Δυνατότητα ή μη τροποποίησης της σύμβασης σίτισης των φοιτητών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, με τη μείωση του αριθμού των σιτιζόμενων φοιτητών, ενόψει του μειωμένου αριθμού των προσερχόμενων προς σίτιση, λόγω του επιβληθέντος, για την αντιμετώπιση της πανδημίας «COVID 19», μέτρου της διακοπής της εκπαιδευτικής λειτουργίας που διενεργείται με φυσική παρουσία.(...)Η λήψη, προς αντιμετώπιση της πανδημίας «COVID 19», του μέτρου της προσωρινής διακοπής της εκπαιδευτικής λειτουργίας του Πανεπιστημίου Μακεδονίας που πραγματοποιείται με φυσική παρουσία και η εξ αυτού μείωση του αριθμού των προσερχόμενων προς σίτιση φοιτητών, αποτελεί νόμιμο δικαιολογητικό λόγο για την τροποποίηση της σύμβασης σίτισης, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 132 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, με την περαιτέρω μείωση του συμβατικού αριθμού των σιτιζόμενων φοιτητών, για όσο χρόνο συνεχίζεται η απαγόρευση της εκπαιδευτικής λειτουργίας που διενεργείται με φυσική παρουσία, σε περίπτωση δε διαπίστωσης της αύξησης του αριθμού των προσερχόμενων προς σίτιση φοιτητών, δύναται το Πανεπιστήμιο να προβαίνει σε περαιτέρω τροποποίηση της σύμβασης σίτισης με την αύξηση του αριθμού των σιτιζόμενων φοιτητών.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ. (..) για προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας, το σχέδιο της 1ης τροποποίησης της με αριθ. πρωτ. 33213/26.10.2017 σύμβασης...Υπό τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Με την κρινόμενη τροποποίηση επέρχεται επέκταση του αντικειμένου της αρχικής σύμβασης, με την προμήθεια επιπλέον ποσοτήτων για δύο (2) από τα προμηθευθέντα με την αρχική σύμβαση είδη λιπαντικών και την προμήθεια δύο νέων, μη προβλεπόμενων στην αρχική σύμβαση ειδών λιπαντικών, η οποία επιφέρει επαύξηση του συμβατικού τιμήματος κατά ποσοστό 43,68%(..)Επομένως, δεν συνιστά α) ήσσονος αξίας τροποποίηση ούτε β) μη ουσιώδη τροποποίηση, για τις οποίες δεν απαιτείται νέα διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης.(..). Σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, δεν είναι νόμιμη η σύναψη της ελεγχόμενης 1ης τροποποίησης της με αριθ. πρωτ. 33213/26.10.2017 σύμβασης "Προμήθεια λιπαντικών για τις ανάγκες του Δήμου ...", αφού δεν τεκμηριώνεται ότι συντρέχει κάποια από τις προβλεπόμενες στο άρθρο 132 παρ. 1 του ν.4412/2016 περιπτώσεις τροποποίησης, για τις οποίες δεν απαιτείται νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης. Επομένως, διαπιστώθηκε ότι συντρέχει νόμιμος λόγος που κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος για προσυμβατικό έλεγχο σχετικού σχεδίου σύμβασης.

Παροχή υπηρεσιών σίτισης:επιδιώκεται η ανάκληση της 112/2014 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Μειοψήφησε ο Πρόεδρος του Τμήματος Νικόλαος Αγγελάρας, στην άποψη του οποίου προσχώρησαν και οι Πάρεδροι Ειρήνη Κατσικέρη και Νικολέτα Ρένεση, ο οποίος διατύπωσε την γνώμη ότι η σχετική τροποποίηση δεν είναι νόμιμη, καθόσον σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις, προς τις οποίες πρέπει να εναρμονίζονται και οι εκάστοτε συνομολογούμενοι συμβατικοί όροι, η όποια μεταβολή του συμβατικού αντικειμένου της από 1.10.2009 συναφθείσας σύμβασης σίτισης συνδέεται άμεσα –ενόψει και της φύσης της συγκεκριμένης υπηρεσίας- με τη μεταβολή στον αριθμό των δικαιούμενων δωρεάν σίτισης σπουδαστών, η οποία εν προκειμένω δεν αποδεικνύεται, καθόσον η αιτούσα δεν αιτιολογεί τον τρόπο πρόωρης (πριν τη συμβατική λήξη της αρχικής σύμβασης στις 31.8.2014) ανάλωσης του συμβατικού ποσού των 6.000.000 ευρώ, ενώ δεν επικαλείται συγκεκριμένα, αλλά και ούτε αποδεικνύει αντίστοιχη προς το νέο οικονομικό αντικείμενο της σύμβασης (720.000 ευρώ) αύξηση του αριθμού των δικαιουμένων δωρεάν σίτισης φοιτητών είτε κατά το πρώτο εξάμηνο του 2014 είτε και προγενέστερα. Περαιτέρω δε, η φερόμενη ως επέκταση του αρχικού συμβατικού αντικειμένου είναι πλημμελής και για το λόγο ότι η οικεία τροποποίηση δε συνοδεύεται ούτε από χρονική (πέραν του Αυγούστου 2014) ούτε αντίστοιχη ποσοτική (ημέρες παροχής σίτισης) διεύρυνση του αρχικού συμβατικού αντικειμένου. Η άποψη αυτή όμως, δεν εκράτησε.Ανακαλεί την 112/2014 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου

Υπογραφή σχεδίου σύμβασης με αντικέιμενο τη λειτουργία Β Κυττάρου Χ.Υ.Τ.Α..:ζητείται η ανάκληση της 267/2018 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου... Επομένως, το υποβληθέν σχέδιο τροποποίησης, όπως βάσιμα ισχυρίζεται ο αιτών και η υπέρ αυτού παρεμβαίνουσα εταιρεία, συνιστά επιτρεπτή περίπτωση μη ουσιώδους τροποποίησης της αρχικής σύμβασης και ως εκ τούτου, νομίμως καταρτίζεται, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις του άρθρου 132 παρ. 1 περίπτ. ε΄ και 4 του ν.4412/2016. Κατόπιν τούτου, παρέλκει η εξέταση των προϋποθέσεων της περίπτ. β΄ της παρ. 1 του ίδιου άρθρου που αφορά συμπληρωματικές υπηρεσίες, υπό την επιφύλαξη της συνδρομής των οποίων τελεί η κρίση περί ουσιώδους τροποποίησης. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η κρινόμενη αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση να γίνουν δεκτές και να ανακληθεί η 267/2018 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Περαιτέρω, δοθέντος ότι στο πλαίσιο του διενεργηθέντος από το Ζ΄ Κλιμάκιο ελέγχου νομιμότητας δεν επισημάνθηκαν λοιπές πλημμέλειες, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης τροποποίησης της 270/8.5.2018 σύμβασης μεταξύ του Συνδέσμου Διαχείρισης Απορριμμάτων Πεδινής και Ημιορεινής Περιοχής Νομού … και της εταιρείας «...».

Συντήρηση – Επέκταση και Αναβάθμιση Δικτύων Α.Ε.Ι. :..ζητείται η ανάκληση της 35/2018 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.. Κατά συνέπεια, το υποβληθέν σχέδιο τροποποίησης, όπως βάσιμα ισχυρίζεται το αιτούν, καθώς και η υπέρ αυτού παρεμβαίνουσα εταιρεία, αφορά σε συμπληρωματική της αρχικής σύμβασης προμήθεια, που πληροί τις σωρευτικά απαιτούμενες προϋποθέσεις του άρθρου 132 παρ. 1 περ. β΄ του ν. 4412/2016 και, επομένως, νομίμως καταρτίζεται σύμφωνα με τα οριζόμενα στη διάταξη αυτή (βλ. και άρθρο 7Ο της αρχικής από 14.6.2017 σύμβασης).Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η κρινόμενη αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση να γίνουν δεκτές και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 35/2018 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου. Περαιτέρω, κρίνεται ότι δεν κωλύεται να υπογραφεί το σχέδιο τροποποίησης της από 14.6.2017 σύμβασης μεταξύ του Α.Ε.Ι. .. Τ.Τ. και της ... Α.Ε., ποσού 670.604,40 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.).

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Ενόψει των ανωτέρω, κωλύεται η υπογραφή της ελεγχόμενης τροποποιητικής σύμβασης, διότι δεν συντρέχουν οι όροι της διάταξης του άρθρου 132 παρ. 1γ΄ του ν. 4412/2016 για την τροποποίηση της αρχικής σύμβασης και την αυξητική αναπροσαρμογή της τιμής των συμβατικών ειδών. Ειδικότερα, εφόσον δεν αποδεικνύεται/τεκμηριώνεται η αναγκαιότητα και το ύψος της αυξητικής αναπροσαρμογής, δεν αποδεικνύεται ότι η επίμαχη τροποποιητική σύμβαση δεν αποσκοπεί στην καταστρατήγηση των διατάξεων περί αναθέσεως δημοσίων συμβάσεων (βλ. και προαναφερόμενο έγγραφο Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ., όπου γίνεται παραπομπή στο άρθρο 132 παρ.1γ΄, στο οποίο τίθεται ως προϋπόθεση επιτρεπτής τροποποίησης η μη καταστρατήγηση των περί αναθέσεως δημοσίων συμβάσεων διατάξεων).

