επιχειρήσεις για την παραγωγή των προϊόντων τους σύμφωνα με το ν.2861/1954 είναι, αποκλειστικά, το τέλος του οικονομικού έτους εντός του οποίου πραγματοποιήθηκε η εξαγωγή. β) Η υποβολή αίτησης επιστροφής, νεότερης, κατά το ερώτημα, σε σχέση με το χρόνο υποβολής του εντύπου «ΔΗΛΩΣΗ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ- ΑΙΤΗΣΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΩΝ», διακόπτει την παραγραφή. Στην περίπτωση αυτή, νέα πενταετής παραγραφή, αρχίζει μετά την τυχόν απάντηση της αρμόδιας υπηρεσίας. Εάν δεν δοθεί απάντηση, εντός έξι μηνών από την υποβολή της αίτησης επιστροφής, η νέα πενταετής παραγραφή αρχίζει μετά την παρέλευση των έξι μηνών. γ) Η τυχόν κατάθεση, σε χρόνο μεταγενέστερο της εξαγωγής, της διασάφησης και του εντύπου «ΔΗΛΩΣΗ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ- ΑΙΤΗΣΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΩΝ», δεν διακόπτει την παραγραφή, που ήδη έχει αρχίσει, ούτε έχει ως συνέπεια την έναρξη νέας παραγραφής. 2. Δεν τίθεται ζήτημα διετούς παραγραφής, εάν η αίτηση επιστροφής, νοούμενη ως νεότερη, σε σχέση με το έντυπο «ΔΗΛΩΣΗ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ- ΑΙΤΗΣΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΩΝ», μαζί με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά υποβληθεί σε χρόνο μεγαλύτερο των δύο ετών από την ημερομηνία εισαγωγής των πρώτων υλών ή εξαγωγής των παραγόμενων προϊόντων. Η αίτηση μπορεί να υποβληθεί οποτεδήποτε εντός του χρόνου της πενταετούς παραγραφής, η οποία κατά τα ανωτέρω αρχίζει από το τέλος του οικονομικού έτους κατά το οποίο πραγματοποιήθηκε η εξαγωγή (ομόφ.).

Η παραγραφή των αξιώσεων των φερόμενων ως δικαιούχων πρώην Προέδρων του Δ.Σ. της Δ.Ε.Υ.Α.Κ., για την καταβολή σ’ αυτούς της, κατ’ άρθρο 3 παρ. 7 του ν.1069/1980, οφειλόμενης αποζημίωσης για τις υπηρεσίες που παρείχαν στην επιχείρηση α) του …, για το χρονικό διάστημα 1.1.2008 – 31.12.2008 , αρχίζει από 1.1.2009 και λήγει πέντε (5) χρόνια μετά, στις 31.12.2013, διακόπηκε δε η εν λόγω παραγραφή με την έκδοση, για την πληρωμή της, το έτος 2013 του υπ’ αριθμ. 471 χρηματικού εντάλματος πληρωμής και άρχισε, από 1.1.2014, νέα παραγραφή, β) του …., για το χρονικό διάστημα 1.3.2009 – 31.12.2009 , αρχίζει από 1.1.2010 και λήγει, σε κάθε περίπτωση, πέντε (5) μετά, στις 31.12.2014, και γ) του ίδιου αμέσως πιο πάνω δικαιούχου, για το χρονικό διάστημα 1.1.2010 – 31.12.2010, αρχίζει από 1.1.2011 και λήγει, σε κάθε περίπτωση, πέντε (5) μετά, στις 31.12.2015. Επομένως, τόσο κατά το χρόνο αναδοχής, από το Δήμο, των χρεών της Δ.Ε.Υ.Α.Κ., με την 253/19.9.2012 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του, όσο και κατά την έκδοση των επίμαχων χρηματικών ενταλμάτων πληρωμής το έτος 2014, δεν είχε συμπληρωθεί η, οριζόμενη από το άρθρο 250 παρ. 7 Α.Κ., πενταετής παραγραφής των ως άνω αξιώσεων των φερόμενων ως δικαιούχων των εν λόγω χρηματικών ενταλμάτων πρώην Προέδρων του Δ.Σ. της επιχείρησης, όπως αβασίμως προβάλλεται με το μοναδικό λόγο διαφωνίας της Επιτρόπου. Κατ’ ακολουθίαν τούτου, οι εντελλόμενες με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δαπάνες είναι κανονικές ..

