ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/731/2021
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Δημοσιονομική διόρθωση αχρεωστήτως καταβληθέντος ποσού...Ο λόγος αυτός πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, διότι με τη διακήρυξη και τα τεύχη δημοπράτησης του εν λόγω έργου επιδιώχθηκε η δέσμευση του αναδόχου για την εκτέλεση κάθε είδους εργασίας που αποσκοπεί στην κατασκευή του ΧΥΤΑ σύμφωνα με το νομοθετικό πλαίσιο προδιαγραφών διαχείρισης στερεών αποβλήτων (ΚΥΑ 114218/1997), που ήταν εκ των προτέρων γνωστό, λαμβανομένου ιδιαιτέρως υπόψη του γεγονότος ότι επελέγη για την ανάθεση της οικείας σύμβασης το σύστημα υποβολής προσφορών που περιλαμβάνει μελέτη και κατασκευή. Κατά τούτο, στην έννοια των εργασιών αποκατάστασης του χώρου διάθεσης απορριμμάτων περιλαμβάνεται κάθε κατάλληλη και απαιτούμενη, κατά την πλήρη εφαρμογή των σχετικών προδιαγραφών, κατασκευή, συνεπώς και η κατασκευή περίφραξης με τα τεχνικά χαρακτηριστικά της ανωτέρω ΚΥΑ (παρ. 2.4. Κεφάλαιο 5 του Παραρτήματος Ι αυτής), και όχι απλώς η συμπλήρωση της υφιστάμενης περίφραξης, όπως προέβλεπε η Τεχνική Περιγραφή και η Ε.Σ.Υ. του έργου, η οποία δεν πληρούσε, άλλωστε, τις τιθέμενες από το νόμο τεχνικές προδιαγραφές, αλλά και το απαραίτητο εξωτερικό οδικό δίκτυο για την ασφαλή και άμεση πρόσβαση στον χώρο του ΧΥΤΑ (παρ. 2.6. Κεφάλαιο 5 του Παραρτήματος Ι της ως άνω ΚΥΑ) που δεν περιλήφθηκε καθόλου στην Τεχνική Περιγραφή και την Ε.Σ.Υ. του έργου, ήτοι εργασίες που αποτέλεσαν το αντικείμενο του 1ου Α.Π.Ε. Επομένως, εφόσον κατά την εκπόνηση από την αναθέτουσα αρχή των τεχνικών προδιαγραφών του έργου, αλλά και από τον ανάδοχο – ο οποίος, σύμφωνα με τα τεύχη δημοπράτησης, έπρεπε να λάβει πλήρη γνώση των τοπικών συνθηκών του έργου – της μελέτης εφαρμογής αυτού, με βάση τις οποίες προσδιορίστηκε το τεχνικό αντικείμενο, δεν τηρήθηκαν οι απαιτούμενες από το νόμο σχετικές προδιαγραφές, οι εργασίες που περιελήφθησαν στον 1ο Α.Π.Ε. δεν είναι αποτέλεσμα προφανών παραλείψεων ή σφαλμάτων προμέτρησης της αρχικής μελέτης και της μελέτης εφαρμογής, αλλά τροποποιούν τα βασικά διακριτά στοιχεία της όλης κατασκευής όπως προβλέπονταν στην αρχική σύμβαση και, ως εκ τούτου, μη νομίμως καλύφθηκαν από το κονδύλι των απροβλέπτων.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/182/2015
Εκτέλεση έργου:..