Νομιμότητα  σχεδίου σύμβασης (μεικτές συμβάσεις). (..)Το Ε΄ Κλιμάκιο έχει αρμοδιότητα για τον έλεγχο νομιμότητας των συμβάσεων για την εκτέλεση δημοσίων έργων, το ΣT΄ Κλιμάκιο για τον έλεγχο νομιμότητας των συμβάσεων προμηθειών και το Ζ΄ Κλιμάκιο για τον έλεγχο νομιμότητας των συμβάσεων παροχής υπηρεσιών. Σε περίπτωση δε παραπομπής σχεδίων σύμβασης από αναρμόδιο σε αρμόδιο δικαστικό σχηματισμό (Κλιμάκιο), αναβιώνει εκ νέου η τριακονθήμερη προθεσμία για την ολοκλήρωση του ελέγχου (..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το κύριο αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης, η οποία κατά την έννοια του άρθρου 4 του ν.4412/2016 είναι μεικτή, δοθέντος ότι περιλαμβάνει τμήμα που έχει ως αντικείμενο την προμήθεια εξοπλισμού και τμήμα με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών εγκατάστασης αυτού και αποκατάστασης βλαβών, συνίσταται, ενόψει της υψηλότερης εκτιμώμενης αξίας του πρώτου εκ των ως άνω δύο τμημάτων, στην προμήθεια αγαθών και όχι στην ανάθεση υπηρεσιών, παρά τα αντίθετα αναφερόμενα στην οικεία διακήρυξη.​...Παραπέμπει τον φάκελο και το σχέδιο της σύμβασης για την «Αντικατάσταση φθαρμένων εξαρτημάτων και προμήθεια ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού στις εγκαταστάσεις αποχέτευσης του Δήμου ...», μεταξύ του Δήμου ... και της ένωσης εταιρειών «...» - «..» - «..», στο ΣΤ΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Χρηματοδοτική μίσθωση (leasing). Ελεγχος νομιμότητας σύμβασης και η υποκείμενη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου για  την προμήθεια, με χρηματοδοτική μίσθωση, οχημάτων μηχανολογικού εξοπλισμού και μηχανημάτων έργου..Με τα δεδομένα αυτά και καθόσον εν προκειμένω δημοπρατήθηκε η σύναψη σύμβασης χρηματοδοτικής μίσθωσης, υπό την έννοια ότι ρητώς προβλέφθηκε η αγορά του μισθίου από το μισθωτή μετά τη λήξη της, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά παράβαση του ν. 1665/1986, με το άρθρο 9 της διακήρυξης επιτράπηκε η αδιάκριτη συμμετοχή οικονομικών φορέων στο διαγωνισμό και ότι, ως εκ τούτου, μη νομίμως το αποτέλεσμα αυτού κατακυρώθηκε στην «....Α.Ε.», καθόσον δεν πρόκειται για εταιρεία αδειοδοτηθείσα, με βάση τον ως άνω νόμο,..Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου .... και της εταιρείας «....Α.Ε.», με αντικείμενο την προμήθεια, με χρηματοδοτική μίσθωση (leasing) διαφόρων οχημάτων μηχανολογικού εξοπλισμού και μηχανημάτων έργου.

