Λειτουργία συστήματος ανακύκλωσης..ζητείται η ανάκληση της 400/2019 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με δεδομένα αυτά και λαμβανομένων υπόψη των όσων κρίθηκαν με την ήδη προσβαλλόμενη Πράξη (Ζ΄ Κλιμ. 400/2019) το Τμήμα κρίνει ότι:Με τις αποφάσεις των αρμοδίων οργάνων του αιτούντος Συνδέσμου αφενός μεν περί εγκρίσεως της διαδικασίας ανάθεσης των υπηρεσιών διαχείρισης των ανακυκλώσιμων υλικών εντός των ορίων της περιφέρειας του Συνδέσμου και αφετέρου περί εγκρίσεως της σχετικής 9/1.3.2018 μελέτης της Υπηρεσίας της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Ποιότητας Ζωής του Δήμου ... καθώς και των όρων της διακήρυξης του διαγωνισμού (βλ. την ....2018 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου και την .....2018 απόφαση της Εκτελεστικής του Επιτροπής) εκκίνησε νέα διαδικασία ανάθεσης με ανοικτό διαγωνισμό, βάσει νέας μελέτης και υπό την ευθύνη του αιτούντος Συνδέσμου, ως αναθέτουσας αρχής. Ως εκ τούτου, ανεξαρτήτως της οποίας προηγούμενης δημοσίευσης, η νέα διαδικασία έπρεπε να υποβληθεί εκ νέου και αυτοτελώς στις προβλεπόμενες στο νόμο διατυπώσεις δημοσιότητας, προεχόντως δε έπρεπε, εφόσον η ελεγχόμενη ανάθεση υπερβαίνει κατά την εκτιμώμενη αξία αυτής το όριο εφαρμογής του δικαίου της Ένωσης, να αποσταλεί προς δημοσίευση περίληψη της εγκριθείσας με την ως άνω ....2018 απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής του αιτούντος Συνδέσμου διακηρύξεως στο Συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης εντός των προβλεπόμενων στο άρθρο 27 του ν. 4412/2016 προθεσμιών και με σαφή αναφορά όλων των ουσιωδών στοιχείων που ρητώς απαιτούνται από τις διατάξεις του Μέρους Γ΄ του Παραρτήματος V του Προσαρτήματος Α΄ του ν. 4412/2016, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται η επωνυμία της αναθέτουσας αρχής καθώς και τυχόν προηγούμενες, σχετικές με την παρούσα ανάθεση, δημοσιεύσεις. Ο δε ισχυρισμός του αιτούντος Συνδέσμου περί τηρήσεως των διατυπώσεων δημοσιότητας διά της από 24.12.2018 αποστολής της δεύτερης διορθωτικής γνωστοποίησης επί της αρχικής από 13.9.2017 αποστολής προς δημοσίευση στο Συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης περίληψης διακήρυξης του Δήμου ... τυγχάνει απορριπτέος ως αβάσιμος. Και τούτο, διότι οι ως άνω προηγηθείσες δημοσιεύσεις αφορούν μεν διαδικασία ανάθεσης που φέρει τον ίδιο τίτλο με την παρούσα ανάθεση, παραπλήσιας εκτιμώμενης αξίας, πλην όμως έχουν πραγματοποιηθεί από άλλη αναθέτουσα αρχή, ήτοι το Δήμο ..., και σε κάθε περίπτωση έχουν προηγηθεί όχι μόνο των προαναφερόμενων αποφάσεων των αρμοδίων οργάνων του Συνδέσμου περί εγκρίσεως διεξαγωγής της ελεγχόμενης διαδικασίας και των όρων της .....2018 διακήρυξης αλλά ακόμα και της σύνταξης της ....2018 μελέτης, σύμφωνα με την οποία καταρτίστηκαν οι όροι της τελευταίας διακήρυξης. Ως εκ τούτου, δεν μπορεί να γίνει δεκτό ότι υπό τις παρούσες περιστάσεις οι παλαιότερες δημοσιεύσεις καλύπτουν τις απαιτήσεις του νόμου περί δημοσιότητας των ανοικτών διαδικασιών ανάθεσης συμβάσεων άνω των ορίων, αντιθέτως δε, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη, δημιούργησαν σύγχυση στους ενδιαφερομένους υποψηφίους ως προς την ταυτότητα του διακηρυσσόμενου διαγωνισμού και τούτο είχε ως αποτέλεσμα την περιορισμένη, όπως αποδεικνύεται από την υποβολή μίας μόνο προσφοράς, συμμετοχή υποψηφίων στην υπό κρίση διαδικασία. Για τους λόγους αυτούς το Τμήμα κρίνει ότι η πλημμελής τήρηση των διατυπώσεων δημοσιότητας απέβη εν προκειμένω ουσιώδης και η διαδικασία ανάθεσης κατέστη εκ του λόγου αυτού μη νόμιμη, απορριπτομένων των όσων προβάλλονται περί του αντιθέτου με το υπό κρίση δικόγραφο. Τέλος, απορριπτέος ως αβάσιμος τυγχάνει και ο λόγος ανακλήσεως περί συνδρομής συγγνωστής πλάνης στο πρόσωπο των αρμοδίων οργάνων του Συνδέσμου ενόψει των αναφερομένων στην .....2014 Κατευθυντήρια Οδηγία της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.). Τούτο δε, διότι αφενός μεν οι προηγηθείσες δημοσιεύσεις δεν πραγματοποιήθηκαν από τα όργανα του αιτούντος Συνδέσμου, αλλά από εκείνα του Δήμου ..., δηλαδή από άλλο νομικό πρόσωπο, και σε κάθε περίπτωση διότι οι διατάξεις περί δημοσιεύσεων είναι σαφείς, ήταν δε προφανές ότι ο υπό κρίση διαγωνισμός δεν δύναται να ταυτιστεί με οποιαδήποτε άλλη διαδικασία που είχε ενδεχομένως ξεκινήσει στο παρελθόν υπό την ευθύνη άλλης αναθέτουσας αρχής.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή, να ακυρωθεί η κρίση της προσβαλλόμενης Πράξης ως προς την τρίτη, κατά το σκεπτικό, πλημμέλεια, πλην όμως, διατηρουμένων των λοιπών αναδειχθεισών πλημμελειών, η προσβαλλόμενη Πράξη δεν πρέπει να ανακληθεί.

ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤ.ΣΥΝΘ/1563/2019

Προμήθεια ψηφιακού αγγειογράφου....Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά (σκ. 2) το Τμήμα, λαμβανομένου υπόψη ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο δημοσίευσης της προκήρυξης και διενέργειας του διαγωνισμού, το αιτούν νοσοκομείο είχε εξασφαλίσει την συνολική αναγκαία πίστωση για την εκτέλεσή της (βλ. την 136495/17.12.2018 απόφαση του Υφυπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης) και ήδη κατά τον κρίσιμο εν προκειμένω χρόνο υπογραφής της σύμβασης η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη της προμήθειας καλύπτεται από πιστώσεις του ΠΔΕ έτους 2020 (βλ. την 47860/14.5.2020 απόφαση του Υφυπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, με την οποία εγκρίθηκε η ένταξη της ως άνω προμήθειας στη ΣΑΕ-091 ΤΡΟΠ. 0 του ΠΔΕ 2020 για ποσό 620.000 ευρώ), καθώς και ότι ισόποση πίστωση ενεγράφη στον προϋπολογισμό του Νοσοκομείου (ΚΑΕ 9349) έτους 2020 (βλ. την 20/4.6.2020 απόφαση του Δ.Σ. του Νοσοκομείου περί της 2ης τροποποίησης του προϋπολογισμού οικονομικής χρήσης 2020 και την Β2.α/Γ.Π.34976/17.6.2020 απόφαση του Υπουργού Υγείας περί έγκρισης αυτής), κρίνει ότι έχει αρθεί η διαπιστωθείσα με την προσβαλλόμενη πράξη πλημμέλεια ως προς τη χρηματοδότηση της προμήθειας. Περαιτέρω, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι, κατά τα ορθώς κριθέντα υπό του Επιτρόπου, έστω και με διαφορετική αιτιολογία, ο προβλεφθείς στο άρθρο 2.4.3.2 της διακήρυξης και στην παράγραφο 12 της Ενότητας Δ΄ του Πίνακα Συμμόρφωσης όρος περί υποβολής από τον υποψήφιο στο φάκελο της τεχνικής προσφοράς οικονομικής πρότασης στην οποία θα καθορίζει τους όρους σύναψης με το νοσοκομείο, μετά το πέρας της διετούς περιόδου εγγύησης καλής λειτουργίας, νέας σύμβασης για τη συντήρηση του μηχανήματος, συνιστά, κατά την αληθή του έννοια, δικαίωμα προαίρεσης της αναθέτουσας αρχής για την ανάθεση αυτής στον ήδη ανάδοχο. Το δικαίωμα αυτό δεν έχει προβλεφθεί νομίμως διότι αφενός δεν είναι σαφώς καθορισμένο στη διακήρυξη, τόσο ποιοτικά με τους όρους που τέθηκαν στις τεχνικές περιγραφές, όσο και ποσοτικά με τον προσδιορισμό του χρονικού ορίου παροχής της συντήρησης και της μέγιστης προϋπολογισθείσας δαπάνης, αφετέρου δεν περιβλήθηκε των απαιτούμενων διατυπώσεων δημοσιότητας. Συνεπώς, ο τεθείς στο άρθρο 2 του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης όρος για το κόστος της ετήσιας πλήρους συντήρησης του προσφερόμενου εξοπλισμού (με ή χωρίς ανταλλακτικά) μετά την λήξη της περιόδου εγγύησης καλής λειτουργίας και μέχρι την συμπλήρωση των δέκα ετών από την οριστική παραλαβή (49.000 ευρώ και 23.000 ευρώ αντίστοιχα), που δεν περιλαμβανόταν στο προσαρτημένο στη διακήρυξη σχέδιο σύμβασης (βλ. Παράρτημα IV της διακήρυξης) και με τον οποίο ενεργοποιείται, κατ’ ουσίαν, το ως άνω δικαίωμα προαίρεσης, είναι μη νόμιμος και πρέπει να διαγραφεί από το σχέδιο της ελεγχόμενης σύμβασης, απορριπτομένου ως αβασίμου του ισχυρισμού του αιτούντος ότι στο τελικό σχέδιο σύμβασης έχει απαλειφθεί ο συγκεκριμένος όρος.