Συντηρήσεις και αποκαταστάσεις δρόμων (...)Με δεδομένα τα ανωτέρω, το υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης – 4ης τροποποίησης του έργου με τίτλο «Συντηρήσεις και αποκαταστάσεις δρόμων Δήμου Μυκόνου», αξίας 532.130,12 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), δηλαδή κατώτερης των σωρευτικώς τιθέμενων ορίων του άρθρου 5 του ν.4412/2016 και του 15% της αξίας της αρχικής σύμβασης (3.578.981,53 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α.), δεν μεταβάλλει τη συνολική φύση της αρχικής σύμβασης και, ως εκ τούτου, εμπίπτει στο ρυθμιστικό πεδίο της παρ. 2 του άρθρου 132 του ν.4412/2016 και, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκέψη 1), απαραδέκτως εισάγεται στο Κλιμάκιο για έλεγχο νομιμότητας.

1η συμπληρωματική σύμβαση του έργου Ανέγερση Νέου Δημαρχείου Σητείας.(...)Με δεδομένα τα ανωτέρω, το υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου με τίτλο «Ανέγερση Νέου Δημαρχείου Σητείας», αξίας 58.666,19 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), δηλαδή κατώτερης των σωρευτικώς τιθέμενων ορίων του άρθρου 5 του ν.4412/2016 και του 15% της αξίας της αρχικής σύμβασης (2.231.797,23 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α.), δεν μεταβάλλει τη συνολική φύση της αρχικής σύμβασης και, ως εκ τούτου, εμπίπτει στο ρυθμιστικό πεδίο της παρ. 2 του άρθρου 132 του ν.4412/2016 και, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκέψη 1), απαραδέκτως εισάγεται στο Κλιμάκιο για έλεγχο νομιμότητας.

Επισκευές σχολικών κτιρίων...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι δεν συντρέχουν εν προκειμένω οι νόμιμες προϋποθέσεις σύναψης της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης. Και τούτο, διότι, όπως γίνεται δεκτό από τη νομολογία, στην περίπτωση μη επαρκούς προσδιορισμού του τεχνικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης, λόγω της αδυναμίας προμέτρησής του, όπως εν προκειμένω, αποκλείεται η κατ’ εξαίρεση χορηγούμενη από το νόμο δυνατότητα σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης για την εκτέλεση νέων εργασιών, όταν το συμβατικό ποσό έχει πλέον αναλωθεί. Επομένως, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να δικαιολογηθεί η σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης με την αιτιολογία ότι οι επίμαχες εργασίες κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων κατά την εκτέλεση της αρχικής σύμβασης, καθώς το στοιχείο του απρόβλεπτου χαρακτήρα των επεμβάσεων αποτέλεσε το λόγο για τον οποίο δεν ήταν δυνατό να προσδιοριστεί ποσοτικά το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, και αλυσιτελώς γίνεται επίκληση των ελλείψεων της αρχικής μελέτης από την αναθέτουσα αρχή στο πλαίσιο σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης. Τα ανωτέρω ισχύουν ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι στην κρινόμενη περίπτωση δεν αποδεικνύεται από κανένα στοιχείο του φακέλου η συνδρομή περιστάσεων που δεν ήταν γνωστές στην αναθέτουσα αρχή κατά το χρόνο σύναψης της αρχικής σύμβασης και θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης (Ε.Σ. VI Τμ. 1751/2016, 6064/15, 285/2012, Ε΄ Κλ. 49/2016, 507/2012). Τέλος, εσφαλμένως η αναθέτουσα αρχή υπολαμβάνει ότι η ελεγχόμενη σύμβαση εμπίπτει στο ρυθμιστικό πεδίο των διατάξεων του άρθρου 132 και της παραγράφου 1 του άρθρου 156 του ν.4412/2016 και είναι νόμιμη, δοθέντος ότι η αξία της δεν υπερβαίνει ποσοστό 15% της αρχικής σύμβασης του έργου. Και τούτο, διότι, όπως προαναφέρθηκε, η ελεγχόμενη σύμβαση, ως παρακολούθημα της αρχικής σύμβασης, διέπεται από τις διατάξεις του ν.3669/2008, υπό τις οποίες η τελευταία συνήφθη.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της.