Με τα δεδομένα αυτά και αφού συνεκτιμήθηκαν τα προβαλλόμενα με τα από 15.12.2014 και 14.1.2015 υπομνήματα της φερόμενης ως δικαιούχου του εντάλματος, το Κλιμάκιο κρίνει ότι με την 877/3.2.2011 «ειδική εντολή απολογιστικών εργασιών» της λειτουργούσας ως διευθύνουσας υπηρεσίας του έργου «ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ Α΄ ΦΑΣΗΣ 2ου ΧΥΤΑ Δ. … ΣΤΗ ΘΕΣΗ … ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ …» Διεύθυνσης Διάθεσης Απορριμμάτων και Αποκαταστάσεων του … ανατέθηκε στην ανάδοχο του ανωτέρω έργου η εκτέλεση εργασιών διάθεσης απορριμμάτων του ΧΥΤΑ, οι οποίες όμως ενέπιπταν κατά το ως άνω χρονικό σημείο στις αρμοδιότητες του ίδιου του …, που είναι ο αρμόδιος φορέας για όλα τα ζητήματα εύρυθμης λειτουργίας του ΧΥΤΑ ... Σημειωτέον ότι και η από 2.11.2004 προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, της Περιφέρειας … και του …, η οποία αφορούσε τη συνεργασία των ως άνω φορέων για την πραγματοποίηση του έργου «Κατασκευή της Α΄ Φάσης του 2ου ΧΥΤΑ ….στη θέση … του Δήμου …», προέβλεπε, πλην άλλων,ότι μέχρι την ολοκλήρωση της προσωρινής παραλαβής του έργου «η ευθύνη υποδοχής και διαχείρισης των απορριμμάτων ανήκει στον ...» (βλ. ad hoc ΣτΕ 4238/2010). Ωστόσο, οι ως άνω εργασίες δεν εμπίπτουν στην έννοια των απολογιστικών εργασιών, αφού όπως αποδείχθηκε δεν ήταν αναγκαίες για την επίτευξη της αρτιότητας και τη λειτουργικότητας του δημοπρατηθέντος έργου- το οποίο αφορούσε αποκλειστικά στην κατασκευή των έργων υποδομής του ΧΥΤΑ και των λοιπών απαραίτητων για την οργάνωση και λειτουργία του έργων καθώς και την κάλυψη των επιμέρους κυττάρων και του συνόλου του απορριμματικού αναγλύφου- τουναντίον αφορούν στη διάθεση των απορριμμάτων που υποδέχεται ο ΧΥΤΑ και την πλήρωση των κυττάρων που έχει αναλάβει να κατασκευάσει η ανάδοχος κοινοπραξία με απορρίμματα, δηλαδή την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών του ΧΥΤΑ, για την εύρυθμη λειτουργία του οποίου αρμόδιος είναι ο οικείος ΦοΣΔΑ, κατά το κρίσιμο δε χρονικό σημείο ήταν ο … και, ακολούθως, ο … ως καθολικός διάδοχος του … Είναι άλλωστε ενδεικτικό ότι οι ανωτέρω εργασίες προσωρινής εξυπηρέτησης της λειτουργίας του ΧΥΤΑ συνεχίστηκαν επί μακρόν, ενώ το καλοκαίρι του έτους 2012 ο … αποφάσισε τη διενέργεια τακτικού διαγωνισμού για τις υποστηρικτικές λειτουργίες του ΧΥΤΑ …, τη διενέργεια διαγωνισμού για την επισκευή των μηχανημάτων του, ενώ παράλληλα αποφάσισε την ανάθεση των «επειγουσών εργασιών για την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών του ΧΥΤΑ» κατόπιν διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης. (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι αφορά την εξόφληση αμοιβής της φερόμενης ως δικαιούχου κοινοπραξίας για την εκτέλεση εργασιών, χωρίς να έχει προηγηθεί η σύναψη σύμβασης υπηρεσιών μεταξύ του … και της τελευταίας για την ανάθεση των εργασιών αυτών καθώς και η προηγούμενη υποβολή αυτής ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου για την άσκηση του προβλεπόμενου προληπτικού ελέγχου νομιμότητας. Ως εκ τούτου, κατά παραδοχή του σχετικού λόγου διαφωνίας της Επιτρόπου, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.