Παραγραφή ή μη αναδρομικών συντάξεων συνταξιούχων πρώην Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης, σε περίπτωση καθυστερημένης έκδοσης της απόφασης απονομής σύνταξης.(..)1) Σε περίπτωση καθυστερημένης έκδοσης της απόφασης απονομής σύνταξης συνταξιούχων πρώην Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης, εφαρμοστέα είναι η ισχύουσα κατά το χρόνο έκδοσής της διάταξη του άρθρου 140 παρ. 5 του ν. 4270/2014 που προβλέπει διετή παραγραφή των σχετικών αξιώσεων των δικαιούχων, προϋποθέτουσα σε κάθε περίπτωση έκδοση της απόφασης κανονισμού της σύνταξης (ομόφωνα) και η εν λόγω διετής παραγραφή αρχίζει μετά την έκδοση και την κοινοποίηση, ή μετά την πάροδο τριμήνου από την έκδοση και την κοινοποίηση της απόφασης απονομής της σύνταξης, αναλόγως της εφαρμογής του εδαφίου α' ή του εδαφίου β' της παραγράφου 5 του άρθρου 140 του ν. 4270/2014 (κατά πλειοψηφία). 2) Δεν τίθεται θέμα αναστολής του χρόνου παραγραφής του δικαιώματος καταβολής αναδρομικών συντάξεων με την αίτηση συνταξιοδότησης, αφού αυτός δεν έχει καν ξεκινήσει πριν την κοινοποίηση της απόφασης απονομής της σύνταξης (ομόφωνα).

Παραγραφή απαιτήσεων κατά του Ελληνικού Δημοσίου που βεβαιώθηκαν με τελεσίδικη δικαστική απόφαση. Διακοπή ή μη της παραγραφής με την υποβολή αίτησης για την πληρωμή της απαίτησης.(...)Οι απαιτήσεις κατά του Ελληνικού Δημοσίου που βεβαιώθηκαν τελεσίδικα με την υπ’ αριθ. 9250/2008 απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών έχουν υποπέσει στην προβλεπόμενη από την ισχύουσα κατά τον χρόνο γέννησης αυτών διάταξη του άρθρου 90 παρ. 6 του ν. 2362/1995 πενταετή παραγραφή, η οποία δεν διακόπηκε με την υποβολή της από 24.11.2017 αίτησης προς το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους. Η πενταετής παραγραφή των απαιτήσεων κατά του Ελληνικού Δημοσίου που βεβαιώθηκαν τελεσίδικα με την υπ’ αριθ. 6229/2013 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών διακόπηκε με την υποβολή της από 24.11.2017 αίτησης προς το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους και δεν είχε συμπληρωθεί κατά τον χρόνο υποβολής του ερωτήματος (ομόφωνα).

Πληρωμή δημόσιας δαπάνης σε περίπτωση απώλειας δικαιολογητικών πληρωμής πριν από την έκδοση τίτλου πληρωμής.(...)Ο Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Προγραμματισμού και Αξιολόγησης Ελέγχων και Ερευνών (ΔΙΠΑΕΕ) της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) Οικονομικός Επιθεωρητής ήταν αρμόδιος για τη διενέργεια Ένορκης Διοικητικής Εξέτασης (ΕΔΕ), σύμφωνα με το άρθρο 97 παρ.3 του ν.4270/2014, προκειμένου να εκδοθεί απόφαση του Υπουργού Οικονομικών για πληρωμή δημόσιας δαπάνης κατόπιν απώλειας δικαιολογητικού πληρωμής της, που πραγματοποιήθηκε από την Υπηρεσία Ερευνών και Διασφάλισης Δημοσίων Εσόδων (ΥΕΔΔΕ) της ΑΑΔΕ πριν από την έκδοση τίτλου πληρωμής (ομόφ.).

Παραγραφή των αξιώσεών τους για καθυστερούμενες αποδοχές και άλλες απολαβές ή αποζημίωση από αδικαιολόγητο πλουτισμό. Παραπέμπεται στην Ολομέλεια το ζήτημα της Συνταγματικότητας της διάταξης του άρθρου 48 παρ. 3 του ΝΔ 496/1974, που καθιερώνει τη βραχυπρόθεσμη διετή παραγραφή των αξιώσεων αυτών, περιορίζοντας τα περιουσιακά τους δικαιώματα. Έναρξη διακοπής της παραγραφής. Η υποβολή σχετικής αίτησης στη Διοίκηση, ως λόγος διακοπής της παραγραφής. Παραπέμπεται στην Ολομέλεια το ζήτημα αν οι λόγοι που διακόπτουν την παραγραφή παρεμποδίζουν και την έναρξή της.