Ανακλήθηκε με την ΕλΣυν.Τμ.Μείζονος-Επταμ.Σύνθ./864/2018

Προμήθεια ανταλλακτικών και την παροχή υπηρεσιών συντήρησης: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, η ανάθεση της 69/29.12.2107 επίμαχης σύμβασης έχει μεικτό χαρακτήρα, καθώς περιλαμβάνει τμήμα που έχει ως αντικείμενο την προμήθεια ανταλλακτικών και τμήμα με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών συντηρήσεως οκτώ φωτοαντιγραφικών μηχανημάτων. Δοθέντος, δε, ότι η αξία της ανατεθείσας προμήθειας (9.244,85 ευρώ άνευ Φ.Π.Α.) είναι υψηλότερη σε σχέση με την αξία των ανατεθεισών υπηρεσιών συντήρησης (2.311 ευρώ άνευ Φ.Π.Α.), το κύριο αντικείμενο της επίμαχης αναθέσεως είναι η προμήθεια αγαθών. Κατόπιν τούτων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η απευθείας αυτή ανάθεση  είναι νόμιμη, χωρίς να απαιτείται η συνδρομή ειδικών προς τούτο λόγων, αφού η συνολική αξία της άνευ Φ.Π.Α. (11.555,85 ευρώ) συναθροιζόμενη με το ποσό των 4.996,50 ευρώ (άνευ Φ.Π.Α.) που είναι το συμβατικό τίμημα της ομοειδούς αντικειμένου 3/11.5.2017 σύμβασης προμήθειας αναλωσίμων μηχανών offset και συμπληρωματικού εξοπλισμού, που συνήφθη εντός του ίδιου έτους, ανερχόμενη στο συνολικό ποσό των 16.552,30 ευρώ (11.555,85+4.996,50) υπολείπεται του ποσού των 20.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), χωρίς να τίθεται ζήτημα μη νόμιμης κατάτμησης της συνολικής ετήσιας δαπάνης του Ιδρύματος για την προμήθεια ομοειδών αγαθών (προμήθεια ανταλλακτικών φωτοαντιγραφικών μηχανημάτων), απορριπτομένου ως αβασίμου του προβαλλομένου από την Επίτροπο λόγου διαφωνίας. Τυχόν δε μη νομιμότητα των δαπανών που απορρέουν από τις αναθέσεις, εντός του έτους 2017, υπηρεσιών επισκευής και συντηρήσεως των φωτοαντιγραφικών μηχανημάτων των Τμημάτων του ..... και τις σχετικές συναφθείσες συμβάσεις που αναφέρει η Επίτροπος, αποτελεί αντικείμενο του προληπτικού ελέγχου αυτών από το Ελεγκτικό Συνέδριο, υπό τις προϋποθέσεις που θέτει το π.δ. 136/2011 (Α΄ 267), και δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα της ελεγχόμενης εν προκειμένω δαπάνης.

Xρηματοδοτική μίσθωση.(..) ζητείται η ανάκληση της 244/2017 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου ... και της εταιρείας « ... Α.Ε.» με αντικείμενο την προμήθεια, με χρηματοδοτική μίσθωση των αναφερόμενων οχημάτων μηχανολογικού εξοπλισμού και μηχανημάτων έργου,(..)Το ΣΤ΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την προσβαλλόμενη Πράξη του, έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος ενώπιόν του σχεδίου σύμβασης, με την αιτιολογία ότι το άρθρο 9 της διακήρυξης, βάσει του οποίου επιτράπηκε η ελεύθερη συμμετοχή οικονομικών φορέων στο διαγωνισμό, αντίκειται στις διατάξεις του άρθρου 2 του ν. 1665/1986, που επιτρέπει τη σύναψη συμβάσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης αποκλειστικά με τους φορείς που ορίζονται στο άρθρο αυτό. Συνακόλουθα, έκρινε μη νόμιμη την κατακύρωση του διαγωνισμού στη «....Α.Ε.», η οποία δεν διέθετε κατάλληλη αδειοδότηση και, ως εκ τούτου, αδυνατούσε να συμβληθεί, ως εκμισθωτής σύμβασης χρηματοδοτικής μίσθωσης, με το Δήμο.(..)Συνεπώς, ορθώς το Κλιμάκιο έκρινε μη νόμιμη την κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού στην εταιρεία «.... Α.Ε.», καθόσον αυτή δεν διέθετε άδεια για τη σύναψη, ως εκμισθωτής, συμβάσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing), κατά το ν. 1665/1986 ούτε υπέβαλε προσφορά σε συνεργασία με εταιρεία leasingή χρηματοδοτικό ίδρυμα που διέθετε την απαραίτητη άδεια άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας στο πλαίσιο ένωσης ή κοινοπραξίας. Επισημαίνεται ότι, το ελλείπον κριτήριο καταλληλότητας δεν θα μπορούσε να καλυφθεί με επίκληση της ικανότητας άλλων φορέων, δοθέντος ότι κατά το άρθρο 78 του ν. 4412/2016 δεν είναι δυνατή η στήριξη στις ικανότητες άλλων φορέων προς απόδειξη της καταλληλότητας για την άσκηση της επαγγελματικής δραστηριότητας...Απορρίπτει αμφότερες τις αιτήσεις ανάκλησης...Αποφαίνεται ότι η 244/2017 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου δεν πρέπει να ανακληθεί.