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω,και δεδομένου ότι δεν αναδείχθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη άλλος διακωλυτικός της υπογραφής της σύμβασης λόγος, η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη υπό τον όρο ότι θα απαλειφθεί από το υποβληθέν σχέδιο σύμβασης η παράγραφος υπό τον τίτλο «Υπηρεσίες Συντήρησης» (σελ. 3) και η παράγραφος υπό τον τίτλο «Ετήσια Συντήρηση Αγγειογραφικού Συγκροτήματος» (σελ. 4) του άρθρου 2 αυτής, καθώς και η οικονομική πρόταση σύμβασης συντήρησης που προσαρτάται ως παράρτημα αυτής.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα των διαδικασιών (αρχικής και επαναληπτικής), που διενεργήθηκαν από τον Δήμο … για την ανάδειξη αναδόχων και των οικείων σχεδίων σύμβασης με αντικείμενο αντιστοίχως την «Προμήθεια καυσίμων και λιπαντικών» (αρχική διαδικασία) και την «Προμήθεια καυσίμων» (επαναληπτική διαδικασία)(....)Πριν την υπογραφή των ως άνω έξι σχεδίων, στο άρθρο 2 αυτών θα απαλειφθεί ο όρος ότι η «συνολική διάρκεια της σύμβασης μπορεί να περιλαμβάνει δικαίωμα προαίρεσης 10% (σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ. 1 του ν. 4412/2016)», διότι τέτοιο δικαίωμα προαίρεσης δεν προβλέφθηκε στη διακήρυξη του αρχικού διαγωνισμού καθώς και στη διακήρυξη του επαναληπτικού διαγωνισμού, ενώ ο όρος του άρθρου 6 της συγγραφής υποχρεώσεων ότι «η διάρκεια των συμβάσεων θα είναι για τριάντα μήνες … με δικαίωμα προαιρέσεως ή τυχόν παράτασης της σύμβασης» είναι παντελώς αόριστος και ασαφής(....)η ως άνω πρόβλεψη για παράταση είναι μη νόμιμη, καθόσον τίθεται επιπλέον και πέραν της ως άνω προβλεπόμενης στον νόμο τροποποίησης.Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου … και της εταιρείας … με αντικείμενο την «Προμήθεια καυσίμων και ελαιολιπαντικών», καθώς και των πέντε σχεδίων σύμβασης μεταξύ αφενός του Δήμου …, της Κοινωφελούς Επιχείρησης Δήμου …, του ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «Αθλητικός Οργανισμός Δήμου …», της Σχολικής Επιτροπής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Δήμου … και της Σχολικής Επιτροπής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δήμου … και αφετέρου της εταιρείας … Ε.Π.Ε. με αντικείμενο την «Προμήθεια καυσίμων», υπό τους όρους που τέθηκαν στην IV σκέψη της παρούσας Πράξης.