1η συμπληρωματική σύμβαση για την ανάθεση του έργου «Αναβάθμιση πιδάκων»(...) Με δεδομένα τα ανωτέρω, το υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Αναβάθμιση πιδάκων», συμβατικής δαπάνης 93.242,18 ευρώ, αποτελεί τροποποίηση της αρχικώς συναφθείσας μεταξύ του Δήμου Αθηναίων και της εργοληπτικής επιχείρησης «…» σύμβασης. Περαιτέρω, η αξία της ελεγχόμενης 1ης συμπληρωματικής σύμβασης ανέρχεται σε ποσοστό 5,06% της αξίας της αρχικής σύμβασης, δηλαδή είναι κατώτερη των σωρευτικώς τιθέμενων ορίων του άρθρου 5 του ν.4412/2016 και του 15% της αξίας της αρχικής σύμβασης (αρχική συμβατική δαπάνη χωρίς Φ.Π.Α. και αναθεώρηση 1.843.742,64 Χ 15% = 276.561,40 ευρώ). Κατά συνέπεια, η ελεγχόμενη 1η συμπληρωματική σύμβαση εμπίπτει στο ρυθμιστικό πεδίο της παρ. 2 του άρθρου 132 του ν.4412/2016 και, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 2, απαραδέκτως εισάγεται στο Κλιμάκιο για έλεγχο νομιμότητας (βλ. και ΕλΣυν Ολ. Πρακτικά της 16ης Γεν.Συν. της 12.12.2018, όπου και μειοψηφία).

Κατασκευή και επέκταση αντιπλημμυρικών οχετών- συμπληρωματική σύμβαση..Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής: Ως προς τις εργασίες κατασκευής του νέου τεχνικού μήκους 10μ. ίδιας διατομής με πτερυγότοιχους εκατέρωθεν μήκους 5μ. στη νότια πλευρά στην απόληξη του κατασκευασμένου αντιπλημμυρικού αγωγού, το οποίο θα αντικαταστήσει το ήδη υφιστάμενο τεχνικό, δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις των άρθρων 132 παρ. 1 και 156 παρ. 1 του ν.4412/2016 για τη σύναψη της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης. Και τούτο, διότι η ένταξη των εργασιών αυτών στο αντικείμενο του αρχικού έργου συνιστά ανεπίτρεπτη εκ των υστέρων μεταβολή και επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του έργου, καθόσον αυτό, όπως οριοθετήθηκε με τη Διακήρυξη και την οικεία Τεχνική Έκθεση - Περιγραφή και αποτέλεσε τη βάση της διαδικασίας δημοπράτησης, αφορούσε στην κατασκευή - επέκταση αντιπλημμυρικού οχετού καθαρής διατομής 2,00Χ2,00μ. με απόληξη στο χείμαρρο …, και όχι στην κατασκευή νέου τεχνικού, όπως επιχειρείται με τις εν λόγω εργασίες της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης. Επομένως, κατά τούτο, με την ελεγχόμενη σύμβαση ανατίθεται αντικείμενο που εκουσίως είχε παραλειφθεί από τις εργασίες της αρχικής εργολαβίας, οι δε εργασίες της δεν ολοκληρώνουν αλλά επεκτείνουν το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, κατά παράβαση των νόμιμων προϋποθέσεων σύναψης συμπληρωματικών συμβάσεων (βλ. Ε.Σ. VI Tμ. 122/2020, 847/2017, πρβλ. Ε΄ Κλ. 906, 337/2019). Σε κάθε δε περίπτωση δεν αιτιολογείται εν προκειμένω η συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων. (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις για τη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης και ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου συμπληρωματικής, κατά τα ανωτέρω εκτιθέμενα.

ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗ ΟΜΒΡΙΩΝ (..)Με δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ως άνω σκοπούμενη τροποποίηση της αρχικής σύμβασης του έργου του θέματος συνιστά μη ουσιώδη τροποποίηση κατά την έννοια της παραγράφου 4 του άρθρου 132 του ν.4412/2016, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 1 της παρούσας, καθόσον δεν μεταβάλλεται το οικονομικό αντικείμενο της σύμβασης.

1η συμπληρωματική σύμβαση για την ανάθεση  του έργου Διαμόρφωση οδών.(...) Με δεδομένα τα ανωτέρω, το υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Διαμόρφωση οδών άξονα Δικαιοσύνης, Ίδης, Λ. Καλοκαιρινού» αποτελεί τροποποίηση της αρχικώς συναφθείσας μεταξύ του Δήμου Ηρακλείου και της εργοληπτικής επιχείρησης «…» σύμβασης. Περαιτέρω, η αξία της ελεγχόμενης 1ης συμπληρωματικής σύμβασης, ποσού 95.671,41 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α. και αναθεώρηση, ανέρχεται σε ποσοστό 6,63% της αξίας της αρχικής σύμβασης, δηλαδή είναι κατώτερη των σωρευτικώς τιθέμενων ορίων του άρθρου 5 του ν.4412/2016 και του 15% της αξίας της αρχικής σύμβασης (αρχική συμβατική δαπάνη χωρίς Φ.Π.Α. και αναθεώρηση 1.442.550,39 Χ 15% = 216.382,56 ευρώ). Κατά συνέπεια, η ελεγχόμενη 1η συμπληρωματική σύμβαση εμπίπτει στο ρυθμιστικό πεδίο της παρ. 2 του άρθρου 132 του ν.4412/2016 και, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 2, απαραδέκτως εισάγεται στο Κλιμάκιο για έλεγχο νομιμότητας (βλ. και ΕλΣυν Ολ. Πρακτικά της 16ης Γεν.Συν. της 12.12.2018, όπου και μειοψηφία).Για τους λόγους αυτούςΑπαραδέκτως εισάγεται ενώπιον του Κλιμακίου αυτού για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας το σχέδιο της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου του Δήμου ...«Διαμόρφωση οδών άξονα Δικαιοσύνης, Ίδης, Λ. Καλοκαιρινού».

Αποκατάσταση κατεστραμμένων και επέκταση στηθαίων ασφαλείας (...)Οι προς ανάθεση, με τη συμπληρωματική σύμβαση, εργασίες είναι αυτοτελείς και η τελευταία δεν συμπληρώνει το αντικείμενο της κύριας σύμβασης. Tο Κλιμάκιο κρίνει ότι οι ως άνω εργασίες δεν δύνανται να αποτελέσουν νομίμως αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, κατά την έννοια των άρθρων 132 και 156 του ν.4412/2016.ΔΕΝ ΑΝΑΚΑΛΕΙ ΤΗΝ Πράξη 568/2023 του Ε΄ Κλιμακίου

