Δημιουργία συστήματος επιτήρησης συνόρων...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το ως άνω προβλεφθέν στο ΣΤ΄ Παράρτημα της διακήρυξης δικαίωμα της Αναθέτουσας Αρχής να συνάψει - αφού το ενεργοποιήσει με πρωτοβουλία της - με την ανάδοχο, μετά το πέρας της τριετούς περιόδου χρόνου εγγύησης καλής λειτουργίας-δωρεάν συντήρησης του συστήματος, νέα σύμβαση (πρόσθετη πράξη), με την οποία να παρατείνεται, κατ΄ έτος και μέχρι 7 έτη, η πλήρης συντήρηση (προληπτική και αποκατάσταση βλαβών) του συστήματος, δεν αποτέλεσε, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν (σκέψη ΙΙ), νομίμως αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης και δη υπό την μορφή νομίμου δικαιώματος προαίρεσης. Και τούτο, διότι η αξία της εν λόγω δυνητικώς συναφθησομένης σύμβασης- η οποία το πρώτον αναφέρεται ως δικαίωμα προαίρεσης με το άρθρο 18 του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης, δεν προϋπολογίσθηκε από την Αναθέτουσα Αρχή. Επίσης, αυτή δεν περιβλήθηκε των απαιτούμενων διατυπώσεων δημοσιότητας, δεδομένου ότι δεν συμπεριελήφθη στο αντικείμενο και στη συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη της προμήθειας, όπως τα στοιχεία αυτά η τελευταία καθορίστηκαν στη διακήρυξη που εστάλη για δημοσίευση στον ελληνικό τύπο, στο Φ.Ε.Κ., αλλά και στο Συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο τμήμα ΙΙ.2.11. του οποίου "Πληροφορίες σχετικά με δικαιώματα προαίρεσης" σημειώθηκε "όχι". (..)Κατ’ ακολουθίαν αυτών και δεδομένου ότι οι νομικές πλημμέλειες που αναφέρθηκαν στην προηγούμενη σκέψη καθιστούν μη νόμιμη την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία, κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1040/2019 

Λειτουργία κινητής μονάδας μηχανικής ανακύκλωσης και κομποστοποίησης...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:Α) Το κριτήριο της στελέχωσης της ομάδας έργου (άρθρο 2.2.6. περ.γ) μη νομίμως ορίστηκε, κατά σύγχυση, και ως κριτήριο ανάθεσης, κατά την έννοια του άρθρου 86 του ν. 4412/2016. Τούτο δε διότι δεν αιτιολογείται, ειδικώς στην συγκεκριμένη περίπτωση, η επίδραση που θα επιφέρει στο επίπεδο εκτέλεσης της σύμβασης η διάθεση, εκ μέρους της διαγωνιζόμενης εταιρείας, ομάδας έργου με συγκεκριμένα προσόντα. Όπως έγινε δεκτό και ανωτέρω (σκ. 3), η αναθέτουσα αρχή έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί ως κριτήριο ανάθεσης την οργάνωση, τα προσόντα και την πείρα του προσωπικού στο οποίο ανατίθεται η υπηρεσία, καθώς αυτό μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα της εκτέλεσης της σύμβασης και, κατ’ επέκταση, την οικονομική αξία της προσφοράς, πλην όμως τούτο επιτρέπεται στις περιπτώσεις όπου η επαγγελματική πείρα και η κατάρτιση των προσώπων που έχουν αναλάβει την εκτέλεση της σύμβασης συνδέεται ουσιωδώς με το αποτέλεσμα, όπως για παράδειγμα στις συμβάσεις για υπηρεσίες διανοητικής φύσεως (βλ. και 94η αιτιολογική σκέψη οδηγίας 2014/24/ΕΕ) και για τον λόγο αυτό επηρεάζει και την οικονομική προσφορά των διαγωνιζόμενων. Στην προκειμένη δε περίπτωση, ενώ τίθεται ως προαπαιτούμενο της τεχνικής και επαγγελματικής καταλληλότητας η στελέχωση ομάδας έργου με συγκεκριμένα προσόντα (άρθρο 2.2.6 περ.γ) και αναφέρεται ότι το εν λόγω οργανόγραμμα με την στελέχωση της ομάδας πρέπει να περιλαμβάνεται στην τεχνική προσφορά επί ποινή αποκλεισμού (άρθρο 2.4.3.2.), εντούτοις προβλέπεται αυτή (η στελέχωση) και ως κριτήριο ανάθεσης με συντελεστή βαρύτητας 15%, χωρίς τούτο να αιτιολογείται ειδικώς από τη διακήρυξη και χωρίς να συνδέεται με την φύση των ανατεθεισών υπηρεσιών. Σε αυτό συνηγορεί και το γεγονός ότι πρόκειται για την λειτουργία μιας υφιστάμενης μονάδας μηχανικής ανακύκλωσης και κομποστοποίησης, η οποία λειτουργεί ήδη, τουλάχιστον από το 2016 (βλ. σχετ. την από Δ/552/28.6.2016 όμοια κατά περιεχόμενο σύμβαση με την ελεγχόμενη, καθώς και τις διαδοχικώς συναφθείσες κατόπιν αυτής) και όχι σύμβαση σχετική με την αναβάθμιση, βελτίωση ή επέκταση της εν λόγω μονάδας που ενδεχομένως να δικαιολογούσε την πρόβλεψη του εν λόγω κριτηρίου, σχετικά με την επαγγελματική αξία των προσώπων που αναλαμβάνουν την εκτέλεση αυτής, και ως κριτήριο ανάθεσης.