Προμήθεια εξοπλισμού για τη βελτίωση του οδικού δικτύου του Δήμου Αλεξάνδρειας.(...)Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το σχέδιο σύμβασης, που αφορά στη χρηματοδοτούμενη από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας προμήθεια εξοπλισμού για τη βελτίωση του οδικού δικτύου του Δήμου Αλεξάνδρειας, απαραδέκτως υποβλήθηκε για έλεγχο νομιμότητας στο Ελεγκτικό Συνέδριο, αφού η προϋπολογιζόμενη γι’ αυτή δαπάνη, ανερχόμενη στο ποσό των 1.725.804,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ, είναι κατώτερη του κατά νόμο οριζόμενου σε 5.000.000 ευρώ ορίου υπαγωγής των συγχρηματοδοτούμενων συμβάσεων στον έλεγχό του.Απαραδέκτως υποβλήθηκε για έλεγχο νομιμότητας το σχέδιο σύμβασης με αντικείμενο την προμήθεια εξοπλισμού για τη βελτίωση του οδικού δικτύου του Δήμου Αλεξάνδρειας, κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στο σκεπτικό. 

Προμήθεια κινητού εξοπλισμού για το πρόγραμμα ανακύκλωσης χαρτιού με διαλογή στην πηγή για αντικατάσταση - εκσυγχρονισμό υφιστάμενου μέσω ενοικίων χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) - Ομάδα Α:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το κύριο αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης, η οποία κατά την έννοια του άρθρου 4 του ν.4412/2016 είναι μεικτή, δοθέντος ότι περιλαμβάνει τμήμα που έχει ως αντικείμενο την προμήθεια εξοπλισμού μέσω χρηματοδοτικής μίσθωσης και τμήμα με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών συντήρησης αυτού, συνίσταται, ενόψει της υψηλότερης εκτιμώμενης αξίας του πρώτου εκ των ως άνω τμημάτων, στην προμήθεια αγαθών και όχι στην ανάθεση υπηρεσιών, των οποίων επιλαμβάνεται το παρόν Κλιμάκιο κατά τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου. Ως εκ τούτου, και βάσει της καθ’ ύλην κατανομής των αρμοδιοτήτων μεταξύ των Κλιμακίων του Δικαστηρίου, αρμόδιο για τον έλεγχο νομιμότητας του υποβληθέντος σχεδίου συμβάσης είναι το ΣΤ΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.  

Δημόσια έργα- έλεγχος νομιμότητας:Από τον διενεργηθέντα έλεγχο των στοιχείων του φακέλου .., καθώς και του σχεδίου σύμβασης του ως άνω έργου, το Κλιμάκιο δεν διαπίστωσε ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες...Κατόπιν αυτών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής.

Νομιμότητα σχεδίων συμβάσεων για την προμήθεια τροφίμων.Με τα δεδομένα αυτά, η υπό έλεγχο προμήθεια προϋπολογιζόμενης δαπάνης 421.560,40 ευρώ (πλέον ΦΠΑ) είναι διάφορη της αρχικής προμήθειας προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.268.006,96 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ), αφού για τη σύναψη των προμηθειών αυτών δεν ακολουθήθηκε ενιαία διαδικασία, αλλά διεξήχθησαν ξεχωριστοί διαγωνισμοί, με διαδικασίες, που χαρακτηρίζονται από πραγματική και νομική αυτοτέλεια...Συνεπώς, εφόσον η προϋπολογιζόμενη δαπάνη (προ Φ.Π.Α.) της υποβληθείσας προς έλεγχο νέας διαδικασίας είναι κατώτερη των 500.000 ευρώ, το Κλιμάκιο τούτο στερείται αρμοδιότητας για τη διενέργεια του προβλεπόμενου στο άρθρο 36 του ν. 4129/2013 ελέγχου νομιμότητάς της. Για τον λόγο αυτό, ο φάκελος και τα οικεία σχέδια συμβάσεων πρέπει να παραπεμφθούν στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ..., που είναι αρμόδια για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί των σχεδίων συμβάσεων που συνάπτονται από το Δήμο ...Παραπέμπει προς έλεγχο το φάκελο της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχων και των σχεδίων συμβάσεων, που αφορούν στην προμήθεια τροφίμων για τις ανάγκες του Δήμου ... και του νομικού του προσώπου, για τα έτη 2016 και 2017, στην αρμόδια Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ....