Νομιμότητα τροποποίησης έργου:..Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο σύμβασης, το οποίο αποτελεί τροποποίηση της αρχικώς συναφθείσας, μεταξύ της ... και της επιχείρησης  «...», σύμβασης, νομίμως καταρτίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις των παρ. 2 και 4 του άρθρου 132 του ν.4412/2016. Και τούτο διότι η αξία της εν λόγω τροποποίησης ανέρχεται σε 56.385,98 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α., και, ως εκ τούτου, είναι κατώτερη των σωρευτικώς τιθέμενων ορίων των 5.250.000 ευρώ και 56.703,96 ευρώ (αξία αρχικής σύμβασης χωρίς Φ.Π.Α. 378.026,41 Χ 15%), αντιστοίχως, χωρίς να μεταβάλλει τη συνολική φύση της σύμβασης, καθόσον οι περιλαμβανόμενες στην ελεγχόμενη σύμβαση εργασίες δεν μπορούν να διαχωριστούν από τις εργασίες της αρχικής σύμβασης, είναι δε απαραίτητες για την άρτια ολοκλήρωση του έργου.Κατ’ ακολουθία των προεκτιθεμένων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της.

Προμήθεια ελαστικών επισώτρων και παροχή – τοποθέτηση – επισκευαστικές εργασίες αυτών​:Κατόπιν τούτων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι από τα περιεχόμενα στον φάκελο της ελεγχόμενης σύμβασης στοιχεία δεν αποδεικνύεται πέραν πάσης αμφισβήτησης το ύψος της ελεγχόμενης τροποποίησης, ήτοι από κανένα στοιχείο δεν προκύπτουν αυξήσεις κατά 50% και μάλιστα σε όλα ανεξαιρέτως τα πενήντα τρία (53) υπό προμήθεια είδη. Ούτε άλλωστε αιτιολογείται, μολονότι υποβάλλονται στοιχεία περί της αύξησης του γενικού πληθωρισμού κατά ποσοστό 12%, γιατί η αναθέτουσα επέλεξε ποσοστά αναπροσαρμογής τα οποία υπερβαίνουν ακόμα και την αύξηση του δείκτη αυτού (γενικού πληθωρισμού). Ακόμα, δε και η επικληθείσα αύξηση του ετήσιου πληθωρισμού, κατά ποσοστό 12%, χωρίς μάλιστα να διακριβώνεται η αύξηση του ΔΤΚ ανά προμηθευτέο είδος, η οποία είναι κατ’εξοχήν πρόσφορη να αναδείξει την γενικευμένη ανά είδος αύξηση τιμής, δεν αποτελεί, λόγω της γενικότητας του δείκτη αυτού, κατάλληλο στοιχείο προς απόδειξη της ανατροπής της οικονομικής ισορροπίας της αρχικής σύμβασης, στην οποία απέβλεψαν τα μέρη, και δη υπερμέτρως εις βάρος της προμηθεύτριας εταιρείας, ενώ σε ουδεμία περίπτωση δύναται να στηρίξει αυτοτελώς τη σχετική κρίση της αναθέτουσας Αρχής, ως προς την αναγκαιότητα της αναπροσαρμογής και το ύψος αυτής, καθώς δεν καλύπτει την εκ μέρους της υποχρέωση για ειδική αιτιολόγηση της συνδρομής των αναφερόμενων στη διάταξη του άρθρου 132 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 ειδικών περιπτώσεων επιτρεπτής τροποποίησης, υπό τις συγκεκριμένες περιστάσεις, βάσει του αντικειμένου και του ιδιαίτερου χαρακτήρα της εκάστοτε σύμβασης. Η υιοθέτηση δε της αντίθετης άποψης θα επαγόταν την αναγνώριση της δυνατότητας τροποποίησης όλων των συμβάσεων αδιακρίτως, κατά ποσοστό τουλάχιστον ίσο με την αύξηση του ετήσιου πληθωρισμού. Ενόψει των ανωτέρω, κωλύεται η υπογραφή της επίμαχης τροποποιητικής σύμβασης, διότι δεν συντρέχουν οι όροι της διάταξης του άρθρου 132 παρ. 1γ΄ του ν. 4412/2016 για την τροποποίηση της αρχικής σύμβασης και την αυξητική αναπροσαρμογή της τιμής των προμηθευτέων ειδών. Ειδικότερα, εφόσον δεν αποδεικνύεται/τεκμηριώνεται η αναγκαιότητα και το ύψος της αυξητικής αναπροσαρμογής, δεν αποδεικνύεται ότι η επίμαχη τροποποιητική σύμβαση δεν αποσκοπεί στην καταστρατήγηση των διατάξεων περί αναθέσεως δημοσίων συμβάσεων (βλ. και προαναφερόμενο έγγραφο Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ., όπου γίνεται παραπομπή στο άρθρο 132 παρ. 1γ΄, στο οποίο τίθεται ως προϋπόθεση επιτρεπτής τροποποίησης η μη καταστρατήγηση των περί αναθέσεως δημοσίων συμβάσεων διατάξεων).