Β) Το κριτήριο ανάθεσης «πληρότητα και αρτιότητα τεχνικού φακέλου προσφοράς» (άρθρο 2.3.1) είναι γενικό και αόριστο, διότι σε κανένα σημείο της διακήρυξης δεν προσδιορίζεται σαφώς ούτε συνάγεται εμμέσως σε τι αφορά το εν λόγω κριτήριο. Ακόμα δε και αν ήθελε υποτεθεί πως με αυτό σκοπείται η βαθμολόγηση του περιεχομένου της τεχνικής προσφοράς και όχι η πληρότητα και αρτιότητα των προσκομισθέντων δικαιολογητικών αυτής, τα οποία εξάλλου τίθενται επί ποινή αποκλεισμού κατά την εξέταση της συμβατότητας της τεχνικής προσφοράς με τις τεχνικές προδιαγραφές που ορίζονται στη διακήρυξη, εντούτοις είναι άδηλο τι ακριβώς θα λάβει υπόψιν της η αναθέτουσα αρχή κατά την  βαθμολόγηση. Εξάλλου, στην διακήρυξη δεν γίνεται καμία αναφορά ως προς τον τρόπο βαθμολόγησης των κριτηρίων ανάθεσης ούτε προφανώς και του εν λόγω κριτηρίου, αρκείται δε αυτή στην απλή παράθεση του γράμματος της νομοθετικής διάταξης που ορίζει ότι η βαθμολογία κυμαίνεται από 100 βαθμούς στην περίπτωση που ικανοποιούνται ακριβώς όλοι οι όροι των τεχνικών προδιαγραφών, αυξάνεται δε μέχρι τους 120 βαθμούς όταν υπερκαλύπτονται οι απαιτήσεις του εν λόγω κριτηρίου. Τούτο έχει ως αποτέλεσμα να καταλείπεται υπέρμετρη ευχέρεια στην αναθέτουσα αρχή ως προς την βαθμολόγηση των κριτηρίων, παραβιάζοντας με τον τρόπο αυτό την αρχή της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων και την εντεύθεν απορρέουσα υποχρέωση διαφάνειας, σύμφωνα με την οποία επιβάλλεται όπως όλα τα στοιχεία που λαμβάνει υπόψη η αναθέτουσα αρχή για τον εντοπισμό της πλέον συμφέρουσας από οικονομική άποψη προσφοράς και ο τρόπος βαθμολόγησης αυτών καθίστανται γνωστά στους εν δυνάμει προσφέροντες, κατά τον χρόνο προετοιμασίας των προσφορών τους. Στην προκειμένη περίπτωση, τούτο καθίσταται επιτακτικότερο και για τον πρόσθετο λόγο ότι το σύνολο των λοιπών κριτηρίων προς βαθμολόγηση, ήτοι το «Σχέδιο επεξεργασίας και υγειονομικής ταφής», το «Οργανόγραμμα και στελέχωση της Ομάδας έργου», η «Πληρότητα σχεδίου περιβαλλοντικής παρακολούθησης» και το «Πρόγραμμα διάθεσης CLO» εμπεριέχονται ήδη, ως επιμέρους αξιολογούμενα στοιχεία, στο ως άνω κριτήριο, ήτοι αποτελούν αντικείμενο και περιεχόμενο του τεχνικού φακέλου προσφοράς (βλ. σχετ. άρθρο 2.4.3.2. διακήρυξης). Τα ίδια δε κριτήρια, το  περιεχόμενο των οποίων προσδιορίζεται ειδικώς στην διακήρυξη, αξιολογούνται και αυτοτελώς, με αποτέλεσμα να τίθεται ζήτημα ανεπίτρεπτης διπλής βαθμολόγησής τους. Γ) Τέλος, όπως έγινε δεκτό και ανωτέρω (σκ. 4), κατά παράβαση της αρχής της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων δεν ορίζεται στην διακήρυξη ο τρόπος βαθμολόγησης των κριτηρίων ποιοτικής επιλογής που έχει θέσει η αναθέτουσα αρχή, προκειμένου να αναδειχθεί ο ανάδοχος βάσει του επιλεγέντος από την διακήρυξη κριτηρίου της βέλτιστης σχέσης ποιότητας- τιμής. Ειδικότερα, δεν εξειδικεύεται επαρκώς τι θα λάβει υπόψιν της η αναθέτουσα αρχή κατά την βαθμολόγηση του εκάστοτε κριτηρίου, ώστε ο κάθε συμμετέχων στον διαγωνισμό να διαμορφώσει την προσφορά του, με γνωστά εκ των προτέρων κριτήρια, ώστε να λάβει τον μέγιστο δυνατό βαθμό. Εξάλλου, η εν λόγω παράλειψη, συνδυαζόμενη με την ασάφεια και τη γενικότητα των επίμαχων κριτηρίων, πέραν του ότι καταλείπει στις αναθέτουσες αρχές υπέρμετρη ευχέρεια ως προς τον τρόπο βαθμολόγησης των υποψηφίων, δεν επιτρέπει και τον εκ των υστέρων έλεγχο της νομιμότητας των επίμαχων αποφάσεων μέσω του ελέγχου της αιτιολογίας αυτών.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1359/2020

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου συμβάσεως με αντικείμενο την «Προμήθεια και εγκατάσταση δικτυακού εξοπλισμού και λογισμικού για το δίκτυο τηλεματικής του …»(....)Το πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού για την τεχνική αξιολόγηση της προσφοράς της εταιρείας «… Α.Ε.», δεν έχει αιτιολογηθεί νομίμως, κατά παράβαση των διατάξεων  των άρθρων 86 παρ. 11 και 13 του ν. 4412/2016 και 2.3.1 της οικείας διακήρυξης, δεδομένου ότι σε αυτό απλώς παρατίθενται βαθμοί στα κριτήρια αξιολόγησης χωρίς να υπάρχει λεκτική διατύπωση, έστω και συνοπτική, της κρίσης της Επιτροπής Διαγωνισμού και συγκεκριμένα αξιολόγηση της προσφοράς ανά κριτήριο.Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης μεταξύ του … και της εταιρείας «… A.E.», με αντικείμενο την προμήθεια και εγκατάσταση νέου δικτυακού υλικού/λογισμικού για το …

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/645/2020.