Σχέδιο σύμβασης- έλεγχος νομιμότητας:Κατ’ ακολουθίαν τούτων και δεδομένου ότι: α) το εν λόγω σχέδιο, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του Κλιμακίου, αφορά στην κατάρτιση σύμβασης, με την οποία τροποποιείται η υπογραφείσα στις 23.8.2001 σύμβαση μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου, της εταιρείας «….» και των μετόχων αυτής, ως εκ τρίτου συμβαλλομένων, τα στοιχεία της οποίας (σύμβασης) δεν διήλθαν τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του ισχύοντος κατά τον κρίσιμο χρόνο άρθρου 19 παρ. 7 του π.δ.774/1980 (Α΄ 189), με συνέπεια να καθίσταται απαράδεκτη η εισαγωγή προς έλεγχο του, συνταχθέντος σε τροποποίηση αυτής, παρόντος σχεδίου, β) δεν γίνεται επίκληση από το Ελληνικό Δημόσιο συγκεκριμένου εφαρμοστέου νομοθετικού πλαισίου (βλ. μόνο άρθρο 55 του σχεδίου), προκειμένου το Κλιμάκιο να προβεί σε έλεγχο του συσχετισμού και, εν συνεχεία, της συμφωνίας ή μη των προτεινόμενων όρων της σύμβασης με νομοθετικές και κανονιστικές διατάξεις αφορώσες αυτή, τις σχέσεις μεταξύ των συμβαλλομένων μερών, αλλά και την προηγούμενη της συμφωνίας σχετική διαδικασία, και γ) από τα άρθρα του υποβληθέντος σχεδίου που αφορούν στο αντικείμενο της σύμβασης, καθώς και στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των συμβαλλομένων μερών, ιδίως δε από το άρθρο 44 περί χρηματοδότησης του Έργου, δεν προκύπτει συγκεκριμένο, αποτιμητό σε χρήμα οικονομικό αντικείμενο, ως αντάλλαγμα έναντι παροχής υπηρεσιών κ.τλ., ώστε να δύναται το Κλιμάκιο να αποφανθεί εάν η συγκεκριμένη σύμβαση υπάγεται σε προσυμβατικό έλεγχο, βάσει της προϋπολογισθείσας αξίας της (δοθέντος ότι στο άρθρο 2 της προσκομιζόμενης αρχικής, από 23.8.2001, σύμβασης γίνεται αναφορά στην από Αύγουστο 2000 οικεία προκήρυξη), ο προβλεπόμενος στο ως άνω άρθρο 35 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν.4129/2013 Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο προσυμβατικός έλεγχος νομιμότητας καθίσταται ανέφικτος, και συνεπώς το Κλιμάκιο πρέπει να απόσχει τούτου.

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας:ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 163/2018 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα τούτο​Το Τμήμα, μετά από νέα έρευνα της υπόθεσης, κρίνει ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος να αποστεί από όσα δέχθηκε το Κλιμάκιο με την πράξη της οποίας ζητείται η ανάκληση. Ειδικότερα, δοθέντος ότι ο λόγος μη νομιμότητας της επίμαχης δαπάνης αφορά στη μη υποβολή της ανωτέρω από 1.3.2018 σύμβασης στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, λόγω του ότι η συμβατική δαπάνη αυτής υπερέβαινε  αυτοτελώς το ποσό των 500.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), αλυσιτελώς προβάλλονται με τη κρινόμενη αίτηση λόγοι που αφορούν στη νομιμότητα ανάθεσης της εν λόγω σύμβασης και ειδικότερα: α) στη συνδρομή των προϋποθέσεων των παρ. 2 και 6 του άρθρου 32 του ν. 4412/2016 που δύναται να δικαιολογήσουν την απευθείας ανάθεση των υπηρεσιών καθαριότητας στην φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία και β) στην εκ πλάνης των οργάνων της αιτούσας σύναψη της επίμαχης σύμβασης κατ΄επίκληση των διατάξεων της παρ. 9 του άρθρου 66 του ν. 4316/2014, που προβλέπουν την κατά παρέκκλιση κάθε γενικής ή ειδικής διάταξης δυνατότητα εφοδιασμού των φορέων Υ.ΠΕ.-Π.Ε.Δ.Υ. από τους προμηθευτές των Νοσοκομείων, με επέκταση των οικείων συμβάσεων, διότι, ανεξαρτήτως της βασιμότητά τους ή μη, δε δύνανται να θεραπεύσουν την εκ του νόμου ήδη επελθούσα ακυρότητα της συναφθείσας σύμβασης και τη συνακόλουθη μη νομιμότητα της σχετικής δαπάνης εξαιτίας της ως άνω αναδειχθείσας από το Κλιμάκιο πλημμέλειας, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκ. IV). Τέλος, ο ισχυρισμός της αιτούσας περί συνδρομής λόγων δημοσίου συμφέροντος, που συνίστανται στη διασφάλιση της δημόσιας υγείας, οι οποίοι επέβαλαν τη σύναψη της σύμβασης και δικαιολογούν τη θεώρηση του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος, πρέπει να απορριφθεί, ομοίως, ως αλυσιτελώς προβαλλόμενος, άλλως ως αβάσιμος, καθόσον το δημόσιο συμφέρον εξυπηρετείται προεχόντως με την τήρηση της νομιμότητας. ​Απορρίπτει την αίτηση.