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕλΣυν.Τμ.Μείζονος-Επταμ.Σύνθ./864/2018​

Καθορισμός κονδυλίων για τις επιχορηγήσεις των επενδύσεων, τις επιδοτήσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης εξοπλισμού και τις επιδοτήσεις του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, του έτους 2005, σύμφωνα με την περίπτωση α΄ της παρ. 13 του άρθρου 7 του Ν.3299/2004.

ΚΑΤΑΤΜΗΣΗ-Προμήθεια αντλητικών συστημάτων.(..) Με τα δεδομένα αυτά, αν και το αντικείμενο των επίμαχων συμβάσεων αφορά στην προμήθεια όμοιων αγαθών κατ’ είδος, νομίμως ο Δήμος .... προέβη στην απευθείας ανάθεση αυτών ανά δημοτική ενότητα, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 6 παρ. 14 του ν. 4071/2012, δεδομένου ότι ακολουθήθηκε εξαρχής η διαδικασία αναγραφής ξεχωριστών ανά Δημοτική Ενότητα πιστώσεων στον προϋπολογισμό του έτους 2017. Περαιτέρω, ο προϋπολογισμός της ελεγχόμενης σύμβασης είναι αρκούντως ορισμένος, δεδομένου ότι στην 196/3.3.2017 απόφαση περί έγκρισης της προμήθειας περιλαμβάνεται περιγραφή του είδους των προς προμήθεια ειδών, το κόστος τους ανά τεμάχιο, καθώς και αναλυτική περιγραφή των τεχνικών προδιαγραφών αυτών. Ομοίως και στην υπογραφείσα σύμβαση, αλλά και στην προσφορά του αναδόχου, περιλαμβάνεται ο ίδιος κατάλογος ειδών, με αναγραφή της τιμής μονάδας, με αποτέλεσμα να μην καταλείπεται αμφιβολία ως προς το είδος και το κόστος των υπό προμήθεια αγαθών. (..)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη, είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

Είδος και έκταση των έργων, που πρέπει να περιλαμβάνονται στα επενδυτικά προγράμματα ή/και προγράμματα χρηματοδοτικής μίσθωσης εξοπλισμού για τον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων και εξοπλισμού των τουριστικών οργανωμένων κατασκηνώσεων (campings) τάξης Γ και ανώτερης, για να θεωρείται o εκσυγχρονισμός αυτός ως ολοκληρωμένης μορφής και να είναι δυνατή η εφαρμογή των ενισχύσεων του Ν. 2601/98.

Ν.4887/2022- ΦΕΚ: 16/Α/4.2.2022 άρθρο 130 παρ.6:6 Η υπ’ αριθμ. 58692/5.8.1998 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Ανάπτυξης (Β΄ 870) αναφορικά με το είδος και την έκταση των έργων που πρέπει να περιλαμβάνονται στα επενδυτικά προγράμματα ή και προγράμματα χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) εξοπλισμού για τον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων και εξοπλισμού των τουριστικών οργανωμένων κατασκηνώσεων (campings) τάξης Γ΄ και ανώτερης, για να θεωρείται ο εκσυγχρονισμός αυτός ως ολοκληρωμένης μορφής και να είναι δυνατή η εφαρμογή των ενισχύσεων του ν. 2601/1998, διατηρείται σε ισχύ μέχρι την έκδοση της κοινής απόφασης, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 90 του παρόντος.