Ανάδειξη αναδόχου για τη «Λειτουργία Μονάδας Διαχείρισης – Ανακύκλωσης – Κομποστοποίησης και Προσωρινής Διαχείρισης Στερεών Αστικών Αποβλήτων:...Νομίμως αποκλείστηκαν: 1) η εταιρεία ..., καθόσον δεν υπέβαλε ΕΕΕΠ υπογεγραμμένο από το Μηχανικό/εργοδηγό της, υπεύθυνης για την επίβλεψη λειτουργίας και συντήρησης της μονάδας, ομάδας έργου, που απαιτείται για την τεχνική της επάρκεια, ο οποίος δεν  ανήκει στο προσωπικό της, 2) η εταιρεία ..., πέραν των αναφερόμενων στη σκέψη VI. λόγων, διότι δεν υπέβαλε ΕΕΕΠ υπογεγραμμένο από το Μηχανολόγο Μηχανικό καθώς και από το Χημικό Μηχανικό της, υπεύθυνης για την επίβλεψη λειτουργίας και συντήρησης της μονάδας, ομάδας έργου, που απαιτείται για την τεχνική της επάρκεια, οι οποίοι δεν ανήκουν στο προσωπικό της, 3) η εταιρεία ..., πέραν των λοιπών αναφερόμενων στη σκέψη VI.iv λόγων, διότι δεν υπέβαλε ΕΕΕΠ υπογεγραμμένο από τον υπεύθυνο περιβαλλοντικής παρακολούθησης της μονάδας Χημικό Μηχανικό της ομάδας έργου, ο οποίος δεν αποδεικνύεται ότι ανήκει στο προσωπικό της, και 4) οι εταιρείες ... και ... για τους αναφερόμενους στη σκέψη VI.iv. λόγους. Μη νομίμως αποκλείστηκε η εταιρεία ..., λόγω της αναγραφής στην εγγυητική επιστολή συμμετοχής που προσκόμισε, αντί της ημερομηνίας αποσφράγισης των προσφορών (15.2.2017), που κατά το άρθρο 1 της διακήρυξης συνιστά την ημερομηνία του διαγωνισμού, αυτήν της 9ης.2.1017, ήτοι την καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών. (...)Τέλος το Κλιμάκιο, έχοντας υπόψη ότι η διάταξη του άρθρου 79Α του ν.4412/2016, που προστέθηκε με το άρθρο 107 παρ. 13 του ν.4497/2017, δεν καταλαμβάνει την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία, αφού κατά τη θέση σε ισχύ του νόμου αυτού, ήτοι στις 13.11.2017, ημερομηνία δημοσίευσής του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, είχε ήδη εκδοθεί η 330/9.11.2017 κατακυρωτική απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου..., κρίνει ότι οι εταιρείες ..., ... και ..., καθώς και η ανακηρυχθείσα ανάδοχος ..., οι οποίες υπέβαλαν ΕΕΕΠ υπογεγραμμένο μόνο από το νόμιμο εκπρόσωπο κάθε μίας εταιρείας και όχι από όλα τα μέλη του Διοικητικού τους Συμβουλίου, έπρεπε, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη  ΙΙΙ.Γ., να αποκλεισθούν λόγω ουσιώδους πλημμέλειας της προσφοράς τους.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ουσιώδη πλημμέλεια στη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου, αναφορικά με την αποδοχή της προσφοράς της αναδόχου Κοινοπραξίας ..., που κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο, με το 11242/15.6.2018 (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 40330/14.6.2018) έγγραφο του Δημάρχου του Δήμου ..., σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του Κλιμακίου. 