Εργασίες συντήρησης και επισκευής μηχανημάτων και προμήθεια ανταλλακτικών μηχανημάτων:..Με τα δεδομένα αυτά, οι επίμαχες δαπάνες δεν είναι νόμιμες, διότι   η προμήθεια των ανταλλακτικών και η εκτέλεση των εργασιών συντήρησης   και επισκευής των μηχανημάτων ανατέθηκαν απευθείας, παρά το ότι, λόγω της λειτουργικότητάς τους, εντάσσονται, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας  και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, σε παρεμφερείς κατηγορίες - γεγονός που αποδεικνύεται και από το ότι γι’ αμφότερες τις συμβάσεις ο Δήμος απευθύνθηκε στον ίδιο προμηθευτή/πάροχο υπηρεσιών - η δε προϋπολογιζόμενη δαπάνη τους, αθροιζόμενη, υπερβαίνει το ποσό των 20.000,00 ευρώ, πέραν του οποίου δεν επιτρέπεται απευθείας ανάθεση. Όμως, τα αρμόδια όργανα του Δήμου … δεν ενήργησαν εν προκειμένω με πρόθεση καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων, αλλά ενόψει του διαφορετικού είδους των συμβάσεων αυτών - προμήθειας η μεν, παροχής γενικών υπηρεσιών η δε - πεπλανημένως, πλην συγγνωστώς, θεώρησαν ότι αυτές εντάσσονται σε διαφορετικές κατηγορίες. Συνεπώς, τα χρηματικά εντάλματα θα μπορούσαν να θεωρηθούν, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2018, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνουν.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν, λόγω λήξης του οικονομικού έτους 2018

Προμήθειες...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, ως προς την πρώτη αναδειχθείσα από το Κλιμάκιο πλημμέλεια, ήτοι ότι δεν προϋπολογίσθηκε από την αναθέτουσα αρχή η αξία του δικαιώματος προαιρέσεως, το Τμήμα κρίνει ότι το δικαίωμα προαίρεσης περιγράφηκε με σαφήνεια στη διακήρυξη, τόσο ποιοτικά με τους όρους που τέθηκαν στις τεχνικές περιγραφές (παρ. 2.3.7), όσο και ποσοτικά με τον προσδιορισμό του χρονικού ορίου παροχής της συντήρησης, ενώ οι οικονομικοί φορείς που υπέβαλαν προσφορά υπολόγισαν και ανέλυσαν, όπως απαιτείτο από την διακήρυξη, στην οικονομική προσφορά τους το κόστος της εν λόγω συντήρησης και αξιολογήθηκαν γι' αυτό. Περαιτέρω, κατά το χρόνο υποβολής προσφορών, υποβλήθηκαν εγγράφως αιτήματα παροχής διευκρινίσεων από συνολικά είκοσι έναν (21) οικονομικούς φορείς, οι δέκα οκτώ (18) εκ των οποίων, αιτήθηκαν τη λήψη του πλήρους τεύχους των τεχνικών προδιαγραφών, με την αποστολή σχετικής δηλώσεως εμπιστευτικότητας, ως ειδικώς προβλεπόταν στην παράγραφο 13 του Παραρτήματος Β της υπ' αριθ. 28/2016 Διακήρυξης, ενώ δέκα πέντε (15) εξ αυτών ζήτησαν να πραγματοποιήσουν επιτόπια επίσκεψη στα σημεία εγκατάστασης του συστήματος. Επιπλέον, το σύνολο των οικονομικών φορέων που κατέθεσαν τελικώς προσφορά στην εν λόγω διαγωνιστική διαδικασία, συμπεριέλαβε στην οικονομική του προσφορά το κόστος της συντήρησης του συστήματος (προαίρεση), ο δε ανάδοχος της παρούσας διαγωνιστικής διαδικασίας προέκυψε κατόπιν συνυπολογισμού του προσφερόμενου κόστους στην συγκριτική τιμή. Μάλιστα, η κρίσιμη προαίρεση (συντήρηση) προσφέρθηκε από την ήδη παρεμβαίνουσα ένωση με ετήσιο κόστος 224.210,37 πλέον Φ.Π.Α. που αντιστοιχεί σε ποσοστό μόλις 1,85% επί της συνολικής προσφερόμενης τιμής (από τη διακήρυξη παρεχόταν ευχέρεια το ετήσιο κόστος συντήρησης να ανέρχεται μέχρι και στο 6% του συνολικού κόστους του έργου). Για το λόγο αυτό, άλλωστε, η ήδη παρεμβαίνουσα ένωση κλήθηκε από την αναθέτουσα αρχή και έδωσε εξηγήσεις σχετικά με την έκπτωση που παρείχε, η οποία διαπιστώθηκε το πρώτον ως υπερβολικά χαμηλή (βλ. σχετικά την από 24.12.2018 και υπ' αριθ. .... Απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημόσιας Τάξης). Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι το δικαίωμα προαίρεσης, παρότι δεν συνυπολογίστηκε στο σχετικό χωρίο της διακήρυξης που αφορά την εκτιμώμενη αξία της σύμβασης, δεν δημιούργησε επί της ουσίας στρέβλωση του ανταγωνισμού, ούτε οδήγησε σε καταστρατήγηση των διατάξεων του νόμου. Περαιτέρω, ως προς τη δεύτερη αναδειχθείσα πλημμέλεια, ορθά το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη Πράξη του διαπίστωσε ότι μη νομίμως το δικαίωμα προαιρέσεως δεν περιβλήθηκε των απαιτούμενων διατυπώσεων δημοσιότητας, δεδομένου ότι δεν συμπεριελήφθη στο αντικείμενο και στη συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη της προμήθειας, όπως τα στοιχεία αυτά καθορίστηκαν στην περίληψη της διακήρυξης που εστάλη για δημοσίευση στον ελληνικό τύπο, στο Φ.Ε.Κ., αλλά και στο Συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όμως το Τμήμα, κρίνει ότι ουδόλως από την παράλειψη της δημοσίευσης αυτής επήλθε νόθευση του ελεύθερου και υγιούς ανταγωνισμού και παραβίαση των αρχών της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των συμμετεχόντων Και τούτο, συνεκτιμώντας τα ακόλουθα: 1) τέσσερις (4) οικονομικοί φορείς κατέθεσαν προσφορά στην εν λόγω διαγωνιστική διαδικασία, 2)στη δημοσιευθείσα στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκήρυξη αναγράφονταν η ηλεκτρονική διεύθυνση, στην οποία αναρτήθηκε το πλήρες κείμενο της διακήρυξης, με αποτέλεσμα, μέσω της διαδικτυακής αυτής ανάρτησης, να παρασχεθεί σε κάθε ενδιαφερόμενο η δυνατότητα άμεσης πρόσβασης στο αναλυτικό περιεχόμενό της και επομένως και στο επίμαχο δικαίωμα προαίρεσης, 3) οι όροι ενεργοποίησης και του περιεχόμενου του δικαιώματος αυτού ρυθμίζονται σαφώς με τους όρους (παρ. 2.3.7) που τίθενται επί των τεχνικών προδιαγραφών της διακήρυξης. Περαιτέρω, η προκήρυξη καθώς και τα λοιπά συμβατικά τεύχη είχαν αναρτηθεί εξ αρχής αφενός στην ιστοσελίδα της αναθέτουσας αρχής www.astynomia.gr και αφετέρου στην αντίστοιχη ιστοσελίδα του ΕΣΗΔΗΣ www.promitheus.gov.gr. Αναλυτικότερα, στη δημοσιευθείσα στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (φύλλο 524/16.12.2016) και στον εθνικό τύπο περίληψη, αναφέρεται ρητά ότι το πλήρες κείμενο της διακήρυξης και τα λοιπά συμβατικά τεύχη θα αναρτούνταν στην ιστοσελίδα του ΕΣΗΔΗΣ www.promitheus.gov.gr...Ανακαλεί την 159/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Συντηρήσεις και επεμβάσεις στις εγκαταστάσεις κλιματισμού Πανεπιστημιακών κτηρίων στην Πανεπιστημιούπολη ζητείται η ανάκληση της 11/2018 Πράξης της Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (....)Λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά κοινή πείρα, οι προληπτικές εργασίες συντήρησης συνήθως εκτελούνται άπαξ μόνον του έτους, δεν δικαιολογείται νέα ανάθεση των υπηρεσιών αυτών, αμέσως μετά τη λήξη της προηγούμενης σύμβασης, εντός του ίδιου έτους, όπως θα είχε συμβεί, εάν ο έλεγχος δεν είχε καθυστερήσει την έναρξη ισχύος της ελεγχόμενης σύμβασης.  Για τον ίδιο λόγο, παρά τον διπλασιασμό του διαστήματος διάρκειας της ελεγχόμενης σύμβασης (σε 365 ημέρες, έναντι των 180 της προηγούμενης σύμβασης), δεν δικαιολογείται ο ανάλογος διπλασιασμός της αξίας των ανατιθέμενων εργασιών, οι οποίες, όπως προαναφέρθηκε, συνήθως εκτελούνται άπαξ μόνον του έτους, οι δε ισχυρισμοί της αναθέτουσας αρχής ότι  ο αριθμός των συντηρήσεων για «κάποια μηχανήματα» είναι μεγαλύτερος κατά τη διάρκεια του έτους, προβάλλονται προφανώς αορίστως.  Περαιτέρω, η ελεγχόμενη σύμβαση αντίκειται στην αρχή της οικονομικότητας και κατά το μέρος που αφορά στην ανάθεση υπηρεσιών που συνδέονται με «αντικαταστάσεις και επισκευές εξαρτημάτων, συσκευών και υλικών αυτών», συνολικής αξίας 503.549,99 ευρώ.  