Προμήθεια μηχανολογικού εξοπλισμού και οχημάτων με λειτουργική μίσθωση (leasing 5 ετών).(...)Αποφαίνεται ότι απαραδέκτως υποβλήθηκε για έλεγχο νομιμότητας το σχέδιο σύμβασης του Δήμου Βάρης - Βούλας – Βουλιαγμένης για την «Προμήθεια μηχανολογικού εξοπλισμού και οχημάτων με λειτουργική μίσθωση (leasing 5 ετών)». 

Από τις ανωτέρω διατάξεις , κατά την ομόφωνη κρίση του Κλιμακίου, προκύπτει, ότι ο έλεγχος νομιμότητας που διενεργείται από το Ελεγκτικό Συνέδριο επεκτείνεται και στην περίπτωση συμβάσεων, που συνάπτονται ύστερα από επαναληπτικό διαγωνισμό ή απευθείας ανάθεση ανεξαρτήτως ποσού, όταν ο αρχικός διαγωνισμός, ο οποίος υπαγόταν λόγω ποσού του προϋπολογισμού του στον έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, περιελάμβανε και το αντικείμενο του επαναληπτικού (διαγωνισμού) ή της απευθείας ανάθεσης . Τούτο διότι, σκοπός των προαναφερόμενων διατάξεων είναι η θεσμοθέτηση μίας αποτελεσματικής διαδικασίας για τον έλεγχο της νομιμότητας των συμβάσεων , ο οποίος θα ανατρεπόταν ή θα καθίστατο αλυσιτελής, ιδίως στην περίπτωση που βάσει ειδικών διατάξεων παρέχεται στη Διοίκηση η ευχέρεια να συνάπτει συμβάσεις με απευθείας ανάθεση σε περίπτωση κηρύξεως αγόνου μέρους μόνο του αντικειμένου του διαγωνισμού (αρχικού ή επαναληπτικού).

Προμήθεια και τοποθέτησης εξοπλισμού αναβάθμισης παιδικών χαρών:...Με δεδομένα αυτά, εφόσον η επίμαχη σύμβαση προμήθειας δεν συγχρηματοδοτείται από ευρωπαϊκούς πόρους (Ελ.Συν. Πρ. ΣΤ΄ Κλιμ. 122/2019), έπρεπε, ως εκ του ύψους του προϋπολογισμού της διακήρυξης, που υπερβαίνει το ποσό των 200.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., να υποβληθεί σε προληπτικό έλεγχο νομιμότητας από τον αρμόδιο Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Από τον έλεγχο όμως της διαδικασίας σύναψης της σύμβασης αυτής, όπως ανωτέρω εκτέθηκε, δεν διαπιστώνεται ουσιώδης πλημμέλεια που θα μπορούσε να δημιουργήσει κώλυμα για την υπογραφή της. Εν όψει αυτών, τα αρμόδια όργανα παρέλειψαν να υποβάλουν την εν λόγω σύμβαση στον προληπτικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων αλλά από πλάνη η οποία, ενόψει και της νομιμότητας της διαδικασίας που προηγήθηκε της σύναψης της σύμβασης, κρίνεται συγγνωστή (Ελ.Συν. Πρ. Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο VII Τμ. 237/2018, 294, 212, 198/2017). Κατόπιν τούτων το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω πλάνης.

Προμήθεια εξοπλισμού για τη λειτουργία του νέου Ιωακείμειου Γηροκομείου Ιεράς Μητροπόλεως:..ζητείται η ανάκληση της 34/2017 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη (ΙΙΙ), το Τμήμα κρίνει ότι αναρμοδίως το Κλιμάκιο επελήφθη του ελέγχου της νομιμότητας του σχεδίου σύμβασης, που αφορά στην προμήθεια εξοπλισμού για τη λειτουργία του νέου Ιωακείμειου Γηροκομείου Ιεράς Μητρόπολης ..., αφού αυτή όπως προεκτέθηκε, συνιστά μέρος της Πράξης «ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΜΟΝΑΔΑΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ «ΝΕΟΥ ΙΩΑΚΕΙΜΕΙΟΥ ΓΗΡΟΚΟΜΕΙΟΥ» ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ...», η οποία εντάχθηκε στον Άξονα Προτεραιότητας «Αειφόρος Ανάπτυξη και Ποιότητα Ζωής στην ...» του Επιχειρησιακού Προγράμματος ..., με προϋπολογισμό κατώτερο του ποσού των 10.000.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.). Για το λόγο δε αυτό, που εξετάζεται αυτεπαγγέλτως από το Δικαστήριο, η προσβαλλόμενη Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου πρέπει να ανακληθεί.​

Ανακαλεί την 34/2017 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.