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕλΣυν.Τμ.Μείζονος-Επταμ.Σύνθ./1837/2018

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΑΞΟΝΙΚΟΥ ΤΟΜΟΓΡΑΦΟΥ 64 ΤΟΜΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΗ ΠΛΗΡΟΥΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΓΙΑ ΧΡΟΝΙΚΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΔΥΟ ΕΤΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗ ΛΗΞΗ ΤΗΣ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑΚΗΣ ΕΓΓΥΗΣΗΣ:
 Για τον λόγο αυτό, δεν δύναται να θεωρηθεί ότι το τμήμα αυτό αφορά δικαίωμα προαίρεσης της αναθέτουσας αρχής προς ανάθεση πρόσθετων υπηρεσιών, κατά την έννοια του άρθρου 132 παρ. 1 περ. α΄ του ν. 4412/2016, καθόσον το δικαίωμα αυτό προϋποθέτει ότι η σχετική δαπάνη έχει ρητώς περιληφθεί - και δεόντως δημοσιευθεί - στον συνολικό προϋπολογισμό της διακήρυξης (άρθρο 6 παρ. 1 του ν. 4412/2016). Ως εκ τούτου, οι σχετικές υπηρεσίες συντήρησης (μετά τη λήξη της εργοστασιακής εγγύησης και της διετούς συντήρησης) είναι εκτός συμβατικού αντικειμένου της διακήρυξης και δεν ασκεί καμία επιρροή το γεγονός ότι το σχετικό κόστος αναφέρεται ότι θα καλυφθεί από τον τακτικό προϋπολογισμό του ίδιου του Νοσοκομείου, καθόσον, σε κάθε περίπτωση, θα έπρεπε, ανεξαρτήτως της ειδικότερης πηγής χρηματοδότησης, να έχει προϋπολογισθεί και για το μέρος αυτό συγκεκριμένο κόστος παροχής υπηρεσιών (άρθρο 6 παρ. 1 του ν. 4412/2016). Πλην, όμως, το γεγονός αυτό δεν γεννά αοριστία των όρων διενέργειας του επίμαχου διαγωνισμού, όπως αντίθετα κρίθηκε με την προσβαλλομένη, καθόσον, στην επεξήγηση που παρατίθεται κάτω από τον Πίνακα Π2, ρητώς ορίζεται, περαιτέρω, ότι: «… Η προσφερόμενη τιμή στον Πίνακα 2. δεν επηρεάζει την αξιολόγηση του εν λόγω διαγωνισμού …». Άλλωστε, στο άρθρο 1.3 της διακήρυξης ρητώς αναφέρεται ότι στο αντικείμενο της προμήθειας περιλαμβάνεται αποκλειστικά το Τμήμα 1 της προμήθειας αξονικού τομογράφου με την εργοστασιακή του εγγύηση καθώς και το Τμήμα 2 της παροχής υπηρεσιών διετούς συντήρησης, χωρίς να γίνεται οιαδήποτε αναφορά σε Τμήμα 3 για παροχή πρόσθετων υπηρεσιών συντήρησης εκ μέρους του αναδόχου για το μεταγενέστερο διάστημα και μέχρι τη συμπλήρωση της δεκαετίας. Παρέπεται, ότι η πρόβλεψη για την υποβολή προσφοράς με τον πίνακα Π2 εκ του περισσού έχει περιληφθεί στην επίμαχη διακήρυξη και δεν αποτελεί μέρος του συμβατικού αντικειμένου της ανάθεσης ούτε επηρεάζει, κατά τα ρητώς προβλεπόμενα, την αξιολόγηση των υποβαλλόμενων προσφορών. Αλλά και το σχέδιο σύμβασης που έχει υποβληθεί προς προσυμβατικό έλεγχο από το προσφεύγον Νοσοκομείο, αφορά αποκλειστικά την προμήθεια αξονικού τομογράφου με την εργοστασιακή του εγγύηση και την δαπάνη παροχής υπηρεσιών διετούς συντήρησης. Αντιθέτως, το αυτοτελές σχέδιο της «πλήρους συντήρησης – επισκευής μετά την εργοστασιακή εγγύηση & την προβλεπόμενη πλήρη διετή συντήρηση» είναι παντελώς ασυμπλήρωτο και, συνεπώς, δεν αποτελεί αντικείμενο του παρόντος ελέγχου. Είναι δε διάφορο το ζήτημα, εάν οι τυχόν πρόσθετες υπηρεσίες συντήρησης (μετά και την λήξη της διετούς συντήρησης) μπορούν να τύχουν απευθείας ανάθεσης κατ’ εφαρμογή των λοιπών περιπτώσεων του προαναφερθέντος άρθρου 132 του ν. 4412/2016, ιδίως λόγω τεχνικής μοναδικότητας του αναδόχου γεγονός που πρέπει να διαπιστωθεί αρμοδίως κατόπιν άσκησης του προβλεπόμενου προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας κατά τους όρους του άρθρου 324 του ν. 4700/2020. Τέλος, η ανωτέρω παραδοχή επιρρωνύεται από το γεγονός ότι οι επίμαχοι όροι της διακήρυξης δεν προσβλήθηκαν από οιονδήποτε ενδιαφερόμενο οικονομικό φορέα, ενώ δεν προκύπτει ότι υποβλήθηκαν και διευκρινιστικά ερωτήματα λόγω ασάφειας συγκεκριμένων όρων. Ως εκ τούτου και ο τρίτος διακωλυτικός λόγος της προσβαλλόμενης Πράξης περί αοριστίας του αντικειμένου της διακήρυξης πρέπει να αρθεί. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη προσφυγή ανάκλησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, μεταξύ του προσφεύγοντος Νοσοκομείου και της παρεμβαίνουσας εταιρίας, υπό τον όρο ότι, πριν την υπογραφή του σχεδίου αυτού, θα εγκριθεί με ρητή απόφαση του Υπουργού Υγείας η μεταβολή της διάρκειας συντήρησης του αξονικού τομογράφου από πέντε σε δύο έτη για την ίδια προϋπολογιζόμενη δαπάνη (135.000 ευρώ με Φ.Π.Α.) και σχετική επισήμανση θα τεθεί στο προς υπογραφή σχέδιο (βλ. ανωτέρω σκέψη 27). Επισημαίνεται, επίσης, ότι το κόστος της επίμαχης προμήθειας αξονικού τομογράφου 64 τομών με την εργοστασιακή εγγύηση (Τμήμα 1) και την παροχή διετούς συντήρησης (Τμήμα 2) θα καλυφθεί, κατά τα ρητώς προβλεπόμενα στη διακήρυξη (άρθρο 1.2) αποκλειστικά στο πλαίσιο υλοποίησης της συμφωνίας συμβιβασμού που συνήφθη μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της εταιρίας ..... Α.Ε. (βλ. σκέψη 5). Συνεπώς, η ανάδοχος του διαγωνισμού οφείλει να διαθέσει δωρεάν τον σχετικό εξοπλισμό με αντάλλαγμα την απομείωση της υποχρέωσης της προς παροχή ιατρικού εξοπλισμού ύψους 90 εκατομμυρίων ευρώ που προβλέπεται στην σχετική συμφωνία.  
