ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/577/2022
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ζητείται η ανάκληση της 6/2022 πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Π.Ε. Αιτωλοακαρνανίας, με την οποία κρίθηκε ότι αυτή είναι κατά χρόνο αναρμόδια να εκφέρει κρίση επί της από 6.9.2021 σύμβασης και της σχετικής διαδικασίας ανάθεσης για την εκτέλεση του έργου «Ολοκληρωμένη ανάπλαση κοινοχρήστων χώρων και χώρων πρασίνου Πλαγιάς Δήμου …».(....)Όμως, ενόψει των ανωτέρω πραγματικών δεδομένων, αφού σταθμίστηκε, αφενός ότι κατά τον χρόνο υποβολής της σύμβασης προς έλεγχο είχε εκτελεστεί συγκριτικά μικρό μέρος αυτής (περίπου 18%) και αφετέρου ότι η Επίτροπος διέγνωσε ότι η οικεία διαδικασία δεν πάσχει ουσιωδών νομικών πλημμελειών και δεδομένου ότι, σε κάθε περίπτωση, η προστιθέμενη αξία του ελέγχου νομιμότητας που διενεργεί το Ελεγκτικό Συνέδριο σε συμβάσεις μεγάλης οικονομικής αξίας, πέραν της διαφύλαξης της νομιμότητας και της τήρησης της αρχής της διαφάνειας, καθώς και της εξασφάλισης των συνθηκών ανταγωνισμού σε μία διαδικασία, είναι και η διάγνωση της «οικονομικότητας» αυτής, υπό την έννοια της επίτευξης της αναγκαίας ισορροπίας μεταξύ του κόστους των μέσων που χρησιμοποιούνται για την επίτευξη ενός στόχου, ήτοι της αναζήτησης του πλέον οικονομικού μέσου για την επίτευξη του στόχου, μετά από εξέταση των εναλλακτικών επιλογών που είχε στην διάθεσή της η αναθέτουσα αρχή (πρβλ. απόφ. 1216/2020 VI Τμ. ΕλΣυν), εν προκειμένω, η επανάληψη της διαγωνιστικής διαδικασίας του υπό κρίση έργου θα έχει σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις για την αναθέτουσα αρχή που είναι ένας μικρός Δήμος δοθέντος ότι, όπως ισχυρίζεται το αιτούν, πέραν του νόμιμου δικαιώματος του αναδόχου να στραφεί δικαστικά για την πληρωμή των εργασιών του, υφίσταται σοβαρός κίνδυνος απένταξης του έργου από το χρηματοδοτικό πρόγραμμα, αφού ο θετικός προσυμβατικός έλεγχος του Ελεγκτικού Συνεδρίου αποτελεί βασική προϋπόθεση διατήρησης της χρηματοδότησης, το Δικαστήριο κρίνει ότι στην εξεταζόμενη περίπτωση δικαιολογείται η υπογραφή της ελεγχόμενης σύμβασης. Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης του Δήμου.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕλΣυν.Τμ.6/1069/2016
Αναβάθμιση του τεχνητού φωτισμού των εξωτερικών χώρων της Λιμενικής Ζώνης:..ζητείται η ανάκληση της 48/2016 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου.Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει ότι ενόψει του γεγονότος ότι η προϋπολογισθείσα δαπάνη της ελεγχόμενης σύμβασης υπερβαίνει το κατώτερο όριο των 207.000,00 ευρώ, ο νομικός χαρακτηρισμός αυτής καθορίζεται με βάση τα οριζόμενα στις διατάξεις της Οδηγίας 2004/17/ΕΚ. Περαιτέρω, κρίνει ότι η επίμαχη σύμβαση είναι μικτή σύμβαση εκτέλεσης έργου, προμήθειας και παροχής υπηρεσιών, με προέχοντα χαρακτήρα αυτόν της σύμβασης προμήθειας. Ειδικότερα, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τις κρινόμενες αιτήσεις, σκοπός της σύμβασης είναι η επίτευξη τεχνητού περιβάλλοντος φωτισμού που υποδεικνύεται από τις φωτομετρικές μελέτες. Ο σκοπός δε της επίτευξης αναβαθμισμένης ποιότητας φωτισμού δεν σχετίζεται με την έννοια του δημοσίου έργου ως συνόλου οικοδομικών εργασιών ή εργασιών πολιτικού μηχανικού που προορίζεται να πληροί αυτό καθαυτό μία οικονομική ή τεχνική λειτουργία. Τούτο, διότι για την επίτευξη του στόχου αυτού βασική υποχρέωση του αναδόχου είναι η προμήθεια των φωτιστικών σωμάτων, όλες δε οι λοιπές υποχρεώσεις που βαρύνουν τον ανάδοχο και ειδικότερα οι αναγόμενες στην εγκατάσταση των ιστών και των πυλώνων και στην τοποθέτηση των φωτιστικών αποτελούν δευτερεύουσες συμπληρωματικές ως προς την επίτευξη του ανωτέρω σκοπού εργασίες.(...)Κατ’ ακολουθία όσων κρίθηκαν προηγουμένως, οι κρινόμενες αιτήσεις πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η 48/2016 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η σύναψη του σχετικού σχεδίου σύμβασης.