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΗ ΜΙΣΘΩΣΗ.Προμήθεια κινητού εξοπλισμού(...) ζητείται η αναθεώρηση της της 336/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, απορριπτικής αιτήσεων των ήδη αιτούντων για την ανάκληση της 243/2017 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου​.(...) Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι, ανεξαρτήτως του αν η κρινόμενη σύμβαση αποτελεί γνήσια ή λειτουργική χρηματοδοτική μίσθωση, σε κάθε περίπτωση δεν εφαρμόζονται οι περιορισμοί των διατάξεων του ν. 1665/1986. Τούτο διότι, κατά τα προεκτεθέντα, με τις διατάξεις του εν λόγω νόμου θεσπίζονται οι όροι ιδρύσεως, λειτουργίας και εποπτείας των εταιρειών ειδικού σκοπού με αποκλειστικό αντικείμενο τη σύναψη συμβάσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης, χωρίς βεβαίως να εισάγεται οποιαδήποτε απαγόρευση σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα να συνάπτουν τέτοιας μορφής συμβάσεις. Παρόμοια απαγόρευση, άλλωστε, θα ήταν αντίθετη σε υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις. Πέραν δε των ανωτέρω, οι συμβάσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης, που συνάπτονται από δημόσια νομικά πρόσωπα, ρυθμίζονται αποκλειστικά από τις ειδικές διατάξεις του άρθρου 21 του          ν. 3775/2009, με τις οποίες, κατά τα λοιπά, γίνεται παραπομπή στις περί δημοσίων συμβάσεων διατάξεις. Εάν ο νομοθέτης ήθελε, έστω και ανεπιτρέπτως ενόψει των υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεων, την εκδοχή που υιοθετείται από την ήδη προσβαλλόμενη απόφαση, δεν θα αγνοούσε, ως προς την κατάρτιση τέτοιας μορφής συμβάσεων από δημόσια νομικά πρόσωπα, τις διατάξεις του βασικού νόμου για τη χρηματοδοτική μίσθωση, ήτοι το ν. 1665/1986, στον οποίο κατά τα λοιπά θα παρέπεμπε. Τέλος, ως προς την καταλληλότητα, την χρηματοοικονομική επάρκεια και την τεχνική ικανότητα των συμμετεχόντων σε δημόσιους διαγωνισμούς οικονομικών φορέων προνοούν οι διατάξεις των άρθρων 73 επ. του ν. 4412/2016 περί δημοσίων συμβάσεων και, συναφώς, η εκδοθείσα σχετικώς οικεία διακήρυξη, με αποτέλεσμα ο αποκλεισμός φορέα με μοναδικό λόγο ότι δεν εντάσσεται στους φορείς του άρθρου 2 του ν. 1665/1986, να συνιστά υπέρμετρο περιορισμό της οικονομικής ελευθερίας και θέσπιση αδικαιολόγητων διακρίσεων. Κατά τη γνώμη, όμως, της Συμβούλου Μαρίας Αθανασοπούλου, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη απόφαση και δεν αμφισβητείται, η ελεγχόμενη σύμβαση αποτελεί λειτουργική (χρηματοδοτική) μίσθωση (operational leasing), ως τέτοια, δε, ρυθμίζεται αποκλειστικά από τις ειδικές διατάξεις του άρθρου 21 του ν. 3775/2009, με αποτέλεσμα να μπορεί αυτοτελώς να υπογράψει ως εκμισθώτρια και φορέας εκτός των αναφερομένων στο άρθρο 2 του ν. 1665/1986. Κατά λογική δε ακολουθία, ο φορέας αυτός δύναται και να εκδώσει νομίμως τα παραστατικά για την είσπραξη των μισθωμάτων, επομένως ο όρος 5.Β. της διακήρυξης, σύμφωνα με τον οποίο  επιτρέπεται να προηγηθεί της τελικής μίσθωσης των οχημάτων από την ανάδοχο προμηθεύτρια εταιρεία προς την Αναθέτουσα Αρχή, η αντίστοιχη μίσθωση των οχημάτων από εταιρεία χρηματοδοτικής μίσθωσης προς την ανάδοχο  προμηθεύτρια εταιρεία, έτσι ώστε να είναι δυνατή η έκδοση - από την τελευταία προς την Αναθέτουσα αρχή - των απαιτούμενων από τη νομοθεσία για την υλοποίηση της σύμβασης παραστατικών για την είσπραξη των μισθωμάτων, δεν ασκεί  ουσιώδη επιρροή. 8. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, οι ένδικες αιτήσεις πρέπει να γίνουν δεκτές και να αναθεωρηθεί η 336/2018 απόφαση του VI Τμήματος. Γενομένων δε δεκτών των αιτήσεων, πρέπει να γίνουν δεκτές και οι από 28.12.2017 (Α.Β.Δ 3480/2017) και από 22.12.2017 (Α.Β.Δ. 3361/2017) αιτήσεις του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, με την επωνυμία «Ε.....» (......) και της εταιρείας, με την επωνυμία «......», αντιστοίχως, να ανακληθεί η 243/2017 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να υπογραφεί το σχέδιο της σύμβασης για την «προμήθεια κινητού εξοπλισμού για το πρόγραμμα ανακύκλωσης χαρτιού με διαλογή στην πηγή για αντικατάσταση - εκσυγχρονισμό υφιστάμενου μέσω ενοικίων χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) - Ομάδα Α΄». Τέλος, πρέπει να επιστραφούν τα καταβληθέντα παράβολα στην αιτούσα εταιρεία. Αναθεωρεί την 336/2018 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Συμβάσεις μίσθωσης κινητών πραγμάτων (..) ζητείται η ανάκληση της 84/2017 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποίησης της 48417/16.7.2014 σύμβασης μεταξύ του Δήμου … και της εταιρείας «... A.E.», με αντικείμενο την «υπομίσθωση αυτοκινήτων μισθωθέντων με χρηματοδοτική μίσθωση» με παράλληλη συντήρηση των ειδών, διάρκειας πέντε (5) ετών. .(..)Από τις διατάξεις αυτές συνάγεται ότι η σύμβαση της χρηματοδοτικής μίσθωσης δεν είναι απλή μίσθωση πράγματος με την έννοια των άρθρων 574 επ. ΑΚ, αλλά σύνθετη ή μεικτή σύμβαση, η οποία εμπεριέχει στοιχεία α) μίσθωσης, παραλλαγμένης αυτής του Αστικού Κώδικα, β) εντολής, γ) εκχώρησης και δ) συμφώνου προαίρεσης (..)Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει ότι μετά τη δήλωση της εταιρείας « ... Α.Ε.», ..., καθώς και την προσκομισθείσα βεβαίωση – δήλωση της εταιρείας χρηματοδοτικής μίσθωσης «…», δεν συντρέχει πλέον λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου τροποποίησης της αρχικής 48417/16.7.2014 σύμβασης, υπό τους όρους ότι: 1) Η δήλωση της εταιρείας « ... Α.Ε.» σύμφωνα με την οποία ως χρηματοδοτική μισθώτρια δηλώνει ρητά, ...ότι παραιτείται εκ των προτέρων κάθε δικαιώματος καταγγελίας της σύμβασης χρηματοδοτικής μίσθωσης που τη συνδέει με τον χρηματοδοτικό εκμισθωτή «…», ώστε να μην κινδυνεύει με κατάλυση ο συμβατικός δεσμός μεταξύ του Δημου...» και της ιδίας, θα συμπεριληφθεί στο κείμενο της σύμβασης τροποποίησης, ενώ θα προβλεφθεί, πέραν των οριζόμενων στην παράγραφο 16 του σχεδίου σύμβασης, και ποινική ρήτρα αφενός για την περίπτωση της μη τήρησης της ως άνω δέσμευσής της προ το Δήμο περί μη καταγγελίας της σύμβασης χρηματοδοτικής μίσθωσης και αφετέρου για την περίπτωση της λύσης της σύμβασης χρηματοδοτικής μίσθωσης λόγω μη τήρησης ή πλημμελούς τήρησης των απορρεουσών από τη σύμβαση αυτή υποχρεώσεών της. Ανακαλεί την 84/2017 πράξη του ΣΤ' Κλιμακίου.

Διευκρινίσεις σχετικά με την εξαίρεση των αφορολόγητων αποθεματικών που προέρχονται από την υπεραξία από την πώληση ακινήτου επιχείρησης σε εταιρεία χρηματοδοτικής μίσθωσης για το οποίο στη συνέχεια συνάφθηκε σύμβαση χρηματοδοτικής μίσθωσης (sale and lease back) από την αυτοτελή φορολόγηση των παρ. 12 και 13 του άρθρου 72 του ν. 4172/2013. (ΑΔΑ:ΩΧ65Η-ΖΗΩ)