Ανακαλεί την 7/2024 Πράξη της Επιτρόπου της 1ης Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα (Π.Ε.) Λαρίσης

Δίκτυα αποχέτευσης ακαθάρτων(...)Με τα δεδομένα αυτά, και αφού από το υπόδειγμα του Ε.Ε.Ε.Σ. που ανήρτησε η προσφεύγουσα Α.Α. στον ηλεκτρονικό τόπο του διαγωνισμού είχε αφαιρεθεί το ειδικό πεδίο («Λοιπές οικονομικές ή χρηματοοικονομικές απαιτήσεις»), στο οποίο συμπληρώνεται από τους διαγωνιζόμενους το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των εργολαβικών τους συμβάσεων, το Δικαστήριο κρίνει ότι ο παρεμβαίνων 2ος μειοδότης, ο οποίος δήλωσε το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των εργολαβικών του συμβάσεων στην από 1.8.2023 συνοδευτική υπεύθυνη δήλωση, ανταποκρίθηκε στις σχετικές προαποδεικτικές του υποχρεώσεις και μη νομίμως αποκλείστηκε από τη διαγωνιστική διαδικασία για τον λόγο αυτόν (πρβλ. ΣτΕ 2095/2021 σκ. 11). Σε κάθε περίπτωση, η απάλειψη του επίμαχου πεδίου από το Ε.Ε.Ε.Σ. δημιούργησε αντικειμενική ασάφεια, ως προς το εάν συντρέχει απαίτηση της διακήρυξης για προαπόδειξη του ανεκτέλεστου υπολοίπου, κατά τα ανωτέρω, η ασάφεια δε αυτή δεν μπορεί να αποβεί σε βάρος του διαγωνιζόμενου, ο οποίος συμπλήρωσε πλήρως το αναρτηθέν από την προσφεύγουσα Α.Α. υπόδειγμα και συμπλήρωσε τις αναγκαίες πρόσθετες πληροφορίες προσκομίζοντας συνοδευτική υπεύθυνη δήλωση (πρβλ. ΣτΕ 2223/2023 σκ. 9 και 10).
Mε τις κρινόμενες προσφυγές, όπως η πρώτη εξ αυτών αναπτύσσεται με το από 16.5.2024 υπόμνημα της προσφεύγουσας Α.Α., προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη Πράξη έσφαλε, κρίνοντας ότι ο αποκλεισμός του παρεμβαίνοντος 2ου μειοδότη ήταν παράνομος, διότι με βάση το άρθρο 367 παρ. 3 του ν. 4412/2016 η προσφεύγουσα Α.Α. όφειλε να συμμορφωθεί στο διατακτικό της 1690/2023 απόφασης της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. που έκρινε αντιθέτως με το Κλιμάκιο. Ο λόγος αυτός είναι αλυσιτελής καθώς, κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, οι αποφάσεις της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ., που εκδίδονται επί προδικαστικών προσφυγών που ασκούνται από τους έχοντες προς τούτο έννομο συμφέρον, δεν δεσμεύουν το Ελεγκτικό Συνέδριο κατά την άσκηση της κατοχυρωμένης στο άρθρο 98 παρ.1 εδ. β΄ του Συντάγματος αρμοδιότητάς του για τον έλεγχο των συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας, η οποία ρυθμίζεται στα άρθρα 324 επ. του ν. 4700/2020, ασκείται με τις εγγυήσεις που αυτό απολαμβάνει ως Ανώτατο Δικαστήριο, εκτείνεται στο σύνολο της διαγωνιστικής διαδικασίας, συνεπώς και στον έλεγχο της νομιμότητας των αποφάσεων της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. και αποσκοπεί στη διασφάλιση της αντικειμενικής νομιμότητας της προς ανάθεση σύμβασης (Έβδ. Τμ. 1638/2023, σκ. 24-26). Για τους λόγους αυτούς. Απορρίπτει τις προσφυγές ανάκλησης.Δέχεται την ασκηθείσα παρέμβαση.Δεν ανακαλεί την 146/2024 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Παρεμβάσεις Αστικής Αναζωογόνησης για την Οικονομική Ανασυγκρότηση τοπικών εμπορικών οδών (...)Mε αυτά τα πραγματικά περιστατικά και σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά ανωτέρω στη σκέψη 14, η κρίση του Κλιμακίου στην προσβαλλόμενη Πράξη ότι η μη υπέρβαση των ανώτατων επιτρεπτών ορίων ανεκτέλεστου υπολοίπου εργολαβικών συμβάσεων ήταν δυνατό να συναχθεί από την έκδοση ενημερότητας πτυχίου στο όνομα των αποκλεισθεισών εταιρειών είναι αβάσιμη, όπως βασίμως υποστηρίζουν ο προσφύγων Δήμος με την προσφυγή του και η ανάδοχος ..