EΣ/Τμ7(ΚΠΕ)/3/2014
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Μη νόμιμη η καταβολή ποσου που αφορούσε στη φερόμενη ως δικαιούχο αυτού εταιρεία «….», ποσού 23.900,00 ευρώ, για την πληρωμή του 1ου Λογαριασμού του έργου «….».Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγινα δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι αβασίμως προβάλλεται ο πρώτος λόγος διαφωνίας, καθώς το γεγονός ότι η κατασκευή της περίφραξης είχε προβλεφθεί στη μελέτη και απετέλεσε αντικείμενο του έργου «….», δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα της εντελλόμενης εν προκειμένω δαπάνης, το δε σύννομο ή μη της επιλογής της μείωσης των προβλεπόμενων ποσοτήτων για την κατασκευή σιδηρού κιγκλιδώματος, προκειμένου να καλυφθεί η αστοχία της αρχικώς μελέτης (25/2010) αποτελεί ζήτημα που θα κριθεί κατά τον έλεγχο των δαπανών του προαναφερθέντος έργου. Μη νομίμως όμως εντέλλεται η συγκεκριμένη δαπάνη κατά τον βασίμως προβαλλόμενο δεύτερο λόγο διαφωνίας, διότι, εφόσον το κτίριο του βρεφονηπιακού σταθμού και το οικόπεδο επί του οποίου εκτελείται το κρίσιμο έργο ανήκουν κατά πλήρη κυριότητα στο Δήμο … (βλ. την από 12.7.2013 βεβαίωση ιδιοκτησιακού καθεστώτος της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου ….και δεν προκύπτει η καθ’ οιονδήποτε τρόπο μεταβίβαση της κυριότητας αυτού στο οικείο Ν.Π.Δ.Δ., παρά μόνο η χρήση του, η εκτέλεση του έργου της περίφραξης του βρεφονηπιακού σταθμού, με δαπάνες του Ν.Π.Δ.Δ., επί αλλότριου ακινήτου, δεν προβλέπεται από τους καταστατικούς του σκοπούς ούτε ερείδεται σε διάταξη νόμου ενώ δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι εξυπηρετεί τη λειτουργική δραστηριότητα ή την αποτελεσματικότερη εκπλήρωση των σκοπών του. Πλην όμως, το Κλιμάκιο, εκτιμώντας το γεγονός ότι η «…» επρόκειτο να λειτουργήσει το βρεφονηπιακό σταθμό κατά το σχολικό έτος 2012 – 2013, μέσω του προγράμματος της ΕΕΤΑΑ, στη δράση «Εναρμόνιση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής», κρίνει ότι, στη συγκεκριμένη περίπτωση, τα αρμόδια όργανα του Ν.Π.Δ.Δ. δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των εφαρμοστέων διατάξεων, αλλά διότι, συγγνωστώς υπέλαβαν, ότι οι δαπάνες του κρίσιμου έργου, που τελούσε σε άμεση συνάρτηση με τη λειτουργικότητα του παραχωρηθέντος στο νομικό πρόσωπο κτιρίου για την υλοποίηση του ως άνω προγράμματος, θα έπρεπε να βαρύνει τη χρήστη των εγκαταστάσεων «…...», στην οποία και ανήκε η ευθύνη της ασφάλειας των φιλοξενούμενων νηπίων και όχι τον ιδιοκτήτη των εγκαταστάσεων Δήμο. Συνεπώς, σύμφωνα με όσα προηγουμένως κρίθηκαν και έγιναν δεκτά, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι μη νόμιμη, αυτό όμως θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2013, σε βάρος των πιστώσεων του προϋπολογισμού του οποίου εκδόθηκε.