ΕΣ/ΤΜ.6/1322/2019
Εκτέλεση έργου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Τμήμα κρίνει τα ακόλουθα: Ενόψει του ότι ο ως άνω Ιερός Ναός χαρακτηρισθείς αρμοδίως ως μνημείο, δεν ανήκει, κατά τα αναφερόμενα στην ένδικη αίτηση, στην κυριότητα της αιτούσας, ούτε από άλλα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι αυτή ορίστηκε φορέας υλοποίησης του επίμαχου έργου, απαιτείτο η σύναψη προγραμματικής σύμβασης, κατά το άρθρο 100 παρ. 5 του ν. 3852/2010, με τη συμμετοχή της ιδίας και του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Άλλωστε με την ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΜΤΕ/ΔΑΒΜΜ/ΤΜΒΜΜ/342088/33111/2629/626/4.7.2018 απόφαση του Τμήματος Μελετών Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού, που περιλαμβάνεται στα στοιχεία του φακέλου, εγκρίθηκε, σύμφωνα με την κατατεθείσα προμελέτη, η μερική ανακατασκευή της στέγης (εκτός της περιοχής του τρούλου) του Ιερού Ναού και όχι η υλοποίηση του επίμαχου έργου από την Περιφέρεια ..., ενώ στην τεχνική περιγραφή της οικείας μελέτης του έργου περιλαμβάνονται, πέραν των εργασιών ανακατασκευής της στέγης και εργασίες στον τρούλο του Ιερού Ναού. Επομένως, αβασίμως προβάλλει η αιτούσα ότι στην προκειμένη περίπτωση δεν ήταν υποχρεωτική, πριν από τη διεξαγωγή της εν λόγω διαγωνιστικής διαδικασίας, η σύναψη προγραμματικής σύμβασης κατά τις διατάξεις του άρθρου 100 του ν. 3852/2010 μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού, της Περιφέρειας ... και του Ιερού Ναού. Εξάλλου, με την επικαλούμενη από την αιτούσα 144/2018 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου δεν κρίθηκε ότι η σύναψη της προγραμματικής σύμβασης του άρθρου 100 του ν. 3852/2010 δεν απαιτείται να προηγείται της διαγωνιστικής διαδικασίας, πλην όμως πράγματι με αυτήν ελέγχθηκαν ταυτόχρονα τα υποβληθέντα σχέδια της προγραμματικής και της οικείας εκτελεστικής σύμβασης.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.4/63/2019