με την παρέμβασή της. Τούτο, πρώτον, διότι η ενημερότητα πτυχίου δεν επαρκεί, λόγω της ετήσιας διάρκειάς της, για τη βεβαίωση του ύψους του διαρκώς κυμαινόμενου κατά τη διάρκεια του έτους ύψους του ανεκτέλεστου υπολοίπου των υπό εκτέλεση συμβάσεων. Δεύτερον, διότι το προπαρατεθέν, διέπον τον διαγωνισμό εθνικό και ενωσιακό νομοθετικό πλαίσιο, δεν εμποδίζει τον αναθέτοντα φορέα να θεσπίσει, τόσο για τους καταταγέντες στο Μ.Ε.Ε.Π. σύμφωνα με τις εθνικές ρυθμίσεις, όσο και για τους εγκεκριμένους σε άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης εργολήπτες, το κριτήριο της μη υπέρβασης ενός ορίου ανεκτέλεστου υπολοίπου εργολαβικών συμβάσεων που εκτελούν παραλλήλως, ώστε να αποφευχθεί η δέσμευσή τους πέραν των δυνατοτήτων τους και να διασφαλιστεί, η ακίνδυνη, από αυτή την άποψη, ανάληψη της εκτέλεσης του υπό δημοπράτηση έργου. Τρίτον, διότι η πρόβλεψη και διατύπωση του άρθρου 23 της διακήρυξης του κρινόμενου διαγωνισμού, περί υποχρεωτικής προαποδεικτικής συμπλήρωσης του ανεκτέλεστου υπολοίπου των ήδη εκτελούμενων συμβάσεων στο πεδίο «Λοιπές οικονομικές ή χρηματοοικονομικές απαιτήσεις» της Ενότητας Β «Οικονομική και Χρηματοοικονομική επάρκεια» του Μέρους ΙV του Ε.Ε.Ε.Σ., ήταν σαφής για τον επιμελή διαγωνιζόμενο, ουδεμία διευκρινιστική ερώτηση ετέθη ως προς την ορθή συμπλήρωση του πεδίου από τους υποψήφιους φορείς, αλλά και οι συμμετέχουσες στη διαγωνιστική διαδικασία, οι οποίες εκβλήθηκαν από αυτή λόγω της μη συμπλήρωσης του συνολικού ποσού του ανεκτέλεστου στο εν λόγω πεδίο, δεν αμφισβήτησαν την εκβολή τους με προδικαστική προσφυγή. Εφόσον δε, όπως προκύπτει από την προηγηθείσα ανάπτυξη, η παράλειψη αναγραφής του συγκεκριμένου ανεκτέλεστου υπολοίπου εργολαβικών συμβάσεων δεν είναι δυνατό να καλυφθεί δι’ αναφοράς ή παραπομπής στην ενημερότητα πτυχίου των αποκλεισθέντων οικονομικών φορέων, ούτε μπορούσε να αναπληρωθεί από τη γενική δήλωσή τους περί μη υπέρβασης του ανώτατου ορίου ανεκτελέστου υπολοίπου, είναι απορριπτέα και η συνακόλουθη κρίση του Κλιμακίου ότι η παράλειψη αυτή ήταν επιδεκτική αποσαφήνισης ή συμπλήρωσης στο προαποδεικτικό στάδιο του Ε.Ε.Ε.Σ δυνάμει του άρθρου 102 του ν. 4412/2016, όπως ισχύει. Κατά συνέπεια είναι απορριπτέα η ως άνω υποστηριζόμενη άποψη ότι όφειλε η αναθέτουσα να την καλέσει να συμπληρώσει την ελλιπή της δήλωση κατ’ εφαρμογή του άρθρου 102 του ν. 4412/2016, το μεν διότι τούτο ερείδεται στην προαναφερθείσα πλάνη περί το περιεχόμενο του όρου 22.Γ της διακήρυξης, το δε διότι δεν υπέβαλε πλήρες και σύμφωνο με τη διακήρυξη Ε.Ε.Ε.Σ., το οποίο αποτελεί ουσιώδες δικαιολογητικό συμμετοχής.Κατ’ ακολουθία των προεκτεθέντων, η ένδικη προσφυγή του Δήμου Θεσσαλονίκης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση της αναδόχου ..πρέπει να γίνουν δεκτές, η προσβαλλόμενη με αυτή, 465/2023 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου πρέπει να ανακληθεί, απορριπτομένης συνακολούθως και της υπέρ της διατήρησης του κύρους της παρέμβασης της Ένωσης οικονομικών φορέων με την επωνυμία «..Α.Ε.- Α.Τ.Ε.» και των μελών αυτής

Προμήθεια..Επειδή, εκ των ως άνω προκύπτει ότι όπως ορθώς έκρινε η αναθέτουσα κατά την πρώτη βάση αποκλεισμού του, η προσφορά του προσφεύγοντος παραβίασε εξαρχής το άρ. 2 παρ. 3 της διακήρυξης που καθιέρωνε την κατοχή τέτοιας ψηφιακής υπογραφής ως υποχρεωτικό προαπαιτούμενο για την παραδεκτή υποβολή προσφοράς και δη από κάθε οικονομικό φορέα, άρα και τον τρίτο, όρο που ουδόλως αμφισβήτησε ο προσφεύγων κατά την υποβολή της προσφοράς του, καίτοι συνομολογεί, αλλά και προκύπτει από την ως άνω δήλωση του εκπροσώπου του τρίτου οικονομικού φορέα, ότι ο τελευταίος δεν κατείχε ψηφιακή υπογραφή. Και η παράβαση αυτή συνιστά απαράδεκτη τόσο την κατά την προηγούμενη σκέψη δήλωση του τρίτου οικονομικού φορέα ως και το ΤΕΥΔ του, αφού αμφότερα δεν υπογράφηκαν