ΕλΣυν.Κλ.Ζ/133/2017
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΑΝΟΙΧΤΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ:..προκηρύχθηκε ανοικτός διαγωνισμός για την ανάθεση του ανωτέρω έργου, προϋπολογισμού 1.600.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, με προθεσμία εκτέλεσης τους εννέα (9) μήνες και κριτήριο ανάθεσης τη χαμηλότερη τιμή. Σύμφωνα με το άρθρο 11.4 της οικείας διακήρυξης, το έργο αυτό αφορά: α) κατασκευή ενός νέου πλήρως στεγανοποιημένου κυττάρου στην βόρεια πλευρά του υφιστάμενου στο ΧΥΤΑ .., έκτασης 8.000 μ2 περίπου, β) κατασκευή νέας δεξαμενής συλλογής- αποθήκευσης στραγγισμάτων, γ) δίκτυο συλλογής και μεταφοράς στραγγισμάτων, δ) βελτίωση της υφιστάμενης οδοποιίας και κατασκευή περιμετρικής οδοποιίας του κυττάρου, ε) έργα διαχείρισης ομβρίων και στ) έργα περιβαλλοντικής παρακολούθησης. Μετά τη διενέργεια της διαγωνιστικής διαδικασίας, ανάδοχος ανακηρύχθηκε η εταιρεία «…Α.Ε.» και καταρτίστηκε το ήδη υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο σύμβασης μεταξύ αυτής και του ..Με τα δεδομένα αυτά, η προς σύναψη σύμβαση έχει χαρακτήρα σύμβασης έργου .. και, επομένως, αρμόδιος δικαστικός σχηματισμός για να επιληφθεί του ελέγχου της νομιμότητάς της είναι το Ε΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, στο οποίο και πρέπει να παραπεμφθεί ο σχετικός φάκελος.
ΝΣΚ/596/2012
Δημόσια έργα – Εκτέλεση απολογιστικών εργασιών και χρηματοδότησή τους από το κονδύλιο των απροβλέπτων εργασιών, χωρίς σύνταξη Πρωτοκόλλου Κανονισμού Τιμών Μονάδας Νέων Εργασιών. Για την ανάλωση μέρους του κονδυλίου των απροβλέπτων δαπανών του δημοσίου έργου «Μελέτη, κατασκευή και θέση σε λειτουργία του ΜΕΤΡΟ Θεσσαλονίκης» προς εκτέλεση απαραίτητων αρχαιολογικών εργασιών με απολογιστικό τρόπο, απαιτείται η σύνταξη Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Εργασιών (Α.Π.Ε.) και όχι Πρωτοκόλλου Κανονισμού Τιμών Μονάδας Νέων Εργασιών (Π.Κ.Τ.Μ.Ν.Ε.), ενώ απαιτείται η σύνταξη Π.Κ.Τ.Μ.Ν.Ε. για την απομείωση του κατ’ αποκοπή τιμήματος του έργου, σύμφωνα με τον σχετικό σαφή και ρητό συμβατικό όρο. (ομοφ.)
ΕΣ/Τ7/96/2009
Δημόσια έργα.Τροποποίηση μελέτης.Από τις προπαρατεθείσες διατάξεις συνάγεται ότι για την κατασκευή δημοσίων ή δημοτικών έργων απαιτείται προηγουμένως η εκπόνηση μελέτης, με την οποία εκτιμάται το είδος των απαιτούμενων για την εκτέλεση του έργου εργασιών και υλικών και οι ποσότητες αυτών, τα στοιχεία δε αυτά συνιστούν την τεχνική του περιγραφή, βάσει της οποίας εξάγεται τελικά η προϋπολογιζόμενη δαπάνη αυτού. Εξάλλου, ο προσδιορισμός του οικονομικού αντικειμένου του έργου και ιδίως ο προϋπολογισμός της μελέτης, αποτελεί πρόκριμμα, για την επιλογή του κατάλληλου για την άρτια κατασκευή του, αναδόχου, κυρίως δια του προσδιορισμού της τάξης του εργοληπτικού του πτυχίου ανά κατηγορία εργασιών, σε συνδυασμό με την αρχή του ελεύθερου ανταγωνισμού και της ισότιμης πρόσβασης στις σχετικές διαδικασίες. Από αυτά παρέπεται ότι η ουσιώδης μεταβολή των συνθηκών ή των δεδομένων εκτέλεσης δημοσίου ή δημοτικού έργου, αμέσως μετά τη δημοπράτησή του και την υπογραφή της οικείας σύμβασης, αποτελεί καταρχήν λόγο τροποποίησης της οικείας μελέτης, τηρούμενης της ειδικής διαδικασίας, εφόσον δε η μεταβολή αυτή μεταλλάσσει κατ’ ουσίαν το φυσικό αντικείμενο του έργου, διότι συνεπάγεται είτε την υπερβολική αύξηση της ποσότητας των εργασιών είτε την εκτέλεση εργασιών που δεν είχαν συμπεριληφθεί στην αρχική μελέτη, εφόσον με αυτή λήφθηκαν υπόψη διαφορετικά δεδομένα, απαιτείται η σύνταξη νέας μελέτης, δοθέντος ότι στην οριακή αυτή περίπτωση προκύπτει νέο έργο με διαφορετικά τεχνικά χαρακτηριστικά, και, συνεπώς, διαφορετικού οικονομικού αντικειμένου.