Και τούτο, διότι η αναθέτουσα αρχή δεν τεκμηρίωσε, παρότι ζητήθηκε από την Επίτροπο, ότι το σύνολο της ζητούμενης ποσότητας είναι απαραίτητο για την κάλυψη των αναγκών της, αφού δεν προσκόμισε στοιχεία (π.χ. ειδική τεχνική μελέτη) από τα οποία να προσδιορίζονται οι συγκεκριμένες δράσεις συντήρησης κλιματιστικών μηχανημάτων που προτίθεται να διεκπεραιώσει κατά τη διάρκεια της σύμβασης, είτε για την αντιμετώπιση ήδη διαπιστωθεισών βλαβών είτε βλαβών που είναι βέβαιο με βάση τους κανόνες της τέχνης και της εμπειρίας ότι θα επέλθουν σε συγκεκριμένα μηχανήματα, οι οποίες να συσχετιστούν με τη συνολική αξία του τμήματος αυτού της σύμβασης.  Τέλος, λαμβάνοντας υπόψη α) την υπέρμετρη προσαύξηση του ανατιθέμενου αντικειμένου, σε σχέση με την 11/17.3.2017 σύμβαση,  από 2.480,41 ευρώ σε 503.549,99 ευρώ, και β) το γεγονός ότι η αναθέτουσα αρχή, καίτοι επικαλείται ότι τέτοιας κλίμακας επισκευές πραγματοποιούνται κάθε 6-7 έτη περίπου, εντούτοις δεν προσκομίζει συγκριτικά στοιχεία από συμβάσεις παρελθόντων ετών για την ανάθεση υπηρεσιών ομοίων με το αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης, ούτε ενώπιον της Επιτρόπου, παρότι ζητήθηκαν από αυτήν με την 9/2018 αναβλητική Πράξη της, ούτε ενώπιον του Τμήματος, καίτοι τα στοιχεία αυτά ήταν ουσιώδη για την αντίκρουση της αποδιδόμενης σε αυτήν πλημμέλειας, θα πρέπει να κριθεί ότι η ελεγχόμενη σύμβαση υπερβαίνει το προσήκον μέτρο, όπως άλλωστε σαφώς – ενόψει των διαθέσιμων στοιχείων– επισημάνθηκε και με την προσβαλλόμενη Πράξη.  Επομένως, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης θα έπρεπε να απορριφθεί.  Πλην όμως, η γνώμη αυτή δεν εκράτησε.Ανακαλεί την 11/2018 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου 

Προμήθεια ανταλλακτικών και την παροχή υπηρεσιών συντήρησης: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, η ανάθεση της 69/29.12.2107 επίμαχης σύμβασης έχει μεικτό χαρακτήρα, καθώς περιλαμβάνει τμήμα που έχει ως αντικείμενο την προμήθεια ανταλλακτικών και τμήμα με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών συντηρήσεως οκτώ φωτοαντιγραφικών μηχανημάτων. Δοθέντος, δε, ότι η αξία της ανατεθείσας προμήθειας (9.244,85 ευρώ άνευ Φ.Π.Α.) είναι υψηλότερη σε σχέση με την αξία των ανατεθεισών υπηρεσιών συντήρησης (2.311 ευρώ άνευ Φ.Π.Α.), το κύριο αντικείμενο της επίμαχης αναθέσεως είναι η προμήθεια αγαθών. Κατόπιν τούτων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η απευθείας αυτή ανάθεση  είναι νόμιμη, χωρίς να απαιτείται η συνδρομή ειδικών προς τούτο λόγων, αφού η συνολική αξία της άνευ Φ.Π.Α. (11.555,85 ευρώ) συναθροιζόμενη με το ποσό των 4.996,50 ευρώ (άνευ Φ.Π.Α.) που είναι το συμβατικό τίμημα της ομοειδούς αντικειμένου 3/11.5.2017 σύμβασης προμήθειας αναλωσίμων μηχανών offset και συμπληρωματικού εξοπλισμού, που συνήφθη εντός του ίδιου έτους, ανερχόμενη στο συνολικό ποσό των 16.552,30 ευρώ (11.555,85+4.996,50) υπολείπεται του ποσού των 20.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), χωρίς να τίθεται ζήτημα μη νόμιμης κατάτμησης της συνολικής ετήσιας δαπάνης του Ιδρύματος για την προμήθεια ομοειδών αγαθών (προμήθεια ανταλλακτικών φωτοαντιγραφικών μηχανημάτων), απορριπτομένου ως αβασίμου του προβαλλομένου από την Επίτροπο λόγου διαφωνίας. Τυχόν δε μη νομιμότητα των δαπανών που απορρέουν από τις αναθέσεις, εντός του έτους 2017, υπηρεσιών επισκευής και συντηρήσεως των φωτοαντιγραφικών μηχανημάτων των Τμημάτων του ..... και τις σχετικές συναφθείσες συμβάσεις που αναφέρει η Επίτροπος, αποτελεί αντικείμενο του προληπτικού ελέγχου αυτών από το Ελεγκτικό Συνέδριο, υπό τις προϋποθέσεις που θέτει το π.δ. 136/2011 (Α΄ 267), και δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα της ελεγχόμενης εν προκειμένω δαπάνης.

Παροχή υπηρεσιών συντήρησης και επισκευής ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων:Με δεδομένα αυτά, η υπό κρίση διαδικασία ανοικτής διαπραγμάτευσης ως εκ του χρόνου δημοσίευσης της 28/2016 προκήρυξης στο ΚΗΜΔΗΣ (9.8.2016), αυτή υπάγεται στις διατάξεις του ν. 4412/2016. Δοθέντος δε ότι η εκτιμώμενη στη διακήρυξη αξία των εν λόγω υπηρεσιών, συνυπολογιζομένου του δικαιώματος δίμηνης παράτασης, ποσού 235.240,11 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α (39.206,68 ευρώ μηνιαίως χ 6 μήνες = 235.240,11 ευρώ) υπερβαίνει του ποσού των 209.000 ευρώ, η διαδικασία της εν λόγω διαπραγμάτευσης διέπεται από τις διατάξεις του Βιβλίου Ι (άρθρα 2-221) του ανωτέρω νόμου, και ειδικότερα από τις διατάξεις του άρθρου 26 αυτού που ορίζουν περιοριστικά τις περιπτώσεις προσφυγής στη διαδικασία διαπραγμάτευσης με δημοσίευση διακήρυξης. Ενόψει των ανωτέρω, μη νομίμως ανατέθηκαν οι επίμαχες υπηρεσίες με τη διαδικασία της ανοικτής διαπραγμάτευσης στην φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία, δεδομένου ότι αφενός δεν τηρήθηκαν οι προβλεπόμενες από αυτό διατυπώσεις δημοσιότητας, αφετέρου δεν συντρέχουν οι περιπτώσεις επιτρεπτής προσφυγής στην εν λόγω διαδικασία, που τίθενται από τις διατάξεις του άρθρου 26 του ν.4412/2016. Και τούτο γιατί δεν προκύπτει ότι οι ανάγκες του Νοσοκομείου δεν είναι δυνατόν να ικανοποιηθούν χωρίς προσαρμογή των άμεσα διαθέσιμων λύσεων ή ότι οι τεχνικές προδιαγραφές δεν είναι δυνατόν να προκαθοριστούν με επαρκή ακρίβεια από το Νοσοκομείο με αναφορά σε ευρωπαϊκό ή εθνικό πρότυπο, απορριπτομένων ως αναπόδεικτων των ισχυρισμών του Νοσοκομείου με το 9942/11.5.2017 έγγραφο επανυποβολής του εντάλματος, ότι δεν υφίστανται πρότυπα σε ευρωπαϊκό ή εθνικό επίπεδο διότι κάθε νοσοκομείο έχει τις δικές του ανάγκες συντήρησης του ηλεκτρομηχανολογικού του εξοπλισμού, πολλώ δε μάλλον, αφού στην 28/2016 διακήρυξη διαπραγμάτευσης προβλέφθηκαν τεχνικές προδιαγραφές (σελ. 17 και 29 επομ. της διακήρυξης). Επιπροσθέτως, οι επικαλούμενες με το ανωτέρω έγγραφο δυσχέρειες στη σύνταξη των τεχνικών προδιαγραφών από την αρμόδια Επιτροπή του Νοσοκομείου και οι καθυστερήσεις στην έγκριση του ΠΠΥΦΥ έτους 2015, αλυσιτελώς προβάλλονται από το Νοσοκομείο, καθόσον δεν συνιστούν επιτρεπτό λόγο προσφυγής στη διαδικασία διαπραγμάτευσης του άρθρο 26 του ν.4412/2016, αλλά ανάγονται στην σφαίρα ευθύνης των υπηρεσιών υγείας, στις οποίες περιλαμβάνονται, ενόψει της αρχής της ενότητας της διοίκησης, τόσο οι υπηρεσίες που είναι αρμόδιες να προγραμματίζουν κεντρικά και να διενεργούν τις σχετικές διαδικασίες ανάθεσης όσο και τις νοσοκομειακές μονάδες για λογαριασμό των οποίων υλοποιούνται οι διαδικασίες αυτές. Αντιθέτως, για την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών συντήρησης ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων, νομίμως διενεργήθηκε χωρίς την προηγούμενη έκδοση της προβλεπόμενης στη διάταξη του άρθρου 50 παρ. 10 του ν. ...0/2005 απόφασης του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, δεδομένου ότι η διάταξη αυτή έχει σιωπηρά ενόψει των νεότερων ρυθμίσεων του ν. 3580/2007, καταργηθεί (IV Tμ. Πρ. 11/2017). Τέλος, η συγκεκριμένη δαπάνη δεν δύναται να νομιμοποιηθεί σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 37 του ν. 4238/2014, όπως ισχύει, καθόσον στο ρυθμιστικό πεδίο της διάταξης αυτής εμπίπτουν περιπτώσεις απευθείας αναθέσεων σε ήδη εγκατεστημένους αναδόχους, ενώ περαιτέρω, ενόψει του γεγονότος ότι το ίδιο το Νοσοκομείο ορίστηκε ως φορέας διεξαγωγής διαγωνισμού για τις δικές του ανάγκες στο πλαίσιο του Π.Π.Υ.Φ.Υ. 2015, δεν συντρέχει περίπτωση καθυστερήσεων στην ολοκλήρωση των διαδικασιών κεντρικού προγραμματισμού των υπηρεσιών της Ε.Π.Υ., λόγω των οποίων δεν μπόρεσε να δρομολογηθεί εγκαίρως η σχετική διαγωνιστική διαδικασία, ούτε τίθεται εν προκειμένω ζήτημα καθυστερήσεων κατά την εξέλιξη της διαγωνιστικής διαδικασίας που όφειλε να διενεργήσει, λόγω της άσκησης ενδίκων μέσων εκ μέρους των διαγωνιζομένων, αφού δεν προκύπτει από τα στοιχεία και δικαιολογητικά του εντάλματος εάν έχει ξεκινήσει διαδικασία τακτικού διαγωνισμού.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι ως άνω εργασίες δεν δύνανται να αποτελέσουν νομίμως αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, κατά την έννοια των άρθρων 132 και 156 του ν.4412/2016, όπως οι διατάξεις αυτές ερμηνεύθηκαν ανωτέρω. Ειδικότερα, ενόψει της γενικής περιγραφής του τεχνικού αντικειμένου του έργου της αρχικής σύμβασης, οι εργασίες της συμπληρωματικής σύμβασης δεν μπορεί να θεωρηθούν αναγκαίες για την τελειοποίηση της αρτιότητας και λειτουργικότητας του έργου αυτού, αφού, στο μέτρο που δεν πρόκειται για ενιαίο έργο με λειτουργική αυτοτέλεια, ολοκλήρωση του αντικειμένου του δεν νοείται. Οι εργασίες της συμπληρωματικής σύμβασης δεν έχουν ενιαία οικονομική και τεχνική λειτουργία, αλλά συνίστανται σε μεμονωμένες επεμβάσεις - εργασίες που, στην πραγματικότητα, αποτελούν το σύνολο πολλών μικρότερων έργων, ούτως ώστε να μην μπορεί να γίνει λόγος για τελειοποίηση της αρτιότητας και λειτουργικότητας του αρχικού έργου. Οι προς ανάθεση, με τη συμπληρωματική σύμβαση, εργασίες είναι αυτοτελείς και η τελευταία δεν συμπληρώνει το αντικείμενο της κύριας σύμβασης, αντιθέτως, αφορά στην εκτέλεση των αυτών - επαναλαμβανόμενων και συνεχώς εκτελεστέων - εργασιών συντήρησης και αποκατάστασης βλαβών σε επόμενο χρόνο μετά την εξάντληση του συμβατικού αντικειμένου του αρχικού έργου. Περαιτέρω, ο διαχωρισμός των εργασιών της συμπληρωματικής σύμβασης από την κύρια σύμβαση δεν θα δημιουργήσει μείζονα προβλήματα στην αναθέτουσα αρχή (βλ. ΕλΣυν Ολ. 1311/2022, Έβδομο Τμ. 578/2022, Ε΄ Κλ. 1/2022). Τέλος, αλυσιτελώς επικαλείται η αναθέτουσα αρχή ότι οι συμπληρωματικές εργασίες κατέστησαν αναγκαίες λόγω της αδυναμίας ανάδειξης αναδόχου κατά την επόμενη χρονικά διαγωνιστική διαδικασία, καθώς η ίδια η επιλογή της ...να αναθέτει σε τρίτους το σημαντικό, για τους προαναφερόμενους λόγους, αντικείμενο της αρμοδιότητάς της για το σύντομο χρονικό διάστημα των δώδεκα μηνών, ενέχει τον κίνδυνο, σε περίπτωση ανώμαλης εξέλιξης των διαγωνιστικών διαδικασιών, ως εν προκειμένω, να μη συμπίπτει χρονικά η έναρξη της νέας εργολαβίας με τη λήξη της προηγούμενης και να μην εξασφαλίζεται η αδιάλειπτη εκτέλεση από τους οικείους αναδόχους των απαραίτητων για τη λειτουργία του δικτύου εργασιών συντήρησης και αποκατάστασης των βλαβών του. Χαρακτηριστικό δε είναι ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση η προθεσμία περαίωσης της εκτέλεσης της εργολαβίας Νο 61, η οποία είχε αρχικώς ορισθεί για τις 8.6.2022, χρειάσθηκε να παραταθεί για ένα επιπλέον έτος (ήτοι έως τις 8.6.2023), χωρίς κατά τον χρόνο του ελέγχου να έχει ολοκληρωθεί η διαγωνιστική διαδικασία ανάθεσης των χρονικά επόμενων εργασιών συντήρησης.

Προμήθειας ελαστικών για τα απορριμματοφόρα οχήματα(...) Με τα δεδομένα αυτά η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι      η προμήθεια ελαστικών για τα οχήματα του Δήμου ανατέθηκε απευθείας, παρά το ότι, λόγω της λειτουργικότητάς της, εντάσσεται εννοιολογικά, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, στην ευρύτερη κατηγορία της συντήρησης και επισκευής μεταφορικών μέσων, βαρύνοντας εξάλλου τον οικείο Κ.Α.Ε.̇, το ύψος δε αυτής, συναθροιζόμενο με τις λοιπές ομοειδείς δαπάνες του έτους, υπερβαίνει το ποσό των 20.000,00 ευρώ, πέραν του οποίου δεν επιτρέπεται απευθείας ανάθεση. Ωστόσο, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, ο Δήμος συγγνωστώς υπέλαβε ότι οι δαπάνες για την τακτική συντήρηση των οχημάτων (στις οποίες περιλαμβάνεται και η ελεγχόμενη), δεν είναι ομοειδείς και δεν συμποσούνται  με εκείνες για την έκτακτη συντήρηση - επισκευή βλαβών, ώστε να συντρέχει υπέρβαση του ορίου των 20.000,00 ευρώ και η εντεύθεν υποχρέωση για διεξαγωγή συνοπτικού διαγωνισμού.