ψηφιακά από αυτόν, αλλά από τον εκπρόσωπο του ίδιου του προσφέροντος και προσφεύγοντος. Περαιτέρω, όλως αλυσιτελώς επικαλείται ο προσφεύγων τη διάταξη του άρ. 79Α Ν. 4412/2016 διότι ουδόλως ο ... κατέστη καθ’ οιονδήποτε τρόπο και συνεπεία όλων όσων προαναφέρθηκαν στην παρούσα σκέψη, νόμιμος εκπρόσωπος του τρίτου οικονομικού φορέα ούτε αρμοδίως εξουσιοδοτημένο φυσικό πρόσωπο για να εκπροσωπεί τον τρίτο οικονομικό φορέα για διαδικασίες σύναψης συμβάσεων γενικά ή ειδικά. Σημειωτέον δε, ότι η ως άνω διάταξη, τυγχάνει επίκλησης από τον προσφεύγοντα για τον σκοπό απόδειξης ότι δύνατο ο δικός του εκπρόσωπος να υπογράψει το ΕΕΕΣ του τρίτου, ενώ η διάταξη ρητά αναφέρεται γενικώς σε «οικονομικούς φορείς» και ως εκ τούτου ο προσφεύγων αναιρεί τον ίδιο τον προηγούμενο ισχυρισμό του, περί του ότι οι περί οικονομικού φορέα προβλέψεις δεν αφορούν τον τρίτο οικονομικό φορέα. Επιπλέον, όπως προκύπτει από το σύνολο των ως άνω σκέψεων, είναι όλως αδιάφορο ότι το υπογραφέν από τον ίδιο τον εκπρόσωπο του προσφεύγοντος ψηφιακά, ΤΕΥΔ του τρίτου, φέρεται πως υπεγράφη άνευ οιασδήποτε βεβαίωσης γνησιότητας και ημεροχρονολογίας και πάντως χειρόγραφα, από τον εκπρόσωπο του τρίτου οικονομικού φορέα, ενώ αντιθέτως η διακήρυξη απαιτούσε αποκλειστικά ψηφιακή υπογραφή του νομίμου εκπροσώπου του τρίτου οικονομικού φορέα ή του αρμοδίως εξουσιοτημένου προς εκπροσώπησή του στη συγκεκριμένη ή όλες τις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων προσώπου. Όμως, κατά τα ανωτέρω και σε αντίθεση με όσα επικαλείται ο προσφεύγων, ουδόλως παρεσχέθη τέτοια νόμιμη εξουσιοδότηση προς εκπροσώπηση της ομορρύθμου εταιρίας/τρίτου οικονομικού φορέα ως προς τη συγκεκριμένη διαδικασία σύναψης σύμβασης. Ως εκ τούτου, αμφότεροι οι λόγοι της προσφυγής είναι απορριπτέοι, ενώ έστω και μία εκ των εξ αυτών προσβαλλόμένων βάσεων αποκλεισμού του προσφεύγοντος και μόνη της επαρκούσε ούτως ή άλλως για την απόρριψη της προσφοράς του.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα των διαδικασιών (αρχικής και επαναληπτικής), που διενεργήθηκαν από τον Δήμο … για την ανάδειξη αναδόχων και των οικείων σχεδίων σύμβασης με αντικείμενο αντιστοίχως την «Προμήθεια καυσίμων και λιπαντικών» (αρχική διαδικασία) και την «Προμήθεια καυσίμων» (επαναληπτική διαδικασία)(....)Πριν την υπογραφή των ως άνω έξι σχεδίων, στο άρθρο 2 αυτών θα απαλειφθεί ο όρος ότι η «συνολική διάρκεια της σύμβασης μπορεί να περιλαμβάνει δικαίωμα προαίρεσης 10% (σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ. 1 του ν. 4412/2016)», διότι τέτοιο δικαίωμα προαίρεσης δεν προβλέφθηκε στη διακήρυξη του αρχικού διαγωνισμού καθώς και στη διακήρυξη του επαναληπτικού διαγωνισμού, ενώ ο όρος του άρθρου 6 της συγγραφής υποχρεώσεων ότι «η διάρκεια των συμβάσεων θα είναι για τριάντα μήνες … με δικαίωμα προαιρέσεως ή τυχόν παράτασης της σύμβασης» είναι παντελώς αόριστος και ασαφής(....)η ως άνω πρόβλεψη για παράταση είναι μη νόμιμη, καθόσον τίθεται επιπλέον και πέραν της ως άνω προβλεπόμενης στον νόμο τροποποίησης.Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου … και της εταιρείας … με αντικείμενο την «Προμήθεια καυσίμων και ελαιολιπαντικών», καθώς και των πέντε σχεδίων σύμβασης μεταξύ αφενός του Δήμου …, της Κοινωφελούς Επιχείρησης Δήμου …, του ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «Αθλητικός Οργανισμός Δήμου …», της Σχολικής Επιτροπής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Δήμου … και της Σχολικής Επιτροπής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δήμου … και αφετέρου της εταιρείας … Ε.Π.Ε. με αντικείμενο την «Προμήθεια καυσίμων», υπό τους όρους που τέθηκαν στην IV σκέψη της παρούσας Πράξης.