Καταβολή αποζημίωσης λόγω συνταξιοδότησης...Υπό τα δεδομένα αυτά και σε συνδυασμό με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, η αξίωση του ως άνω υπαλλήλου για απόληψη της αποζημίωσης λόγω συνταξιοδότησης γεννήθηκε από τη λύση της υπαλληλικής σχέσης της, ήτοι από 16.11.2012. Ο ισχυρισμός δε του Δήμου ότι χρόνος γέννησης της αξίωσης λήψης της επίμαχης αποζημίωσης, κατά τον οποίο καθίσταται δικαστικώς επιδιώξιμη, είναι εκείνος της έκδοσης της οριστικής απόφασης συνταξιοδότησης, είναι απορριπτέος. Τούτο διότι, κατά τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 204 του Κ.Κ.Δ.Κ.Υ. (ν. 3584/2007), η συμπλήρωση των προϋποθέσεων λήψης σύνταξης, ήτοι η θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, δεν αποτελεί προϋπόθεση για την καταβολή της αποζημίωσης απόλυσης ούτε η  λήψη της σύνταξης συνιστά προϋπόθεση για τη γέννηση της αξίωσης ως προς την  καταβολή της τελευταίας (ΕΣ Ι Τμ. πράξη 19/2017, πρβλ. ΑΠ 1359/2015). Διότι με την διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 90 του ν. 2362/1995 ρυθμίζεται ειδικώς το θέμα του χρόνου παραγραφής των αξιώσεων των επί σχέσει δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου υπαλλήλων του Δημοσίου/Ο.Τ.Α. κατ΄ αυτών, που αφορούν σε αποδοχές ή άλλες φύσεως απολαβές αυτών ή αποζημιώσεις, έστω και εάν βασίζονται σε παρανομία των οργάνων του Δημοσίου/Ο.Τ.Α. ή στις περί αδικαιολογήτου πλουτισμού διατάξεις. Oρίζεται δε ως χρονικό σημείο ενάρξεως της παραγραφής αυτής η γένεση της κάθε αντίστοιχης αξιώσεως (Α.Ε.Δ. 32/2008). Η διάταξη δε αυτή είναι ειδική σε σχέση με τη διάταξη του άρθρου 91 εδ. α΄ του ιδίου νόμου (ΑΠ 536/2014), με την οποία ρυθμίζεται γενικώς το θέμα της ενάρξεως του χρόνου παραγραφής οποιασδήποτε αξιώσεως κατά του Δημοσίου/Ο.Τ.Α. από το τέλος του οικονομικού έτους, μέσα στο οποίο γεννήθηκε και ήταν δυνατή η δικαστική επιδίωξη αυτής, όπως τούτο συνάγεται από τη ρητή επιφύλαξη ως προς την ισχύ άλλων ειδικών διατάξεων, όπως η διάταξη του άρθρου 90 παρ. 3, η οποία, ως εκ τούτου, κατισχύει της γενικής διάταξης του άρθρου 91 εδ. α΄. (ΕΣ Ι Τμ. Πράξη 51/2015, ΑΠ 182/2014). Δοθέντος δε ότι, όπως έγινε δεκτό ανωτέρω, η αξίωση του εν λόγω υπαλλήλου του Δήμου για τη λήψη αποζημίωσης λόγω συνταξιοδότησης γεννάται και καθίσταται δικαστικώς επιδιώξιμη από τον χρόνο αποχώρησης της υπαλλήλου από την υπηρεσία, ήτοι από το χρόνο έκδοσης της οικείας διαπιστωτικής πράξης αποχώρησής του, η διετής παραγραφή της αξίωσης για λήψη της επίμαχης αποζημίωσης, αρχόμενη  από τις 16.11.2012, θα συμπληρωνόταν στις 17.11.2014, ήτοι σε χρόνο πριν την υποβολή της 18177/7.9.2018 αίτησης του φερόμενου ως δικαιούχου και, κατ’ επέκταση πριν από την εκκαθάριση του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος. Εντούτοις, εφόσον τα αρμόδια όργανα του Δήμου θεώρησαν – κατά την έννοια που προσέδωσαν στις κρίσιμες διατάξεις – ότι η έκδοση της οριστικής απόφασης απονομής κύριας σύνταξης στην οικεία υπάλληλο αποτελεί προϋπόθεση για τη γένεση και την εκκαθάριση της σχετικής αξίωσής της, με αποτέλεσμα την καθυστερημένη, μετά την πάροδο της διετίας εκκαθάρισή της, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η διετής παραγραφή – εν προκειμένω – δεν συμπληρώθηκε στις 17.11.2014. Τούτο δε διότι, υπό το εκτεθέν ιστορικό και ειδικότερα, ενόψει της δικαιολογημένης εν τοις πράγμασι και επομένως, απολαμβάνουσας συνταγματικής προστασίας εμπιστοσύνης της στην ερμηνεία που έδωσαν στις κρίσιμες διατάξεις τα αρμόδια όργανα του Δήμου, η επίμαχη αξίωση του υπαλλήλου κατέστη δικαστικώς επιδιώξιμη μετά την έκδοση της 3743/24.4.2018 απόφασης του Διευθυντή του Περιφερειακού Υποκαταστήματος Μισθωτών .... του Ε.Φ.Κ.Α., για την απονομή σε αυτόν οριστικής σύνταξης (χρονικό σημείο, από το οποίο αρχίζει εν προκειμένω και η διετής παραγραφή αυτής, σχετ. ΕΣ Κλ.Προλ.Ελ. στο Ι Τμ. Πράξεις 244 και 245/2018). Συνεπώς, νομίμως αυτός υπέβαλε την 18177/7.9.2018 αίτησή του για να του καταβληθεί η δικαιούμενη και μη υποκύψασα στη διετή παραγραφή αξίωση αποζημίωσης λόγω συνταξιοδότησης, για να ακολουθήσουν η 1998/10.10.2018 απόφαση του Δημάρχου .... για τον καθορισμό του ύψους της και η ενταλματοποίησή της με τον ελεγχόμενο τίτλο.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι κανονική και συνεπώς, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής θα μπορούσε να θεωρηθεί, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2018, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Καταβολή, σε πρώην υπαλλήλους της Δημοτικής Κοινωφελούς Επιχείρησης ... (ΔΗ.Κ.Ε.ΜΕ.), των δεδουλευμένων αποδοχών τους.Παραγραφή.(...)Υπό τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Οι σχετικές αξιώσεις των ανωτέρω υπαλλήλων, για το χρονικό διάστημα 1.1.2007 – 31.12.2007, είχαν υποπέσει, ήδη κατά το χρόνο ανάληψης του σχετικού χρέους από τον δήμο (16.10.2013) σε παραγραφή, η οποία άρχισε την 1η.1.2008 και έληξε πέντε (5) χρόνια μετά, στις 31.12.2012. Περαιτέρω, όμως, η παραγραφή των αξιώσεών τους, για το χρονικό διάστημα 1.1.2008 – 31.12.2008, άρχισε την 1η.1.2009 και έληξε πέντε (5) χρόνια μετά, στις 31.12.2013, διακόπηκε δε η εν λόγω παραγραφή με την έκδοση, για την πληρωμή τους, στις 12.12.2013, του υπ’ αριθμ. 264 χρηματικού εντάλματος πληρωμής (βλ. ανωτέρω σκέψη 1) και άρχισε, από 1.1.2014, νέα παραγραφή. Επομένως, τόσο κατά τον χρόνο αναδοχής, από τον Δήμο, των εν λόγω χρεών της ΔΗ.Κ.Ε.ΜΕ., με την 150/16.10.2013 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του, όσο και κατά την έκδοση του 264/12.12.2013 χρηματικού εντάλματος πληρωμής, δεν είχε συμπληρωθεί η οριζόμενη από το άρθρο 250 παρ. 17 Α.Κ. πενταετής παραγραφής των αξιώσεων των φερόμενων ως δικαιούχων του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος, πρώην εργαζομένων στα προγράμματα μαζικού αθλητισμού της επιχείρησης, για το έτος 2008, όπως αβασίμως προβάλλεται από την Επίτροπο.

Αν η αξίωση για την καταβολή αποζημίωσης του άρθρου 55 του π.δ. 410/1988 υπαλλήλου, της οποίας η σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου με το Δημόσιο λύθηκε κατόπιν έγγραφης καταγγελίας στις 15-12-2014 και για την καταβολή της οποίας υπέβαλε σχετική αίτηση στις 11-1-2018 υπόκειται σε διετή ή πενταετή παραγραφή και από ποιο χρόνο αρχίζει η αξίωση αυτή.(..)Η αξίωση υπαλλήλου με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου για τη χορήγηση αποζημίωσης του άρθρου 55 του π.δ. 410/1988, καθ’ ερμηνεία των διατάξεων αυτών και των περί παραγραφής διατάξεων, υπάγεται στην πενταετή παραγραφή της παρ. 1 του άρθρου 140 του ν. 4270/2014 και καθόσον η λύση της υπαλληλικής σχέσης της, κατόπιν έγγραφης καταγγελίας λόγω συνταξιοδότησης επήλθε στις 15-12-2014, η παραγραφή της άρχισε από το τέλος του οικονομικού αυτού έτους (2014), κατ’ άρθρο 141 του ν. 4270/2014, ήτοι από 1-1-2015 (πλειοψ.). Το ερώτημα παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια του ΝΣΚ, λόγω εκδόσεως αντιθέτων ως προς το νομικό θέμα πράξεων του Ελεγκτικού Συνεδρίου και αντίθετης γνωμοδότησης με αριθ. 432/2012 του Α2 Τμ. Διακοπών ΝΣΚ. Εκδόθηκε η υπ’ αριθ. 8/2020 γνωμοδότηση της Α΄ Τακτικής Ολομέλειας ΝΣΚ.