Προμήθεια επιβατικών αυτοκινήτων...Επομένως, υπό τα ανωτέρω δεδομένα συντρέχουν οι σωρευτικά τασσόμενες προϋποθέσεις του άρθρου 132 παρ. 1 περ. γ' του ν. 4412/2016 που η αναθέτουσα αρχή επικαλείται ως νομική βάση για την τροποποίηση της αρχικής σύμβασης, χωρίς νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης.6. Συντρέχουσας της περίπτωσης γ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 132 του ν.4412/2016, που δικαιολογεί την τροποποίηση της αρχικής σύμβασης χωρίς νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης, νομίμως, σύμφωνα με το άρθρο 206 παρ. 1 και 3 του ίδιου νόμου, με την .... πράξη του Γενικού Γραμματέα Δημόσιας Τάξης, που εκδόθηκε ύστερα από το υποβληθέν πριν τη λήξη του συμβατικού χρόνου από 13.9.2019 σχετικό αίτημα του αναδόχου και μετά από θετική σχετική γνωμοδότηση της Ε.Δ. που διατυπώθηκε με το 10ο/27.9.2019 πρακτικό της, παρατάθηκε ο συμβατικός χρόνος παράδοσης των υπό προμήθεια αυτοκινήτων για χρονικό διάστημα ίσο με τον αρχικό συμβατικό χρόνο παράδοσης (κατά 7 μήνες, έως 19.4.2020).7. Κατ’ ακολουθία όλων των ανωτέρω, στην προκειμένη υπόθεση συντρέχει η περίπτωση γ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 132 του ν.4412/2016, που δικαιολογεί την τροποποίηση της αρχικής σύμβασης χωρίς νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης. Η κατ’ εφαρμογή της ως άνω περίπτωσης τροποποιητική σύμβαση, της οποία η αρχική σύμβαση διήλθε από τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, υπάγεται σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας και παραδακτώς, σύμφωνα με το άρθρο 132 παρ. 6 του ν.4412/2016, που προστέθηκε με το άρθρο 43 παρ. 21 του ν.4605/2019 και την .... περί "... καθορισμού της αρμοδιότητας των Ε΄, ΣΤ΄ και Ζ΄ Κλιμακίων" (ΦΕΚ 1970 Β΄) απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το οικείο σχέδιο σύμβασης εισάγεται στο Κλιμάκιο τούτο για την άσκηση του εν λόγω ελέγχου. Από τον έλεγχο αυτόν, διαπιστώθηκε ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος, που να κωλύει την υπογραφή του ως άνω σχεδίου σύμβασης, η δε αναθέτουσα αρχή υποχρεούται, σύμφωνα με το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 132 του ν.4412/2016, να δημοσιεύσει σχετική τροποποίηση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

«Εργασίες επέκτασης αστυνομικού μεγάρου ...»...ζητείται η ανάκληση της 55/2022 Πράξης της Επιτρόπου της 1ης Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (...)Οι περιγραφόμενες εργασίες αυτής 1 ης συμπληρωματικής σύμβασης, πληρούν αυτής προϋποθέσεις των εφαρμοστέων διατάξεων των άρθρων 132 και 156 του ν. 4412/2016, αυτής έχουν τροποποιηθεί και ισχύουν. . Ειδικότερα, οι εργασίες αυτές ναι μεν περιλαμβάνονται -εν μέρει- στο αντικείμενο αυτής αρχικής σύμβασης κατ’ είδος, αλλά όχι κατά την ποσότητά τους, άρα ςυνέχονται, ως πρόσθετες, με το τεχνικό αντικείμενο αυτής, χωρίς να αλλάζουν τη φύση του. Από την διαπιστωθείσα από την Επίτροπο πλημμέλεια δεν προκύπτει ότι δι’ αυτής επήλθε πλήγμα στην αντικειμενική ακεραιότητα της διαδικασίας σύναψης της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης, για τον λόγο ότι δεν είχε νόμιμα παραταθεί η ισχύς της αρχικής σύμβασης κατά τον χρόνο έγκρισης της σύναψης της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης. Συναφώς δε, η ίδια ως άνω απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Φαρσάλων περιλαμβάνει σαφώς ορισμένο χρονικό διάστημα, ήτοι αυτό των τριών (3) μηνών από την υπογραφή της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης, δεδομένου, άλλωστε, ότι ουδέν χρονικό διάστημα δύναται να εκκινήσει αν δεν υπογραφεί η συμπληρωματική σύμβαση, η οποία (υπογραφή), όμως, εξαρτάται προφανώς από το χρονικό διάστημα ολοκλήρωσης του προσυμβατικού ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο, όπως εν προκειμένω.Για τους λόγους αυτούςΔέχεται την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 55/2022 Πράξη της Επιτρόπου της 1ης Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου