ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΑΞΟΝΙΚΟΥ ΤΟΜΟΓΡΑΦΟΥ 64 ΤΟΜΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΗ ΠΛΗΡΟΥΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΓΙΑ ΧΡΟΝΙΚΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΔΥΟ ΕΤΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗ ΛΗΞΗ ΤΗΣ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑΚΗΣ ΕΓΓΥΗΣΗΣ:
 Για τον λόγο αυτό, δεν δύναται να θεωρηθεί ότι το τμήμα αυτό αφορά δικαίωμα προαίρεσης της αναθέτουσας αρχής προς ανάθεση πρόσθετων υπηρεσιών, κατά την έννοια του άρθρου 132 παρ. 1 περ. α΄ του ν. 4412/2016, καθόσον το δικαίωμα αυτό προϋποθέτει ότι η σχετική δαπάνη έχει ρητώς περιληφθεί - και δεόντως δημοσιευθεί - στον συνολικό προϋπολογισμό της διακήρυξης (άρθρο 6 παρ. 1 του ν. 4412/2016). Ως εκ τούτου, οι σχετικές υπηρεσίες συντήρησης (μετά τη λήξη της εργοστασιακής εγγύησης και της διετούς συντήρησης) είναι εκτός συμβατικού αντικειμένου της διακήρυξης και δεν ασκεί καμία επιρροή το γεγονός ότι το σχετικό κόστος αναφέρεται ότι θα καλυφθεί από τον τακτικό προϋπολογισμό του ίδιου του Νοσοκομείου, καθόσον, σε κάθε περίπτωση, θα έπρεπε, ανεξαρτήτως της ειδικότερης πηγής χρηματοδότησης, να έχει προϋπολογισθεί και για το μέρος αυτό συγκεκριμένο κόστος παροχής υπηρεσιών (άρθρο 6 παρ. 1 του ν. 4412/2016). Πλην, όμως, το γεγονός αυτό δεν γεννά αοριστία των όρων διενέργειας του επίμαχου διαγωνισμού, όπως αντίθετα κρίθηκε με την προσβαλλομένη, καθόσον, στην επεξήγηση που παρατίθεται κάτω από τον Πίνακα Π2, ρητώς ορίζεται, περαιτέρω, ότι: «… Η προσφερόμενη τιμή στον Πίνακα 2. δεν επηρεάζει την αξιολόγηση του εν λόγω διαγωνισμού …». Άλλωστε, στο άρθρο 1.3 της διακήρυξης ρητώς αναφέρεται ότι στο αντικείμενο της προμήθειας περιλαμβάνεται αποκλειστικά το Τμήμα 1 της προμήθειας αξονικού τομογράφου με την εργοστασιακή του εγγύηση καθώς και το Τμήμα 2 της παροχής υπηρεσιών διετούς συντήρησης, χωρίς να γίνεται οιαδήποτε αναφορά σε Τμήμα 3 για παροχή πρόσθετων υπηρεσιών συντήρησης εκ μέρους του αναδόχου για το μεταγενέστερο διάστημα και μέχρι τη συμπλήρωση της δεκαετίας. Παρέπεται, ότι η πρόβλεψη για την υποβολή προσφοράς με τον πίνακα Π2 εκ του περισσού έχει περιληφθεί στην επίμαχη διακήρυξη και δεν αποτελεί μέρος του συμβατικού αντικειμένου της ανάθεσης ούτε επηρεάζει, κατά τα ρητώς προβλεπόμενα, την αξιολόγηση των υποβαλλόμενων προσφορών. Αλλά και το σχέδιο σύμβασης που έχει υποβληθεί προς προσυμβατικό έλεγχο από το προσφεύγον Νοσοκομείο, αφορά αποκλειστικά την προμήθεια αξονικού τομογράφου με την εργοστασιακή του εγγύηση και την δαπάνη παροχής υπηρεσιών διετούς συντήρησης. Αντιθέτως, το αυτοτελές σχέδιο της «πλήρους συντήρησης – επισκευής μετά την εργοστασιακή εγγύηση & την προβλεπόμενη πλήρη διετή συντήρηση» είναι παντελώς ασυμπλήρωτο και, συνεπώς, δεν αποτελεί αντικείμενο του παρόντος ελέγχου. Είναι δε διάφορο το ζήτημα, εάν οι τυχόν πρόσθετες υπηρεσίες συντήρησης (μετά και την λήξη της διετούς συντήρησης) μπορούν να τύχουν απευθείας ανάθεσης κατ’ εφαρμογή των λοιπών περιπτώσεων του προαναφερθέντος άρθρου 132 του ν. 4412/2016, ιδίως λόγω τεχνικής μοναδικότητας του αναδόχου γεγονός που πρέπει να διαπιστωθεί αρμοδίως κατόπιν άσκησης του προβλεπόμενου προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας κατά τους όρους του άρθρου 324 του ν. 4700/2020. Τέλος, η ανωτέρω παραδοχή επιρρωνύεται από το γεγονός ότι οι επίμαχοι όροι της διακήρυξης δεν προσβλήθηκαν από οιονδήποτε ενδιαφερόμενο οικονομικό φορέα, ενώ δεν προκύπτει ότι υποβλήθηκαν και διευκρινιστικά ερωτήματα λόγω ασάφειας συγκεκριμένων όρων. Ως εκ τούτου και ο τρίτος διακωλυτικός λόγος της προσβαλλόμενης Πράξης περί αοριστίας του αντικειμένου της διακήρυξης πρέπει να αρθεί. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη προσφυγή ανάκλησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, μεταξύ του προσφεύγοντος Νοσοκομείου και της παρεμβαίνουσας εταιρίας, υπό τον όρο ότι, πριν την υπογραφή του σχεδίου αυτού, θα εγκριθεί με ρητή απόφαση του Υπουργού Υγείας η μεταβολή της διάρκειας συντήρησης του αξονικού τομογράφου από πέντε σε δύο έτη για την ίδια προϋπολογιζόμενη δαπάνη (135.000 ευρώ με Φ.Π.Α.) και σχετική επισήμανση θα τεθεί στο προς υπογραφή σχέδιο (βλ. ανωτέρω σκέψη 27). Επισημαίνεται, επίσης, ότι το κόστος της επίμαχης προμήθειας αξονικού τομογράφου 64 τομών με την εργοστασιακή εγγύηση (Τμήμα 1) και την παροχή διετούς συντήρησης (Τμήμα 2) θα καλυφθεί, κατά τα ρητώς προβλεπόμενα στη διακήρυξη (άρθρο 1.2) αποκλειστικά στο πλαίσιο υλοποίησης της συμφωνίας συμβιβασμού που συνήφθη μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της εταιρίας ..... Α.Ε. (βλ. σκέψη 5). Συνεπώς, η ανάδοχος του διαγωνισμού οφείλει να διαθέσει δωρεάν τον σχετικό εξοπλισμό με αντάλλαγμα την απομείωση της υποχρέωσης της προς παροχή ιατρικού εξοπλισμού ύψους 90 εκατομμυρίων ευρώ που προβλέπεται στην σχετική συμφωνία.  
Ανακαλεί την 7/2024 Πράξη της Επιτρόπου της 1ης Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα (Π.Ε.) Λαρίσης

Συντηρήσεις και επεμβάσεις στις εγκαταστάσεις κλιματισμού Πανεπιστημιακών κτηρίων στην Πανεπιστημιούπολη ζητείται η ανάκληση της 11/2018 Πράξης της Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (....)Λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά κοινή πείρα, οι προληπτικές εργασίες συντήρησης συνήθως εκτελούνται άπαξ μόνον του έτους, δεν δικαιολογείται νέα ανάθεση των υπηρεσιών αυτών, αμέσως μετά τη λήξη της προηγούμενης σύμβασης, εντός του ίδιου έτους, όπως θα είχε συμβεί, εάν ο έλεγχος δεν είχε καθυστερήσει την έναρξη ισχύος της ελεγχόμενης σύμβασης.  Για τον ίδιο λόγο, παρά τον διπλασιασμό του διαστήματος διάρκειας της ελεγχόμενης σύμβασης (σε 365 ημέρες, έναντι των 180 της προηγούμενης σύμβασης), δεν δικαιολογείται ο ανάλογος διπλασιασμός της αξίας των ανατιθέμενων εργασιών, οι οποίες, όπως προαναφέρθηκε, συνήθως εκτελούνται άπαξ μόνον του έτους, οι δε ισχυρισμοί της αναθέτουσας αρχής ότι  ο αριθμός των συντηρήσεων για «κάποια μηχανήματα» είναι μεγαλύτερος κατά τη διάρκεια του έτους, προβάλλονται προφανώς αορίστως.  Περαιτέρω, η ελεγχόμενη σύμβαση αντίκειται στην αρχή της οικονομικότητας και κατά το μέρος που αφορά στην ανάθεση υπηρεσιών που συνδέονται με «αντικαταστάσεις και επισκευές εξαρτημάτων, συσκευών και υλικών αυτών», συνολικής αξίας 503.549,99 ευρώ.  Και τούτο, διότι η αναθέτουσα αρχή δεν τεκμηρίωσε, παρότι ζητήθηκε από την Επίτροπο, ότι το σύνολο της ζητούμενης ποσότητας είναι απαραίτητο για την κάλυψη των αναγκών της, αφού δεν προσκόμισε στοιχεία (π.χ. ειδική τεχνική μελέτη) από τα οποία να προσδιορίζονται οι συγκεκριμένες δράσεις συντήρησης κλιματιστικών μηχανημάτων που προτίθεται να διεκπεραιώσει κατά τη διάρκεια της σύμβασης, είτε για την αντιμετώπιση ήδη διαπιστωθεισών βλαβών είτε βλαβών που είναι βέβαιο με βάση τους κανόνες της τέχνης και της εμπειρίας ότι θα επέλθουν σε συγκεκριμένα μηχανήματα, οι οποίες να συσχετιστούν με τη συνολική αξία του τμήματος αυτού της σύμβασης.  Τέλος, λαμβάνοντας υπόψη α) την υπέρμετρη προσαύξηση του ανατιθέμενου αντικειμένου, σε σχέση με την 11/17.3.2017 σύμβαση,  από 2.480,41 ευρώ σε 503.549,99 ευρώ, και β) το γεγονός ότι η αναθέτουσα αρχή, καίτοι επικαλείται ότι τέτοιας κλίμακας επισκευές πραγματοποιούνται κάθε 6-7 έτη περίπου, εντούτοις δεν προσκομίζει συγκριτικά στοιχεία από συμβάσεις παρελθόντων ετών για την ανάθεση υπηρεσιών ομοίων με το αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης, ούτε ενώπιον της Επιτρόπου, παρότι ζητήθηκαν από αυτήν με την 9/2018 αναβλητική Πράξη της, ούτε ενώπιον του Τμήματος, καίτοι τα στοιχεία αυτά ήταν ουσιώδη για την αντίκρουση της αποδιδόμενης σε αυτήν πλημμέλειας, θα πρέπει να κριθεί ότι η ελεγχόμενη σύμβαση υπερβαίνει το προσήκον μέτρο, όπως άλλωστε σαφώς – ενόψει των διαθέσιμων στοιχείων– επισημάνθηκε και με την προσβαλλόμενη Πράξη.  Επομένως, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης θα έπρεπε να απορριφθεί.  Πλην όμως, η γνώμη αυτή δεν εκράτησε.Ανακαλεί την 11/2018 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου 

Προμήθεια υγραερίου κίνησης και λιπαντικών και αναλωσίμων ειδών (...). Με δεδομένα αυτά, κρίνεται μεν ότι ο Δήμος..... νομίμως αποσύνδεσε το τμήμα 2 από τον συνολικό διαγωνισμό κατόπιν αποτυχίας ανάδειξης αναδόχου, κατ’ εφαρμογή των παραγράφων 9 και 10 του άρθρου 6 του ν. 4412/2016, απαραδέκτως, ωστόσο, υποβλήθηκε στο Κλιμάκιο αυτό προς έλεγχο το οικείο σχέδιο σύμβασης για την προμήθεια υγραερίου κίνησης από το προαναφερόμενο φυσικό πρόσωπο κατόπιν απευθείας ανάθεσης λόγω ποσού (βλ. και άρθρο 118 του ν. 4412/2016), δεδομένου ότι το Κλιμάκιο αυτό και η αρμόδια Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου ελέγχει τα σχέδια συμβάσεων, που πρόκειται να συνάψουν Ο.Τ.Α., προϋπολογισθείσας δαπάνης, αντιστοίχως, 500.000 και 200.000 ευρώ και άνω, σύμφωνα με το άρθρο 36 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο (κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013, Α΄ 52). Συνεπώς, το Κλιμάκιο αυτό πρέπει να απέχει από τον έλεγχο του συγκεκριμένου σχεδίου σύμβασης για την προμήθεια υγραερίου κίνησης από τον......

Συντήρηση και τοποθέτηση φωτεινών στοιχείων στολισμού σε Δήμο..:Με αυτά τα δεδομένα η σύναψη από τον ίδιο Δήμο της 30812/29.11.2018 σύμβασης παροχής υπηρεσιών συντήρησης, τοποθέτησης και φύλαξης των υπαρχόντων χριστουγεννιάτικων στοιχείων, προϋπολογισθείσας δαπάνης 24.587,96 ευρώ, και της 31603/6.12.2018 σύμβασης προμήθειας νέων στοιχείων για χριστουγεννιάτικο στολισμό, προϋπολογισθείσας δαπάνης 24.574,32, εξυπηρετούν την πραγματοποίηση του ενιαίου σκοπού του χριστουγεννιάτικου στολισμού του Δήμου, με χρήση ομοειδών κατά τη φύση και τη λειτουργικότητά τους διακο-σμητικών στοιχείων, συνδυαστικά δε συντρέχουν η ομοιότητα των μελετών που προηγήθηκαν των αναθέσεων, η ενότητα του γεωγραφικού χώρου στον οποίο αφορούν, η χρονική εγγύτητα των αναθέσεων και η σχεδόν ταυτιζόμενη διάρκεια της σύμβασης, τα οποία υποδηλώνουν τεχνητή κατάτμηση ενιαίας σύμβασης. Συνεπώς, δοθέντος ότι η συνολική προϋπολογισθείσα κατά το έτος 2018 αξία των δύο συμβάσεων υπερβαίνει το ποσό των 20.000,00 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α., μέχρι του οποίου είναι νόμιμη η προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, και εφόσον δεν προκύπτει ότι συνέτρεξαν λόγοι επείγοντες οφειλόμενοι σε απρόβλεπτες περιστάσεις, μη νομίμως κατατμήθηκε η προϋπολογιζόμενη αξία της σύμβασης και διενεργήθηκαν δύο απευθείας αναθέσεις αντί ενός συνοπτικού διαγωνισμού.Ωστόσο, πρέπει να αναγνωριστεί συνδρομή συγγνωστής πλάνης υπέρ των οργάνων του Δήμου ...., ενόψει αφενός του ότι οι κωδικοί του προϋπολογισμού που αφορούν στην ανάθεση υπηρεσιών και προμηθειών είναι διαφορετικοί και μπορεί να οδηγήσουν στην προσέγγιση που υιοθέτησε ο Δήμος ότι πρόκειται για διαφορετικές μεταξύ τους αναθέσεις υπηρεσιών και προμηθειών και, αφετέρου, του γεγονότος ότι η ελεγχόμενη διαδικασία απευθείας ανάθεσης διεξήχθη με κλήση τριών επιχειρήσεων να υποβάλουν προσφορές, η οποία επέτρεψε την ανάπτυξη στοιχειώδους ανταγωνισμού.Κατ’ ακολουθία η δαπάνη είναι μη νόμιμη, το ελεγχόμενο όμως χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Προμήθεια κινητού εξοπλισμού για το πρόγραμμα ανακύκλωσης χαρτιού με διαλογή στην πηγή για αντικατάσταση - εκσυγχρονισμό υφιστάμενου μέσω ενοικίων χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) - Ομάδα Α:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το κύριο αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης, η οποία κατά την έννοια του άρθρου 4 του ν.4412/2016 είναι μεικτή, δοθέντος ότι περιλαμβάνει τμήμα που έχει ως αντικείμενο την προμήθεια εξοπλισμού μέσω χρηματοδοτικής μίσθωσης και τμήμα με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών συντήρησης αυτού, συνίσταται, ενόψει της υψηλότερης εκτιμώμενης αξίας του πρώτου εκ των ως άνω τμημάτων, στην προμήθεια αγαθών και όχι στην ανάθεση υπηρεσιών, των οποίων επιλαμβάνεται το παρόν Κλιμάκιο κατά τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου. Ως εκ τούτου, και βάσει της καθ’ ύλην κατανομής των αρμοδιοτήτων μεταξύ των Κλιμακίων του Δικαστηρίου, αρμόδιο για τον έλεγχο νομιμότητας του υποβληθέντος σχεδίου συμβάσης είναι το ΣΤ΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.  

Προμήθεια ανταλλακτικών και την παροχή υπηρεσιών συντήρησης: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, η ανάθεση της 69/29.12.2107 επίμαχης σύμβασης έχει μεικτό χαρακτήρα, καθώς περιλαμβάνει τμήμα που έχει ως αντικείμενο την προμήθεια ανταλλακτικών και τμήμα με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών συντηρήσεως οκτώ φωτοαντιγραφικών μηχανημάτων. Δοθέντος, δε, ότι η αξία της ανατεθείσας προμήθειας (9.244,85 ευρώ άνευ Φ.Π.Α.) είναι υψηλότερη σε σχέση με την αξία των ανατεθεισών υπηρεσιών συντήρησης (2.311 ευρώ άνευ Φ.Π.Α.), το κύριο αντικείμενο της επίμαχης αναθέσεως είναι η προμήθεια αγαθών. Κατόπιν τούτων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η απευθείας αυτή ανάθεση  είναι νόμιμη, χωρίς να απαιτείται η συνδρομή ειδικών προς τούτο λόγων, αφού η συνολική αξία της άνευ Φ.Π.Α. (11.555,85 ευρώ) συναθροιζόμενη με το ποσό των 4.996,50 ευρώ (άνευ Φ.Π.Α.) που είναι το συμβατικό τίμημα της ομοειδούς αντικειμένου 3/11.5.2017 σύμβασης προμήθειας αναλωσίμων μηχανών offset και συμπληρωματικού εξοπλισμού, που συνήφθη εντός του ίδιου έτους, ανερχόμενη στο συνολικό ποσό των 16.552,30 ευρώ (11.555,85+4.996,50) υπολείπεται του ποσού των 20.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), χωρίς να τίθεται ζήτημα μη νόμιμης κατάτμησης της συνολικής ετήσιας δαπάνης του Ιδρύματος για την προμήθεια ομοειδών αγαθών (προμήθεια ανταλλακτικών φωτοαντιγραφικών μηχανημάτων), απορριπτομένου ως αβασίμου του προβαλλομένου από την Επίτροπο λόγου διαφωνίας. Τυχόν δε μη νομιμότητα των δαπανών που απορρέουν από τις αναθέσεις, εντός του έτους 2017, υπηρεσιών επισκευής και συντηρήσεως των φωτοαντιγραφικών μηχανημάτων των Τμημάτων του ..... και τις σχετικές συναφθείσες συμβάσεις που αναφέρει η Επίτροπος, αποτελεί αντικείμενο του προληπτικού ελέγχου αυτών από το Ελεγκτικό Συνέδριο, υπό τις προϋποθέσεις που θέτει το π.δ. 136/2011 (Α΄ 267), και δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα της ελεγχόμενης εν προκειμένω δαπάνης.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου «τροποποιητικής σύμβασης» με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών επισκευής και συντήρησης των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου …, ποσού 320.279,60 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.(....)Με δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το υποβληθέν σχέδιο σύμβασης δεν επιφέρει τροποποίηση της κύριας σύμβασης, αλλά αφορά, κατ’ ορθό νομικό του χαρακτηρισμό, σε νέα αυτοτελή απευθείας ανάθεση με αντικείμενο την εξακολούθηση, μετά τη λήξη της αρχικής σύμβασης, παροχής των ίδιων υπηρεσιών, λόγω καθυστέρησης ολοκλήρωσης της διαδικασίας για την επιλογή νέου αναδόχου εκτέλεσής τους. Επομένως, εφόσον η δαπάνη της ανωτέρω ανάθεσης υπολείπεται του ποσού του 1.000.000,00 ευρώ, αλλά και του ορίου των 300.000,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. ..., το εν λόγω σχέδιο σύμβασης εκφεύγει του προσυμβατικού ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Κατά συνέπεια, απαραδέκτως εισάγεται για έλεγχο το ως άνω σχέδιο  σύμβασης.

Πληρωμή εργασιών συντήρησης οδοποιίας.( ...) Με τα δεδομένα αυτά, αν και οι ανατεθείσες υπηρεσίες είναι όμοιες, νομίμως ο Δήμος …. προέβη στην απευθείας ανάθεσή τους κατ’ εφαρμογή του άρθρου 6 παρ. 14 του ν. 4071/2012, δεδομένου ότι αφορούν στην κάλυψη αναγκών διαφορετικών Δημοτικών Ενοτήτων του Δήμου, δεν υπερβαίνουν το ποσό των 20.000 η καθεμία και ήδη ακολουθήθηκε εξαρχής η διαδικασία αναγραφής ξεχωριστών ανά Δημοτική Ενότητα πιστώσεων στον προϋπολογισμό του έτους 2017. Περαιτέρω, το άρθρο 6 παρ. 2 του ν. 4412/2016 δεν εφαρμόζεται εν προκειμένω, καθόσον ρυθμίζει τον τρόπο υπολογισμού της εκτιμώμενης αξίας μιας σύμβασης όταν η αναθέτουσα αρχή αποτελείται από επιχειρησιακές μονάδες, στην έννοια των οποίων δεν περιλαμβάνονται οι δημοτικές ενότητες (βλ. κυα 75555/289/17 «Καθορισμός κριτηρίων υπαγωγής στην έννοια της χωριστής επιχειρησιακής μονάδας ανεξαρτήτως υπεύθυνης για τη σύναψη συμβάσεων της ίδιας ή ορισμένων κατηγοριών αυτών», ΦΕΚ Β΄ 2336). Κατά την γνώμη όμως της Προέδρου, οι ανατεθείσες υπηρεσίες, οι οποίες ταυτίζονται κατά περιεχόμενο, μη νομίμως κατατμήθηκαν ανά Δημοτική Ενότητα και ανατέθηκαν απευθείας με βάση το ποσό που προέκυψε από τον επιμερισμό αυτό.

Προμήθειες...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, ως προς την πρώτη αναδειχθείσα από το Κλιμάκιο πλημμέλεια, ήτοι ότι δεν προϋπολογίσθηκε από την αναθέτουσα αρχή η αξία του δικαιώματος προαιρέσεως, το Τμήμα κρίνει ότι το δικαίωμα προαίρεσης περιγράφηκε με σαφήνεια στη διακήρυξη, τόσο ποιοτικά με τους όρους που τέθηκαν στις τεχνικές περιγραφές (παρ. 2.3.7), όσο και ποσοτικά με τον προσδιορισμό του χρονικού ορίου παροχής της συντήρησης, ενώ οι οικονομικοί φορείς που υπέβαλαν προσφορά υπολόγισαν και ανέλυσαν, όπως απαιτείτο από την διακήρυξη, στην οικονομική προσφορά τους το κόστος της εν λόγω συντήρησης και αξιολογήθηκαν γι' αυτό. Περαιτέρω, κατά το χρόνο υποβολής προσφορών, υποβλήθηκαν εγγράφως αιτήματα παροχής διευκρινίσεων από συνολικά είκοσι έναν (21) οικονομικούς φορείς, οι δέκα οκτώ (18) εκ των οποίων, αιτήθηκαν τη λήψη του πλήρους τεύχους των τεχνικών προδιαγραφών, με την αποστολή σχετικής δηλώσεως εμπιστευτικότητας, ως ειδικώς προβλεπόταν στην παράγραφο 13 του Παραρτήματος Β της υπ' αριθ. 28/2016 Διακήρυξης, ενώ δέκα πέντε (15) εξ αυτών ζήτησαν να πραγματοποιήσουν επιτόπια επίσκεψη στα σημεία εγκατάστασης του συστήματος. Επιπλέον, το σύνολο των οικονομικών φορέων που κατέθεσαν τελικώς προσφορά στην εν λόγω διαγωνιστική διαδικασία, συμπεριέλαβε στην οικονομική του προσφορά το κόστος της συντήρησης του συστήματος (προαίρεση), ο δε ανάδοχος της παρούσας διαγωνιστικής διαδικασίας προέκυψε κατόπιν συνυπολογισμού του προσφερόμενου κόστους στην συγκριτική τιμή. Μάλιστα, η κρίσιμη προαίρεση (συντήρηση) προσφέρθηκε από την ήδη παρεμβαίνουσα ένωση με ετήσιο κόστος 224.210,37 πλέον Φ.Π.Α. που αντιστοιχεί σε ποσοστό μόλις 1,85% επί της συνολικής προσφερόμενης τιμής (από τη διακήρυξη παρεχόταν ευχέρεια το ετήσιο κόστος συντήρησης να ανέρχεται μέχρι και στο 6% του συνολικού κόστους του έργου). Για το λόγο αυτό, άλλωστε, η ήδη παρεμβαίνουσα ένωση κλήθηκε από την αναθέτουσα αρχή και έδωσε εξηγήσεις σχετικά με την έκπτωση που παρείχε, η οποία διαπιστώθηκε το πρώτον ως υπερβολικά χαμηλή (βλ. σχετικά την από 24.12.2018 και υπ' αριθ. .... Απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημόσιας Τάξης). Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι το δικαίωμα προαίρεσης, παρότι δεν συνυπολογίστηκε στο σχετικό χωρίο της διακήρυξης που αφορά την εκτιμώμενη αξία της σύμβασης, δεν δημιούργησε επί της ουσίας στρέβλωση του ανταγωνισμού, ούτε οδήγησε σε καταστρατήγηση των διατάξεων του νόμου. Περαιτέρω, ως προς τη δεύτερη αναδειχθείσα πλημμέλεια, ορθά το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη Πράξη του διαπίστωσε ότι μη νομίμως το δικαίωμα προαιρέσεως δεν περιβλήθηκε των απαιτούμενων διατυπώσεων δημοσιότητας, δεδομένου ότι δεν συμπεριελήφθη στο αντικείμενο και στη συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη της προμήθειας, όπως τα στοιχεία αυτά καθορίστηκαν στην περίληψη της διακήρυξης που εστάλη για δημοσίευση στον ελληνικό τύπο, στο Φ.Ε.Κ., αλλά και στο Συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όμως το Τμήμα, κρίνει ότι ουδόλως από την παράλειψη της δημοσίευσης αυτής επήλθε νόθευση του ελεύθερου και υγιούς ανταγωνισμού και παραβίαση των αρχών της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των συμμετεχόντων Και τούτο, συνεκτιμώντας τα ακόλουθα: 1) τέσσερις (4) οικονομικοί φορείς κατέθεσαν προσφορά στην εν λόγω διαγωνιστική διαδικασία, 2)στη δημοσιευθείσα στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκήρυξη αναγράφονταν η ηλεκτρονική διεύθυνση, στην οποία αναρτήθηκε το πλήρες κείμενο της διακήρυξης, με αποτέλεσμα, μέσω της διαδικτυακής αυτής ανάρτησης, να παρασχεθεί σε κάθε ενδιαφερόμενο η δυνατότητα άμεσης πρόσβασης στο αναλυτικό περιεχόμενό της και επομένως και στο επίμαχο δικαίωμα προαίρεσης, 3) οι όροι ενεργοποίησης και του περιεχόμενου του δικαιώματος αυτού ρυθμίζονται σαφώς με τους όρους (παρ. 2.3.7) που τίθενται επί των τεχνικών προδιαγραφών της διακήρυξης. Περαιτέρω, η προκήρυξη καθώς και τα λοιπά συμβατικά τεύχη είχαν αναρτηθεί εξ αρχής αφενός στην ιστοσελίδα της αναθέτουσας αρχής www.astynomia.gr και αφετέρου στην αντίστοιχη ιστοσελίδα του ΕΣΗΔΗΣ www.promitheus.gov.gr. Αναλυτικότερα, στη δημοσιευθείσα στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (φύλλο 524/16.12.2016) και στον εθνικό τύπο περίληψη, αναφέρεται ρητά ότι το πλήρες κείμενο της διακήρυξης και τα λοιπά συμβατικά τεύχη θα αναρτούνταν στην ιστοσελίδα του ΕΣΗΔΗΣ www.promitheus.gov.gr...Ανακαλεί την 159/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Παροχή υπηρεσιών συντήρησης ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής: Δοθέντος ότι η συνολική αξία των επίμαχων συμβάσεων για την παροχή των υπηρεσιών συντήρησης των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων του Νοσοκομείου, που συνήφθησαν για το χρονικό διάστημα από 11.9.2017 έως 24.10.2018, ανέρχεται στο συνολικό ποσό των 459.895,9 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. (413.433,94 ευρώ + 12.186,20 ευρώ + 34.275,76 ευρώ), βασίμως προβάλλεται από την διαφωνούσα Αναπληρώτρια Επίτροπο ότι οι επίμαχες υπηρεσίες μη νομίμως ανατέθηκαν στους φερόμενους ως δικαιούχους με τη διαδικασία αντιστοίχως του συνοπτικού διαγωνισμού και της απευθείας ανάθεσης. Τούτο δε, διότι η αξία των εν λόγω υπηρεσιών, οι οποίες έχουν περιοδικό χαρακτήρα, υπολογιζόμενη σε βάση δωδεκαμήνου, σύμφωνα με τις ειδικότερες προβλέψεις της διάταξης του άρθρου 6 παρ. 11 του ν. 4412/2016 για τις συμβάσεις υπηρεσιών περιοδικού χαρακτήρα (βλ. σκέψη ΙΙ) υπερβαίνει τόσο το ποσό των 20.000 ευρώ, μέχρι του οποίου επιτρέπεται η, άνευ ειδικών λόγων, προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, όσο και το ποσό των 60.000 ευρώ, μέχρι του οποίου επιτρέπεται η ανάθεση με συνοπτικό διαγωνισμό και πέραν του οποίου επιβάλλεται η διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού. Εξάλλου, κατά την ημερομηνία λήξης της διάρκειας της προηγούμενης σχετικής 922/2017 σύμβασης (14.9.2018), το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείου … δεν είχε προβεί εγκαίρως στις απαραίτητες ενέργειες ώστε να έχει ήδη αναδειχθεί με ανοικτό διαγωνισμό ο επόμενος ανάδοχος των εν λόγω περιοδικού χαρακτήρα υπηρεσιών, καθόσον η απόφαση για τη διενέργεια του επόμενου διαγωνισμού ελήφθη με την απόφαση της 16ης/11.6.2018 Συνεδρίασής του Διοικητικού Συμβουλίου του, ήτοι μόλις τρεις μήνες πριν από τη λήξη της 922/2017 σύμβασης, περίληψη της οικείας 14/2018 διακήρυξης του επόμενου διαγωνισμού δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 13.8.2019, ήτοι μόλις ένα μήνα πριν από τη λήξη της εν λόγω σύμβασης, η δε καθορισθείσα με τη διακήρυξη αυτή καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών (14.9.2018) συνέπιπτε με τη λήξη της σύμβασης αυτής, χωρίς όμως να προκύπτει ότι συνέτρεχε κάποιο απρόβλεπτο γεγονός που κατέστησε αδύνατο τον έγκαιρο προγραμματισμό του επόμενου διαγωνισμού και συνακόλουθα τη νόμιμη ανάθεση με ανοικτό διαγωνισμό των επίμαχων υπηρεσιών. Τέλος, οι εντελλόμενες με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν δύνανται να νομιμοποιηθούν σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 37 του ν. 4238/2014, όπως ισχύει (βλ. σκέψη III), καθόσον, όσον αφορά ειδικά την ανάθεση με τη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού, αυτή δεν εμπίπτει στο ρυθμιστικό πεδίο της εν λόγω διάταξης, αφού δεν πρόκειται για απευθείας ανάθεση σε ήδη εγκατεστημένο ανάδοχο, ενώ περαιτέρω, όσον αφορά και τις δύο επίμαχες αναθέσεις, ενόψει του γεγονότος ότι το ίδιο το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείου … ήταν ο φορέας διεξαγωγής του νέου ανοικτού διαγωνισμού για την ανάθεση των ελεγχόμενων υπηρεσιών, δεν συντρέχει περίπτωση καθυστερήσεων στην ολοκλήρωση των διαδικασιών κεντρικού προγραμματισμού των υπηρεσιών της Ε.Π.Υ., λόγω των οποίων δεν μπόρεσε να δρομολογηθεί εγκαίρως ο εν λόγω νέος ανοικτός διαγωνισμός, ούτε τίθεται εν προκειμένω ζήτημα καθυστερήσεων κατά την εξέλιξη της διαγωνιστικής διαδικασίας που όφειλε να διενεργήσει, λόγω της άσκησης ενδίκων μέσων εκ μέρους των διαγωνιζομένων.