Καταβολή ποσού για πληρωμή λογαριασμού έργου:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής: α) Η εντελλόμενη δαπάνη, κατά το μέρος που αφορά στις απολογιστικές εργασίες που περιλαμβάνονται στον 1ο Α.Π.Ε. (32.900,82 ευρώ πλέον ΦΠΑ) και μέρος αυτών στην 3η Εντολή Πληρωμής (13.387,35 ευρώ, πλέον ΦΠΑ), δεν είναι νόμιμη, καθώς δεν συντρέχουν τόσον οι προϋποθέσεις, που προβλέπονται στην παρ. 10 του άρθρου 154 του ν. 4412/2016, όσον και αυτές που ορίζονται στο άρθρο 132 του ν. 4412/2016, στο οποίο η ως άνω διάταξη παραπέμπει. Ειδικότερα, από την οικεία τεχνική περιγραφή της μελέτης του έργου (βλ. σκ. ΙΙΙΑ) προκύπτει ότι αντικείμενο του αρχικού έργου ήταν σημειακές και μικρής κλίμακας εργασίες επισκευής της στέγης του κτιρίου, οι οποίες μάλιστα είχαν εγκριθεί με το ΥΠΠΟ/ΓΔΑΜΤΕ/ΔΠΑΝΣΜ/434418/40155/5735/2017 π.ε. σχετ. 433473/40080/5728 π.ε. έγγραφο του Υπουργείου Πολιτισμού, ενώ οι επίμαχες απολογιστικές εργασίες, αφορούν σε αντικατάσταση - κατασκευή παραθύρων, επισκευή κουφωμάτων μπαλκονοθύρων και παραθύρων και αλλαγή της παροχής υδροδότησης του κτιρίου, ήτοι σε εργασίες ουσιωδώς διαφορετικές από αυτές της αρχικής σύμβασης. Συνεπώς, από τα στοιχεία του φακέλου δεν αποδεικνύεται ότι η εκτέλεση των εν λόγω απολογιστικών εργασιών είναι απαραίτητη για την επίτευξη της αρτιότητας και λειτουργικότητας του αρχικού έργου, το οποίο δεν αφορούσε σε εργασίες στο σύνολο του κτιρίου, αλλά αποκλειστικά στη στέγη αυτού (βλ. σκ. ΙΙΔ). Τουναντίον, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι οι εργασίες αυτές αποτελούν επέκταση του αρχικού τεχνικού αντικειμένου της σύμβασης και μεταβάλλουν τη συνολική φύση του έργου (βλ. σκ. ΙΙΒ). Λόγω δε της ουσιώδους διαφοροποίησης της φύσης και του είδους των απολογιστικών εργασιών σε σχέση με τις εργασίες της αρχικής σύμβασης, δεν αποδεικνύεται ότι η αλλαγή αναδόχου δεν μπορεί να γίνει για λόγους οικονομικούς ή τεχνικούς ή διότι θα συνεπαγόταν σημαντικά προβλήματα ή ουσιαστική επικάλυψη δαπανών για την αναθέτουσα Αρχή. (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω η εντελλόμενη δαπάνη, κατά το μέρος που αφορά στις απολογιστικές εργασίες που περιλαμβάνονται στον 1ο Α.Π.Ε. και μέρος αυτών στην 3η Εντολή Πληρωμής (13.387,35 ευρώ, πλέον ΦΠΑ 24%), δεν είναι νόμιμη και ως εκ τούτου το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΔΕΠΕΑ/Γ/οικ. 185496/2015
Έγκριση του εθνικού στόχου ενεργειακής απόδοσης στην τελική κατανάλωση ενέργειας για το 2020, της ετήσιας έκθεσης προόδου για την επίτευξη του εθνικού στόχου και του Εθνικού Σχεδίου Δράσης Ενεργειακής Απόδοσης (ΕΣΔΕΑ).
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1828/2021
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:1η συμπληρωματική σύμβαση του έργου «Ανάπλαση Λεωφόρου Φυλής στο Δήμο Φυλής», με συνολική συμβατική δαπάνη 471.528,21 ευρώ, χωρίς ΦΠΑ(...)Ακολούθως, ο ισχυρισμός ότι για λόγους τεχνικούς και οικονομικούς η επίμαχη δαπάνη για τη διαχείριση των ΑΕΚΚ συνέχεται αναγκαστικά με τις εργασίες της αρχικής σύμβασης αλλά και με τις εργασίες τις συμπληρωματικής είναι απορριπτέος ως αλυσιτελώς προβαλλόμενος, καθόσον και δεκτού γενομένου αυτού δεν αγόμεθα στην παραδοχή ότι η δαπάνη αυτή πρέπει να συνυπολογιστεί στις απολογιστικές δαπάνες της υπό κρίση συμπληρωματικής σύμβασης, καθόσον κατά τα ως άνω δεκτά γενόμενα αφενός μεν δε συντρέχει το στοιχείο του απρόβλεπτου, αφετέρου δε πρόκειται για δαπάνη για την καταβολή της οποίας υπόχρεη είναι η προσφεύγουσα όπως άλλωστε και η ίδια συνομολογεί στο υπόμνημά της. Εξάλλου, ο ισχυρισμός ότι ο μη συνυπολογισμός της επίμαχης δαπάνης στις απολογιστικές δαπάνες της συμπληρωματικής σύμβασης επηρεάζει την κατασκευή του έργου με συνέπεια να το καθιστά μη άρτιο και μη λειτουργικό είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, καθόσον η προσφεύγουσα έχει αναλάβει τον επιχειρηματικό κίνδυνο καταβολής αυτής. Ως εκ τούτου δεν απαιτείται νέα δημοπράτηση του έργου, η οποία ενδεχομένως κατά τους ισχυρισμούς της προσφεύγουσας θα κοστίσει περισσότερο.Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης της 1276/2021 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜ.6/1216/2020
Ανάθεση έργου...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις υπό στοιχ. 2 και 3 σκέψεις της παρούσας, το Τμήμα κρίνει, κατ’ αρχάς, ότι η υπογραφή της σύμβασης για την εκτέλεση του ανωτέρω έργου και η εκτέλεση έστω και μερικών εργασιών αυτού, πριν από την αποστολή του φακέλου στο Ελεγκτικό Συνέδριο για προσυμβατικό έλεγχο, κατέστησαν κατά χρόνο αναρμόδια την Επίτροπο της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα .... για τον έλεγχο νομιμότητας της σύμβασης αυτής, όπως ορθώς κρίθηκε και με την προσβαλλόμενη Πράξη της. Όμως ενόψει των ανωτέρω πραγματικών δεδομένων, το παρόν Τμήμα, αφού στάθμισε, αφενός ότι υφίσταται κίνδυνος απώλειας της χρηματοδότησης από το .... και αφετέρου ότι συντρέχουν ειδικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος για τη συνέχιση του έργου, ενόψει του ότι ο νομός ..., λόγω του εξελισσόμενου έργου έχει κατ’ ουσία διχοτομηθεί, αφού έχει διακοπεί η οδική σύνδεση της .... με το μεγαλύτερο μέρος της ..., που συνιστά ένα εργοτάξιο, με άμεσες επιπτώσεις στην εμπορική κίνηση και στην εν γένει οικονομική ανάπτυξη της περιοχής με την έναρξη της τουριστικής περιόδου, κρίνει ότι, τα αρμόδια όργανα του Δήμου ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των διατάξεων των άρθρων 36 παρ.1 και 2 του ΚΝΕΣ, ενώ υπέλαβαν συγγνωστώς ότι με την ένταξη του έργου σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα του Πράσινου Ταμείου αυτή καθίσταται συγχρηματοδοτούμενη υπό την έννοια του παρ.5 του άρθρου 35 του ως άνω νομοθετήματος, ενόψει και του ότι ο προϋπολογισμός της εν λόγω διαδικασίας υπολειπόταν κατά πολύ του προβλεπόμενου από το νόμο κατωφλίου των 10.000.000 ευρώ για την υποχρεωτική υπαγωγή στον προσυμβατικό έλεγχο. Σημειωτέον ότι, όπως προεκτέθηκε, η διαδικασία καθώς και η σύμβαση ελέγχθηκαν από το αρμόδιο καθ’ ύλη όργανο του Ελεγκτικού Συνεδρίου το οποίο μάλιστα διαπίστωσε ότι δεν συντρέχουν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες οι οποίες θα λειτουργούσαν διακωλυτικά για τη σύναψη αυτής. Ανεξαρτήτως του ότι, όπως προκύπτει από τον 1ο και 2ο Λογαριασμό του έργου και τις αναλυτικές επιμετρήσεις που τους συνοδεύουν, διαπιστώνεται ότι η έναρξη εκτέλεσης του έργου αφορούσε μόνο σε προπαρασκευαστικές εργασίες αποξήλωσης ασφαλτοτάπητων και στρώσεων οδοποιίας, καθώς και αποξήλωσης και μεταφοράς φωτιστικών σωμάτων όπως και εργασιών καθαίρεσης πλακοστρώσεων δαπέδων.