ΕλΣυν/Τμ.7-ΚΠΕ/23/2012
Στην υπό κρίση υπόθεση, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα ακόλουθα: Με την από 15.6.2010 σύμβαση που υπεγράφη μεταξύ του Δήμου ..... και της εταιρείας «.....», ανατέθηκε στο δεύτερο των συμβαλλομένων, έναντι αμοιβής ποσού 1.656.788,85 ευρώ (με Φ.Π.Α.), η εκτέλεση του έργου «Διαμόρφωση Πλατείας ..... .....». Το έργο αυτό που αφορούσε στη διαμόρφωση της ισόγειας επιφάνειας της πλατείας, στην οποία κατά το χρόνο σύναψης της σχετικής σύμβασης λειτουργούσε υπόγειος σταθμός αυτοκινήτων, η ευθύνη διαχείρισης του οποίου ανήκει στο Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων (ΥΠΟΜΕΔΙ), εντάχθηκε στο πρόγραμμα «Πράσινη Ζωή στην Πόλη», χρηματοδοτήθηκε από το ΕΣΠΑ και δημοπρατήθηκε μετά από κοινοποίηση της σχετικής μελέτης στο Τμήμα Μελετών του ΥΠΟΜΕΔΙ (σχετικό έγγραφο 20964/19.5.2010). Όπως δε προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει τον 1ο Α.Π.Ε. και την 1η Συμπληρωματική Σύμβαση, κατά τη διάρκεια εκτέλεσης του προαναφερόμενου έργου, σειρά εργασιών που άρχισαν να εκτελούνται δημιούργησαν προβλήματα στην αδιάλειπτη λειτουργία του σταθμού αυτοκινήτων και στη διασφάλιση της προστασίας του από έντονα καιρικά φαινόμενα, με αποτέλεσμα το ΥΠΟΜΕΔΙ, με το ΕΥΔΕΚ/326/15.7.2010, έγγραφό του προς Δήμο ....., να ζητήσει την τροποποίηση της μελέτης του έργου. Κατόπιν αυτού, ο Δήμος ....., με το 32948/22.7.2010 έγγραφό του ανέθεσε στην ανάδοχο του έργου την τροποποίηση της σχετικής μελέτης. Λόγω δε της τροποποίησης αυτής ανατράπηκε ο τρόπος στήριξης των υπέργειων κατασκευών, καθώς και η μεθοδολογία μονώσεων δαπέδων και φυτεμένων χώρων, με αποτέλεσμα να προκύψει ανάγκη εκτέλεσης συμπληρωματικών εργασιών στις κατηγορίες των χωματουργικών εργασιών, των σκυροδεμάτων, των επενδύσεων – επιστρώσεων, των ξύλινων και μεταλλικών κατασκευών, των ηλεκτρομηχανολογικών και των λοιπών – τελειωμάτων. Η ανάγκη δε εκτέλεσης των εργασιών αυτών, όπως διαλαμβάνεται στην άνω αιτιολογική έκθεση, δεν μπορούσε να προβλεφθεί κατά τη σύνταξη της αρχικής μελέτης, αφού προέκυψε κατά τη διάρκεια εκτέλεσης της αρχικής σύμβασης, η εκτέλεσή τους δε κατέστη αναγκαία λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων και κατόπιν παρεμβάσεων του ΥΠΟΜΕΔΙ και είναι απαραίτητη τόσο για την απρόσκοπτη λειτουργία του υποκείμενου σταθμού αυτοκινήτων, με τη μικρότερη δυνατή επέμβαση στην υπάρχουσα κατασκευή, όσο και για την αρτιότητα και λειτουργικότητα του έργου.