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/454/2023

Παροχή υπηρεσιών συντήρησης κτιριακών εγκαταστάσεων...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η Σύγκλητος του ΔΠΘ δεν αποδεικνύει ότι συνέτρεξαν απρόβλεπτες περιστάσεις, μη δυνάμενες να προβλεφθούν από μία επιμελή αναθέτουσα αρχή, οι οποίες οδήγησαν στην ανάγκη τροποποίησης της αρχικής .../2018 σύμβασης. Αντιθέτως, στην ως άνω εισήγηση του Τμήματος Προμηθειών της Διεύθυνσης Οικονομικής Διαχείρισης, με την οποία γίνεται επίκληση των .....2018 εγγράφων του Κοσμήτορα της Νομικής Σχολής, της Προϊσταμένης Τεχνικών Έργων, της Κοσμήτορος της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών και της Κοσμήτορος της Σχολής Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού αντίστοιχα, γίνεται επίκληση δεδομένων που είχαν ήδη συνεκτιμηθεί κατά τον χρόνο διενέργειας του αρχικού διαγωνισμού και έκτοτε δεν προκύπτει ότι μεταβλήθηκαν (παλαιότητα των κτιρίων, γεωγραφική θέση αυτών, αριθμός ατόμων που τα χρησιμοποιούν). Παρ’ όλα αυτά, η ελεγχόμενη τροποποιητική σύμβαση νομίμως καταρτίζεται ως ήσσονος σημασίας τροποποιητική σύμβαση, σύμφωνα με τις επαλλήλως επικαλούμενες προϋποθέσεις του άρθρου 132 παρ. 2 του ν. 4412/2016. Και τούτο διότι η συνολική δαπάνη της εν λόγω τροποποίησης ανέρχεται σε 36.403,92 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος προαίρεσης και του ΦΠΑ), ήτοι παρίσταται κατώτερη των σωρευτικώς τιθέμενων ορίων του ποσού των 135.000 ευρώ ως κατώτατου ορίου (άρθρο 5 του ν. 4412/2016) και του ποσού των 218.399,35 ευρώ ως ποσού που ισοδυναμεί με το 10% του συνολικού συμβατικού τιμήματος των 2.183.993,59 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος προαίρεσης και του ΦΠΑ), αντιστοίχως, και, περαιτέρω, δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση της σύμβασης, καθόσον οι σχετικές υπηρεσίες εμπίπτουν στο αντικείμενο της αρχικής σύμβασης και παρίστανται απαραίτητες για την ολοκλήρωσή του.Κατ’ ακολουθία των προεκτιθεμένων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης, υπό την επισήμανση ότι πρέπει να διορθωθεί στην σελίδα 2 του σχεδίου η φράση «13. Τις διατάξεις της παρ. 1(γ), του άρθρου 132, του ν. 4412/2016» στο ορθό «13. Τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 132 του ν. 4412/2016».

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου τροποποίησης της με αρ. πρωτ. …/3.8.2020 σύμβασης, μεταξύ του Δημοτικού Ιδρύματος με την επωνυμία «Δημοτικό Βρεφοκομείο …» (…) και της εταιρείας «… Ε.Ε.», με αντικείμενο την προμήθεια άρτου για την κάλυψη των αναγκών σίτισης των φιλοξενούμενων παιδιών στους Παιδικούς Σταθμούς του … και του προσωπικού αυτών.(....)προέκυψε λόγω της αυξητικής αναπροσαρμογής της τιμής μονάδας του υπό προμήθεια είδους άρτου, οφείλεται στις συνεχιζόμενες αυξήσεις της τιμής αγοράς της πρώτης ύλης, καθώς και στην  αύξηση των τιμών στην αγορά ενέργειας σε παγκόσμια κλίμακα. Οι περιστάσεις αυτές δεν μπορούσαν να προβλεφθούν κατά τον χρόνο προκήρυξης της προμήθειας, καθόσον οφείλονται στις συνθήκες που διαμορφώθηκαν στην αγορά ενέργειας, κυρίως λόγω της κρίσης στην Ουκρανία και των συνεχιζόμενων συνεπειών της πανδημίας covid 19(....)Κατ’ ακολουθίαν, δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης. Επισημαίνεται, όμως, ότι σε περίπτωση που, κατά τη διάρκεια εκτέλεσης της σύμβασης, σημειωθεί επί το έλαττον μεταβολή του κόστους του υπό προμήθεια προϊόντος, θα πρέπει να πραγματοποιηθεί αντίστοιχη επί το έλαττον αναπροσαρμογή της τιμής μονάδας αυτού, με την τήρηση της διαδικασίας του άρθρου 132 του ν. 4412/2016.

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/169/2020.