(βλ Ε.Σ.. Μείζ.Επταμ. Σύνθ. 1538/2014). Σε κάθε περίπτωση, η προστιθέμενη αξία του ελέγχου νομιμότητας που διενεργεί το Ελεγκτικό Συνέδριο σε συμβάσεις μεγάλης οικονομικής αξίας, πέραν της διαφύλαξης της νομιμότητας και της τήρησης της αρχής της διαφάνειας καθώς και της εξασφάλισης των συνθηκών ανταγωνισμού σε μία διαδικασία, είναι και η διάγνωση της «οικονομικότητας» αυτής, υπό την έννοια της επίτευξης της αναγκαίας ισορροπίας μεταξύ του κόστους των μέσων που χρησιμοποιούνται για την επίτευξη ενός στόχου, ήτοι της αναζήτησης του πλέον οικονομικού μέσου για την επίτευξη του στόχου, μετά από εξέταση των εναλλακτικών επιλογών που είχε στην διάθεσή της η αναθέτουσα αρχή. (...)Κατόπιν αυτών, το Τμήμα κρίνει κατά πλειοψηφία ότι πρέπει να γίνει δεκτή η αίτηση του Δήμου .... και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 15/2020 πράξη της Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου στην Περιφερειακή Ενότητα ..... ως προς το σκέλος της κατά το οποίο κρίνει ότι είναι κατά χρόνο αναρμόδια να επιληφθεί της παρούσας διαγωνιστικής διαδικασίας και της κρινόμενης σύμβασης. Περαιτέρω εγκρίνει την ήδη ελεγχθείσα από την Επίτροπο διαδικασία στο σύνολό της και αποφαίνεται ότι δεν συντρέχει λόγος που να κωλύει την κατάρτιση αυτής.
ΕΣ/ΤΜ.6/1340/2017
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ. ζητείται η ανάκληση της 91/2017 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης του έργου "Σύνδεση ακινήτων με το βαρυτικό δίκτυο αποχέτευσης του Δήμου ...(..) Με την προσβαλλόμενη πράξη κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του ανωτέρω σχεδίου σύμβασης, με την αιτιολογία ότι η προσφυγή στο σύστημα υποβολής προσφοράς με ελεύθερη συμπλήρωση τιμολογίου για τη διενέργεια του ελεγχόμενου διαγωνισμού δεν είναι νόμιμη, καθόσον από τα συμβατικά τεύχη και το ως άνω 5265/20.3.2017 έγγραφο του Διευθυντή της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου ... προκύπτει ότι οι ποσότητες των επί μέρους εργασιών του έργου, οι οποίες (εργασίες) αναφέρονται αναλυτικά στο τιμολόγιο μελέτης, δεν έχουν προμετρηθεί, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 95 παρ. 2 β΄ του ν. 4412/2016, οι οποίες επιτρέπουν την επιλογή του συστήματος αυτού μόνο εφόσον οι ποσότητες των εργασιών ενός έργου έχουν προμετρηθεί και μάλιστα με τρόπο που να αποδεικνύει ότι έχει αποκλεισθεί ο κίνδυνος συμβατικών σφαλμάτων και κατασκευαστικών αποκλίσεων κατά την εκτέλεση αυτού..IV. Κατόπιν των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει, ότι μετά την ενώπιόν του προσκόμιση του τεύχους ανάλυσης τιμών, στο οποίο περιέχονται το σχεδιάγραμμα της τυπικής διατομής μίας σύνδεσης καθώς και οι πίνακες α) με την αναλυτική προμέτρηση,,,β) με τον υπολογισμό της δαπάνης κάθε επιμέρους εργασίας.....και καθιστά, ως εκ τούτου, νόμιμη την προσφυγή της αναθέτουσας αρχής στο σύστημα υποβολής προσφοράς με ελεύθερη συμπλήρωση τιμολογίου.Ανακαλεί την 91/2017 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΚΛ.Ε/542/2021
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου «ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΑΝΤΙΠΛΗΜΜΥΡΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ …», εκτιμώμενης αξίας 9.274.193,55 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. (11.500.000,00 ευρώ συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.) και συμβατικής δαπάνης 9.039.775,05 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. (11.209.321,06 ευρώ με Φ.Π.Α.).(....)Εξάλλου, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το χρονικό διάστημα που παρεμβλήθηκε από την εκδήλωση των ως άνω έντονων καιρικών φαινομένων (Δεκέμβριος 2019) έως την ολοκλήρωση της ανάθεσης του ελεγχόμενου έργου (Ιούνιος 2021) παρίσταται εν προκειμένω δικαιολογημένο και εύλογο και, συνεπώς, είναι νόμιμη η προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης, χωρίς δημοσίευση διακήρυξης, με απευθείας πρόσκληση εργοληπτικών επιχειρήσεων(....)Τέλος, επιτρεπτώς η Αναθέτουσα Αρχή προσέφυγε στην εν λόγω διαδικασία ανάθεσης, λαμβάνοντας, περαιτέρω υπόψη ότι η πρόσκληση συμμετοχής στη διαδικασία απευθύνθηκε σε ικανό αριθμό οικονομικών φορέων (12), γεγονός που επέτρεψε την ανάπτυξη ανταγωνισμού σε ικανοποιητικό βαθμό, και ότι το ελεγχόμενο έργο ανατέθηκε σε μικρότερο χρονικό διάστημα από αυτό που θα απαιτείτο, σύμφωνα και με τα διδάγματα της κοινής πείρας, σε περίπτωση διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού.Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης
ΕΣ/ΤΜ.6/16/2019
Εκτέλεση έργου-ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 707/2018 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι ορθώς το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη Πράξη του διαπίστωσε ότι κωλύεται η υπογραφή της οικείας σύμβασης, δοθέντος ότι μη νομίμως ο προϋπολογισμός μελέτης του ελεγχόμενου έργου, το οποίο δημοπρατήθηκε με το σύστημα των επιμέρους ποσοστών έκπτωσης, περιέλαβε μόνο μία ομάδα εργασιών (ΑΣΦΑΛΤΙΚΑ) με πέντε είδη εργασιών, χωρίς περαιτέρω ομαδοποίηση αυτών σε δύο υποομάδες, όπως απαιτείται από το άρθρο 4 της ΔΝΣγ/οικ.38107/ΦΝ466/22.3.2017 υπουργικής απόφασης (όπως για παράδειγμα, ομαδοποίηση στην ομάδα Δ: Οδοστρωσία και στην Ομάδα Ε: Ασφαλτικά, που προβλέπονται στο άρθρο 3 της υπουργικής αυτής απόφασης για τα έργα οδοποιίας), προκειμένου να είναι νόμιμη η ρητώς προβλεπόμενη στο άρθρο 11.3 της διακήρυξης χρησιμοποίηση της δυνατότητας των «επί έλασσον» δαπανών. Η ως άνω θεώρηση όλων των επιμέρους ειδών εργασιών ως μίας ομάδας, έχει ως αποτέλεσμα: α) το ελεγχόμενο έργο να έχει δημοπρατηθεί κατ’ ουσία με σύστημα υποβολής προσφορών αυτό του ενιαίου ποσοστού έκπτωσης, κατά παράβαση του άρθρου 125 του ν. 4412/2016, σύμφωνα με το οποίο, το σύστημα αυτό προβλέπεται μόνο σε έργα με εκτιμώμενη αξία μικρότερη των 60.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., περίπτωση που δεν συντρέχει εν προκειμένω, καθώς η προϋπολογιζόμενη δαπάνη του έργου υπερβαίνει κατά πολύ το όριο αυτό, ανερχόμενη στο ποσό των 806.451,61 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., β) να καθίσταται δυσχερής και σε κάθε περίπτωση, ανέφικτος ο έλεγχος της διαχείρισης των επί έλασσον δαπανών, σύμφωνα με όσα ορίζονται στο άρθρο 156 παρ. 3 του ν. 4412/2016 και στην οικεία διακήρυξη (άρθρο 11.3), ανεξαρτήτως του ότι λόγω της φύσης των εργασιών δεν θα μπορούσε να υπάρξει τεχνικά χρήση της δυνατότητας των “επί έλασσον” δαπανών, δοθέντος ότι εν προκειμένω, κάθε επόμενη εργασία προϋποθέτει αναγκαία την ολοκλήρωση της προηγούμενης, συνεπώς η όποια ελάττωση των προβλεπόμενων εργασιών θα είχε ως συνέπεια τη μη ολοκλήρωση του έργου γ) να μπορούν να λάβουν χώρα μη νόμιμες τροποποιήσεις του προϋπολογισμού του έργου εντός της μίας προβλεφθείσας ομάδας για το σύνολο των εργασιών, και ειδικότερα, μη νόμιμες αυξομειώσεις των προϋπολογισθεισών για τα επιμέρους είδη εργασιών δαπανών, μέσω της μείωσης ορισμένων εξ αυτών και παράλληλα, μέσω της υπέρβασης των προβλεπόμενων για άλλα είδη εργασιών δαπανών, πέραν των ποσοστιαίων ορίων που τίθενται με το άρθρο 11.3 της διακήρυξης, απορριπτομένων όλων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών της αιτούσας και της υπέρ αυτής παρεμβαίνουσας εταιρείας. Ωστόσο, το Τμήμα, συνεκτιμώντας ότι : α) οι εργασίες του ελεγχόμενου έργου, εκ της φύσης τους, φαινόταν ότι ανήκαν μόνο σε μία ομάδα (Ασφαλτικά) ως εκ τούτου, τα αρμόδια όργανα της αναθέτουσας αρχής θεώρησαν συγγνωστώς ότι δεν απαιτείτο υποχρεωτικά ομαδοποίηση των εργασιών σε δύο (2) υποομάδες, παρά μόνο στη περίπτωση που έκαναν πράγματι χρήση της δυνατότητας των «επί έλασσον» δαπανών, β) συντρέχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος που αφορούν στην ασφάλεια των κατοίκων της περιοχής, οι οποίοι επιβάλλουν την άμεση εκτέλεση των εργασιών συντήρησης του ορεινού (στο μεγαλύτερο τμήμα του) οδικού δικτύου γ) της πρόσφατης έναρξης ισχύος (15-7-2017) του νέου νομοθετικού πλαισίου για τις ομάδες εργασιών κρίνει ότι, τα αρμόδια όργανα της αναθέτουσας αρχής είχαν τη δικαιολογημένη πεποίθηση ότι ενεργούσαν νόμιμα ως προς την υποχρέωση περαιτέρω ομαδοποίησης των εργασιών του ελεγχόμενου έργου.(βλ. VI Τμήμα 2027/2017 , όπου και μειοψηφία).Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης και η ασκηθείσα υπέρ αυτής παρέμβαση πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο νομιμότητας σχεδίου σύμβασης για την υλοποίηση του έργου «ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΟΔΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ Π.Ε. ... (ΔΗΜΟΣ ...)» μεταξύ της Περιφέρειας Θεσσαλίας και της εργοληπτικής επιχείρησης «... Α.Τ.Ε.».
ΕΣ/ΚΛ.Ε/25/2022
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου του Δήμου … με τίτλο «Νέος Διώροφος Δημοτικός Παιδικός Σταθμός με Υπόγειο, Δήμου … στο Ο.Τ. 328», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.266.129,03 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.).(....)Περαιτέρω, σε κάθε περίπτωση, ενόψει της έλλειψης πολυπλοκότητας του έργου ή συνάρτησής του με ειδικές απαιτήσεις της αναθέτουσας αρχής, ο όρος αυτός είναι δυσανάλογος, δεδομένου ότι το εύλογο συμφέρον της τελευταίας για την ορθή εκτέλεση της σύμβασης θα μπορούσε να ικανοποιηθεί με τη θέσπιση λιγότερο περιοριστικών για την ανάπτυξη ανταγωνισμού όρων, όπως, ενδεικτικά, η ζητούμενη εμπειρία να μην εξαντλείται μόνο σε φορείς του δημόσιου τομέα, καθώς και, στην περίπτωση ένωσης οικονομικών φορέων, να μην είναι απαραίτητο η εμπειρία να καλύπτεται από ένα τουλάχιστον από τα μέλη της, αλλά να δύναται αυτή να καλυφθεί αθροιστικά από τα μέλη της ένωσης. Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου … και της εταιρείας «… Ο.Ε.» με αντικείμενο την εκτέλεση του έργου με τίτλο «Νέος Διώροφος Δημοτικός Παιδικός Σταθμός με Υπόγειο, Δήμου …. στο Ο.Τ. 328».
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/590/2022