ΕΣ/Τμ.5/23/2014
Συμπληρωματική Σύμβαση:Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Κατασκευή Γέφυρας …», λόγω μη ορθής σύνταξης του προϋπολογισμού αυτής και κατ’ επέκταση του σχετικού Α.Π.Ε., καθόσον στον ελεγχόμενο 2ο Α.Π.Ε. μη νομίμως συμπεριλαμβάνεται στο κόστος της συμπληρωματικής σύμβασης ποσό με την αιτιολογία «ΑΜΟΙΒΗ ΣΤΡΑΤΟΥ», διότι η σχετική δαπάνη δεν αντικατοπτρίζει εργασίες που πρόκειται να εκτελέσει ο ανάδοχος του έργου στο πλαίσιο της συμπληρωματικής σύμβασης, αλλά αποτελούν την αποζημίωση του Τάγματος Εκκαθάρισης Ναρκοπεδίου Ξηράς για τις εργασίες έρευνας και εκκαθάρισης από την ύπαρξη πυρομαχικών του χώρου εκτέλεσης των εργασιών και γι’ αυτό το λόγο, προβλέπεται η σύναψη άλλης σύμβασης μεταξύ της Προϊσταμένης Αρχής και του Γενικού Επιτελείου Στρατού, δυνάμει της οποίας το ΤΕΝΞ θα αναλάβει έναντι του ανωτέρω ανταλλάγματος την έρευνα και εκκαθάριση της περιοχής. Περαιτέρω, σημειώνεται ότι, δεδομένου ότι η πληρωμή των ποσών που περιέχονται στον Α.Π.Ε. μπορεί να γίνει μόνο προς τον ανάδοχο μέσω των προβλεπόμενων στο άρθρο 53 του ν. 3669/2008 πιστοποιήσεων των εκ μέρους του εκτελούμενων εργασιών, δεν είναι δυνατό να πιστοποιηθούν, ως εκτελεσθείσες από τον ανάδοχο, εργασίες που θα εκτελέσει μη συμβαλλόμενο στην ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση πρόσωπο
ΕλΣυν/Τμ.7/158/2011
Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, εφόσον αντικείμενο του εν λόγω Α.Π.Ε. δεν είναι η αύξηση των ποσοτήτων των ήδη προβλεπόμενων συμβατικών εργασιών, εξαιτίας αστοχιών και εσφαλμένων προμετρήσεων της σχετικής μελέτης, αλλά η διενέργεια συμπληρωματικών εργασιών, που συντείνουν στην κατασκευή ενός επιπλέον κάδου, καθ’ επέκταση του υλικού και χρηματικού αντικειμένου της σύμβασης, ήτοι κατά τροποποίηση του βασικού της σχεδίου, το Τμήμα κρίνει ότι δεν συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις του άρθρου 57 παρ. 3 του ν. 3669/2008 για την επιβάρυνση του κονδυλίου των απροβλέπτων της οικείας σύμβασης με τη δαπάνη των εργασιών αυτών, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον Αναπληρωτή Επίτροπο. Εξάλλου, η περίπτωση αυτή δεν συνιστά δαπάνη που προκύπτει από την εφαρμογή κανόνων που καθιερώθηκαν ως υποχρεωτικοί μετά την ανάθεση του έργου, απορριπτομένων ως αβασίμων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών του Δήμου.