Ανάδειξη αναδόχου για τη «Λειτουργία Μονάδας Διαχείρισης – Ανακύκλωσης – Κομποστοποίησης και Προσωρινής Διαχείρισης Στερεών Αστικών Αποβλήτων:..ζητείται η ανάκληση της 242/2018 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..ορθώς κρίθηκε από το Κλιμάκιο ότι η αναγραφή στην εγγυητική επιστολή της εταιρείας ... της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής προσφορών δεν συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια, αφού προκύπτει από το λοιπό ως άνω περιεχόμενο της εγγυητικής επιστολής, κατά τρόπο μη επιδεχόμενο εύλογη αμφιβολία, ότι η παρασχεθείσα εγγυητική επιστολή αφορά πράγματι στην προκηρυχθείσα υπηρεσία. Ως εκ τούτου ο σχετικός λόγος είναι απορριπτέος. Περαιτέρω, οι αιτούσες προσάπτουν στην προσβαλλόμενη ότι εσφαλμένα κρίθηκε ότι η υπό σύσταση Κοινοπραξία τους έπρεπε να αποκλειστεί εκ του λόγου ότι το υποβληθέν ΕΕΕΠ ήταν υπογεγραμμένο μόνο από το νόμιμο εκπρόσωπο κάθε μίας εταιρείας και όχι από όλα τα μέλη του Διοικητικού τους Συμβουλίου. Και τούτο διότι, πέραν του ότι η οικεία διακήρυξη δεν προσδιόριζε ειδικώς τα πρόσωπα εκείνα τα οποία οφείλουν ψηφιακώς να το υπογράψουν, με τις διατάξεις της παρ. 13 του άρθρου 107 του ν. 4497/2017, με τις οποίες προστέθηκε το άρθρο 79Α, διευκρινίστηκε ότι κατά την υποβολή του ΕΕΕΣ του άρθρου 79 είναι δυνατή, με μόνη την υπογραφή του κατά περίπτωση εκπροσώπου του οικονομικού φορέα η προκαταρκτική απόδειξη των λόγων αποκλεισμού που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 73 για το σύνολο των φυσικών προσώπων που είναι μέλη του διοικητικού, διευθυντικού ή εποπτικού οργάνου του ή έχουν εξουσία εκπροσώπησης, λήψης αποφάσεων ή ελέγχουν σε αυτόν. Όμως, ο λόγος αυτός, σύμφωνα με όσα έγιναν κατά πλειοψηφία δεκτά στη σκέψη ΙΙΑ της παρούσας, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, αφού, σύμφωνα με το ισχύον κατά το χρόνο δημοσίευσης της οικείας διακήρυξης και της έκδοσης της 330/9.11.2017 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου .. νομοθετικό καθεστώς, προϋπόθεση για την έγκυρη υποβολή του ΕΕΕΣ του άρθρου 79 συνιστά η υπογραφή αυτού από όλα τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου εκάστης εταιρείας της υπό σύσταση Κοινοπραξίας. Συναφώς, απορριπτέος είναι και ο προβαλλόμενος, κατ’ επίκληση της αρχής της επεκτατικής ισότητας, λόγος περί εφαρμογής στην προκειμένη περίπτωση του διατάξεων του νεοπαγούς άρθρου 79Α. Και τούτο διότι, ως προεκτέθη, ο νομοθέτης, εντός της ευχέρειας που διαθέτει να ορίζει το χρόνο έναρξης ισχύος των θεσπιζόμενων κανόνων δικαίου, όρισε ρητά, εφαρμόζοντας ένα κριτήριο σταθερό και αντικειμενικό, ότι η δυνατότητα, με μόνη την υπογραφή του κατά περίπτωση εκπροσώπου του οικονομικού φορέα, να αποδεικνύονται προκαταρκτικά οι λόγοι αποκλεισμού που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 73 για το σύνολο των φυσικών προσώπων που είναι μέλη του διοικητικού, διευθυντικού ή εποπτικού οργάνου του ή έχουν εξουσία εκπροσώπησης, λήψης αποφάσεων ή ελέγχουν σε αυτόν, ισχύει μόνο για τις διαδικασίες εκείνες που «είναι στο στάδιο πριν την κατακύρωση», προϋπόθεση που δεν συντρέχει εν προκειμένω, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη του Κλιμακίου. Στο ίδιο πλαίσιο, άλλωστε, αβασίμως ισχυρίζονται οι αιτούσες ότι η παρασχεθείσα με τις νέες διατάξεις του άρθρου 79Α δυνατότητα υπογραφής του ΕΕΕΣ μόνο από το νόμιμο εκπρόσωπο εκάστης εταιρείας, ισχύει και στις περιπτώσεις εκείνες που δεν έχουν παραχθεί, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις της παρ. 3 του άρθρου 105 του ν. 4412/2016, τα έννομα αποτελέσματα της απόφασης κατακύρωσης, καθόσον, η ερμηνευτική εκ μέρους των αιτουσών προσέγγιση δεν ευρίσκει έρεισμα στο γράμμα της παρ. 13 του άρθρου 107 του ν. 4497/2017, μεταβάλλει δε το σταθερό και αντικειμενικό χαρακτήρα του κριτηρίου που επέλεξε ο νομοθέτης για τον προσδιορισμό της διαδικασίας που είναι σε εξέλιξη, ήτοι την έκδοση της απόφασης κατακύρωσης, η εφαρμογή του οποίου δεν δημιουργεί θέμα ανισότητας..Δεν ανακαλεί την 242/2018 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.​

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕλΣυν.Τμ.Μείζονος-Επταμ.Σύνθ./1837/2018