ΕΣ/ΤΜ.6/1808/2017
Κατασκευή χώρου υγειονομικής ταφής αποβλήτων...ζητείται εμπροθέσμως και κατά τα λοιπά παραδεκτώς η ανάκληση της 269/2017 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου...Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει τα ακόλουθα:Α. Όπως προκύπτει από τα προσκομισθέντα το πρώτον ενώπιον του Τμήματος στοιχεία, στη Μελέτη Εφαρμογής του έργου «Χώρος Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων (ΧΥΤΑ) στην ΟΕΔΑ ... στη Θέση ¨...¨ ....» περιλαμβάνεται το Τεύχος Μελέτης «13Β», με ημερομηνία Ιούλιος 2010 και τίτλο «Μελέτη Χωματουργικών Εργασιών Οδού Πρόσβασης». Ειδικότερα, στο εν λόγω τεύχος δίδεται η γεωτεχνική μελέτη της οδού πρόσβασης (εξωτερικής οδοποιίας) του ΧΥΤΑ ...., μήκους 5.4.km περίπου και περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τα γεωλογικά-σεισμολογικά στοιχεία της περιοχής, τις γεωτεχνικές συνθήκες του υπεδάφους, ελέγχους ευστάθειας των πρανών και εκτίμηση καθιζήσεων. Ειδικότερα, κατά την εκπόνηση της γεωτεχνικής μελέτης πραγματοποιήθηκαν έλεγχοι ευστάθειας πρανών έναντι ολικής ολίσθησης (μέθοδος οριακής ισορροπίας, limit equilibrium κατά Janbu) σε στατικές συνθήκες και σε σεισμό, σε θέσεις όπου επικρατούν οι δυσμενέστερες συνθήκες (σχιστολιθικά πρανή, πρανών ορυγμάτων σε σχιστόλιθο), καθώς και έλεγχοι ευστάθειας πρανών επιχωμάτων. Όπως δε αναφέρεται στη παράγραφο 4.2. υπό τον τίτλο «Σύνοψη Αποτελεσμάτων Ελέγχων Ευστάθειας Πρανών» «(…) Σύμφωνα με τους ελέγχους αυτούς, οι ελάχιστοι συντελεστές ασφαλείας για μακροχρόνια συμπεριφορά είναι ικανοποιητικοί (…) ». Περαιτέρω, σύμφωνα με την προσκομιζόμενη από Σεπτεμβρίου 2017 «Γεωτεχνική Έκθεση Προστασίας Πρανών Εκ Βραχωδών Καταπτώσεων Ορύγματος Οδοποιίας Βόρειας Παράκαμψης ...» του Γεωλόγου-Γεωτεχνικού ...., η οποία συντάχθηκε κατόπιν αιτήματος της παρεμβαίνουσας Κοινοπραξίας προκειμένου να διευκρινισθεί εάν ήταν δυνατόν να διαπιστωθεί η κακή κατάσταση της βραχομάζας πριν τη διάνοιξη του ορύγματος, με βάσει τα στοιχεία μιας πλήρους γεωτεχνικής μελέτης, «Το πλήθος των γεωλογικών και γεωτεχνικών πληροφοριών που συλλέγονται κατά την φάση της μελέτης εφαρμογής αποτελεί ένα μικρό μόλις μέρος των επικρατουσών συνθηκών στο υπέδαφος. Με βάση αυτά τα στοιχεία γίνεται εκτίμηση των συνθηκών που επικρατούν στο υπέδαφος. Τα στοιχεία που θα μπορούσαν να συλλεγούν από μία έως δύο ερευνητικές γεωτρήσεις, δεν θα άλλαζαν τις αρχικές εκτιμήσεις, καθώς οι γεωτρήσεις δεν δίνουν κανένα στοιχείο του προσανατολισμού των ασυνεχειών και ως εκ τούτου, του βαθμού επικινδυνότητας των βραχοπτώσεων. Μόνο μετά τη διάνοιξη του ορύγματος, ήτοι κατά την διάρκεια κατασκευής του έργου, μπορεί να προκύψουν τα εδαφολογικά δεδομένα που τεκμηριώνουν τον κίνδυνο βραχοπτώσεων στα πρανή. Μετά την διάνοιξη του ορύγματος στα μάρμαρα του Κρητιδικού, διαπιστώθηκε η πολύ δυσμενής κατάσταση της βραχόμαζας, με έντονο κατακερματισμό του σχηματισμού κυρίως λόγω τεκτονικών αιτιών».(...)Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να γίνουν δεκτές και να ανακληθεί η 269/2017 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου, κατά το μέρος που έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή της 1ης Σ.Σ. του έργου «Κατασκευή Χώρου Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων (Χ.Υ.Τ.Α.) στην Ο.Ε.Δ.Α. .... στη θέση “....” ...» κατά το μέρος της που περιλαμβάνει την εργασία υπό στοιχ.δ΄: Μέτρα προστασίας πρανών ορύγματος οδοποιίας Βόρειας παράκαμψης εκ βραχωδών καταπτώσεων.
ΕΣ/ΚΛ.Ε/555/2009
Υπογραφή σχεδίου σύμβασης έργου:..Με δεδομένα αυτά, τόσο η ελεγχόμενη εργολαβία όσο και εκείνη με αντικείμενο την κατασκευή ενισχυμένης περίφραξης, καθώς και την εγκατάσταση και συντήρηση χλοοτάπητα και φυτών στο τμήμα της .... οδού ..., από την περιοχή της εξόδου της Σήραγγας ... έως την περιοχή της εξόδου της Σήραγγας ..., περιλαμβάνουν κατ’ ουσίαν τις ίδιες εργασίες, όπως προκύπτει από τα οικεία τεύχη τεχνικής περιγραφής, και πρόκειται να εκτελεστούν εντός του ίδιου γεωγραφικού πλαισίου (κεντρικός τομέας της ... οδού) με διαδικασίες που άρχισαν ταυτόχρονα. Συνεπώς, σύμφωνα με όσα ήδη εκτέθηκαν, οι εργολαβίες αυτές διέπονται από το κοινοτικό δίκαιο, αφού αποτελούν, κατά την κρίση του Κλιμακίου, τμήματα μείζονος έργου με ενιαία οικονομική και τεχνική λειτουργία, η οποία συνίσταται στην κατασκευή ενισχυμένης περίφραξης και στην αποκατάσταση των πρανών σε δύο γειτονικά σημεία του κεντρικού άξονα της ... οδού με κοινό σκοπό, ήτοι προκειμένου να διασφαλιστεί: α) η αποφυγή εισόδου μεγαλόσωμων ζώων στον αυτοκινητόδρομο, β) η αποφυγή διαβρώσεων, η σταθεροποίηση και η αποκατάσταση των επιφανειών των πρανών στις οποίες έχει καταστραφεί η επιφανειακή βλάστηση, σύμφωνα με τις απαιτήσεις των Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που εκπονήθηκαν για τα συγκεκριμένα τμήματα και του εγκεκριμένους Περιβαλλοντικούς Όρους. Επομένως, αφού κατατμήθηκαν τεχνητώς και ανατέθηκαν με επιμέρους συμβάσεις ύστερα από διαγωνισμό μεταξύ περιορισμένου αριθμού προσκαλουμένων εργοληπτικών επιχειρήσεων, όφειλε η αναθέτουσα αρχή να προβεί γι’ αυτές στην αποστολή σχετικής προκήρυξης στην Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, η δε υποχρέωση αυτή δεν αίρεται από την όλως αόριστη επίκληση του άρθρου 125 εδ. γ) του ν. 3669/2008 (Α΄116) στην 593/11/25.6.2009 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ….. Συνεπώς, συντρέχει ουσιώδης πλημμέλεια της διαδικασίας που κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης.